1. ÖZEL
GÜVENLİK
SEKTÖRÜNÜN
SESİ
NİSAN
2014
SAYI:
10
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR NİSAN 2014 SAYI: 10
ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
Yeni dönem yeni çözümler
İşyerinde şiddet
olaylarına müdahale
Kamu ve özel güvenlik işbirliği
AB ülkelerindeki uygulamaları
Yangın güvenliği
2. ÖZEL
GÜVENLİK
SEKTÖRÜNÜN
SESİ
NİSAN
2014
SAYI:
10
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR NİSAN 2014 SAYI: 10
ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
Yeni dönem yeni çözümler
İşyerinde şiddet
olaylarına müdahale
Kamu ve özel güvenlik işbirliği
AB ülkelerindeki uygulamaları
Yangın güvenliği
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10. 8 BAŞKANDAN
10 EDİTÖR
12 GÜNCEL
Sektör ile ilgili kısa haberler
24 KÖŞE / Hayata Bakış
“İyi ya da kötü hissetmek”
KAPAK KONUSU
24 Otellerde yangın güvenliği
32 Yangın risk değerlendirmesi
40 Yapılarda yangın riskini arttıran
etkenler
44 Acil durum tahliyesi ve optimizasyonu
‘Kanıtlanmış bir yöntem’
46 Endüstriyel tesislerde erken duman
algılama ve uyarı sistemi
50 Üst düzey yangın algılama ve alarm
sistemleri
52 Daha yüksek seviyede kullanılabilirlik
54 EST yangın algılama ve ihbar sistemi
SEKTÖRDEN
56 “Kamudan daha fazla pay alınacak”
ELEKTRONİK GÜVENLİK
60 Yeni dönem yeni çözümler
64 Autodome 7000 kamera ailesi
66 Vista IP CCTV çözümleri
68 Fark yaratırsanız fark edilirsiniz
BİLGİ GÜVENLİĞİ
70 Devlet eliyle korsanlık - 3
24 64
i çindekiler
40
11. GÜVENLİK HİZMETİ
74 İşyerinde şiddet olaylarına
müdahale
82 Kamu ve özel güvenlik işbirliği AB
ülkelerindeki uygulamaları
86 Yüksek kaliteli güvenlik hizmeti
alabilmek için yapılması
gerekenler
90 Konaklama tesislerinde güvenlik
yönetimine genel bakış
92 Yıllık Kapak ve Fokus konuları
93 ABONE FORMU
95 SARI SAYFALAR
82
70
NİSAN 2014
Özel Güvenlik Federasyonu adına
imtiyaz sahibi
O. Oryal ÜNVER
Yürütme Kurulu
O. Oryal ÜNVER
İsmail UZELLİ
Murat KÖSEREİSOĞLU
Yusuf Vehbi DALDA
Genel Yayın Yönetmeni
Devrim BOZKURT
devrim@guvenlik-yonetimi.com
Danışma Kurulu
Alp SAUL
Doç. Dr. Gazi UÇKUN
Füsun KOCAMAN
Gültekin FİŞEK
Hakan ÖZALP
İsmail UZELLİ
Murat KÖSEREİSOĞLU
Okyay ŞENTÜRK
O. Oryal ÜNVER
Osman Levent Celasun
Prof. Abdurrahman KILIÇ
Taner ALBAYRAK
Yusuf Vehbi DALDA
Grafik Tasarım ve Baskıya hazırlık
Derya BARUTÇU
derya@guvenlik-yonetimi.com
Çeviri
Füsun KOCAMAN
Yayın Türü
Yerel Süreli Yayın
Ayda bir yayınlanır.
Yönetim Adresi
Arkhe Tanıtım Hizmetleri
1421/1 Sok. No: 42 Daire: 6
Gazi Mah. Sultangazi / İstanbul
Tel: 0533 413 78 08
Baskı
VERİTAS BASKI MERKEZİ
Tel: 0212 294 50 20
Özel Güvenlik Sektörünün sesi Güvenlik Yönetimi Dergisi, sektörü
bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu dergide yer alan her türlü
haber, bilgi ve yorumlar; güvenilir olduğuna inanılan kaynaklar
tarafından hazırlanmış araştırma raporları, değerlendirmeler, atıflar,
çeviriler ve istatistikî verilerden derlenmiştir. Dergide yer alan tüm
reklamların sorumluluğu firmalara, yazılardaki ve söyleşilerdeki
görüşler sahibine aittir.
Dergide yer alan yazılar izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden
hiçbir şekilde kullanılamaz.
tanıtım hizmetleri
Mart Plaza Merkez Mah. Tatlıpınar Sok. No: 13/1
Nurtepe / Kağıthane / İstanbul
Tel: (212) 321 21 71 Faks: (212) 321 17 71
GüvenlikYönetimi
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR
12. i
BAŞKAN
İçinde yaşadığımız her türlü mekanların ilk tasarımlarından
başlayarak yapımları, işletimleri, bakımları ve kullanımları
esnasında çıkabilecek yangınlarda, can ve mal kaybını en
aza indirerek söndürülmesini sağlayacak yangın öncesinde
ve sırasında alınacak tedbirler ile bu kapsamda planlanacak
organizasyon, eğitim ve denetimlerin tümü yangın güvenliği
kavramı içinde yer almaktadır.
Yangın alarm sistemlerinin; bina sahibi, yönetici veya bunla-
rın yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği ilgililerin kontrolü
altında periyodik testlere ve bakıma tabi tutulması ve dene-
timlere açık olmaları yangın güvenliğinde önemli bir konu-
dur. Tüm yapılarda yangın güvenliği kapsamında oluşturulan
ekipler; yangından korunma, yangının söndürülmesi, can ve
mal kurtarma / ilk yardım faaliyetleri ve itfaiye ile işbirliği ve
bu alanda organizasyonun sağlanması konularında, gerekirse
mahalli itfaiye ve sivil savunma teşkilatlarından da yararlanı-
larak eğitilmeli ve yapılacak tatbikatlar ile bilgi ve becerileri
arttırılmalıdır. Ayrıca, bütün görevlilerin yanı sıra o mahalde
görev alan özel güvenlik görevlileri de, yangın söndürme alet
ve edevatının nasıl kullanılacağı ve en kısa zamanda itfaiye-
ye nasıl ulaşılacağı konularında bilgilendirilmeli ve tatbiki
eğitimden geçirilmelidir.
Yangın güvenliğinde; denetim ve mahalli idareler ile işbirli-
ğinin önemi hiçbir şekilde aklımızdan çıkarmayacağımız bir
hareket tarzı olmalıdır. Yangın ile mücadele politikamızın
başarısı da o mahalde yaşayan /çalışanlarımızın bilinçlendi-
rilmesi ve yangınla mücadeleye aktif katılımlarının sağlanma-
sı olduğu gerçeğinden geçmektedir. Tabii ki bunun da olmaz
ise olmazı eğitimdir.
Yangın ve diğer felaketlerden uzak; nice mutlu ve
aydınlık günler temennisi ile...
Yangın güvenliğinin
önemi
O. Oryal ÜNVER
ÖGF (Özel Güvenlik Federasyonu)
Yönetim Kurulu Başkanı
Yangın alarm
sistemlerinin; bina
sahibi, yönetici veya
bunların yazılı olarak
sorumluluklarını
devrettiği ilgililerin
kontrolü altında periyodik
testlere ve bakıma tabi
tutulması ve denetimlere
açık olmaları yangın
güvenliğinde önemli bir
konudur.
8 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
13.
14. EDİTÖR
Devrim BOZKURT
devrimbozkurtt@gmail.com
y
Yangın yaşadığımız her mekanda oluşması muhtemelen bir
olgudur. Yangının önlenmesi ve yaşanması durumunda oluştura-
cağı hasarların minimuma indirgenebilmesi, yapının tasarımında
alınacak kararlar ve kullanım aşamasında yapılacak uygulamalar
ile mümkündür.
Gelişen teknoloji ile birlikte hayatı kolaylaştıran farklı ürün ve
sistemler yapılara dahil ediliyor. Özellikle kullanıcı yoğunluğunun
yüksek olduğu ofislerde bu durum daha da karmaşık bir hal alıyor.
Özetle günümüz yapılarının yangın riskinin giderek arttığını söyle-
mek çok yanlış olmayacaktır.
Çabuk yayılan yangının kontrol altına alınmaması durumunda
büyük can ve mal kayıplarının yaşanması kaçınılmazdır. Yangının
sebep olduğu zararlarının en aza indirgenmesi, ilk olarak olayın
oluşmasının engellenmesi yolu ile gerçekleştirilebilir. Ancak yangın
güvenlik önlemlerinin bir bütün olarak değerlendirilmesi sonucu,
tüm tedbirlerin bir arada alınması ile birlikte yangın güvenlikli yapı
kavramı oluşabilir. Bu durum; tutuşmanın önlenmesi, algılama
ve uyarı sistemleri, söndürme sistemleri, tahliye, ilgili sistemlerin
periyodik bakımları ve son olarak da tüm personelin bu konuda
eğitilmesi gerekliliğini doğurmaktadır.
Gerek uzman kişilerden temin ettiğimiz makaleler, gerek sunulan
ürün ve sistemler ve gerekse uygulama örnekleri ile kapsamlı bir
kapak konusu hazırladık.
Sektörden sayfalarımızın bu ayki konuğu Bantaş Yurtdışı Projeler
Yöneticisi Levent Kocabıyık. Yakın gelecekte, geleneksel olarak
kamunun sorumluluk alanına girdiği düşünülen güvenlikle ilgili
hizmetlerin önemli bir kısmının özel güvenlik sektörüne kayacağını
söyleyen Kocabıyık ile genel olarak sektörü, yaşanılar sorunları ve
çözüm önerilerini konuştuk.
Elektronik güvenlik, güvenlik hizmeti, bilgi güvenliği disiplin baş-
lıklarımız da yine ilginizi çekecek teknik yazılar, makaleler ve çeviri
yazıları ile dolu…
Güvenli günler dileğiyle...
Devrim Bozkurt
Yangın güvenliği
Çabuk yayılan
yangının kontrol altına
alınmaması durumunda
büyük can ve mal
kayıplarının yaşanması
kaçınılmazdır. Yangının
sebep olduğu zararlarının
en aza indirgenmesi, ilk
olarak olayın oluşmasının
engellenmesi yolu ile
gerçekleştirilebilir.
10 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
15.
16. GÜNCEL
Akkök- Akhan Yerleşkesi
ISS Proser tarafından
ödüle layık görüldü
Loomis, uluslararası değerli metal ve
banknot lojistiği konusunda dünyanın
ileri gelen firmalarından VIA MAT
Holding AG’nin (“VIA MAT”) hisse-
lerinin tamamını satın alıyor. Yaklaşık
200 milyon CHF (İsviçre Frank’ı) / 475
milyon TL değere sahip VIA MAT
Holding AG’nin Loomis AB’ye devrolma
süreci başladı.
Loomis, VIA MAT Holding’in tamamını
satın alarak hizmet alanına uluslararası
hizmetleri de ekliyor. VIA MAT’ın
İsviçre nakit yönetimi pazarındaki lider
pozisyonda bulunması, satın alma süre-
cinin tamamlanacağı Nisan ayı sonunda
Loomis’i İsviçre’de nakit yönetimi konu-
sunda pazar liderliğine taşıyacak.
Asya, Güney Amerika, Orta Doğu,
ABD ve Avrupa’da faaliyet gösteren ve
yan kuruluşlarıyla birlikte yaklaşık 1.000
Akkök Holding’in Akhan Yerleşkesi, “Güven-
lik Hizmetleri” kapsamında çözüm ortağı olan
ISS Proser tarafından 400 projenin yer aldığı
“Yakut Kategorisi”nde en iyi 2. proje seçildi.
8 Mart tarihinde düzenlenen ve 2013 yılının
en iyi projelerinin belirlendiği organizasyonda
Proje Direktörü Mustafa Polat, Proje Yönetici-
si Osman Kumcu ve Proje Şefi Derya Ersöz’e
plaketleri verildi. 2013 projeleri kapsamında,
“Proje Devamlılığı, Personel Eğitimleri ve
çalışanı ve 290 milyon CHF / 688 milyon
TL cirosu bulunan VIA MAT’ın Loomis
bünyesine katılmasından sonra Loomis, daha
önce faaliyet göstermediği yeni coğrafyalarda
hizmet vermeye başlayarak global büyüme
stratejisine devam edecek.
Konuyla ilgili olarak açıklamada bulunan
Loomis Başkanı ve CEO’su Jarl Dahlfors
“Uluslararası Hizmetler’i servis skalasına
önemli bir parça olarak ekleyen bu satın alma
süreci, Loomis’in global stratejisine mükem-
mel bir uyum gösteriyor. Ayrıca bu satın
alma, hali hazırda var olan pazarlarda olduğu
kadar yeni pazarlarda da büyüme fırsatları
yaratacak. VIA MAT’ın yönetim takımı ve
çalışanlarıyla beraber çalışarak başarılı bir
kombinasyon yaratmak için sabırsızlanıyoruz.
VIA MAT Holding’i grubumuza kattığımız
için çok memnunuz.” dedi.
Kişisel Gelişimler, Kalite – Performans De-
ğerlendirmeleri, Denetim ve Drill Başarıla-
rı” gibi konularda yapılan değerlendirmeler
sonucunda Akkök- Akhan Yerleşkesi, Yakut
kategorisinde bulunan 400 proje arasından
2. seçilerek ödüle layık görüldü.
ISS Proser Koruma ve Güvenlik
Hizmetleri’nin Türkiye çapında yürüttüğü
470 proje üzerinden yapmış olduğu 2013
yılı değerlendirmeleri, proje büyüklüklerine
ve görevli personel yoğunluklarına göre 3
ayrı kategoride gerçekleştirildi.
20’den az güvenlik görevlisinden oluşan
projeler Yakut kategorisinde, 20 ila 40 ara-
sında güvenlik görevlisinden oluşan projeler
Zümrüt kategorisinde, 40 ve üzeri görevli-
den oluşan projeler ise Elmas kategorisinde
değerlendirildi.
Loomis VIA MAT Holding
AG’yi satın alıyor
Winsted
Kraliyet
Ödülü aldı
Merkezi İngiltere’de bulunan kont-
rol odası konsol tasarım ve üretim
firması Winsted Limited’e, firma-
nın uluslararası ticaret alanındaki
başarılarından dolayı, Kralıçe’nin
Worcestershire temsilcisi Lord
Patrick Holcroft, Kraliçe’nin 2013
Girişimci ödülünü takdim etti.
Bu prestijli ve övgü dolu ödülle,
Winsted Kraliçe’nin Girişimci
ödülünü peş peşe ikinci yıl tekrar
kazanmış oldu. Değerlendirme jüri-
sinin inceledikleri başarılı icraatlar
arasında, firmanın son üç yılda
ihracat satışlarını artırması ve artan
denizaşırı dağıtımı da yer alıyor.
Genel Müdür Terry Shough: “Son
dönemdeki başarılarımızın bu
şekilde tanınmasından çok heyecan
duydum. Son yıllarda farkımızı kü-
resel pazarda vurgulayabilmek için
çok çalıştık, biz bilgi derinliği olan
uzman bir kadroyuz ve bu bize açık
bir ticari avantaj sağlıyor ve bizi
rakiplerimizden ayırıyor.” dedi.
Winsted’in başarıları tam da şirke-
tin 50. yılını kutladığı ve genişleyen
ürün gamına iki yeni önemli ürünü
eklediği sıraya denk geldi. Bu yeni
ürünler, konsol, medya depolama
ekipmanı ve monitör duvarlarıdır.
12 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
17.
18. GÜNCEL
oldu. Güçlü stok, satış öncesi
ve satış sonrası etkin hizmet
ve müşteri memnuniyetini ön
planda tutan Teknomaks, bu
yeni ürün grubuyla Türkiye
güvenlik pazarındaki önemli bir
eksiği gideriyor ve iş ortaklarının
ihtiyaçlarına kaliteli, rekabetçi,
güvenilir ve birlikte kazandıran
bir çözüm sunuyor.
Honeywell Vista IP CCTV çözümleri
Teknomaks ile Türkiye pazarına sunuluyor
Uluslararası çapta bir güvenlik
danışmanı olan Martin Grigg, IP
devrimini de kapsayan bir fiziksel
güvenlik kitabı yazdı. Kitap, CCTV,
giriş kontrol, çevreden kaçak giriş,
biyometri ve video analiz gibi sek-
törleri de içeriyor. Grigg, modern,
tümleşik güvenlik sistemlerini
tasarlamak, kurmak ve çalışmasını
sürekli kılmak için yeni bir tür mü-
hendise ihtiyaç olduğuna inanıyor.
Kitap aynı zamanda öğrencilere
ve güvenlik tertibatlarından azami
derecede yararlanmayı amaçlayan
son kullanıcılara da hitap ediyor.
Yazar, tümleşik bir sistemin eleman-
larını hem profesyonellerin hem
de konuya yeni girenlerin anlaya-
bileceği bir dille açıklamış. Kitap,
okuyucuya güvenlik olaylarını tespit
Martin Grigg’in “Tümleşik Elektronik
Güvenlik Katmanlı Yaklaşım” isimli
kitabı yayımlandı
Elektronik güvenlik sistemleri 2013
yılı toplam satışlarında 2,5 Milyar
USD büyüklüğüyle (2013 asmag
değerleri) dünyanın 1 numarası
olan Honeywell, Vista IP CCTV
çözümlerini, Teknomaks aracılığıyla
Türkiye güvenlik pazarına sunuyor.
Teknomaks, 2014 itibariyle Ho-
neywell Vista analog ve IP CCTV
sistemlerinin tek yetkili distribütörü
etmek, doğrulamak ve yönetmek
için kullanılan mevcut teknolojiler
konusunda rehberlik ediyor. “Tüm-
leşik Elektronik Güvenlik”, jargona
açıklık getirerek basit İngilizceyle
okuyucuyu, gelişmekte olan teknolo-
jiler konusunda güncel hale getiriyor.
IP uygulamalarını derinlemesine
kapsayan kitap, analog teknolojiyi de
ihmal etmiyor.
Grigg, yaşamsal uygulamalarda
uluslararası danışmanlık yapmış biri
olarak uzun yıllara dayanan dene-
yim ve derin bilgi sahibi bir uzman.
Teorileri gerçek örneklerle açıkla-
dığı kitabındaki senaryolar, gerçek
yaşamdaki güvenlik tehditleriyle baş
etmeye ve bunlara uygun çözümleri
değerlendirmeye çalışan okuyucular
için çok anlamlı olacak bir yayın.
14 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
19.
20. GÜNCEL
Tyco’nun iş ürünleri birimi Exacq
Technologies, video gözetleme kanıtı
aramayı, exacqVision 6.0’nın – şirke-
tin Video Yönetim Sistemi yazılımının
en son sürümü - SpeedSearch özelliği
ile daha hızlı ve daha sezgisel hale
getiriyor.
exacqVision, IP uyumlu kamerala-
rın konfigürasyonunu exacqVision
istemcisiyle daha kolaylaştırıyor. Bu
sürüme, Exacq Mobile app’ine, exacq-
Vision web istemcisine ve Kurum
Sistem Yöneticisine güncellemeler ve
exacqVision ağ video kayıt cihazlarıyla
kullanılmak üzere daha sağlıklı bir
izleme programı dahil edilmiş.
SpeedSearch ile, bir arama yapar-
ken video kareleri otomatik olarak
ekranda birikiyor ve zaman imleci
hareket ettirilerek ilerletiliyor. Exacq
Technologies Satış ve Pazarlama
Başkan Yardımcısı Tom Buckley’e
göre “SpeedSearch kullanıcılara
videoyu indirirken incelemeye imkan
tanıyor böylelikle aranan kanıta daha
hızlı ulaşılması mümkün oluyor. Bu
yöntem, düşük bant genişliklerinde
inceleme yaparken ideal, çünkü tüm
videonun yüklenmesini beklemek
zorunda kalmıyorsunuz.”
exacqVision VMS 6.0 versiyonu ile
yazılım, ACTi, American Dynamics,
Arecont Vision, Axis Communicati-
ons, Bosch, Canon, IQinvision, JVC,
Panasonic, Pelco, Samsung, Sony
ve Vivotek gibi endüstri liderlerinin
ürünü 1800 den fazla IP kamerayı
destekler hale gelmiş. exacqVision
VMS yazılımı ve sunucuları, aynı
zamanda giriş control sistemlerini,
perakende analizlerini ve video analiz
sistemlerini de entegre ediyor; bu
Exacq video kanıt aramasını hızlandırıyor
Bu ay yayınlanan yeni bir akade-
mik çalışmaya göre, hava alanlarını
korumak için alınacak ilave güvenlik
tedbirleri “mantıklı harcamalar”
değil, çünkü saldırı olasılığı düşük.
“Hava alanı güvenliğinin maliyet-
kazanç analizi: Hava alanları fazla
mı güvenli?” başlıklı bildiri, Hava
Taşımacılığı Yönetimi Gazetesi’nin
(Journal of Air Transport Manage-
ment) Mart sayısında yayınlandı.
Bildiri, ABD, Avrupa ve Asya-Pasifik
bölgesindeki hava alanlarındaki
riskleri ve terminaller ve park yeri
gibi ilişkili tesislerini terör saldırıla-
rından korumak için alınan güvenlik
tedbirlerinin maliyet etkinliğini
değerlendirmiş.
Yazarları, Ohio Eyalet Üniversitesi
siyaset bilimi profesörü ve güvenlik
çalışmaları uzmanı John Mueller ile
Avusturalya’daki Newcastle Üniver-
sitesi inşaat mühendisliği profesörü
Mark G. Stewart’ın araştırmaları,
hava alanlarını hedef alan saldırıların
yapılan harcamaları haklı çıkaracak
boyutta olmadığını ve mevcut tedbir-
lerin gevşetilmesinin yerinde olacağını
ortaya çıkarmış.
Analizlerine göre, hava alanları
teröristler için cazip hedefler, ama
insanların daha fazla bulunduğu diğer
kalabalık halka açık alanlar kadar
değil. Bildiri, “Başka birçok toplanma
yerlerine kıyasla, hava alanlarında
insanlar daha dağınık bulunurlar ve
dolayısıyla hava alanına yapılacak
bir terör saldırısı bir stadyuma oranla
Akademik araştırma havaalanlarına ilave
güvenliği mantıklı bulmuyor
sayede profesyonel çözüm sağlayıcılar ve
son kullanıcılara tam ve türünün en iyisi
IP video gözetleme çözümleri yaratma
olanağı sağlıyor.
En son Exacq Mobile app (versiyon 3.4),
kullanıcılara birden fazla kamerada aynı
anda ve aynı ekranda arama yapma ola-
nağı veriyor. Ayrıca, kullanıcılar birden
fazla sunucu üzerinde erişilebilir tüm
kameraları bir listede görebiliyor ya da
sunucu tarafından düzenlenen kame-
ralara göz atabiliyor. Panoramik ve balık-
gözü kameralardan gelen görüntüleri,
düzeltilmiş olarak izleyebilme becerisi de
bu son sürüme eklenmiş.
daha az insanın ölümüne neden olur.”
diye açıklıyor.
İlave olarak 1998 ile 2011 yılları
arasında, Küresel Terörist Veri Tabanı
kayıtlarına, ABD ve Avrupa’dan 64
kişinin ölümüyle sonuçlanmış 20 hava
alanı saldırısı girilmiş. Aynı dönemde,
uçaklara 31 saldırı olmuş, bu sayı ile
birlikte havacılıkta yaşanan terör saldı-
rıları 13 yıllık dönemdeki tüm saldırı-
ların yalnızca % 0.5 ini oluşturmakta.
Araştırmaya göre: “Bu deneyim, 2007
yılı ABD Havacılık Güvenliği Ulusal
Stratejisinin ‘hava alanları ve hava
seyrüsefer tesisleri dahil olmak üzere,
havacılık altyapısına yönelik olarak
bildirilmiş tehditler göreceli olarak az
sayıdadır.’ sonucuna varmasına neden
olmuştur.”
16 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
21.
22. GÜNCEL
Londra İtfaiyesi, bir yılda 10’dan fazla
sahte alarm veren ev dışı yerleşkelere
yeni cezalar getirdi. Bu uygulama,
ülkede, hastaneler, hava alanları ve
öğrenci yurtları gibi sahte alarm
sicilleri pek de iyi olmayan binalardan
kaynaklanan masraflarını kısmak için
yapılan ilk uygulama.
Beklenti, cezaların bina sahiplerini
ve yöneticilerini yangın alarmlarının
bakımına daha özen göstermeye sevk
etmesi.
Londra İtfaiyesi’nin rakamları has-
tanelerin bu konuda en kötü binalar
olduğunu gösteriyor. Eğer ceza sistemi
geçen yıl başlatılmış olsaydı, hastane-
ler yoğun sahte alarmları yüzünden £
500,000 ödemek zorunda kalırlardı.
Diğer binalardan da aynı gerekçeyle
£ 300,000 toplanırdı.
Sahte alarmlar, Londra’ya yılda £ 37
milyon maliyet yüklüyor ve üretken-
lik kaybı da yılda £ 1 milyon olarak
hesaplanıyor. Ana suçlular otomatik
yangın algılama sistemleri. Devamlı
alarm göndermeleri, itfaiye için sıkıntı
yaratıyor, ayrıca umursamazlığa ve
gerçek alarmların ihmal edilmelerine
de yol açıyor.
Londra Yangın ve Acil Durum
Planlama Yetkilisi, Başkan James
Cleverly: “Halk, itfaiyecilerin binlerce
sahte alarmla uğraşmak yerine, gerçek
alarmlarla ilgilenmelerini beklemek
hakkına sahipler. Otomatik yangın
alarm aramalarının büyük çoğunlu-
ğunun kaynağında yangın olmadığını
görüyoruz, bunlar genellikle kötü
yönetim ve yetersiz bakımdan kaynak-
lanan sahte alarmlar.” diyor.
“Bu bir para kazanma çabası değil,
ama biz istenmeyen aramaların sebep
olduğu israfı önlemek ve bina yönetici-
lerini yangın alarm sistemlerinin bakı-
mını gerektiği gibi yapmak konusunda
eğitmeyi amaçlıyoruz.” diye ekliyor.
£ 290 artı KDV’lik ceza başkentteki
ev ve bakım evi haricindeki binalara
uygulanmaya başlandı.
İstenmeyen alarmlar
Sahte alarmlar konusunda kaygısını
bildiren firmalardan birisi de Siemens.
Siemens Bina Teknolojileri Çözüm ve
Hizmetleri Portföyünün Satış Başkanı
Tony O’brien: “Yangın alarm ve
algılama sistemlerinin sahte alarmlara
sebep olmamaları gerekir; eğer bir or-
ganizasyonda çok sayıda sahte alarm
görülüyorsa bunun nedeni yetersiz
teknoloji ya da kötü yönetimdir. Sahte
alarm itfaiyeye iletildiğinde “istenmeyen
yangın sinyali” olarak nitelendirilir.
İstenmeyen alarmları asgariye indirmek
ve yangın alarm sistemlerinin bakımını
en uygun biçimde nasıl yapacaklarını
öğrenmeleri için, bina ve tesis yöne-
ticilerini doğru teknolojinin yararları
konusunda eğitmek gerekir.” şeklinde
konuşuyor.
Tony şöyle devam ediyor: “Siemens’in
eşsiz Sinteso yangın alarm sistemi, her
türlü yangın tehlikesine karşı en üst
seviyede korunma için gelişmiş zeka
içerir. İçerisindeki zeka, kaynak yapma
ya da buhar gibi çevre koşullarından
kaynaklanabilecek sahte alarmları ber-
taraf etmenin yanı sıra, hızlı tanımlama
ve erken uyarı yapabilme anlamına
geliyor. Sinteso sistemi daima tetiktedir,
emniyetli bir ortam sağlayabilmek için
dakika dakika her durumu değerlen-
dirir ve karmaşık kriterler kullanarak
kararlar verir.”
Alarm sistemleri hayat kurtarır, işinizi,
itibarınızı ve malınızı korur. Bunların
yanında binayı korur ve yüklü bir sigor-
ta talebinden sizi kurtarır. Tekrarlanan
sahte alarmların, yangın servisinin
müdahale kalitesini düşürme tehlikesi
vardır. Ayrıca çok fazla sahte yangın
sinyali kayıtsızlığa yol açar ve gerçek
bir yangın olduğu durumda insanların
hayatlarını tehlikeye atmış olur.
Londra İtfaiyesi sahte yangın alarmlarını
önlemek için ceza uygulamasına başladı
EDS Elektronik çözüm ortakları
arıyor, firma tarafından yapılan
yazılı açıklamada şu bilgilere yer
verildi: “Yerel iş ortakları aracılığıyla
çalışmak, müşterilerimize ve bize
hızlı, etkili çalışma olanağı yarat-
maktadır. EDS CCTV, Samsung
CCTV, Kilsen Yangın Algılama
Sistemleri, Paxton Geçiş Kontrol
Sistemleri ile ilgili markalar da ayrı
ayrı olarak, çeşitli illerde ayrıcalıklı
çözüm ortakları arıyoruz.”
EDS çözüm ortakları arıyor
18 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
23.
24. GÜNCEL
Sürekli değişen güvenlik alanında,
karmaşık tehditler giderek artan
saldırganlık dereceleri gösterirken,
OCS’in geliştirdiği akıllı güvenlik çö-
zümü daha gelişmiş, etkili ve tümle-
şik savunma imkanları sunmaktadır.
SecureSmart, OCS’in elektronik gü-
venlik sistemleri ve insanlı güvenlik,
varlık ve envanter kontrolü, gizli atık
yönetimi ve veri koruma konusun-
da sunduğu tecrübe ve çözümlerin
bileşimidir. Bilgi-tabanlı olduğundan,
verimlilik ve maliyet uygunluğu her
aşamaya uygulanmıştır.
SecureSmart, müşterilerine gelişmiş,
etkili ve tümleşik savunmalar içeren
en uygun çözümü sunmaktadır.
SecureSmart’ın eşsiz altı katmanlı
planlama modeli, her müşterinin
güvenlik ortamı, riskleri ve stratejisi-
ne uygun büyük resmi yaratır. Tam
denetim ve risk değerlendirmesi has-
sas bir şekilde belirli tehditleri hedef
alır ve güvenlik gözden geçirmesinde
elde edilen bulgular ve önerilerdeki
ana başlıkları ortaya çıkarır. Secu-
reSmart sistemi için, sürekli inceleme
ve gelişme, yeniden modelleme ve
güvenlik tasarım modelinin iyileşti-
rilmesi ve en son teknolojinin dahil
edilmesi temel esastır.
OCS SecureSmart ile daha akıllı
güvenlik çözümleri
Securitas Türkiye’nin 2010 yılından bu
yana “İş ortaklarımızla aynı noktada”
sloganı ile sürdürdüğü “Ortak Nokta
İş Ortakları Buluşması”nın beşincisi,
28-29 Mart 2014 tarihlerinde Antalya
Kaya Palazzo’da gerçekleşti.
Türkiye’nin önemli kuruluşlarının
yöneticilerini misafir ettiği organizasyon
ile sektöre artı değer katmayı hedefleyen
Securitas Türkiye, bu seneki toplantıda
“Entegre Güvenlik Çözümleri”ni iş
ortaklarına tanıttı. Daha güçlü ve daha
uzun süreli iş birliktelikleri amacıyla,
tüm yetkinlik ve uzmanlığı dünyadaki
yeni güvenlik trendleri ile entegre ede-
rek güvenlik çözüm paketi katılımlara
aktarıldı. Bu seneki katılımcılar arasın-
da, Pegasus, ICF Antalya Havalimanı,
Modial Bodrum Havalimanı, Cargill,
Zara, İKSV
, Eczacıbaşı ve Migros gibi
firmaların üst düzey temsilcileri vardı.
Katılımcılardan Cargill Satınalma
Müdürü Ekmel Eratan, çevresel sorum-
luluklarla faaliyetlerini sürdürdüklerini
ve bu doğrultuda Securitas Türkiye ile
işbirliği yaptıklarını anlattı. Securitas’ın
2013 yılında hayata geçirdiği ve çev-
resel etkilerin azaltılması konusunda
sosyal sorumluluk bilinci ile yaratılan
Yeşil Güvenlik hizmeti aldıklarını ve
sağladıkları katma değeri paylaştı.
Inditex Grubu, Satınalma ve Tedarik
Müdürü Didem Büyükoğlu, Profiling
hizmeti sayesinde ürün kayıplarının
en aza indirdiklerini ve şüpheli takibi
için karşılama-yönlendirme hizmeti
aldıklarını vurguladı. ICF Havalimanı
Güvenlik Müdürü Veli Ilgaz Arnaz
ise Securitas’ın iş ortaklarıyla hayata
geçirdikleri insan kaynaklarına yönelik
Tutundurma faaliyetlerinden bahsetti.
Etkinlikte konuşan Securitas Türkiye
Ülke Başkanı Murat Kösereisoğlu,
“Securitas olarak uzman güvenlik
hizmetlerimizi daha modern ve farklı
organizasyon yapısı için iş potansiyelle-
rimizi artırarak geliştiriyoruz. Uz-
manlığımızı dünyadaki yeni güvenlik
trendlerle birleştirerek iş ortaklarımızın
özel ihtiyaçlarına uygun hizmetler sun-
maya devam ediyoruz. Bu doğrultuda
geliştirdiğimiz ‘Entegre Güvenlik Çö-
zümleri’ modeliyle daha güçlü ve daha
uzun süreli iş birliktelikleri kuracağımı-
za inanıyoruz.” dedi.
Securitas iş ortaklarıyla 5. kez
“Ortak Nokta”da buluştu
20 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
25.
26. y
Yazımda eski bir Çin hikâyesinden bahsedeceğim. Köyün birinde yaşlı bir
adam yaşarmış, çok fakirmiş ama kralın bile kıskandığı çok mükemmel bir
ata sahipmiş. Kral bu at için ihtiyara neredeyse hazinesinin tamamını teklif
etmiş. Ama adam atını satmamış. “Bu at, bir at değil benim için; bir dost,
insan hiç dostunu satar mı?” dermiş.
Bir sabah kalkmışlar ki at yok! Bütün köylü ihtiyarın başına toplanmış “seni
ihtiyar bunak, bu atı sana bırakmayacakları, çalacakları belliydi. Krala
satsaydın, ömrünün sonuna kadar beyler gibi yaşardın. Şimdi ne paran var,
ne de atın” demişler.
İhtiyar, “karar vermek için acele etmeyin” demiş. “Sadece at kayıp deyin,
çünkü gerçek sadece bu. Ötesi sizin yorumunuz. Atımın kaybolması bir
talihsizlik mi, yoksa şans mı? Bunu henüz bilemiyoruz.”
Köylüler ihtiyara kahkahalarla gülmüşler. Aradan 15 gün geçmeden, bir
gece at ansızın dönmüş. Meğer çalınmamış kendi kendine dağlara gitmiş.
Dönerken vadiden 12 vahşi atı peşine takıp getirmiş. Bunu gören köylüler
ihtiyara “tamam” demişler. “Sen haklı çıktın atının kaybolması bir talihsiz-
lik değil, adeta bir devlet kuşu”.
“Karar vermek için acele ediyorsunuz” demiş ihtiyar. “ Sadece atın geri
döndüğünü söyleyin. Bilinen gerçek sadece bu”. Birinci cümlenin birinci
kelimesini okur okumaz bir kitap hakkında nasıl fikir yürütebilirsiniz? Köy-
lüler içlerinden “bu adam sahiden budala”
diye geçirmişler.
Bir hafta geçmemiş ki, ihtiyarın tek oğlu vahşi atları terbiye etmeye çalı-
şırken attan düşmüş ve bacağını kırmış. Evin geçimini temin eden oğul,
şimdi uzun bir süre yatakta kalacakmış. Köylüler “bir kez daha haklı çıktın,
bu atlar yüzünden tek oğlun uzun süre bacağını kullanamayacak. Sana
bakacak başkası da yok. Şimdi eskisinden daha fakir, daha zavallı olacaksın”
demişler.
İhtiyar “siz erken karar verme hastalığına tutulmuşsunuz, o kadar acele et-
meyin. Oğlum bacağını kırdı gerçek bu, ötesi sizin yorumunuz. Hayat böyle
küçük parçalar halinde gelir ve ondan sonra neler olacağı asla bilinmez.”
Birkaç hafta sonra düşmanlar çok büyük bir orduyla bu ülkeye saldırmışlar.
Kral eli silah tutan herkesi askere almış. Köye gelen görevliler, ihtiyarın
kırık bacaklı oğlu hariç bütün gençleri askere götürmüşler. Köyde matem
varmış çünkü savaşın kazanılması mümkün değilmiş. Savaşa giden gençle-
rin öleceğini ya da esir düşeceğini herkes biliyormuş.
Köylüler ihtiyara “yine haklı olduğun ortaya çıktı” demişler. “Oğlunun
bacağı kırık ama hiç değilse yanında. Oysa bizimkiler belki de hiç dönme-
yecekler. Meğer oğlunun bacağının kırılması talihsizlik değil şansmış.”
İhtiyar, “erken karar vermeyin gelecekte ne olacağı bilinmez. Bilinen tek
gerçek benim oğlum yanımda sizinkiler askerde” demiş.
Görülüyor ki elde ettiğimiz sonuçlar değil, onlara yüklediğimiz “iyi” ya da “
kötü” gibi anlamlar bizim ne hissedeceğimizi belirliyor.
Hayatınızda iyi anlamlar hissedebilmeniz dileğimle…
Elde ettiğimiz
sonuçlar değil,
onlara yüklediğimiz
“iyi” ya da “ kötü”
gibi anlamlar bizim
ne hissedeceğimizi
belirler.
HAYATA BAKIŞ
“İyi ya da kötü hissetmek”
Oğuz GÜLAY
22 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
27.
28. 1
.Giriş
Otellerde farklı kültür-
den ve değişik fiziksel
özelliklere sahip kişiler
bulunabileceğinden otel
yangınları, genellikle çok ölüm-
lü sonuçlanır ve ülkenin turizm
gelirini de etkiler. Avrupa’daki
kültürlerin ve geleneklerin zengin-
liği, Avrupa Birliği’ni (AB), dünya
turizm potansiyelinin yarısından
fazlasını elinde tutmaktadır.
Avrupa Komisyonu, bu potansiyeli
koruyabilmek ve üye ülkelerde
konaklayan kişilerin güvenliklerini
sağlanmak için müşterilerin kar-
şılaşabilecekleri iki önemli riskin,
yangınlar ve lokantalarda çıkabi-
lecek yiyeceklerle ilgili sorunlar
olduğu vurgulamış, otellerde
yangın güvenliği hakkında tedbir-
leri kabul etmiş, tatil paketleri ve
tur paketleri ile ilgili yasalarda
asgari standartları belirlemiştir.
Avrupa Komisyonu 27 Hazi-
ran 2001 tarihinde hazırladığı
raporda 22 Aralık 1986 tarihli
KAPAK KONUSU
Otellerde yangın güvenliği
Avrupa Komisyonu, üye ülkelerde konaklayan
kişilerin güvenliklerini sağlanmak için müşterilerin
karşılaşabilecekleri iki önemli riskin, yangınlar ve
lokantalarda çıkabilecek yiyeceklerle ilgili sorunlar olduğu
vurgulamış, otellerde yangın güvenliği hakkında tedbirleri
kabul etmiş, tatil paketleri ve tur paketleri ile ilgili yasalarda
asgari standartları belirlemiştir.
Prof. Dr. Abdurrahman KILIÇ / İTÜ Makina Fakültesi
24 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
29. “Mevcut Otellerde Yangın Güven-
liği” hakkındaki Konsey Önerisi-
nin (86/666/ EC) uygulanmasını
kararlaştırmıştır. Avrupa Konseyi
bu öneriden başka “Yapılarda
Kullanılacak Malzemelere İlişkin
Üye Ülkelerin Yasa, Düzenleme
ve İdari Yönetmeliklerini Düzen-
leyen Yönerge (21.12.1988)”,
“İş Yerlerinde Güvenlik ve Sağlık
Konularını Düzenleyen Yönerge
(89/654/EEC4 30.11.1989)”,
“Gezi Paketleri, Paket Tatiller ve
Paket Turlar Yönergesi (90/314/
EEC 13.06.1990)” isimli direktif-
leri yayınlamıştır.
ISO (Uluslararası Standartlaştır-
ma Örgütü) Tüketici Politikaları
Komitesi (COPOLCO) aracılığıyla
turizm hizmetlerine ilişkin stan-
dartların geliştirilmesini planlan-
mış ve 8 Ekim 2003’te Avrupa
Komisyonu CEN’e (Avrupa Stan-
dartlaştırma Komitesi) hizmet
sektörlerine ilişkin standartların
hazırlanması alanında bir çalışma
programı geliştirmesi için yetki
vermiştir. Verilen yetki kapsamın-
da CEN hizmet sektöründe olası
Avrupa standartları için öncelikli
alanları belirlemek için bir çalış-
ma başlatmıştır.
Avrupa Komisyonu raporunda es-
nek bir yaklaşım benimsenmiş ve
bu alanda bağlayıcı nitelikli yasal
yönetmeliklerin arzu edilir veya
etkileyici olmadığına değinilmiştir.
Her şeye rağmen Komisyon “otel-
lerdeki yangın güvenliği alanında
daha fazla gayret gösterilmesinin
doğru olacağını düşündüklerini”
belirtmiş ve aşağıdaki hususların
Avrupa Parlamentosu ile Üye Ül-
kelerde tartışılmasını önermiştir.
Avrupa Konseyinin 86/666/
EEC referanslı önerisinde yer alan
yönergelerin uygulamaya alınama-
yacağı durum ve yerlerde mevcut
oteller için daha ayrıntılı, uygun
ve somut şartların yer alacağı
yeni bir önerinin arzu edilirliği;
Tüm otellerde yangın güvenli-
ğin gittikçe artan oranda gözetimi
ve izlenirliğinin önerilebilirliği;
Teknik yönergelerin güncellen-
mesi ve geliştirilmesi;
Önerinin otel benzeri diğer
yerleşim birimlerine uygulanması;
Yangın güvenlik yönetimi
ve izlenmesi sürecindeki en iyi
uygulamaların belirlenmesi ve
yaygınlaştırılması.
Bu rapor esasen, Üye Ülkelerin
Öneri Kararında yer alan gerekleri
ne şekilde yorumladıklarını ve
bu kararların uygulanması için
hangi önlemlerin uygulamaya
sokulduğunu da açıklamak üzere
hazırlanmıştır. Aynı zamanda, Üye
Ülkelerin yetkili temsilcilerinden
oluşan bir Komisyon tarafından
yürütülen bir inceleme raporları
ve turizm sektöründe etkinlik
gösteren işletmecilerden gelen
yorum ve bilgileri de dikkate esas
almıştır.
Mevcut bilgi birikimini göz önünde
bulundurarak, kararda belirtilen
hedeflere ne derece ulaşıldığının
ve diğer başka önlemlerin alın-
masının gerekli olup olmadığının
anlaşılabilmesi için bir çalışma
başlatılmıştır. Avrupa Birliği Ko-
misyonun hazırladığı öneriye, Av-
rupa Parlamentosu ile Ekonomik
ve Sosyal Komite’nin görüşüne
istinaden tüm otellerdeki yangın
güvenlik konusunu kapsayan
kurallar gözden geçirilmiş, tüm
oteller için geçerli olacak asgari
düzeyde önlemlerin belirtildiği bir
standartta yangın güvenliği tanımı-
nın yapılması, standarda göre tüm
otellerin önlem alması ve otellerin
periyodik olarak denetlenmeye
tabi tutulması kararlaştırılmıştır.
2) Avrupa Konseyi
öneri kararları
Avrupa Konseyi 22 Aralık 1986
tarihli “Mevcut Otellerde Yangın
Güvenliği” konulu öneri kararı (
86/666/ EC) yayınlamıştır. Öneri
ile mevcut otellerde yangın önlemi
olarak, yangın çıkma tehlikesini
azaltmak, yangının ve dumanın ya-
yılmasını önlemek, iç mekânda bu-
lunan herkesin güvenli bir şekilde
tahliye edilmesi sağlamak ve tüm
acil müdahale birimlerini harekete
geçirmek amaçlanmıştır.
Bu amaçları gerçekleştirmek için,
bina içinde gerekli tüm önlemlerin
alınması ve aşağıdaki hususların
göz önünde bulundurulması isten-
miştir.
Mevcut güvenli çıkış yolları
bulunmalı, açık ve anlaşılır bir
şekilde gösterilmeli, daima bu
yolların ulaşılır kalması sağlanmalı
ve bu çıkışların önünde herhangi
bir engel bulundurulmamalıdır;
Yangın durumunda binanın
yapısal istikrarı, en azından bina
içindeki insanların güvenle tahliye
edildiğinden emin oluncaya kadar
sağlanabilmelidir;
Duvar, tavan veya zemin
kaplamalarıyla iç dekorasyonlarda
çok yüksek dereceli yanıcı mad-
de kullanımı veya varlığı dikkatle
Yerden 3 kattan daha yüksekteki bir bi-
nadaki mevcut otellerde genelde en az iki merdiv-
en bulunmalıdır. Binaların Yangından Korunması
Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre bir katlı
otellerde de iki çıkış istenmektedir.
Nisan 2014 GüvenlikYönetimi n 25
30. sınırlanmalıdır;
Tüm teknik donanım ve
cihazlar (elektrik, gaz, ısıtma v.b.)
güvenli şekilde çalıştırılmalıdır;
Bina içindeki insanları uyar-
mak için uygun sistemlerin uygun
çalışma ortamında kurulum ve
bakımı yapılmalıdır;
Normal zamanda misafir veya
personelin bulunduğu her odada
güvenlik talimatları ve çıkış
yollarını bina planında gösteren
şemalar olmalıdır;
Yangınla mücadelede kullanı-
lan acil durum donanımı (yangın
söndürücü gibi) çalışır vaziyette
hazır tutulmalı ve bakımı yapılma-
lıdır;
Personele gerekli komutlar ve
eğitim verilmelidir.
Binanın bir kısmında veya tü-
münde otel adı altında pansiyon,
motel, konuk evi veya benzeri
yerleri kapsayan ticari olarak aktif
durumdaki, en az 20 kişinin ge-
çici olarak para karşılığı kalabile-
ceği misafirhanelerde yukarıdaki
koşulların uygulanmasında, üye
ülkeler öneri kararı göz önüne
almak zorundadır.
Otellerin bu amaçla beş yıl içinde
almayı düşündükleri önlemler ve
yukarıda belirtilen şartlara uygun-
luğunu sağlamak için belirlenen
ülkede geçerli tüm önlemler
Avrupa Komisyonuna bildirilmesi,
alınan veya alınması tasarlanan
önlemlere dair hazırlanan raporun
altı ayda bir Konseye iletilmesi
kararlaştırılmıştır.
2.1 Tahliye yolları
a) Genel
İnsanların binadan uzaklaşmaları,
binadan hızlı ve güvenli şekilde
tahliye edilebilmeleri için doğru-
dan caddelere veya tahliye için
yeterli büyüklükte bir alana rahat-
ça ulaşabilecekleri tahliye yolları
düzenlenmeli ve oluşturulmalıdır.
Kapılar, merdivenler, çıkışlar ve
bunları açıldığı tahliye yolları gece
gündüz görülebilecek şekilde
standart güvenlik işaretleriyle
belirtilmelidir. Bu amaçla halkı
bilgilendirmek için kullanılması
gereken semboller ISO/DIS stan-
dardı 6309.2 maddesine uygun
olmalıdır.
Yangın sırasında insanlar tarafın-
dan kullanılmaması gereken ka-
pılarla doğrudan tahliye yollarına
açılan kapılar, normal zamanda
kilitlenmedikleri sürece kapalı
tutulmalı veya kendi kendine
kapanabilen kapılar olmalı ve
üzerinde standarda uygun işaret
bulunmalıdır.
b) Tahliye yolları
Tahliye yolları üzerindeki kapılar
mümkün olduğunca tahliyede
amaçlanan yöne doğru açılmalı-
dır.
Bir tahliye yolundaki son çıkış
kapısının otelden çıkmaya çalışan
bir kişi tarafından içeriden kolay-
ca açılması her zaman mümkün
olmalıdır.
Döner kapı veya sürme kapıların
yanı sıra tahliye için amaçlanan
yönde bir kapı daha bulunmalıdır.
Hareketi engelleyen ve yangının
yayılma tehlikesine yol açabilecek
engeller (dükkânlar, eşyalar vb.)
tahliye yolları üstünde bulunma-
malıdır.
Otelde bulunanları çıkış yönü ve
merdivenlerin aksine yanlış yöne
doğru yönlendirebilecek aynalar
tahliye yolları üstünde bulunma-
malıdır.
c) Asgari merdiven sayısı
Mevcut bir otelde yeterli sayıda
merdiven bulunup bulunmadı-
ğını belirlemek için; a) otelde
olabilecek toplam kişi sayısı, b)
kaçış merdivenlere ulaşmak için
katedilen mesafe göz önünde
bulundurulur.
Eğer kullanılan ölçüt kişi sayısı
ise, toplamda 50 kişiden fazla
kişinin kalabileceği yerden iki
veya daha fazla kat yüksekteki
oteller en azından iki merdivene
sahip olmalıdır.
Eğer kullanılan ölçüt tahliye alı-
nacak mesafe ise: a) Ölü korido-
run uzunluğu 10 metreyi aşma-
malıdır, b) Otelde iki veya daha
fazla merdiven varsa, tahliye yolu
üstündeki herhangi bir noktadan
bunlardan birine ulaşmak için alı-
nacak mesafe 35 metreyi aşma-
malıdır. Ülkemiz yönetmeliğine
göre mevcut oteller yeni bina gibi
değerlendirmekte, yağmurlama
sistemi olmayan otellerde ölü
koridor uzunluğu 15 metre ve bir
merdivene ulaşım mesafesi en
fazla 30 metre alınmaktadır.
Yerden 3 kattan daha yüksekteki
bir binadaki mevcut otellerde
genelde en az iki merdiven bu-
lunmalıdır. Binaların Yangından
Korunması Hakkında Yönetmelik
hükümlerine göre bir katlı oteller-
KAPAK KONUSU
Bir otelin aydınlatma sistemi elektrikli bir
aydınlatma sistemi olmalıdır. Mevcut bir oteldeki
elektrik tesisatı diğer nesnelerin arasında alev-
lenme ve yangın çıkararak yayılmasını önleyecek
şekilde tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Elektrik
tesisatı topraklanmalıdır.
26 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
31.
32. KAPAK KONUSU
de de iki çıkış istenmektedir.
Bir oteldeki mevcut merdivenlerin
her biri, binada olması muhtemel
kişilerin tatmin edici şekilde tahli-
ye edilmesini sağlayacak geniş-
likte olmalıdır. Bununla birlikte
mevcut bir oteli güvenli kılmak
için ek merdiven gerekliyse, yeni
merdivenlerin her biri en az 0.80
metre genişlikte olmalıdır.
2.2 Yapıya ait özellikler
a) Merdiven korkulukları
Genelde 2 kattan yüksek mevcut
otellerdeki merdivenlerin korkulu-
ğu olmalıdır.
Merdiven boşluğu duvarı en az
30 dakikalık bir yangın direncine
sahip olmalıdır (REI 30).
Merdiven boşluğuna açılan giriş
kapısının yangın direnci en az 30
dakika (RE) olmalı, kapılar kendi
kendine kapanmalı ve kapalı
tutulmaları gerektiğini gösteren
uygun bir işaret taşımalıdır.
Eğer aynı merdiven boşluğu hem
kamuya açık katlara hem de
bodruma yol veriyorsa merdiven
korkulukları merdiven boşluğunun
geriye kalan kısmından bodrumu
izole edecek şekilde tasarlanma-
lıdır.
Her merdiven boşluğunun üst
kısmından bir çatı penceresi veya
1 m²’lik bir alana sahip camlı bir
pencere olmalıdır, eğer bu pence-
re doğrudan ulaşılabilir değilse,
zeminden kolayca açılmasını
sağlayacak bir cihaz pencereye
üstüne monte edilmelidir.
Sadece binadaki personelin
girme iznine sahip olduğu, hizmet
amaçlı kullanılan merdiven boşluk-
ları halka açık kullanılan merdiven
boşluklarına uygulanan kurallarla
aynı şeklide korunur.
b) Bölmeler
Genelde tahliye yollarını yatak
odalarından ayıran ve zeminden
tavana kadar olan bölmeler en
az 30 dakikalık yangın direncine
sahip olmalıdır (REI 30); bunların
giriş kapıları en az 15 dakikalık
yangın direncine sahip malzeme-
den yapılmış olmalıdır (RE 15).
Genelde yatak odalarını ve tahliye
yollarını ciddi yangın hasarı göre-
bilecek alanlardan ayıran yapılar
(zeminler, zeminden tavana kadar
olan bölme ve tavanlar) en az 60
dakikalık yangın direncine sahip
olmalıdır (REI 60); bu mekânların
kapıları 60 dakika yangına dirençli
(RE 60) ve kendi kendine kapana-
bilir olmalıdır ve üzerlerinde kapalı
tutulmaları gerektiğini belirten bir
işaret bulunmalıdır.
c) Kaplama ve süslemeler
Mevcut otellerdeki tahliye yolları,
özellikle koridorlar, merdivenler ve
hol gibi açık alanlar, kamuya açık,
özellikle otel misafirlerine açık
yatak odaları dışındaki odaların iç
kaplamaları ve süslemeler (zemin
kaplamaları, duvar kaplama ve
süslemeleri, tavan kaplama ve
süslemeleri) yangın durumunda
yangının yayılmasını sağlamayacak
Mevcut bir oteldeki ısıtma tesisatı diğer
nesnelerin arasında alevlenme ve yangının
yayılmasını önleyecek şekilde tasarlanmalı ve
uygulanmalıdır. Yanıcı bir ısıtıcının etkili kapa-
sitesi 70 kW veya daha fazlaysa, ısıtıcı diğer oda-
lardan ayrı bir odaya kurulmalıdır.
28 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
33. ve duman üretimini arttırmayarak
özel bir hasar vermeyecek şekil-
de olmalıdır.
Malzemenin yangın direncine
göre test edilip ve sınıflandırılma-
sı için kullanılan yöntemler henüz
uyumlu hale getirilmediğinden,
mevcut otellerdeki dâhili kapla-
ma ve süslemelerle ilgili asgari
koşullar şimdilik bu konuda o
ülkede geçerli şartlara göre belir-
lenecektir.
2.3 Aydınlatma sistemi
Bir otelin aydınlatma sistemi
elektrikli bir aydınlatma sistemi
olmalıdır. Mevcut bir oteldeki
elektrik tesisatı diğer nesnelerin
arasında alevlenme ve yangın
çıkararak yayılmasını önleyecek
şekilde tasarlanmalı ve uygulan-
malıdır. Elektrik tesisatı toprak-
lanmalıdır.
Tüm otel binaları ana aydınlatma
sistemi arızalandığında devreye
girecek uygun bir elektrik aydın-
latma sistemiyle donatılmalıdır.
Bir otel binasındaki acil durum ay-
dınlatma sistemi ana aydınlatma
sistemi arızalandığında binada
bulunan herkesin belirli bir süre-
de tahliye edilmesini sağlayabil-
mek amacıyla her an çalışmaya
hazır durumda olmalıdır.
2.4 Isıtma sistemi
Mevcut bir oteldeki ısıtma tesi-
satı diğer nesnelerin arasında
alevlenme ve yangının yayılmasını
önleyecek şekilde tasarlanmalı
ve uygulanmalıdır. Yanıcı bir ısıtı-
cının etkili kapasitesi 70 kW veya
daha fazlaysa, ısıtıcı diğer odalar-
dan ayrı bir odaya kurulmalıdır.
Kazan dairesi duvarları en az 60
dakikalık yangın direncine (REI
60), kapılar da en az 60 dakikalık
yangın direncine sahip olmalı (REI
60); kapılar kendi kendine kapa-
nabilmeli ve üzerlerinde kapalı
tutulmaları gerektiğini gösteren
bir işaret taşımalıdır.
Sıvı veya gaz yakıtlı kazanlar, en
az bir adet elle kontrol edilen
kapatma cihazıyla ısıtma cihaz-
larına verilen sıvı veya gazlı yakıt
akışını kesmek mümkün olmalı-
dır. Gaz borularının otelin bulun-
duğu yerde tüm binaya hizmet
vermesi durumunda, bu borular,
borunun binaya girdiği noktaya
yerleştirilmiş, elle çalışan en az
bir kapatma cihazına sahip olmalı
ve rahatlıkla görülecek şekilde
işaretlenmelidir.
Sıvı yakıt bir odada depolanıyor-
sa, herhangi bir yakıt sızıntısı ol-
duğunda fark edilebilecek şekilde
tasarlanmalıdır.
Havalandırma sistemiyle donatıl-
mış mevcut bir otelde kanallar-
dan geçen sıcak gaz, duman ve
yangının diğer nesnelere yayıl-
masını engelleyecek önlemler
alınmalıdır.
Havalandırma sistemi kolaylıkla
ulaşılabilir ve açıkça görülebilir bir
konuma yerleştirilecek genel bir
kapatma cihazına sahip olmalıdır.
2.5 Alarm ve uyarı sistemleri
Otellerde güvenilir sesli bir alarm
sistemi bulunmalı, alarmın sesi
telefon sisteminde kullanılan
seslerden farklı olmalıdır. Hangi
türde olursa olsun bu alarm
sisteminin işleyişi binanın yapısal
özelliklerine uyarlanmalı, normal
zamanlarda ve acil durumlarda
otelin farklı yerlerindeki herkesi
uyaracak şekilde olmalıdır.
İtfaiye ve acil durumda harekete
geçen diğer birimleri uyarı ya te-
lefonla ya da doğrudan yapılmalı
veya bunlara benzer diğer uygun
araçlar kullanılmalıdır.
İtfaiye ve acil durumda harekete
geçen diğer birimlerinin ara-
nabileceği her noktada açıkça
belirtilecek talimatlarla göste-
rilmelidir. Kamu telefon sistemi
kullanılacaksa itfaiyenin telefon
numarası ve gerekli adresler
otel telefonunun yanında açıkça
gösterilmelidir.
2.6 Güvenlik talimatları
ve eğitim
Yangın durumunda otel personeli
mevcut acil durumda yangınla
mücadele donanımını doğru şe-
kilde kullanmayı, uyarı ve alarm
sistemlerini çalıştırmayı bilme-
lidir. Yangın durumunda otel
personeli, sorumluluk alanları
için geçerli talimatları uygulaya-
bilmeli, otelde bulunan herkesin
güvenli bir şekilde tahliye edilme-
sine yardımcı olmalıdır.
Otel personelinin en azından
yılda iki kez olmak üzere, otelin
çalışma düzeni ve mevsimlik
işletilmesine paralel olarak acil
durumda kullanılan yangınla
Otellerde güvenilir sesli bir alarm sis-
temi bulunmalı, alarmın sesi telefon sisteminde
kullanılan seslerden farklı olmalıdır. Hangi türde
olursa olsun bu alarm sisteminin işleyişi binanın
yapısal özelliklerine uyarlanmalı, normal zaman-
larda ve acil durumlarda otelin farklı yerlerindeki
herkesi uyaracak şekilde olmalıdır.
Nisan 2014 GüvenlikYönetimi n 29
34. mücadele donanımı, alarm ve
uyarı sisteminin nasıl çalıştırılıp
kullanılacağı ile ilgili talimat ve
eğitim oturumlarına ve tahliye ta-
limi çalışmalarına katılması şart
koşulmalıdır.
Acil durumda kullanılan söndür-
me tüpü ve yangın dolabı gibi
yangınla mücadele donanımı her
katta merdiven veya çıkışlarda-
ki giriş çıkış noktalarına yakın,
özel risk altındaki alanlara ve 25
metreden uzak olmamak kaydıyla
belli aralıklarla tahliye yollarına
yakın yerlerde bulundurulmalıdır.
Acil durumda kullanılan yangınla
mücadele donanımı kolayca ula-
şılabilir olmalı ve çalışır durumda
tutulmalıdır.
Acil durum ekipleri için hazırlana-
cak bir otel planında, merdiven
ve tahliye yolları, yangın sön-
dürme cihazları, gaz ve elektrik
tedariki kapatma cihazları, uygun
olan yerlerde havalandırma sis-
temini kapatma cihazı, otomatik
detektör ve alarm sistemine ait
kumanda panosu, özellikle tehli-
ke taşıyan alanlar ve tesisatların
konumu açıkça belirtilmelidir;
İki ya da daha yüksek katlı
otellerde, otelin yerleşim planı
görülebilir erişim noktalarında yer
alacak şekilde her kata yerleşti-
rilmelidir.
Her yatak odasında; yangın duru-
munda yapılması gerekenler göze
çarpacak şekilde asılmış, net ve
anlaşılır talimatlar halinde yer
almalı, ülkede kullanılan yerel dil
veya dillerin dışında, bu talimat-
ların otelde kalan misafirlerin
çoğunlukla kullandıkları uygun
yabancı dil veya dillerde de yer
alması sağlanmalıdır. Söz konusu
talimatların yanı sıra odanın konu-
munu tahliye yolları, merdivenler
ve/veya çıkış noktalarına göre
şekillerle gösteren, basitleştiril-
miş bir otel planı yer almalıdır.
Söz konusu talimatlar özellik-
le yangın durumunda özel bir
şekilde yangından korunan ve
engelliler için ayrılmış bulunan
asansörler dışında, bina içindeki
asansörlerin asla kullanılma-
ması gerektiği gerçeğine dikkat
çekmelidir.
3. Sonuç
Tüm Üye Ülkeler, Öneri Ka-
rarı’ndaki gereklilikleri yerine
getirmeye ve uygun denetlemeye
başlamıştır. Ekonomik, teknik
ve mimari nedenlerden ötürü
otellerde yangın önlemlerini tam
anlamıyla uygulamak zaman
alabilir ve varılması söz konu-
su hedef açısından izin verilen
sürenin dışına çıkılabilir. Herhan-
gi bir nedenle bir Üye Devletten
diğerine yolculuk eden kişiler
açısından bakıldığında, otelleri
yangın tehlikesine karşı korumak
için ülke ülkeler arasında bilginin
dolaşımı ve yayılmasını sağlama-
nın her geçen gün daha önemli
olacağı açıktır.
Yüzlerce yangında binlerce
insanın ölümüyle neticelenen
otel yangınlarının çoğunluğu basit
bir önlemin alınmaması veya
küçük bir tedbirsizliktir. Yangın-
larda hasarın ve ölüm sayısının
büyük olmasının sebebi, yeterli
yangın önlemlerinin olmaması ve
otel personelinin önceden eği-
tilmemeleridir. Otellerde yangın
sayısının azaltılması ve yangına
neden olacak faktörlerin ortadan
kaldırması için, kaçış yolları uygun
olmalı, personel eğitilmeli, otoma-
tik algılama sistemleri ve otoma-
tik yağmurlama sistemi olmalı,
yangın korunum sistemleri bakımı
yapılarak sürekli çalışır durumda
bulundurulmalıdır.
Kaynaklar
Report From The Commission to
the European Parliament and the
Council on the Safety of Services
for Consumers, Commission of the
European,Communities, Brussels,
2003.
Kidd, Stewart; “European Hotel Fire
Safety, An Analysis of the Implemen-
tation and Impact of the 1986 EC
Recomendations on Fire Safety in
Existing Hotels” 2000.
Avrupa Birliği, Turizm Politikası, “İş
Dünyası, İstihdam ve Kalkınma”,
Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilci-
liği, 2002.
Nuessler, Dieter; “European Harmo-
nisation of Fire Safety in Hotels”,
2003.
KAPAK KONUSU
Yangın durumunda otel personeli
mevcut acil durumda yangınla mücadele
donanımını doğru şekilde kullanmayı, uyarı
ve alarm sistemlerini çalıştırmayı bilmelidir.
Otel personeli, sorumluluk alanları için geçerli
talimatları uygulayabilmeli, otelde bulunan
herkesin güvenli bir şekilde tahliye edilmesine
yardımcı olmalıdır.
30 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
35.
36. G
iriş
Bu doküman bir
Yangın Risk Değer-
lendirme raporunda
bulunması gereken bil-
gileri önermektedir. Önerilen tüm
bilgiler dahil edildiğinde Yangın
Risk Değerlendirmesi raporu, Dü-
zenleyici Reform (yangın emniyeti)
Direktifi 2005 ile uyumlu bir yapı
içermektedir.
Bu düzenlemeler yürürlüğe gir-
diğinden beri tüm işverenlerden
beklenenler şunlardır:
Tüm çalışanları ve işyerindeki
bir yangından etkilenebilecek
tüm insanları göz önüne alacak
şekilde bir işyeri Yangın Risk
Değerlendirmesi yapmak ve tesisi
kullanan ya da tesiste bulunması
muhtemel özel ihtiyaçları bulu-
nan engelli insanlar için gerekli
önlemleri almak,
Yangın Risk
eğerlendirmesi’nin önemli
bulgularını ve yangın sırasında
özellikle risk altında bulunması
muhtemel kişileri tespit etmek.
Beş kişiden fazla çalışan varsa,
bu bulguların kaydedilmesi
KAPAK KONUSU
Yangın risk değerlendirmesi
Emniyet Politikası, işverenin çalışanlarının emniyetini
güvence altına alma amacını yazılı olarak ifade eden bir
beyandır. Emniyet Politikası’nın amacı, ilgili düzenlemelere
uyumluluğu taahhüt etmektir.
Çeviri: Füsun KOCAMAN / VİYAGROUP A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi
32 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
37. zorunludur (Ancak, gözden geçir-
me işlemlerine yardımcı olması
açısından, her durumda yazılı bir
kaydın bulundurulması tavsiye
olunur.)
İşyerini kullananların emni-
yetinin korunması için gerekli
önlemleri almak ve devamlılığını
sağlamak,
İşyerindeki tedbirler hakkında
çalışanlara bilgi, taimat ve eğitim
vermek,
Bu dökümandaki bilgiler, her so-
ruya verilen “Evet” ya da “Hayır”
gibi kısa cevaplar şeklinde değil
rapor formatında verilmelidir.
Yangın Risk Değerlendirmesi
nasıl gerçekleştirilir
Tesisi alanlar/odalar/katlar
şeklinde bölün ve her bir bölüm
için ayrı bir Yangın Risk Değerlen-
dirmesi yapın. Değerlendirme ve
sonuçların incelenmesi sırasında
şunları aklınızda bulundurun:
Önemli bulgular
Yangın Risk Değerlendirmesi ta-
mamlandığında, önemli bulgular
kaydedilmelidir. Bu önemli bulgu-
lar şunları içerir:
Riskleri kontrol etmek için ge-
rekli koruyucu ve önleyici tedbirle-
rin mevcut olduğu bilgisi;
Riski yeterli derecede azalt-
mak için eğer ihtiyaç varsa daha
başka ne tedbirler alınabileceği-
nin bilgisi.
Gözden geçirme ve iyileştirme
Değerlendirme gözden geçirilmeli
ve aşağıdaki durumlarda yeniden
düzenlenmelidir:
İş uygulamalarında önemli bir
değişiklik,
Personel seviyelerinde önemli
bir değişiklik,
Tesiste yapısal ya da malze-
me değişiklikleri,
Herhangi bir yangın geçirme
ya da atlatma,
Son gözden geçirmeden bu
yana bir yıl geçmiş olması.
1) Tesisin özellikleri
Aşağıdaki özellikleri belirleyin;
Tesisin ismi ve adresi,
Tesisin kullanımı,
Sahibi/İşveren/İşyerini yöne-
ten kişi(ler),
Telefon numarası,
Risk Değerlendirmesi’nin
tarihi,
Gözden Geçirme tarihi,
Yangın Risk
Değerlendirmesi’ni yürüten kişi-
nin adı ve ilgili detayları.
2) Genel politika beyanı
Emniyet Politikası, işverenin
çalışanlarının emniyetini güvence
altına alma amacını yazılı olarak
ifade eden bir beyandır. Emniyet
Politikası’nın amacı, ilgili düzen-
lemelere uyumluluğu taahhüt
etmektir.
Örnek
“Bu, (İşveren/şirket/vs.)’nin
çalışanlar, müşteriler, taşeronlar
ve halkı, işyerindeki faaliyetinden
kaynaklanabilecek yaralanma ve
sağlık sorunlarına karşı korumaya
yönelik politikasıdır.
Şirket tüm çalışanlar için emniyet-
li çalışma koşullarını, ekipmanı ve
sistemleri sağlayacak ve bakımını
yapacaktır, ayrıca kendilerine bu
amaçla gerekli olabilecek bilgi ve
eğitimi verecektir.
Şirket sağlık ve emniyet koşul-
ları konusunda yüksek seviyede
sorumluluk alacak ve tüm yasal
zorunluluklara uyacaktır.”
3) Yönetim sistemleri
Yangın Risk Değerlendirme’sinin
planlama, organizasyon, kontrol,
izleme ve gözden geçirme adımla-
rını tanımlayan bir açıklama yapın.
Planlama: İşverenin, Yangın
Risk Değerlendirmesini nasıl
gerçekleştirmeyi düşündüğünü ve
tehlikeleri ortadan kaldırmak ve in-
sanlar açısından riskleri azaltmak
için önceliklerini nasıl sıraladığını
belirtin
Organizasyon: Organizasyonun
nasıl yapılandırıldığını anlatın.
Sağlık ve emniyet bilgilerinin tüm
çalışanlara nasıl aktarıldığı ve
Yangın Risk Değerlendirmesi’nin
tüm alanlarında katkılarının neler
olduğu da dahil olmak üzere.
Kontrol: İşyerinin tamamında
sağlık ve emniyet konularının yöne-
timini gerçekleştirmekten sorumlu
kişileri (tüm seviyelerde) belirleyin
İzleme: İşverenin sağlık ve em-
niyet politikasının başarısını nasıl
ölçeceğini açıklayın. Bu bölüm,
önlemlerin peryodik kontrolünü,
kazaların nedenlerinin araştırılma-
sını ve diğer ilgili bilgilerin kayıt al-
tına alınmasını da içerecek şekilde
Tesisteki, yangın uyarı sistemleri, kaçış
ışıklandırması, sprinkler gibi mevcut yangın
emniyet sistemlerinin detaylarını verin. Hiçbiri
yoksa bu kararın gerekçesini kısaca anlatan bir
açıklama yazın.
Nisan 2014 GüvenlikYönetimi n 33
38. hazırlanmalıdır.
Gözde Geçirme: Tespit edilen
kusurları ve ıslah yöntemlerini
de ele alacak şekilde düzenli bir
gözden geçirme zaman aralığı
belirleyin.
4) Tesisin genel tanımları
Tesisin ve kullanım şeklinin genel
tarifini verirken aşağıdaki detayla-
rı ihmal etmeyin.
Tesisin yapısal detayları (ör-
nek: tuğla/ahşap/betonarme),
Tesisin yaklaşık yaşı,
Kullanım zamanları,
Çalışanlardan toplam kaçının
aynı anda tesiste bulunduğu,
Toplam kaç kişinin aynı anda
tesiste bulunduğu,
Tesisin boyutları (uzunluk ve
genişlik ve/veya alan),
Kat ve merdiven sayısı.
5) Yangın emniyet sistemleri
Tesisteki, yangın uyarı sistemleri,
kaçış ışıklandırması, sprinkler
gibi mevcut yangın emniyet
sistemlerinin detaylarını verin.
(örnek: İngiliz 5839 Standardın-
da yangın alarm sistemi, İngiliz
5266 Standardında kaçış ışıklan-
dırması). Hiçbiri yoksa bu kararın
gerekçesini kısaca anlatan bir
açıklama yazın. (örnek: küçük ve
açık atölye, bir anda yalnızca 3
kişi, açık görüş imkanı, ağızdan
ağıza bilgilendirme yangını duyur-
mak için yeterli, vb.)
6) Plan çizimi
Değerlendirmeyi yapan kişiye
yardımcı olmak ve çalışanların
bulguları ve tahliye prosedürle-
rini/planlarını anlamasını sağla-
mak için, tesisin/alanın/odanın/
katın krokisinin hazırlanması ve
Yangın Risk Değerlendirmesi’ne
eklenmesi tavsiye edilir.
Plan şunları göstermelidir:
Kaçış yolları,
Çıkışların sayısı,
Merdivenlerin sayısı,
Yangına dayanıklı kapılar,
Yangına dayanıklı duvarlar ve
bölmeler,
Emniyetli bölgeler,
Yangın emniyet işaretleri ve
duyuruları (resimli yangın çıkış işa-
retleri, yangın eylem duyuruları gibi),
Yangın ikaz cihazlarının yerleri
(camı kırılarak kullanılan alarm
cihazlarının, sirenlerin, gongların
yerleri gibi),
Acil durum ışıklarının yerleri
(eğer varsa el fenerleri de dahil),
Yangınla mücadele ekipmanla-
rının tipleri ve yerleri (sulu söndü-
rücüler, köpük söndürücüler gibi).
7) Alan/oda/kat bazında yan-
gın tehlikelerini tanımla
Alan/oda/katlardaki yangın tehli-
kelerini gözden geçirin:
Ateşleme Kaynakları
• Sigara içmekte kullanılan mal-
zemeler, kibritler, çakmaklar vs.,
• Çıplak ateş/yüksek ısı işlem-
leri,
• Sabit/portatif ısıtıcılar,
• Kazan/motor/makineler,
• Yemek pişirme,
• Ateşleme ekipmanları,
• Sürtünme/kıvılcım,
• Kundaklama.
Yakıt kaynakları
• Tutuşabilir sıvılar/solventler/
yağlar vs.,
• Kimyasallar,
• Odun/kağıt/mukavva vs.,
• Plastik/kauçuk/köpük,
• Mobilya ve tefrişat,
• Tutuşabilir gazlar,
• Tekstil,
• Teşhir malzemeleri,
• Atıklar.
İş süreçleri
Yangın riski taşıdığı tespit edilen
şeyler ortadan kaldırılabilir ya da
değiştirilebilir ya da azaltılabilir
mi?
Yapısal özellikler
Yangının yayılmasına katkıda
bulunabilecek yapısal özellikleri
(açık merdiven boşlukları, duvar
ya da zeminde açıklıklar, tavan-
ların üzerinde ya da tabanın altın-
da geniş boşluklar gibi) gözden
geçirin. İlave olarak, her yapısal
özelliğin yanıcılığını dikkate alın.
8) Yangında risk altında ola-
cak kişiler
Şu kişileri hesaba katın:
Çalışanlar,
Ziyaretçiler/müşteriler,
Çalışanlar, ziyaretçiler ve
diğer insanlar arasından hareket,
işitme ve görme engeli olanlar,
Tesisin birden fazla kullanı-
cısı olması halinde diğer kullanı-
cılar, vardiyalı çalışanlar (tesisin
diğer alanlar boşken kullanılan
alanları gibi),
İnsanların/diğerlerinin yalnız
KAPAK KONUSU
Bütün çalışanlara yangın emniyeti
eğitimi verilmeli ve Acil Durum Eylem Planı
tam olarak açıklanmalıdır. Bu işlem işe alış
sırasında yapılmalı ve düzenli aralıklarla tekrar
edilmelidir.
34 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
39.
40. KAPAK KONUSU
olduğu alanlar,
Taşeronlar,
Tesiste uyuyor olabilecek
insanlar.
9) Kaçış yöntemleri - yatay
tahliye
Aşağıdaki etmenlerle ilgili konu-
lara yalnızca evet/hayır cevapları
verilerek geçilmemeli, değer-
lendirmeler rapor formatında
yazılmalıdır.
Şunları irdeleyin:
Alan/oda/katta yangın teh-
likelerinin kontrol altına alınma
biçimi,
Alanda bulunan kişilerin sayı-
sının kontrol ve izleme ihtiyacı,
Alan/oda/katta bulunan
kişilerin sayısı ve bu insanların
tesise aşinalığı,
Yangının olası hızı,
Muhtemel kaçma süresi (2-3
dakika?),
Alandaki yangın risklerini göz
önüne alarak, yangın anında
herkes tesisi emniyetli bir şekilde
tahliye edebilir mi?
Hareket mesafeleri. En yakın
çıkış ne kadar uzakta?
Kaçış yollarının tanımı ve sayı-
sı. Her an kolaylıkla bulunabilir ve
kullanılabilir durumdalar mı?
Çıkışların sayısı ve genişliği.
Herkesi hızlı ve kolay bir şekilde
tahjiye etmeye yeterli mi?
İç oda durumları. Çıkışa
ulaşmak için başka bir odadan mı
geçmek gerekiyor?
Koridorlar. Yangına dayanıklı
duvarlar ve kapılarla korunmaya
ihtiyaçları var mı?
Çıkmaz durumları. Yalnızca bir
çıkış mı var?
Kapıların açılmaları ve sürme-
leri. Kapı(lar) anahtar kullanma-
dan kolayca açılabilir mi?
Bütün kaçış yolları emniyetli
bir yere ulaştırıyor mu? (örnek:
kapalı bir avlu olmamalı)
Toparlama. Kaçış yolları
üzerinde yanabilir maddeler ya da
engeller var mı?
Yeterli sayıda merdivenler
var mı?
Engelli kişiler (işitme, görme
veya hareket engelli ya da özel
ihtiyaçları olan kişiler) için gerekli
önlemler
10) Kaçış yöntemleri - dikey
tahliye
Şunları irdeleyin:
Merdivenlerden biri yangın
nedeniyle ulaşılamaz olduğu
durumda, herkesi tahliye edecek
yeterli merdiven var mı?
Merdivenler herkesin (engelli
kişiler dahil) tesis dışına çıkarıl-
masına yetecek kadar geniş mi?
Merdivenlere açılan kapılar,
duvarlar, bölmelerin yangına
dayanıklı malzeme ile yapılmış
olmasına ihtiyaç var mı? (örneğin,
henüz insanlar tahliye edilmemiş-
ken yangının merdivene sıçramış
olabileceği hesaba katılmış mı?)
Merdivenlerden çıkışlar emni-
yetli yerlere açılıyor mu? (örnek:
kapalı bir avlu olmamalı)
11) Yangın emniyet işaretleri
ve duyuruları
Tüm yangın emniyet işaretleri
güncel standartlara uygun mu?
(resim-semboller)
Kaçış yolları üzerinde yeterli
sayıda çıkışı gösteren işaret var
mı?
Dahili yangına dayanıklı kapı-
lar “Yangın Kapısı – Engelleme-
yin” uyarısı taşıyor mu?
Dolaplara açılan dahili yangına
dayanıklı kapılar “Yangın Kapısı –
Kilitli Tutun” uyarısı taşıyor mu?
Gerekli olduğu yerlerde yangın
çıkışlarında “Yangın Çıkışı –
Engellemeyin” işaretleri mevcut
mu? (dış yüzünde)
Kapı açma mekanizmalarını
tarif eden işaretler var mı? Örne-
ğin, “Kol demirini iterek açın.”
36 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
41. Yangın durumunda yapılması
gerekenleri anlatan genel yangın
hareket duyuruları göz önünde mi?
Yangınla mücadele ekipman-
ları işaretli mi?
12) Yangın uyarı sistemleri
Yangın durumunda içerideki
insanları uyaracak uygun bir yan-
gın uyarı sistemi mevcut mu?
Mevcut İngiliz Standartlarına
göre, eğer tesis büyükse ve/veya
karmaşıksa bir elektronik yangın
alarm sistemi kurulmalıdır.
Alarm sistemi devreye girdi-
ğinde içerideki herkes uyarılabilir
mi? (işitme engelliler de dahil)
Tesiste uyuyan olması, birden
fazla kullanıcı bulunması, vardi-
yalı çalışma, içiçe oda durumları,
asma katlar gibi nedenlerle oto-
matik yangın algılama sistemine
ihtiyaç var mı?
13) Acil durum aydınlatması
Eğer tesisler günün karanlık
olduğu saatlerde de (kış aylarını
düşünün) kullanılıyorsa, kaçış
aydınlatması gereklidir. (Ancak,
pencere camlarından gelecek
yakındaki sokak aydınlatması da
hesaba katılmalıdır.)
Tesisin doğal olarak aydınla-
namayan alanlarında (iç hacimler)
kaçış aydınlatması yapılmalıdır.
Mevcut İngiliz Standartlarına
göre, eğer tesis büyükse ve/veya
karmaşıksa kaçış aydınlatması
sağlanmalıdır.
Tesisin küçük olduğu durum-
larda stratejik noktalara birkaç el
feneri yerleştirilmesi yeterli olur.
Çalıştırıldığında, insanların ka-
çış yollarını rahatça görebilecek-
leri gibi bir aydınlatma sağlanıyor
mu?
Şebeke elektriği kesildiğinde
de sistem çalışıyor mu?
Kat ve yön değişikliklerinde
yeterli aydınlatma sağlanıyor mu?
Yangın çıkış kapılarını ve
onların çalışmalarını gösterecek
yeterli aydınlatma sağlanıyor mu?
Yangın alarmı toplanma
noktalarını ve yangınla mücadele
ekipmanlarını görmek için yeterli
aydınlatma sağlanıyor mu?
14) Yangınla mücadele
ekipmanı
Alan/oda/kat için yeterli yan-
gınla mücadele ekipmanı var mı?
Yangınla mücadele ekipman-
ları risklere uygun mu?
Yangınla mücadele ekipmanı-
nın kullanımı kolay mı?
Ehliyetli bir kişi yangın söndü-
rücüleri son 12 ay içinde denetle-
di mi?
Standartlara uygun mu?
Yangınla mücadele ekipman-
ları kaçış yolları üzerinde ya da
çıkış kapılarına yakın mı?
Duvar askılarına ya da zemin
plakalarına güvenli bir şekilde, önü
engellenmeden ve kolayca ulaşıla-
bilir şekilde yerleştirilmiş mi?
15) Bakım
Kaçış yöntemleri ve diğer yangın
emniyet tedbirlerinin uygun ara-
lıklarla ehliyetli bir kişi tarafından
bakımı yapılmalı ve bakım işlemi
raporlanmalıdır. Kaçış yöntem-
lerini, işaretleri ve duyuruları,
yangın uyarı sistemlerini, varsa
kaçış aydınlatmasını ve yangınla
mücadele ekipmanlarını içeren
bir bakım çizelgesi oluşturun. Ba-
kımı kimin yapacağını ve nereye
kaydedileceğini belirtin. (öneri:
Yangın Kayıt Defteri)
Aşağıdaki tabloyu kullanarak
çizelgenizde tüm yangın tedbirle-
rinin kapsandığından emin olun.
Bakım raporunu da risk değerlen-
dirmenize iliştirin.
16) İtfaiyeyi arama metodu
Yangın durumunda itfaiyenin ara-
ma metodunu (otomatik/şahıs)
belirleyin ve yazın.
17) Acil durum eylem planı
İşyerinde yangın çıkması duru-
Yangın Algılama ve
yangın uyarı sistem-
leri, müstakil duman
alarmları ve manuel
cihazlar da dahil
Acil durum
aydınlatma ekipmanı,
müstakil birimler ve
fenerler dahil
Yangınla mücadele
ekipmanı su
hortumları ve
makaraları dahil
Tüm sistemlerin tamir ve işletme
durumlarını kontrol et. Arızalı birimleri
tamir et ya da değiştir. Sistemlerin,
müstakil alarmların ve manuel çalışan
cihazların çalışmasını test et
Ehliyetli bir servis mühendisine siste-
mi kontrol ve test ettir
Fenerleri çalıştır ve gerekiyorsa pilleri-
ni değiştir. Arızalı birimleri tamir et ya
da değiştir.
Bütün sistemleri, birimleri ve fener-
lerin durumlarını ve mevcut çalışma
durumlarını kontrol et.
Ehliyetli bir servis mühendisine tüm
sistemin tam kontrol ve testini yaptır.
Fenerlerin pillerini değiştir.
Hortumlar dahil bütün yangın söndürü-
cülerin doğru monte edilip edilmedikle-
rini ve çalışma durumlarını kontrol et
Ehliyetli bir servis mühendisine tam
kontrol ve test yaptır.
Haftada bir
Altı ayda bir
Haftada bir
Ayda bir
Yılda bir
Haftada bir
Yılda bir
Ekipman Sıklık Eylem
Nisan 2014 GüvenlikYönetimi n 37
42. KAPAK KONUSU
munda yapılacakları detaylandı-
ran bir Acil Durum Eylem Planı
oluşturun.
Acil Durum Eylem Planı şunları
kapsamalıdır:
Tüm öngörülebilir olaylar,
Çalışanların bir yangını farket-
meleri halinde ne yapacakları,
İnsanların nasıl uyarılacakları,
Tahliyenin nasıl gerçekleştiri-
leceği (yangın uyarısını duymayı
takiben),
Ziyaretçilerin ve engelli kişile-
rin tahliyesi,
Toplanma noktaları,
Tahliye edilen alanların kont-
rol edilme prosedürleri,
Kaçış yollarının belirlenmesi,
Yangınla mücadele ekipmanı,
Yangın esnasında özel görev-
ler üstlenecek insanların görev ve
sorumlulukları,
Uygun olan durumlarda maki-
neleri ve işletmeyi izole etmek,
İtfaiyenin nasıl ve kim tarafın-
dan aranacağı,
Geldiğinde itfaiye ile işbirliği.
Acil Durum Eylem Planı’nı Risk
Değerlendirmesi’ne iliştirin.
18) Eğitim
Bütün çalışanlara yangın emniyeti
eğitimi verilmeli ve Acil Durum
Eylem Planı tam olarak açıklan-
malıdır. Bu işlem işe alış sırasın-
da yapılmalı ve düzenli aralıklarla
tekrar edilmelidir. (Genelde yılda
bir ya da iki kez)
Eğitim programı şunları içerme-
lidir:
Eğitimi kim alıyor
Ne eğitimi veriliyor
Hangi sıklıkta veriliyor
Nerede kaydı tutuluyor (perso-
nelin eğitimi aldığını tasdik eden
belgeler dahil)
Eğitim Programı’nı Risk
Değerlendirmesi’ne iliştirin.
Yangın tatbikatları
Hem verilen eğitimi desteklemek
hem de süreçlerin doğru işleyip
işlemediğini test etmek için dü-
zenli aralıklarla yangın tatbikatları
yapılmalıdır.
19) Yangın emniyeti
kusurlarının ıslahı
Risk Değerlendirmesi sırasın-
da bulunan yangın emniyetine
ilişkin kusurların listesini yapın
Kusurları öncelik sırasına
koyun ve ıslah edin
Tümüyle ıslah olduğunda,
Risk Değerlendirmesi raporunu
ve yangın emniyeti kayıtlarını
düzeltin
Risk Değerlendirmesi’ni
gerektiği biçimde yeniden gözden
geçirin.
20) Önemli bulgular
Risk Değerlendirmesi’nin sonuç-
larına göre ortaya çıkan önemli
bulguları kaydedin.
Önemli bulgular şunları içerme-
lidir:
Riskleri kontrol etmek ama-
cıyla yürürlükte olan koruyucu ve
önleyici tedbirlerin kaydı
Riski yeterince azaltmak için
alınabilecek başka önlemler var-
sa, onları belirtin. (19. Bölümde
Yangın Emniyeti Kusurları’nda
belirlendiği üzere)
21) İlave tehlikeler
Risk Değerlendirmesi’nin bir par-
çasını oluşturmamakla birlikte,
işyerini yöneten kişilerin itfaiye-
ye işyerine ait ilave tehlikeleri
bildirmeleri istenmektedir.
Tesis/binaya gelen acil durum
ekipleri, kendi emniyetleri
açısından tehlike oluştura-
bilecek ve özellikle yangınla
mücadele anlamında özel
yöntemler gerektirecek durum-
lardan haberdar edilmelidir. Bu
tipte herhangi bir tehlike varsa
belirleyip itfaiyeye bildirin ki
uygun operasyon planı oluşturu-
labilsin.
Çevirmenin notu
Bedfordshire Fire and Rescue
Service, Doğu İngiltere’de
123,500 hektar alana yayılan
ve 620,000 nüfuslu Bedford-
shire kasabasında Yangın ve
Kurtarma Hizmeti veren ve 14
stratejik noktada konuşlanmış
Yangın İstasyonu bulunan
bir kuruluştur. Buradaki Risk
Değerlendirmesi dökümanı,
Bedfordshire Fire and Rescue
Service tarafından Yangın
Tedbirleri (İşyeri) Düzenlemeleri
1997 (1999 da yeniden düzen-
lenmiştir) ışığında hazırlanmış-
tır. Daha ayrıntılı bilgi için HM
Stationery Office tarafından
yayınlanan “Yangın Emniyeti –
İşverenin Rehberi” (“Fire Safety
– An Employer’s Guide” ISBN
0-11-341229-0) isimli kitaptan
yararlanılabilir.
Tesis/binaya gelen acil durum ekipleri, kendi
emniyetleri açısından tehlike oluşturabilecek ve özel-
likle yangınla mücadele anlamında özel yöntemler
gerektirecek durumlardan haberdar edilmelidir.
38 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
43.
44. Ö
zet
Yangın tutuşma kaynağı
ve yakıtın bulunduğu
he mekanda oluşması
kaçınılmaz bir olgudur.
Tutuşmanın meydana gelmesinin
önlenmesi ve oluşturduğu hasarla-
rın minimuma indirgemek yapının
tasarımda alınacak kararlar ve
kullanım aşamasında yapılacak
uygulamalar ile mümkündür.
Giriş
Kullanıcı yoğunluğunun yüksek
olduğu ofislerde karmaşık network
ağlarının varlığı ve arttan taleplerin
karşılanmasına yönelik yapılan
ilavelerinde doğrultusunda, günü-
müz yapılarının yangın riski giderek
artmaktadır. Özellikle, gelişen
teknoloji doğrultusunda, hayatı
kolaylaştıran birçok elektronik
cihazların yaşantımızın bir parçası
olması ile birlikte, elektrik kullanı-
Yapılarda yangın riskini
arttıran etkenler
Yangın tutuşma kaynağı ve yakıtın bulunduğu he mekanda
oluşması kaçınılmaz bir olgudur. Tutuşmanın meydana
gelmesinin önlenmesi ve oluşturduğu hasarların minimuma
indirgemek yapının tasarımda alınacak kararlar ve kullanım
aşamasında yapılacak uygulamalar ile mümkündür.
KAPAK KONUSU
Araş. Gör. Dr. Zuhal ŞİMŞEK / Uludağ Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü
40 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
45. mının yaygınlaştığı görülmektedir.
Tutuşma olayının gerçekleşmesini
takip eden bir kaç saniye içinde
ortamda yeterli yakıtın bulunma-
sı durumunda yangın, hızla tüm
mekana yayılabilmektedir. Hızla
gelişen bir yangının kontrol altına
alınmaması durumunda büyük
can ve mal kayıplarının yaşanması
kaçınılmazdır.
Yangının sebep olduğu zararlarının
en aza indirgenmesi, ilk olarak ola-
yın oluşmasının engellenmesi yolu
ile gerçekleştirilebilir. Ancak yangın
güvenlik önlemlerinin bir bütün
olarak değerlendirilmesi sonucu,
tüm tedbirlerin bir arada alınması
ile birlikte yangın güvenlikli yapı
kavramı oluşabilir. Bu durum;
Tutuşmanın önlenmesi ve
yakıt kontrolü,
Uyarı,
Söndürme,
Tahliye evrelerinin bir arada
değerlendirilmesi,
Cihazların periyodik bakım-
larının yapılarak tüm personelin
bu konuda eğitilmesi gerekliliğini
doğurmaktadır.
Yangının önlenmesi ve
kontrol altına alınması
Ortamda bulunan yakıt ve alev
kaynağının kontrol altına alınarak
tutuşmanın önlenmesi ancak,
mekanda bulunan yanıcı maddele-
rin tutuşma kaynaklarından uzak
konumlandırılması ve kullanıcıların
bu konuda bilinçlendirilmesi yolu
ile gerçekleştirilebilir (Butcher ve
Parnell 1983). Ne yazık ki herhangi
bir yangın tehlikesi geçirmeden
bireylerin bu konunun önemi
hakkında bilinçlendirilmesi oldukça
zordur. Gerek konutlarda gerek-
se yoğun kullanıcı yüküne sahip
hastane, sinema, alışveriş merkezi
gibi yapılarda elektrikli cihazların
kullanımı sırasında söz konusu ön-
lemlerin alınmaması, depo alanları-
nın malzemelerin ısınarak tutuşabi-
lecekleri göz edilmeksizin tavanda
bulunan aydınlatmalara kadar
depolanması, elektrikli cihazların
periyodik bakımlarının yapılmaması
tutuşma risklerinin önemli ölçüde
arttırmaktadır (resim 1).
Yapılarda tutuşma kaynaklarının
ve yangın yükünün fazla olduğu me-
kanların tespit edilerek tutuşmayı
önleyecek önlemlerin alınması,
yangının başlamasını veya yayıl-
masını engelleyecektir. Bu açıdan
mekanların değerlendirilmesi
söz konusu olduğu zaman depo,
arşiv, bilgi, işlem odaları, kafe ve
restoran mutfakları, atölyeler, ima-
lathaneler, kazan daireleri, trafo
merkezleri ve eşanjör odaları tek
başına bağımsız birer kompartıman
olarak tasarlanması gerekir. Her
birimde mutlaka duman dedektö-
rü ve otomatik yangın söndürme
sistemlerinin tasarlanarak merkezi
otomasyon sistemine bağlanması
meydana gelebilecek bir yangının
ilerlemeden kontrol alınmasını
saylamaktadır (Banse 2001).
Ayrıca patlayıcı ve parlayıcı sıvılarını
gazların bulunduğu laboratuvarların
ve depo alanlarının bünyesinde
algılama, söndürme sistemlerinin
uygulanması ve malzeme seçim-
lerinde özel önlemlerin alınması,
patlama ve tutuşma riskini en aza
indirgeyecek önlemler arasında yer
almaktadır.
Kullanıcı yoğunluğunun artması ile
birlikte, mevcut yapılar artan talebe
karşılık veremeyip genişlemeye
ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle
yapılar sürekli bir yenileme ve
dönüşüm içerisindedir. Özellikle
teknolojinin gelişmesi sonucun-
da yeni cihazların etkin olarak
hayatımıza girmesi ile birlikte, ilave
mekanlara ihtiyaç duyulmaktadır.
Bununla beraber zaman içinde
yapılarda gerek iç mekan bitirme
elemanlarının gerekse izolasyon
malzemelerinin yıpranarak işlevini
görememesinden dolayı yenilen-
meye ihtiyaç duymaları söz konusu
olmaktadır. Tadilat sırasında
yapılan kaynak vb. işlemleri ve
çatı izolasyonunun şalümo aletleri
ile gerçekleştirilmesi sırasında bir
yangın çıktığı görülmektedir. Çatı
yangınlarının büyük çoğunluğunun
izolasyon sırasında şalümo cihaz-
larının açık unutulması veya yalıtım
yapılırken yanıcı maddelerin açık
bulunan cihazın yakınında olması
sonucu gerçekleşmektedir (resim
2). İlgili personelin tadilat işlemle-
rine başlamadan önce bu konuda
eğitilmeleri ve tüm yenileme iş-
lemleri boyunca yanlarında yangın
söndürme tüplerini bulundurmaları
yangının hızla söndürülerek yayıl-
masını engelleyecektir.
Günümüz yapılarında birden fazla
fonksiyonun tek bir yapı bünye-
sinde tasarlandığı karma fonksi-
Resim 1. Samsun’un Bafra ilçesinde bir depoda
çıkan yangın çevreye sıçramadan kontrol altına
alındı. (www.haberexen.com)
Resim 2. Çatı su yalıtımında yangın tehlikesi
http://ahmetsertkan.blogspot.com.tr
Nisan 2014 GüvenlikYönetimi n 41
46. yonların yapıların yaygın olarak
kullanılmaktadır. Bağımsız birçok
fonksiyonun aynı yapı bünyesinde
tasarlanması zaman ve efor açısın-
dan kullanıcılara avantaj sağlama-
sına rağmen yangın hatta patlama
riski yüksek olan mekanlar yüksek
kullanıcı yükün sahip yapılarda
büyük tehlike oluşturmaktadır.
Bu risklerin azalması sırasında
mimarlara büyük rol düşmektedir.
Yapının tasarım aşamasında kazan
dairesi, patlayıcı gaz ve kimyasal
depoların, yangın yükü yüksek
arşiv, gibi mekanlar yapılardan
uzak olacak şekilde tasarlanmaları
yangının oluşturacağı hasarların en
az düzeyde atlatılmasını sağlar.
Tahliye sırasında yaşanacak
risklerin azaltılması
Tutuşmanın oluşmasın durumunda
yangının söndürme sistemleri ile
kontrol altına alınması sırasında
mutlaka kullanıcıların güvenli
alanlara aktarılmaları gereklidir.
Yapı ölçeğinde alınacak tedbirler
sadece algılama ve söndürme
sistemlerinin kurulması ile sınırlı
kalmamaktadır. Tahliyenin yapıla-
cağı yatay ve düşey kaçış yollarının
tasarlanması ve güvenlikli alanların
oluşturulması ile kullanıcı güvenli-
ğinin sağlamak mümkün olacaktır
(Akıncıtürk 2000). Fakat yaşam
kayıplarının büyük çoğunluğu, kulla-
nıcıların güvenli alanlara aktarılma-
ları sırasından dumandan zehirle-
nerek yaşamlarını kaybetmektedir.
Tahliye stratejisi oluşturulurken;
Kaçış yollarının yönetmeliklere
uygun maksimum mesafeleri karşı-
layacak şekilde düzenlenmeleri,
Yapının kullanım amacına, kul-
lanıcı yoğunluğuna ve kullanıcının
hareket kabiliyetine bağlı olarak
kaçış mesafelerinin azaltması,
özellikle yardım almaksızın tek
başına hareket edemeyen bireyle-
rin bulunduğu klinikler, huzur evleri
gibi yapılarda yatay tahliye alan-
larının oluşturulması ve sedyeler
ile düşey tahliyenin yapılacağı
öngörülerek yangın merdivenlerinin
uygun genişlikte tasarlanması,
Kaçış yollarında yangın sırasın-
da zehirli duman çıkarmayan ve
tutuşmayan malzemelerin kullanıl-
ması, (Özgünler ve Acun 2005)
Düşey tesisat şaftlarının ve
asma tavan aralarının duman iler-
lemesini engelleyecek damperler
ile donatılması ve şaft kapaklarının
yanmayan ve duman sızdırmaz
kapılalar ile kapatılması,
Tüm kaçış yollarında duman
tahliye sistemlerinin tasarlanması,
Kullanıcıları doğru çıkışlara yön-
lendirebilmek amacı ile bir anons
siteminin kurulması, tahliyenin
başarı ile gerçekleşmesine olanak
sağlar (Smith ve Wilcokx 2004).
Yangınlar kullanıcı hatası, sabotaj
gibi nedenlerden dolayı insanların
bulduğu ortamlarda meydana
gelebilmekle beraber bireylerin
sürekli bulunmadığı mekanlarda
tesisattan kaynaklanan arızalar
nedeni ile de ortaya çıkabilmek-
tedir. Tesisatların ve cihazların
periyodik bakımlarının yapılması
yangının oluşmasını önleyecektir
(Çelebi Akıncıtürk 2003).
Yapılarda yangın risklerinin azaltıl-
ması tasarım aşamasında başla-
maktadır. Mekanların organizas-
yonları, kaçış yollarının tasarımının
projede çözümlenmesi, malzeme
seçimleri ve dumanın algılanması,
tahliye edilmesi ve yangının söndü-
rülmesine yönelik sistem seçiminin
mimar ve mühendisler tarafından
bu aşamada projelendirilmesi
yangın risklerini azaltır. Fakat tek
başına yeterli değildir. Kullanım
aşamasında tasarım ilkelerinin sür-
dürülmesi, personelin bu konuda
bilinçlendirilmesi de aynı derece de
önemlidir.
Kaynaklar
Akıncıtürk N. 2000. Yapılarda, Yan-
gın Güvenliği Kapsamında Taşıyıcı
Sistem ve Malzemeye Yönelik So-
runların Mimari Açıdan İncelenmesi.
Yangın Güvenlik Kongresi Bildiriler
Kitabı. Tmmob Makine Müh ve Kim-
ya Müh. Odaları.
Banse P. 2001. Hastanelerde Meka-
nik Duman Kontrolü. Dergisi. 56/86
Butcher. E. G, Parnell A.C., 1983.
Designing For Fire Safety. John Wiley
& Sons. Isbn 0471 10239 3. P. 473
Çelebi M.R., Akıncıtürk N. 2003.
Yangın Yapı Tasarım İlkeleri. T.C
İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları.
Özgünler M. ve Acun S., 2005. Yan-
gın Anında Oluşan Duman Miktarı ve
Önemi. Yangın ve Güvenlik Dergisi.
85/34
Smith C., Wilcokx T. 2004. Hasta-
neler İçin Yangın Alarm Sistemleri.
Yangın ve Güvenlik Dergisi. 80/52.
http://ahmetsertkan.blogspot.com.tr
www.haberexen.com
KAPAK KONUSU
Yapılarda tutuşma kaynaklarının ve
yangın yükünün fazla olduğu mekanların
tespit edilerek tutuşmayı önleyecek önlemlerin
alınması, yangının başlamasını veya yayılmasını
engelleyecektir.
42 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
47.
48. E
tkin bir acil durum
organizasyonu oluştur-
mak kolay bir iş değildir.
Şirketler çoğu zaman acil
durum organizasyonlarını
ya tamamen operasyonel bakış
açısıyla (müdahale ekibi veya itfaiye
teşkilatına odaklanarak) ya da
teorik yaklaşımla (saha da pratik
olarak uygulanması zor çözümlere
yoğunlaşarak) yapmaktadırlar.
Etkin bir acil durum organizasyonu
yerel mevzuat şartları, şirket ve
sigorta politika ve standartlarını da
göz önüne alarak şirketlerin operas-
yonel risklerine istinaden hazırlan-
malıdır. Acil durum organizasyonu,
iç ve dış faktörlerden daimi olarak
etkilenen bir yapı olduğu için acil
durum müdahalesi sürekli bir iş
süreci olmalıdır. İç ve dış faktörler
arasında endüstriyel trendler, yeni
teknolojik gelişmeler, kanun ve
yönetmelikler, şirket politikaları,
sigorta marketi standartları ve
sigortacının talepleri sayılabilir. FPC
ve iş ortağı Safety Centre Europe
(SCE- Avrupa İş Güvenliği Merkezi),
şirketlerin acil durum organizas-
yonun optimizasyonu konusunda
Şekil 1’deki metodu kullanarak
destek olmaktadırlar.
Bu yöntem acil durum organizasyonu
için 5 hususu değerlendirmektedir.
1) Risk envanteri, korunma
tedbirleri ve senaryolar
Mevcut ve gelecekte ortaya çıka-
bilecek risklere ve farklı korunma
tedbirlerine (proses güvenliği, aktif
ve pasif güvenlik sistemleri) daya-
narak etken senaryolar belirlenir.
Bu etken senaryolar, acil durum
organizasyonunun gereksinimleri-
ne ve yapısına büyük ölçüde etki
eder.
2) Acil durum organizasyonun
görevleri
Etken senaryolar acil durum orga-
nizasyon yapısı altındaki müdahale
Acil durum tahliyesi
ve optimizasyonu
‘Kanıtlanmış bir yöntem’
Etkin bir acil durum organizasyonu oluşturmak
kolay bir iş değildir. Şirketler çoğu zaman acil durum
organizasyonlarını ya tamamen operasyonel bakış
açısıyla ya da teorik yaklaşımla yapmaktadırlar.
KAPAK KONUSU
Yazı: Kıdemli Acil Durum Yönetim Danışmanı Xavier Criel / FPC, Ralf Bruyninckx CEO / FPC
Tercüme: Özlem EMGEN / Marsh Sigorta ve Reasürans Brokerliği A.Ş. Marsh Risk Consulting Grup Müdürü
Şekil 1. Risk optimizasyon metodu
44 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
49. stratejilerini tanımlar ve görevleri
belirler. Olay öncesi strateji planları
hazırlanarak farklı zamanlarda
farklı ekiplere görevler atanır.
3) Acil durum organizasyonun
kaynakları
Acil durum organizasyonu insan,
müdahale ekipmanları ve depolar
gibi belli kaynakları kullanarak
bütün görevleri yerine getirmek
durumdadır.
İnsan
Genel olarak acil durum yönetimi-
ne dahil olması gereken 5 takım
vardır.
Operatörler: Proses kontrolün-
den sorumludurlar
1. Müdahale takımı: Sahada
bulunan ve ilk müdahaleyi yapan-
lardır. Olayın etkisini azaltırlar.
2. Müdahale takımı: Uzman
yangınla mücadele personelidir.
Olay sonlandırılana kadar olayın
kontrolünden sorumludur.
Müdahale takımlarına destek
ekipler: Destek hizmetleri
Kriz yönetim takımı: Krizi yöne-
terek firmanın itibarını koruyan, so-
rumlulukları kontrol altında tutan,
iletişimi (resmi makamlar, toplum,
müşteriler, tedarikçiler, basın ve
çalışanlarla) yürüten ve müdahale
ekiplerine destek olan takımdır.
Bütün takımların üye sayısı, yeter-
lilik ve eğitim ihtiyaçları belirlenme-
lidir.
Malzeme
Değişik ekiplerce görevlerini
başarılı ve güvenli bir şekilde
yerine getirebilmeleri için gerekli
her türlü gereksinimi kapsar. Taşıt,
ekipman, araç, kişisel koruyucu
donanım (maske, solunum seti,
kimyasaldan koruyucu kıyafet,
itfaiyeci kıyafetleri) ve söndürücü
malzemeyi (su, köpük, toz, vb.)
içerir.
Depo
Ekiplerin malzemelerini depolama-
ları veya görevlerini yerine getirmek
için ihtiyaç duydukları alanları sağ-
layan için mevcut tesisleri kapsar.
Görevler arasında eğitim alanı, kriz
yönetim merkezi sayılabilir. Depo
alanı olarak yangın söndürücüleri,
hortumları, köpük stokunu ve ara-
basını, vb. tutmak için güvenli ve
erişilebilir yer(ler) düşünülmelidir.
4) Kaynakların yönetimi
Ekiplerin görevlerini yerine getir-
mek için mevcut kaynakları nasıl
kullanacakları tanımlanır. Müdaha-
lenin etkinliği ve başarısı aşağıdaki
faktörlerce belirlenir.
Müdahale ekiplerinin hazır
bulunması,
Ekiplerin yapısı,
Müdahale ekiplerinin gerekli za-
man çerçevesinde olaya müdahale
için hazır hale gelebilme becerisi,
Ekip üyelerinin uzmanlığı ve
yetkinlikleri,
Acil durum organizasyonunda
destek fonksiyonların bulunması,
Acil durum organizasyonunun
yönetilmesi.
Bu faktörlerin her biri için gereklilik-
ler tanımlanmalıdır.
5) Acil durum organizasyonun
maliyetinin finansal değerlendir-
mesi
Nitel hususların yanı sıra personel,
eğitim, malzeme ve depolama
masrafları da hesaba katılmalıdır.
Daha büyük ve donanımlı ekiplere
veya teknik altyapılara (koruma
sistemlerine) yatırım yapma kararı
verilmesinde hassas dengelerin
korunması gerekecektir.
Bu yöntemin endüstriyel tesis-
ler, binalar ve devlet yapıları için
faydaları kanıtlanmıştır. Bağımsız
dış bir bakış açısıyla mevcutta
olan acil durum organizasyonun
değerlendirilmesi ve güvenli bir
şekilde faaliyette olması gereken-
lerin tespit edilmesiyle şirketlere
fayda sağlamaktadır. Bu yöntem,
Büyük Endüstriyel Kazaların
Önlenmesi ve Etkilerin Azaltılması
Hakkında Yönetmelik, İşyerlerinde
Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik
ve Çalışanların Patlayıcı Ortamların
Tehlikelerinden Korunması Hakkın-
da Yönetmelik kapsamında olan
ve risklerini etkin yönetmek isteyen
şirketler içinde çözüm olacaktır.
Şekil 2. Olay öncesi planı
örnek çıktısı
Nisan 2014 GüvenlikYönetimi n 45
50. Ü
lke ekonomisine
katkıda bulunmaları ve
birçok insana iş olanağı
sağlamaları nedeni ile
endüstriyel tesisler yan-
gına karşı çok hassas bir şekilde
korunmalıdırlar.
“Binaların Yangından Korunması
Hakkında Yönetmelik”, endüstriyel
tesislerin yangına karşı korunma-
sında en doğru ve en son tekno-
lojilerin kullanılmasını istemekte
aksi takdirde tesiste yangın
çıkması durumunda hem mal sa-
hiplerine hem de tesislerin teknik
danışmanlarına, projecilerine ve
sigorta firmalarına sorumluluklar
getirmektedir.
Bu nedenle duman algılamasının
genellikle çok zor olduğu en-
düstriyel tesislerde yangın alarm
sistemi projelerinin çok iyi etüt
edilmesi ve en doğru teknolojile-
rin seçilerek tesise uygulanma-
sında büyük fayda vardır.
Endüstriyel tesisleri yangına karşı
tam olarak koruyabilmek için,
Endüstriyel tesislerde
erken duman algılama
ve uyarı sistemi
Duman algılamasının genellikle çok zor olduğu endüstriyel
tesislerde yangın alarm sistemi projelerinin çok iyi
etüt edilmesi ve en doğru teknolojilerin seçilerek tesise
uygulanmasında büyük fayda vardır.
KAPAK KONUSU
BTS YANGIN GÜVENLİK YAPI TEKNOLOJİLERİ
46 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014
51. tesiste yangına sebep olabile-
cek her türlü riski prensip olarak
ortadan kaldırmak gerekmektedir.
Ancak bu gerek teoride gerekse
pratikte mümkün değildir. Keza
bu tesislerde yoğun bir çalışma
ortamının olması, birçok makine
ve elektrik panoları arasında
yoğun kablo trafiği, yangın riskini
ve yükünü arttırmaktadır. Ayrıca
endüstriyel tesislerin farklı mimari
yapılarından dolayı bazı mahaller-
de noktasal tip dedektörlerin kul-
lanılmasında sakıncalar olabilmek-
tedir. Bu dedektörlerin montajı bu
mahallerde standartlara uygun bir
şekilde yapılamamakta, yapılsa
dahi yangının başlangıcında ortaya
çıkan duman ve sıcaklığı zamanın-
da yakalayamamaktadır. Genellik-
le endüstriyel tesislerde yüksek
tavanı olan geniş hacimli yerler
bulunmaktadır. Bu gibi mahallerde
dumanın noktasal tip detektörlerle
algılanmasında gecikmeler olmak-
tadır. Bu tip detektörler dumanı
alarm olarak algıladıkları anda,
tabir uygunsa ateş bacayı sarmış
olmaktadır. Endüstriyel tesislerde
yangının bu aşamaya ulaşması,
yangına müdahale edilse dahi
tesiste büyük zararlara neden
olmakta, birçok önemli makine ve
doküman kullanılmayacak halde
zarar görmekte hatta tamamen
yok olmaktadır.
Endüstriyel tesislerde noktasal
tip detektörler ile duman algıla-
masında karşılaşılan problemler
Duman yoğunluğu
Yangının başlangıcında ortaya
çıkan duman genellikle düşük
yoğunluktadır. Bu nedenle dumanı
algılayacak olan tipik noktasal
tip dedektörler, ışın tipi duman
dedektörleri dumanı algılamada
gecikmekte ve dolayısı ile bu
gecikme endüstriyel tesislerde
yangının yayılma hızını
arttırmaktadır. Buna
ilave olarak bazı özel
depolar gibi yüksek
tavana sahip yerlerde
geniş hacim nedeni
ile dumanı yukarıya çı-
karacak enerji birikimi
çok geç olmaktadır.
Tipik noktasal duman
dedektörleri duman
yoğunluğu ancak % 4
obscuration/m, ışın
tipi duman dedektörleri
ise %9 obscuration/m olduğunda
alarm durumuna geçebilmektedir.
Dumana ulaşılabilme ve
tavan yapısı
Endüstriyel tesislerin birçoğunda
depolar, nihai mamul depoları
gibi yerlerde tavanların özel yapısı
nedeniyle buralara noktasal tip
duman dedektörleri veya ışın tipi
duman detektörlerinin yerleştiril-
mesi mümkün olmamakta, olsa
dahi duman algılamasını engel-
leyici kirişler ve aksesuarların
bulunması nedeni ile bu dedektör-
lerin doğru kullanılabilirliği ortadan
kalkmaktadır.
Bakım
Endüstriyel binalarda tesis edilen
yangın alarm sistemi, verimli
çalışabilmesi için periyodik olarak
bakıma tabi tutulmalıdır. Yüksek
tavanlı yerlerdeki dedektörlerin
bakımının zamanında yapılamama-
sı, dedektörlerde kirlenmeye ve
dolayısıyla sistem içinde yalancı
alarmlara neden olmaktadır. Özel-
likle bu tip yerlerde toz önemli bir
problem oluşturmaktadır. Mesela
endüstriyel tesislerin depolarında
toz oranının fazla olması bu cihaz-
ların kirlenmesini hızlandırmakta ve
kalibrasyonunu bozmaktadır. Böyle-
likle bu detektörlerin bakım süreleri
uzamakta ve periyot sayıları da
artmaktadır. Bu durum işletmede
bakım ve işletme maliyetlerini
arttırmaktadır.
Dumanın algılanma süresi
Endüstriyel tesislerde yangının
sebep olacağı zararı ve kayıpları
azaltmak için; yangını daha baş-
langıç aşamasında, yani dumanın
yeni yeni oluştuğu zaman aralığında
Yangının başlangıcında ortaya çıkan
duman genellikle düşük yoğunluktadır. Bu
nedenle dumanı algılayacak olan tipik noktasal
tip dedektörler, ışın tipi duman dedektörleri
dumanı algılamada gecikmekte ve dolayısı ile bu
gecikme endüstriyel tesislerde yangının yayılma
hızını arttırmaktadır.
Nisan 2014 GüvenlikYönetimi n 47
52. algılanması gerekmektedir. Alevin
ortaya çıkması durumunda iş işten
geçmiş olacaktır. Daha önce be-
lirttiğimiz gibi noktasal tip duman
dedektörleri ile ışın tipi duman
dedektörleri pasif dedektörler olup
yangın nedeni ile oluşan dumanın
kendilerine gelmesini beklemekte-
dirler. Duman ancak belli oranlara
ulaştığında bu dedektörler alarma
geçmektedir. (Bakınız Duman
Yoğunluğu)
Endüstriyel tesislerde çıkan yangın
olaylarından elde edilen istatistik
ve verilerde yangının başlangıçta
çok yavaş ilerlediği ancak alevin
ortaya çıkması ile büyük bir hızla
geliştiği tespit edilmiştir. Yangın
sırasında zaman çok önemlidir.
Bu nedenle bilgi işlem odaları,
kontrol odaları, özel depolar, nihai
mamul depoları, labaratuvarlar
gibi işletme içinde özel öneme
sahip mahallerde, muhtemel bir
yangının sebep olabileceği zararı
ve kayıpları azaltmak için algı-
lamanın mümkün olan en kısa
sürede yapılması gerekmektedir.
Aktif hava emişli duman algılama
sistemi ile ilgili önemli bilgileri
kısaca özetlemekte fayda vardır.
Aktif hava emişli duman algılama
ünitesi-ASD en ufak duman ve
gaz partiküllerini algılayarak daha
yangın başlamadan kullanıcıya ön
uyarılar verebilmektedir. (Resim 1)
ASD’yi klasik duman algılama
detektörlerinden üstün kılan en
önemli özelliği, klasik duman
algılama sistemlerinden tamamen
farklı bir algılama metodu kullan-
masıdır. Aktif hava örneklemesi
ve lazer teknolojisini kullanarak
duman partikül yoğunluğu ölçümü
prensibi ile çalışan sistem, klasik
duman dedektörlerine göre 1000
kat daha fazla hassasiyete sahip-
tir. (Resim 2)
Öyle ki aktif hava emişli duman
detektörü, dumanın içindeki
partikülleri lazer teknolojisi ile
donatılmış olan ölçüm hücresi
içinde sayabilmektedir. Duman
partiküllerinin sayısına bağlı olarak
oluşan duman konsantrasyonunun
sürekli artması durumunda, ASD
farklı seviyelerde alarm çıkışları
verebilmektedir. (Resim 3)
Bunlar sırası ile
1. Alert
2. Action
3. Fire 1
4. Fire 2
ASD, yukarıda belirtilen bu seviyele-
re ulaştığı zaman kendi iç bünyesin-
deki röle modelleri vasıtası ile sesli
ve ışıklı uyarılar verebilmektedir.
Alert seviyesi genellikle duman
kesafetinin % 0,005 seviyesine
karşılık gelmektedir. Bu seviyede
insanoğlu dumanı gözle göremez,
kokusunu alamaz. Action seviyesi
%0,01 seviyesine karşılık gelmekte-
dir. Bu seviyede insanoğlu dumanı
gözle göremez ancak kokusunu
alabilir. Fire1 seviyesi %0,1 seviye-
sine karşılık gelmektedir. Bu sevi-
yede insanoğlu dumanı ancak gözle
görebilir ve kokusunu alabilir. Fire2
seviyesi % 4 seviyesine karşılık gel-
mektedir ki bu seviye standart nok-
tasal tip pasif duman dedektörleri-
nin dumanı algıladığı seviyedir. Bu
duman seviyesinde duman tavana
toplanmıştır ve rengi siyaha yakın-
dır. Bu seviyedeki dumanın güneş
ışığında gölgesi oluşur. ASD’nin ilk
algılama seviyesi olan Alert ile nor-
mal noktasal tip duman dedektörün
algılama seviyesine karşılık gelen
Fire2’ ye göre yaklaşık 1000 katı
daha hızlı dumanı yakalayabilme
olanağını işletmeye sağlamaktadır.
Aslında IFT FireTracer bu özelliği
ile işletmeye ve İtfaiyeye yangında
en önemli parametre olan Zamanı
kazandırır. (Resim 3)
ASD’ın üstün özelliklerinden bazıları
ise şöyle sıralanabilir;
İşletmede tesis edilmiş veya
edilecek olan her türlü adreslene-
bilir yangın alarm kontrol sistemine
monitör modülleri vasıtası ile bağla-
nabilir.
Cihaz üzerinden direkt olarak
veya PC üzerinden programlanabil-
mektedir.
BMS ve diğer sistemlerle
dijital olarak haberleşebilmek için
RS232, RS485ModBus ve Ethernet
TCP/IP protokolleri üzerinden çıkış
sinyalleri verebilmektedir.
KAPAK KONUSU
IFT FireTracer’ın hassasiyetinin noktasal
tip dedektörlere göre 1000 kat daha fazla olması
endüstriyel tesislerde en önemli problem olarak
görülen duman algılamasındaki gecikmeyi önle-
mektedir.
Resim 2. IFT FireTracer’ın ölçüm
Resim 3. IFT FireTracer gösterge
ve kontrol ünitesi
48 n GüvenlikYönetimi Nisan 2014