More Related Content Similar to GP MIỆNG - RĂNG - LƯỠI - TUYẾN NƯỚC BỌT - MŨI - HẦU - TQ - TUYẾN GIÁP (20) More from Tín Nguyễn-Trương (20) GP MIỆNG - RĂNG - LƯỠI - TUYẾN NƯỚC BỌT - MŨI - HẦU - TQ - TUYẾN GIÁP3. -TIỀN ĐÌNH MIỆNG.
-Ổ MIỆNG CHÍNH.
-LỔ ỐNG TUYẾN
MANG TAI.
-EO HỌNG.
4. CƠ HÀM MÓNG.
MÓNG LƯỠI.
CẰM MÓNG.
NHỊ THÂN.
6. -C KH U CÁI H U.Ơ Ẩ Ầ
KH U CÁI L I.Ẩ ƯỠ
21. Lòch söû ñaët teân danh phaùp &
FCAT.
(Federative Committee on
Anatomical Terminology) Cuối TK 19: 50.000 danh phaùp.
1887 phaùt triển hệ thống quốc tế về danh phaùp giải phẫu.
1895 Basle Nomina Anatomica 5528 danh phaùp.
1933 Anh:Birmingham Revision(BR).
1935 Ñöùc,Aùo,Thuïy só : Jena Nomina Anatomica.(JNA)
22. 1985 aán baûn NA laàn thöù 6 cuûa IANC bò huûy boû.
1989 Brazil : IFAA thaønh laäp moät uûy ban danh phaùp môùi
Federative Committee on Anatomical Terminology(FCAT).
1993 Princeton: Stammberger,Kennedy,Bolger..
tieåu ban danh phaùp giaûi phaãu muõi xoang thaønh laäp.
1998, 2005, 2010 Terminologia Anatomica(TA).7500 caáu
truùc.
26. MUÕI TRONG.
Tieàn ñình muõi.
Loå muõi sau.
Vaùch ngaên muõi:
-Maûnh thaúng x.saøng.
-x.laù mía.
-suïn vaùch ngaên.
-cô quan laù mía muõi.(organum
vomeronnasale).
28. Tieàn ñình muõi.
Loå muõi sau.
Vaùch ngaên muõi:
CUOÁNG MUÕI-KHE MUÕI
-TREÂN.
KHE TREÂN : BÖÔÙM-SAØNG SAU.
-TREÂN CUØNG.
-GIÖÕA.
KHE GIÖÕA:TRAÙN- HAØM- SAØNG
TRÖÔÙC.
-DÖÔÙI.
KHE DÖÔÙI:
38. ÑOÄNG MAÏCH HAØM.
ÑM BÖÔÙM KHAÅU CAÙI
VAÙCH SAU.
MUÕI NGOAØI SAU.
ÑM KHAÅU CAÙI XUOÁNG.
KHAÅU CAÙI LÔÙN-BEÙ
51. PHÖÙC HÔÏP SAØNG.
“Ethmoid” tieáng Hy laïp coù nghóa laø gioáng nhö moït caùi raây boät
Phöùc hôïp saøng tröôùc 4-18 teá baøo, saøng sau 1-7 teá baøo.
FCAT:Cellulae ethmoidales anteriores-A06.1.03.006.
Cellulae ethmoidales mediae-A06.1.03.007.
Cellulae ethmoidales posteriores-A06.1.03.008.
55. MOÛM MOÙC
FCAT:Processus Uncinatus-A02.1.0701613.
Laø phaàn coøn laïi cuûa phaàn xuoáng cuoáng saøng thöù nhaát.
Ñaàu treân cuûa moûm moùc coù theå baùm vaøo maûnh oå maét, neàn soï
hay cuoáng giöõa.
Thoâng khí döôùi 2,5% beänh nhaân.
Landsberg: 52% ñính vôùi maûnh oå maét ôû beân ngoaøi, Saøn soï ôû
trung taâm,
hoaëc cuoáng giöõa (1,4%) ôû trong.
57. ÑEÂ MUÕI
FCAT:Agger Nasi-A06.1.02.021
Thuaät ngöõ “Agger Nasi" xuaát phaùt töø tieáng Latinh ñeå chæ ñeâ muõi, lieân quan
ñeán daáu tích cuoáng saøng thöù nhaát.
Noù gioáng nhö moät caùi maøo ngay tröôùc treân chaân baùm cuoáng giöõa. Coù
töø 1 ñeán 3 teá baøo ñeâ muõi .
Tuyø thuoäc vaøo möùc ñoäï taïo thoâng khí, nhöõng teá baøo ñeâ muõi coù theå
phaùt trieån ra khoûi hoá leä laøm heïp ngaùch traùn.
62. BOÙNG SAØNG
FCAT: Bulla Ethmoidalis-
A06.1.02.026
“Bulla” coù nghóa laø moät loài xöông roãng.
Boùng saøng ñeå chæ nhöõng teá baøo khí haàu nhö khoâng thay ñoåi vaø lôùn
nhaát cuûa phöùc hôïp saøng tröôùc.
Maët tröôùc cuûa boùng saøng laø daáu tích cuûa cuoáng saøng thöù hai trong
thôøi kyø phoâi thai.
Lang: kích thöôùc 8mm daøi vaø 5mm cao.
Thoâng khí treân 70%.
65. KHE BAÙN NGUYEÄT
FCAT:Hiatus Semilunaris A06.1.02.028
Thuaät ngöõ Hiatus Semilunaris, goác Latinh laø khe hôû
hay ñöôøng thoâng.
Khe baùn nguyeät döôùi laø moät caùi haønh lang ñoå vaøo
pheãu saøng trong caáu truùc 3 chieàu.
Khe baùn nguyeät treân cuõng laø moät khe giöõa boùng
saøng vaø cuoáng giöõa, ngaùch treân boùng saøng coù theå ñoå
vaøo phía trong vaø phía beân döôùi cuoáng giöõa qua khe baùn
nguyeät treân.
68. PHEÃU SAØNG
FCAT:
Infundibulum Ethmoidale-A06.1.02.02
Thuaät ngöõ "infundibulum" chæ moät caáu truùc coù hình daïng caùi pheãu vaø
xuaát phaùt töø tieáng Latinh laø " infundere" nghóa laø ñoå vaøo.
Coù 2 pheãu khaùc trong nhöõng xoang caïnh muõi: pheãu traùn(infundibulum
sinus frontalis), pheãu haøm(infundibulum sinus maxilaris).
Loã thoâng töï nhieân xoang haøm coù theå tìm thaáy ôû saøng pheãu saøng vaø
maët ngoaøi cuûa pheãu.
Töø khe giöõa : loã thoâng töï nhieân cuûa xoang haøm aån phía ngoaøi
moõm moùc giöõa 1/3 giöõa vaø 1/3 döôùi .
70. NGAÙCH TRAÙN
recessus Frontalis
Phaàn treân vaø tröôùc nhaát cuûa phöùc hôïp saøng tröôùc.
Pheãu traùn(infundibulum sinus frontalis).
Thaønh trong: phaàn tröôùc vaø treân nhaát cuûa cuoáng giöõa, thaønh ngoaøi
laø maûnh oå maét xöông saøng(lamina papyracea).
Thoâng khí trong xöông leä goïi teá baøo saøng leä(bulla lacrimalis.)
Thoâng khí trong xöông traùn: teá baøo saøng traùn(bulla frontalis).
Treân oå maét : nhöõng teá baøo saøng treân oå maét(cell.supraorbitalis).
81. TRAÀN XOANG SAØNG
Maûnh ngang-Lamina cribosa.
Maûnh ngoaøi hoá khöùu-Lamina Lateralis
Loïai 1 : Hoá Khöùu giaùc 1-3mm.
Loïai 2 : Hoá khöùu giaùc 4-7mm.
Loïai 3 :Hoá khöùu giaùc 8-16mm.
84. PHÖÙC HÔÏP LOÅ THOÂNG MUÕI XOANG
Complexus Ostiomeatusa
Phöùc hôïp loã thoâng
muõi xoang coù vai troø beänh
sinh quan troïng.
laø moät ñôn vò chöùc
naêng cuûa phöùc hôïp saøng
tröôùc hôn laø ñôn vò giaûi
phaãu.
90. XOANG BÖÔÙM
Sinus Sphenoidalis-A06.1.03.003
Xoang böôùm ôû phía trong vaø phía döôùi teá baøo sau cuøng cuûa
phöùc hôïp saøng sau.
Stammberger: Xöông bao quanh thaàn kinh thò hôû ra trong 6% quaàn
theå.
Kennedy: 22% treân 188 BN lôùp xöông bao boïc ñoäng maïch naøy bò
hôû ra . (7%).
Ñoäng maïch caûnh trong taïo neân moät choã loài vaøo trong thaønh
ngoaøi cuûa xoang böôùm 90% trong quaàn theå .
97. TEÁ BAØO SAØNG BÖÔÙM
Cellulae Sphenoethmoidales
Teá baøo saøng sau lan phía treân ngoaøi ñeán xoang böôùm, teá baøo Onodi.
Lang: chieám 11,7% .
Xoang böôùm ôû trong döôùi.
Daây thaàn kinh thò vaø ñoäng maïch caûnh coù theå bò boäc loä trong teá baøo
saøng böôùm.
thao taùc vaøo xoang böôùm qua teá baøo saøng böôùm coù theå toån thöông thaàn
kinh thò vaø ñoäng maïch caûnh.
99. ÑOÄNG MAÏCH SAØNG.
Arteria Ethmoidalis anterior-A12.2.06.03982
Arteria Ethmoidalis posterior-A12.2.06.04382
Ñoäng maïch saøng laø moät nhaùnh cuûa ñoäng
maïch maét.
oáng xöông coù theå bò hôû xöông trong 20% caùc
tröôøng hôïp .
Vò trí ñoäng maïch saøng tröôùc: maët tröôùc cuûa
boùng saøng höôùng thaúng leân traàn saøng vaø lui sau
vaøi millimet .
Phaåu tích vuøng naøy phaûi heát söùc caån thaän
ñeå traùnh vaøo hoá naõo tröôùc vaø ñeà phoøng vôõ ñoäng
maïch saøng tröôùc, gaây tuï maùu hoác maét.
119. SUÏN CHÍNH
- Giaùp (cartilago thyroidea),
-Nhaãn (cartilago cricoidea),
-Pheãu (cartilago arytenoidea),
-Suïn Naép thanh moân (cartilago epiglottis),
-Suïn Söøng (Cartilago Corticulata).
123. KHÔÙP NOÄI
-nhaãn giaùp : tröôït vaø luùc laéc quanh truïc
ngang.
-nhaãn pheãu : ñoùng môû thanh moân.
Coù caùc cöû ñoäng sau :
Xoay quanh truïc thaúng ñöùng.
Tröôït ra ngoaøi xuoáng döôùi hoaëc leân treân vaøo
trong.
pheãu söøng :khôùp baát ñoäng.
126. Caùc daây chaèng
-giaùp naép.
-Maøng giaùp moùng -daây chaèng giaùp
moùng coù chöùa suïn thoùc (cartilago
triticea) .
-moùng naép.
-löôõi naép.
-nhaãn khí quaûn.
-söøng haàu.
-nhaãn pheãu sau :maûnh suïn nhaãn vaøo
moûm cô suïn pheãu.
130. CÔ NGOAÏI LAI
-vai moùng, öùc moùng, öùc giaùp, giaùp
moùng.
-cô treân moùng : cô traâm haàu, cô khaåu
haàu, cô khít haàu giöõa vaø döôùi.
132. CÔ NOÄI TAÏI
2.3.3.Cô nhaãn pheãu sau (m.cricoarytenoideus posterior).
Nguyeân uûy : maët sau maûnh suïn nhaãn.
Baùm taän : moûm cô suïn pheãu.
Taùc ñoäng : khi co, xoay vaø nghieâng suïn pheãu ra ngoaøi neân môû thanh moân vaø phaàn naøo caêng daây thanh aâm.
2.3.4.Cô nhaãn pheãu beân (m.cricoarytenoideus lateralis).
Nguyeân uûy : bôø treân cung suïn nhaãn.
Baùm taän : bôø tröôùc cuûa moûm cô suïn pheãu.
Taùc ñoäng : kheùp thanh moân do xoay trong caùc suïn pheãu.
2.3.5.Cô thanh aâm (m.vocalis).
Nguyeân uûy : coù theå coi ñaây laø phaàn trong cuøng cuûa cô giaùp pheãu. Sôïi cô ñi töø goùc suïn giaùp phía tröôùc.
Baùm taän: moûm thanh aâm vaø moûm traùm cuûa suïn pheãu.
Taùc ñoäng : laøm heïp thanh moân.
2.3.6.Cô giaùp naép (m.thyroepiglotticus).
Nguyeân uûy : maët trong maûnh suïn giaùp vaø daây chaèng nhaãn giaùp.
Baùm taän: bôø ngoaøi suïn naép vaø neáp pheãu naép.
Taùc ñoäng : haï suïn naép, gioáng nhö moät cô voøng cuûa thanh quaûn.
2.3.7.Cô giaùp pheãu (m.thyroarytenoideus).
Nguyeân uûy : maët trong goùc suïn giaùp.
Baùm taän : bôø ngoaøi suïn pheãu.
Taùc ñoäng : kheùp thanh moân vaø phaàn naøo laøm chuøng daây thanh aâm.
2.3.8.Cô pheãu cheùo vaø ngang (m.arytenoideus, obliquus et transversus).
Nguyeân uûy : phaàn ngang : cô ñôn naèm ngang gaén ôû maët sau hai suïn pheãu.
phaàn cheùo : töø moûm cô suïn pheãu naøy ñeán ñænh suïn pheãu kia.
Taùc ñoäng : kheùp thanh moân.
133. -Nhoùm : baùm caû
hai ñaàu vaøo
thanh quaûn, goàm
coù caùc cô :
-Cô pheãu
naép:ñoùng naép
thanh quaûn khi
nuoát.
-Cô nhaãn
giaùp:phaàn
cheùo-phaàn
thaúng
keùo suïn giaùp
ñoå ra tröôùc do
135. HÌNH THEÅ TRONG
Nhìn vaøo phía trong, oå thanh
quaûn :
Neáp Tieàn Ñình (plica
vestibularis) (phía treân) vaø
Neáp Thanh Aâm (plica vocalis)
(phía döôùi) chia laøm ba
taàng :
-Taàng phía treân neáp tieàn
ñình : laø tieàn ñình thanh
quaûn (vestibulumm laryngis).
-Taàng giöõa : khoaûng trung
gian giöõa hai neáp goïi laø
thanh thaát (ventriculus laryngis).
-Taàng döôùi : laø oå döôùi
thanh moân (cavitas
136. CAÙC KIEÅU DI ÑOÄNG.
Thanh quaûn cöû ñoäng theo höôùng tö
øtreân xuoáng döôùi vaø cöû ñoäng
tröôùc sau trong khi nuoát.
Coøn cöû ñoäng sang hai beân thì
khoâng coù tính chaát sinh lyù.
137. THAÀN KINH
Thaàn kinh chi phoái thanh quaûn coøn chöa
roõ raøng, coù theå toùm taét chuû yeáu nhö
sau :
Thaàn kinh caûm giaùc.
-Phaàn thanh quaûn phía treân neáp thanh
aâm do thaàn kinh thanh quaûn treân.
-Phaàn phía döôùi neáp do thaàn kinh thanh
quaûn döôùi.
138. Thaàn kinh vaän ñoäng.
Taát caû caùc cô noäi taïi cuûa thanh
quaûn, ngoaïi tröø cô nhaãn giaùp ñeàu
do thaàn kinh thanh quaûn döôùi cuûa
daây thaàn kinh lang thang chi phoái. Vì
vaäy lieät thaàn kinh thanh quaûn döôùi
seõ gaây maát tieáng.
Rieâng cô nhaãn giaùp do nhaùnh ngoaøi
cuûa thaàn kinh thanh quaûn treân vaän
ñoäng.
141. TK THIEÄT HAÀU-IX.
TK Nhó.
Nhaùnh haàu
Nhaùnh haïnh nhaân.
-CG 1/3 sau löôõi.
Noân vaø nuoát.
143. TK LANG THANG-X.
Hai nhaùnh P&T.
Nhaùnh Maøng Naõo.
Loa Tai.
Haàu.
Thanh quaûn treân.
Quaët ngöôïc thanh quaûn.
Ñaùm roái Tim,Daï Daøy.
145. MAÏCH MAÙU
.ÑOÄNG MAÏCH.
-Ñoäng maïch thanh quaûn treân: nhaùnh
cuûa ñoäng maïch giaùp treân, chui qua
maøng giaùp moùng.
-Ñoäng maïch thanh quaûn döôùi: nhaùnh
cuûa ñoäng maïch giaùp döôùi chui qua
maøng nhaãn giaùp ñeán oå döôùi thanh
moân.
*
147. TÓNH MAÏCH
-Tónh maïch thanh quaûn treân: ñoå vaøo
tónh maïch giaùp treân vaø thaân giaùp
löôõi maët, hoaëc tröïc tieáp vaøo tónh
maïch caûnh trong.
-Tónh maïch thanh quaûn döôùi: ñoå vaøo
tónh maïch giaùp döôùi.
149. CÔ CHEÁ PHAÙT AÂM
AÂM THANH : ñöôïc taïo neân do luoàng
khoâng khí ñaåy töø phoåi ra do söï co cuûa
cô hoaønh, caùc cô buïng vaø caùc cô gian
söôøn, luoàng khoâng khí naøy ñöôïc rung
chuyeån qua khe thanh moân phaùt ra aâm
thanh.
Trong khi ñoù söï caêng vaø vò trí caùc neáp
thanh aâm thay ñoåi do caùc cô thanh quaûn
ñieàu khieån.
Aâm Thanh ñöôïc söï coäng höôûng do caùc
xoang muõi, mieäng, haàu vaø caùc cô
151. -Ho Vaø Haét Hôi Laø moät phaûn xaï hoâ
haáp, luoàng khoâng khí bò ñaåy ra thaät
maïnh do thanh moân ban ñaàu ñoùng laïi
vaø môû ra baát thaàn.
Naác taïo neân do söï co baát thaàn cuûa
cô hoaønh trong kyø hít vaøo, thanh
moân bò ñoùng laïi moät phaàn hay toaøn
phaàn.
Cöôøi taïo neân do söï thôû ra ngaét
ñoaïn phoái hôïp vôùi söï phaùt aâm
157. Surgery on the thyroid gland was probably
first performed around the year ad 500 by a
surgeon named Paulus.
Albucosi from Baghdad, in the year ad 1000.
158. TUYEÁN GIAÙP
Tuyeán giaùp goàm hai thuøy phaûi vaø
traùi traûi daøi töø voøng suïn thöù 5 leân
hai beân suïn giaùp.
Ñoâi khi coù thuøy thaùp.
Ñòa lyù vaø chuûng toäc aûnh höôûng
ñeán troïng löôïng tuyeán giaùp.
Tuyeán giaùp phuï nöõ luùc haønh kinh
hay luùc coù thai vaø cho con buù lôùn
hôn nam giôùi.
159. LIEÂN QUAN Phía tröôùc eo tuyeán giaùp töø
noâng vaøo saâu laø da, caùc
maïc coå vaø caùc cô döôùi
moùng, sau eo tuyeán giaùp
laø suïn khí quaûn.
Moãi thuøy tuyeán giaùp tieáp
xuùc beân trong vôùi suïn
giaùp, cô nhaãn giaùp, suïn
nhaãn, phaàn ngoaøi caùc suïn
khí quaûn, cô khít haàu döôùi,
thöïc quaûn (cho neân khi
tuyeán giaùp phì ñaïi gaây khoù
nuoát),
161. PHÖÔNG TIEÄN COÁ
ÑÒNH
Daây chaèng giöõa ñi töø maët tröôùc suïn
giaùp ñeán maët sau eo tuyeán giaùp.
Daây chaèng beân, ñi töø maët trong moãi
thuøy ñeán khí quaûn vaø suïn nhaãn.
Daây chaèng noái thuøy giaùp vôùi suïn
giaùp hoaëc xöông moùng.
Do caùc daây chaèng naøy, tuyeán giaùp
cuøng di ñoäng vôùi thanh, khí quaûn khi
nuoát.
163. MAÏCH MAÙU VAØ THAÀN
KINH
ÑOÄNG MAÏCH
- Ñoäng maïch giaùp treân töø ñoäng
maïch caûnh ngoaøi, ñeán cöïc treân
moãi thuøy chia ba nhaùnh vaøo maët
tröôùc ngoaøi, bôø tröôùc vaø bôø trong
moãi thuøy beân.
- Ñoäng maïch giaùp döôùi : nhaùnh
cuûa ñoäng maïch thaân giaùp coå töø
ñoäng maïch döôùi ñoøn, vaøo maët sau
moãi thuøy, chia laøm hai nhaùnh.
165. THAÀN KINH
Tuyeán giaùp nhaän caùc nhaùnh thaàn
kinh töø haïch giao caûm coå treân (giao
caûm) vaø thaàn kinh lang thang (ñoái
giao caûm) qua thaàn kinh thanh quaûn
treân.
166. Caùc tuyeán caän giaùp ñöôïc caáp maùu
chuû yeáu bôûi ñoäng maïch giaùp döôùi.
Moät moác khaùc ñeå tìm caùc tuyeán
caän giaùp laø döïa vaøo caùc nhaùnh
nhoû cuûa ñoäng maïch giaùp döôùi ñi
vaøo caùc tuyeán ñoù .
167. TUYEÁN CAÄN GIAÙP
maët sau thuøy beân tuyeán giaùp,
Tuyeán caän giaùp treân naèm ngang möùc
suïn nhaãn, ôû choã noái 1/3 giöõa vaø 1/3
treân moãi thuøy beân.
Tuyeán caän giaùp döôùi naèm caùch cöïc
döôùi thuøy beân khoaûng 1,5cm veà phía
treân.
Khi tuyeán giaùp ôû vò trí bình thöôøng, moät
nhaùnh noái cuûa hai ñoäng maïch giaùp
treân vaø giaùp döôùi ôû phía sau moãi
thuøy tuyeán caän giaùp laø moác ñeå tìm
tuyeán caän giaùp.
190. PHOÂI THAI HOÏC MAØNG
NHÓ
THAÙNG THÖÙ III THAI KYØ.
BA LÔÙP MAÀM:
. NGOAÏI BÌ:LÔÙP NGOAØI.
.TRUNG BÌ:LÔÙP SÔÏI.
.NOÄI BÌ:NIEÂM MAÏC.
192. KHUNG NHÓ
BOÁN TRUNG TAÂM COÁT HOÙA
CUÛA MAØNG XÖÔNG.
TUAÀN THÖÙ IX.
LOÅ HUSCHKE.
195. HOØM NHÓ
TUÙI HAÀU.
TUAÀN THÖÙ CHÍN ÑEÁN THAÙNG
THÖÙ 8-9.
THAÙNG THÖÙ SAÙU:XÖÔNG CON–
MAØNG NHÓ-XOANG NHÓ.
HÌNH THAØNH XOANG NHÓ.
HÌNH THAØNH OÁNG MAËT.
197. CHUOÃI XÖÔNG CON
BAØN ÑAÏP:THAÙNG THÖÙ 2-4 ÑEÁN
THAÙNG THÖÙ 8.
BUÙA VAØ ÑE:THAÙNG THÖÙ 4 ÑEÁN
THAÙNG THÖÙ 8.
200. MAØNG NHÓ
BA LÔÙP:
.BIEÅU BÌ(STRATUM CUTANEUM).
.LÔÙP SÔÏI:
.STRATUM RADIATUM.
.STRATUM CIRCULARE.
. LÔÙP NIEÂM MAÏC(STRATUM
MUCOSUM)
.MM-TK:TAI SAU,NHÓ TRÖÔÙC-V,IX,X.
207. HOØM NHÓ
KÍCH THÖÔÙC:Tröôùc-Sau vaø
Thaúng(15mm).
Trong-ngoaøi(2-6mm).
SAÙU THAØNH.
XOANG NHÓ.
NGAÙCH MAËT.
MAØNG NIEÂM MAÏC:NEÁP BUÙA Tr-S.
NGAÙCH Tr-S MN(Von
Troltsh)_S(Prussak)
XÖÔNG CON.