1. บทที่ 9
การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

2. สถานการณ์ปัญหา
ครูพลกิต เป็นครูที่พึ่งมาบรรจุใหม่หลังจากที่รายการตัวต่อสานักงานเขตพื้นที่
การศึกษาประจาจังหวัดที่สังกัดแล้วก็ไปรายงานตัวต่อโรงเรียนซึ่งเป็นโรงเรียนประจา
จังหวัด ผู้อานวยการโรงเรียนมอบหมายให้ครูพลกิตสอนในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
และเป็นห้องเด็กเก่งด้วย ยิ่งทาให้ครูพลกิตรู้สึกไม่มั่นใจในการสอนว่าตนเองจะสามารถทา
ได้ดีหรือไม่และนักเรียนจะสนุกหรือสนใจในวิธีการสอนของตนเองหรือไม่ ที่สาคัญคือ
นักเรียนห้องนี้มีลักษณะที่ชอบค้นคว้า หาความรู้ กิจกรรมที่เน้นให้ปฏิบัติได้ลงมือกระทา
ฝึกคิดหรือที่ท้ายทายการทางานนักเรียนจะชอบมาก อีกทั้งยังเรียนพิเศษแบบเข้มข้น
เนื้อหาในหนังสือเรียนส่วนใหญ่นักเรียนจะรู้และทาความเข้าใจอย่างลึกซึ้งมาก่อนแล้ว
แต่ที่สังเกตได้ชัดคือนักเรียนจะแข่งกันเรียน ทางานกลุ่มไม่ค่อยประสบความสาเร็จ
เท่าที่ควร ซึ่งผู้อานวยการโรงเรียนฝากความหวังไว้ที่ครูพลกิตเพื่อช่วยพัฒนาและแก้ปัญหา
การเรียนรู้ของนักเรียนในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ห้องนี้ให้ได้

3. ภารกิจที่ 1 ครูพลกิตจะมีหลักในการเตรียมความพร้อมเพื่อ
ให้สามารถจัดการเรียนรู้ให้มีประสิทธิภาพได้อย่างไร
หลักในการเตรียมความพร้อมเพื่อให้สามารถจัดการเรียนรู้ได้อย่างมี
ประสิทธิภาพอาจแบ่งได้เป็น 4 องค์ประกอบ คือ
การเตรียมความพร้อม
ในการจัดการเรียนรู้
การเตรียม
สื่อการเรียนรู้
การเตรียมสิ่งแวดล้อม
ทางการเรียนรู้
การเตรียมผู้เรียน
การดาเนินการ
ตามบทเรียน

4. การเตรียมสื่อการเรียนรู้
การออกแบบและพัฒนาสื่อการเรียนรู้จะต้องมีความสอดคล้องกับ
เป้าหมายของรายวิชา ซึ่งแบ่งออกเป็น 3 ช่วง คือ
- ช่วงก่อนการจัดการเรียนรู้
- ช่วงระหว่างการจัดการเรียนรู้
- ช่วงหลังการจัดการเรียนรู้

5. การเตรียมสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้
ครูพลกิตต้องเตรียมความพร้อมในเรื่องอุปกรณ์ต่างๆที่ต้องใช้ประกอบการ
เรียนหรือการทากิจกรรมในชั้นเรียนสาหรับผู้เรียน และต้องเหมาะกับลักษณะ
ของผู้เรียนด้วย เช่น วิทยาศาสตร์และภาษา ครูจะต้องเตรียมความพร้อมของ
ห้องปฏิบัติการเหล่านั้นให้สามารถใช้การได้ทั้งสิ่งดานวยความสะดวกต่างๆ ดังเช่น
แสงไฟ เครื่องเสียง ปลั๊กไฟ หรืออุปกรณ์ทดลองเฉพาะ เป็นต้น ให้อุปกรณ์
เหล่านั้นมีสภาพที่พร้อมใช้งานได้จริง

6. การเตรียมผู้เรียน
เริ่มแรกครูพลกิตต้องสร้างแรงจูงใจก่อน โดยการจัดทาโครงเรื่องเนื้อหาให้
ผู้เรียนศึกษาล่วงหน้า การแนะนากิจกรรมการเรียน หรือการให้สารสนเทศที่สาคัญ
ก่อนการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะ ความรู้และทัศนคติที่ดีต่อการเรียน โดยมี
เป้าหมายที่สาคัญคือการทาให้ผู้เรียนใส่ใจ และสร้างความต้องการที่จะเรียนรู้จากสื่อ
หรือวิธีการที่ครูจัดไว้ในบทเรียน

7. การดาเนินการตามบทเรียน
เริ่มบทเรียนจากการวางแผนการจัดการเรียนรู้ไว้ก่อนหน้านี้ ประกอบกับ
สื่อที่เตรียมมา การตั้งคาถาม เป็นเทคนิคที่ผู้สอนสามารถใช้ในการกระตุ้นความ
สนใจเกี่ยวกับการเรียน การส่งเสริมให้ผู้เรียนได้คิด ทั้งยังเป็นการประเมินเพื่อ
พัฒนาความเข้าใจของผู้เรียนในขณะเรียนได้เป็นอย่างดี

8. ภารกิจที่ 2 ให้วิเคราะห์ว่าจะเลือกใช้สื่อหรือวิธีการจัดการเรียนรู้แบบใด
จึงจะสอดคล้องกับลักษณะการเรียนรู้ของผู้เรียนตาม
สถานการณ์ที่กาหนดให้
เนื่องจากนักเรียนในห้องนี้มีลักษณะที่ชอบค้นคว้า หาความรู้และชอบ
ทากิจกรรมที่ได้ฝึกคิดและมีความท้าทาย อีกทั้งยังเรียนพิเศษแบบเข้มข้น
เนื้อหาในหนังสือเรียนส่วนใหญ่นักเรียนจะรู้และทาความเข้าใจอย่างลึกซึ้ง
มาก่อนแล้ว แต่ที่สังเกตได้ชัดคือนักเรียนจะแข่งกันเรียน ทางานกลุ่มไม่ค่อย
ประสบความสาเร็จเท่าที่ควร ดังนั้น ควรจะเลือกใช้วิธี “การจัดการเรียนรู้
แบบร่วมมือ” มาแก้ไขปัญหาดังกล่าว โดยจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้
นักเรียนได้เรียนรู้การทางานเป็นแบบกลุ่ม

9. ลักษณะสาคัญของการเรียนแบบร่วมมือมีลักษณะดังนี้
1. มีการพึ่งพาอาศัยกับภายในกลุ่ม
2. สมาชิกเอาใจใส่รับผิดชอบต่อตนเอง
3. สมาชิกมีความสามารถแตกต่างกัน
4. สมาชิกผลัดเปลี่ยนกันเป็นผู้นา
5. รับผิดชอบร่วมกัน
6. เน้นผลงานของกลุ่ม
7. สอนทักษะทางสังคม
8. ครูคอยสังเกตและแนะนา
9. สมาชิกกลุ่มมีกระบวนการทางานเพื่อประสิทธิผลของกลุ่ม

10. ผู้จัดทา
นายชินวัตร ชาวันดี 553050067-9
นายธีรศักดิ์ นันทสาร 553050291-4