Qt092

LuËn v¨n tèt nghiÖp
Më ®Çu
Trong nh÷ng n¨m qua nÒn kinh tÕ níc ta ®· vμ ®ang chuyÓn ho¸
m¹nh mÏ sang c¬ chÕ thÞ trêng, theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa
cã sù qu¶n lý cña nhμ níc.
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, ®Ó thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn cña
nÒn kinh tÕ, çc doanh nghiÖp ®· vμ ®ang kh¾c phôc nh÷ng khã
kh¨n, víng m¾c cßn tån t¹i cña cña chÕ cò. Tõ c¬ chÕ qu¶n lý tËp
trung quan liªu bao cÊp bíc sang c¬ chÕ qu¶n trÞ kinh doanh phï
hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng. Sau h¬n mêi n¨m ®æi míi nÒn kinh tÕ,
níc ta ®· cã nh÷ng thμnh tùu lín t¹o nªn mét bíc ngoÆt lÞch sö
trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. Do vËy çc doanh nghiÖp
muèn ®øng v÷ng trªn thÞ trêng th× ph¶i n¾m v÷ng ®îc thÞ hiÕu
cña ngêi tiªu dïng, gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thμnh, n©ng cao chÊt lîng
s¶n phÈm ®Ó ®¸p øng nhu cÇu, thÞ hiÕu ®ã.
Tuy nhiªn kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mμ cã ®îc sù ph¸t triÓn nh vËy,
nã ®ßi hái ph¶i cã sù t duy, lÒ lèi vμ phong çch lμm viÖc trong
nÒn kinh tÕ thÞ trêng. §èi víi mçi doanh nghiÖp vai trß cña ngêi
lao ®éng lμ rÊt quan träng, ®©y lμ ®iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ tån t¹i
vμ ph¸t triÓn. Mét ngêi l·nh ®¹o tμi n¨ng, quyÕt ®o¸n cã thÓ dÉn
tíi doanh nghiÖp vît qua mäi khã kh¨n ®ång thêi cã thÓ doanh
nghiÖp ph¸t triÓn, toμn diÖn. ChÝnh v× vËy mμ viÖc n©ng cao
hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c qu¶n trÞ lμ v« cïng quan träng.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty b¸ch ho¸ sè 5 Nam Bé em
nhËn thÊy c«ng ty nμy lμ c«ng ty nhμ níc vèn còng chuyÓn m×nh tõ
c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ®Ó
theo kÞp víi nhÞp ®é ph¸t triÓn cña thêi ®¹i c«ng ty còng ®· cã rÊt
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
1

nhiÒu sù thay ®æi vÒ ph¬ng thøc kinh doanh cña m×nh, thay ®æi vÒ
ph¬ng thøc b¸n hμng, ph¬ng thøc tiªu thô... tuy nhiªn ho¹t ®éng mua
hμng vÉn cha ®ù¬c quan t©m thùc sù. §©y lμ vÊn ®Ò mμ kh«ng chØ
cña c«ng ty nμy mμ gÇn nh nã tån t¹i trong hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp
quèc doanh. Ho¹t ®éng mua hμng rÊt Ýt ®îc quan t©m ®Õn nh ho¹t
®éng b¸n hμng. C¸c doanh nghiÖp quan t©m ®Õn viÖc mang l¹i lîi
nhuËn cho doanh nghiÖp h¬n lμ quan t©m ®Õn tiÕt kiÖm chi phÝ
mua hμng. ViÖc mua hμng cha ®îc ®¸nh gi¸ t¬ng xøng víi vÞ trÝ cña
nã. Trong khi mua hμng l¹i lμ kh©u tiªn, c¬ b¶n cña ho¹t ®éng kinh
doanh, lμ ®iÒu kiÖn ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp tån
t¹i vμ ph¸t triÓn. Mua hμng nh»m t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt cho ho¹t ®éng
b¸n hμng, ho¹t ®«ng b¸n hμng cã ®îc tèt hay kh«ng phô thuéc rÊt
nhiÒu vμo ho¹t ®éng mua hμng. H¬n n÷a mua hμng tèt t¹o ®iÒu kiÖn
t¨ng lîi nhuËn. ChÝnh v× vËy mμ em ®· chän ®Ò tμi “N©ng cao chÊt
lîng c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng” lμm ®Ò tμi cho luËn v¨n tèt nghiÖp
cña m×nh. §©y lμ mét dÞp tèt ®Ó em cã thÓ hiÓu râ ¬n vÒ ho¹t ®éng
qu¶n trÞ mua hμng trong doanh nghiÖp kh«ng chØ trªn lý thuyÕt mμ
cßn th«ng qua thùc tÕ.
Ngoμi phÇn më ®Çu vμ phÇn kÕt luËn ®Ò tμi gåm ba ch¬ng lín:
Ch¬ng 1: c¬ së lý luËn chung vÒ qu¶n trÞ mua hμng trong
doanh nghiÖp thng m¹i.
Ch¬ng 2: Kh¶o s¸t vμ ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng t¹i
c«ng ty b¸ch ho¸ sè 5 Nam Bé.
Ch¬ng3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoμn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ
mua hμng t¹i c«ng ty b¸ch ho¸ sè 5 Nam Bé.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
2

Ch¬ng 1:
C¬ së lý luËn cña qu¶n trÞ mua hμng trong doanh
nghiÖp th¬ng m¹i
1.1 Ho¹t ®éng mua hμng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i
1.1.1 TÇm quan träng cña ho¹t ®éng mua hμng trong doanh nghiÖp
th¬ng m¹i
Mua hμng lμ ho¹t ®éng ®Çu tiªn nh»m t¹o ra yÕu tè ®Çu vμo
(®èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i yÕu tè ®Çu vμo lμ nguån hμng) mét
çch ®Çy ®ñ, kÞp thêi, ®ång bé, ®óng quy çch, chñng lo¹i, chÊt lîng,
phï hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hμng vμ kÕ ho¹ch b¸n ra cña doanh
nghiÖp.
Díi gãc ®é cña nhμ qu¶n trÞ th× mua hμng hoμn toμn tr¸i ngù¬c
víi b¸n hμng. NÕu b¸n hμng cã nghÜa lμ t¹o ra mét nhu cÇu vÒ s¶n
phÈm hμng ho¸ vμ dÞch vô mét çch cã hÖ thèng vμ t×m çch lμm t¨ng
ý thøc vÒ nhu cÇu ®ã th× mua hμng lμ phñ nhËn hoÆc ®×nh ho·n
nhu cÇu ®ã cho tíi khi t×m ra ®îc ®iÒu kiÖn mua hμng tèt. Thùc chÊt,
mua hμng biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
3

Mua hμng lμ çc ho¹t ®éng nghiÖp vô cña çc doanh nghiÖp sau
khi xem xÐt, t×m hiÓu vÒ chñ hμng vμ cïng víi chñ hμng bμn b¹c, tho¶
thuËn ®iÒu kiÖn mua b¸n, thùc hiÖn çc thñ tôc mua b¸n, thanh to¸n
vμ çc nghiÖp vô giao nhËn, vËn chuyÓn nh»m t¹o nªn lùc lîng hμng
ho¸ t¹i doanh nghiÖp víi sè lîng, chÊt lîng, cu cÊu ®¸p øng çc nhu cÇu
cña dù tr÷, b¸n hμng phôc vô cho kh¸ch hμng víi chi phÝ thÊp nhÊt.
+ VÞ trÝ cña ho¹t ®éng mua hμng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i
Mua hμng lμ nghiÖp vô më ®Çu cho ho¹t ®éng kinh doanh cña
doanh nghiÖp, ®©y lμ kh©u më ®Çu cho lu chuyÓn hμng ho¸, mua
®óng chñng lo¹i, mÉu m·, sè lîng, vμ chÊt lîng th× dÉn ®Õn mua vμ
b¸n tèt h¬n. Trong c¬ chÕ thÞ trêng th× b¸n hμng lμ kh©u quan träng
nhng mua hμng lμ tiÒn ®Ò t¹o ra lîng hμng ban ®Çu ®Ó triÓn khai
toμn bé hÖ thèng kinh doanh cña doanh nghiÖp. VËy nªn mua hμng lμ
nghiÖp vô më ®Çu quy tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp, mua lμ
tiÒn ®Ò ®Ó b¸n vμ ®¹t ®îc lîi nhuËn. Trªn thùc tÕ kh©u b¸n hμng khã
h¬n mua hμng nhng hμng vi hay bÞ m¾c sai lÇm nhÊt l¹i lμ hμnh vi
mua hμng vμ nghiÖp vô mua hμng cã vÞ trÝ rÊt quan träng ®èi víi çc
doanh nghiÖp vμ çc nhμ kinh doanh.
+ Mua hμng cã vai trß quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña
doanh nghiÖp ë chç:
- Mua hμng nh»m t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt cho ho¹t ®éng b¸n hμng. Çc
doanh nghiÖp muèn b¸n hμng ra thÞ trêng th× ph¶i cã tiÒn ®Ò vËt
chÊt tøc lμ ph¶i cã yÕu tè ®Çu vμo. Çc yÕu tè ®Çu vμo chÝnh lμ
hμng ho¸, nguyªn nhiªn vËt liÖu cña doanh nghiÖp. Mua hμng sÏ gióp
cho doanh nghiÖp cã hμng ho¸ trong tay tõ ®ã b¸n ra thÞ trêng. Víi
chøc n¨ng mua ®i b¸n l¹i doanh nghiÖp lu«n mong muèn phÊn ®Êu
®Ó mua ®îc hμng ho¸ víi chi phÝ thÊp nhÊt, cã thÓ tho¶ m·n tèt nhÊt
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
4

nhu cÇu cña kh¸ch hμng, ®¸p øng mét c¸ch tèt nhÊt nhu cÇu cña
kh¸ch hμng ®Ó thu hót kh¸ch hμng vÒ phÝa m×nh. Môc ®Ých kinh
doanh cña doanh nghiÖp lμ t×m kiÕm lîi nhuËn tèi ®a do ®ã ph¶i
tÝnh ®Õn mua hμng víi sè lîng vμ gi¸ c¶ hîp lý tr¸nh t×nh tr¹ng hμng
thõa hay thiÕu ®Òu kh«ng tèt cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp. Mua hμng gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho doanh
nghiÖp trªn thÞ trêng. §iÒu nμy thÓ hiÖn chi phÝ mua hμng cña
doanh nghiÖp (bao gåm c¶ gi¸ mua hμng cña doanh nghiÖp vμ nh÷ng
chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh mua hμng cu¶ doanh nghiÖp nh chi
phÝ ®Æt hμng, chi phÝ vËn chuyÓn... ) sÏ lμm cho gi¸ ®Çu vμo trªn
mét ®¬n vÞ cao vμ tõ ®ã lμm cho gi¸ b¸n cao.
- Mua hμng ®¶m b¶o cã ®ñ lîng hμng b¸n ra cho kh¸ch hμng theo
®óng yªu cÇu cña hä. §èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i khi mua hμng
nÕu mua ph¶i hμng kÐm chÊt lîng, kÐm phÈm chÊt, mÉu m·, chñng
lo¹i, kÝch cì kh«ng phï hîp, lçi mèt th× kh¸ch hμng sÏ kh«ng chÊp nhËn
nh÷ng s¶n phÈm ®ã. Mμ kh¸ch hμng ®· kh«ng chÊp nhËn nh÷ng s¶n
phÈm ®ã th× ho¹t ®éng kinh doanh kh«ng ®¹t hiÖu qu¶. Môc ®Ých
cña doanh nghiÖp lμ ph¶i lμm sao ®Ó kh¸ch hμng c¶m thÊy hμi lßng
vÒ s¶n phÈm cña m×nh ®Ó thu hót kh¸ch hμng. Kh¸ch hμng lμ ng¬×
cuèi cïng bá tiÒn tói ra ®Ó mua s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, lμ ng¬×
quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña doanh nghiÖp hay kh«ng. Cho nªn cã kh¸ch
hμng th× doanh nghiÖp míi cã ®îc doanh thu vμ thu ®îc lîi nhuËn.
Mua hμng phï hîp víi yªu cÇu cña kh¸ch hμng, phï hîp víi yªu cÇu kinh
doanh gióp cho ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i tiÕn hμnh thuËn lîi,
kÞp thêi, ®Èy nhanh ®îc tèc ®é lu chuyÓn hμng ho¸, t¹o ®iÒu kiÖn gi÷
chø tÝn vμ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Mua hμng lμ mét trong
nh÷ng kh©u quan träng nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lu th«ng
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
5

hμng ho¸, t¹o ra lîi nhuËn trong kinh doanh, n©ng cao ®êi sèng çn bé
c«ng nh©n viªn, t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp thu khoa häc kü thuËt cña thÕ giíi.
1.1.2 Çc ph¬ng ph¸p vμ quy t¾c mua hμng trong doanh nghiÖp
th¬ng m¹i
1.1.2.1 Çc ph¬ng ph¸p mua hμng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
a) C¨n cø vμo quy m« mua hμng
Mua hμng theo nhu cÇu: Lμ h×nh thøc mua hμng trong cña
doanh nghiÖp th¬ng m¹i trong ®ã khi doanh nghiÖp cÇn mua hμng víi
sè lîng bao nhiªu th× sÏ tiÕn hμnh mua bÊy nhiªu tøc lμ mçi lÇn mua
hμng chØ mua võa ®ñ nhu cÇu b¸n ra cña doanh nghiÖp trong mét
thêi gian nhÊt ®Þnh. §Ó cã ®uîc quyÕt ®Þnh lîng hμng sÏ mua trong
tõng lÉn, doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vμo diÔn biÕn thÞ trêng, tèc ®é
tiªu thô s¶n phÈm vμ xem xÐt lîng hμng thùc tÕ cña doanh nghiÖp.
Lîng b¸n hμng dù kiÕn + tån ®Çu kú + tån cuèi k×
Lîng hμng thÝch hîp =
mét lÇn mua sè vßng chu chuyÓn hμng ho¸ dù kiÕn
Ph¬ng ph¸p nμy cã u ®iÓm sau:
+ C¬ së ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu mua hμng ®¬n gi¶n. Nhu cÇu mua
hμng ®îc x¸c ®Þnh xuÊt ph¸t tõ kÕ ho¹ch b¸n ra cña doanh nghiÖp
hay cña çc bé phËn, lîng hμng ho¸ dù tr÷ thùc tÕ ®Çu k× vμ kÕ ho¹ch
dù tr÷ cho k× b¸n tiÕp theo.
+ Lù¬ng tiÒn bá ra cho tõng lÇn mua hμng lμ kh«ng lín l¾m nªn gióp
cho doanh nghiÖp thu håi vèn nhanh vμ do mua bao nhiªu b¸n hÕt
bÊy nhiªu nªn lù¬ng hμng ho¸ dù tr÷ Ýt. Do vËy sÏ tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng
ø ®äng vèn, tiÕt kiÖm ®ù¬c chi phÝ b¶o qu¶n, gi÷ g×n hμng ho¸ vμ
çc chi phÝ kh¸c. §iÒu ®ã lμm t¨ng nhanh tèc ®é chu chuyÓn cña vèn
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
6

+ Qu¸ tr×nh mua hμng diÔn ra nhanh chãng, thuËn lîi nªn gióp cho
doanh nghiÖp tr¸nh ®ù¬c nh÷ng rñi ro do biÕn ®éng vÒ gi¸ hay do
nhu cÇu vÒ hμng ho¸ thay ®æi, gi¶m thiÓu nh÷ng thiÖt h¹i do thiªn tai
(ho¶ ho¹n, lò lôt... ) hay chiÕn tranh g©y ra.
Bªn c¹nh ®ã mua hμng theo nhu cÇu cßn cã nhù¬c ®iÓm cÇn lu ý:
+ V× lù¬ng hμng mua vÒ Ýt chØ ®ñ b¸n ra ë møc ®é b×nh thêng nªn
nÕu viÖc nhËp hμng bÞ trÔ hay hμng b¸n ch¹y h¬n møc b×nh thõ¬ng
th× doanh nghiÖp cã nguy c¬ thiÕu hμng.
+ Chi phÝ mua hμng thõ¬ng cao, doanh nghiÖp kh«ng ®ù¬c hëng c¸c
u ®·i mμ ngêi b¸n hμng dμnh cho. Doanh nghiÖp bÞ mÊt c¬ héi kinh
doanh trªn thÞ trêng khi trªn thÞ trêng cã c¬n sèt vÒ hμng ho¸ mμ
doanh nghiÖp ®ang kinh doanh, lóc ®ã môc tiªu lîi nhuËn cña doanh
nghiÖp sÏ kh«ng ®¹t ®ù¬c, doanh nghiÖp sÏ kh«ng thÓ thu ®îc lîi
nhuËn “siªu ng¹ch ”.
Mua hμng theo l« lín: Mua hμng theo l« lín lμ lù¬ng hμng mua
mét lÇn nhiÒu h¬n nhu cÇu b¸n ra cña doanh nghiÖp trong mét thêi
gian nhÊt ®Þnh. Trªn c¬ së dù ®o¸n nhu cÇu trong mét kho¶n thêi
gian nhÊt ®Þnh nμo ®ã. Dùa vμo mét sè luËn cø ta cã thÓ x¸c ®Þnh
®îc sè lîng hμng tèi u cÇn nhËp bëi vËy ta biÕt r»ng tæng chi phÝ cho
viÖc nh©p hμng sÏ nhá nhÊt khi chi phÝ lu tr÷ hμng ho¸ b»ng víi chi
phÝ mua hμng.
NÕu ta gäi: C-Tæng chi phÝ
1 C - Chi phÝ mét lÇn mua hμng
2 C - Chi phÝ b¶o qu¶n ®¬n vÞ hμng ho¸ trong mét ®¬n vÞ thêi
gian
C - Sè lîng ®¬n vÞ hμng ho¸ cÇn thiÕt trong mét ®¬n vÞ thêi gian
Q - Sè lîng hμng ho¸ thu mua mét lÇn
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
7

Gi¶ thiÕt Q kh«ng ®æi vμ sè lîng hμng ho¸ dù tr÷ trong kho b»ng Q/2
th× ta cã:
C D
2* 1*
C
Q= 2
C= 2 C * (Q/2) + 1 C *Q/D)
C«ng thøc nμy cho ta thÊy lîng hμng nhËp tèi u víi tæng chi phÝ thu
mua, b¶o qu¶n lμ thÊp nhÊt.
Tõ ®ã cã thÓ thÊy mua theo l« cã nh÷ng u ®iÓm sau:
+ Chi phÝ mua hμng cã thÓ gi¶m ®îc vμ doanh nghiÖp cã thÓ nhËn
®îc nh÷ng u ®·i cña c¸c nhμ cung cÊp.
+ Chñ ®éng chän ®îc c¸c nhμ cung cÊp uy tÝn nªn Ýt gÆp rñi ro khi
nhËp hμng
+ Cã thÓ chíp ®îc thêi c¬ nÕu cã nh÷ng “ c¬n sèt ” thÞ trêng, do ®ã
cã thÓ thu ®îc lîi nhuËn “ siªu ng¹ch ”.
Song nã còng kh«ng tr¸nh ®îc nh÷ng nhîc ®iÓm ph¸t sinh nhÊt ®Þnh
®ã lμ:
+ Ph¶i sö dông mét lîng vèn hμng ho¸ lín ®iÒu nμy g©y ra nh÷ng khã
kh¨n tμi chÝnh cho doanh nghiÖp, lμm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn
cña doanh nghiÖp
+ Chi phÝ b¶o qu¶n, b¶o hiÓm hμng ho¸ lín.
+ Rñi ro (thiªn tai, mÊt c¾p, l¹c mèt, h¹ gi¸ ) cao.
b) C¨n cø vμo h×nh thøc mua
TËp trung thu mua: Nh÷ng doanh nghiÖp cã quy m« lín thêng cã
nh÷ng bé phËn chuyªn tr¸ch thu mua theo nhãm hμng, mÆt hμng. Ph-
¬ng ph¸p thu mua nμy cã u ®iÓm lμ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ nhng nã cã
nhîc ®iÓm lμ mua b¸n t¸ch rêi nhau, nhiÒu khi mua hμng vÒ kh«ng
b¸n ®îc v× kh«ng phï hîp víi nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
8

Ph©n t¸n thu mua: Trong ®iÒu kiÖn doanh nghiÖp kho¸n cho
tõng quÇy hμng, hä ph¶i tù lo vèn vμ nguån hμng kinh doanh. ¦u ®iÓm
cña ph¬ng ph¸p nμy lμ n¾m ch¾c ®îc nhu cÇu, thÞ trêng mua vμ b¸n
g¾n liÒn nhau. Nhîc ®iÓm lμ sè lîng mua b¸n Ýt, gi¸ c¶ cao, chi phÝ
kÝ kÕt t¨ng.
Liªn kÕt thu mua ph©n t¸n tiªu thô: §©y lμ h×nh thøc mμ çc
doanh nghiÖp nhá thêng ¸p dông do ®iÒu kiÖn vèn Ýt, mét sè cöa
hμng liªn kÕt víi nhau cïng thu mua hμng ho¸, sau ®ã ph©n phèi l¹i cho
çc cöa hμng tiªu thô. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc mua hμng nμy lμ do mua
nhiÒu nªn mua ®îc gi¸ thÊp, tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ vËn chuyÓn trªn
mét ®¬n vÞ hμng ho¸, chi phÝ ®i l¹i cña çn bé thu mua vμ mét sè chi
phÝ kh¸c liªn quan. Nhng còng cã nhîc ®iÓm lμ do mua nhiÒu nªn ph¶i
chi phÝ b¶o qu¶n, hao hôt t¨ng, tèc ®é chu chuyÓn vèn chËm.
c) C¨n cø vμo thêi h¹n tÝn dông
Mua ®Õn ®©u thanh to¸n ®Õn ®ã (mua thanh to¸n ngay) theo
ph¬ng thøc nμy th× khi nhËn ®îc hμng ho¸ do bªn b¸n giao th× doanh
nghiÖp ph¶i lμm thñ tôc cho bªn b¸n
Mua giao hμng tríc: sau khi bªn b¸n giao hμng cho doanh
nghiÖp, doanh nghiÖp ®· nhËn ®îc hμng ho¸ sau mét thêi gian doanh
nghiÖp míi ph¶i thanh to¸n l« hμng ®ã.
Mua ®Æt tiÒn tríc nhËn hμng sau: sau khi kÝ hîp ®ång mua b¸n
hμng ho¸ víi nhμ cung cÊp doanh nghiÖp ph¶i tr¶ mét kho¶n tiÒn (cã
thÓ lμ mét phÇn l« hμng hay toμn bé gi¸ trÞ cña l« hμng) ®Õn thêi h¹n
giao hμng bªn b¸n sÏ tiÕn hμnh giao hμng cho bªn mua.
d) C¨n cø theo nguån hμng:
Mua trong níc: §©y lμ h×nh thøc mua mμ mäi ho¹t ®éng mua
cña doanh nghiÖp ®îc tiÕn hμnh trong ph¹m vi mét quèc gia. Nguån
hμng ®ã ®îc s¶n xuÊt trong níc.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
9

Mua tõ níc ngoμi(nhËp khÈu): §©y lμ h×nh thøc doanh nghiÖp
mua hμng tõ níc ngoμi vÒ ®Ó phôc vô cho viÖc kinh doanh ë trong n-íc.
Trog ®ã cã hai h×nh thøc nhËp khÈu:
+ NhËp khÈu uû th¸c lμ h×nh thøc nhËp khÈu trong ®ã c«ng ty
®ãng vai trß lμm trung gian ®Ó tiÕn hμnh çc nghiÖp vô nhËp khÈu
hμng ho¸ vμ thiÕt bÞ m¸y mãc níc ngoμi vμo ViÖt Nam theo yªu cÇu
cña kh¸ch hμng ntrong níc. Trong ho¹t ®éng dÞch vô nμy c«ng ty
kh«ng ph¶i sö dông vèn cña m×nh vμ ®îc hëng mét kho¶n gäi lμ phÝ
uû th¸c.
+ NhËp khÈu trùc tiÕp lμ h×nh thøc nhËp khÈu trong ®ã c«ng ty
thùc hiÖn tõ kh©u ®Çu ®Õn kh©u cuèi tõ khi t×m hiÓu nhu cÇu cña
thÞ trêng ®Ó mua ®Õn khi b¸n hμng vμ thu tiÒn vÒ b»ng vèn cña
m×nh.
Cïng víi çch thøc ph©n lo¹i nh trªn cßn cã nhiÒu çch ph©n lo¹i
kh¸c nh: ph©n lo¹i theo ph¬ng thøc mua theo hîp ®ång, ph¬ng thøc
mua trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp, ph¬ng thøc mua theo hîp ®ång hay mua
theo ®¬n hμng, mua bu«n hay mua lÎ...Mçi ph¬ng ph¸p trªn ®Òu cã
nh÷ng u vμ nhîc ®iÓm riªng nªn çc doanh nghiÖp tuú vμo thùc tr¹ng
cña m×nh trong tõng thêi ®iÓm, tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh ®Ó quyÕt
®Þnh xem m×nh nªn theo ph¬ng thøc nμo lμ thuËn tiÖn nhÊt vμ tèt
nhÊt.
1.1. 2. 2 Çc quy t¾c ®¶m b¶o mua hμng cã hiÖu qu¶.
+ Quy t¾c mua hμng cña nhiÒu nhμ cung cÊp: doanh nghiÖp nªn lùa
chän cho m×nh mét sè lîng nhμ cung cÊp nhÊt ®Þnh. §iÒu ®ã sÏ gióp
cho doanh nghiÖp ph©n t¸n ®îc rñi ro bëi ho¹t ®éng mua hμng cã thÓ
gÆp nhiÒu rñi ro tõ phÝa nhμ cung cÊp. NÕu nh doanh nghiÖp chØ
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
10

mua hμng cña mét nhμ cung cÊp duy nhÊt hoÆc mét sè Ýt th× khi rñi
ro x¶y ra doanh nghiÖp ph¶i g¸nh chÞu tÊt c¶ vμ rÊt khã kh¾c phôc.
Nh÷ng rñi ro x¶y ra trong mua hμng lμ rÊt ®a d¹ng: nã cã thÓ x¶y ra
do thÊt b¹i trong kinh doanh hay rñi ro kh¸c mμ b¶n th©n çc nhμ cung
cÊp gÆp ph¶i nh thiÕu nguyªn vËt liÖu, c«ng nh©n ®×nh c«ng, chiÕn
tranh, do nh÷ng trôc trÆc trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hay do sù bÊt
tÝn cña çc nhμ cung cÊp. Víi ý nghÜ ph©n t¸n rñi ro, nhiÒu ngêi gäi
nguyªn t¾c thø nhÊt lμ nguyªn t¾c “kh«ng bá tiÒn vμo mét tói ”. Ngoμi
ra nguyªn t¾c nμy cßn t¹o sù c¹nh tranh gi÷a çc nhμ cung cÊp. NÕu
hμng ho¸ ®Çu vμo cña doanh nghiÖp chØ ®îc mua tõ mét hay mét sè
rÊt Ýt nhμ cung cÊp th× nh÷ng nhμ cung cÊp nμy cã thÓ Ðp gi¸ vμ ¸p
®Æt çc ®iÒu kiÖn mua b¸n hμng cho doanh nghiÖp. Khi doanh
nghiÖp tá ý ®Þnh mua hμng cña nhiÒu ngêi th× b¶n th©n çc nhμ
cung cÊp sÏ ®a ra nh÷ng ®iÒu kiÖn hÊp dÉn vÒ gi¸ c¶, giao nhËn,
thanh to¸n ®Ó thu hót ngêi mua vÒ phÝa m×nh.
Tuy nhiªn khi thùc hiÖn nguyªn t¾c nμy çc doanh nghiÖp cÇn l-u
ý lμ trong sè çc nhμ cung cÊp cña m×nh nªn chän ra mét nhμ cung
cÊp chÝnh ®Ó x©y dùng mèi quan hÖ lμm ¨n l©u dμi, bÒn v÷ng dùa
trªn c¬ së tin tëng vμ gióp ®ì lÉn nhau. Nhμ cung cÊp chÝnh lμ nhμ
cung cÊp mμ doanh nghiÖp mua hμng cña hä nhiÒu h¬n vμ thêng
xuyªn. V× vËy doanh nghiÖp cã thÓ dÔ dμng nhËn ®îc nhiÒu u ®·i tõ
phÝa nhμ cung cÊp nμy h¬n so víi nh÷ng kh¸ch hμng kh¸c, thËm chÝ
cßn ®îc hä gióp ®ì khi doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n (®îc hëng tÝn
dông m¹i khi thiÕu vèn, ®îc u tiªn mua hμng khi hμng ho¸ khan
hiÕm,...) vμ doanh nghiÖp thêng trë thμnh kh¸ch hμng truyÒn thèng
cña çc nhμ cung cÊp. Ngîc l¹i doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i gióp ®ì
nhμ cung cÊp khi hä gÆp khã kh¨n.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
11

+ Quy t¾c lu«n gi÷ thÕ chñ ®éng tríc çc nhμ cung cÊp: nÕu ngêi b¸n
hμng cÇn ph¶i t¹o ra mét nhu cÇu vÒ s¶n phÈm hay dÞch vô mét çch
cã hÖ thèng vμ t×m çch ph¸t triÓn nhu cÇu ®ã ë çc kh¸ch hμng cña
m×nh, th× ngêi mua hμng l¹i ph¶i lμm ®iÒu ngîc l¹i, tøc lμ ph¶i t×m
çch phñ nhËn hay ®×nh ho·n nhu cÇu ®ã mét çch cã ý thøc cho
®Õn khi t×m ®îc nh÷ng ®iÒu kiÖn mua hμng tèt h¬n. §i mua hμng lμ
gi¶i mét sè bμi to¸n víi v« sè rμng buéc kh¸c nhau. Cã nh÷ng “ rμng
buéc chÆt ” (®iÒu kiÖn kh«ng thÓ nh©n nhîng ®îc) vμ cã nh÷ng “
rμng buéc láng ” (®iÒu kiÖn cã thÓ nh©n nhîng ®îc). Trong khi ®ã çc
nhμ cung cÊp lu«n lu«n ®a ra nh÷ng th«ng tin phong phó vμ hÊp dÉn
vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng, ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn vμ thanh to¸n, çc dÞch vô
sau b¸n... nÕu kh«ng tØnh t¸o, quyÒn chñ ®éng cña doanh nghiÖp víi
t çch lμ ngêi mua sÏ mÊt dÇn vμ sÏ tù nguyÖn trë thμnh n« lÖ cho nhμ
cung cÊp mμ quªn ®i nh÷ng “rμng buéc chÆt ” ®Ó råi ph¶i lo ®èi phã
víi çc rñi ro. V× vËy ®Ó kh«ng trë thμnh n« lÖ cho nhμ cung cÊpv×
vËy çch ®¬n gi¶n nhÊt lμ ghi ®Çy ®ñ tÊt c¶ çc lêi høa cña ngêi b¸n
hμng, sau ®ã tæng hîp chóng vμo trong mét hîp ®ång vμ b¾t ngêi b¸n
kÝ vμo ®Êy. Lóc nμy ta sÏ buéc ngêi b¸n hμng th¬ng lîng víi m×nh mét
çch chñ ®éng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn cã lîi
+ Quy t¾c ®¶m b¶o “sù hîp lý ” trong t¬ng quan quyÒn lîi gi÷a doanh
nghiÖp víi nhμ cung cÊp: nÕu doanh nghiÖp khi mua hμng chÊp
nhËn nh÷ng ®iÒu kiÖn bÊt lîi cho m×nh th× sÏ ¶nh hëng xÊu ®Õn
hiÖu qu¶ mua hμng vμ cã nguy c¬ bÞ gi¶m ®¸ng kÓ vÒ lîi nhuËn kinh
doanh. Ngîc l¹i, nÕu doanh nghiÖp cè t×nh “Ðp ” nhμ cung cÊp ®Ó ®¹t
®îc lîi Ých cña m×nh mμ kh«ng quan t©m ®Õn lîi Ých cña nhμ cung
cÊp th× dÔ gÆp trôc trÆc trong viÖc tho¶ thuËn (kh«ng ®¹t ®îc sù
tho¶ thuËn) vμ thùc hiÖn hîp ®ång (hîp ®ång cã nguy c¬ kh«ng thùc
hiÖn ®îc). §¶m b¶o sù “ hîp lý ” vÒ lîi Ých kh«ng chØ lμ ®iÒu kiÖn c¬
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
12

b¶n ®Ó doanh nghiÖp vμ nhμ cung cÊp gÆp ®îc nhau vμ cïng nhau
thùc hiÖn hîp ®ång, t¹o ch÷ tÝn trong quan hÖ lμm ¨n l©u dμi, mμ cßn
gióp cho doanh nghiÖp gi÷ ®îc sù tØnh t¸o, s¸ng suèt trong ®μm ph¸n,
tr¸nh nh÷ng ®iÒu ®¸ng tiÕc cã thÓ x¶y ra.
1.2 Vai trß vμ néi dung cña qu¶n trÞ mua hμng trong doanh nghiÖp
th¬ng m¹i.
1.2.1 Môc tiªu vμ vai trß cña qu¶n trÞ mua hμng trong doanh
nghiÖp th¬ng m¹i.
+) Kh¸i niÖmvÒ qu¶n trÞ mua hμng:
Theo çch tiÕp cËn qu¸ tr×nh: qu¶n trÞ mua hμng lμ qu¸ tr×nh
ho¹ch ®Þnh, tæ chøc, l·nh ®¹o ®iÒu hμnh vμ kiÓm so¸t ho¹t ®éng
mua hμng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i nh»m thùc hiÖn môc tiªu b¸n
hμng.
Theo çch tiÕp cËn t¸c nghiÖp: Qu¶n trÞ mua hμng lμ qu¶n trÞ
b»ng çc bíc c«ng viÖc nh x¸c ®Þnh nhu cÇu, t×m vμ lùa chän nhμ
cung cÊp, theo dâi vμ kiÓm tra viÖc giao nhËn, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ mua
hμng nh»m ®¹t ®îc çc môc tiªu ®· x¸c ®Þnh.
Qu¸ tr×nh mua hμng lμ qu¸ tr×nh ph©n tÝch ®Ó ®i ®Õn quyÕt
®Þnh mua hμng g×? cña ai, víi sè lîng vμ gÝ c¶ nh thÕ nμo. §©y lμ
mét qu¸ tr×nh phøc t¹p ®îc lÆp ®i, lÆp l¹i thμnh mét chu k×, nã liªn
quan ®Õn viÖc sö dông çc kÕt qu¶ ph©n tÝch çc yÕu tè trong qu¶n
lÝ, cung øng.
+ Môc tiªu cña qu¶n trÞ mua hμng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i:
Do mua hμng lμ kh©u ®Çu tiªn, c¬ b¶n cña ho¹t ®éng kinh
doanh, lμ ®iÒu kiÖn ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp tån
t¹i vμ ph¸t triÓn, ®Ó c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng cã hiÖu qu¶ th× môc
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
13

tiªu c¬ b¶n cña ho¹t ®éng mua hμng lμ ®¶m b¶o an toμn cho b¸n ra,
®¶m b¶o chÊt lîng mua hμng, vμ mua hμng víi chi phÝ thÊp nhÊt.
- §¶m b¶o an toμn cho b¸n ra thÓ hiÖn tríc hÕt lμ hμng mua ph¶i ®ñ
vÒ sè lîng vμ c¬ cÊu tr¸nh t×nh tr¹ng thõa hay thiÕu dÉn ®Õn ø ®äng
hμng ho¸ hay gi¸n ®o¹n kinh doanh lμm ¶nh hëng ®Õn lu th«ng hμng
ho¸. MÆt kh¸c hμng mua ph¶i phï hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hμng v×
kh¸ch hμng lμ ngêi tiªu dïng s¶n phÈm do c«ng ty b¸n ra. C«ng ty cã
tån t¹i hay kh«ng phô thuéc vμo kh¸ch hμng. Cuèi cïng lμ ®¶m b¶o sao
cho viÖc mua hμng, vËn chuyÓn Ýt gÆp rñi ro (do giao hμng chËm,
¸ch t¾c trong kh©u vËn chuyÓn... ). Ch¼ng h¹n nh ®óng vμo thêi
®iÓm nμo ®ã, mét mÆt hμng ®ang lªn” c¬n sèt ” mμ theo ®óng tÝnh
to¸n cña doanh nghiÖp hμng sÏ vÒ ®óng vμo thêi ®iÓm ®ã nhng do
viÖc giao hμng chËm doanh nghiÖp sÏ mÊt ®i c¬ héi thu ®îc lîi nhuËn
“siªu ng¹ch ” vμ cã thÓ sÏ dÉn ®Õn t×nh huèng doanh nghiÖp mÊt
kh¸ch hμng do uy tÝn cña hä bÞ gi¶m sót.
- §¶m b¶o chÊt lîng hμng mua vμo thÓ hiÖn ë chç hμng ph¶i cã chÊt
lîng mμ kh¸ch hμng cã thÓ chÊp nhËn ®îc. Quan ®iÓm phæ biÕn
hiÖn nay trong c¶ s¶n xuÊt, lu th«ng vμ tiªu dïng lμ cÇn cã nh÷ng
hμng ho¸ cã chÊt lîng tèi u chø kh«ng ph¶i cã chÊt lîng tèi ®a. ChÊt l-îng
tèi ®a lμ møc chÊt lîng mμ t¹i ®ã hμng ho¸ ®¸p øng tèt nhÊt mét
nhu cÇu nμo ®ã cña ngêi mua vμ nh vËy ngêi b¸n hay ngêi s¶n xuÊt
cã thÓ thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn nhÊt. Cßn chÊt lîng tèi ®a lμ møc chÊt
lîng ®¹t ®îc cao nhÊt cña doanh nghiÖp khi sö dông c¸c yÕu tè ®Çu
vμo ®Ó t¹o ra s¶n phÈm, møc chÊt lîng nμy cã thÓ cao h¬n hoÆc
thÊp h¬n chÊt lîng tèi u nhng tr×nh ®é sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vμo
cña doanh nghiÖp cha tèi u
- §¶m b¶o mua hμng víi chi phÝ thÊp nhÊt nh»m t¹o nh÷ng ®iÒu
kiÖn thuËn lîi cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ b¸n hμng. Doanh nghiÖp cã thÓ
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
14

h¹ gi¸ b¸n thÊp h¬n çc ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó kÐo kh¸ch hμng vÒ
phÝa m×nh. Chi phÝ mua hμng kh«ng chØ thÓ hiÖn ë gi¸ b¸n mμ cßn
thÓ hiÖn ë chç mua hμng ë ®©u, cña ai, sè lîng lμ bao nhiªu... ®Ó chi
phÝ giao dÞch, ®Æt hμng, chi phÝ vËn chuyÓn lμ thÊp nhÊt. Çc môc
tiªu trªn kh«ng ph¶i lóc nμo còng thèng nhÊt nhau ®îc v× th«ng thêng
®Ó ®¹t ®îc çi nμy con ngêi sÏ ph¶i hy sinh çi kh¸c hay mÊt ®i mét thø
kh¸c. Ch¼ng h¹n thêng x¶y ra m©u thuÉn gi÷a chÊt lîng vμ gi¸ c¶,
chÊt lîng tèt th× gi¸ cao vμ ngîc l¹i. Ngoμi ra môc tiªu mua hμng cßn
m©u thuÉn víi çc môc tiªu cña çc chøc n¨ng kh¸c. V× vËy khi x¸c
®Þnh môc tiªu mua hμng cÇn ®Æt chóng trong tæng thÓ çc môc tiªu
cña doanh nghiÖp vμ tuú tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ mμ x¾p xÕp thø tù u
tiªn gi÷a çc môc tiªu mua hμng ®¶m b¶o sao cho ho¹t ®éng mua hμng
®ãng gãp tÝch cùc nhÊt vμo viÖc hoμn thμnh çc môc tiªu chung cña
doanh nghiÖp.
+) TÇm quan träng cña qu¶n trÞ mua hμng :
Qu¶n trÞ mua hμng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi mét doanh
nghiÖp thÓ hiÖn ë chç ph¶i tæ chøc, chØ ®¹o, kiÓm so¸t ho¹t ®éng
mua hμng sao cho mua ®îc hμng thêng xuyªn, ®Òu ®Æn vμ kÞp thêi,
cung cÊp hμng ho¸ phï hîp víi nhu cÇu vÒ sè lîng, c¬ cÊu, chñng lo¹i
víi chÊt lîng tèt, gi¸ c¶ hîp lÝ. Qu¶n trÞ mua hμng ®îc ph¶n ¸nh th«ng
qua viÖc ph©n tÝch çc bíc cña qu¸ tr×nh mua hμng ®ã lμ viÖc ph©n
tÝch, lùa chän ®Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh mua hμng. §©y lμ qu¸ tr×nh
phøc t¹p ®îc lÆp ®i, lÆp l¹i thμnh mét chu k×. Nã liªn quan ®Õn viÖc
sö dông çc kÕt qu¶ ph©n tÝch çc yÕu tè trong qu¶n lÝ cung øng nh:
®¸nh gi¸ m«i trêng chung hiÖn t¹i vμ t¬ng lai; thùc tr¹ng vÒ cung cÇu
hμng ho¸ ®ã trªn thÞ trêng; cu cÊu thÞ trêng cña s¶n phÈm; gi¸ c¶
hiÖn hμnh vμ dù b¸o; thêi h¹n giao hμng vμ çc ®iÒu kiÖn, ®iÒu
kho¶n; t×nh h×nh tμi chÝnh; l·i suÊt trong níc vμ ngoμi; chi phÝ lu kho
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
15

vμ hμng lo¹t çc vÊn ®Ò kh¸c. Tæ chøc tèt viÖc mua hμng lμ c¬ së ®Ó
thùc hiÖn çc môc tiªu cña qu¶n trÞ mua hμng vμ nãi réng ra lμ cña
doanh nghiÖp.
1.2.2 Néi dung cña qu¶n trÞ mua hμng trong doanh nghiÖp th¬ng
m¹i
§Ó triÓn khai cã hiÖu qu¶ ho¹t ®éng mua hμng, khai th¸c tèt
nhÊt nguån hμng phôc vô cho nhu cÇu kinh doanh, çc nhμ qu¶n trÞ
mua hμng cÇn thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng. Qu¶n trÞ
mua hμng lμ qu¸ tr×nh ph©n tÝch, lùa chän vμ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh
mua, mua çi g× ?, mua bao nhiªu ?, mua cña ai ?, gi¸ c¶ vμ çc ®iÒu
kiÖn thanh to¸n nh thÕ nμo ?... §©y lμ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p ®îc lÆp
®i, lÆp l¹i thμnh mét chu k×, nã liªn quan ®Õn viÖc sö dông çc kÕt
qu¶ ph©n tÝch, çc yÕu tè trong qu¶n lÝ cung øng nh ®¸nh gi¸ m«i tr-êng
chung, hiÖn t¹i vμ triÓn väng, thùc tr¹ng vÒ cung - cÇu hμng ho¸
trªn thÞ trêng c¬ cÊu thÞ trêng cña s¶n phÈm víi thùc tr¹ng vμ thùc
tiÔn th¬ng m¹i, gi¸ c¶ hiÖn hμnh vμ dù b¸o, thêi h¹n giao hμng vμ çc
®iÒu kho¶n, t×nh h×nh vËn t¶i vμ chi phÝ vËn chuyÓn, chi phÝ ®Æt
hμng l¹i, t×nh h×nh tμi chÝnh, l·i suÊt trong níc vμ ngoμi íc, chi phÝ lu
kho... vμ hμng lo¹t çc vÊn ®Ò kh¸c. §Ó qu¸ tr×nh mua hμng ®îc tèt çc
nhμ qu¶n trÞ mua hμng cÇn thùc hiÖn tèt qu¸ tr×nh mua hμng.
S¬ ®å qu¸ tr×nh mua hμng trong doanh nghiÖp
Tho¶ m·n Kh«ng tho¶ m·n
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
16
X¸c ®Þnh
nhu cÇu
T×m vμ
lùa
chän nhμ
cung cÊp
Th
¬ng lîng
vμ
®Æt
hμng
Theo dâi
vμ
thùc hiÖn
giao hμng
§¸nh gi¸ kÕt qu¶ mua hμng

a ) X¸c ®Þnh nhu cÇu mua hμng:
Mua hμng lμ ho¹t ®éng xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu do vËy tríc khi mua
hμng nhμ qu¶n trÞ ph¶i x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu mua hμng cña doanh
nghiÖp trong mçi thêi k×. Thùc chÊt cña giai ®o¹n nμy lμ tr¶ lêi cho
c©u tr¶ lêi lμ mua çi g×, mua bao nhiªu, chÊt lîng nh thÕ nμo.
- Mua çi g×? phô thuéc vÇo nhu vÇu b¸n ra ®Ó x¸c ®Þnh. Mua çi
g× doanh nghiÖp cÇn tøc lμ thÞ trêng cÇn.
§Ó x¸c ®Þnh xem m×nh cÇn mua çi g× th× doanh nghiÖp ph¶i
®i nghiªn cøu t×m hiÓu xem kh¸ch hμng cÇn g×, n¾m ch¾c nhu cÇu
cña kh¸ch hμng ®Ó tho¶ m·n. Nghiªn cøu thÞ trêng gióp cho çc doanh
nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc tæng cung hμng
ho¸, ®©y lμ kÕ ho¹ch t¹o nguån vμ mua hμng. §ång thêi x¸c ®Þnh cô
thÓ lîng cung cña tõng khu vùc, tõng chñng lo¹i ®Ó lùa chän chñ
hμng, ph¬ng thøc mua hμng phï hîp, ®¶m b¶o sè lîng, lo¹i hμng mua,
thêi gian mua phï hîp víi kÕ ho¹ch b¸n ra cña doanh nghiÖp, t¹o ra lîi
nhuËn hîp ph¸p, hiÖu qu¶.
Mua víi sè lîng bao nhiªu? ®Ó x¸c ®Þnh ®îc sè lîng hμng ho¸
mua vμo lμ bao nhiªu trªn thùc tÕ ngêi ta thêng dùa vμo c«ng thøc
c©n ®èi lu chuyÓn.
M + D dk = B + D ck + Dhh
Trong ®ã:
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
17

M - Lîng hμng ho¸ cÇn mua vμo trong toμn bé k× kinh doanh.
B – Lîng hμng b¸n ra (theo kÕ ho¹ch) cña doanh nghiÖp trong k×
D dk- Lîng hμng ho¸ tån kho cña doanh nghiÖp ®Çu k× kinh doanh
D ck –Lîng hμng ho¸ dù tr÷ cuèi k× (kÕ ho¹ch) ®Ó chuÈn bÞ cho k×
kinh doanh tiÕp theo.
Dhh- §Þnh møc hao hôt (nÕu cã)
Tõ c«ng thøc c©n ®èi cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu mua vμo
trong k× nh sau:
M = B + D ck – D dk +Dhh
C«ng thøc trªn ®îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu mua vμo cña
tõng mÆt hμng. Tæng lîng hμng mua vμo cña doanh nghiÖp b»ng
tæng çc lîng hμng mua vμo cña tõng mÆt hμng.
ChÊt lîng mua vμo nh thÕ nμo? x¸c ®Þnh theo nhu cÇu b¸n ra
cña doanh nghiÖp. Mua vμo phô thuéc vμo møc b¸n ra cña doanh
nghiÖp c¶ vÒ sè lîng, chÊt lîng, c¬ cÊu.
Yªu cÇu vÒ chÊt lîng:
+ Doanh nghiÖp ph¶i ®a ra môc tiªu chÊt lîng ®èi víi hμng ho¸ mua
vμo.
+ CÇn chó ý theo ®uæi môc tiªu chÊt lîng tèi u chø kh«ng ph¶i môc
tiªu chÊt lîng tèi ®a. ChÊt lîng tèi u lμ mμ t¹i ®ã hμng ho¸ ®¸p øng mét
çch tèt nhÊt mét chu cÇu nμo ®o cña ngêi mua vμ nh vËy ngêi b¸n
hay ngêi s¶n xuÊt cã thÓ thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn nhÊt. Cßn chÊt lîng
tèi ®a lμ møc chÊt lîng ®¹t ®îc cao nhÊt cña doanh nghiÖp khi sö
dông çc yÕu tè ®Çu vμo ®Ó t¹o ra s¶n phÈm, møc chÊt lîng nμy cã
thÓ cao h¬n hoÆc thÊp h¬n møc chÊt lîng tèi u nhng tr×nh ®é sö
dông çc yÕu tè ®Çu vμo cña doanh nghiÖp cha tèi u.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
18

+ Ngoμi ra doanh nghiÖp cÇn chó ý ®Õn yªu cÇu vÒ c¬ cÊu, chñng
lo¹i, mÉu m·, thêi gian ®Ó ®¶m b¶o ®îc môc tiªu chi phÝ vμ môc tiªu
an toμn.
ViÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu mua hμng sÏ gióp doanh nghiÖp cã ®îc
lîng hμng tèi u mμ doanh nghiÖp sÏ mua tõ ®ã míi cã thÓ t×m vμ lùa
chän nhμ cung cÊp cho phï hîp.
b) T×m vμ lùa chän nhμ cung cÊp.
Thùc chÊt lμ ®Ó tr¶ lêi c©u hái mua cña ai. §Ó thùc hiÖn ®îc
môc tiªu trªn doanh nghiÖp ph¶i ®i t×m vμ lùa chän nhμ cung cÊp.
C©u hái ®Æt ra lμ doanh nghiÖp sÏ t×m ë ®©u vμ nh thÕ nμo.
T×m nhμ cung cÊp: Cã rÊt nhiÒu çch mμ doanh nghiÖp th¬ng
m¹i cã thÓ t×m kiÕm nh÷ng nhμ cung cÊp tiÒm tμng. Doanh nghiÖp
cã thÓ t×m th«ng qua çc h×nh thøc:
+ Th«ng qua ch¬ng tr×nh qu¶ng ço, giíi thiÖu cña nhμ cung cÊp.
+ Th«ng qua héi chî, triÓn l·m.
+ Th«ng qua ®¬n th chμo hμng.
+ Th«ng qua héi nghÞ kh¸ch hμng.
Çc danh s¸ch trªn cμng ®Çy ®ñ cμng tèt.
Lùa chän nhμ cung cÊp: Khi lùa chän çc nhμ cung cÊp cÇn vËn
dông mét çch s¸ng t¹o nguyªn t¾c “ kh«ng nªn chØ cã mét nhμ cung
cÊp ”. Muèn vËy ph¶i nghiªn cøu toμn diÖn vμ kÜ çc nhμ cung cÊp tr-íc
khi ®a ra quyÕt ®Þnh chän lùa, ph¶i ®¸nh gi¸ ®îc kh¶ n¨ng hiÖn t¹i
vμ tiÒm Èn cña hä trong viÖc cung øng hμng ho¸ cho doanh nghiÖp.
ViÖc lùa chän nhμ cung cÊp víi gi¸ rÎ nhÊt còng nh víi chi phÝ vËn t¶i
nhá nhÊt ¶nh hëng kh«ng nhá tíi gi¸ thμnh s¶n phÈm, lμm t¨ng lîi
nhuËn. V× vËy viÖc lùa chän nhμ cung cÊp cã ý nghÜa rÊt quan träng
®èi víi nhμ qu¶n trÞ.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
19

Cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ lùa chän nhμ cung cÊp.
Quan ®iÓm truyÒn thèng cho r»ng ph¶i thêng xuyªn chän nhμ cung
cÊp v× cã nh thÕ míi cã thÓ lùa chän ®îc nhμ cung cÊp víi gi¸ c¶ ®em
l¹i víi chi phÝ thÊp nhÊt. Hä thêng thay ®æi nhμ cung cÊp b»ng çc
biÖn ph¸p: thêng xuyªn tÝnh to¸n lùa chän ngêi cÊp hμng, tæ chøc
®Êu thÇu cho mçi lÇn cÊp hμng...
Cã quan ®iÓm hoμn toμn ngîc l¹i: th«ng qua marketing lùa chän
ngêi cÊp hμng thêng xuyªn cÊp hμng víi ®é tin cËy cao, chÊt lîng ®¶m
b¶o vμ gi¸ c¶ hîp lý...
Cã hai lo¹i nhμ cung cÊp chñ yÕu: ngêi cung cÊp ®· s½n cã trªn
thÞ trêng vμ ngêi cung cÊp míi xuÊt hiÖn.
Nh÷ng ngêi cung cÊp míi xuÊt hiÖn thêng tù t×m ®Õn giíi thiÖu
xin ®îc cung cÊp hμng ho¸ mμ doanh nghiÖp ®ang cã nhu cÇu. Con
®êng t×m ®Õn cña nhμ cung cÊp cã thÓ trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp.
Doanh nghiÖp còng cã thÓ tù t×m ®Õn nhμ cung cÊp th«ng qua héi
chî triÓn l·m, qua giíi thiÖu, qua t¹p chÝ, qua niªm qi¸m, qua gäi thÇu...
Qua ph©n tÝch çc nh©n tè ¶nh hëng ®Õn cung øng so s¸nh vμ
c©n nh¾c nh÷ng ngêi cÊp hμng, doanh nghiÖp cã thÓ chän ngêi cÊp
hμng cho m×nh. Çc nguyªn t¾c lùa chän ®îc ®Æt ra c©n nh¾c lμ:
+ NÕu lùa chän qu¸ Ýt nhμ cung cÊp mμ doanh nghiÖp mua hμng víi
sè lîng mua nhiÒu doanh nghiÖp cã lîi thÕ mua hμng víi gi¸ u ®·i, vÒ
l©u dμi cã thÓ trë thμnh kh¸ch hμng truyÒn thèng... nhng l¹i cã h¹n
chÕ lμ rñi ro cao khi nhμ cung cÊp gÆp r¾c rèi kh«ng cã ®ñ hμng
hoÆc kh«ng cã hμng cung cÊp cho doanh nghiÖp trong trêng hîp ®ã
doanh nghiÖp sÏ kh«ng kÞp chuÈn bÞ ®ñ hμng ®Ó b¸n, ®«i khi bÞ Ðp
gi¸...
+ Ngîc l¹i nÕu lùa chän nhiÒu nhμ cung cÊp cho m×nh cã u ®iÓm lμ
gi¶m ®îc ®é rñi ro, tr¸nh ®îc sù Ðp gi¸... nhng l¹i cã h¹n chÕ lμ kh«ng
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
20

®îc gi¶m gi¸ do mua Ýt, doanh nghiÖp khã trë thμnh b¹n hμng truyÒn
thèng, tÝnh æn ®Þnh vÒ gi¸ c¶ vμ chÊt lîng kh«ng cao... çc nhμ qu¶n
trÞ cÇn cã sù lùa chän hîp lý. Ngoμi ra çc nhμ qu¶n trÞ cÇn chó ý
®Õn vÊn ®Ò sau:
+ §èi víi nh÷ng mÆt hμng mμ doanh nghiÖp ®ang s½n cã nhμ cung
øng (tøc lμ nh÷ng mÆt hμng doanh nghiÖp ®ang kinh doanh) th×
viÖc cã cÇn ph¶i t×m kiÕm çc nhμ cung cÊp míi hay kh«ng cÇn ph¶i
dùa trªn nguyªn t¾c “ nÕu çc nhμ cung cÊp cßn lμm cho chóng ta hμi
lßng th× cßn tiÕp tôc mua hμng cña hä ”
+ §èi víi nh÷ng hμng ho¸ míi ®îc ®a vμo danh môc mÆt hμng kinh
doanh cña doanh nghiÖp hoÆc trong trêng hîp ph¶i t×m kiÕm nhμ
cung cÊp míi th× cÇn ph¶i tiÕn hμnh nghiªn cøu kÜ çc nhμ cung cÊp.
Ph¬ng ph¸p ®ª lùa chän:
+ X©y dùng hμng lo¹t çc tiªu vμ cho ®iÓm çc nhμ cung cÊp kh¸c
nhau ®Ó cã quyÕt ®Þnh lùa chän.
Trªn c¬ së danh s¸ch ®· lËp ë trªn tiÕn hμnh lùa chän çc nhμ cung
cÊp dùa trªn çc tiªu thøc kh¸c nhau g¾n víi môc tiªu cña viÖc mua
hμng ®· x¸c ®Þnh.
Çc tiªu thøc ®Ó lùa chän nhμ cung cÊp:
+ VÞ thÕ vμ uy tÝn cña nhμ cung cÊp trªn th¬ng trêng( so víi çc
nhμ cung cÊp kh¸c)
+ VÞ trÝ cña nhμ cung cÊp trong çc giai ®o¹n ph¸t triÓn.
+ Kh¶ n¨ng tμi chÝnh cña çc nhμ cung cÊp: hä ®ang ë giai ®o¹n
æn ®Þnh vμ ph¸t triÓn víi t×nh h×nh tμi ch×nh lμnh m¹nh hay ®ang
trong thêi k× thua lç vμ cã khã kh¨n vÒ tμi chÝnh.
+ Uy tÝn cña nhμ cung cÊp: uy tÝn vÒ chÊt lîng s¶n phÈm, uy tÝn
trong viÖc giao nhËn hμng ho¸( ®óng thêi h¹n, ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n
phÈm)
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
21

+ Çc dÞch vô sau b¸n hμng cña nhμ cung cÊp.
+ VÞ trÝ ®Þa lÝ cña nhμ cung cÊp: ®iÒu nμy ¶nh hëng ®Õn kh¼
n¨ng giao hμng.
+ Kh¶ n¨ng thÝch øng cña nhμ cung cÊp víi thÞ trêng nãi chung vμ
nh÷ng ®ßi hái cña doanh nghiÖp nãi riªng. ®Æc biÖt khi xem xÐt çc
nhμ cung cÊp ph¶i xem xÐt ®Õn kh¶ n¨ng thay ®æi, tèc ®é ph¶n øng
tríc yªu cÇu thay ®æi..
Sau ®ã doanh nghiÖp tiÕn hμnh cho ®iÓm tõng tiªu thøc cã
g¾n víi hÖ sè quan träng, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc tæng sè ®iÓm cña mçi
nhμ cung cÊp. Dùa vμo tæng sè ®iÓm ®Ó lùa chän nhμ cung cÊp cho
doanh nghiÖp.
c) Th¬ng lîng vμ ®Æt hμng.
Sau khi ®· cã trong tay danh s¸ch çc nhμ cung cÊp ®· lùa chän
doanh nghiÖp tiÕn hμnh th¬ng lîng vμ ®Æt hμng ®Ó ®i ®Õn kÝ kÕt
hîp ®ång mua b¸n víi hä.
Th¬ng lîng gi÷a doanh nghiÖp víi nhμ cung cÊp thùc chÊt lμ
viÖc gi¶i bμi to¸n mua hμng víi hμm môc tiªu lμ çc môc tiªu ®· x¸c
®Þnh vμ çc rμng buéc b»ng çc rμng buéc chÆt vμ rμng buéc láng.
Nh÷ng rμng nμy liªn quan ®Õn sè lîng hμng ho¸, chñng lo¹i hμng ho¸,
chÊt lîng hμng ho¸,gi¸ c¶, çc ®iÒu kiÖn liªn quan ®Õn viÖc mua
hμng, çc biÖn ph¸p xö lÝ nÕu nh vi ph¹m hîp ®ång vμ ®Ó cã thÓ ®i
®îc ®Õn tho¶ thuËn chung th× hai bªn cÇn ph¶i ph©n chia çc rμng
buéc chÆt vμ rμng buéc láng.
Trong qu¸ tr×nh th¬ng lîng vμ ®Æt hμng th× th¬ng luîng gi÷ mét
vÞ trÝ quan träng ¶nh hëng tíi quyÕt ®Þnh mua hμng. Çc vÊn ®Ò
cÇnth¬ng lîng bao gåm:
- Çc tiªu chuÈn kÜ thuËt cña hμng ho¸ cÇn mua vÒ mÉu m·, chÊt l-îng,
ph¬ng tiÖn vμ ph¬ng ph¸p kiÓm tra.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
22

- Gi¸ c¶ vμ sù giao ®éng vÒ gÝa c¶ khi gi¸ c¶ trªn thÞ trêng lóc giao
hμng cã biÕn ®éng
- Ph¬ng thøc thanh to¸n ngay, chuyÓn kho¶n, tÝn dông chøng tõ…
vμ x¸c ®Þnh thêi h¹n thanh to¸n.
- Thêi gian vμ ®Þa ®iÓm giao hμng : ®Þa ®iÓm giao hμng liªn
quan ®Õn chi phÝ vËn chuyÓn, ®iÒu kiÖn giao th«ng vËn t¶i nªn ghi
cô thÓ khi nμo th× giao hμng, ghi râ giao hμng mét lÇn hay nhiÒu
lÇn, ai giao cho ai…
Khi ®· tham gia ®μm ph¸n th¬ng lîng víi çc ®èi t¸c, doanh nghiÖp
ph¶i lùa chän nh÷ng nh©n viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, kh¶ n¨ng
giao tiÕp tèt. Cã nh vËy, doanh nghiÖp míi ®¹t ®îc çc môc ®Ých cña
m×nh trong ®μm ph¸n.
Sau khi ®· tho¶ thuËn çc ®iÒu kiÖn trong bíc th¬ng lîng nÕu chÊp
nhËn, doanh nghiÖp cÇn tiÕn hμnh kÝ kÕt hîp ®ång hay ®¬n hμng
b»ng v¨n b¶n. §©y lμ c¬ së ®Ó çc bªn cïng thùc hiÖn theo vμ khi x¶y
ra tranh chÊp th× nã lμ b»ng chøng ®Ó ®a ra träng tμi kinh tÕ. Hîp
®ång ®¬n hμng ph¶i ®îc lËp thμnh nhiÒu b¶n (Ýt nhÊt lμ hai b¶n).
Doang nghiÖp tiÕn hμnh ®Æt hμng víi çc nha cung cÊp b»ng mét
trong nh÷ng h×nh thøc sau:
+ KÝ kÕt hîp ®ång mua – b¸n. ®©y lμ h×nh thc mang t×nh ph¸p lÝ
cao nhÊt. Néi dung cña hîp ®ång mua – b¸n bao gåm:
. Tªn, ®Þa chØ cña çc bªn mua- b¸n hoÆc ngêi ®¹i diÖn cho çc
bªn.
. Tªn, sè lîng, quy çch, phÈm chÊt cña hμng ho¸.
. §¬n gi¸ vμ ph¬ng ®Þnh gi¸.
Ph¬ng ph¸p vμ ®iÒu kiÖn giao nhËn.
. §iÒu kiÖn vËn chuyÓn.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
23

. Ph¬ng thøc vμ ®iÒu kiÖn thanh to¸n(thêi h¹n thanh to¸n, h×nh
thøc vμ ph¬ng thøc thanh to¸n, çc ®iÒu kiÖn u ®·i trong thanh to¸n
nÕu cã)
+ §¬n ®Æt hμng ( ®øng tªn ngêi mua) ®©y lμ h×nh thøc mang tÝnh
ph¸p lÝ thÊp h¬n h×nh thøc trªn.
+ Ho¸ ®¬n b¸n hμng. ( ®øng tªn ngêi b¸n) ®©y lμ h×nh thøc mang
tÝnh ph¸p lÝ thÊp nhÊt.
Sau khi doanh nghiÖp ®ång ý ®Æt hμng nÕu ph¸ vì hîp ®ång
doanh nghiÖp sÏ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt.
d) Theo dâi vμ kiÓm tra giao nhËn hμng:
ViÖc giao nhËn hμng ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së hîp ®ång tuy
nhiªn cÇn ®«n ®èc, thóc giôc çc nhμ cung cÊp nhanh chãng chuyÓn
hμng ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng hμng ®Õn chËm lμm ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng
kinh doanh cña doanh nghiÖp, lμm gi¸n ®o¹n qu¸ tr×nh lu th«ng. CÇn
gi¸m s¸t, theo dâi toμn bé qu¸ tr×nh giao hμng xem bªn cung cÊp cã
thùc hiÖn ®óng çc ®iÒu kiÖn ghi trong hîp ®ång kh«ng. Cô thÓ:
+ Hμng ho¸ nhËp kho ph¶i nghiÖm thu cÈn thËn: lμm tèt kh©u nμy
hay kh«ng sÏ ¶nh hëng ®Õn kinh doanh sau nμy cña doanh nghiÖp,
ng¨n ngõa thÊt tho¸t
tμi s¶n, ng¨n chÆn çc hμng ho¸ kÐm phÈm chÊt vμo tay ngêi tiªu dïng
nh»m n©ng cao uy tÝn cña c«ng ty.
+ KiÓm tra sè lîng: c¨n cø vμo hîp ®ång thu mua, ®èi chiÕu chøng tõ,
kiÓm tra kiÖn hμng, kiÓm kª sè lîng. NÕu kh«ng cã g× sai sãt kÝ vμo
biªn b¶n nhËn hμng.
+ KiÓm tra chÊt lîng: c¨n cø vμo hîp ®ång mua hμng vμ ®¬n hμng
kiÓm tra tªn hμng ho¸, mÉu m·, chÊt lîng. NÕu ph¸t hiÖn hμng ho¸ vμ
®¬n hμng kh«ng phï hîp nh hμng bÞ háng, bao b× bÞ thñng, tõ chèi
nhËn hμng ®ång thêi lËp biªn b¶n vμ b¸o ngay cho ngêi cung cÊp.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
24

Sau khi lμm thñ tôc nhËp hμng ho¸ xong ngêi qu¶n lÝ kho hμng
kÝ vμo biªn b¶n nhËp hμng, kho gi÷ mét b¶n, kÕ to¸n gi÷ mét b¶n, göi
mét b¶n cho ngêi cung cÊp, ®Õn ®©y qu¸ tr×nh thu mua kÕt thóc.
e) §¸nh gi¸ kÕt qu¶ thu mua:
Sau mçi lÇn kÕt thóc hîp ®ång mua hμng, doanh nghiÖp cÇn
tæ chøc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vμ hiÖu qu¶ mua hμng. C¬ së cña viÖc
®¸nh gi¸ lμ nh÷ng môc tiªu mua hμng ®îc x¸c ®Þnh ngay tõ ®Çu còng
nh møc ®é phï hîp cña ho¹t ®éng mua hμng víi môc tiªu b¸n hμng vμ
môc tiªu tμi chÝnh cña doanh nghiÖp. Cã thÓ x¶y ra hai trêng hîp:
+ Trêng hîp 1: NÕu tho¶ m·n nhu cÇu nghÜa lμ ngêi cung cÊp ®¸p
øng ®îc çc cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó cho ®Çu vμo ®îc
æn ®Þnh. Nh vËy quyÕt ®Þnh mua hμng cña doanh nghiÖp lμ cã kÕt
qu¶ vμ cã hiÖu qu¶.
+ Trêng hîp 2: NÕu kh«ng tho¶ m·n th× quyÕt ®Þnh mua hμng cña
doanh nghiÖp lμ sai lÇm, doanh nghiÖp ph¶i tiÕp tôc t×m kiÕm l¹i nhμ
cung cÊp míi, t×m ra vμ kh¾c phôc nh÷ng sai sãt ®Ó tr¸nh ph¹m ph¶i
sai lÇm ®ã.
ViÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ mua hμng ph¶i lμm râ nh÷ng thμnh c«ng
còng nh nh÷ng mÆt tån t¹i cña ho¹t ®éng mua hμng, ®o lêng sù ®ãng
gãp cña çc thμnh viªn, tõng bé phËn cã liªn quan, ®ång thêi lμm râ
tr¸ch nhiÖm cña mçi ç nh©n vμ mçi bé phËn.
Trªn ®©y lμ tÊt c¶ qu¸ tr×nh mua hμng cña doanh nghiÖp, ho¹t
®éng qu¶n trÞ lu«n g¾n liÒn víi tõng bíc cña qu¸ tr×nh nμy tõ kh©u
khëi ®iÓm ®Õn kh©u kÕtthóc. BÊt kÓ mét sai sãt nμo cña nhμ qu¶n
trÞ còng ®Òu ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ mua hμng, tõ ®ã ¶nh hëng ®Õn
kÕt qu¶ b¸n ra cña doanh nghiÖp.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
25

1.3 Sù cÇn thiÕt vμ ph¬ng híng c¬ b¶n nh»m n©ng cao c«ng t¸c
qu¶n trÞ mua hμng.
1.3.1 Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng trong
doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
Trong ®iÒu kiÖn kinh doanh ngμy nay çc doanh nghiÖp lu«n
ph¶i chÞu søc Ðp c¹nh tranh rÊt nhiÒu chÝnh v× vËy ®ßi hái çc
doanh nghiÖp ph¶i t×m çch lμm sao duy tr× ®îc ho¹t ®éng kinh doanh
trong ®iÒu kiÖn ®ã ®ång thêi doanh nghiÖp ph¸t triÓn ®i lªn. H¬n n÷a
®ßi hái cña kh¸ch hμng ngμy cμng cao lu«n cã sù thay ®æi trong mua
b¸n hμng ho¸. ChÝnh v× vËy viÖc n©ng cao c«ng t¸c qu¶n trÞ mua
hμng lμ mét trong çc gi¶i ph¸p gióp doanh nghiÖp ®¹t ®îc hiÖu qu¶
kinh doanh cña m×nh. H¬n n÷a viÖc t¹o nguån hμng lμ nghiÖp vô
®Çu tiªn më ®Çu cho ho¹t ®éng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh. Muèn cã s¶n phÈm ®em b¸n trªn thÞ trêng th× ph¶i cã
hμng ho¸ ®Çu vμo. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i lóc nμo doanh nghiÖp còng
cã ®ñ hμng ®Ó b¸n. Trong nhiÒu trêng hîp doanh nghiÖp cã thÓ
kh«ng mua ®îc hμng ®Ó b¸n.
- N©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng gãp phÇn n©ng
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vμ uy
tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ thÞ trêng. ViÖc lËp kÕ ho¹ch mua
hμng chÝnh x¸c gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng nhanh vßng chu
chuyÓn vèn, ®em l¹i hiÖu qu¶ sö dông vèn. Së dÜ nh vËy v× viÖc lËp
kÕ ho¹ch mua hμng ®îc c¨n cø trªn møc tiªu thô s¶n phÈm, do ®ã s¶n
phÈm mua hμng sÏ ®îc cung øng hÕt kh«ng cßn t×nh tr¹ng ø ®äng
hμng ho¸, ®ång vèn lu ®éng ®îc lu chuyÓn nhanh. MÆt kh¸c khi
doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ tèt víi nhμ cung øng, doanh nghiÖp cã
thÓ mua hμng víi gi¸ rÎ h¬n, nh vËy gi¸ thμnh sÏ thÊp vμ doanh nghiÖp
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
26

cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh so víi çc ®èi thñ c¹nh tranh qua gi¸ thμnh. H¬n
n÷a qu¶n trÞ tèt mua hμng cßn gióp cho doanh nghiÖp gi¶m thiÓu chi
phÝ ph¸t sinh do hμng ho¸ kÐm phÈm chÊt, chi phÝ b¶o qu¶n, chi phÝ
kho b·i, chi phÝ hao hôt ngoμi ®Þnh møc … kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña
doanh nghiÖp cßn thÓ hiÖn ë uy tÝn cña doanh nghiÖp trong viÖc
kÞp thêi cung øng ra thÞ trêng khi cã nhu cÇu, mμ muèn lμm ®îc
®iÒu ®ã th× b¾t buéc çc doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lÝ tèt ho¹t ®éng
mua hμng.
- N©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng cßn gióp cho
doanh nghiÖp ®¶m b¶o tÝnh thêng xuyªn, ®Òu ®Æn cña ho¹t ®éng
kinh doanh. Ngay tõ kh©u ®Çu tiªn cña ho¹t ®éng mua hμng nÕu
doanh nghiÖp kh«ng qu¶n lÝ tèt ho¹t ®éng mua hμng sÏ bÞ chËm trÔ.
Ch¼ng h¹n khi mua hμng doanh nghiÖp kh«ng thóc giôc bªn b¸n
chuÈn bÞ giao hμng ®óng hÑn, cã thÓ hμng ho¸ sÏ bÞ giao chËm so
víi dù kiÕn. HoÆc doanh nghiÖp kh«ng tæ chøc kiÓm tra kÜ lìng sè l-îng
vμ chÊt lîng hμng ho¸ tríc khi giao nhËn, sau khi giao nhËn vÒ kho
doanh nghiÖp míi ph¸t hiÖn ra thiÕu hμng, hμng hãa kÐm phÈm chÊt
doanh nghiÖp míi tr¶ cho bªn b¸n lμm lì hμng ho¸ ®Ó b¸n ra cho kh¸ch
hμng, doanh nghÞªp sÏ mÊt ®i lîi nhuËn vμ uy tÝn cña m×nh. Ngoμi
ra, doanh nghiÖp cã thÓ ph¶i mÊt c«ng t×m kiÕm nhμ cung øng míi.
Khi qu¶n lÝ dù tr÷, nh©n viªn kho sÏ ¶nh hëng ®Õn khèi lîng hμng ho¸
dù tr÷ cho chu k× kinh doanh tiÕp theo hoÆc kh«ng lμm tèt kh©u
nghiÖp vô vÒ kh©u dù tr÷ lμm hμng ho¸ bÞ háng hãc, kh«ng gi÷ ®îc
chÊt lîng, g©y mÊt m¸t hμng ho¸ lμm tæn thÊt lín cho doanh nghiÖp.
TÊt c¶ çc ho¹t ®éng mua hμng v× môc tiªu chung cña doanh nghiÖp.
- N©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng gióp cho ho¹t
®éng tμi chÝnh cña doanh thuËn lîi nh viÖc thu håi vèn nhanh…Do
®ã khi lËp kÕ ho¹ch mua hμng doanh nghiÖp dùa trªn c¬ së møc tiªu
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
27

thô s¶n phÈm, do ®ã s¶n phÈm cung øng sÏ ®îc tiªu thô hÕt kh«ng
cßn t×nh tr¹ng hμng ho¸ bÞ ø ®äng nÕu cã th× kh«ng ®¸ng kÓ. §ång
vèn quay vßng nhanh. MÆt kh¸c khi doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ tèt
víi nhμ cung øng cã thÓ mua ®îc hμng ho¸ víi gi¸ rÎ h¬n, ®îc u tiªn
trong trêng hîp hμng hãa khan hiÕm hay nªn c¬n sèt nh vËy doanh
nghiÖp sÏ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ kinh doanh hay cã thÓ thu ®îc lîi
nhuËn.
- N©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng cã t¸c dông ®èi víi
lÜnh vùc s¶n xuÊt hay nhËp khÈu. Nã ®¶m b¶o thÞ trêng cho doanh
nghiÖp cã hμng ho¸ ®Ó cung øng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó æn ®Þnh nguån
hμng cung øng víi çc ®¬n vÞ kinh doanh.
1.3.2 Çc nh©n tè ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng.
a) Çc nh©n tè bªn trong ¶nh hëng tíi c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng.
- KÕ ho¹ch vμ t×nh h×nh tiªu thô hμng ho¸:
+ ChiÕn lîc kinh doanh:
ChiÕn lîc kinh doanh cã vai trß quan träng ®èi víi sù tån t¹i vμ
ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ®Æc biÖt coi träng qu¶n
lÝ ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh theo chiÕn lîc. Bëi v× chiÕn lîc
kinh doanh gióp doanh nghiÖp thÊy râ môc ®Ých, híng ®i cña m×nh.
ChiÕn lîc kinh doanh gióp doanh nghiÖp n¾m b¾t ®îc c¬ héi trªn thÞ
trêng vμ t¹o ®îc lîi thÕ c¹nh tranh trªn th¬ng trêng b»ng çc nguån lùc
cã h¹n cho doanh nghiÖp víi kÕt qu¶ cao nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò
ra. Do ®ã chiÕn lîc kinh doanh cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn qu¸ tr×nh mua
hμng do ®ã qu¶n trÞ mua hμng còng ph¶i phô thuéc vμo chiÕn lîc, tuú
theo chiÕn lîc trong tõng giai ®o¹n mμ çc nhμ qu¶n trÞ mua hμng ®a
ra kÕ ho¹ch mua hμng hîp lÝ.
+ KÕ ho¹ch chi tiÕt:
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
28

Sau khi x¸c ®Þnh nhu cÇu trong c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh mua hμng nhμ
qu¶n trÞ ph¶i ®a ra ®îc mét kÕ ho¹ch mua hμng chi tiÕt, ph¶i lùa chän
®îc mÆt hμng cung øng. KÕ ho¹ch mua hμng chi tiÕt hîp lÝ ph¶i ®¶m
b¶o lμm sao cã ®ñ lîng hμng dù tr÷ nhÊt ®Þnh phï hîp víi nhu cÇu b¸n
ra. NÕu kÕ ho¹ch kh«ng hîp lÝ sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thõa hoÆc
thiÕu hμng dù tr÷ g©y ø ®äng vÒ vèn.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh çc doanh nghiÖp thêng kinh doanh
nhiÒu mÆt hμng. Mçi mÆt hμng l¹i chiÕm vai trß, vÞ trÝ nhÊt ®Þnh.
Cã nh÷ng mÆt hμng gi÷ vÞ trÝ chñ ®¹o vμ còng cã nh÷ng mÆt hμng
gi÷ vÞ trÝ thø yÕu. Nh÷ng mÆt hμng chñ ®¹o lμ nh÷ng mÆt hμng
®em l¹i doanh thu vμ lîi nhuËn lín mÆc dï thËm chÝ sè lîng cña chóng
chiÕm tû träng nhá trong mÆt hμng kinh doanh, nÕu thiÕu nh÷ng
mÆt hμng nμy sÏ ¶nh hëng lín ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña
doanh nghiÖp. V× vËy doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch mÆt
hμng cã sù chän lùa.
§Ó cã mét kÕ ho¹ch mua hμng chi tiÕt, hîp lÝ, ®óng ®¾n doanh
nghiÖp cÇn ph¶i tr¶ lêi c©u hái:
Mua çi g× ? ®Ó tr¶ lêi ®îc c©u hái nμy doanh nghiÖp cÇn ph¶i
biÕt ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hμng cÇn g× bëi doanh nghiÖp lμ ngêi b¸n
çi kh¸ch hμng cÇn mua chø kh«ng ph¶i çi doanh nghiÖp cã.
Mua khi nμo? x¸c ®Þnh thêi ®iÓm mua hμng, mua khi nμo lμ hîp
lÝ nhÊt vμ ®óng thêi ®iÓm nhÊt.
Mua cña ai? X¸c ®Þnh nguån cung øng vÒ s¶n phÈm hμng ho¸
mμ doanh nghiÖp cÇn. Th«ng thêng doanh nghiÖp chän mét nhμ
cung cÊp chÝnh vμ mét sè nhμ cung cÊp phô. Mua cña ai vμ khi nμo
tuú thuéc vμo thÞ trêng vμ gi¸ c¶.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
29

Mua víi gi¸ bao nhiªu? V× gi¸ kh«ng cè ®Þnh lu«n cã sù biÕn
®æi theo t×nh h×nh thÞ trêng. NÕu mua ®îc hμng víi chi phÝ thÊp
h¬n cã thÓ th× sÏ t¨ng doanh thu cho doanh nghiÖp.
Mua víi sè lîng bao nhiªu? doanh nghiÖp cÇn ph¶i tÝnh to¸n ®îc
chÝnh x¸c møc tiªu thô vÒ lo¹i hμng ho¸ ®Ó nªn kÕ ho¹ch mua sao cho
víi sè lîng hîp lÝ kh«ng thõa còng kh«ng nªn thiÕu.
Nh÷ng môc tiªu trªn cã lóc, cã m©u thuÉn nhau. VÝ dô gi÷a gi¸ c¶
vμ chÊt lîng, cho nªn tuú vμo môc tiªu cña doanh nghiÖp ®Ó cã ®îc
thø tù u tiªn. ChÝnh s¸ch mua hμng víi môc tiªu cña nã lμ tiÒn ®Ò, lμ
híng dÉn chØ ®¹o trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua hμng.
+ KÕt qu¶ tiªu thô:
Cã ¶nh hëng lín ®Õn c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng v× ®Ó x©y
dùng nªn mét kÕ ho¹ch mua hμng hîp lÝ ph¶i dùa trªn kÕt qu¶ tiªu thô
k× tríc. Víi mçi mét mÆt hμng, doanh nghiÖp cã thÓ dùa trªn kÕt qu¶
tiªu thô ®Ó x¸c ®Þnh xem mÆt hμng ®ã kh¶ n¨ng tiªu thô nh thÕ nμo,
vμ nÕu cã ®îc kÕt qu¶ ®ã th× nguyªn nh©n do ®©u ®Ó tõ ®ã x©y
dùng ®îc mét kÕ ho¹ch hîp lÝ h¬n.
+ Çc nguån lùc cña doanh nghiÖp.
- Vèn: Lμ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò vËt chÊt cho mäi ho¹t ®éng kinh doanh
cña doanh nghiÖp ®Æc biÖt lμ trong mua hμng. §©y lμ nh©n tè quan
träng ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c mua hμng cña doanh nghiÖp. Khi cã vèn
®Çy ®ñ th× ho¹t ®éng mua hμng ®îc tiÕn hμnh nhanh chãng, thuËn
lîi, tr¸nh t×nh tr¹ng d©y da trong mua hμng, gi¶m ®îc chi phÝ trong
kh©u mua. MÆt kh¸c viÖc ®¶m b¶o tiÒn vèn cho doanh nghiÖp gióp
doanh nghiÖp chíp ®îc çc c¬ héi trong çc th¬ng vô kinh doanh.
- C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt: Nã lμ c¬ së ph¶n ¸nh thùc lùc cña doanh
nghiÖp. C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt tèt, hiÖn ®¹i t¹o ®iÒu kiÖn tèt trong
mua hμng bëi nÕu doanh nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt hiÖn ®¹i th×
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
30

doanh nghiÖp sÏ nhanh chãng n¾m b¾t ®îc th«ng tin, cã nhiÒu c¬ héi
chíp lÊy thêi c¬ ®Ó mua ®îc hμng nhanh h¬n, tèt h¬n … ®iÒu ®ã lμm
t¨ng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp so víi çc ®èi thñ c¹nh tranh.
Nhng nÕu c¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp mμ kÐm sÏ lμm mÊt c¬
héi kinh doanh cña m×nh.
- Nh©n viªn mua hμng:
Trong ho¹t ®éng mua hμng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i hμnh vi
dÔ sai lÇm nhÊt lμ mua hμng. Mua kh«ng ®¶m b¶o sÏ ¶nh hëng trùc
tiÕp ®Õn kÕt qu¶ vμ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy
viÖc mua hμng phô thuéc rÊt nhiÒu vμo ho¹t ®éng cña con ngêi. Cho
nªn viÖc tuyÓn chän nh©n viªn lμm c«ng t¸c thu mua lμ mét kh©u rÊt
quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh. Doanh nghiÖp kh«ng thÓ giao
hμng tuú ý cho bÊt cø ai vμ ai mua còng ®îc mμ doanh nghiÖp ph¶i
cã sù lùa chän. Mét nh©n viªn thu mua giái ph¶i ®¶m b¶o çc tiªu
chuÈn sau:
KiÕn thøc phong phó: Ngêi nh©n viªn thu mua ph¶i cã kiÕn thøc
hiÓu biÕt vÒ hμng ho¸ kinh doanh cã sù hiÓu biÕt s©u réng vÒ hμng
ho¸ mμ m×nh cã tr¸ch nhiÖm ®¶m nhËn, ph¶i n¾m ®îc çc ho¹t ®éng
vμ môc tiªu cña doanh nghiÖp, hiÓu vÒ thÞ trêng vμ biÕt ph©n tÝch
¶nh hëng cña thÞ trêng, n¾m ®îc chÝnh s¸ch kinh tÕ cña nhμ níc,
hiÓu biÕt ph¸p luËt, cã kinh nghiÖm trong thu mua.
N¨ng ®éng, tØnh t¸o: Giái khai th¸c th«ng tin, n¾m kÞp thêi t×nh
h×nh biÕn ®éng trªn thÞ trêng vÒ nhu cÇu vμ gi¸ c¶.
Cã kh¶ n¨ng giao tiÕp: Kh¶ n¨ng giao tiÕp tèt lμ mét trong nh÷ng
yÕu tè cã lîi cho ®μm ph¸n kinh doanh.
ViÖc tuyÓn nh©n viªn mua hμng lμ mét kh©u rÊt quan träng. Chän
®îc mét nh©n viªn mua hμng chuyªn nghiÖp, cã kinh nghiÖp lμ mét lîi
thÕ thùc sù cña doanh nghiÖp.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
31

+ N¨ng lùc cña nhμ qu¶n trÞ mua hμng:
Nhμ qu¶n trÞ cã vai trß quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù thμnh c«ng
hay thÊt b¹i cña qu¸ tr×nh mua hμng. Nhμ qu¶n trÞ lμ ngêi chØ ®¹o
cho nh©n viªn mua hμng nªn hä ph¶i n¾m râ ®îc vÒ nh©n viªn, ph¶i
n¾m râ ®îc kh¶ n¨ng cña tõng ngêi, biÕt ®îc ngêi nμo cã kh¶ n¨ng
®¶m nhËn viÖc mua hμng, kh¶ n¨ng thμnh c«ng hay thÊt b¹i cao h¬n
®Ó tõ ®ã cã sù lùa ®óng ®¾n
- VÞ thÕ cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng:
NÕu doanh nghiÖp cã vÞ thÕ, uy tÝn trªn th¬ng trêng th× viÖc
®Æt mua hμng sÏ dÏ dμng h¬n, doanh nghiÖp sÏ ®îc çc nhμ cung øng
u tiªn h¬n trong viÖc chμo hμng, çc nhμ cung øng còng chñ ®éng
®Õn chμo hμng vμ dμnh nhiÒu ®iÒu kho¶n u ®·i cho doanh nghiÖp
h¬n, viÖc mua hμng nhiÒu khi tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng thñ tôc rêm rμ… Do
®ã víi uy tÝn, vÞ thÕ doanh nghiÖp trªn thÞ trêng cã ¶nh hëng lín
®Õn c«ng t¸c qu¶n trÞ mua.
Ngoμi ra cßn cã çc nh©n tè kh¸c nh t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh
doanh, tr×nh ®é tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt…®Òu cã ¶nh hëng ®Õn
c«ng t¸c mua hμng.
b) Nh©n tè bªn ngoμi ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh qu¶n trÞ mua hμng.
- Nhμ cung cÊp:
§©y lμ yÕu tè kh¸ch quan ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ mua
hμng cña doanh nghiÖp v× nÕu lùa chän kh«ng ®óng nhμ cung cÊp
sÏ kh«ng ®¶m b¶o kh¶ n¨ng mua hμng cña doanh nghiÖp, kh«ng ®¶m
b¶o ®îc sè lîng hμng b¸n ra. Bëi ®èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i thêng
kinh doanh nhiÒu mÆt hμng kh¸c nhau. Mçi mÆt hμng cã thÓ cã mét
hoÆc nhiÒu nhμ cung øng. Trong trêng hîp nh vËy sÏ cã sù c¹nh tranh
cña çc nhμ cung øng.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
32

§Ó lùa chän ngêi cung øng cho doanh nghiÖp cÇn dùa vμo nguyªn
t¾c:
+ Kh«ng hoμn toμn lÖ thuéc vμo mét nhμ cung cÊp ®Ó t¹o ra sù lùa
chän tèi u vμ ®Ó tr¸nh bÞ Ðp gi¸.
+ CÇn theo dâi thêng xuyªn vÒ t×nh h×nh tμi chÝnh, kh¶ n¨ng s¶n
xuÊt vμ kh¶ n¨ng cung øng cña ngêi cung øng.
- Nhu cÇu tiªu dïng cña kh¸ch hμng:
Doanh nghiÖp mua hμng phô thuéc vμo nhu cÇu cña kh¸ch hμng
v× trong mäi ho¹t ®éng kinh doanh çc doanh nghiÖp lu«n lÊy kh¸ch
hμng lμm nh©n vËt trung t©m, nhu cÇu cña kh¸ch hμng sÏ lμ môc tiªu
®Ó doanh nghiÖp x©y dùng nªn kÕ ho¹ch mua hμng cho nªn nhu cÇu
tiªu dïng ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh mua hμng nh: sù thay ®æi vÒ nhu
cÇu tiªu dïng sÏ lμm tèc ®é b¸n hμng biÕn ®æi dÉn ®Õn sù biÕn ®æi
trong mua hμng.
- §èi thñ c¹nh tranh:
§èi thñ c¹nh tranh cã ¶nh hëng lín ®Õn mua hμng trong doanh
nghiÖp ë c¶ mua vμ b¸n. §èi thñ c¹nh tranh trong mua hμng thÓ hiÖn
ë chç doanh nghiÖp lu«n ph¶i ®èi phã víi hμng lo¹t çc ®èi thñ c¹nh
tranh, sù c¹nh tranh trªn thÞ trêng lμ sù c¹nh tranh vÒ gi¸ nªn ®Ó
th¾ng ®îc ®èi thñ c¹nh tranh doanh nghiÖp ph¶i thêng xuyªn theo dâi
chÝnh s¸ch gi¸ cña ®èi thñ c¹nh tranh, ®a ra ®îc møc gi¸ kh¸ch hμng
chÊp nhËn ®îc mμ cã møc gi¸ nhá h¬n hoÆc b»ng gi¸ cña ®èi thñ
c¹nh tranh nhng ph¶i ®¶m b¶o cã l·i. Muèn ®a ra ®îc mét møc gi¸ thÊp
h¬n gi¸ cña ®èi thñ c¹nh tranh th× doanh nghiÖp ph¶i ®Æc biÖt chó
träng ®Õn c«ng t¸c mua hμng. Mua hμng lμm sao ®Ó ®¶m b¶o b¸n ®-
îc víi gi¸ thÊp mμ vÉn ®¶m b¶o cã l·i. C¹nh tranh kh«ng chØ thÓ hiÖn
ë çc doanh nghiÖp th¬ng m¹i mμ cßn thÓ hiÖn ë sù c¹nh tranh gi÷a
çc nhμ cung cÊp. Sù c¹nh tranh nμy doanh nghiÖp cã nhiÒu lîi hun
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
33

bëi v× çc nhμ cung cÊp lu«n t×m çch ®a ra çc ®iÒu kho¶n u ®·i
nh»m thu hót kh¸ch hμng lμ çc doanh nghiÖp trë thμnh kh¸ch hμng
cña m×nh. Cho nªn doanh nghiÖp ®Ó ®¶m b¶o th¾ng çc ®èi thñ th×
lu«n t×m kiÕm çc nhμ cung cÊp kh¸c nhau ®Ó lμm sao mua ®îc hμng
víi gi¸ rÎ h¬n çc nhμ cung cÊp kh¸c. Cã nh thÕ míi ®¶m b¶o th¾ng ®îc
çc ®èi thñ c¹nh tranh th«ng qua gi¸. V× thÕ nÕu nhμ cung cÊp nμo ®-
a ra gi¸ c¶ hay çc ®iÒu kho¶n u ®·i th× hä sÏ dÔ dμng thu hót ®îc çc
doanh nghiÖp quan t©m ®Õn hμng cña m×nh.
- Çc c¬ quan nhμ níc:
Çc c¬ quan nhμ níc ë trung ¬ng vμ ®Þa ph¬ng ®Òu cã ¶nh hëng
®Õn ho¹t ®éng kinh doanh vμ ho¹t ®éng mua hμng cña doanh
nghiÖp. Mçi doanh nghiÖp ®Òu cã çc c¬ quan nhμ níc vμ c¬ quan
®Þa ph¬ng theo dâi, kiÓm tra vμ gi¸m s¸t theo dâi çc ho¹t ®éng cã liªn
quan tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Mét nhμ qu¶n trÞ giái kh«ng
nªn t×m çch nÐ tr¸nh sù kiÓm so¸t cña c¬ quan nhμ níc mμ ngîc l¹i
cÇn ph¶i biÕt tËn dông çc mèi quan hÖ quen biÕt cña hä vÒ çc vÊn
®Ò cã liªn quan tíi m×nh ®Æc biÖt lμ trong mua hμng. Th«ng qua hÖ
thèng c¬ quan nhμ níc, nhμ qu¶n trÞ sÏ t×m ®îc nguån cung øng tèt
®¶m b¶o ®îc môc tiªu mua hμng cña m×nh. H¬n n÷a c¬ quan nhμ níc
cßn ¶nh hëng ®Õn viÖc mua hμng cña doanh nghiÖp th«ng qua çc
c¬ chÕ, chÝnh s¸ch nh thuÕ … VÝ dô nÕu thuÕ cao chi phÝ mua
hμng sÏ t¨ng lμm cho gi¸ c¶ cao vμ ngîc l¹i. Lóc ®ã doanh ph¶i ®iÒu
chØnh gi¸ c¶ cho hîp lÝ.
§ã lμ mét sè çc nh©n tè ¶nh hëng tíi nghiÖp vô mua hμng cña
doanh nghiÖp, cã nh÷ng nh©n tè chñ quan doanh nghiÖp cã thÓ
®iÒu chØnh ®îc nhng còng cã nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan n»m ngoμi
tÇm kiÓm so¸t cña doanh nghiÖp mμ doanh nghiÖp kh«ng thÓ ®iÒu
chØnh ®îc. §èi víi nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan doanh nghiÖp kh«ng nªn
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
34

t×m çch nÐ tr¸nh mμ ph¶i biÕt chÊp nhËn nã. Mét chÝnh s¸ch mua
hμng tèt lμm nhiÖm vô tiªn phong më ®êng cho viÖc hoμn thμnh
nghiÖp vô mua hμng.
1.3.3 Ph¬ng híng c¬ b¶n nh»m n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n
trÞ mua hμng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
Mua hμng lμ kh©u quan träng kh«ng kÐm g× kh©u tiªu thô hμng
ho¸ v× nÕu ®Çu vμo kh«ng tèt th× khã cã thÓ nãi ®Õn cã hiÖu qu¶ ë
®Çu ra. V× vËy doanh nghiÖp cã thÓ ®a ra ph¬ng híng nh»m n©ng
cao chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng. Thùc chÊt n©ng cao c«ng
t¸c qu¶n trÞ mua hμng lμ viÖc doanh nghiÖp ph¶i ®a ra ®îc çc quyÕt
®Þnh chÝnh x¸c h¬n n÷a vμ viÖc thùc hiÖn mang l¹i kÕt qu¶ cao h¬n
tríc ®©y ®· lμm. Nhμ qu¶n trÞ ph¶i lu«n ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh mua
hμng theo ®óng ch¬ng tr×nh, môc tiªu ®· ®Þnh mét çch chñ ®éng,
æn ®Þnh l©u dμi, phong phó sao cho doanh nghiÖp cã ®ñ hμng.
Doang nghiÖp ph¶i ®a ra qu¸ tr×nh mua hμng bao gåm: qu¸ tr×nh
ph©n tÝch, lùa chän vμ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh mua, mua çi g×? mua
cña ai? Gi¸ c¶ vμ çc ®iÒu kiÖn thanh to¸n nh thÕ nμo?…Ph¬ng híng
c¬ b¶n nh»m n©ng cao c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng lμ:
- Kh«ng ngõng cñng cè vμ hoμn thiÖn tõng bíc trong quy tr×nh mua
hμng b»ng çch:
+ Nhμ qu¶n trÞ ph¶i lËp kÕ ho¹ch mua hμng mét çch chi tiÕt, chÝnh
x¸c ®Ó qu¸ tr×nh mua hμng ®îc thùc hiÖn dÔ dμng, kh«ng bÞ nhÇm
lÉn. X¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè lîng, chñng lo¹i, gi¸ c¶ hμng ho¸ vμ nhμ
cung cÊp hμng ho¸ cÇn mua. Lªn kÕ ho¹ch chi tiÕt cho viÖc dù tr÷ nh:
chuÈn bÞ kho tμng, chi phÝ vμ lîng hμng ho¸ dù tr÷.
+ Nhμ qu¶n trÞ mua hμng ph¶i lu«n ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh mua
hμng diÔn ra theo ®óng kÕ ho¹ch, môc tiªu ®· x¸c ®Þnh mét çch chñ
®éng, ®¶m b¶o nguån hμng æn ®Þnh l©u dμi, phong phó sao cho
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
35

doanh nghiÖp cã ®ñ hμng ho¸ phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña
m×nh. Tõ ®ã cã thÓ tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hμng.
+ Nhμ qu¶n trÞ ph¶i lu«n t×m kiÕm, t¹o ra nguån hμng tèt nhÊt ®Ó
®¶m b¶o cung cÊp cho qu¸ tr×nh kinh doanh ®îc tiÕn hμnh mét çch
thêng xuyªn liªn tôc vμ kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng nguån hμng.
+ Qu¶n lÝ tèt nguån hμng t¹o nªn sù am hiÓu vμ vËn dông mét çch
cã khoa häc çc h×nh thøc, ph¬ng thøc mua hμng sao cho phï hîp víi
tõng lo¹i hμng, víi nguån lùc cña doanh nghiÖp.
+ T¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lÝ kho hμng, b¶o qu¶n tèt hμng ho¸ tr¸nh
t×nh tr¹ng hμng ho¸ bÞ thÊt tho¸t, gi¶m tû lÖ hao hôt hμng ho¸. X©y
dùng nh÷ng kho chuyªn dïng cho tõng lo¹i hμng ho¸.
- N©ng cao n¨ng lùc, phÈm chÊt cña ®éi ngò çc nhμ qu¶n trÞ.
Nhμ qu¶n trÞ ph¶i biÕt n©ng cao chÊt lîng mua hμng b»ng çch th«ng
qua ®μo t¹o vμ ®·i ngé nh©n sù. CÇn ph¶i ®Çu t c¬ së vËt chÊt, kho
tμng, bÕn b·i mét çch cã khoa häc sao cho phï hîp víi ngμnh hμng mμ
doanh nghiÖp ®ang kinh doanh.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
36

Ch¬ng 2:
Kh¶o s¸t vμ ®¸nh gi¸ c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng t¹i c«ng ty
b¸ch ho¸ sè 5 Nam Bé.
2.1 Vμi nÐt s¬ lîc vÒ c«ng ty b¸ch ho¸ sè 5 Nam Bé
2.1.1 Qu¸ tr×nh h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn cña c«ng ty:
C«ng ty b¸ch hãa sè 5 Nam Bé lμ mét c«ng ty kinh doanh tæng
hîp, nguyªn lμ cöa hμng B¸ch Hãa Cöa Nam cò. C«ng ty ®îc thμnh lËp
th¸ng 5 n¨m 1954 trong nÒn c¬ chÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung, ho¹t
®éng kinh doanh theo phung thøc h¹ch to¸n b¸o sè. NhiÒu n¨m liÒn
cöa hμng b¸ch hãa Cöa Nam lμ l¸ cê ®Çu trong ngμnh th¬ng nghiÖp
quèc doanh cña thñ ®«.
Sau khi nÒn kinh tÕ níc ta cã sù chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ
thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhμ níc. §Ó phï hîp víi sù chuyÓn ®æi ®ã
ngμy 30/3/1993, cöa hμng B¸ch hãa Cöa Nam ®îc phÐp t¸ch ra thμnh
mét doanh nghiÖp ®éc lËp theo quyÕt ®Þnh sè 853/Q§-UB cña
UBND thμnh phè Hμ Néi. Víi t c¸ch lμ mét ph¸p nh©n kinh tÕ, C«ng ty
B¸ch hãa sè 5 Nam Bé cã giÊy phÐp kinh doanh sè 1050 (UBND), cã
vèn ®iÒu lÖ lμ 530. 000. 000 VN§. Cã trô së, con dÊu riªng vμ c¬ së
vËt chÊt phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. C«ng ty ho¹t
®éng vμ h¹ch to¸n ®éc lËp, tù chñ vμ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng
cña m×nh tríc ph¸p luËt khi tham gia vμo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi.
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, c«ng ty ®· t×m hiÓu vμ
n¾m b¾t xu híng ph¸t triÓn, hμnh vi mua b¸n cña kh¸ch hμng vμ c«ng
ty nh¹y bÐn më ra hai gian hμng siªu thÞ vμ mét quÇy thêi trang tù
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
37

chän. ChØ qua vμi n¨m ho¹t ®éng, siªu thÞ sè 5 Nam Bé ®· rÊt ph¸t
triÓn vμ ®îc ®¸nh gi¸ lμ mét trong nh÷ng siªu thÞ lín nhÊt Hμ Néi. HiÖn
nay, c«ng ty B¸ch hãa sè 5 Nam Bé ®· cã mét bÒ dμy truyÒn thèng
ho¹t ®éng kinh doanh, tæ chøc l·nh ®¹o. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh
doanh cña c«ng ty ngμy cμng ®îc n©ng lªn, thÓ hiÖn th«ng qua viÖc
®ãng gãp ng©n s¸ch nhμ níc ngμy cμng t¨ng. C«ng ty ®· lËp ®îc
nhiÒu thμnh tÝch suÊt s¾c vμ ®îc nhμ níc tÆng thëng nhiÒu hu©n
chung b»ng khen, cê thi ®ua cña thμnh phè vμ së th¬ng m¹i
2.1.2 Chøc n¨ng vμ nhiÖm vô cña c«ng ty:
+ Chøc n¨ng cña c«ng ty:
Chøc n¨ng nguyªn thñy cña c«ng ty khi míi thμnh lËp lμ thùc
hiÖn çc ho¹t ®éng b¸n bu«n, b¸n lÎ çc lo¹i hμng hãa vËt phÈm tiªu
dïng, ngμy nay c«ng ty b¸ch hãa ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng
nªn chøc n¨ng cña c«ng ty cã sù thay ®æi ®Ó phï hîp víi c¬ chÕ
míi.
Chøc n¨ng rÊt quan träng cña c«ng ty ®ã lμ: c«ng ty lμ nh©n tè trung
gian kÕt nèi gi÷a nhμ s¶n xuÊt víi ngêi tiªu dïng, cung cÊp cho kh¸ch
hμng nh÷ng s¶n phÈm cÇn thiÕt phï hîp víi nhu cÇu vμ së thÝch cña
ngêi tiªu dïng qua ®ã thùc hiÖn gi¸ trÞ vμ gi¸ trÞ sö dông cña hμng
hãa.
Chøc n¨ng thø hai cña c«ng ty lμ h×nh thμnh hμng hãa dù tr÷
®Ó gãp phÇn b×nh æn thÞ trêng, c©n b»ng cung cÇu gi¸ c¶, kÕt nèi
nhμ s¶n xuÊt vμ ngêi tiªu dïng c¶ vÒ mÆt kh«ng gian, thêi gian, b¶o
vÖ vμ qu¶n lÝ chÊt lîng hμng hãa.
Chøc n¨ng thø ba: lμ mét m¾t xÝch quan träng trong m¹ng líi th-
¬ng m¹i ph©n phèi b¸n bu«n vμ b¸n lÎ, do ®ã c«ng ty cßn cã chøc n¨ng
giao tiÕp phèi thuéc víi çc b¹n hμng, t¹o nªn nguån th«ng tin vÒ nguån
hμng thÞ trêng kh¸ch hμng, ®ång thêi ph¶n håi l¹i nh÷ng th«ng tin tõ
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
38

thÞ trêng tíi nhμ s¶n xuÊt, ®Ó hä hoμn thiÖn s¶n phÈm vμ ®a ra s¶n
phÈm míi phï hîp víi nhu cÇu thÞ trêng vμ ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña
ngêi tiªu dïng.
+ NhiÖm vô cña c«ng ty:
Lμ mét doanh nghiÖp nhμ níc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th¬ng
m¹i, C«ng ty B¸ch hãa sè 5 Nam Bé cã nhiÖm vô tiªu thô hμng hãa,
thóc ®Èy nhanh tèc ®é chu chuyÓn hμng hãa vμ dÞch vô t¹o ra hiÖu
qu¶ cao trong ho¹t ®éng kinh doanh
C«ng ty ph¶i hoμn thμnh tèt çc nhiÖm vô mμ nhμ níc giao cho
nh: gãp phÇn b×nh æn thÞ trêng hμng hãa gi¸ c¶, kh«ng ®Ó x¶y ra
çc “c¬n sèt”, b¶o vÖ quyÒn lîi ngêi tiªu dïng.
Ngoμi ra c«ng ty cßn cã mét sè nhiÖm vô rÊt quan träng ®ã lμ
ph¶i cã nhiÖm vô b¶o toμn vμ ph¸t triÓn tμi s¶n vμ nguån vèn mμ nhμ
níc giao cho, thùc hiÖn nghiªm chØnh çc quy ®Þnh cña nhμ níc vÒ
nhμ níc vÒ qu¶n lÝ tμi chÝnh, kÕ to¸n ®ãng gãp ®Çy ®ñ nghÜa vô víi
ng©n s¸ch nhμ níc
2.1.3. C¬ cÊu tæ chøc:
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
39
Siªu thÞ QuÇy
hμng gian
ngoμi
GI¸M §èC
Çc Phã G§
Tæ chøc
hμnh chÝnh
B¶o
vÖ
Hμnh
chÝn
h
V¨n
thKhai
th¸c
hμn
g
Kho
vËn
KÕ
to¸n
kÐp
KÕ
to¸n
®¬n
KÕ ho¹ch
nghiÖp vô
KÕ to¸n
tμi vô

ChÞu tr¸ch nhiÖm l·nh ®¹o tæ chøc qu¶n lÝ ®iÒu hμnh mäi ho¹t
®éng cña c«ng ty lμ Ban gi¸m ®èc ®øng ®Çu lμ «ng Lª Thanh Thñy,
c«ng ty cßn cã hai phã gi¸m ®èc gióp viÖc. Mét phã gi¸m ®èc phô
tr¸ch b¸n bu«n, cßn mét phã gi¸m ®èc phô tr¸ch siªu thÞ. Gi¸m ®èc
c«ng ty do ñy ban nh©n d©n thμnh phè Hμ Néi ñynhiÖm. Gi¸m ®èc lμ
ngêi tæ chøc ®iÒu hμnh mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng
ty, v¹ch chiÕn lîc s¶n xuÊt kinh doanh vμ ra çc quyÕt ®Þnh cuèi cïng
thay mÆt ®¹i diÖn cho mäi quyÒn lîi vμ nghÜa vô cña c«ng ty tríc
ph¸p luËt vμ cu quan qu¶n lÝ nhμ níc. Phã gi¸m ®èc c«ng ty lμ ngêi
gióp viÖc gi¸m ®èc c«ng ty vμ chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn çc c«ng
viÖc ®îc ph©n c«ng, ñy nhiÖm vμ b¸o ço kÕt qu¶ çc c«ng viÖc ®îc
giao.
Çc bé phËn nghiÖp vô chøc n¨ng:
- Phßng kÕ to¸n tμi vô: cã nhiÖm vô h¹ch to¸n toμn bé qu¸ tr×nh kinh
doanh cña c«ng ty, theo dâi t×nh h×nh tμi chÝnh, ph©n tÝch thÑo dâi
®¸nh gi¸ lËp kÕt qu¶ ho¹t ®éng tμi chÝnh ®Ó b¸o ço víi ban gi¸m ®èc
c«ng ty.
- Phßng kÕ ho¹ch nghiÖp vô: cã nhiÖm vô lËp kÕ ho¹ch, chiÕn lîc
kinh doanh sao cho cã hiÖu qu¶, phï hîp víi thùc tÕ thÞ trêng. Nghiªn
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
40

cøu ®¸nh gi¸ thÞ trêng ®èi thñ c¹nh tranh... ®Ó gi¸m ®èc ®a ra nh÷ng
quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng ®¾n.
Riªng bé phËn kho vËn: cã nhiÖm vô tiÕp nhËn b¶o qu¶n, dù tr÷
hμng hãa ®Ó ho¹t ®éng b¸n hμng cña c«ng ty cã thÓ diÔn ra thêng
xuyªn liªn tôc.
- Phßng tæ chøc hμnh chÝnh tæng hîp: chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lÝ
vÒ kh©u nh©n sù, tuyÓn dông, ®μo t¹o n©ng cao nghiÖp vô chuyªn
m«n cho ®éi ngò nh©n viªn, bè trÝ s¾p xÕp vÞ trÝ c«ng t¸c phï hîp
n¨ng lùc cña tõng ngêi. Phßng tæ chøc hμnh chÝnh gåm 5 ngêi:
01 trëng phßng tæ chøc duyÖt lao ®éng tiÒn l¬ng.
01phã phßng lμm c«ng t¸c lao ®éng tiÒn l¬ng.
01chñ tÞch ®oμn lμm c«ng t¸c b¶o hé lao ®éng, thi ®ua khen th-ëng,
ch¨m sãc søc kháe çn bé c«ng nh©n viªn.
01 lμm c«ng t¸c kÕ to¸n hμnh chÝnh.
01 lμm c«ng t¸c v¨n th lu tr÷.
- Tæ b¸n hμng: chÞu tr¸ch nhiÖm kinh doanh ë çc quÇy siªu thÞ.
§©y lμ nh÷ng bé phËn ®ãng vai trß rÊt quan träng vμo sù thμnh c«ng
cña c«ng ty. Hä lμ nh÷ng ngêi b¸n hμng, thu tiÒn, trùc tiÕp tiÕp xóc víi
kh¸ch hμng t¹o ra doanh thu vμ lîi nhuËn cho c«ng ty. Hä lμ bé mÆt
cña c«ng ty, lμ nÒn mãng v¨n hãa tæ chøc c«ng ty. Bªn c¹nh ®ã,
nh÷ng nh©n viªn cña tæ b¸n hμng cßn cã nhiÖm vô tiÕp nhËn nh÷ng
th«ng tin tõ kh¸ch hμng vμ ph¶n håi l¹i cho ban gi¸m ®èc c«ng ty ®Ó
cã nh÷ng kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch,quyÕt ®Þnh kÞp thêi víi nhu cÇu ngêi
tiªu dïng vμ t×nh h×nh thÞ trêng nh»m mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh
cao nhÊt.
§©y lμ m« h×nh qu¶n lÝ theo kiÓu trùc tuyÕn, nã t¹o ra sù n¨ng
®éng tù chñ trong kinh doanh, çc mÖnh lÖnh chØ thÞ cña ban gi¸m
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
41

®èc ®îc sù truyÒn ®¹t mét çch nhanh chãng tíi çc bé phËn cã liªn
quan.
2.1.4 §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty.
+ §Æc ®iÓm vÒ ph¬ng thøc vμ h×nh thøc b¸n hμng:
C«ng ty kinh doanh tæng hîp nhiÒu lo¹i mÆt hμng kinh doanh
kh¸c nhau ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña ç nh©n vμ çc tæ chøc kinh
tÕ x· héi trong khu vùc thμnh phè Hμ Néi nhÊt lμ ngêi d©n n¬i ®Æt
cöa hμng cña c«ng ty. Trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung bao cÊp,
mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty ®Òu thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch mÖnh lÖnh
cña nhμ níc do ®ã c«ng ty kh«ng chó träng ®Õn thÞ trêng. Khi
chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhμ níc,
c«ng ty ph¶i tù h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp vμ tù chÞu tr¸ch nhiÖm
tríc nhμ níc vÒ viÖc b¶o toμn vμ ph¸t triÓn nguån vèn ®îc giao th× vÊn
®Ò ®Æt ra lμ ph¶i quan t©m ®Õn thÞ trêng, doanh thu, lîi nhuËn.
NÕu hμng hãa mμ c«ng ty kinh doanh ®¬c thÞ trêng chÊp nhËn th×
c«ng ty sÏ tån t¹i vμ cã ®iÒu kiÖn thóc ®Èy h¬n n÷a ho¹t ®éng kinh
doanh cña m×nh vμ ngîc l¹i th× c«ng ty sÏ kh«ng thÓ ®øng v÷ng h¬n
trªn thÞ trêng, cuèi cïng sÏ bÞ ®μo th¶i. NhËn thøc ®îc ®iÒu nμy, ban
l·nh ®¹o c«ng ty ®· rÊt chó träng ®Õn thÞ trêng tiªu thô cña m×nh, ho¹t
®éng kinh doanh cña c«ng ty ®Òu híng vμo thÞ trêng, c«ng ty kh«ng
chØ kinh doanh nh÷ng g× mμ m×nh thÝch, mμ ®· ®a d¹ng hãa mÆt
hμng kinh doanh trªn c¬ së nhu cÇu cña ngêi tiªu thô.
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, thÞ trêng tiªu thô cña c«ng ty B¸ch
hãa sè 5 Nam Bé vÉn cßn h¹n hÑp chñ yÕu phôc vô ngêi d©n thÞ tr-êng
l©n cËn. §iÒu nμy chñ yÕu lμ do cã sù c¹nh tranh ngμy cμng gay
g¾t. Tõ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, çc ®èi thñ c¹nh tranh
cña c«ng ty xuÊt hiÖn ngμy cμng nhiÒu víi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau
trong ®ã cã nh÷ng ®èi thñ cã tiÒm lùc rÊt lín vÒ tμi chÝnh.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
42

Çc ®èi thñ c¹nh tranh nμy cã thÓ lμ çc doanh nghiÖp nhμ níc,
doanh nghiÖp t nh©n, çc liªn doanh hay çc hé tiÓu th¬ng. Hμng hãa
cña hä rÊt phong phó ®a d¹ng, nhiÒu chñng lo¹i kÝch cì, nhiÒu mμu
s¾c phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng rÊt ®a d¹ng vμ ngμy cμng cao cña
ngêi tiªu dïng. Mét ®iÒu bÊt lîi n÷a lμ çc cöa hμng kinh doanh cña hä
l¹i n»m ®an xen víi cöa hμng cña c«ng ty, cã mÆt ë tÊt c¶ çc ngâ
ng¸ch trong thμnh phè, tËp trung thμnh nh÷ng d·y phè th¬ng m¹i
chuyªn kinh doanh mét nhãm hμng hãa vμ rÊt thuËn tiÖn cho viÖc
giao th«ng ®i l¹i, chuyªn chë hμng hãa. VÒ phÝa c«ng ty, mÆc dï tr¶i
qua mét thêi gian kh¸ dμi kÓ tõ khi ho¹t ®éng kinh doanh trong c¬ chÕ
míi nhng khi nh¾c ®Õn cöa hμng b¸ch hãa ngêi ta l¹i liªn tëng ®Õn
thêi k× mua b¸n theo tem phiÕu nhÊt lμ ngêi cao tuæi vμ ngêi d©n
ViÖt Nam ®· sèng qua thêi k× bao cÊp th× cöa hμng b¸ch hãa dï lín
hay nhá th× thay cho viÖc mÆc c¶ møc gi¸ theo ý muèn cña m×nh th×
kh¸ch hμng l¹i ph¶i mua theo mét møc gi¸ Ên ®Þnh tríc kh«ng biÕt lμ
®¾t hay rÎ. §óng vÒ mÆt t©m lý th× bao giê ngêi mua còng muèn
mua hμng rÎ h¬n mét chót dï r»ng phÇn chªnh lÖch gi¸ ®ã ch¼ng ®¸ng
bao nhiªu. §iÒu nμy khã cã thÓ thùc hiÖn ®îc ë çc cöa hμng b¸ch hãa
nhng ë çc cöa hμng kinh doanh bªn ngoμi th× dÔ dμng thùc hiÖn ®îc.
H¬n n÷a ngêi tiªu dïng lu«n mong muèn sù thuËn tiÖn v× hä cßn ph¶i
kÌm theo ph¬ng tiÖn, bëi vËy hä - ®Æc biÖt lμ nh÷ng ngêi trÎ tuæi vμ
nh÷ng ngêi lμm c«ng së -rÊt ng¹i ph¶i göi xe ®Ó vμo mua mét mÆt
hμng, thËm chÝ cã thÓ sÏ ch¼ng mua ®îc g× mμ l¹i ph¶i mÊt tiÒn göi
xe. Do ®ã tÊt nhiªn lμ hä sÏ lùa chän sù thuËn tiÖn ë çc cöa hμng b¸n
lÎ r¶i r¸c kh¾p däc ®êng hay nhiÒu thêi gian h¬n th× cã thÓ t×m ®Õn
çc d·y phè th¬ng m¹i n¬i tËp trung ®Çy ®ñ çc hμng hãa mμ hä cÇn
®Ó tù do lùa chän hμng hãa hay ®i kh¶o gi¸ víi sù phôc vô tËn t×nh
cña nh÷ng ngêi b¸n hμng. §ång thêi cöa hμng cña c«ng ty lμ cè ®Þnh
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
43

t¹i mét ®iÓm, nguån lùc tμi chÝnh lμ cã h¹n nªn c«ng ty kh«ng thÓ më
cöa hμng kinh doanh ë çc khu vùc n¨ng ®éng kh¸c ®Ó chiÕm lÜnh
thÞ trêng. Do ®ã thÞ trêng tiªu thô chÝnh cña c«ng ty lμ çc khu vùc
l©n cËn xung quanh cöa hμng cña c«ng ty.
Tuy nhiªn c«ng ty B¸ch hãa sè 5 Nam Bé cã lîi thÕ mμ Ýt doanh
nghiÖp kh¸c cã ®îc ®ã lμ c«ng ty ®· kinh doanh h¬n 40 n¨m, cã nhiÒu
b¹n hμng vμ kh¸ch hμng truyÒn thèng, cã mèi quan hÖ tèt víi chÝnh
quyÒn ®Þa ph¬ng, cã ®éi ngò l·nh ®¹o nhiÒu kinh nghiÖm vμ trëng
thμnh trong kinh doanh. Lμ mét doanh nghiÖp nhμ níc do ®ã chÊt lîng
vμ gi¸ b¸n ra cña c«ng ty lμ tin cËy. Thªm vμo ®ã, c«ng ty cã cöa hμng
kinh doanh réng r·i bÒ thÕ ®îc ph©n thμnh nhiÒu quÇy n»m t¹i n¬i
giao nhau cña hai trôc ®êng chÝnh lμ ®êng Lª DuÈn vμ NguyÔn Th¸i
Häc, do ®ã thuËn tiÖn cho giao th«ng ®i l¹i mua s¾m hμng hãa cña
kh¸ch hμng còng nh cho viÖc qu¶ng ço cña c«ng ty...
+ §Æc ®iÓm vÒ ®Þa ®iÓm kinh doanh:
Hμ Néi lμ trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa x· héi cña nhμ n-íc
víi sè d©n gÇn 3 triÖu ngêi. Çc trung t©m ngo¹i giao, çc v¨n phßng
®¹i diÖn, çc tæ chøc kinh tÕ,v¨n hãa, x· héi ®Òu cã trô së ®Æt t¹i Hμ
Néi. Hμ Néi cßn lμ mét ®Þa ®iÓm du lÞch hÊp dÉn, hμng n¨m thu hót
hμng chôc v¹n lît kh¸ch du lÞch trong vμ ngoμi níc tíi tham gia, häc tËp,
c«ng t¸c... §©y lμ kh¶ n¨ng tiÒm tμng to lín vÒ kh¸ch hμng cã nhu cÇu
tiªu dïng ®èi víi thÞ trêng Hμ Néi. V× vËy, ®èi víi çc doanh nghiÖp nãi
chung vμ C«ng ty b¸ch hãa sè 5 Nam Bé nãi riªng nªn biÕt khai th¸c
tiÒm n¨ng to lín nμy th× sÏ t¹o nªn doanh thu ®¸ng kÓ.
C«ng ty b¸ch hãa sè 5 Nam Bé lμ mét ®¬n vÞ kinh doanh b¸n
bu«n, b¸n lÎ cña thñ ®« Hμ Néi. C«ng ty cã mét vÞ trÝ hÕt søc thuËn
lîi, n»m ë hai mÆt tiÒn cña phè NguyÔn Th¸i Häc vμ Lª DuÈn ë gi÷a
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
44

trung t©m thñ ®«. VÞ trÝ nμy ®· t¹o ®iÒu kiÖn hÕt søc thuËn lîi cho
viÖc kinh doanh cña c«ng ty.
+ §Æc ®iÓm vÒ thÞ trêng:
§©y lμ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng ty b¸ch hãa sè 5 Nam Bé
nãi riªng vμ çc doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn ®Þa bμn Hμ Néi nãi
chung ®ã lμ trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa x· héi cña c¶ níc, lμ
®Þa ph¬ng cã tèc ®é ph¸t triÓn cao víi tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n
®¹t gÇn 10%/ n¨m. Thu nhËp cña ngêi d©n Hμ Néi ®øng thø hai trong
c¶ níc, chØ sau thμnh phè Hå ChÝ Minh, ®iÒu nμy rÊt quan träng bëi
nã sÏ lμm t¨ng ®¸ng kÓ søc c¹nh tranh cña thÞ trêng, søc tiªu thô cña
hμng hãa. MÆt kh¸c, çc yÕu tè kh¸c nh: l¹m ph¸t, thÊt nghiÖp, sù ph¸t
triÓn cña çc ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i,... ë møc lÝ tëng t¹o ®iÒu
kiÖn thuËn lîi cho çc ho¹t ®éng th¬ng m¹i.
Ph¶i nãi r»ng, c«ng ty ®ang ho¹t ®éng trong mét m«i trêng kinh
tÕ ®Çy thuËn lîi h¬n h¼n çc ®Þa ph¬ng kh¸c. Tuy nhiªn, nÒn kinh tÕ
®Çy ph¸t triÓn ®ã ®· ®em l¹i cho c«ng ty kh«ng Ýt khã kh¨n nhÊt
®Þnh. Do søc mua cña thÞ trêng lín, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ngêi tiªu
dïng cao nªn c«ng ty lu«n ph¶i t×m kiÕm nh÷ng nguån cung øng cã
chÊt lîng cao phong phó ®ång thêi c«ng ty lu«n gÆp c¨n bÖnh mu«n
thë thiÕuvèn kinh doanh, ®Æc biÖt lμ vèn lu ®éng.
Ngoμi ra, c«ng ty cßn ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng ho¹t ®éng kinh
doanh kh«ng lμnh m¹nh nh: çc ho¹t ®éng bu«n lËu trèn thuÕ, kinh
doanh hμng gi¶...
+ §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng:
HiÖn nay, C«ng ty b¸ch hãa sè 5 Nam Bé cã 155 lao ®éng. §©y
lμ c«ng ty th¬ng m¹i nªn lao ®éng n÷ chiÕm tØ lÖ rÊt cao 83,5% do
®Æc thï ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt th¬ng m¹i, dÞch vô cña c«ng ty
ho¹t ®éng b¸n hμng ®ßi hái sù khÐo lÐo, mÒm máng. Lao ®éng nam
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
45

n»m chñ yÕu ë bé phËn b¶o vÖ, kho vËn, khai th¸c hμng. Sè lao ®éng
cã tr×nh ®é ®¹i häc lμ 49 ngêi chiÕm 31,61%; sè lao ®éng cã tr×nh
®é trung cÊp lμ 81 ngêi, chiÕm tØ lÖ 52,26%. Sè lao ®éng su cÊp lμ
18 ngêi, chiÕm 11. 61%. Cßn l¹i lμ cha qua ®μo t¹o.
VÒ tr×nh ®é chÝnh trÞ, sè §¶ng viªn lμ 36 ngêi chiÕm 23,2%,
trung cÊp chÝnh trÞ lμ 12 ngêi, su cÊp chÝnh trÞ lμ 28 ngêi. C«ng ty
thμnh lËp tõ rÊt l©u ®êi, nªn ®éi ngò lao ®éng ho¹t déng tõ thêi bao
cÊp cßn kh¸ lín do vËy ®éi ngò lao ®éng ®ang bÞ giμ hãa cô thÓ sè
lao ®éng díi 30 tuæi lμ 32 ngêi chiÕm tØ lÖ 20,64% vμ tõ 30 ®Õn trªn
50 tuæi lμ 123 ngêi, chiÕm tØ lÖ 79,35%. Nh vËy sè lao ®éng cña
c«ng ty ®ang bÞ giμ hãa, sè lao ®éng ®øng tuæi lμ kh¸ lín víi tuæi
trung b×nhlμ 38 - 40 tuæi.
Hμng n¨m, lîng sinh viªn çc trêng trung cÊp vμ ®¹i häc ®Õn
c«ng ty thùc tËp kh¸ ®«ng, ®Æc biÖt lμ vμo çc dÞp tríc TÕt. Nh÷ng
sinh viªn nμy ®· ®¸p øng kh¸ lín cho c«ng ty vÒ bé phËn lao ®éng
mÒm, lao ®éng thêi vô. H¬n n÷a, lao ®éng nμy l¹i rÊt trÎ, cã søc kháe,
nhiÖt t×nh nªn ®· tiÕt kiÖm chi phÝ tiÒn c«ng kh«ng nhá cho c«ng ty.
§©y lμ lîng lao ®éng kh«ng chÝnh thøc chiÕm tØ träng lín lμm gia t¨ng
®¸ng kÓ sè lao ®éng cña c«ng ty nhng ®Òu lμ lao ®éng ng¾n h¹n.
Nh×n chung, c«ng ty rÊt chó träng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn
m«n nghiÖp vô cho ®éi ngò nh©n viªn. C«ng ty thêng xuyªn më çc líp
båi dìng nghiÖp vô tæ chøc ®μo t¹o vμ ®μo t¹o l¹i cho CBCNV toμn
c«ng ty. Tuy nhiªn, sè lao ®éng trÎ cã tr×nh ®é chuyªn m«n cßn
chiÕm tØ träng nhá lμ do c«ng ty ph¶i kÕ thõa ®éi ngò lao ®éng tõ
thêi bao cÊp ®Ó l¹i vμ ®Ó gi¶i quyÕt thÊu ®¸o vÊn ®Ò nμy kh«ng
ph¶i lμ dÔ. C«ng ty ®· rÊt nç lùc ®a d¹ng hãa çc lo¹i h×nh dÞch vô
®Ó cã thÓ bè trÝ c«ng viÖc cho tÊt c¶ çc lao ®éng trong c«ng ty,
kh«ng ®Ó trêng hîp nμo ph¶i nghØ chê viÖc.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
46

MÆc dï kÓ tõ khi thμnh lËp c«ng ty ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶
®¸ng kÓ t¹o ®îc tiÕng t¨m trªn thÞ trêng, nhng trong c«ng ty hiÖn nay,
ngêi lao ®éng thiÕu kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, ®a sè ®Òu chÞu sù ®iÒu hμnh
lμm viÖc theo nh÷ng qui ®Þnh s½n cã. C«ng ty cha cã biÖn ph¸p cô
thÓ khuyÕn khÝch tÝnh s¸ng t¹o trong lao ®éng. Çc vÊn ®Ò kÝch
thÝch cha ®îc quan t©m, ®Æc biÖt lμ vÊn ®Ò kÝch thÝch vËt chÊt
cho ngêi lao ®éng. §iÒu nμy thÓ hiÖn ë møc thu nhËp b×nh qu©n cña
mçi ngêi so níi mÆt b»ng chung cßn thÊp. Mçi lao ®éng tiÕn trong
c«ng ty mçi k× chØ ®îc thëng 60. 000 ®ång mét con sè qu¸ Ýt ái nªn
cha kÝch thÝch ®îc sù h¨ng say, phÊn ®Êu cña ngêi lao ®éng. Çc
møc kho¸n cña c«ng ty cho çc quÇy cßn cao so víi kh¶ n¨ng thùc hiÖn
cña nã nªn kh¶ n¨ng ®¹t ®îc hay vît møc ®Æt ra lμ thÊp.
VÊn ®Ò bè trÝ lao ®éng cha cã tÝnh khoa häc. Çc phßng ban
bé phËn vÉn cã n¬i thõa thiÕu lao ®éng. VD: phßng kÕ to¸n cã n¨m
lªn tíi 15 ngêi.
C«ng t¸c ®μo t¹o vμ ph¸t triÓn nh©n sù ®· ®îc thùc hiÖn nhng
chØ tËp trung ë mét sè bé phËn, cha nh©n réng ra toμn c«ng ty. C«ng
viÖc tuyÓn dông nh©n sù tuy kh«ng ®îc lμm thêng xuyªn nhng nã ¶nh
hëng kh«ng nhá tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn,
viÖc nμy c«ng ty lμm cßn cha tèt. Trong kh©u tuyÓn dông nh©n sù
c«ng ty bá qua viÖc pháng vÊn, mÆc dï cã thÓ tiÕt kiÖm ®îc thêi
gian vμ chi phÝ nhng kh«ng x¸c ®Þnh râ ®ùîc n¨ng lùc, së trêng,
nguyÖn väng cña ngêi lao ®éng.
Nh×n chung qua hÖ thèng çc chØ tiªu trªn ta thÊy hiÖu qu¶ sö
dông lao ®éng cña c«ng ty t¨ng râ rÖt, nã gãp phÇn ®a c«ng ty kh«ng
ngõng lín m¹nh. Lîi thÕ cña c«ng ty, ®ã lμ lùc lîng nh©n sù cã mèi liªn
kÕt kh¸ chÆt chÏ, cã sù hiÓu biÕt vμ mèi quan hÖ tèt, cã ý chÝ vun
lªn. Tuy nhiªn ®Ó c«ng ty ®øng v÷ng trong cu chÕ thÞ trêng vμ ngμy
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
47

cμng ph¸t triÓn th× c«ng ty cÇn ph¶i cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ trong
chÝnh s¸ch nh©n sù. Çc chØ tiªu ®Òu cã nh÷ng u vμ nhù¬c ®iÓm
riªng, c«ng ty cÇn t×m çch ph¸t huy u ®iÓm vμ kh¾c phôc nhîc ®iÓm
cña nh÷ng chØ tiªu ®ã.
+ §Æc ®iÓm vÒ vèn:
Khi míi thμnh lËp tæng sè vèn ban ®Çu cña c«ng ty lμ 530. 000.
000 VN§. Trong ®ã:
+ Vèn cè ®Þnh: 230. 000. 000 VN§
+Vèn lu ®éng: 300. 000. 000 VN§
So víi thùc tÕ kinh doanh th× ®©y lμ sè vèn nhá bÐ, kh«ng ®¸p
øng ®ñ yªu cÇu kinh doanh nªn c«ng ty lu«n ph¶i t×m çch huy
®éngvèn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nh vèn vay tõ çc tæ chøc tÝn
dông, vèn gãp cña çn bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, ngoμi ra cßn
vèn ®îc bæ sung tõ lîi nhuËn hμng n¨m cña c«ng ty. Ngoμi viÖc kinh
doanh th¬ng m¹i, c«ng ty cßn ®Çu t vèn ®Ó c¶i t¹o, n©ng cÊp, mua
s¾m, söa ch÷a trang thiÕt bÞ néi thÊt trong c«ng ty ®Ó tõng bíc
chuyÓn sang ho¹t ®éng kinh doanh víi quy m« lín, ®¸p øng nhu cÇu
ngμy cμng cao cña kh¸ch hμng. Nh×n chung trong nh÷ng n¨m gÇn
d©y b»ng mét lo¹t çc biÖn ph¸p trªn, c«ng ty ®· b¶o toμn vμ sö dông
tèt nguån vèn cña m×nh, ®¶m b¶o thu nh©p ç nh©n cho ngêi lao
®éng, thc hiÖn tèt nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch nhμ níc vμ hoμn thμnh
çc nghÜa vô mμ së th¬ng m¹i giao cho. §Õn n¨m 2000, nguån vèn
kinh doanh cña c«ng ty dÇn dÇn lín lªn nhanh chãng ®¸p øng nhu cÇu
kinh doanh vμ n©ng cao kh¶ n¨ng tù chñ tμi chÝnh cña c«ng ty. Vèn
cè ®Þnh ®· lμ 1. 500. 000. 000 VN§ vμ vèn lu déng lμ 3. 000. 000. 000
VN§..
+ §Æc ®iÓm vÒ c«ng nghÖ, kÜ thuËt:
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
48

- VÒ c¬ së vËt chÊt: c«ng ty b¸ch hãa sè 5 Nam Bé ®îc thõa hëng
mét hÖ thèng c¬ së vËt chÊt r©t lín cã gi¸ trÞ tõ thêi k× tríc ®Ó l¹i. Tríc
tiªn ph¶i kÓ ®Õn ®ã lμ 3. 500 m2 diÖn tÝch mÆt b»ng dîc sö dông
phôc vô cho viªc kinh doanh n»m ë vÞ trÝ ngay trªn hai trôc ®êng
chÝnh t¹i trung t©m thñ ®« lμ Lª DuÈn vμ ®êng NguyÔn Th¸i Häc.
Trong ®ã 1. 500m2 ë tÇng mét dμnh cho siªu thÞ vμ quÇy hμng kho
hμng. TÇng hai dîc ñy ban nh©n d©n thμnh phè Hμ Néi mîn lμm v¨n
phßng trng bÇy, triÓn l·m vμ giíi thiÖu s¶n phÈm nh s¶n phÈm cña
c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n T©n Hoμng Minh. Cßn l¹i 1. 000m2 ë tÇng
ba dïng lμm v¨n phßng, bÕp ¨n vμ cho c«ng ty thÓ dôc thÈm mü Hång
MÉu §¬n thuª 400m2.
- Çc thiÕt bÞ dïng trong c«ng ty trong thêi gian qua cã nhiÒu thay
®æi, n©ng cÊp cho phï hîp víi t×nh h×nh kinh doanh. Çc trang thiÕt
bÞ ®îc c«ng ty trang bÞ cho viÖc b¸n hμng nh tñ, gi¸ ®ùng hμng, m¸y
tÝnh tiÒn hiÖn ®¹i, thïng l¹nh... Çc v¨n phßng lμm viÖc ®îc trang bÞ
®Çy ®ñ bμn ghÕ lμm viÖc míi tñ ®ùng tμi liÖu, m¸y diÖn tho¹i, m¸y vi
tÝnh, m¸y photocopy.... t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn
nhanh chãng thuËn tiÖn. Trong n¨m võa qua, c«ng ty ®· ph¶i lμm míi
söa ch÷a lín trong cöa hμng nªn t×nh tr¹ng chi phÝ t¨ng ¶nh hëng lín
®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty.
2.1.5) KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty trong 3 n¨m qua
(2001, 2002, 2003)
Tæng doanh thu b¸n hμng cña c«ng ty ®Òu t¨ng trong 3 n¨m.
N¨m 2002 t¨ng víi tû lÖ t¨ng lμ 15. 94%. Sang n¨m 2003 tû lÖ doanh
thu t¨ng 18. 07%. Tû lÖ t¨ng cña doanh thu n¨m 2003 so víi n¨m 2002
t¨ng lín h¬n tû lÖ t¨ng cña doanh thu n¨m 2002 so víi n¨m 2001 ®iÒu
nμy ghi nhËn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty trong thêi
gian qua.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
49

Doanh thu thuÇn cña c«ng ty n¨m 2002 còng t¨ng lªn so víi n¨m
2001lμ 15.92% t¬ng øng víi sè tiÒn t¨ng lªn lμ 8197185 ngh×n ®ång.
§iÒu nμy do çc kho¶n gi¶m trõ cña c«ng ty(chñ yÕu lμ gi¶m trõ do
gi¶m gi¸ hμng b¸n, khuyÕn m¹i, cßn gi¶m trõ do hμng b¸n bÞ tr¶ l¹i th×
chiÕm tû lÖ kh«ng ®¸ng kÓ) t¨ng nhng tû lÖ t¨ng cña çc kho¶n gi¶m
trõ(10. 21%) nhá h¬n tû lÖ t¨ng cña doanh thu thuÇn. N¨m 2003 tû lÖ
t¨ng cña doanh thu thuÇn lμ 17. 92% nhng nhá h¬n tû lÖ t¨ng cña çc
kho¶n gi¶m trõ chøng tá doanh thu thuÇn t¨ng chñ yÕu lμ do doanh
thu t¨ng. C«ng ty cÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn c«ng t¸c qu¶n lÝ çc
kho¶ gi¶m trõ ®Æc biÖt lμ trong trêng hîp hμng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
L·i gép cña c«ng ty n¨m 2002 sovíi n¨m 2001 t¨ng víi tû lÖ t¨ng lμ
21. 84%. §iÒu nμy lμ do trong n¨m 2002 c«ng ty ®· chó träng ®Õn t×m
kiÕm nguån hμng do ®ã c«ng ty mua ®îc hμng víi gi¸ rÎ. N¨m 2003 tû
lÖ t¨ng cña lîi nhuËn gép lμ 21. 23% lín h¬n tû lÖ t¨ng cña doanh thu.
Tû lÖ l·i gép trªn doanh thu thuÇn cña c«ng ty trong 3 n¨m ®Òu
t¨ng lªn víi tû lÖ t¬ng øng lμ 10. 12%, 10. 63%, 10. 94% ®iÒu nμy ®îc
®¸ng gi¸ lμ tèt.
Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty n¨m 2002 gi¶m
so víi n¨m 2001 lμ 1. 14%, ®iÒu nμy lμ do chi phÝ kinh doanh cña
c«ng ty cßn cao, n¨m 2002 chi phÝ kinh doanh cña c«ng ty so víi n¨m
2001 t¨ng 23. 95% lμm cho tû suÊt chi phÝ trªn doanh thu thuÇn cña
c«ng ty n¨m 2002 so víi n¨m 2001 lμ kh¸ cao chiÕm 10. 12%. Chi phÝ
b¸n hμng t¨ng lμ do chi phÝ ho¹t ®éng vμ chi phÝ qu¶n lÝ doanh
nghiÖp cßn cao. Sang n¨m 2003 lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh
cña c«ng ty ®· t¨ng 38. 3% so víi n¨m 2002víi chi phÝ kinh doanh còng
t¨ng 20. 08% nhá h¬n tèc ®é t¨ng cña läi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh
doanh. §iÒu nμy ®îc ®¸nh gi¸ lμ tèt v× quy m« cña doanh nghiÖp ®·
®îc më réng vμ doanh nghiÖp lμm ¨n cã l·i.
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
50

Cïng víi sù t¨ng gi¶m cña lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh th×
thuÕ thu nhËp cña doanh nghiÖp còng cã sù biÕn ®éng t¬ng øng.
n¨m 2003 thuÕ thu nhËp cña doanh nghiÖp t¨ng lªn 38. 3%
Lîi nhuËn sau thuÕ cña c«ng ty cña c«ng ty n¨m 2002 còng gi¶m
so víi n¨m 2001 lμ 1. 14% ®Òu nμy lμ do lîi mÆc dï thuÕ thu nhËp cña
c«ng ty gi¶m xuèng nhng lîi nhuËn tríc thuÕ còng gi¶m t¬ng øng.
Sang n¨m 2003 c¶ hai chØ tiªu trªn cïng t¨ng lμm cho läi nhËn sau
thuÕ còng t¨ng lªn. N¨m 2003 c«ng ty ®a t×m ra çc gi¶i ph¸p nh»m
ng¨n chÆn t×nh tr¹ng gi¶m xuèng cña lîi nhô©n.
Bªn c¹nh vÊn ®Ò doanh thu th× nép ng©n s¸ch nhμ níc còng ®îc
c«ng ty quan t©m ®Õn. MÆc dï kho¶n nép ng©n s¸ch nhμ níc n¨m
2002 gi¶m do lîi nhuËn cu¶ n¨m 2002 gi¶m so víi n¨m 2001 nhng ®îc
sù quan t©m kÞp thêi cña ban l·nh ®¹o c«ng ty nªn sang n¨m 2003 lîi
nhuËn t¨ng kÐo theo çc kho¶n nép ng©n s¸ch nhμ níc còng t¨ng lªn
2. 2 Ph©n tÝch vμ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh mua hμng cña c«ng ty trong
thêi gian qua.
2.2.1 T×nh h×nh vμ kÕt qu¶ mua hμng theo çc mÆt hμng chñ yÕu
(biÓu 2)
Nh×n vμo biÓu 2 ta thÊy tæng trÞ gi¸ mua vμo cña 3 n¨m ®Òu
t¨ng. N¨m 2002 doanh sè mua vμo t¨ng so víi n¨m 2001. N¨m 2003 tû
lÖ t¨ng doanh sè mua vμo lμ 17. 25%. Nh vËy cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc
r»ng doanh nghiÖp ®· kh«ng ngõng t¨ng quy m« kinh doanh, ®Çu vμo
t¨ng lªn chøng tá ®Çu ra còng t¨ng do c«ng ty lu«n tæ chøc mua hμng
dùa trªn kÕ ho¹ch, kÕ ho¹ch l¹i dùa trªn dù ®o¸n nhu cÇu, nªn sè lîng
hμng hãa mua vμo t¨ng lªn ®îc ®¸nh gi¸ lμ hîp lÝ so víi kÕ ho¹ch b¸n
ra.
§i s©u vμo tõng mÆt hμng ta thÊy:
ThÞ H¬ng
Líp
K36A4
51

Qt092

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (10)

Viewers also liked

Viewers also liked (17)

Similar to Qt092

Similar to Qt092 (11)

More from Phi Phi

More from Phi Phi (20)

Qt092