Ethiek actuarisdag

Wat te doen met het moreel kompas
wanneer het magnetisch noorden
ontbreekt?
Wat te doen met het moreel kompas
wanneer het magnetisch noorden
ontbreekt?
© 2015 Dr. Arie Slottje en Servaas Houben 1

4© 2015 Arie Slottje en Servaas Houben
SAMENLEVINGSAMENLEVING
INDIVIDUINDIVIDUORGANISATIEORGANISATIE

5
Ethiek houdt zich bezig met de vraag welke
gedragingen en activiteiten toelaatbaar zijn
en welke niet.
Ethiek houdt zich bezig met de vraag welke
gedragingen en activiteiten toelaatbaar zijn
en welke niet.
© 2015 Arie Slottje en Servaas Houben

6
In control zijnIn control zijn
Verantwoord
besturen
Verantwoord
besturen
ProfessionaliteitProfessionaliteit Evenwichtige
belangenafweging
Evenwichtige
belangenafweging
Verantwoording
afleggen
Verantwoording
afleggen
VertrouwenVertrouwen
Open
communicatie
Open
communicatie

Vertrouwen krijgen
Kun je er je brood mee verdienen?1.
Neen, maar het kan wel o.a. je baan kosten!!!!!!!
Dominique Strauss-Kahn ( oud voorzitter IMF)
Rupert Murdoch verliest krant “News of the World”
Bram Moskowicz
Emiel Roozen
Jean Frijns
Vertrouwen krijgen
Kun je er je brood mee verdienen?1.
Neen, maar het kan wel o.a. je baan kosten!!!!!!!
Dominique Strauss-Kahn ( oud voorzitter IMF)
Rupert Murdoch verliest krant “News of the World”
Bram Moskowicz
Emiel Roozen
Jean Frijns

9
Ethiek: meetbaar of slechts
mooie woorden?
 Wie gaat er weleens vreemd?
 Is de focus van de huidige AG code of conduct meetbaar of
meer window dressing?
» AG De Actuaris, Beroeps- en competentieprofiel, 2006
“Voor het behoud van het aanzien van de professie wil het Actuarieel
Genootschap (AG) het maatschappelijk belang van het beroep extern
en toekomstgericht profileren.“
 Door snelle veranderingen kan wet- en regelgeving
ingehaald worden door veranderingen in normen
 Wie gaat er weleens vreemd?
 Is de focus van de huidige AG code of conduct meetbaar of
meer window dressing?
» AG De Actuaris, Beroeps- en competentieprofiel, 2006
“Voor het behoud van het aanzien van de professie wil het Actuarieel
Genootschap (AG) het maatschappelijk belang van het beroep extern
en toekomstgericht profileren.“
 Door snelle veranderingen kan wet- en regelgeving
ingehaald worden door veranderingen in normen

10
Ethiek en het AG
 KERNVRAAG: wil AG in de voorhoede van de ethiek
spelen?
 “The CFA Institute Code of Ethics and Standards of
Professional Conduct are fundamental to the values of CFA
Institute and essential to achieving its mission to lead the
investment profession globally by promoting the highest
standards of ethics, education, and professional excellence
for the ultimate benefit of society. High ethical standards
are critical to maintaining the public’s trust in financial
markets and in the investment profession.”
 KERNVRAAG: wil AG in de voorhoede van de ethiek
spelen?
 “The CFA Institute Code of Ethics and Standards of
Professional Conduct are fundamental to the values of CFA
Institute and essential to achieving its mission to lead the
investment profession globally by promoting the highest
standards of ethics, education, and professional excellence
for the ultimate benefit of society. High ethical standards
are critical to maintaining the public’s trust in financial
markets and in the investment profession.”

Veranderingen
Paradox2.
Belangen
paradox
Gedrag-Controle
Paradox4.
Resultaten-
integriteit
Paradox3.
ETHIEK

12
Kenmerken van de huidige veranderingen5.
 In vergelijking met de industriele revolutie gaat de
verandering 10x zo snel en op een veel grotere schaal
 Iedereen is bewust van de veranderingen
 Mensen krijgen geen grip op de omvang en
neveneffecten
Kenmerken van de huidige veranderingen5.
 In vergelijking met de industriele revolutie gaat de
verandering 10x zo snel en op een veel grotere schaal
 Iedereen is bewust van de veranderingen
 Mensen krijgen geen grip op de omvang en
neveneffecten

13
Besluitvorming
 “Oude” intuitie niet langer adequaat.
 Voorspelbaarheid neemt af
 Identificeren welke langdurige trends stoppen
 Aanpassen intuitie
Governance
 Organisatie anders inrichten
 Besluitvormingsproces toetsen
 Plannen niet langer extrapoleren
Besluitvorming
 “Oude” intuitie niet langer adequaat.
 Voorspelbaarheid neemt af
 Identificeren welke langdurige trends stoppen
 Aanpassen intuitie
Governance
 Organisatie anders inrichten
 Besluitvormingsproces toetsen
 Plannen niet langer extrapoleren

Machiavelli
(distributief/positioneel)
Harvard
(Integratief/principieel)
Op basis van standpunten Op basis van belangen
Denken in termen van wij/zij Luisteren en inleven in anderen
Win-lose Win-win
Tactieken en trucs Openheid
Vinden van zwakke plek van
anderen
Gezamenlijke oplossingen zoeken
Zorgen voor informatie-onbalans Waarde creëren, waarde verdelen

Case studies – hoe ontvankelijk zijn
wij voor omgevings factoren?
1. Base case: Certificerende actuaris komt tot de conclusie dat jaarwerk niet correct is.
2. Geen (extern) toezicht
3. Veel concurrentie (veel aanbod actuarissen, weinig vraag)
4. (Bedrijfs)cultuur: bedrijf/land waar flexibel met integriteit wordt omgegaan
1. Base case: Certificerende actuaris komt tot de conclusie dat jaarwerk niet correct is.
2. Geen (extern) toezicht
3. Veel concurrentie (veel aanbod actuarissen, weinig vraag)
4. (Bedrijfs)cultuur: bedrijf/land waar flexibel met integriteit wordt omgegaan

Wat zijn de relaties?
• Arbeidsovereenkomst
• “uitgeleend” door grote consultancy
• Zelfstandige
• Lid professionele organisatie
• Arbeidsovereenkomst
• “uitgeleend” door grote consultancy
• Zelfstandige
• Lid professionele organisatie

 Model ontwikkelaar
 Rekenaar
 Adviseur
 Risk manager
 Ethiek gewaarborgd via de kernwaarden:
 Integriteit
 Onafhankelijkheid
 Vertrouwelijkheid
 Vakkundigheid
 Herleidbaarheid
 Zorgvuldigheid
 Model ontwikkelaar
 Rekenaar
 Adviseur
 Risk manager
 Ethiek gewaarborgd via de kernwaarden:
 Integriteit
 Onafhankelijkheid
 Vertrouwelijkheid
 Vakkundigheid
 Herleidbaarheid
 Zorgvuldigheid
Wat doet het AG?
Wat zijn de rollen van de actuaris?

 Wat is de kernvraag?
 Wie zijn de belanghebbenden?
 Wat zeggen de relevante regels, richtlijnen of afspraken?
 Welke voor- en welke tegenargumenten zijn er?
 Wat is mijn conclusie: wat ga ik doen?
 Toetsvraag: doe ik het ook?
 Voordelen: bewustwording, situatie afhankelijk
 Nadelen: fluide, geen AG-brede richtlijnen
 Woord ethiek wordt niet genoemd in AG meerjarenplan 2014-
2017 of Statuten vereniging AG!
 Geen PE verplichting ethiek
 Wat is de kernvraag?
 Wie zijn de belanghebbenden?
 Wat zeggen de relevante regels, richtlijnen of afspraken?
 Welke voor- en welke tegenargumenten zijn er?
 Wat is mijn conclusie: wat ga ik doen?
 Toetsvraag: doe ik het ook?
 Voordelen: bewustwording, situatie afhankelijk
 Nadelen: fluide, geen AG-brede richtlijnen
 Woord ethiek wordt niet genoemd in AG meerjarenplan 2014-
2017 of Statuten vereniging AG!
 Geen PE verplichting ethiek
Wat doet het AG?
Intervisie model voor omgang dilemma’s

 Oudste Engelse verzekeraar Equitable life niet in staat om in
2000 aan verplichtingen te voldoen
 Actuaris Roy Ranson is zowel CEO als appointed actuary
 Institute of Actuaries verbant Roy Ranson
 Oudste Engelse verzekeraar Equitable life niet in staat om in
2000 aan verplichtingen te voldoen
 Actuaris Roy Ranson is zowel CEO als appointed actuary
 Institute of Actuaries verbant Roy Ranson
Wat doen andere actuariele
verenigingen?

21
Rule based CFA

22
Rule based CFA

 Pas op voor window dressing -> maak het meetbaar/testbaar
 Niet alleen van toepassing op anderen
 Pas op het gebruik van de term markt- en bedrijfsgevoelige
informatie
 Keep it Simple (reflectie en discussie een plaats geven)
 To-do AG:
 Geef ethiek een centrale rol in examens
 Stel een minimum PE-vereiste voor ethiek
 Waarborg audit trails voor actuarissen die door
intercollegiaal consult besproken worden
 Voer een klokkeluider-regeling in
 Pas op voor window dressing -> maak het meetbaar/testbaar
 Niet alleen van toepassing op anderen
 Pas op het gebruik van de term markt- en bedrijfsgevoelige
informatie
 Keep it Simple (reflectie en discussie een plaats geven)
 To-do AG:
 Geef ethiek een centrale rol in examens
 Stel een minimum PE-vereiste voor ethiek
 Waarborg audit trails voor actuarissen die door
intercollegiaal consult besproken worden
 Voer een klokkeluider-regeling in
Take aways

 AG
» Kernwaarden voor leden van het AG, 2012
» Meerjarenplan 2014-2017 AG, mei 2014
» Statuten vereniging AG, 14 december 2011
» Toelichting reglement permanente educatie (PE), 27 mei 2013
 CFA
» Statistics,
http://www.cfainstitute.org/ethics/conduct/sanctions/Pages/index.a
spx
» Code of ethics,
http://www.cfainstitute.org/ethics/codes/ethics/Pages/index.aspx
 Equitable life,
» https://en.wikipedia.org/wiki/The_Equitable_Life_Assurance_Society
» http://www.equitable.co.uk/media/32300/king's%20final%20report0
7092012final.pdf
» http://www.theguardian.com/business/2007/mar/03/6
 AG
» Kernwaarden voor leden van het AG, 2012
» Meerjarenplan 2014-2017 AG, mei 2014
» Statuten vereniging AG, 14 december 2011
» Toelichting reglement permanente educatie (PE), 27 mei 2013
 CFA
» Statistics,
http://www.cfainstitute.org/ethics/conduct/sanctions/Pages/index.a
spx
» Code of ethics,
http://www.cfainstitute.org/ethics/codes/ethics/Pages/index.aspx
 Equitable life,
» https://en.wikipedia.org/wiki/The_Equitable_Life_Assurance_Society
» http://www.equitable.co.uk/media/32300/king's%20final%20report0
7092012final.pdf
» http://www.theguardian.com/business/2007/mar/03/6
Referenties

Referenties
1. Möller, G. (2012), Waardenloos: Banking on Ethics. Barnyard Publishing,
Bilthoven, p79
2. The Concept of Emergence," in Herbert Feigl and Michael Scriven, eds.,
Minnesota Studies in the Philosophy of Science, Volume I: The Foundations of
Science and the Concepts of Psychology and Psychoanalysis (University of
Minnesota Press, 1956), pp. 239-252
3. Meyer, Marshall W. and Vipin Gupta. 1994. “The Performance Paradox.”
search in Organizational Behavior(16): 309-69.
4. Ajzen, Icek (1991). "The theory of planned behavior". Organizational Behavior
and Human Decision Processes 50 (2): 179–211
5. Dobbs, R. and Maniyka, J.(2015), No Ordinary Disruption: the Four Global
Forces Breaking All the Trends, Public Affairs
6. Hirshleifer, David A., Investor Psychology and Asset Pricing (February 26,
2001). AFA 2001 New Orleans Meetings.
7. Kanhneman, D (2011), Thinking Fast and Slow. Penguin Group, London

About us
Servaas Houben leidt het actuariaat team van ENNIA in Willemstad, Curacao.
Hij studeerde econometrie in Nederland en werkte daar voor de eerste 4 jaar
van zijn carriere. Daarna werkte Servaas in Dublin en Londen. Naast actuariaat
heeft Servaas de CFA en FRM kwalificaties afgerond. Servaas schrijft
regelmatig voor zijn blog, voor CFA digest en (actuariele) magazines.
Email: servaashouben@gmail.com
Blog: http://actuaryabroad.wordpress.com
Dr. Arie Slottje, MBA studeerde personeelswerk, en heeft als promovendus
onderzoek gedaan naar de governance, risk management en compliance van
enkele ondernemingspensioenfondsen in Nederland en is daar in 2014 op
gepromoveerd. Arie is als associate verbonden aan twee organisaties, part-time
docent Research Methodology aan een internationale business school, visiteur bij
diverse pensioenfondsen en lid van een Verantwoordingsorgaan van een BPF.
Arie publiceert regelmatig in diverse bladen.
Email: a.slottje@tiscali.nl

Ethiek actuarisdag

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (12)

Similar to Ethiek actuarisdag

Similar to Ethiek actuarisdag (20)

More from Servaas Houben, AAG-FIA, CFA, FRM

More from Servaas Houben, AAG-FIA, CFA, FRM (18)

Ethiek actuarisdag