Meesterschap in Monitoring Eindhoven

1. Meesterschap in
monitoring
11 april 2019 | Eindhoven

2. Meesterschap...
• Andere tijden, andere monitoring
• ... ontstaat alleen in goede vakgemeenschap
• Vanmiddag: leren van elkaar, halen én brengen

3. • ’s-Hertogenbosch
• BAR Gemeenten [Barendrecht,
Albrandswaard en Ridderkerk]
• Bladel
• Cranendonck
• Deurne
• Eindhoven
• Heerlen
• Heeze-Leende
• Helmond
• Hilvarenbeek
• Lingewaard
• Nieuwkoop
• Oirschot
• Overbetuwe
• Reusel-De Mierden
• Roerdalen
• Rotterdam
• Sittard-Geleen
• Stein
• Tilburg
• Uden
• Venlo
• Venray
• Weert
• Zaanstad
• Den Haag
• Utrecht

4. Eenvoud is niet het kenmerk van de beginner.
Het is de duur bevochten stempel van de meester.
Godfried Bomans

5. Wat we zien
1. Basis ligt - maar nog niet naar tevredenheid
2. Elke gemeente doet het anders
• waarstaatjegemeente.nl & cliëntervaringsonderzoek vast element
3. Monitoring verbreedt
• naast ‘signalerende/dashboard monitor’, met cijfers...
• een veelvoud van methoden, ook kwalitatief
(‘vertellen’, kracht van casuïstiek)
• focus met evaluaties
• van zelfstandig naamwoord naar werkwoord...

6. Maatschappelijk resultaat...?
• Door beleid beoogde effecten...
• op niveau populatie/samenleving...
Enerzijds
• klinkt daadkrachtig
• Proof of the pudding voor beleid
Anderzijds
• diffuse uitkomst van uitvoering én context
• op termijn

7. Monitoring van de transformatie
• Verkenningsbijeenkomst 21 februari 2019
• Drie invalshoeken
• Directe monitoring: bij elkaar brengen goede indicatoren
• Diagnostische monitoring: wat vertellen casussen over ‘regels’
• Reflexieve monitoring: gericht op leren van innovatieve praktijken,
verhogen reflexief vermogen

8. Doorkijk: enkele opgaven
• Belang van ‘monitorfunctie’
• rondmaken van de cyclus
• voor een renderende monitoringsinspanning
• verwachtingsmanagement gebruikers
• Van informatie naar kennis
• lokaal & landelijk
• Goede omgang met onvermijdelijke spanningen
• bijv.: meer weten! <> minder meet-last!
• bijv.: integraal! <> beknopt!
• Verbinden beleidsmonitoring en financiële informatie / inkoop
• Sturen: vereist zicht op ‘veranderings-/beleidstheorie’
• hier drukken, daar maatschappelijke verandering; de heilige graal

9. En u...
1. Wat is uw belangrijkste les geweest?
2. Wat ziet u als grootste uitdaging?
• In gesprek in tweetallen
• Vul in en lever in

10. Vanmiddag
• Twee ronden
• 13.30 - 14.45u
• pauze
• 15.15 - 16.30u
• Drie keuzes
• A. Cliëntervaringsonderzoek
• B. Datagedreven monitoring
• C. Monitoring als co-productie
• Korte afsluiting
• uw eerste lessen en uitdagingen
• wat al loopt: bijeenkomsten & publicaties

11. Wat waar
• Lava [hier]
• Verbeelding [gang links]
• Stoelendans [gang rechts]
• Datagedreven monitoring
• Cliëntervaringsonderzoek
• Monitoring als coproductie

12. Cliëntervaringsonderzoek
• Value is in the eye of the ‘inwoner’
• Veelal meer dan verplicht deel Jeugd & Wmo
• Verplichting <> behoefte aan leren
• Waar gaat het cliëntervaring precies over?
• Leren van elkaar, landelijk samenbrengen
• om te leren
• om te verantwoorden, aan ‘de maatschappij’?

13. Datagedreven monitoring
• Nieuwe technische mogelijkheden
• datawarehousing, forecasting, chief data scientist, PC-6
• Ook ook voor sociaal domein?
• informatie over maatschappelijk resultaat?
• waardevol icm. kennis over ‘causaliteit/plausabiliteit’
• Met aandacht voor gebruikswaarde
• ‘gedoe’ met collega’s
• ook (vooral) organisatorische opgave
de juiste vraag, het goede gesprek en het wijze besluit

14. Monitoring als co-productie
• Gemeenteraad
• “vooral niet te vaak, en te veel informeren...”
• “actief betrokken bij ontwerp en
periodieke bespreking monitor”
• Aanbieders
• opdrachtnemer of gelijkwaardige co-producent?
• met eigen inspanning en ideëen over monitoring (bijv. CEO)
• Inwoners

16. Enkele lessen
“Verhaal achter de
cijfers is vooral van
belang... ” “Wat zegt
dit nou?” “Er wordt
toch vooral naar de
financiën gekeken.”
”Kwalitatieve
gegevens geven
een gezicht aan
kwantitatieve
gegevens.”
”Een echt grondige
(data)analyse brengt
de oorzaken van
kostenstijging veel
beter/vaker in beeld
dan gehoopt.”
“Je moet een
sponsor op hoog
niveau hebben,
zodat het
urgentie krijgt.”
“Monitoring is niet de
oplossing...
Verwachtingsmanagement.”
”Complexiteit die
onderschat wordt.”
“Praten, praten,
praten, op weg
naar gedeelde
waarheid.”
“Zorgen voor
eenvoud in
informatie.”
“Simpel houden.”

17. Enkele
uitdagingen
“Van verantwoordings-
informatie naar
sturingsinformatie, die
breed gedeeld wordt.” “Preventieve waarde
in kaart brengen. Wat
levert een interventie
(financieel) op?”
“Van onbewust
onbekwaam naar
bewust
onbekwaam.”
“Boven tafel krijgen wat
we willen (moeten) weten”
“Bij managers/beleid
duidelijk krijgen wat de
informatiebehoefte is.”
“Monitoring niet als
‘moetje’, maar als
onderdeel van het
beleidswerk.”
“Meer inzicht krijgen in
’hoe je kun je nu echt
iets veranderen’?”
(beleidstheorie)
“Analyse is nog geen
maatregel. Een
maatregel is nog geen
oplossing.”

18. Wat er loopt...
• Doorontwikkeling cliëntervaringsonderzoek
• werkgroep | bijeenkomst
• Etalage Monitoring Sociaal Domein
• kent u een parel?
• Movisie
• Volgen Spiegelen Leren

19. • Data Agenda Overheid naar de Tweede Kamer
https://www.digitaleoverheid.nl/overzicht-van-alle-onderwerpen/nieuwe-
technologieen-data-en-ethiek/data-agenda-overheid/
• Whitepaper ‘Sensoren en de rol van gemeenten’
• Anders verantwoorden
https://depilotstarter.vng.nl/sites/default/files/project_bestand/rapportage_pilots_and
ers_verantwoorden_sociaal_domein.pdf
• Opgavegericht evalueren
https://www.nsob.nl/wp-content/uploads/2018/12/NSOB-18-17-Essay-
OpgavegerichtEvalueren_web_20181214-2.pdf

20. • Essay Tijdig en doordacht – Over preventie bij
maatschappelijke opgaven en de rol van gemeenten
https://vng.nl/files/vng/tijdig-en-doordacht_20190206.pdf
• Hackathon Den Haag - 20 & 21 september,
samen naar open source Wmo-voorspelmodel