2. Mula pagkabata ay itinuturo na ang kahalagahan ng paggalang at
pagsunod sa mga magulang, nakatatanda, at may awtoridad. Ito ay
naayon sa aral sa Bibliya, Koran, Mga Tinipong Wikain ni K’ung Fu Tze,
at maging sa iba pang relihiyon. Ang hindi pagpamalas nito ng mga
kabataan ay maaaring magbunga ng iba’t ibang suliranin at
kapahamakan at maaari ding maging sanhi ng pag-aaway, hindi
pagkakaintindihan, pananakit, paglabag sa batas, at iba pang mga
gawaing hindi kumikilala sa dignidad sa kapwa.
Upang mahubog at mapaunlad ang mga pagpapahalaga ng
paggalang at pagsunod ng mga kabataan, ang pangunahing
makatutulong sa kanila ay ang kanilang mga magulang. Ang mga
magulang ang ang nagsasanay at nagdidisiplina sa kanila upang
panatilihin at isabuhay ang mga gawi na nagpapakita ng paggalang at
pagsunod gaya ng pagmamano o paghalik sa kamay ng mga magulang
o nakatatanda, paggamit ng “po” at “opo”, pakikibahagi sa mga
3. gawaing-bahay pagpapaalam sa tuwing lalabas ng bahay, pag-uwi nang
maaga, at iba pa. Sa pamamagitan din ng pagiging mabuting halimbawa
ng mga nakatatanda, matututo ang mga kabataan na gumalang,
sumunod, at ipagpatuloy ang mga gawing kanilang nasaksihan sa mga
ito hanggang sa makasanayan na nila ang mga ito at isabuhay sa
kanilang pagtanda. Bukod sa mga magulang at nakatatanda, ang mga
taong may awtoridad din ay may kakayahang hubugin at paunlarin ang
mga pagpapahalaga ng paggalang at pagsunod ng mga kabataan. Sa
pamamagitan ng kanilang pagpapanatili ng pagkakaisa, pagtutulungan,
kapayapaan at disiplina, at pagtataguyod ng kapakanan ng mga taong
kanilang nasasakupan tungo sa pagkamit ng kabutihang panlahat,
nagbibigay-inspirasyon sila sa mga kabataan upang maging
mapanagutang mamamayan na marunong sumunod at gumalang.
Nagsisimula sa loob ng pamilya ang pagkilala at pagtuturo ng
4. mga birtud ng paggalang at pagsunod dahil ang mga kasapi nito ang
unang nakasasalamuha at nagsisilbing unang gabay ng baawat
indibiduwal sa kanilang paglaki, bago paman sila makipag-ugnayan sa
ibang tao. Kung kaya’t lubos na mahalaga na sa mga unang taon pa
lamang ng isang bata ay magabayan na siya at maturuan dahil sa
ganitong panahon higit na nahuhubog ang kaniyang angking
kagandahang asal na maaari niyang maisabuhay hanggang sa kanyang
pagtanda. Mas madali ring mauunawaan ng isang bata ang
kahalagahan ng marapat na paggalang at pagsunod sa pamamagitang
ng pagmamasid sa pagpapamalas ng sariling mga magulang ng mga
pagpapahalagang ito, ng pakikinig at pagsasabuhay ng mga aral na
itinuturo ng mga magulang, at ng pagdidisiplina at pagwawasto sa
kaniya ng mga magulang at nakatatanda nang may pagmamahal at
pagmamalasakit.
Gayunpaman, kung ang ipinag-uutos sa isang indibidwal ay
nakapagdudulot ng pag-aalinlangan, marapat na sumangguni
5. siya sa mga taong kaniyang pinagkakatiwalaan at tunay na
nagmamalasakit sa kaniya gaya ng kaniyang mga magulang,
nakatatandang kapatid o pinsan, tiyo o tiya, at lolo o lola. Maari di
nsiyang lumapit at humingi ng payo sa mga taong may awtoridad sa
lipunan na nagpapanatili ng kapayapaan at disiplina at itinataguyod ang
kapakanan at kabutihang panlahat tulad ng mga guro, mga opisya sa
mga ahensiya ng pamahalaan, pinuno ng simbahan, at lider ng mga
kinikilalang pananampalataya.
Maipakikita ang marapat na paggalang at pagsunod sa mga
magulang, nakatatanda, at may awtoridad sa pamamagitan ng mga
sumusunod na paraan:
6. Mga Paraan ng Pagpapakita ng Paggalang at Pagsunod
Sa mga Magulang Sa mga Nakatatanda Sa mga May Awtoridad
1. Pagkilala sa mga hangganan
limitasyon
2. Paggalang sa kanilang mga
kagamitan
3. Pagtupad sa itinakdang oras
4. Pagiging maalalahanin
5. Pagiging mapagmalasakit
mapagmahal
1. pag-aaruga at pagsisilbi sa
kanila nang maingat at
mahinahon
2. Paghingi sa kanilang payo at
pananaw bilang pagkilala sa
karunungan at karanasan sa
buhay
3. Pagpaparamdam sa kanila na
sila ay nagsilbing mabuting
halimbawa
4. Pagkilala sa kanila bilang
mahalagang kasapi ng
5. Pagtugon sa kanilang mga
pangangailangan at
para sa sarili nilang kabutihan
1. Pagbabasa at pag-aaral sa
tunay na tagubilin ng Diyos
ukol sa paggalang sa mga
taong may awtoridad
2. Pananalangin para sa kanila
upang ikaw ay pamahalaan
3. Pagiging mabuting
sa kapwa
4. Pag-alam at pag-unawa sa
katotohanang hindi lahat ng
mga bagay at pagpapasiya na
dapat sundin ay magiging
kaaya-aya para sa iyo.
7. Mahalagang maunawaan na ang pagsasabuhay ng paggalang at
pagsunod sa mga magulang, nakatatanda, at may awtoridad ay
marapat na maipamalas dahil sa pagmamahal, sa malalim na
pananagutan, at sa pagkilala sa knilang awtoridad na hubugin,
bantayan, at paunlarin ang mga pagpapahalaga ng mga kabtaan.
Makatutulong ang mga sumusunod na mungkahi ayon kay David
Isaacs upang maisabuhay natin ang paggalang at pagsunod na
ginagabayan ng katarungan at pagmamahal.
1. Panatilihin ang pagkakaunawaan, bukas na komunikasyon, at
pagkilala sa halaga ng pamilya at ng lipunang kinabibilangan.
2. Kilalanin ang kakayahan ng bawat tao na matuto, umunlad, at
magwasto ng kaniyang pagkakamali.
8. 3. Pagtugon sa pangangailangan ng kapwa, sa pamamagitang ng
patuloy na pagtulong at paglilingkod sa kanila.
4. Laging isaalang-alang ang damdamin ng kapwa sa pamamgitan ng
maayos at marapat na pagsasalita at pagkilos.
5. Isaalang-alang ang pagiging bukod-tangi ng bawat tao sa
pamamagitan ng pagpapakita ng angkop na paraan ng paggalang.
6. Suriing mabuti ang kalagayan o sitwasyon ng kapwa upang
mapagbigay ng angkop na tulong bilang pagtugon sa kanilang
pangangailangan. Hangga’t maaari, makipagtulungan sa mga
institusyong maaring makatulong sa kanila.
9. 7. Bilang bahagi ng katarungan, ibigay sa kapwa ang nararapat sa
kaniya at nararapat ay ang paggalang sa kaniyang dignidad.
8. Sa pakikipag-usap sa kapwa, iwasan ang madaliang panghuhusga
at pagbibitiw ng masasakit na salita. Mahalaga ang aktibong pakikinig
at pag-iwas sa ano mang uri ng diskriminasyon.
9. Laging isaisip ang kahalagahan ng tunay na paglilingkod sa kapwa
na may kalakip na pagmamahal at pagpapatawad.
Gayundin, upang makamit ng mga kabataang tulad mo ang
paggalang at pagsunod ng iba, inaasahang maipamamalas ninyo ang
pagiging magalang at masunurin sa lahat ng aspekto ng inyong
buhay. Sa ganitong paraan, kayo ay magiging mabuting halimbawa sa
iba pang mga kabataan at magsisilbing inspirasyon sa paggawa ng
kabutihan at pag-iwas sa mga gawaing masama.
