1. GüvenlikYönetimi
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n İKİ AYDA BİR YAYINLANIR AĞUSTOS - EYLÜL 2013 SAYI: 5
Güvenli okul ve
özel güvenlik
Vialand İstanbul’u tüm
dünyaya tanıtıyor
Siber suçların türleri
ve yeni trendler
Veri merkezleri için sessiz
söndürme çözümü
Özel
güvenlik
eğitimi
ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
ÖZEL
GÜVENLİK
SEKTÖRÜNÜN
SESİ
AĞUSTOS
-
EYLÜL
2013
SAYI:
5
2. GüvenlikYönetimi
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n İKİ AYDA BİR YAYINLANIR AĞUSTOS - EYLÜL 2013 SAYI: 5
Güvenli okul ve
özel güvenlik
Vialand İstanbul’u tüm
dünyaya tanıtıyor
Siber suçların türleri
ve yeni trendler
Veri merkezleri için sessiz
söndürme çözümü
Özel
güvenlik
eğitimi
ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
ÖZEL
GÜVENLİK
SEKTÖRÜNÜN
SESİ
AĞUSTOS
-
EYLÜL
2013
SAYI:
5
3.
4.
5.
6.
7.
8. 4 BAŞKANDAN
6 EDİTÖR
8 GÜNCEL
Sektör ile ilgili kısa haberler
20 KÖŞE / Hayata Bakış
“Stres”
KAPAK KONUSU
22 Eğitim ve özel güvenlik sektörü…
Nereye gidiyoruz
34 Özel güvenlik eğitimi üzerine
42 Alarm haberalma merkezlerinin
operatör eğitimleri
SEKTÖRDEN
46 “Denetim eksikliği beraberinde kalite
sorununu getiriyor”
50 “Avrupa’da lider olabiliriz”
ELEKTRONİK GÜVENLİK
54 Vialand İstanbul’u tüm dünyaya
tanıtıyor
62 Megapiksel kameraların mega
amaçlar için kullanımı
66 Daha güçlü daha basit daha çevreci
çözümler
BİLGİ GÜVENLİĞİ
68 Siber suçların türleri ve yeni trendler
22 68
54
i çindekiler
9. GÜVENLİK HİZMETİ
72 Güvenli okul ve özel güvenlik
76 Spor güvenliğinde kritik risklerin
ve zamanlamanın yönetimi
80 Liman güvenlik personeli eğitimi
84 Suistimal önlemede doğru kişi mi
doğru sistem mi?
YANGIN GÜVENLİĞİ
88 Zorlu endüstriyel ortamlarda
hassas duman algılama
90 Veri merkezleri için sessiz
söndürme çözümü
92 Herkes için tek bir yazılım
94 ABONE FORMU
95 SARI SAYFALAR
80
72
Ağustos - Eylül 2013
Özel Güvenlik Federasyonu adına
imtiyaz sahibi
O. Oryal ÜNVER
Yürütme Kurulu
O. Oryal ÜNVER
İsmail UZELLİ
Murat KÖSEREİSOĞLU
Yusuf Vehbi DALDA
Genel Yayın Yönetmeni
Devrim BOZKURT
devrimbozkurtt@gmail.com
Danışma Kurulu
Alp SAUL
Doç. Dr. Gazi UÇKUN
Füsun KOCAMAN
Gültekin FİŞEK
Hakan ÖZALP
İsmail UZELLİ
Murat KÖSEREİSOĞLU
Okyay ŞENTÜRK
O. Oryal ÜNVER
Prof. Abdurrahman KILIÇ
Taner ALBAYRAK
Yusuf Vehbi DALDA
Grafik Tasarım ve Baskıya hazırlık
Derya BARUTÇU
deryabarutcu@gmail.com
Çeviri
Füsun KOCAMAN
Yayın Türü
Yerel Süreli Yayın
iki ayda bir yayınlanır.
Yönetim Adresi
Arkhe Tanıtım Hizmetleri
1421/1 Sok. No: 42 Daire: 6
Gazi Mah. Sultangazi / İstanbul
Tel: 0533 413 78 08
Baskı
VERİTAS BASKI MERKEZİ
TEL: 0212 294 50 20
Özel Güvenlik Sektörünün sesi Güvenlik Yönetimi Dergisi, sektörü
bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu dergide yer alan her türlü
haber, bilgi ve yorumlar; güvenilir olduğuna inanılan kaynaklar
tarafından hazırlanmış araştırma raporları, değerlendirmeler, atıflar,
çeviriler ve istatistikî verilerden derlenmiştir. Dergide yer alan tüm
reklamların sorumluluğu firmalara, yazılardaki ve söyleşilerdeki
görüşler sahibine aittir.
Dergide yer alan yazılar izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden
hiçbir şekilde kullanılamaz.
tanıtım hizmetleri
1421/1 Sok. No: 42 D: 6 Gazi Mah. Sultangazi / İstanbul
Tel: 0533 413 78 08 Faks: 0212 627 47 67
GüvenlikYönetimi
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n İKİ AYDA BİR YAYINLANIR
10. BAŞKAN
Bu sayımızda sizlere Avrupa Özel Güvenlik Sektörünün en güçlü sivil 5188 Sayı-
lı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Yasanın ilgili maddelerine göre özel güvenlik
yönetici ve görevlilerinin bu alanda çalışmaları için temel eğitim almaları zorunluluğu
mevcuttur. Özel güvenlik yönetici ve özel güvenlik görevlilerinin aynı eğitim müfredatı
kapsamında eğitime tabi tutulmaları ise büyük bir çelişki olarak değerlendirilmektedir.
Hiç şüphesiz bu alanda belirlenecek farklı müfredatlara uygun olarak eğitimlerinin
ayrı ayrı yapılmalısı adeta zorunluluk arz etmektedir.
Ülke genelinde faaliyetlerini sürdüren ve özel güvenlik eğitimi veren “Eğitim kurumu
sayısı” Emniyet Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı rakamlara göre halihazırda 746’dır.
Bu miktarın oldukça fazla olduğu değerlendirilmektedir. Bu hususun belirli kriterler
kapsamında il/ilçelerdeki özel güvenlik görevlisi sayısı/potansiyeli ve eğitmen temin
imkânına göre yeniden bir değerlendirilmeli ve eğitimde kalite ve yeterliliği etkin bir
şekilde denetlenerek özel güvenlik eğitim Kurumu sayısının makul bir süre zarfında
azaltılması düşünülmelidir. Bu bağlamda halen faaliyetlerini sürdüren eğitim kurumla-
rını mağdur etmemek üzere bir geçiş süresi öngörülebilir.
Ülkemizde üniversite bünyesinde özel güvenlik eğitimi ön lisans seviyesinde meslek
yüksek okullarında verilmektedir. Bu alanda İlk olarak 2003-2004 eğitim-öğretim
döneminde İstanbul Üniversitesi’nde “Savunma ve Güvenlik Bölümü” açılmış ve
eğitime başlamıştır. İstanbul Üniversitesi 2009 yılında ise programın ismi değiştirerek
“Özel Güvenlik ve Koruma” adıyla eğitimini sürdürmektedir. Bu alanda ikinci meslek
yüksek okulu; Güvenlik Servisleri Organizasyon Birliği Derneği’(GÜSOD) nin ku-
ruluşunda destek verdiği Kocaeli Üniversitesi bünyesinde açılan Hereke Ömer İsmet
Uzunyol Meslek Yüksek Okulu’dur. Halen ülke genelinde 21 Üniversitede “Özel
Güvenlik ve Koruma“ ve benzeri isimler adı altında kurulmuş ve 2 yıllık eğitim veren
meslek yüksek okulları mevcuttur. Sektörün geleceğini/vizyonunu oluşturma adına
bu meslek yüksek okullardan birinin lisans seviyesinde eğitim verecek şekilde Fakülte
haline dönüştürülmesi beklentisi içindeyiz. Bu proje için de en yakın Üniversite ise
İstanbul Üniversitesi olarak gözükmektedir.
Özel güvenlik eğitiminde hayata geçirilmesi gerekli önemli konulardan biride eğiti-
cilerin eğitimidir. Bu bağlamda eğitmenlerle ilgili düzenleme gözden geçirilmeli özel
güvenlik sektöründeki yöneticilerin de eğitmen olmaları sağlanmalı yani “Eğiticilerin
Eğitimi” programı mutlaka gerçekleştirilmelidir. Bu konuda sertifika programları için
sektör sivil toplum kuruluşları ile Polis Akademisi /Okulları ve Üniversite ile işbirliği
yapılabileceğini değerlendiriyoruz.
Mevcut yönetmeliğinin ilgili maddesi “alan eğitimleri” verilebilmesini öngörmekle
birlikte bu alandaki uygulamaların yetersiz kaldığını görmekteyiz. Günümüzde artan
güvenlik ihtiyaçlarının yanı sıra oluşabilecek asimetrik ve global tehditler tüm ülkeler
de olduğu gibi ülkemizde de Güvenliğe olan talebi arttırmış ve bu kapsamda güvenli-
ğin alt alanlarında da ihtisaslaşmayı gündeme getirmiştir. Önümüzdeki dönemde alan
eğitimlerine olan ihtiyacın artarak devam edeceği beklentisine işaret etmek istiyorum.
Ülkemizde okullarda ve Milli Eğitim Bakanlığı’ndan ruhsatlı dershanelerde ve
kurslarda KDV oranı % 8 olarak uygulanmaktadır. Özel Güvenlik Temel Eğitimi
ve Yenileme Eğitimi dâhil, özel güvenlik eğitimi veren kurumların eğitim ve öğretim
faaliyetleri ise % 18 KDV’ye tabidir. Bu oran ile özel güvenlik elemanı olmak isteyen
gençlere % 10 ilave maliyet yüklendiği ortadadır. %10’luk KDV farkının kaldırılarak
özel güvenlik eğitimi veren kurumların da %8 KDV’ye tabi olması sektörün beklenti-
leri arasındadır.
Sektörümüzün olmaz ise olmazı eğitimdir.
Özel güvenlik eğitiminde
yaşanan sorunlar ve özel
güvenlik eğitiminin geleceği
O. Oryal ÜNVER
ÖGF (Özel Güvenlik Federasyonu)
Yönetim Kurulu Başkanı
Özel güvenlik
eğitiminde hayata
geçirilmesi gerekli önemli
konulardan biride
eğiticilerin eğitimidir. Bu
bağlamda eğitmenlerle
ilgili düzenleme
gözden geçirilmeli özel
güvenlik sektöründeki
yöneticilerin de eğitmen
olmaları sağlanmalı yani
“Eğiticilerin Eğitimi”
programı mutlaka
gerçekleştirilmelidir.
6 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
11.
12. EDİTÖR
g
Kalıcı çözüm;
sektörde uzun yıllar
çalışabilecek başarılı
gençlere imkânlar
yaratılmasında,
yatırımın insan gücüne
yapılmasında ve
sektör altyapılı ara
kademe yöneticilerin
yetiştirilmesinde
yatıyor.
Merhaba...
Devrim BOZKURT
devrimbozkurtt@gmail.com
Güvenlik sektörünün bu gün karşı karşıya olduğu en ciddi
sorunların başında “nitelikli çalışan” gelmektedir. Sektörde
çalışabilmek için yeter şart olan ‘’temel eğitim’’in yeterli olup
olmadığı tartışmalı bir konudur. Sektörün büyümesine paralel
ara kademe yönetici ihtiyacı da artıyor. Kalıcı çözüm; sektörde
uzun yıllar çalışabilecek başarılı gençlere imkânlar yaratılma-
sında, yatırımın insan gücüne yapılmasında ve sektör altyapılı
ara kademe yöneticilerin yetiştirilmesinde yatıyor. Toplumun
çok geniş kesimlerini ilgilendiren ve ülke düzeyinde oldukça
yaygın bir alanda hizmet veren özel güvenlik hizmet kalitesinin
artırılması, özel güvenlik mesleğinin itibarının yükseltilmesi için
özel güvenlik eğitimiyle ilgili tespit ve önerilerin resmi-özel tüm
taraflarla ele alınarak ortak çalışmalarla hızla çözüm önerileri
oluşturulması gerekiyor. Bu konuda ilgili tüm kurum ve kuruluş-
lara önemli görevler düşüyor.
Bizde bu sayımızda kapak konumuzu, “Özel Güvenlik
Eğitimi”ne ayırdık. Sektörün bu önemli sorununu mercek
altında aldık. Akademi Danışmanlık ve Eğitim Merkezi Genel
Müdürü, TÜMGED Başkanı Cem Orçun, Özel Güvenlik ve
Eğitim Uzmanı, İstanbul Özel Güvenlik ve Eğitim Hizmetleri
A.Ş Genel Koordinatörü - Yönetici Yusuf Vehbi Dalda ve
Comon Professionals Genel Müdürü Okyay Şentürk’ün kaleme
aldığı yazıları keyifle okuyacağınızı düşünüyorum.
Bu sayımızda da sektörden sayfalarımızın yine iki önemli konu-
ğu var. Konuklarımızdan biri, Senkron Güvenlik Genel Müdü-
rü Bülent Çobanoğlu. Sektörde yaşanan tüm gelişmelere ilişkin
görüşlerini aldığımız Çobanoğlu; sektörde sertifikasyon eksikliği
nedeniyle sektöre giren firma sayısının gün geçtikçe arttığını ve
denetim yapılamadığını bununda beraberinde “kalite” sorunu-
nu getirdiğini söyledi.
Diğer konuğumuz ise Tepe Savunma ve Güvenlik Sistemleri
San. A.Ş. Kurumsal Yönetim, İletişim ve İnsan Kaynakları
Koordinatörü Cem Ağın. Özel güvenlik sektörünün ülkemizde
yaklaşık 3 milyar dolarlık bir pazar oluşturduğunu, 250 binin
üzerinde kişiye istihdam sağladığını ve Avrupa’da ikinci sırada
bulunduğunu belirten Ağın; bu büyüme hızıyla sektörün yakın
gelecekte Avrupa’da lider konuma ulaşabileceğini söyledi.
Elektronik güvenlik, güvenlik hizmeti, bilgi güvenliği ve yangın
güvenliği sayfalarımız her zaman olduğu gibi teknik yazılar, ma-
kaleler, çeviri yazıları ve sektörden haberlerle dolu…
Güvenli günler dileğiyle…
Devrim Bozkurt
8 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
13.
14. GÜNCEL
Adalet Bakanlığı 30 Temmuz
2013’de, devlet gözetimi kullanı-
larak haklarında delil elde edilen
terör zanlılarının federal savcılar
tarafından uyarılacaklarını açıkla-
dı. Bu değişiklik, iki Pakistan asıllı
kardeş olan Sheheryar Alam Qazi
ve Raees Alam Qazi’nin terör
suçlamasıyla mahkemeye verilme-
si ile oluştu. Dava dosyası ortaya
çıkardı ki, geniş çaplı istihbarat
çalışmalarına imkan tanıyan Fe-
deral İstihbarat Gözetim Mahke-
mesi yetkisi dahilinde elde edilmiş
delillerin, savunma tarafına da
bildirilmesi gereklidir. Savcılığın
delilleri bu mahkemede kullan-
mak gibi bir amaçları olmamasına
rağmen, yasal uzmanlar, bu dava
dosyasının, Ulusal Güvenlik Ajan-
sının (National Security Agency -
NSA) geniş çaplı gözetiminin açığa
çıkardıklarından sonra, Obama
yönetiminin farklı bir yol izlediğini
gösterdiğini belirtiyorlar. Ameri-
kan Sivil Özgürlükler Birliği’nin
avukatı Patrick Toomey, davanın
hükümetin “bazı yükümlülüklerini
bu noktaya kadar tam da sahip
çıkamadığı bir biçimde ele alma”
çabalarının bir göstergesi olduğunu
belirtiyor. Bu dava, şimdiye kadar
davacının kendisinin gözetlendiğini
kanıtlayamaması nedeniyle NSA’ya
karşı açamadığı, başka davaların da
önünü açabilir.
ABD casus programı sır perdesini
mahkemede aralıyor
Ocak ayında banka dolandırıcılığı,
para aklama, vergi kaçakçılığı ve
mektupla dolandırıcılıktan suçlu
bulunan Citibank eski çalışanı
Karen Febles 4 yıldan fazla hapis
cezasına çarptırıldı. Febles, yöne-
tici asistanlığını yaptığı William
Salomon’dan 1.3 milyon dolar
çalmaktan suçlu bulundu. Fede-
ral savcı, Febles’ın 2005 ile 2011
yılları arasında Salomon tarafından
imzalanan çeklerin üzerindeki
rakamları değiştirerek aradaki farkı
kendine sakladığını ortaya çıkardı.
Febles, 1.1 milyon dolardan fazla
bir tazminata mahkum edildi.
New York eyaletinde devam eden
ayrı bir davada William Salomon
Citigroup’u Febles’ı, 3 milyon dolar
tutarında “sistematik hırsızlık” yap-
tığı sırada düzgün bir şekilde denet-
lememekten suçluyor. Citigroup ise,
kendilerinin bu konuda sorumlu
tutulamayacağını çünkü Febles’ın
Salomon’un şahsi hesaplarını yö-
nettiğini ve bu nedenle kendi resmi
iş sorumlulukları dışında hareket
ettiğini iddia ediyor.
Citibank eski çalışanı Salomon Brothers
hırsızlığından hüküm giydi
10 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
15.
16. GÜNCEL
Sağlıklı bir uygulama yapılması, bu
tarihe kadar geçen sürede ortaya çıkan
eksik ve aksaklıkların giderilmesi ve
taraflar arasında iyi bir koordine ve iş-
birliği ortamı oluşturulması için 17-18
Haziran 2013 tarihlerinde Ankara’da
Spor ve Gençlik Bakanlığı, İçişleri
Bakanlığı ve Adalet Bakanlıkları işbir-
liğiyle Sheraton Otelinde bir “Sporda
Şiddet ve Düzensizliğin Önleme
Çalıştayı” gerçekleştirildi. Toplantıya,
Gençlik ve Spor Bakanı Suat Kılıç,
Adalet Bakanı Sadullah Ergin, İçişleri
Bakanı Muammer Güler, Gençlik
ve Spor Bakanlığı Müsteşarı Basri
Hakan Hakyemez, Müsteşar Yardım-
cısı Yavuz Çelik, Spor Genel Müdürü
Mehmet Baykan, Spor Genel Müdür
Yardımcıları Tamer Taşpınar, Ömer
Altunsoy, Türkiye Futbol Federasyonu
(TFF) Başkanı Yıldırım Demirören,
Ankara Emniyet Müdürü Kadir Ay,
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
üyeleri, Spor Genel Müdürlüğü Tah-
kim Kurulu ve eski Yargıtay Başkanı
Hasan Gerçeker, kulüp başkanları,
Daire Başkanları, federasyon başkan-
ları, Akademisyenler, ilgili STK’lar ile
80 cumhuriyet savcısı ve başsavcı, 60
emniyet müdürü ve 40 komiser toplam
650’yi aşkın kişi iştirak etti. Çalışta-
ya Özel Güvenlik Federasyonu’nu
temsilen Yönetim Kurulu Üyesi Yusuf
Vehbi Dalda ve Hasan Gazi Özer ile
TOGF Temsilcileri de katıldı.
İlk gün, her üç bakanın açılış konuş-
maları sonrası öğleden sonra gerçekle-
şen 2 oturumda ilgili kurum ve kuruluş
yetkilileri, akademisyenler sunumlarını
yaptılar. 2. gün yapılan komisyon top-
lantılarında; 4 ana konuda “Sorunun
tanımlanması ve nedenleri, sorumlu
kurum ve kuruluşların sorun ile ilgili
görevleri, sorunlara ilişkin değerlen-
dirme ve çözüm önerilerini içeren
raporun hazırlanması öngörüldü.
Özel Güvenlik Federasyonu Yönetim
Kurulu Üyesi Yusuf Vehbi Dalda
komisyonda Ekim 2013 tarihinde
organize edilecek IFSEC İstanbul
Fuarı’nda icra edilecek etkinlikler
kapsamında ve düzenlenecek spor
güvenliği semineri hakkında bilgi-
lendirmede bulundu. Yine, katılımcı
hâkim ve savcıların kendi iç eğitim-
leri / seminerlerinde özel güvenlik
konusuna yer vermek istedikleri ve bu
alanda karşılıklı olarak istişare yapmak
taleplerini de ilettiler.
Etkinlik, Gençlik ve Spor
Bakanlığı’nın katılımcılara Bakanlıkça
yayınlanan 100 temel eserden bir pa-
ket kitap hediye etmesiyle sona erdi.
“Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesi
Çalıştayı” gerçekleşti
Elektronik güvenlik sektöründe uzun
yıllardır hizmet veren EDS, güvenlik
sektöründe önemli çalışmalara imza
atıyor. Dünya piyasasında söz sahibi
olan, Türkiye pazarında da geniş bir
paya sahip olmayı hedefleyen EL, EDS
ile tüm kablosuz güvenlik sistemlerini
kapsayan distribütörlük anlaşmasını
imzaladı.
Tüm kablosuz alarm ve birçok
donanımlı ürünüyle EL markasının,
Türkiye pazarında hem üst hem de
alt segmentdeki boşluğu dolduracağı
bekleniyor. Güvenlikçilerin tercih ettiği
ürün birleşmesi ile beklentilere fazlasıy-
la cevap veriyor. EDS stoklarına giren
EL, raflarda yerini aldı.
Electronics Line
3000 Ltd. hakkında
1982 yılında İsrail’de kurulan Electro-
nics Line, yeni nesil ev ve ofis güvenlik
sistemleriyle güvenlik sektörünün
öncü firmalarından... Firma, yaşam
ve çalışma alanlarına yönelik en son
teknolojiyi tasarlama ve üretme misyo-
nunu üstlenmiş. Geliştirdiği kapsamlı
ve sofistike ev/ofis kontrol sistemleriyle,
tüketiciye güvenliği ve konforu uzaktan
erişim imkanıyla bir arada sunuyor.
Kablolu ve kablosuz olmak üzere iki tip
bağlantı çözümü sunan firma, ayrıca
iki farklı bağlantı çeşidinin aynı anda
kullanılabildiği hibrit sistemlere de ola-
nak sağlıyor. Electronics Line, gelişmiş
algılama, PSTN-IP-GSM-GPRS bazlı
durum raporlama ve kapsamlı uzaktan
kontrol imkanı sunuyor. Firma, ayrıca,
güvenlik danışmanlığı, yazılım desteği,
eğitim ve teknik destek konularında
da müşterilerine hizmet vermektedir.
Electronics Line, bir RISCO Group
üyesidir.
Kablosuz güvenlik çözümleri EL, EDS’de
12 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
17.
18. GÜNCEL
Entegre güvenlik çözümleri üretici-
si TDSi, 2013 Partner ödüllerinde
Türkiye’den NFS Teknoloji’nin, yılın
ihracat partneri kategorisindeki
ödülü kazandığını anons etti. NFS
Teknoloji, orta ve üst grup pazara
hitap eden seçkin ürün portföyüne
sahip, en küçük uygulamalardan,
çok özel ve gelişmiş sistemlere kadar
her boyutta çözümü ve farklı fiyat
seçenekleriyle; kaliteli ve problem
yaşatmayan sistemlerle geçiş kontrol
sistemleri alanında Türkiye temsil-
ciliğini üstlendiği TDSI (İngiltere)
tarafından bu ödüle layık görüldü.
NFS Teknoloji TDSI ürünlerini,
proje firmalarına ihtiyaç duyduğu
tüm çevre donanımlarıyla birlikte ve
profesyonel çözüm halinde sunuyor.
NFS Teknoloji öte yandan Türkiye
yetkili distribütörü olduğu Samsung
markasının IP ve analog ürünleri-
nin dağıtımını ve Pelco (ABD)’nun
Türkiye yetkili distribütörlüğünü de
başarıyla yürütüyor. Geçiş kontrol
sistemleri alanında Türkiye yetkili
distribütörlüğünü üstlendiği Hirsch
Identive (ABD) ürün gurubu da
portföyü içerisinde barındırıyor.
NFS’ye “Yılın İhracat Partneri” ödülü
Ulusal Standartlar ve Teknoloji
Enstitüsü (NIST) bünyesindeki
Siber Güvenlik Mükemmeliyet
Merkezi (NCCoE), sektörün karşı
karşıya olduğu iki bilgi teknolojisi
sorununun çözümü hakkında enerji
endüstrisinden yardım bekliyor.
Merkez, sektörün yapılara ve
sistemlere erişimde, merkezi erişim
sağlayacak ve operasyonlarındaki
olası kör noktaları azaltıcı çözümler
getirecek “sistem ve kullanıcılar ara-
sında etkileşim diyagramı” önerileri
hakkında geri besleme talep ediyor.
NCCoE Direktör Yardımcısı Nate
Lesser, “Bu diyagramlar, sektör
çapında yaşanan siber güvenlik
sorunlarına, NCCoE, enerji sek-
törü ve teknoloji ortaklarının ortak
çabalarıyla yapılacak mücadeleyi
temsil etmektedir.” diyor ve başarıya
ulaşmak için halka açık girdinin
şart olduğunu ekliyor. Önerilen
ilk diyagram, enerji şirketlerinin,
kaynaklarına mantıksal ve fiziksel
erişimi kontrol altında tutma ihtiyacı
üzerine odaklanıyor. Bu çözümde,
şirketlerin kesinlik seviyesi çok yüksek
bir kimlik sorgulama yeteneğine sahip
olmaları yanı sıra, tüm kaynaklarına
erişim kontrollerini tutarlı, hızlı ve
düzgün bir şekilde yapabiliyor olma-
larını gerektiriyor. İkinci diyagram,
güvenlik analistlerinin operasyonel ve
bilgi teknolojilerini bir bütün olarak
ele almalarına, hizmeti kolaylıkla
kesintiye uğratabilecek hususları tespit
etmelerine olanak sağlıyor. Başarılı
sonuçlar, siber güvenliğin arttırılması
çalışmalarının taslağını oluşturacak ve
masrafları, riskleri ve sistem karma-
şıklığını azaltarak enerji şirketlerinin
ihtiyaçlarına cevap verecektir.
NIST Enerji Endüstrisi güvenlik senaryoları
hakkında yorum bekliyor
14 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
19.
20. GÜNCEL
Tehlikeli ilişkiler: Terörizm ve Pharma
Actelion Pharmaceuticals’dan Dr.
Miriam Halperin Wernli ve Radi-
kalleşme ve Politik Şiddet Çalış-
maları Uluslararası Merkezi’nden
Boaz Ganor’a göre ilaç şirketle-
rinin, terörist gruplarca suistimal
edilebilecek güvenlik açıklarına
karşı tedbir alma sorumlulukları
vardır. Bu açıkların yarattığı riskleri
üç kategoride toplamak mümkün;
Wernli and Ganor bunlardan
birincisini siber saldırılar vasıta-
sıyla teröristlerin ilaç firmalarının
sistemlerine girerek ilaç formül-
lerini ya da teknolojilerini çalma
olasılığı olarak belirtiyorlar. İkinci
riski, bir çalışanın ilaç üretimi ya
da paketlemesi sırasında, ilaçlara
toksin bulaştırması olarak tanımlı-
yorlar. Üçüncüsünü ise teröristlerin
farmakoloji teknolojisine erişerek
kimyasal ya da biyo-terörizm silah-
ları üretmeleri olarak açıklıyorlar.
Wernli and Ganor, bu tip vakaları
önlemek için ilaç firmalarının en-
gelleyici tedbirler almaları gerekti-
ğini söylüyorlar. Bu da, en tepedeki
araştırmacılardan depo çalışan-
larına kadar her seviyede eleman
alımında kişilerin geçmişleri
hakkında araştırma yapmak üzere
yöntemler geliştirmek gerekliliğini
ortaya çıkarıyor. Wernli and Ganor,
organizasyonların, bilgi ya da ürün
hırsızlığına karşı veya kasıtlı toksin
bulaştırma eylemlerine karşı oldu-
ğu kadar, aynı zamanda bilgisayar
ağlarını ve fiziksel tedarik zincirle-
rini korumak üzere, resmi güven-
lik Standard İşletme Yöntemleri
(Standard Operating Procedures –
SOP) geliştirmeleri gereğinin altını
çiziyorlar. “Bu yöntemlerin, terörist
saldırıları pek ihtimal dahilinde
görülmese bile, titizlikle ve tekrar
tekrar test edilerek organizasyonu
olası saldırılara karşı hazırlıklı tut-
malıdırlar.” diye ekliyorlar.
Dergimize de yazılarıyla destekte
bulunan Emekli 1. Sınıf Emniyet
Müdürü Yusuf Vehbi Dalda’nın
“Bir Ömür, Bir Meslek BEYAZ BÜL-
TEN” isimli 509 sayfalık
biyografi kitabı, Cinius Sosyal
Yayınlar’ı tarafından Haziran 2013
tarihinde basılarak okuyucuya
sunuldu.
Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı
INTERPOL’un iç yüzü üzerine olan
kitap, deneyimli bir Türk müdürünün
unutulmaz anılarını içeriyor. Sade
bir yaşam, sabırlı, sürekli, kararlı bir
çalışma, okuma ve öğrenme aşkı, gös-
terişsiz, ağır ağır yükselen bir kariyer,
yeniliklere, yenilenmelere, projelere
açık bir zihin ve Malatya’dan 4 kıtaya
giden yollar… 1965’ten günümüze
kadar genel kollukta –Emniyet Teşki-
latı- 40, özel güvenlik-özel dedektiflik-
te 8 yılı aşkın, güvenlik hizmetlerinde
geçen yaklaşık yarım asrın yalın, sa-
mimi hikâyesi. Ulusal ve uluslararası
olaylar, insanlar, durumlar, deneyim-
ler, düşünceler, öneriler…
“Bir Ömür, Bir Meslek BEYAZ BÜLTEN”
16 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
21.
22. GÜNCEL
Fransız polisinin açıklamasına göre,
ülkenin ikinci en büyük mücevher
soygunu 28 Temmuz günü Cannes’da-
ki Carlton Oteli’nde gerçekleşti. Polis,
silahlı bir kişinin otelde düzenlenen
mücevher fuarına girerek 40 Milyon
Euro değerinde mücevher ve pırlanta
kakmalı saat çaldığını belirtti. Hırsızın
maske ve eldiven taktığını, fuar çalı-
şanlarını ve ziyaretçileri tehdit ederek
mücevher ve saatleri elindeki bir evrak
çantasına doldurduğunu anlatan polis,
şahsın otele yalnız giriş yaptığını ancak
kendisini dışarıda bekleyen bir suç orta-
ğı olduğuna inandıklarını bildirdi. Polis
yetkilisinin açıklaması şöyle: “Baskın
güpegündüz ve yüzlerce turistin güne-
şin keyfini çıkardığı bir sırada gerçek-
leşti. Daha cüretkar olunamazdı. Hırsız
kalabalıktan ve Pazar günü olmasının
getirdiği rehavetten yararlandı.”
Son iki ay içinde Cannes’daki otellerde
meydana gelen bu üçüncü mücevher
soygunu. Mayıs ayındaki Cannes Film
Festivali sırasında, hırsızlar değeri
£660,000 dan fazla olduğu sanılan ve
İsviçreli mücevher ve saat yapımcısı
Chopard’a ait mücevherleri çaldılar.
Mücevherler, festivale katılan bazı ün-
lülere ve film yıldızlarına ödünç veril-
mek üzere Cannes’daki Suite Novotel’e
getirilmiş ve bir odadaki kasaya kon-
muşlardı. Hırsızlar gece yarısı bütün
kasayı, odanın kapısını zorlamadan
ya da oda giriş kartı kullanmadan alıp
gittiler. Bir hafta sonra, De Grisogono
isimli İsviçreli mücevherciye ait 1,9 mil-
yon Euro değerinde olduğu belirtilen
bir gerdanlık Cap d’Antibes’deki beş
yıldızlı Hotel du Cap-Eden-Roc’daki
bir partiden sonra ortadan kayboldu.
Polis, 25 Temmuzda İsviçre’deki bir ha-
pishaneye düzenlenen baskın ve Pembe
Panter çetesi üyesi Milan Poparic’in
hapisten kaçışı ile bu olayların arasında
bir ilişki arayıp aramadıkları konusun-
da bir açıklama yapmıyor. Çetenin
1999 dan bu yana ABD, Avrupa ve
başka yerlerde lüks saatler, değerli taşlar
ve mücevher dükkanlarını soydukları
sanılıyor.
Silahlı hırsız 40 Milyon Euro değerinde
mücevher çaldı
Askeri hakim, gizli devlet belge-
lerine erişim yetkisi bulunan ve
700,000 den fazla devlet doküma-
nına erişerek, yolsuzlukları kamuya
duyuran WikiLeaks’e veren kıdemli
er Bradley Manning davasını Salı
gün karara bağladı. Davanın haki-
mi, Albay Denise Lind, Manning’i
Afganistan’a yapılan ABD hava
saldırısının videosunu sızdırma ve
düşmana yardım etmekten suçlu
bulmadı. Lind, düşmana yardım suç-
laması konusunda Manning’i suçsuz
bulurken, savcıların Manning’in do-
kümanları sızdırmasının El Kaide’ye
yardım etmesi nedeniyle ihanet sayı-
lacağı tartışmasını da reddetti. Dava
sürecinde savcılar, Manning’in El
Kaide gibi bir terör örgütünün kendi-
sinin ifşa ettiği diplomatik yazışmalar
ve savaş alanı raporlarıyla ilgilene-
ceğini ve örgüte yarar sağlayacağını
bilmesi gerektiğini de öne sürdüler.
Fakat Manning, Casusluk yasasının
başka hususlarını ihlal etmekten
suçlu bulundu. Davanın hüküm
kararı süreci 7 Ağustos Çarşamba
günü başladı ve birkaç hafta sürmesi
bekleniyor. Manning 136 yıl kadar
hapis cezasına çarptırılabilir.
Manning casusluk ve düşmana yardım
suçlamalarında masum bulundu
18 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
23.
24. sSon günlerde kendimizi daha sabır-
sız ve sinirli hissediyorsak, iyi uyku
uyuyamıyorsak, stresin etkilerine
maruz kalıyoruz demektir. Stresin
sebebini anlamak için içimizdeki
farkındalığı geliştirmeyi bilmeliyiz.
Zihinde stresi yaratan sebepleri
anlamaya odaklanmalıyız.
Stres, gerçekte olan olaylarla değil,
nasıl düşündüğümüzle ortaya
çıkan bir durumdur. Stres bizim
kişisel, sosyal, psikolojik ve duygu-
sal reaksiyonlarımızdan meydana
gelir. Şartlanmalara olan tepkidir.
Strese neden olan durum değişmez,
ancak bizim reaksiyon veriş şeklimiz
değişir.
Düşmanlık duyguları baskın kişiler,
suçluluk payı çıkaranlar, aşırı duyarlı
kişiler, egoist kişiler, çocuksu ve pasif
kişiler, stresle başa çıkma konusunda
başarısız olmaktadırlar.
Yaşamdaki pek çok şey stresli
olabilir. Yeni bir kente taşınmak, iş
değiştirmek, evlenmek, boşanmak,
çocuk sahibi olmak, yakınlarımız-
dan birinin ölümü, hayatımıza etki
edebilecek sınav, mülakat vs.
Bunların yanında yediğimiz
yiyecekler ve başımızın üzerindeki
tavan bile stres kaynağı olabilir.
Aynı zamanda kronik bir hastalık da
getirdiği diğer problemler ile birlikte
stres doğurabilir. Strese girdiğinizde
kaslarınız gerilir. Bu gerilim ağrı
yaratabilir ya da mevcut ağrıyı
artırabilir. Ancak, stresi yönetmeyi
öğrenirseniz gerginliğinizi ve endişe-
nizi daha aşağılara indirebilirsiniz.
Vücudun strese karşı verdiği reak-
siyonların bir bölümünü önceden
kestirebilirsiniz. Stresli zamanlarda,
vücut kana süratle bazı kimyasallar
salar, bu durum bir dizi fiziksel de-
ğişikliğe yol açar. Bunların arasında
örnek olarak, yüksek nabız, hızlı
nefes alıp verme, yüksek kan basıncı
ve kaslardaki yüksek gerginliği göste-
rebiliriz. Bu gibi fiziksel değişiklikler
vücuda güç ve enerji katarlar. Bu
durum vücudu stresli olaylara karşı
hazır tutar. Topluluk önünde konuş-
ma, bir kazada yaralılara yardım,
savaşmak, bir saldırıdan kaçmak gibi.
Stres ile pozitif şekilde ilgilenilirse
yani yönetilirse vücut kendini kolay-
ca yeniler ve stresten kaynaklanan
hasarları onarabilir. Özetle; stres
bazlı gerilim artar ve bu gerilim bir
çıkış yolu bulamazsa vücuda kalıcı
hasarlar verir. Zihnin strese karşı re-
aksiyonlarını önceden görmek daha
zordur, bu reaksiyonların arasında
öfkeli hissetmek, korku, endişe, can
sıkıntısı, hayal kırıklığı sayılabilir. Dü-
şük seviyede bir stres insanların en iyi
performanslarını gösterebilmelerine
yardımcı olabilir ( bir sınav, atletik
bir yarışma). Yüksek seviyede stres
durumunda insanlar kaza yapma
eğiliminde olurlar.
Stres keman yayına benzetilebilir.
Eğer keman teli çok gevşek ise (
yeterli stres yok ise) müzik üreteme-
yecektir. Keman teli çok gergin ise
(aşırı stres var ise) kopacaktır. Bir
miktar stres, yaşamı ve fonksiyonları
sürdürmek için gereklidir.
İnsanlar durumlara ve koşullara
farklı tepkiler verirler. Kimileri bir-
çok aktivite ile çok meşgul olmaktan
hoşlanır, kimileri de daha yavaş bir
tempoyu ve daha az aktivite tercih
ederler. Ayrıca bir kişinin rahatlatıcı
bulduğu bir şey, bir diğeri için stres
kaynağı olabilir. Stres yönetiminin
anahtarı, stresin size karşı oynaması
yerine, sizin yanınızda sizin için
çalışmasını sağlamaktır.
Sağlamanız dileğimle…
İnsanlar durumlara
ve koşullara farklı tepkiler
verirler. Kimileri birçok
aktivite ile çok meşgul
olmaktan hoşlanır,
kimileri de daha yavaş
bir tempoyu ve daha az
aktivite tercih ederler.
Ayrıca bir kişinin
rahatlatıcı bulduğu bir
şey, bir diğeri için stres
kaynağı olabilir. Stres
yönetiminin anahtarı,
stresin size karşı oynaması
yerine, sizin yanınızda
sizin için çalışmasını
sağlamaktır.
HAYATA BAKIŞ
“Stres”
Oğuz GÜLAY
20 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
25.
26. Eğitim ve özel güvenlik sektörü…
Nereye gidiyoruz
Özetlemek gerekirse; Uzmanlık/Alan Eğitimleri özel
güvenliğin meslek haline gelebilmesi için atılması
gereken büyük bir adımdır. Bu uygulamaların
planlanma süreci ne kadar sağlıklı geçilirse, sonrasında
o ölçüde mükemmel sonuçlar ortaya çıkacaktır. Gerek
kamu tarafında gerekse özel sektör tarafında samimi ve
yapıcı her türlü gayret bu aşamada çok önemlidir.
Cem ORÇUN / Akademi Danışmanlık ve Eğitim Merkezi Genel Müdürü, TÜMGED Başkanı
KAPAK KONUSU
22 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
27. A
kademi Danışmanlık ve
Eğitim Merkezi olarak,
2004 yılından buyana
Özel Güvenlik sektörün-
de faaliyet gösteriyoruz.
Sektörün yaklaşık %25’ine hizmet
vermenin sorumluluğunu hissedi-
yor, uzun vadede kalıcı olabilmek
için gereken her şeyi yapıyoruz.
Öncelikle uzun yılların oluşturduğu
eğitim birikimi ve Profesyonel Eği-
tim Yönetimi kadromuz ile sektö-
rün geleceğine dönük çalışmalar
yapıyoruz. Eğitimleri hazırlama
aşamasında, esas olarak sektörü-
müzün insan kaynağı ihtiyaçlarını
analiz ediyor ve Hizmet alan tarafın
beklentilerini değerlendiriyoruz.
Daha doğru ve daha iyi programlar
oluşturabilmek için bu konulardaki
düşüncelerimizi zaman zaman sek-
törün STK ları ve Güvenlik Hizmeti
alan kurumlar ile paylaşıyor, öneri-
leri/ihtiyaçları titizlikle değerlendi-
riyoruz. Uygulama aşamasında ise
Eğitim Yönetiminin tüm gereklerini
yerine getiriyor, uygulamanın her
aşamasını denetliyor, eğitim
sonrasında arzu edilen sonuçların
alınabilmesini sağlıyoruz.
Bu gün için karşımızdaki en önemli
problem; özel güvenlik sektörü
standartlarının maalesef halen
oluşturulmamış olmasıdır. Stan-
dartlar konusundaki bu boşluk
ortadan kaldırılmadan doğru
çözümlere ulaşmak pek de kolay
olmayacak gibi gözüküyor. Sistemi
olgunlaşmış olan ülkeleri incelediği-
mizde bu standartların Özel Sektör
tarafından ortaya koyulduğunu ve
yaşatılması için özen gösterildiğini
görmekteyiz. Umuyorum ülkemizde
de başta STK lar olmak üzere ilgili
tüm taraflar konuyu ciddiye alır
ve bu konudaki ihtiyaçlara uygun
düzenlemelerin yapılabilmesi için
önayak/yardımcı olurlar. Sözünü
ettiğim standartları oluşturmayı
başarabilmiş olan Kurumlar bugün
bile zorunlu eğitimlerin ötesinde
Özel Eğitimlere çok ciddi bütçeler
ayırmaktadır. Haliyle buna bağlı ola-
rak Hizmet kalitesinde ve Müşteri
memnuniyetindeki artış, personel
tatmini ve sirkülasyondaki azalma
gözle görülür hale gelmiştir. Akade-
mi Danışmanlık ve Eğitim Merkezi
olarak bu gibi Özel Eğitimleri Ku-
rumsal bilinci gelişmiş Kuruluşlar
ile yurdumuzun hemen hemen her
köşesinde yapmaktan ve ülkemizin
bu konudaki nabzını tutabilmekten
büyük mutluluk duyuyoruz.
Bize ayrılan sayfaların izin verdi-
ği ölçüde, bazı önemsediğimiz
konulardaki deneyimlerimizi burada
sizlere aktarmaya çalışacağız.
Tüm yorumlarımız, bugüne kadar
yaptığımız çalışmaların ürünü olan
sistematik bir yaklaşımdır.
Eğitime temel yaklaşım
Bilinen genel tanımına göre eğitim;
amaçlanan bir formasyon için veri-
len öğretinin yapılan uygulamalarla
davranış biçimi haline dönüşmesi-
dir. Bir başka ifade ile uygun teorik
bilgiler ile donatılan bir persone-
lin davranışlarının, kendisinden
beklendiği gibi şekillenmesi için
uygulama yapılması kaçınılmaz-
dır. Eğitim sonunda ise istenilen
düzeye getirilen davranışların
bozulmaması, yani aynı standart-
ları muhafaza edebilmesi ve hatta
varsa eksik yanlarının geliştirilmesi
ise ancak belirlenecek sürelerde
bu eğitimin tekrarlanması ile müm-
kün olabilir.
Eğitim bilimi penceresinden
bakıldığında; başlangıçta yapılan
ilk eğitim sonrasında personel
için eğitim güncelleme süresi bir
Özel güvenlik sektörünün eğitim yelpaz-
esinde önemli eksiklikler bulunmaktadır. Mevcut
olan temel eğitimlerin kapsamı ise eğitimlerin he-
defi ile örtüşmemektedir. Yenileme eğitimlerinin
kurgusu sektörün ve eğitim biliminin gerçekleri
ile uyumlu değildir. Daha da önemlisi Uzmanlık
(Alan) Eğitimleri, Yönetici Eğitimleri ve Görev
Başı Eğitimleri mevcut değildir.
Cem ORÇUN
Ağustos 2013 GüvenlikYönetimi n 23
28. (1) yılı geçmemelidir. Kısa süreli
eğitimlerin gerektirdiği tekrar
ihtiyacı ve günümüzün değişim hızı
dikkate alındığında ise, bir yıldan
daha uzun sürelerde yapılacak
güncellemenin zafiyet yaratması
kaçınılmazdır. En çok iki (2) gün
süreli olmasını öngördüğümüz bu
güncelleme eğitiminde varsa yeni
yasal düzenlemelere ve aktarılma-
sı gereken yeni gelişmelere yer
verilmelidir.
Bu noktadan hareketle, özel
güvenlik görevlisi olarak çalışmaya
devam eden personel, her yıl bu
güncelleme eğitimini almalı ve
sahip olduğu özel güvenlik görevlisi
kimlik kartı sürekli geçerli olmalıdır.
Halen uygulandığı gibi 5 yılda bir
yenileme yapılması yerine, ancak
2-3 yıl çalışmaya ara verilmesi veya
güncelleme eğitimi almaması halin-
de bu kartın yenilenmesi için yeni-
den temel eğitim şartı getirilmelidir.
Bu özel güvenlik görevlisi, kemel
bilgilerini aldıktan sonra görev yapa-
cağı yerin özelliklerine göre ayrıca
Uzmanlık (alan) Eğitimi’ne tabi
tutulmalıdır. Bir özel güvenlik görev-
lisinin görev yapabileceği potansiyel
alanlar ve alması gereken ileri
eğitimlerden ileride söz edeceğiz.
Özel güvenlik görevlisi bunlardan
herhangi birinde göreve başlama-
dan önce ilgili Uzmanlık Eğitimi’ni
almalı ve üstleneceği göreve hazır
hale gelmelidir. Görev yaptığı yere
göre Uzmanlık Eğitimi Sertifikası
alan özel güvenlik görevlisi başka
bir yerde görevlendirildiğinde, yeni
görev yerinin özelliklerine göre
yeniden Uzmanlık Eğitimi’ne tabi
tutulmalı ve bu eğitimler sertifika ile
belgelenmelidir.
Nasıl bir eğitim yelpazesi
Bir özel güvenlik görevlisinin yetiş-
tirebilmek, kendisinden beklenen
görevleri eksiksiz yapabilecek
standartlara ulaştırılabilmek için
eğitim planlanırken, özel güvenlik
görevlisinin görev tanımından yola
çıkılması gerekmektedir.
Özel güvenlik hizmetlerinde değişik
kademelerde görev yapan per-
sonel için bugün olduğu gibi tek
tip eğitim uygulamasının teknik
olarak uygun olmadığını değerlen-
diriyoruz. Yönetici sorumluluğunu
taşıyan, uzun yıllar, güvenlik ile ilgili
görevler yapan yüksek öğrenimli
bir personel ile eleman düzeyinde
görev yapan, beklide sektörle yeni
tanışan, hatta ilk ya da orta öğre-
nimli bir personelin aynı güvenlik
eğitimini alması, eğitim bilimi ile
çelişmektedir.
Görev tanımı incelendiğinde her-
hangi bir özel güvenlik çalışanının
temel olarak bilmesi gerekenler be-
lirlenecek ve özel güvenlik çalışanı-
nın söz konusu bilgiler ile donatıla-
bilmesi için ihtiyaç duyulan dersler,
süreleri ve bunların uygulama
eğitimi ihtiyaçları ortaya çıkacaktır.
Böyle bir sistematik yaklaşım yapıl-
dığında, tüm çalışanlar için tek bir
eğitimin uygun olamayacağı zaten
kolaylıkla görülebilecektir.
Haliyle güvenlik elemanı/görevlisi
için, görev tanımına uygun olarak
sınırlı ancak yeterli bilgilerin veril-
diği bir eğitim verilmeli, güvenlik
yöneticileri için ise daha kapsamlı
ve yönetici niteliklerini de geliştiren
daha farklı ve uzun süreli bir eğitim
verilmelidir.
Kariyer planı sunmak şart
Sektörün bu gün karşı karşıya
olduğu en ciddi sorun nitelikli
çalışan bulabilmektir. Halen sek-
törde çalışabilmek için yeter şart
olan ‘’temel eğitim’’ in yeterli olup
olmadığı bile tartışılan bir konudur.
Ne yazık ki yöneticiler içinde yeter
şart sadece bu temel eğitimdir.
Sektörün büyümesine paralel
olarak ara kademe yönetici ihtiyacı
da artmaktadır. Bu gün için silahlı
kuvvetler ya da emniyet teşkilatın-
dan emekli olanlarla karşılanabi-
len yönetici ihtiyacı zaman içinde
bu kaynaklarla karşılanamaz hale
gelmiştir. Öte yandan hizmet alan-
ların beklentilerini incelediğinizde
bu kaynağından gelen yöneticilerin
tüm ihtiyaçları karşılamaya yeterli
olamadıklarını görüyorsunuz.
Soruna kalıcı çözüm olabilmesi
için; sektörde uzun yıllar çalışabi-
lecek başarılı gençlere imkânlar
yaratılmasında, yatırımın bu insan
gücüne yapılmasında ve sektör
altyapılı ara kademe yöneticiler
yetiştirilmesinde fayda olduğu
değerlendirilmektedir.
Daha iyi maddi imkânlara kavu-
şacakları, kendilerini gösterebile-
cekleri ve mesleğin geleceğinde
çok daha önemli rol alabilecekleri
zemini bu genç nesile hazırlamak
gereklidir. Özel güvenlik sektörü-
nün bu gün için acil ihtiyaçlarından
KAPAK KONUSU
Son söz olarak; eğitim konusunda ileriye
dönük çalışmalar yapılırken, akademisyenlerin
çalışmaların içerisinde aktif olarak yer almaları
çok önemlidir. Ayrıca sektörün STK’larının ve
eğitim kurumlarının görüşlerinin alınmasının
uygulamaların başarısına ve süreçlerin hızlanmasına
katkı sağlayacağı konusundaki inancımı bir kez
daha ifade etmek istiyorum.
24 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
29.
30. KAPAK KONUSU
biride; çalışanlarına böyle bir ufuk
ve ona ulaşabileceği bir kariyer
planı sunabilmektir.
Katıldığım bir toplantıda söz alan
Kocaeli Üniversitesi Özel Güvenlik
MYO öğrencilerinin sektörde hak
ettikleri yerin ve önemin kendi-
lerine verilmediği konusundaki
serzenişlerini üzülerek dinledim.
Sorun bence tam bizim bahset-
tiğimiz noktada ve apaçık ortada
duruyor. Bu gençler güvenlik
konulu bir yüksek okul öğrenimini
tamamlıyorlar ancak sektörün ihti-
yaçlarına ve beklentilerine birebir
uygun olmayan, bunun yanı sıra
Uygulamalı eğitimler yapılmayan bir
sistemde yetişiyorlar. Bunun yanı
sıra öğrenciler gerçek olmayan bek-
lentiler içine sokuluyorlar ve sanki
mezun oldukları gün özel sektörde
yerlerinin hazır olduğunu zannedi-
yorlar. Bütün bunların dışında birde
üniversite ile temas eden sektör
ilgilileri aslında nasıl bir beklenti
içerisinde olduklarını tam olarak
aktaramadıkları için maalesef bu
görüntünün ortaya çıkmasına bil-
meden yardım ediyorlar. Öncelikle
bu gençlerin; en alttan başlayarak
önce sektörde kendilerini kabul
ettirmeleri, sonra daha yüksek
beklentiler içerisine girmeleri doğru
olur kanaatindeyim.
Bu aşamada tarafların her birine
ayrı ayrı görevler düşüyor. Üniversi-
telerin; MYO programlarını yeniden
gözden geçirmesinde ve YÖK ün
temel değerleri ile çatışmamak
kaydıyla Sektör odaklı düzenle-
meler yapmasında büyük yararlar
olduğunu değerlendiriyorum. Diğer
taraftan Sektördeki STK’ların ve
Şirketlerin; bu uyum için, tarafla-
rın çabalarını desteklemeleri ve
özellikle uygulamalı eğitimler için
kendilerine düşen düzenlemeleri
yaparak Üniversitenin Sektör
beklentilerine uygun mezunlar ver-
mesini kolaylaştırmaları çok yararlı
olacaktır.
Akademi Danışmanlık ve Eğitim
Merkezi bu konuda ne yapıyor?
Başarılı ve istekli özel güvenlikçileri
sektöre yönetici olarak yetiştirmek
üzere yurt dışındaki örneklerinden
yararlanarak birinci kariyer adımını
oluşturacak Sertifika programı
başlattık. Bu güne kadar 7 kez
tekrarlanan program çok olumlu
sonuçlar verdi… Bu program ve
katılımcıların yorumları hakkında
www.guvenlikyoneticisi.org sitesin-
den bilgi alınabilir. Zaman içerisin-
de bu kariyer planının ikinci adımını
da uygulamaya koyacağız ancak
bunun için zamanın erken olduğu-
nu düşünüyoruz. Henüz oluşmaya
başlayan bu birinci adım yerine
oturmadan ikinci adımın başlatıl-
masının sağlıklı sonuç vermeyeceği
kaygısını taşıyoruz. İkinci kademe
Yönetici Eğitimi programının hedefi
ise bu gün yetişen gençlerin daha
üst görevlere hazırlanması olarak
özetlenebilir. Hatta Şirket sahipleri-
ne kadar uzayan geniş bir yelpa-
zeye hitap edebilecek bir program
olduğunu düşünüyoruz.
Mesleki eğitim programlarının
temel yapısı
Özel güvenlik sektörünün mesleki
eğitim programları hazırlanırken
uygulanması gereken ortak yöntem
ana hatlarıyla;
v İş tanımları ve temel, fonksiyo-
nel, yönetsel yetkinlikler bir komis-
yon tarafından sınıflandırılmalıdır.
v Sınıflandırma sırasında işin
veya yetkinliğin; güçlüğü, önemi ve
frekansı değerlendirilmelidir.
v Elde edilen sonuçlar arasından,
kişilerin kendi kendine veya görev
başı eğitim ile edinemeyeceği bilgi
ve beceriler ile ‘’çok önemli’’ ve
‘’önemli’’ olan bilgi ve beceriler,
ayrıca sık kullanılan bilgi ve beceri-
ler Temel Eğitim Programı’na dahil
edilmelidir.
v Herkesin edinmesine gerek
olmayan, ancak o işi yapmak için
şart olan bilgi ve becerileri kazan-
mak, bir başka ifade ile ihtisaslaş-
mak için gerekenler Uzmanlık Alan)
Eğitimi Programına dahil edilmeli-
dir.
v Görev yerinde kullanılacak özel
cihaz yada sistemler varsa yada o
görev yerinin kendine has özellik-
leri söz konusu olduğunda görev
etkinliğini attırmak ve uyum sağ-
lamak için gerekenler Görev Başı
Eğitim Programına dahil edilmelidir.
v Yönetimsel sorumluluklar
üstleneceklerin bilgi, beceri ve
yönetsel özelliklerinin geliştirilmesi
26 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
31. için gerekenler Yöneticilik Eğitimi
Programına dahil edilmelidir
v Eğitimler ile kazandırılan bilgi ve
becerilerin zaman içerisinde belirli
ölçüde kaybı kaçınılmaz olduğun-
dan, her eğitimin özelliğine göre
belirlenecek frekansta eğitimin
kısa tekrarı yada yeni gelişmelerin
aktarılması için gerekenler Güncel-
leme / Yenileme Eğitimi Programı-
na dahil edilmelidir.
Bütün bu değerlendirmelere göre
genel hatları ile mesleki eğitimlerin
ana başlıkları aşağıdaki şekilde
ifade edilebilir.
v Temel eğitim,
v Uzmanlık (Alan) eğitimi,
v Görev başı eğitimi,
v Yöneticilik eğitimi,
v Güncelleme/Yenileme eğitimi.
Yetkinliklerin eğitim
planlamasındaki yeri
Genel tanımı ile yetkinlikler; bir
organizasyondan beklenen perfor-
mansı yakalamak için gerekli olan
yetenek, ayırt edici bilgi, beceri
ve deneyim gibi başarı üzerinde
etkileri olan unsurlardır.
Yetkinlikler sınıflandırıldığında,
personelin ve yöneticilerin sahip
olması gereken yetkinlikleri, temel
yetkinlikler, fonksiyonel yetkinlikler
ve yönetsel yetkinlikler olmak üze-
re üçe ayırmak mümkündür.
Özel güvenlik hizmetlerinde
çalışanların sahip olması gereken
temel yetkinlikler;
v Özel güvenlik hukuku ve kişi
hakları,
v Güvenlik tedbirleri,
v Silahsız savunma,
v Olay yeri koruma,
v Patlayıcı maddeleri tanıma ve
önlem alma,
v Uyuşturucu madde tespiti,
v Temel ilkyardım,
v Yangın güvenliği, tabii
felaketlerde ve acil durumlarda
müdahale,
v Özel güvenlik etiği,
v İletişim ve müşteri odaklılık,
Özel güvenlik hizmetlerinde
çalışanların özel bilgi ve beceri
gerektiren işlerini yaparken sahip
olması gereken başlıca fonksiyonel
yetkinlikler:
v VIP, yakın koruma ve kişi koru-
ma,
v Para ve kıymetli eşya taşıma,
v K-9 köpek bakıcılığı ve idarecili-
ği,
v Güvenlik sistem ve cihazları
(X-ray cihazı ve dedektör kullanımı),
v Bilgi teknolojileri güvenliği,
v Hırsızlığı ve sahtekarlığı önleme
(kayıp önleme),
v Hastane, banka, alışveriş mer-
kezi, turistik tesis, vb. güvenliği,
v Sivil havacılık güvenliği,
v Seyahat dokümanları güvenlik
kontrolü,
v Kabin ve uçuş ekibi güvenlik,
v ETD iz detektör operatörlüğü,
v EDS patlayıcı tespit cihazları
operatörlüğü,
v X-Ray operatörlüğü,
v Kontrol noktası güvenliği,
v Kargo güvenliği,
v Deniz limanları güvenliği,
Özel güvenlik hizmetlerinde çalışan
yöneticilerin sahip olması gereken
başlıca yönetsel yetkinlikler:
v Temel işletme bilgisi,
v Organizasyon, yönetim ve liderlik,
v Genel hukuk,
v İş ve sosyal güvenlik hukuku,
v İşçi sağlığı güvenliği,
v Acil durum usulleri,
v Personel güvenliği,
v Fiziki güvenlik ve risk analizi,
v Analitik düşünme, problem
çözme, karar alabilme,
v Stres yönetimi,
v Temel pazarlama ve satış bilgi-
leri,
v Genel muhasebe bilgisi.
Sonuç olarak; özel güvenlik
sektörünün eğitim yelpazesinde
önemli eksiklikler bulunmaktadır.
Mevcut olan temel eğitimlerin
kapsamı ise eğitimlerin hedefi
ile örtüşmemektedir. Yenileme
eğitimlerinin kurgusu sektörün
ve eğitim biliminin gerçekleri ile
uyumlu değildir. Daha da önemlisi
Uzmanlık (Alan) Eğitimleri, Yönetici
Eğitimleri ve Görev Başı Eğitimleri
mevcut değildir.
Kanaatimizce mevcut eğitimlerin
içerikleri bu yetkinliklere göre
yeniden gözden geçirilmelidir.
Fonksiyonel yetkinliklerin her biri
için ayrı bir eğitim oluşturulmalı ve
bu alanlarda sertifikası olmayanlar
söz konusu görevi yapamamalıdır.
Yönetsel yetkinliklere göre en az
iki (2) kademeli Yönetici Eğitimi
planlanmalı ve bu sertifikaya sahip
olmayanlar yönetici görevi yapa-
mamalıdır. Güncelleme eğitimleri
ise uzun vadede yukarıda sayılan
eğitimlerin her biri için ayrı ayrı
planlanmalıdır.
Eğitimde eğiticilerin
niteliklerinin önemi
Eğitim süreçlerinin en önemli
unsurlarından birisi de eğiticilerdir.
Eğitici performansı, eğitim süreç-
lerinin sonucuna doğrudan ve bire
bir oranında yansımaktadır. Hiçbir
eğitim veya öğretim kurumun-
da; eğitici eğitimi, uzman eğitici
eğitimi veya akademik formasyona
sahip olmayan kişiye eğiticilik veya
öğreticilik görevi verilemez. Yeterli
mesleki bilgiye ve tecrübeye sahip
olmak eğitici görevi alabilmek için
yeterli değildir. Eğitici Eğitimi ile
kastımız, bilgilerini sınıf ortamın-
da en doğru şekilde kursiyerlere
Ağustos 2013 GüvenlikYönetimi n 27
32. aktarabilmeye yardımcı olan, MEB
lığının kadrolu öğretmenlerine dahi
zorunlu tuttuğu özel eğitimdir. Bu
eğitim kısa süreli meslek kursları
için en az 5 gün (40 saat) olacak
şekilde halen uygulanmaktadır.
Bizde ise durum bilindiği gibi biraz
farklıdır.
5188 Sayılı Yasa’nın uygulanma-
sına ilişkin yönetmelikte yer alan
uzman öğreticinin nitelikleri;
v Asgari 5 yıl meslek tecrübesine
sahip mülki idare amiri, hakim,
savcı, avukat ve 4 yıllık yüksek
okul mezunu genel kolluk çalışan-
ları ve emeklileri,
v Elektrik veya elektronik mü-
hendisi veya güvenlik sistemleri
sertifikası sahibi olanlar,
v Doktor veya ilkyardım eğitici
sertifikasına sahip 4 yıllık yükseko-
kul mezunu sağlık personeli,
v Asgari 5 yıllık itfaiyeci,
v Rehberlik ve psikolojik danış-
manlık, halkla ilişkiler veya iletişim
alanında Yüksekokul mezunu
olmak,
v 4 yıllık yüksekokul mezunu ve
genel kollukta asgari 5 yıl hizmet
tecrübesi sahibi olmak,
v 4 yıllık yüksekokul mezunu
ve genel kolluk ile TSK muharip
sınıflarında asgari 5 yıl hizmet
tecrübesi veya Konuyla ilgili hizmet
içi eğitim sertifikası sahibi olmak.
Burada yer alan niteliklerin tümü
mesleki bilgi ve tecrübe kriterle-
rini tarif etmektedir. Bu mesleki
nitelikler doğru olmakla beraber
eğitici görevi için yeterli olamaz.
Eğitici olarak görevlendirileceklerin
mesleki yeterliliklerine ek olarak
eğitici eğitimi almaları gerekir. Eği-
ticinin eğitimi programı aşağıda yer
alan temel nitelikleri geliştirecek
özellikte olmalıdır.
v Eğiticinin vazgeçilemez özellik-
leri aşağıda olduğu gibidir.
• Zamanın doğru kullanımı,
• Konunun ve anlatımın organize
edilmesi,
• Sunum, (üslup ve beden dili
dahil iletişim ) becerileri,
• Eğitim yardımcılarının ve Tahta-
nın doğru kullanımı,
• Eğitim sırasında karşılaşılması
muhtemel krizlerde hareket tarzlar,
v İhtiyaçların ve önceliklerin
belirlenmesi,
v Hedefimiz olan, yetişkin öğren-
cinin öğrenme özellikleri,
v Öğrenme-öğretme sürecinde
karşılaşılabilecek güçlükler,
v Öğretim stratejileri,
v Eğitim etkinliğinin belirlenmesi,
ölçme ve değerlendirmenin
esasları,
v Başarının değerlendirilmesi.
Eğitim sisteminin sigortası olarak
kabul edilen eğitmenler için,
yönetmelikte yer alan niteliklere ek
olarak; eğitici eğitimi almayanların
özel güvenlik programlarında görev
alamayacağı düzenlemesi acilen
yapılmalı ve bu ihtiyacı karşılayabi-
lecek bir eğitim planlanmalıdır.
M.E.B.lığı Talim Terbiye Kurulu’nun
onayladığı bir eğitici eğitimi prog-
ramının genel içeriği aşağıda su-
nulmuştur. Bu program kısa süre
içerisinde düzenlenebilir, aynı anda
ülke genelinde birçok ilimizde baş-
latılabilir ve sertifikasyon Emniyet
Genel Müdürlüğü’nce yapılabilir.
MEB onaylı Eğiticinin Eğitimi
Programı
Amaç: Eğitim görevi yapacakların
eğitici niteliği kazanmasını sağla-
mak
Eğitime katılacaklar: Eğitmen
olarak kariyer yapmak isteyenler,
Şirketlerin Eğitim sorumluluklarını
alanlar, eğitim verme konusunda
kendilerini geliştirmek isteyenler.
Verilecek sertifika: Kurs sonunda
yapılan sınavda başarılı olanlara
Milli Eğitim Bakanlığı onaylı kurs bi-
tirme belgesi verilir. Bu Belge Milli
Eğitim Bakanlığı’nın vermiş olduğu
belgelerin Uluslararası geçerliliği ile
aynı haklara sahiptir
Kapsam
v Konu ile ilgili temel kavramlar,
v Rekabet avantajı oluşturmada
eğitimin rolü,
v Kurumların rekabet avantajı
elde etmede geliştirecekleri çalış-
ma alanları,
KAPAK KONUSU
Eğitim süreçlerinin en önemli
unsurlarından birisi de eğiticilerdir. Eğitici
performansı, eğitim süreçlerinin sonucuna
doğrudan ve bire bir oranında yansımaktadır.
Hiçbir eğitim veya öğretim kurumunda; eğitici
eğitimi, uzman eğitici eğitimi veya akademik
formasyona sahip olmayan kişiye eğiticilik veya
öğreticilik görevi verilemez.
28 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
33.
34. v Öğrenme teorileri, öğrenme
süreci,
v Etkin eğitim programları tasarı-
mında göz önünde bulundurulması
gereken hususlar,
v Eğitimde etkinliği artırmada
dikkat edilecek hususları,
v Stratejik eğitim, öğrenme dön-
güsü, öğrenmenin yolları,
v Öğrenme, beceri geliştirme,
unutma ve transfer eğrileri, öğren-
me kuramları,
v Bilişsel kuramlara dayalı öğre-
tim yöntemleri,
v Nöro Legüistik Programlama
(Neuro Linguistic Programming)
v Eğitime ihtiyaç olup olmadığını
belirleyen analizler,
v Yetkinlik belirleme süreci,
v Eğitim transferi ve değerlendir-
me,
v Eğiticinin ve katılımcıların özel-
likleri ve görevleri,
v Eğitim psikolojisi
v Eğitimde ölçme ve değerlendir-
me,
v Sunumun planlanması,
v Yazılı ve uygulama sınavı.
Uzmanlık (Alan) Eğitimleri
5188 Sayılı Yasa’nın yürürlüğe gir-
mesinden buyana, düzenlenmesi
beklenen Alan Eğitimleri yukarıda
yer alan Fonksiyonel Yetkinlikler’in
her biri için ayrı ayrı düzenlenmeli-
dir. Son dönemde bu konuda çalış-
taylar düzenmiş ancak uygulamaya
dönük ilerleme kaydedilememiştir.
Öncelikle, böyle bir çalışma yapılır-
ken sektör taraflarının görüşlerinin
alınmasını, çok olumlu ve yapıcı bir
uygulama olarak değerlendiriyoruz.
Bu yöntem ile sonradan karşılaşıl-
ması muhtemel birçok problemin
daha planlama aşamasında halle-
dileceğine inanıyoruz.
Halen devam eden günlük ope-
rasyonların vazgeçilmez ihtiyaçları
ve Uzmanlık (Alan) eğitimlerine
başlandığında karşılaşılabilecek
maliyetler konusunda Hizmet
şirketlerinin haklı çekinceleri bu-
lunmaktadır. Uygulamaya başlama
tarihi ile kesin olarak sertifikasyo-
nun aranacağı tarih arasında yeterli
düzenlemeler yapılmak suretiyle
bu haklı kaygıların giderilebileceği
değerlendirilmektedir.
Uzmanlık/Alan Eğitimleri
konusunda nasıl bir yol haritası
olmalı
v Öncelikle en kısa zamanda
uygulamasına başlanabilecek 1-2
Alan eğitimi seçilmeli ve uygulama-
da karşılaşılan sorunları görerek
diğer Uzmanlık/Alan Eğitimleri
planlanmalıdır. Bu konuda en uy-
gun Alanlar Banka Güvenliği Eğitimi
(Bu görevi yapan özel güvenlik gö-
revlileri, halen bankalarda istihdam
edildiğinden eğitim planlaması ve
uygulamasında her hangi bir sorun
yaşanmayacaktır. Ayrıca eğitimin
finansmanı Bankalar tarafından
sağlanacağından uygulama
kolaylaşacaktır) ve spor güvenliği
eğitimi dir. (Bu görevi yapan özel
güvenlik görevlileri büyük çoğun-
lukla tam zamanlı çalışmadıkla-
rından, eğitime zaman ayırmak ya
da devam eden operasyonların
aksaması gibi bir tahdit olmaya-
caktır. Ayrıca 6222 sayılı Sporda
Şiddetin önlenmesi Yasası’nın
uygulamaları ile kısa sürede para-
lellik sağlanabileceğinden, geçiş
süresi çok kısa olacaktır.)
v Uzmanlık/Alan Eğitimlerini
vermek üzere yetkilendirilecek
eğitim kurumlarının seçimi çok
önemlidir. Bunun için kriterler
yeniden belirlenmeli, gerekirse bu
kriterleri sağlayan eğitim kurum-
larına yeniden ruhsat verilmelidir.
Bu kriterleri belirlerken; kurumların
eğitimci kimliğine sahip olması,
kalite vasıflarının ön planda olma-
sı, uluslararası rekabeti yapabi-
lecek standartlara kavuşması
gözetilmelidir.
v Uzmanlık/alan eğitimleri için
yapılabilecek temel düzenlemele-
rin en önemlilerinden biri de eğitici
nitelikleridir. Eğitici eğitiminden
geçmemiş hiçbir eğiticiye yetki
verilmemelidir. Burada bir noktaya
daha dikkat çekmek istiyorum;
konuyu/dersi verecek eğitmenin
mesleki bilgisi için konulacak
kriterler ile bilgilerini sınıf ortamın-
da kursiyerlere aktarabilmek için
sahip olunması gereken nitelikler
birbirine karıştırılmamalıdır.
v Her bir uzmanlık/alan eğitimi
için en az 1 adet onaylı kitap
hazırlanmalı ve tüm müfredatlar
ile bu kitapların içeriği örtüşecek
şekilde düzenleme yapılmalıdır. Bu
kitaplar, EGM tarafından hazırlan-
madığı takdirde yetkilendirilmiş bir
STK ve/veya uzmanlar tarafından
hazırlanmalı, eğitimlerin başlama
tarihinden önce piyasaya çıkacak
KAPAK KONUSU
30 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
35. şekilde tedbir alınmalıdır.
v Uygulamaların başlaması aşa-
masında, geçiş dönemini kolaylaş-
tırabilmek maksadıyla bazı tedbirler
alınabilir. Özellikle banka çalışanla-
rını örnek verecek olursak, bu per-
sonelin benzer bir eğitimi almadan
halen üstlendikleri görevi yapması
mümkün değildir. Haliyle kurum
içinde Uzmanlık/Alan Eğitimleri’nin
belirli bölümünü hizmet içi eğitim
olarak almış olmaları gereklidir. Bu
gibi personele daha kısa süreli bir
eğitim (1-2 gün) verilerek ‘’Banka
Güvenliği sertifika sınavına’’ girme-
leri sağlanabilir ve geçiş dönemi
daha kısa sürede aşılabilir.
Özetlemek gerekirse; Uzmanlık/
Alan Eğitimleri özel güvenliğin mes-
lek haline gelebilmesi için atılması
gereken büyük bir adımdır. Bu
uygulamaların planlanma süreci ne
kadar sağlıklı geçilirse, sonrasında
o ölçüde mükemmel sonuçlar orta-
ya çıkacaktır. Gerek kamu tarafın-
da gerekse özel sektör tarafında
samimi ve yapıcı her türlü gayret
bu aşamada çok önemlidir.
Hizmet içi atış eğitimleri
Hizmet içi atışları, bazı illerde (Ya-
saya uygun olduğu iddia edilerek)
Özel Güvenlik Şubeleri tarafından
yaptırılmaktadır.
Hizmet içi atışları ÖGG ne, eğitim
ile kazandırılan bir becerinin se-
viyesini korumak/geliştirmek için
yapılmaktadır ve bu işlem tartışma-
sız olarak eğitimdir.
Ruhsat verilen eğitim kurumları ya
da İçişleri Bakanlığı bağlısı Polis
Eğitim Merkezleri varken yasanın
ilgili maddesini hatalı şekilde
yorumlayarak asli görevi eğitim
vermek olmayan birimlerin/kişilerin
bu hizmeti görmesi ve sanki eğitim
kurumuymuş gibi davranması
uygun değildir.
Buradaki bir diğer sorun ise
kamunun özel sektör ile rekabete
girmesi, hatta elinde bulundurduğu
Denetleme yetkisini, bilmeyerek de
olsa, kendisine avantaj sağlamak
maksadıyla kullanmasıdır. Bazı
illerde yapılan resmi yazışmalar ile
ÖGG’lerin özel güvenlik şubesinin
planladığı hizmet içi atış eğitimine
katılımları zorunlu hale getirilmekte-
dir. Böyle bir düzenlemede ne yazık
ki Sektör uygulamalarının deneti-
mini yapan ile eğitim verenler aynı
kişiler olmaktadır.
Yönetim ve eğitim prensiplerine
uygun olmayan böyle uygulamalar
kamuyu yıpratmakta ve özel sektör
ün gelişmesine /kurumsallaşması-
na engel olmaktadır.
Yasa maddesi doğru yorumlana-
rak, hizmet içi atış eğitimleri, çok
özel ve zorunlu haller hariç Özel
Güvenlik Eğitim Kurumları tarafın-
dan yaptırılmalıdır.
Kamunun mevcut poligonları ve
kamu da görevli atış eğitmenle-
rinden öncelikli olarak, şartların
elverdiği ölçüde yararlanılmalıdır.
Yenileme eğitimlerinin bu günü
Bugün yürürlükte olan sisteme
göre uygulanan yenileme eğitim-
lerinin nasıl olması gerektiğinden
yukarıda söz edilmişti. Buna göre
mevcut yenileme eğitimleri yerine
daha kısa sürelerle yapılacak gün-
celleme eğitimleri yapılması daha
gerçekçi olacaktır.
Halen uygulanan yenileme eğitim-
leri konusunda bu gün karşılaşılan
en önemli sorunu ise; çalışmakta
olan özel güvenlik görevlilerinin ye-
nileme eğitimlerinin devamlarıdır…
Bu durumdaki personeli istihdam
eden Şirket ya da Kurumların
birçoğu günlük operasyonlarının
aksaması kaygısı ile personelini
eğitime göndermek istememekte-
dirler. Çalışanlarına ‘nasıl halleder-
lerse etmesini’’ söyleyerek kenara
çekilmekte ve farkında olmadan
kayıt dışı uygulamaları teşvik
etmektedirler.
Buna ilave olarak bir de sınav
Uzmanlık/Alan Eğitimlerini vermek üzere
yetkilendirilecek eğitim kurumlarının seçimi
çok önemlidir. Bunun için kriterler yeniden be-
lirlenmeli, gerekirse bu kriterleri sağlayan eğitim
kurumlarına yeniden ruhsat verilmelidir. Bu krit-
erleri belirlerken; kurumların eğitimci kimliğine
sahip olması, kalite vasıflarının ön planda olması,
uluslararası rekabeti yapabilecek standartlara
kavuşması gözetilmelidir.
Ağustos 2013 GüvenlikYönetimi n 31
36. başarısının neticeye etki etmeme-
sinin, yani sınavda kaç puan alırsa
alsın göreve devam konusunda
bir yaptırımın olmamasının da bu
konuda önemli rol oynadığı değer-
lendirilmektedir.
Bu aşamada, yenileme eğitimine
katılan personelin, eğitim süresin-
ce ücretli olarak izinli sayılması
konusunda bir düzenleme yapılma-
sı sorunu bir ölçüde hafifletecektir.
Eğitim ücretlerinin eğitimin
kalitesine etkisi..
Özel güvenlik eğitimlerinin süreç-
lerinden daha önce söz etmiştik.
Doğru ve iyi planlanmış bir eğiti-
min, nitelikli eğitimciler ile uygun
eğitim yerlerinde gerçekleştirile-
bilmesi, bunun kurumsallığının ve
kalıcılığının sağlanabilmesi ancak
belirli bir maliyet karşılığında müm-
kün olabilmektedir.
Özel güvenlik sisteminin ayrılmaz
bir parçası olan eğitim kurumlarının
ve işletmecilerinin, bu belirtilen
maliyetin üzerinde, kendi beklen-
tilerini karşılayabilecek makul bir
kârlılıklarının olması çok doğaldır.
Böyle bir kârlılık olmaz ise, işletme-
cinin iştigal konusu olan faaliyeti
en kısa zamanda sonlandırması
ya da kârlılığını sağlayacak yollara
sapması kadar doğal bir sonuç
olamaz. Bunlardan hangisini tercih
ederse etsin işletmeci özel güven-
lik sektörüne zarar verecektir.
Arzu edilen sonuçları alabilmek
ve eğitimlerden umulan hedefleri
gerçekleştirebilmek için;
v Eğitimler; muhakkak nitelikli
eğitmenler ile uygulanmalı,
v Yasal yükümlülükler göz ardı
edilmemeli,
v Süreklilik / kalıcılık için sabır
göstermenin ortalama maliyeti
unutulmamalıdır.
Bütün bunlar bir arada değerlen-
dirince; eğitim sorumluluğunu
üstlenecek işletmecinin, ayakta ka-
labilmek kaygısıyla, ücret rekabeti
yolunu tercih etmesi kaçınılmazdır.
Haliyle bu eğitim işletmecisinin
gereken çizgiden sapmasının ve
sektöre zarar vermesinin önlene-
bilmesi için bir kısım düzenleme-
lerin yapılmasında yarar mütalaa
edilmektedir.
Yapılan genel bir çalışmaya göre,
v İşyeri kira gideri ve işletme gi-
derlerinin ortalama düzeyde olduğu
v Kursiyer sayısının aylık ortala-
ma 40-50 civarında olduğu
v Yasal yükümlülüklerini eksiksiz
yerine getirildiği (Vergiler, personel,
özlük hakları gibi)
kabul edilen bir işletmenin kursiyer
başına maliyeti Temel Eğitim için
200 TL’nin üzerine çıkmaktadır. İş-
letmecinin bu faaliyete devam ede-
bilmek için kendi kazanç beklenti-
sini %15-20 olarak kabul edersek,
temel eğitim ücretinin 250 TL den
düşük olmaması gerekmektedir.
Benzer şekilde silah ve atış eğitim-
lerini değerlendirdiğimizde;
Bir işletmenin kursiyer başına
maliyeti, her türlü poligon, mermi,
ambulans giderleri de dahil 100-
120 TL’nin üzerine çıkmaktadır.
Aynı gerekçe ile silah ve atış eği-
tim ücretlerinin 200 TL’den düşük
olmaması gerekmektedir.
Bu sözü edilen düzenleme
nin başarılı bir örneği Sağlık
Bakanlığı’nın ilkyardım eğitimleri
için yapılmıştır. Bu uygulama
eğitimlerim kalitesini sağlamak
adına çok yararlı sonuçlar vermek-
tedir. Sene başında belirlenen
Taban Eğitim Ücreti il bazında her
yıl İl Sağlık Müdürlükleri tarafından
yeniden değerlendirilmekte ve
gerekiyor ise günün şartlarına göre
makul bir artış yapılmaktadır. Sis-
temin umulan disiplin içerisinde
yürümesini sağlamak maksadıyla,
bu düzenlemenin aksine hare-
ket edenler için ciddi yaptırımlar
konulmuş olup uygulamalar, fatura
kontrolü yoluyla denetlemelerde
izlenmektedir.
Özel Güvenlik Sektörünün ayrılmaz
bir parçası olan Özel Güvenlik
Eğitim Merkezlerinin ücret rekabeti
yolunu tercih etmemesi için eğitim
ücretlerinin en azından alt sınırının
2014 yılı için aşağıdaki şekilde be-
lirlenmesinde ve her yıl, il bazında
enflasyona endeksli olarak yeni-
den belirlenerek yayınlanmasında
fayda mütalaa edilmektedir.
Temel eğitim
(100 saat) 250 TL + KDV
Temel eğitim (Silahlı)
(120 saat) 450 TL + KDV
Yenileme eğitimi
( 50 saat) 150 TL + KDV
Yenileme eğitimi (Silahlı)
(60 saat) 250 TL + KDV
Son söz olarak; eğitim konusunda
ileriye dönük çalışmalar yapılırken,
akademisyenlerin çalışmaların
içerisinde aktif olarak yer almaları
çok önemlidir. Ayrıca sektörün
STK’larının ve eğitim kurumlarının
görüşlerinin alınmasının uygula-
maların başarısına ve süreçlerin
hızlanmasına katkı sağlayacağı
konusundaki inancımı bir kez daha
ifade etmek istiyorum
KAPAK KONUSU
32 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
37.
38. B
ir sektördeki her olum-
suz olaydan sonra en
çok eleştirilen “eğitim”
konusudur. Özel güven-
lik eğitimiyle ilgili bilgi
vermeden önce konunun tam
olarak anlaşılması açısından bazı
kavramlara yer verilmesi yararlı
olacaktır.
Eğitim nedir?(1)
Kişinin yaşadığı toplum içinde
değeri olan, yetenek, tutum ve
diğer davranış biçimlerini geliştir-
diği süreçlerin tümüdür. Eğitim,
önceden saptanmış esaslara
göre insanların davranışların-
da belli gelişmeler sağlamaya
yarayan planlı etkiler dizgesizdir.
Eğitim, bireyin davranışlarında
kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı
olarak istekli değişme meydana
getirme sürecidir. Günümüzde
daha çok tercih edilen tanım:
“bireyin davranışında, kendi
yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak
istenilen yönde (eğitimin amaç-
larına uygun) değişme meydana
getirme sürecidir.” Bu tanıma
göre; Eğitim bir süreçtir… Eğitim
sürecinde, bireyin davranışlarının
istenilen yönde değiştirilmesi
amaçlanmaktadır. Davranışla-
rındaki değişme kasıtlı olarak
gerçekleştirilmektedir. Eğitim
sürecinde bireyin kendi yaşantı-
ları esastır.
Eğitim insanların davranışların-
da, yaşam tarzlarında, konfor
KAPAK KONUSU
Mesleki eğitim; toplumsal hayatın her alanında ihtiyaç
duyulan mesleklerde kalifiye teknik elemanlar yetiştirilmesi
için gerekli bilgi ve becerilerin verildiği eğitimdir.
Özel güvenlik eğitimi
Yusuf Vehbi DALDA / Güvenlik ve Eğitim Uzmanı, ÖGF Yönetim Kurulu Üyesi,
İstanbul Özel Güvenlik ve Eğitim A,Ş Genel Koordinatör - Yönetici
34 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
39. alanlarında, inançlarında toplum
tarafından algılanma şekillerinde
farklılık göstermedikçe amacına
ulaşmaz. Eğitim için çaba sarf
etmeli ve vakit ayırmalıyız. Bizim
için doğal gelen şeyler okudukça,
araştırdıkça, paylaştıkça farklı
anlamalar ifade edecek.
Meslek nedir? (2)
v Bir kimsenin geçimini sağla-
mak için yaptığı sürekli iş.
v Bir kimsenin geçimini sağ-
lamak için sürekli yaptığı; bilgi,
eğitim veya yaratıcı güç gerekti-
ren etkinlik.
Mesleki eğitim nedir? (3)
Mesleki eğitim; toplumsal hayatın
her alanında ihtiyaç duyulan mes-
leklerde kalifiye teknik elemanlar
yetiştirilmesi için gerekli bilgi
ve becerilerin verildiği eğitimdir.
Mesleki eğitimin amacı, toplu-
mun hedefleri ve iş çevrelerinin
talepleri doğrultusunda bireylere
belirli bir mesleğin gerektirdiği
bilgi, beceri ve uygulama yeterli-
liklerinin kazandırılmasıdır.
Güvenlik: Kişilerin, mallarının, ırz
ve namuslarının her türlü saldırı,
tehdit ve muhtemel kazalara
karşı korunmasıdır.
Özel güvenlik: Belli bir kişi veya
kuruluşun özel mülkiyetini,
şahıslarını tehlikeye karşı ücret
mukabili koruyan, kendi adına
kâr amacıyla çalışan kişiler ve
şirketler bütünüdür.
Özel güvenlik eğitiminde
mevcut durum
5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmet-
lerine Dair Yasanın 5/3 ve 14.
maddelerine göre özel güvenlik
yönetici ve görevlilerinin bu alan-
da çalışmaları için temel eğitim
almaları hükmünü getirmektedir.
1. Temel eğitim
Yasaya göre özel güvenlik sektö-
ründe çalışmak için;
v Silahlı göre yapacak yönetici
ve özel güvenlik görevlilerinin
120,
v Silahsız görev yapacakların
ise 100 saat özel güvenlik temel
eğitimi almaları gerekiyor. (5)
2. Yenileme eğitimi
v Temel eğitimi alarak göreve
başlayan Özel Güvenlik Yönetici
ve Görevlilerinin 5 yılda bir;
v Silahlı görev yapacakların 60,
Silahsız Görev yapacakların 50
saat yenileme eğitimi almaları
öngörülmektedir.
3. Eğitim kurumları
Anılan yasaya göre bu eğitimlerin
özel güvenlik eğitim kurumları
tarafından verilmesi öngörülmek-
tedir. Bu bağlamda ülkenin hemen
hemen her il ve bazı ilçelerinde
özel güvenlik eğitim kurumları ku-
rularak faaliyet göstermektedir. (6)
Eğitim kurumlarında aranacak
fiziki ve diğer şartlar ile eği-
tim müfredatı, ders kitapları,
eğitmenlerde aranan koşullar,
sınavların hazırlanış ve sonuçla-
rının açıklanması Yönetmeliğin
34 ve devam eden maddelerinde
düzenlenmiştir.
4. Üniversitelerin özel güvenlik
ve koruma MYO’ları
Ülkemizde üniversite koşullarında
da eğitim sunan özel güvenlik
okulları açılmıştır. İlk olarak İstan-
bul Üniversitesi’nde “Savunma ve
Güvenlik Bölümü” açılarak 2002-
2003 eğitim öğretim döneminde
eğitime başlamış, 2009 yılında
ismi değiştirilerek “Özel Güvenlik
ve Koruma” adıyla, özel güven-
lik personelini yüksek öğretim
düzeyinde yetiştiren ilk eğitim
programı olmuştur. İkinci olarak
da Kocaeli Üniversitesi bünyesin-
de bölüm açılmıştır. (7) Halen 21
Üniversitede (8) “ Özel Güvenlik
ve Koruma“ ve benzeri isimler adı
altında kurulmuş ve 2 yıllık eğitim
veren okullar mevcuttur. Buralar-
da silahlı eğitim verilmemektedir.
Alan/uzmanlık eğitimleri
Uygulama yönetmeliğinin 33/4
maddesinde “alan eğitimleri”
verilebilmesi yönünde bir düzen-
leme bulunmasına rağmen halen
bu konuda bugüne kadar resmi
bir uygulama olmamaktadır.
Hâlihazırda sadece 5188 sayılı
kanunun uygulama yönetmeliği
33/3 maddesinde öngörülen
Şifahi olarak edinilen bilgilerden Em-
niyet Genel Müdürlüğü Özel Güvenlik Daire
Başkanlığı ile Polis Akademisi işbirliğiyle bir
çalışma sürdürülmektedir. Buraya özel güvenlik
sektör temsilcilerinin de dâhil edilmesi gerekli ve
önemlidir.
Yusuf Vehbi DALDA
Ağustos 2013 GüvenlikYönetimi n 35
40. Sivil Havacılık ve Deniz Limanları
Konusunda bir alan/uzmanlık
eğitimi mevcuttur.
Sivil Havacılık Eğitimi: Polis/
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü,
tarafından verilmektedir.
Deniz Limanları Eğitimi: Polis
tarafından verilmektedir.
Öngörülen aşağıdaki alan
eğitimleri
v Deniz limanları güvenliği: De-
nizcilik Bakanlığı, İçişleri Bakanlı-
ğı/EGM-Koruma Daire Başkanlığı
(Deniz Şube Müdürlüğü), Özel
Güvenlik Hizmetleri Daire Baş-
kanlığı,
v Sivil havacılık güvenliği: Ulaş-
tırma Bakanlığı/Sivil Havacılık
Genel Müdürlüğü, İçişleri Bakanlı-
ğı/EGM, Koruma Daire Başkanlığı
(Hava Limanı Şube Müdürlüğü),
Özel Güvenlik Daire Başkanlığı,
v Spor müsabakaları güven-
liği: Gençlik ve Spor Bakanlığı,
ilgili Spor Federasyonları, EGM/
Güvenlik Daire Başkanlığı, Özel
Güvenlik Daire Başkanlığı,
v Turizm-müze güvenliği: Kültür
ve Turizm Bakanlığı, Turizm Otel-
ciler ve Turizm Acenteleri, Özel
Güvenlik Daire Başkanlığı
İle sıkı bir ilişki ve işbirliğini ge-
rekli kılmaktadır.
Ancak, maalesef bugüne kadar
bu Kurum ve Kuruluşlar arasında
bu konuda tam anlamda sağlıklı
bir ilişki ve işbirliği ortamı henüz
mevcut değildir.
Eğitim materyali
(Kitap ve ders notları)
Temel özel güvenlik eğitiminde
kullanılacak ders notu-kitabı için
Emniyet Genel Müdürlüğünden
tavsiye kararı şeklinde onay alın-
ması gerekmektedir. (Y.md.42).
Halen, her bir dersi kapsayan 51
kitap için onay verilmiştir. Bunlar
EGM http://www.ozelguvenlik.
pol.tr/Egitim/kitaplar.aspx web
sayfasında yayınlanmaktadır.
2005 yılından itibaren “ EGM’den
tavsiye kararı alınan ders notu/
kitaplar, müstakil ve toplu halde
bastırılmıştır. Şu an piyasada
“tavsiye edilen ders kitaplarının”
yeni baskıları yapılmamaktadır.
İlk yıllardan başlamak üzere, bi-
raz ironi olacak ama özel güvenlik
eğitim kitaplarının çok sayıda
“korsan “ baskıları yapılmış
ve bu uygulama halen devam
etmektedir. Bu, toplumda diğer
alanlarda görülen ihlalin bu alana
da yansıması ve ancak katılımcı
bir STK’ nın özel güvenlik kitapları
basımında ciddi bir önderlik etme-
mesinden de kaynaklanmaktadır.
Eğitmen
Özel güvenlik eğitimlerini verecek
eğitmenlerin nitelikleri Yönet-
melik ek:11 de belirlenmiştir.
Eğitmenler için bir “eğitici eğitimi
programı” mevcut değildir.
Sınavlar
Özel güvenlik temel/yenileme
eğitimlerini tamamlayan kursiyer-
ler Merkez Sınav Komisyonunca
hazırlanan 4 seçenekli sınava
girerler. Temel eğitimde başarılı
olmak için asgari 70 puan almak
gerekir. Yenileme eğitimi de aynı
şekilde gerçekleştirilir, ancak
burada bir puan barajı yoktur.
Kursiyerlerin her iki sınava 4 er
defa girme hakkı vardır.
AB ülkeleriyle karşılaştırma
Ülkedeki durumun tam ve net
olarak belirlenmesi için üyelik
için başvuruda bulunan Avrupa
Birliği ülkeleriyle karşılaştırılma-
sının yararlı olacağı değerlendiril-
mektedir. Avrupa Birliğine üye 27
ülke ile üye olmayan 6 ülkedeki
eğitim süre ve ders süreleriyle
ilgili yapılan incelemede; (9)
v Temel Özel Eğitim Süresinin:
7,5 ile 360 saat arasında değiş-
tiği görülmektedir.
v İşbaşı, yenileme ve alan
eğitimleri öngörüldüğü görülmek-
tedir. (10)
Öneriler
Eğitimin kalitesinin artırılması/
iyileştirilmesi için gündeme
getirilen şikâyetler; süre, eğitim
müfredatı, eğiticilerin niteliği,
ders kitapları, kursiyerlerin ders-
leri takip etmemeleri ve sınav
soruları ile alan eğitimlerinin he-
nüz uygulanmaya konulmaması
üzerinde yoğunlaşmaktadır. (11)
Bunların giderilebilmesi için:
1. Temel eğitim
AB ülkeleriyle karşılaştırıldığında
genelde ülkemizde uygulanan
eğitim programı süresinin belli
bir standartta, makul ve yeterli
olduğu değerlendirilmektedir.
Müfredatta kısmı düzenlemeler
yapılabilir, bazı dersler örneğin
Uyuşturucu Madde kaldırılabilir
ve derslerin süreleri yeniden
ayarlanabilir.
Özel güvenlik yönetici ve özel gü-
venlik görevlisi eğitim müfredatı
ve doğal olarak eğitimleri ayrı
ayrı yapılmalıdır.
Özel güvenlik birim yönetici/
amirleri için de eğitim zorunlulu-
ğu olmalıdır. (Bu alanda tahsil
ve diğer yöneticiler için aranan
KAPAK KONUSU
36 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
41.
42. KAPAK KONUSU
şartlar da konulmalıdır. Burada
bir boşluk ve dolayısıyla haksız
rekabet/adaletsizlik vardır).
Temel eğitim müfredatında
zaten iyi bir uygulaması olmayan
bazı dersler çıkartılarak, yeterli
olmayan ders süreleri uzatılabilir.
Çıkartılan dersler örneğin kişi
koruma/VIP alan eğitimi içinde
değerlendirilebilir. Bu bağlamda,
özel güvenlik eğitim müfredatında
bulunan bazı dersler örneğin ilk
yardım ders süresi artırılarak (16
saat-İlk Yardım Yönetmeliğiyle
paralel hale getirilebilir ve bu
alanda ek veya ikinci bir eğitim
alınması önlenebilir)
2. Yenileme eğitimi
Yenileme eğitimi uygulama döne-
mi (5 yılda bir) yeterlidir. 60-50
saat olan süre biraz kısaltılabilir.
v Silahsız eğitim: 25-30,
v Silah: 5 saat.
Aynı derslerin tekrarından kaçı-
nılıp, süreç içindeki mevzuatta
ve uygulamadaki değişiklik ve
uygulama örneklerine öncelik
verilebilir. Bunun için müfredat
gözden geçirebilir. Özel güvenlik
yöneticileri için bu “seminer“
şeklinde gerçekleştirilip, sınavsız
hale getirilebilir.
Şifahi olarak edinilen bilgilerden
Emniyet Genel Müdürlüğü Özel
Güvenlik Daire Başkanlığı ile
Polis Akademisi işbirliğiyle bir
çalışma sürdürülmektedir. Buraya
özel güvenlik sektör temsilcileri-
nin de dâhil edilmesi gerekli ve
önemlidir.
Diğer taraftan Milli Eğitim
Bakanlığı’nca AB’ne uyum çalış-
maları çerçevesinde Türkiye’de
meslek eğitimini geliştirme
amacıyla METEK isimli bir proje
yürütülmektedir. Bu projede
Üniversiteden Malatya MYO adına
özel güvenlik ve koruma prog-
ramından bir öğretim görevlisi
katkı vermektedir. Buna, Emniyet
Genel Müdürlüğü ve özel güvenlik
sektör temsilcilerinin de aktif
olarak katkıda bulunması önem
arz etmektedir. (12)
Özel güvenlik eğitimleri, özellikle
alan eğitimlerinin amaca uygun
olması için hizmet alanların da
kendi sivil toplum kuruluşları
vasıtasıyla öneri ve talepte
bulunmaları önemlidir. Sadece
eleştirmek yetmez, tabir yerinde
ise elin taşın altına konulması de
gerekiri.
Analiz eleştiri ve
değerlendirmeler
Eğitim kurumları
Bu alanda yeniden bir değerlen-
dirme yapılması gerekir. Ülkedeki
“Eğitim Kurumu sayısı” oldukça
fazladır. Bir sistem getirilerek
il/ilçedeki özel güvenlik sayısı/
potansiyel ve eğitmen temin
imkânına göre bir değerlendirme
yapılıp yeni kriterler konarak
makul bir süre zarfında sayının
azaltılmasına çalışılır. Mevcutları
mağdur etmemek için bir geçiş
süresi öngörülebilir. Bunun için
Milletvekili seçim için illere uygu-
lanan il nüfusu kriteri ve benze-
rinden esinlenerek illerin “eğitim
kurum” sayıları belirlenip kota
uygulanabilir.
Meslek Yüksek Okulları
MYO’ları eğitim müfredatları
gözden geçirilebilir. Bunların
yeknesak hale getirilmesine ve
kendi ararlındaki koordine için
bir “Koordine Sistemi ” oluştu-
rulabilir. (13) Bunların sayısı da
bulundukları il ve ilçelere göre
gözden geçirilerek o yerdeki özel
güvenlik iş hacmi potansiyeli ve
öğretim görevlisi niteliği/sayısına
göre bazı koşullar getirilebilir.
Alan / uzmanlık eğitimleri
Alan/uzmanlık eğitimleri için
kanun değişikliği taslağında bir
hüküm getirilmesi söz konusudur
yapılmalıdır. AB örneği dikkate
alınarak benzer alanlarda uygula-
ma konulabilir. Geçiş süresinde
gönüllülük, belli süre sonunda
zorunluluk getirilebilir. Hangi alan-
lara ihtiyaç duyulduğunu tespit
için bazı alanlarda mevcut ilgili
sivil toplum kuruluşlarıyla istişare
edilmelidir. Örneğin bankalar
böyle bir eğitime istekli ve bu
konuda ciddi hazırlıkları vardır.
Buradan işe başlanabilir. Bu,
diğer alanların da ilgisini çekebi-
lir. Alan eğitimleriyle ilgili olarak
bazı uluslararası kuruluş örneğin
ICAO ve IMO’nun önerileri ve AB
ülkeleri örnek modülleri vardır,
bunlardan yararlanılabilir. İlgili
kurum/kuruluşlar arasında ilişki
ve işbirliği ortamı oluşturulmaya
çalışılmalıdır. Bu, Fuar&seminer
Uygulama yönetmeliğinin 33/4 maddes-
inde “alan eğitimleri” verilebilmesi yönünde bir
düzenleme bulunmasına rağmen halen bu konuda
bugüne kadar resmi bir uygulama olmamaktadır.
Hâlihazırda sadece 5188 sayılı kanunun uygu-
lama yönetmeliği 33/3 maddesinde öngörülen
Sivil Havacılık ve Deniz Limanları Konusunda bir
alan/uzmanlık eğitimi mevcuttur.
38 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
43. döneminde TEMALI seminer/
panel ve diğer şekillerde gerçek-
leşebilir.
Eğitim materyali
Eğitim materyalleri hızla gözden
geçirilmelidir. Düzenlenen progra-
ma göre yeni ders notları yazılma-
lı veya mevcutlar adapte edilmeli-
dir. Tavsiye kararı uygulanmasına
bir süre daha devam edilmesi
ve bunun da süreyle, örneğin
Milli Eğitim Bakanlığında olduğu
gibi 5 yılla sınırlanmalıdır. Ders
kitabı yazımında resmi-özel sektör
işbirliği yapılmalı, özel sektördeki
personelin de yazması teşvik edil-
melidir. Yönetici ve özel güvenlik
eğitimlerinin ayrılmasıyla özel gü-
venlik ders notları daha sade ve
özlü olmalıdır. Ders kitap ve soru
kitapçıklarının mevcut STK’larınca
müşterek olarak bastırılması,
kalite ve makul fiyata satılması
ve kitapların “korsan” yapılmasını
da önleyebileceği gibi, STK’lara
cüzi de olsa bir gelir sağlayabilir.
Eğitim bedeli
Eğitim bedeliyle ilgili olarak
benzer bazı alanlar örneğin ilk
yardım, iş sağlığı ve güvenliği
ve Milli Eğitim’ce düzenlene
diğer bazı kurslar örneğin sürücü
kurslarında olduğu gibi bir “taban
fiyat” uygulaması için yönetmeli-
ğe hüküm konmalı ve bu miktar
istenen kalitede bir eğitim verile-
cek miktarda olmalıdır. Eğitimden
alınan KDV oranı %18’den gelen
olarak uygulanan yüzde %8 e
indirilmelidir. Diğer taraftan bu
konuda özel güvenlik görevlilerine
bazı imkânlar sağlanması öngö-
rülmelidir. Temel eğitim bedelini
özel güvenlik görevlisi karşılamalı-
dır. Ancak kimlik için alınan ücret
mevcudun 4/3 kadar düşürülmeli
100 TL civarında tutulmalıdır.
Yenileme ve alan / uzmanlık
eğitimlerinden
Eğitim bedelinin yarısını güvenlik
şirketi/yarısını hizmet alanın kar-
şılayacağı şekilde bir düzenleme
yapılabilir. Bu, mevcut uygula-
mada ortalama bedelin 250 TL
olduğu dikkate alındığında, geçer-
lilik 5 yıl olduğu için, yıla ve aya
bölündüğünde, (5X12= 60 ay,
250 TL ( yarısı 125 TL) 125,60=
Ayda 2,08 TL eder. Bir şekilde
karşılanabilir. Yapılan düzenleme
ve sözleşmelerde özel güvenlik
görevlisinin bunun karşılığında bu
kadar süre veya en azından ma-
kul bir süre aynı yerde çalışması
yönünde şart konulabilir veya
ayrılırsa eğitim bedelinin ödenme-
si istenebilir.
Böyle bir düzenlemenin özel
güvenlik görevlileri üzerinde
maddi ve belki bundan daha fazla
manevi/moral etkisi olur. Halen
ülkemizde, bu tür bir sistem
kamuda ve bazı özel güvenlik şir-
ket/birimlerince uygulanmaktadır.
Düzenlemeyle bu sisteme adalet
de getirilmiş olunur.
Yabancılar için eğitim imkanı
Mevcut durumda henüz bu konu-
da bir düzenleme yoktur. Bu ne-
denle uygulamada bazı tereddüt
ve sıkıntılarla karşılanmaktadır.
Ülkemizde özel güvenlik sektörü-
nün gelişmesi ve ülkemizin çevre
ülkeleriyle olan ilişkileri itibariyle
değişik ülkelerden eğitim talepleri
alınmakta ve uygulanmaktadır.
Bunların sorunsuz yerine getiri-
lebilmesi için resmi makamlara
bilgi verilmek üzere bunların
gerçekleştirilmesi yönünde bir
düzenleme yapılması ziyadesiyle
yararlı olacaktır. Bu yapıldığında
kursiyere verilen sertifikanın
değeri de artacağından ülkemize
azımsanmayacak ölçüde kursiyer
geleceği ve yine azımsanmaya-
cak oranda döviz girdisi sağlan-
ması da mümkün olacaktır.
Eğitmenler
Eğitmenlerle ilgili düzenleme göz-
den geçirilmelidir. Özel güvenlik
sektöründeki yöneticilerin de
eğitmen olmaları sağlanmalıdır.
Bir “Eğiticilerin Eğitimi” progra-
mı mutlaka gerçekleştirilmelidir
. Bu konuda sektör STK’ları
ile Polis Akademisi/Okulları
veya herhangi bir üniversite ile
işbirliği yapılmalı ve olabilecek
en makul süreli (Bir haftalık-15
günlük kurslar da mevcut) bu
gerçekleşmelidir. Makul bir süre
örneğin 1-2 yıl tanınarak eğitici
olacakların bu eğitimi almaları
sağlanmalıdır. Böyle bir işbirliği
sektöre ziyadesiyle katkı yapa-
cağı gibi STK’lar cüzi bir gelir de
getirebilir.
Kurslara devam
Hizmet kalitesinde eğitimin süre
ve eğitim programları kadar, bun-
dan daha da çok kursiyerlerin
derslere kanunda öngörülen süre
dışında veya hiç devam etmeme-
si önemli bir etken olmaktadır.
Bunda, Türk insanının öncelikle
öğrenmekten çok işe girmek için
bir belge/sertifika almayı hedef
edinme kolaylığına girmesi,
çeşitli ekonomik/haksız rekabet
nedenleriyle eğitim kurumlarının
buna mani olamaması ve maale-
sef işveren, şirket veya güvenlik
biriminin, elde yedek eleman
olmaması nedeniyle rutin işin
aksamaması için bizzat eleman-
Ağustos 2013 GüvenlikYönetimi n 39
44. larını kursu takibe zorlamamaları
ve benzeri etkenler rol oynamak-
tadır. Bu durum denetimlerle
önlenmeye çalışılsa da yeterli
olamamaktadır. Yenileme eğiti-
mini teknoloji kullanılarak-uzak-
tan eğitim sisteminin getirilerek
Internet üzerinde yapılmasıyla
daha kalıcı bir çözüm bulunacağı
değerlendirilmektedir.
Sınavlarda başarı oranı
Kanunun yürürlüğe girdiği ilk yılda
%74’lerde olan başarı oranı istik-
rarlı bir düşüşle %50’lere gerile-
miştir. Benzerleriyle kıyaslandı-
ğında yine iyi bir durumda olacağı
söylenmekle bunun sebeplerinin
araştırılıp, gerekli tedbirlerin
alınması sektör açısından yararlı
olacaktır.
Polislere özel güvenlik
eğitimi verilmesi
Yaşamın ve yasanın gereği gelen
kolluk (Polis, Jandarma, Sahil Gü-
venlik) ve Özel Güvenlik arasında
çeşitli ortamlarda işbirliği yapılma-
sı gerekli ve zorunludur. Bunun bir
hakkın yapılması için her bir kuru-
mun birbirini iyi tanıması/anlama-
sı ve sağlıklı ilişki kurulması açı-
sından önem arz etmektedir. Özel
güvenlik eğitiminde genel kolluğun
rolü ve görevleri hakkında gerekli
bilgiler verilmektedir. Ancak tersi,
yani genel kolluğa özel güvenlik
felsefesi ve uygulama örnekleriyle
ilgili bilgilendirme yapılmamak-
tadır. (Sadece POMEM’lerde bir
haftalık bir özel güvenlik programı
bulunmaktadır)
Polisin özel güvenliği denetleme
görevi de olduğundan böyle bir
eğitim bunun da daha sağlıklı
yapılmasına imkân verecektir. Bu
büyük bir eksikliktir. Giderilmesi
amacıyla başta Polis Akademisi
ve Polis Okullarında da müfredata
bir “özel güvenlik” dersi eklene-
rek kursiyerlerin bilgilendirilmesi
gerekmektedir.
İyi uygulama örnekleri
Eksik ve aksaklıkları idile getir-
mekle birlikte, hak yememek için
bazı “iyi örnek uygulamalarından
da söz etmek gerekecektir: Yasa-
lar hâlihazırda bir alan eğitimini
zorunlu kılmamakla birlikte bazı
büyük ve kurumsal şirketler/
firmalar temel/yenileme eğitimle-
rine ilaveten, uzman özel güvenlik
danışmanlık/güvenlik şirketleriyle
yapılan yıllık sözleşmelerle özel
güvenlik görevlilerine;
v Yaşanan olaylardan hareketle
özel güvenlik hukuk bilgilerini
güncelleme ve etkili iletişim,
v Gözlem ve tanımlama
v Yakın savunma taktikleri,
v X Ray uygulama ve patlayıcı/
tehlikeli maddeyi tespit,
v Drill ve simulasyon eğitimleriy-
le teorik bilginin uygulanmasının/
tatbikatının yapılması,
v Özellikle kişi koruma/VIP
koruma görevlerinde çalışanla-
ra hareketli, seri ileri atışlar ve
benzeri diğer ileri/alan eğitimler
verdirmekte ayrıca ayda bir iki
defa gece/gündüz, haberli-haber-
siz hizmet denetimleriyle hizmet
kalitesini artırıcı faaliyetler yürüt-
mektedirler.
Toplumun çok geniş kesimlerini
ilgilendiren ve ülke düzeyinde
oldukça yaygın bir alanda hizmet
veren özel güvenlik hizmet kali-
tesinin artırılması, özel güvenlik
mesleğinin itibarının yükseltilmesi
için özel güvenlik eğitimiyle ilgili
tespit ve önerilerin resmi-özel
tüm taraflarla ele alınarak ortak
çalışmalarla hızla çözüm önerileri
oluşturulması gerektiği kaçınıl-
mazdır. Bunun en kısa zamanda
yapılmasının her kesim için yararlı
olacağı kaçınılmazdır.
Kaynaklar
(1) http://www.egitimfm.com
(2) http://www.nedirnedemek.com/
mesleki
(3) http://www.cozumerman.net
(4) Genel Kolluk-Özel Güvenlik İlişki ve
İşbirliği, 2009 Yusuf Vehbi Dalda
(5) Uygulama Yönetmeliği Beşinci
Bölüm: Madde: 31-42
(6) http://www.ozelguvenlik.pol.tr/
Sayfalar/istatistikbilgiler.aspx 746
(28.06.2013 tarihi itibariyle)
(7) TOBB Özel Güvenlik Hizmetleri Mec-
lisi Sektör Raporu Sh.12
http://www.tobb.org.tr/Documents/
yayinlar/2013/TR-Ozel-Guvenlik-Hizmetl
eriMeclisiSektorRaporu2012.pd
(8) Kaynak:www.osym.gov.tr:2013 yılı
OSYM Kılavuzu Tablo 1
(9) Tablo 2
(10) Tablo 3 ve 4
(11) TOBB Özel Güvenlik Hizmetleri
Meclisi Sektör Raporu Sh.20-21
(12) Güvenlik Yönetimi Dergisi, Sayı 3
(13) III.Ulusal Özel Güvenlik Sempozyu-
mu Sonuç Bildirisi, Gaziantep 1-3 Mart
2013 Kaynak www.ozelguvenlikdunyasi.
com
(14) TÜMGED-Eğitimin İyileştirilmesi
Raporu, 2009
KAPAK KONUSU
Toplumun çok geniş kesimlerini ilg-
ilendiren ve ülke düzeyinde oldukça yaygın bir
alanda hizmet veren özel güvenlik hizmet ka-
litesinin artırılması, özel güvenlik mesleğinin
itibarının yükseltilmesi için özel güvenlik
eğitimiyle ilgili tespit ve önerilerin resmi-özel
tüm taraflarla ele alınarak ortak çalışmalarla
hızla çözüm önerileri oluşturulması gerektiği
kaçınılmazdır.
40 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
45.
46. 1
2 yıl öncesine ka-
dar Türkiye’de ki
AHM’lerde görev alan
operatörler, bugün-
külere göre çok farklı
hizmet vermekteydi. Hizmet
odaklı olmayan, dayatmalı (“...
tüm kuyumcuların alarm siste-
mi takması zorunludur...” gibi),
kolluklarla çok iç içe olan yapılar
vardı. Bu AHM’ler günümüzde
çok değişti. Artık aylık aboneli-
ğin ön planda olduğu bu hizmet
alanında, gün geçtikçe operatör
ihtiyaçlarımızın daha teknolojik
altyapıya sahip olmaları bekleni-
yor. Telefon santrallerinin çok
önemli rol oynadığı bu “Alarm
Çağrı Merkezleri”nin, her türlü
performans ölçümleri ile dene-
tim altına alınması çok önemli-
dir. Bu bölümde personellerin
ihtiyaçları ve gerekli eğitimlerini
teknik olarak inceleyeceğiz.
KAPAK KONUSU
CoESS bünyesinde kurulan AHM Çalışma Komitesi tarafından
şimdiye kadar EN (European Norm) olarak 3 farklı standart
çıkarılmıştır. Bunların birincisi EN50518-1: Alarm Merkezinin
Yapısal gereklilikleri, ikincisi EN50518-2 AHM içerisindeki
teknik donanımların özellikleri ve üçüncü kitap EN50518-3
ise AHM prosedürleri ve hizmetleri ile ilgilidir.
Alarm haberalma merkezlerinin
operatör eğitimleri
Okyay ŞENTÜRK
COMON PROFESSIONALS
42 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013
47. CoESS’e göre
ÖGF (Özel Güvenlik Federasyonu)
da Avrupa Birliği bünyesinde
kurulan CoESS’i (Confederation
of European Security Services:
Avrupa Güvenlik Hizmetleri Kon-
federasyon) oluşturan kurumlar
arasında yer almaktadır. GÜSOD
(Güvenlik Servisleri Organizasyon
Birliği Derneği) ise bu konuda
sponsor olan dernektir. Geçen
ayki sayıda CoESS içinde yer alan
çalışma grupları ile ilgili detaylar
yer almaktaydı.
CoESS bünyesinde kurulan AHM
Çalışma Komitesi tarafından şim-
diye kadar EN (European Norm)
olarak 3 farklı standart çıkarılmış-
tır. Bunların birincisi EN50518-
1: Alarm Merkezinin Yapısal
gereklilikleri, ikincisi EN50518-2
AHM içerisindeki teknik donanım-
ların özellikleri ve üçüncü kitap
EN50518-3 ise AHM prosedürleri
ve hizmetleri ile ilgilidir. Üç stan-
dartta operatörlerle ilgili aşağıda-
ki maddeler yer almaktadır:
v AHM en az iki operatörle
sürekli (7/24) çalıştırılmalıdır.
v Her operatör en az 5 yıl olmak
üzere güvenlik açısından geriye
yönelik taranmalıdır.
v Her AHM personeline gerekli
eğitimleri zamanında vermeli ve
eğitim tamamlanıncaya kadar ana
işlemlerin içerisine almamalıdır.
v Çalışma prosedürleri aşağıda-
ki konuları ihtiva etmelidir:
• Test,
• AHM’ye giriş ve çıkış,
• Veri tabanı yönetimi,
• İş sürekliliği ve acil durumlar,
• Kayıtlar,
• Acil tahliye prosedürleri,
• Sinyal değerlendirme.
Psikolojik eğitim
Operatörlerin hizmet verdiği
herkes sakin, kontrollü ve verimli
konuşamamaktadır. Yangını olan
bir bina arandığında kişilerin
panik sesleri, bir kuyumcuya
hırsızlık ihbarı vermek için telefon
edildiğinde de yüz binlerce TL’lik
resmi ve resmi olmayan altının
bir anlık kaybolma ihtimalinden
bahsedilmektedir. Bu aşamada
operatörün görevi, olayı çabuk
anlamak, alarmı doğrulamak ve
hattın öbür ucundaki kişilerin
rasyonel olarak düşünüp mantık
çerçevesinde cevaplar vermesini
sağlamaktır.
Kanaatimce 5188 sayılı Özel
Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun
uyarınca düzenlenen Yönetmelik-
le gerekli görülen AHM operatör
eğitimi gereklidir. Geliştirilebilir
mi? Elbette. Uzun süredir opera-
törlerin çok iyi diksiyonu olmaları
gerektiği ve verilen ‘script’leri
okumaları haricinde de görevle-
rinin olmadığını savunmaktayım.
Bugün hala bu fikrimin geçerli
olduğunu savunuyorum. Operatör-
lerin konuşma sırasında herhangi
bir insiyatif kullanmadan, sade-
ce verilen diyalogları okumaları
ve verilen cevaplara göre yine
script’lerle destek vermeye de-
vam etmeleri gerekmektedir.
Operatör performans ölçülmesi
Operatörlerin görevleri sırasında
yapmaları gereken en önemli iş,
daha önce de belirttiğim gibi,
olayı anlamak ve hemen olay
doğrultusunda işlemleri gerçek-
leştirmektir. Tabii sınırsız sayıda
operatörümüzün olmadığını göz
önünde bulundurursak, operatör-
lerin bu işlemleri en kısa sürede
yapmaları gerekmektedir. Bu
nedenle her işlem arasındaki
sürenin çok kısa olması gerek-
mektedir.
Bunun için operatörlerin işlemle-
rindeki üç farklı zaman ölçümüne
dikkat etmek gerekiyor. Bun-
lardan birincisi Response Time
(Yanıtlama Süresi)dır. Bir alarmın
gelmesiyle operatörlerden her-
hangi birisinin alarmı alması ara-
sındaki süre Response Time’dır.
Normalde birçok kişiden aldığım
tepki şu şekilde olmaktadır: Eee
niye beklesinler ki, hemen alırlar!
Ama aslında olaylar biriktiği
zaman, bir çok olay beklemek
zorunda da kalabiliyor. Bunlar
genelde önemsiz alarmlar olsa
da yine de 10-15 dakika bekle-
yebiliyorlar. İstatistiksel olarak
Response Time ortalama 27sn
olmalıdır. Eğer bundan yüksek ise
AHM’lerin daha fazla operatöre
ihtiyacı olacaktır.
Bir diğer zaman ise Action Time
(Aksiyon Süresi)dır. Bu süre, sa-
dece operatörün olayı değerlendi-
rirken, giden veya gelen çağrıları
denetleme, görüşmeleri yapma
süresi olarak kabul edilmektedir.
Bir operatör olayı değerlendirirken
olayları geçici bir süre beklete-
bilir. Örneğin: “Hemen kontrol
Her çağrı merkezi için en önemli hizmet
optimizasyonu scripting, yani görsel yazılı tali-
matlar hazırlanmasıdır. Daha önce de belirttiğim
gibi, bir operatör hiç bir alarm olayında inisi-
yatif kullanmamalı ve sadece verilen direktifler
doğrultusunda çalışmalıdır.
Ağustos 2013 GüvenlikYönetimi n 43
48. edip geliyorum” diyen müşteriler.
Bu bekleme süreleri Action Time
süresinin içinde yer almaz. İsta-
tistiksel olarak da Action Time
ortalama 70sn olmalıdır.
Son süre de Event Time (Olay Sü-
resi)dır. Bu sürede tüm aksiyon-
ların toplamı gösterilir. Alarmın
gelmesinden alınmasına, olayın
değerlendirilmesinden telefon
aramalarına, görüşmelerden
raporların yazılmalarına kadar
bekletmelerle birlikte tüm olay
süresi. Event Time ortalaması da
130sn’den fazla olmamalıdır.
Operatör eğitimleri verilirken tüm
bu süreler göz önünde bulundu-
rarak operatörlere eğitim verilme-
lidir.
Scripting
Her çağrı merkezi için en önemli
hizmet optimizasyonu scrip-
ting, yani görsel yazılı talimatlar
hazırlanmasıdır. Daha önce
de belirttiğim gibi, bir operatör
hiç bir alarm olayında inisiyatif
kullanmamalı ve sadece verilen
direktifler doğrultusunda çalışma-
lıdır. Her türlü soruya hazırlıklı,
her türlü olayla ilgili bilgi vere-
bilme yetisi ve bunları verirken
AHM’deki yüzlerce diğer operatör
ile aynı şekilde, aynı üslupta ve
tercihen aynı sürede sunması,
asıl istediğimiz ve beklediğimiz
hizmettir.
Stres yönetimi
Operatörlerin diğer bir önemli sorun
yaşayabilecekleri konu strestir.
Telefon üzerinden konuşulan kişiler
Haluk Bilginer Türkçesi ve saygısıy-
la konuşmamaktadır. Bağıranlar,
çağıranlar, tehdit edenler, küfür
edenler, sövenler, vb. olaylarla sü-
rekli karşılaşılmaktadır. Bir operatör
mutlaka her olayı bir diğerinden
ayırmalıdır. Bunun için “olumsuz”
bir olay yaşanmışsa, operatör çağ-
rılar arası ara verebilmeli ve stres
odasında rahatlamalıdır. Stres
odasında tavandan asılan kum
torbası, akvaryum, rock müziği, çay
kahve servisi, rahat kanepeler gibi
rahatlatıcı öğelerin bulundurulması
gerekmektedir.
Çevre şartları
Bir diğer konu da, çevre şartlarının
bir mesaide 8-12 saat boyunca bir
sandalyede oturarak telefonla ko-
nuşan bir kişinin en rahat edeceği
şekilde hazırlanması konusudur.
Aydınlatma dinamik olarak günün
saatlerine göre değişebilmeli, oda-
daki akustik yapı ekosuz olmalı ve
minimum sese göre ayarlanmalı,
koltuklar 3 noktalı sırt destekli,
monitörler gözlere zarar verme-
yen cinsten olmalı, iklimlendirme
(bu sadece klima değildir!) taze
oksijen almalı ve fazla karbondiok-
siti atmalı, antistatik döşeme ile
statik elektriğin düzenlenmesi gibi
konulara mutlaka dikkat edilme-
lidir.
Son olarak operatör eğitimi ile
belirli bir başarı elde edebiliriz,
fakat çalışma şartları da doğ-
rudan operatör performansını
etkilemektedir. Biz ne kadar
olayı otomatize edersek operatör
eğitimleri o kadar kısalacaktır.
Bu husus çalışma şartları için de
geçerlidir. AHM olarak ortamımızı
ne kadar iyileştirirsek, verimliliği-
miz de o kadar artacaktır. Birçok
kişi bana “Eee yarın öbür gün
operatörleri de işten çıkaralım ve
otomatik cevap sistemleri kulla-
nalım (IVR).” şeklinde yorumlar
yapmaktadır. Gelecekte bu da
olabilir, fakat benim düşüncem
sadece bir insanın telefonun
karşı tarafındaki kişinin ses to-
nundan, kullandığı kelimelerden
gerçek tehdidi tespit edebileceği,
anlayabileceğidir. Robot tekno-
lojinin bu noktaya gelmesi için
önümüzde daha çok zaman var.
KAPAK KONUSU
Operatör eğitimi ile belirli bir başarı elde
edebiliriz, fakat çalışma şartları da doğrudan
operatör performansını etkilemektedir. Biz ne
kadar olayı otomatize edersek operatör eğitimleri
o kadar kısalacaktır. Bu husus çalışma şartları için
de geçerlidir.
44 n GüvenlikYönetimi Ağustos 2013