1. Department of Education
Region IX, Zamboanga Peninsula
Division of Zamboanga City
TICTAPUL NATIONAL HIGH SCHOOL
Tictapul Zamboang City
Banghay Aralin sa Filipino
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK
Pamantayang Pangnilalaman:
Nauunawaan nang may masusing pagsasaalang-alang ang mga
lingguwistiko at kultural na katangian at pagkakaiba-iba sa lipunang
Pilipino at mga sitwasyon ng paggamit ng wika dito.
Pamantayan sa Pagganap:
Nakagagawa ng mga pag-aaral ukol sa iba’t ibang sitwasyon ng paggamit
ng wikang Filipino sa loob ng kultura at lipunang Pilipino.
Kasanayang Pampagkatuto:
Nakagagawa ng pag-aaral gamit ang social media sa pagsusuri at pagsulat
ng mga tekstong nagpapakita ng iba’t ibang sitwasyon ng paggamit sa
wika. F11EP-IId-33
I. Layunin
a. Nahihinuha ang layunin ng isang kausap batay sa paggamit ng mga salita
at paraan ng pagsasalita.
b. Natutukoy ang kahulugan ng sinasabi, di-sinasabi, at ikinikilos ng taong
kausap.
c. Naihahambing ang pagkakaiba at pagkakatulad ng mga uri ng
komunikasyon.
d. Nakabubuo ng slogan, tula, at dayalogo ayon sa ipinapahiwatig na mga
kilos at ekspresyon batay sa ilustrasyon.
2. II. Paksang Aralin
Paksang Aralin
Kakayahang Pragmatiko: Pahiwatig at Pag-unawa sa mga Salita at Kilos
Kagamitan
Laptop (Powerpoint presentation), marker, projector, kagamitang biswal, hands-outs
(for near-sighted)
Sanggunian:
Support Material for Independent learning Engagement (SMILE)
Modyul 6
I. PAMAMARAAN NG PAGTUTURO
1. Paghahanda
-Pagdarasal
-Pagbati
-Pagtatala ng mga liban ( maliban sa mga Modular at Online learning)
-Pagpapaalala tungkol sa health protocol
2. Paglinang ng Gawain
1. MGA GAWAIN/ACTIVITY
Gawain 1: Ekspresyon mo, Hulaan ko!
Panuto: Hulaan kung anong ekspresyong makikita sa ilustrasyon sa ibaba.
3. Gawain 2:
PANUTO: Basahin ang sumusunod na pahayag mula letrang A hanggang letrang D.
Pagkatapos, iyong pag-aralan ang bawat pahayag upang maunawaan ang layunin.
Mahihinuha mo ba ang ibig ipakahulugan ng mga ito?
a. “Minsan kahit ikaw ang nakaschedule, kailangan mo pa rin maghintay, kasi hindi
ikaw ang priority” – Bob Ong
b. “ Noong una akong kumatok sa inyong puso, ang sabi ko: Gusto kong ipagpatuloy
ang mga simulain ni FPJ.”-Senadora Grace Poe.
c. “Haluin mo lang nang maigi, tapos kung sa tingin mongo key na, kumuha ka ng isang
kutsara dun sa hinalo mo tapos bilugin mo. Bola-bolahin mo. Gaya ng ginawa mo sa
akin. Paikot-ikutin mo sa mga palad mo. Ipagulong mo sa asukal. Paglaruan mo kung
gusto mo total dyan ka naman magaling eh.” –Isang netizen
d. Nalaman kong hindi pala exam na may passing rate ang buhay. Hindi ito multiple
choice, identification, true or false, enumeration, o fill-in-the-blanks na sinasagutan,
kundi essay na isinusulat araw-araw. Huhusgahan ito hindi base sa kung tama o mali
ang sagot, kundi base sa kung may kabuluhan ang mga naisulat o wala. Allowed ang
erasures.” –Bob Ong
2. PAGSUSURI/ ANALYSIS
(Bago magsimula ang talakayan, magbibigay ng hand-outs ang guro para sa mga near-
sighted na mag-aaral)
Ano ang Kakayahang Pragmatiko?
Tumutukoy sa abilidad niyang ipabatid ang kanyang mensahe nang may sensibilidad
sa kontekstong sosyo-kultural at gayon din sa abilidad niyang mabigyang kahulugan
ang mga mensaheng nagmumula sa iba pang kasangkot sa komunikatibong
sitwasyon(Fraser, 2010)
Ito ay tumutukoy sa pag-aaral sa paggamit ng wika sa isang parikular na konteksto
upang mapahayag sa paraang diretsahan o may paggalang (Lightbown, Spada 2006)
Speech Act.
Ang pakikipag-usap ay hindi lamang paggamit ng mga salita upang maglarawan ng
isang karanasan kundi "paggawa ng mga bagay gamit ang mga salita" o speech act.
4. (J.L. Austin 1962 at Hoff 2001). Halimbawa : pakikiusap, pagtanggi,
pagpapaumanhin, pangangako
Tatlong sangkap ng speech act: illocutionary force, locution, at perlocution
SANGKAP KAHULUGAN HALIMBAWA
Illocutionary force Sadya o intensiyonal na papel Pakiusap, utos, pangako
Locution Anyong lingguwistiko Patanong, pasalaysay
Perlocution Epekto sa tagapakinig Pagtugon sa hiling,
pagbibigay atensyon
Senaryo: Isang kostumer sa restoran ang nagpahayag sa weyter ng ganito: “Mayroon ba
kayong tubig na walang yelo?”
Interlanguage Pragmatics
Ang pag-aaral sa kung paano ang mga hindi taal na tagapagsalita ng partikular na wika at
nagsisimulang matuto nito ay umuunlad ang kakayahan sa pagpapahayag ng kanilang
intensyon sa pamamagitan ng iba't ibang speech act.
Berbal at Di-berbal na Komunikasyon
Berbal na Komunikasyon- gumagamit ng salita sa anyong pasalita o pasulat. Nagagawa
ang pasalita sa pamamamagitan ng pakikipag- usap sa kaanak, kaibigan, pakikipagtalakayan
sa klase at seminar, paglikha ng blogspot, pagbuo ng manifesto at bukas na liham.
Di-Berbal na Komunikasyon- ayon sa mga pag-aaral, lubhang napakalaki ng elementong
di-berbal sa pakikipag-usap sa mga taong nakapaloob sa sariling kultura, tinatayang 70% ng
isang karaniwang kumbersasyon ang binubuo ng di-berbal na element (Maggay 2002).
Sa 100% na komunikasyon 70% ang di-berbal, kung susumahin 30% lamang ang berbal na
komunikasyon. (MATHEMATICS/NUMERACY)
Iba’t Ibang Anyo
Kinesika (Kinesics)-tumutukoy sa kilos o galaw ng katawan.Bahagi nito ang ekspresyon ng
mukha’galaw ng mata,kumpas ng mga kamay, at tindig ng katawan.
Proksemika (Proxemics)- tumutukoy sa oras at distansya sa pakikipag-usap. Maaring may
kahulugan ang espasyong inilalagay natin sa pagitan n gating sarili at ng ibang tao. Kung
anong uri ng espasyo, ito ba ay intimate, personal, social o public.
Pandama o Paghawak (Haptics)- Itinuturing na isa sa pinakaunang anyo ng komunikasyon.
Paggamit ng sense of touch sa pagbatid ng mensahe. Halimbawa: Pagtapik sa balikat,haplos
hawak, pindot,pisil at pagyakap sa kausap.
5. Paralanguage- tumutukoy sa tono ng tinig at kalidad at bilis ng pagsasalita. Mga pasalitang
salik na hindi tumutukoy sa mga salita tulad ng tono, intonasyon, bilis, pagkautal, atbp.
Katahimikan o Kawalang-Kibo- lubhang makahulugan na karaniwang ginagawa upang
mag-isip at paghandaan ang sasabihin, o kaya ay maparating ang tampo o sama ng
Kapaligiran- tumutukoy sa pinagdarausan ng pakikipag- usap at ng kaayusan nito.
Mahihinuha ang intension ng kausap batay sa kung saang lugar niya nais makipag-usap.
Ang Kagawiang Pangkomunikasyon ng mga Pilipino
Nakapaloob sa kakayahang pragmatiko ang pagkilala sa kagawiang pang komunikasyon ng
mga tagapagsalita ng wikang pinag-aaralan.Sa pamamagitan nito, natatantiya ng isang mag-
aaral ng wika kung ang kaniyang sasabihin ay maaaring maging lubhang tuwiran o
napapalooban ng tamang pagkilala at paggalang sa kausap.
Sa pag-aaral sa kultura at komunikasyon na isinagawa ni Maggay(2002), kanyang binigyang-
diin ang pagiging high context ng kulturang Pilipino.
Ang pahiwatig ang maituturing na pinakalaganap at pinakabuod ng kulturang
pangkomunikasyon. Ito ay “isang katutubong pamamaraan ng pagpapahayag ng di-tuwirang
ipinapaabot ngunit nababatid at nahihiwatigan sa pamamagitan ng matalas na pakiramdam at
matunog na pagbasa ng mga himaton; o ng mga palatandaang kaakibat nito.”
Narito ang ilang mga salitang kaugnay ng pahiwatig(Maggay 2002):
1.Mga salitang ang pinapatamaan ng mensahe ay hindi ang kausap kundi ang mga taong nasa
paligid at nakakarinig ng usapan.
Parinig - malawakang ginagamit upang maiparating ang naisasaloob, hindi sa kaharap
na kausap kundi sa sinomang nakikinig sa paligid
Pasaring - mga berbal at di-berbal na pagpaparating ng puna, paratang, at iba pang
mensaheng nakasasakit sa mga nakakarinig na kunwari ay labas sa usapan
2.Mga salitang nagtataglay ng kahulugan na ang dating sa nakaririnig ay napapatamaan siya.
Sagasaan - pahayag na lumalagpas sa hangganan sa pakikipag-usap na karaniwang
tinututulan ng nakikinig bilang isang paalala na maaaring may masaktan: "Dahan-
dahan at baka makasagasa ka".
Paandaran - mekanismo ng pahiwatig na kadalasang nakapokus at umiikot sa isang
paksa na hindi tuwirang maipahayag subalit paulit-ulit na binabanggit tuwing may
pagkakataon at kadalasang kinaiinisan ng nakikinig sa pagsasabing, "Huwag mo
akong paandaran".
6. 3. PAGHAHALAW/ABSTRACTION
PANUTO: Ibigay ang pagkakaiba at pagkakatulad ng Berbal at Di-berbal na komunikasyon.
(30 puntos)
Pagkakaiba pagkakatulad pagkakaiba
4. APLIKASYON/ APPLICATION
GAWAIN 1:
Panuto: Suriin ang larawan sa ibaba, ano-ano ang mga mensaheng ipinapahiwatig ng mga
nasa larawan. Maaaring gawin sa pamamagitan ng Slogan,Tula, at diyalogo.
Pamantayan:
Nilalaman ------------------------20puntos
Pagkamalikhain-----------------15puntos
Kalinawan-------------------------15puntos
Kabuuan 45puntos
DI-BERBAL
BERBAL
7. III. Ebalwasyon
A.Panuto: Tukuyin kung anong anyo ng di-berbal na komunikasyon ang ipinahihiwatig ng
sumusunod. Isulat ang sagot sa nakalaang patlang bago ang bilang.( Kinesika, Proksemika,
Pandama o Paghawak, Paralanguage, Katahimikan o Kawalang-Kibo, Kapaligiran)
_______1. Paghimas ng ina sa ulo ng sanggol
_________2. Hindi pagtugon sa ipinadalang text message
_______3. Galaw ng kamay ng guro habang nagpapaliwanag ng aralin
_______4. Pasigaw na pananalita
_______5. Pagtabi sa kaibigan
_______6. Pagtingin sa pulubi mula ulo hanggang paa.
_______7. Naghihingalong tinig
_______8. Pagpisil ng mukha sa kapatid
_______9. Pag-iwas sa mga nag-iinuman
_______10. Pagtungo sa madilim na sulok ng silid
B.Panuto: Tukuyin kung ano ang mensaheng nasa ilustrasyon at bumuo ng pangungusap
ayon sa layunin nito.
1. 2. 3.
4. 5.
8. IV. Kasunduan
Panuto: Gumawa ng isang poster na nagpapakita ng iba’t ibang emosyon gamit ang
isang application (halimbawa CANVA app) at isusumiti ito online gamit ang
facebook . Tatayahin gamit ang pamantayan sa ibaba.
Pamantayan Puntos
Pagkamalikhain -20
Orihinalidad ng konseoto - 20
Dating o impact - 10
Kabuuan - 50
Inihanda ni: Pinagtibay ni:
JORNALY A. MAGBANUA Evelyn I. Cielo, Ed.D
Guro sa FILIPINO SHS Punung-guro