Its all about Filipino

1. Pangkat 6
K a k a y a h a n g
Layuni
n

2. 1 II III
Magawang
tukuyin ang
kahulugan ng
kakayahang
diskorsal.
Maunawaan ang
pamantayan sa
pagtataya ng
kakayahang
diskorsal.
Makasagot sa
mga gawain na
may kaugnayan
sa kakayahang
diskorsal.

3. Pag-uugnay ng
magkakasunod na
pangungusap sa isang
makabuluhang
kabuuan.
Kakayahang
Tumutukoy sa kakayahang
umunawa at makapapahayag
ng ideya, teorya, at sa
pangkalahatan sa isang tiyak
na wika.

4. Kakayahang
Payak na pangungusap + payak na pangungusap = tambalang
pangungusap
Tambalang
pangungusap
Makabuluhang
kabuuan
(teksto)
Konteksto
Tiyak na
kahulugan ayon
sa kontektso

5. Paggamit ng wika bilang
paraan ng pagpaparating
ng isang mensahe, pasulat
man (liham) o pasalita
(pakikipagkuwentuhan o
debate)
Ayon sa UP Diksiyonaryong
Filipino (2010), ito ay
nangangahulugan ng “pag-
uusap at palitan ng kuro”
(2010).

6. Pagkakaisa (cohesion) Pagkakaugnay-ugnay
(coherence)
Dalawang bagay na isinasaalang-alang upang
malinang ang
Tumutukoy sa kung
paanong napagdidikit
ang kahulugan ng mga
pangungusap.
Tumutukoy sa kung
paano napagdidikit
ang dalawang ideya
sa lingguwistikong
paraan.

7. Pagkakaisa (cohesion) Pagkakaugnay-ugnay
(coherence)
Dalawang bagay na isinasaalang-alang upang
malinang ang
Tumutukoy sa kung
paanong napagdidikit
ang kahulugan ng mga
pangungusap.
Tumutukoy sa kung
paano napagdidikit
ang dalawang ideya
sa lingguwistikong
paraan.

8. Halimbawa
”Sobrang kalat naman dito!”
Ano ang tinutukoy niya na
“sobrang kalat?”

9. Halimbawa
”Huhugasan ko na lang ang mga
plato.”

10. Halimbawa
A: Sobrang kalat naman dito!
B: Huhugasan ko na lang ang mga
plato.

11. Halimbawa
Itinago ni John ang susi ni Bill.
A. Si John ay lasing. B. Mahilig kumain si John.

12. Halimbawa
Itinago ni John ang susi ni Bill.
A. Si John ay lasing. B. Mahilig kumain si John.

13. Halimbawa
Pumunta ako ng palengke kanina. Maglaro
tayo. Makikita mo ang hinahanap mo. Isasama
kita. Marami-rami rin ang kanyang kinain.
Napaiyak ako sa palabas sa telebisyon.

14. Halimbawa
Isang gabi, habang ako ay natutulog, nanaginip
ako na kasama si Darna. Lumipad kami
patungong Encantadia at nakipaglaban sa
mga Hathor na pinamumunuan ni Hagorn.
Habang nakikipagdwelo si Darna ay naapakan
ko ang paa ni Spiderman kaya napa-iyak siya
sa sakit. (1/2)

15. Halimbawa
Mabuti na lamang at nandoon si Doctor
Strange at agad niya itong ginamot sa
pamamagitan ng relo ni Ben Tenesson. Natalo
namin ang mga kalaban. Pagkalipas ng ilang
oras, lumabas ang mga kalaban ni Trese at
nakipaghabulan sa amin. (2/2)

16. • Pa,ba, naman, nga, pala,
Sa pamamagitan ng kataga
Pagpapahaba
ng
salita
Uulan ba
mamaya?
May kanin pa
ba?
May kanin naman
pala.
May tao pa pala sa bahay.
May gagawin nga pala
ako.

17. • na
• ng
Sa pamamagitan ng panuring
Pagpapahaba
ng
salita
Siya ay anak na lalaki..
Siya ay batang
lalaki.
Siya ay bumili ng sapatos.
Ako ay estudyante na nag-aaral ng
mabuti.

18. Sa pamamagitan ng komplemento
Pagpapahaba
ng
salita
Bahagi ng panaguri na nagbibigay
ng kahulugan sa pandiwa.
panaguri (predicate) - bahagi ng
pangungusap na nagsasaad ng detalye
tungkol sa paksa o simuno.
pandiwa (verb) - mga salita na nagsasaad
ng kilos o galaw.
TANDAAN!

19. • Isinasaad ang gumagawa ng kilos
• Pinangungunahan ng panandang ng,
ni, at panghalip (ako, siya, kami,
ikaw, niya, tayo, sila, kayo, akin, ito)
Komplementong tagaganap
Pagpapahaba
ng
salita
Sinuntok ni Jonel ang
kariton.
Lumikas ang mga nasalantaan ng bagyo.
Ibinalot niya ang mga tirang
pagkain.

20. • Isinasaad kung sino ang
nakinabang sa kilos
• Pinangunahan ng mga pang-ukol na
para sa, para kay, at para kina
Komplementong tagatanggap
Pagpapahaba
ng
salita
Nagluto ng ulam si Sisa para sa mga bata.
Bumili si Tella ng pagkain para kina Leti at Lotlot.
Bumili ng laruan si Bryan para kay Jave.

21. • Isinasaad ang pinangyarihan ng
kilos
• Pinangunahan ng panandang sa (at
mga panghalili nito)
Komplementong ganapan
Pagpapahaba
ng
salita
Naglalako siya sa lansangan ng mga
kakanin.
Nagkaroon sila ng piknik sa tabing ilog.
Pumunta siya sa libingan ng kanyang
ama.
Namalagi sila rito.

22. • Isinasaad ang dahilan ng pangyayari
o ng kilos
• Pinangunahan ng panandang dahil
sa o kay (at mga panghalili niyo)
Komplementong sanhi
Pagpapahaba
ng
salita
Napaiyak si Jose dahil sa matinding
pagkadismaya.
Nagwagi sila sa pakikilahok dahil sa katatagan ng
kanilang loob.
Dahil kay Alvin, naparusahan si
Michelle.

23. • Isinasaad ang bagay na
ipinahahayag ng pandiwa
• Pinangungunahan ng panandang ng
Komplementong layon
Pagpapahaba
ng
salita
Nagtinda ng sapatos si
Nancy.
Bumili ng damit si Claire.
Umiinom ng gamot si Francisco.
Nagbebenta ng turon si Aling Maria tuwing
hapon.

24. • Isinasaad nito ang instrumentong ginamit
upang maisakatuparan ang kilos.
• Pinangungunahan ng pariralang sa
pamamagitan ng (at mga panghalili nito)
Komplementong kagamitan
Pagpapahaba
ng
salita
Sa pamamagitan ng kanyang kamay, napa tumba ni
Jaria si Kennetth.
Nahuli ni Carlo si Robert na kumukuha ng pagkain sa
tindahan sa pamamangitan ng CCTV.
Sumulat siya ng magandang istorya sa pamamagitan ng
kanyang malikhaing isip.

25. • Ang pagtatambal ng dalawang payak na
pangungusap sa pamamagitan ng
pangatnig ay tinatawag na tambalang
pangungusap.
Pagpapahaba sa pamamagitan ng pagtatambal
Pagpapahaba
ng
salita
Nagpunta sa parke ang magkakaibigan at ang
kanilang mga magulang.
Nag-aaral nang mabuti si Elsa at naging matagumpay siya
sa kanyang pagsisikap
Biglang lumakas ang ulan ngunit tuloy pa rin ang palabas
sa barangay.

26. Hulaan ang salitang Tagalog
batay sa dalawang larawan
na ibibigay.

28. Matakaw

30. Pandesal

35. Mean

41. Ang kakayahang komunikatibo ay
sinusukat nang sama-sama at hindi
isa-isa. Hindi maaaring sabihing ikaw
ay may kakayahang pragmatic ngunit
walang kakayahang sosyolingguwistiko
o kaya naman may kakayahang
diskorsal pero walang kakayahang
lingguwistiko.
Pakikibagay
Paglahok sa Pag-uusap
Pamamahala sa Pag-uusap
Pagkapukaw-damdamin
Bisa
Kaangkupan

42. Kakayahang mabago ang pag-uugali
at layunin upang maisakatuparan ang
pakikipag-ugnayan.

43. Kakayahan ng isang taong gamitin ang
kaalaman tungkol sa anumang
paksa sa pakikisalamuha sa iba.

44. Kakayahan ng isang taong pamahalaan
ang pag-uusap, nakokontrol nito ang
daloy ng usapan at kung paanong ang
mga paksa ay nagpapatuloy at naiiba.

45. Pagpapakita ng kakayahang mailagay
ang damdamin sa katauhan ng ibang
tao at pag-iisip ng posibleng mangyari o
maranasan kung ikaw ay nasa kalagayan
ng isang tao o samahan.

46. Kakayahang mag-isip kung ang kanyang
pakikipag-usap ay epektibo at
nauunawan.

47. Kakayahan ng isang taong maiangkop
ang wika sa sitwasyon, sa lugar
ng pinagyayarihan ng pag-uusap, o sa
taong kausap.

48. Tumutukoy sa kakayahan ng isang taong pamahalaan ang pag-
uusap.
Kakayahan ng isang taong maiangkop ang wika sa sitwasyon,
sa lugar ng pinagyayarihan ng pag-uusap, o sa taong kausap.
Ang pamantayang ito ay tumutukoy sa kakayahan ng isang
taong mailagay ang damdamin sa katauhan ng ibang tao.
Sinusukat ng pamantayang ito kung may kakayahan ang isang
taong gamitin ang kaalaman tungkol sa anumang paksa sa
pakikisalamuha sa iba.
Ito ang pamantayang tumutukoy sa kakayahan ng isang taong
mabago ang pag- uugali at layunin upang maisakatuparan
ang pakikipag-ugnayan.
Pamamahala
sa pag-uusap
Kaangkupan
Pagkapukaw-
damdamin
Paglahok sa
pag-uusap
Pakikibagay
Bisa
Panuto: Piliin sa
kahon ang
tamang sagot.

49. Panuto: Magbigay ng dalawang
(2) halimbawa ng pagpapahaba
ng pangungusap sa pamamagitan
ng komplemento at tukuyin kung
anong komplemento ito.