Qt088
- 1. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Më ®Çu
Trong nh÷ng n¨m qua nÒn kinh tÕ níc ta ®· vμ ®ang chuyÓn ho¸
m¹nh mÏ sang c¬ chÕ thÞ trêng, theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã
sù qu¶n lý cña nhμ níc.
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, ®Ó thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn cña nÒn
kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp ®· vμ ®ang kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n, v-íng
m¾c cßn tån t¹i cña cña chÕ cò. Tõ c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung quan
liªu bao cÊp bíc sang c¬ chÕ qu¶n trÞ kinh doanh phï hîp víi c¬ chÕ
thÞ trêng. Sau h¬n mêi n¨m ®æi míi nÒn kinh tÕ, níc ta ®· cã nh÷ng
thμnh tùu lín t¹o nªn mét bíc ngoÆt lÞch sö trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ
cña ®Êt níc. Do vËy c¸c doanh nghiÖp muèn ®øng v÷ng trªn thÞ trêng
th× ph¶i n¾m v÷ng ®îc thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng, gi¶m chi phÝ, h¹
gi¸ thμnh, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm ®Ó ®¸p øng nhu cÇu, thÞ
hiÕu ®ã.
Tuy nhiªn kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mμ cã ®îc sù ph¸t triÓn nh vËy, nã
®ßi hái ph¶i cã sù t duy, lÒ lèi vμ phong c¸ch lμm viÖc trong nÒn kinh
tÕ thÞ trêng. §èi víi mçi doanh nghiÖp vai trß cña ngêi lao ®éng lμ rÊt
quan träng, ®©y lμ ®iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ tån t¹i vμ ph¸t triÓn. Mét ngêi
l·nh ®¹o tμi n¨ng, quyÕt ®o¸n cã thÓ dÉn tíi doanh nghiÖp vît qua mäi
khã kh¨n ®ång thêi cã thÓ doanh nghiÖp ph¸t triÓn, toμn diÖn. ChÝnh
v× vËy mμ viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c qu¶n trÞ lμ v« cïng
quan träng.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty b¸ch ho¸ sè 5 Nam Bé em nhËn
thÊy c«ng ty nμy lμ c«ng ty nhμ níc vèn còng chuyÓn m×nh tõ c¬ chÕ tËp
trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ®Ó theo kÞp víi nhÞp
®é ph¸t triÓn cña thêi ®¹i c«ng ty còng ®· cã rÊt nhiÒu sù thay ®æi vÒ ph-
¬ng thøc kinh doanh cña m×nh, thay ®æi vÒ ph¬ng thøc b¸n hμng, ph¬ng
thøc tiªu thô ... tuy nhiªn ho¹t ®éng mua hμng vÉn cha ®ù¬c quan t©m thùc
Khoa Qu¶n trÞ doanh nghiÖp 1 NguyÔn ThÞ H-
¬ng
Líp K36A4
- 2. LuËn v¨n tèt nghiÖp
sù. §©y lμ vÊn ®Ò mμ kh«ng chØ cña c«ng ty nμy mμ gÇn nh nã tån t¹i
trong hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp quèc doanh. Ho¹t ®éng mua hμng rÊt Ýt
®îc quan t©m ®Õn nh ho¹t ®éng b¸n hμng. C¸c doanh nghiÖp quan t©m
®Õn viÖc mang l¹i lîi nhuËn cho doanh nghiÖp h¬n lμ quan t©m ®Õn tiÕt
kiÖm chi phÝ mua hμng. ViÖc mua hμng cha ®îc ®¸nh gi¸ t¬ng xøng víi vÞ
trÝ cña nã. Trong khi mua hμng l¹i lμ kh©u tiªn, c¬ b¶n cña ho¹t ®éng kinh
doanh, lμ ®iÒu kiÖn ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp tån t¹i vμ
ph¸t triÓn. Mua hμng nh»m t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt cho ho¹t ®éng b¸n hμng,
ho¹t ®«ng b¸n hμng cã ®îc tèt hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vμo ho¹t
®éng mua hμng. H¬n n÷a mua hμng tèt t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng lîi nhuËn.
ChÝnh v× vËy mμ em ®· chän ®Ò tμi “N©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n
trÞ mua hμng” lμm ®Ò tμi cho luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh. §©y lμ mét
dÞp tèt ®Ó em cã thÓ hiÓu râ ¬n vÒ ho¹t ®éng qu¶n trÞ mua hμng trong
doanh nghiÖp kh«ng chØ trªn lý thuyÕt mμ cßn th«ng qua thùc tÕ.
Ngoμi phÇn më ®Çu vμ phÇn kÕt luËn ®Ò tμi gåm ba chung lín:
Chung 1: c¬ së lý luËn chung vÒ qu¶n trÞ mua hμng trong doanh
nghiÖp thng m¹i.
Chung 2: Kh¶o s¸t vμ ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng t¹i
c«ng ty b¸ch ho¸ sè 5 Nam Bé.
Chung3 : Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoμn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ mua
hμng t¹i c«ng ty b¸ch ho¸ sè 5 Nam Bé.
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
2
- 3. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Ch¬ng 1:
C¬ së lý luËn chung cña qu¶n trÞ mua hμng trong doanh
nghiÖp th¬ng m¹i
1.1 Ho¹t ®éng mua hμng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i
1.1.1 TÇm quan träng cña ho¹t ®éng mua hμng trong doanh nghiÖp th¬ng
m¹i
Mua hμng lμ ho¹t ®éng ®Çu tiªn nh»m t¹o ra yÕu tè ®Çu vμo ( ®èi víi
doanh nghiÖp th¬ng m¹i yÕu tè ®Çu vμo lμ nguån hμng ) mét c¸ch ®Çy
®ñ, kÞp thêi, ®ång bé, ®óng quy c¸ch chñng lo¹i, chÊt lîng, phï hîp víi nhu
cÇu cña kh¸ch hμng vμ kÕ ho¹ch b¸n ra cña doanh nghiÖp.
Díi gãc ®é cña nhμ qu¶n trÞ th× mua hμng hoμn toμn tr¸i ngù¬c víi
b¸n hμng. NÕu b¸n hμng cã nghÜa lμ t¹o ra mét nhu cÇu vÒ s¶n phÈm
hμng ho¸ vμ dÞch vô mét c¸ch cã hÖ thèng vμ t×m c¸ch lμm t¨ng ý thøc vÒ
nhu cÇu ®ã th× mua hμng lμ phñ nhËn hoÆc ®×nh ho·n nhu cÇu ®ã cho
tíi khi t×m ra ®îc ®iÒu kiÖn mua hμng tèt. Thùc chÊt, mua hμng biÓu hiÖn
mèi quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi
Mua hμng lμ c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô cña c¸c doanh nghiÖp sau khi
xem xÐt, t×m hiÓu vÒ chñ hμng vμ cïng víi chñ hμng bμn b¹c, tho¶ thuËn
®iÒu kiÖn mua b¸n, thùc hiÖn c¸c thñ tôc mua b¸n, thanh to¸n vμ c¸c
nghiÖp vô giao nhËn, vËn chuyÓn nh»m t¹o nªn lùc lîng hμng ho¸ t¹i doanh
nghiÖp víi sè lîng, chÊt lîng, cu cÊu ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña dù tr÷, b¸n
hμng phôc vô cho kh¸ch hμng víi chi phÝ thÊp nhÊt.
VÞ trÝ cña ho¹t ®éng mua hμng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
3
- 4. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Mua hμng lμ nghiÖp vô më ®Çu cho ho¹t ®éng kinh doanh cña
doanh nghiÖp, ®©y lμ kh©u më ®Çu cho lu chuyÓn hμng ho¸, mua ®óng
chñng lo¹i, mÉu m·, sè lîng, vμ chÊt lîng th× dÉn ®Õn mua vμ b¸n tèt h¬n.
Trong c¬ chÕ thÞ trêng th× b¸n hμng lμ kh©u quan träng nhng mua hμng
lμ tiÒn ®Ò t¹o ra lîng hμng ban ®Çu ®Ó triÓn khai toμn bé hÖ thèng kinh
doanh cña doanh nghiÖp. VËy nªn mua hμng lμ nghiÖp vô më ®Çu quy
tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp, mua lμ tiÒn ®Ò ®Ó b¸n vμ ®¹t ®îc lîi
nhuËn. Trªn thùc tÕ kh©u b¸n hμng khã h¬n mua hμng nhng hμng vi hay
bÞ m¾c sai lÇm nhÊt l¹i lμ hμnh vi mua hμng vμ nghiÖp vô mua hμng cã
vÞ trÝ rÊt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vμ c¸c nhμ kinh doanh.
Mua hμng cã vai trß quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña
doanh nghiÖp ë chç:
- Mua hμng nh»m t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt cho ho¹t ®éng b¸n hμng. C¸c
doanh nghiÖp muèn b¸n hμng ra thÞ trêng th× ph¶i cã tiÒn ®Ò vËt chÊt
tøc lμ ph¶i cã yÕu tè ®Çu vμo. C¸c yÕu tè ®Çu vμo chÝnh lμ hμng ho¸,
nguyªn nhiªn vËt liÖu cña doanh nghiÖp. Mua hμng sÏ gióp cho doanh
nghiÖp cã hμng ho¸ trong tay tõ ®ã b¸n ra thÞ trêng. Víi chøc n¨ng mua ®i
b¸n l¹i doanh nghiÖp lu«n mong muèn phÊn ®Êu ®Ó mua ®îc hμng ho¸ víi
chi phÝ thÊp nhÊt, cã thÓ tho¶ m·n tèt nhÊt nhu cÇu cña kh¸ch hμng, ®¸p
øng mét c¸ch tèt nhÊt nhu cÇu cña kh¸ch hμng ®Ó thu hót kh¸ch hμng vÒ
phÝa m×nh. Môc ®Ých kinh doanh cña doanh nghiÖp lμ t×m kiÕm lîi
nhuËn tèi ®a do ®ã ph¶i tÝnh ®Õn mua hμng víi sè lîng vμ gi¸ c¶ hîp lý
tr¸nh t×nh tr¹ng hμng thõa hay thiÕu ®Òu kh«ng tèt cho ho¹t ®éng kinh
doanh cña doanh nghiÖp. Mua hμng gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cho doanh nghiÖp trªn thÞ trêng. §iÒu nμy thÓ hiÖn chi phÝ mua
hμng cña doanh nghiÖp (bao gåm c¶ gi¸ mua hμng cña doanh nghiÖp vμ
nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh mua hμng cu¶ doanh nghiÖp nh
chi phÝ ®Æt hμng, chi phÝ vËn chuyÓn ... ) sÏ lμm cho gi¸ ®Çu vμo trªn
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
4
- 5. LuËn v¨n tèt nghiÖp
mét ®¬n vÞ cao vμ tõ ®ã lμm cho gi¸ b¸n cao. Trªn thÞ trêng hiÖn nay viÖc
c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp thùc chÊt lμ c¹nh tranh vÒ gi¸. Cïng mét
lo¹i s¶n phÈm doanh nghiÖp nμo cã gi¸ thÊp h¬n dï chØ rÊt Ýt song còng
®· thu hót ®îc kh¸ch hμng vÒ phÝa m×nh. Mμ muèn cã gi¸ b¸n thÊp h¬n
th× doanh nghiÖp ph¶i mua ®îc hμng tèt h¬n víi chi phÝ thÊp h¬n. Doanh
nghiÖp muèn b¸n ®îc hμng tèt th× ph¶i b¾t ®Çu tõ viÖc mua tèt. ViÖc
mua hμng tèt cña doanh nghiÖp sÏ gióp cho doanh nghiÖp chiÕm lÜnh ®îc
thÞ trêng .
- Mua hμng ®¶m b¶o cã ®ñ lîng hμng b¸n ra cho kh¸ch hμng theo
®óng yªu cÇu cña hä. §èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i khi mua hμng nÕu
mua ph¶i hμng kÐm chÊt lîng, kÐm phÈm chÊt, mÉu m·, chñng lo¹i, kÝch
cì kh«ng phï hîp, lçi mèt th× kh¸ch hμng sÏ kh«ng chÊp nhËn nh÷ng s¶n
phÈm ®ã. Mμ kh¸ch hμng ®· kh«ng chÊp nhËn nh÷ng s¶n phÈm ®ã th×
ho¹t ®éng kinh doanh kh«ng ®¹t hiÖu qu¶. Môc ®Ých cña doanh nghiÖp
lμ ph¶i lμm sao ®Ó kh¸ch hμng c¶m thÊy hμi lßng vÒ s¶n phÈm cña
m×nh ®Ó thu hót kh¸ch hμng. Kh¸ch hμng lμ ng¬× cuèi cïng bá tiÒn tói ra
®Ó mua s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, lμ ng¬× quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña
doanh nghiÖp hay kh«ng. Cho nªn cã kh¸ch hμng th× doanh nghiÖp míi
cã ®îc doanh thu vμ thu ®îc lîi nhuËn. Mua hμng phï hîp víi yªu cÇu cña
kh¸ch hμng, phï hîp víi yªu cÇu kinh doanh gióp cho ho¹t ®éng kinh doanh
th¬ng m¹i tiÕn hμnh thuËn lîi, kÞp thêi, ®Èy nhanh ®îc tèc ®é lu chuyÓn
hμng ho¸, t¹o ®iÒu kiÖn gi÷ chø tÝn vμ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
Mua hμng lμ mét trong nh÷ng kh©u quan träng nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, lu th«ng hμng ho¸, t¹o ra lîi nhuËn trong kinh doanh, n©ng cao
®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn, t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp thu khoa häc kü thuËt
cña thÕ giíi.
1.1.2 C¸c ph¬ng ph¸p vμ quy t¾c mua hμng trong doanh nghiÖp th¬ng
m¹i
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
5
- 6. LuËn v¨n tèt nghiÖp
1.1.2.1 C¸c ph¬ng ph¸p mua hμng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
a) C¨n cø vμo quy m« mua hμng
Mua hμng theo nhu cÇu:
Lμ h×nh thøc mua hμng trong cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i trong ®ã
khi doanh nghiÖp cÇn mua hμng víi sè lîng bao nhiªu th× sÏ tiÕn hμnh mua
bÊy nhiªu tøc lμ mçi lÇn mua hμng chØ mua võa ®ñ nhu cÇu b¸n ra cña
doanh nghiÖp trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. §Ó cã ®uîc quyÕt ®Þnh l-îng
hμng sÏ mua trong tõng lÉn, doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vμo diÔn biÕn
thÞ trêng, tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm vμ xem xÐt lîng hμng thùc tÕ cña
doanh nghiÖp .
Lîng b¸n hμng dù kiÕn + tån ®Çu kú + tån cuèi k×
Lîng hμng thÝch hîp =
mét lÇn mua sè vßng chu chuyÓn hμng ho¸ dù kiÕn
Ph¬ng ph¸p nμy cã u ®iÓm sau :
+ C¬ së ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu mua hμng ®¬n gi¶n. Nhu cÇu mua
hμng ®îc x¸c ®Þnh xuÊt ph¸t tõ kÕ ho¹ch b¸n ra cña doanh nghiÖp hay cña
c¸c bé phËn, lîng hμng ho¸ dù tr÷ thùc tÕ ®Çu k× vμ kÕ ho¹ch dù tr÷ cho
k× b¸n tiÕp theo.
+ Lù¬ng tiÒn bá ra cho tõng lÇn mua hμng lμ kh«ng lín l¾m nªn gióp cho
doanh nghiÖp thu håi vèn nhanh vμ do mua bao nhiªu b¸n hÕt bÊy nhiªu
nªn lù¬ng hμng ho¸ dù tr÷ Ýt. Do vËy sÏ tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng ø ®äng vèn,
tiÕt kiÖm ®ù¬c chi phÝ b¶o qu¶n, gi÷ g×n hμng ho¸ vμ c¸c chi phÝ kh¸c.
§iÒu ®ã lμm t¨ng nhanh tèc ®é chu chuyÓn cña vèn
+ Qu¸ tr×nh mua hμng diÔn ra nhanh chãng, thuËn lîi nªn gióp cho doanh
nghiÖp tr¸nh ®ù¬c nh÷ng rñi ro do biÕn ®éng vÒ gi¸ hay do nhu cÇu vÒ
hμng ho¸ thay ®æi, gi¶m thiÓu nh÷ng thiÖt h¹i do thiªn tai ( ho¶ ho¹n, lò
lôt ...) hay chiÕn tranh g©y ra.
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
6
- 7. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Bªn c¹nh ®ã mua hμng theo nhu cÇu cßn cã nhù¬c ®iÓm cÇn lu ý :
+ V× lù¬ng hμng mua vÒ Ýt chØ ®ñ b¸n ra ë møc ®é b×nh thêng nªn
nÕu viÖc nhËp hμng bÞ trÔ hay hμng b¸n ch¹y h¬n møc b×nh thõ¬ng th×
doanh nghiÖp cã nguy c¬ thiÕu hμng.
+ Chi phÝ mua hμng thõ¬ng cao, doanh nghiÖp kh«ng ®ù¬c hëng c¸c u
®·i mμ ngêi b¸n hμng dμnh cho. Doanh nghiÖp bÞ mÊt c¬ héi kinh doanh
trªn thÞ trêng khi trªn thÞ trêng cã c¬n sèt vÒ hμng ho¸ mμ doanh nghiÖp
®ang kinh doanh, lóc ®ã môc tiªu lîi nhuËn cña doanh nghiÖp sÏ kh«ng ®¹t
®ù¬c, doanh nghiÖp sÏ kh«ng thÓ thu ®îc lîi nhuËn “siªu ng¹ch ”.
Mua hμng theo l« lín:
Mua hμng theo l« lín lμ lù¬ng hμng mua mét lÇn nhiÒu h¬n nhu cÇu
b¸n ra cña doanh nghiÖp trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Trªn c¬ së dù
®o¸n nhu cÇu trong mét kho¶n thêi gian nhÊt ®Þnh nμo ®ã. Dùa vμo mét
sè luËn cø ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc sè lîng hμng tèi u cÇn nhËp bëi vËy ta
biÕt r»ng tæng chi phÝ cho viÖc nh©p hμng sÏ nhá nhÊt khi chi phÝ lu tr÷
hμng ho¸ b»ng víi chi phÝ mua hμng .
NÕu ta gäi :
C-Tæng chi phÝ
1 C - Chi phÝ mét lÇn mua hμng
2 C - Chi phÝ b¶o qu¶n ®¬n vÞ hμng ho¸ trong mét ®¬n vÞ thêi gian
C - Sè lîng ®¬n vÞ hμng ho¸ cÇn thiÕt trong mét ®¬n vÞ thêi gian
Q - Sè lîng hμng ho¸ thu mua mét lÇn
Gi¶ thiÕt Q kh«ng ®æi vμ sè lîng hμng ho¸ dù tr÷ trong kho b»ng Q/2 th×
ta cã:
C D
2* 1*
C
Q= 2
C= 2 C * (Q/2) + 1 C *Q/D)
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
7
- 8. LuËn v¨n tèt nghiÖp
C«ng thøc nμy cho ta thÊy lîng hμng nhËp tèi u víi tæng chi phÝ thu
mua, b¶o qu¶n lμ thÊp nhÊt.
Tõ ®ã cã thÓ thÊy mua theo l« cã nh÷ng u ®iÓm sau :
+ Chi phÝ mua hμng cã thÓ gi¶m ®îc vμ doanh nghiÖp cã thÓ nhËn ®îc
nh÷ng u ®·i cña c¸c nhμ cung cÊp.
+ Chñ ®éng chän ®îc c¸c nhμ cung cÊp uy tÝn nªn Ýt gÆp rñi ro khi nhËp
hμng
+ Cã thÓ chíp ®îc thêi c¬ nÕu cã nh÷ng “ c¬n sèt ” thÞ trêng, do ®ã cã
thÓ thu ®îc lîi nhuËn “ siªu ng¹ch ”.
Song nã còng kh«ng tr¸nh ®îc nh÷ng nhîc ®iÓm ph¸t sinh nhÊt ®Þnh ®ã lμ
:
+ Ph¶i sö dông mét lîng vèn hμng ho¸ lín ®iÒu nμy g©y ra nh÷ng khã kh¨n
tμi chÝnh cho doanh nghiÖp, lμm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh
nghiÖp
+ Chi phÝ b¶o qu¶n, b¶o hiÓm hμng ho¸ lín .
+ Rñi ro ( thiªn tai, mÊt c¾p, l¹c mèt, h¹ gi¸ ) cao .
b) C¨n cø vμo h×nh thøc mua
TËp trung thu mua :
Nh÷ng doanh nghiÖp cã quy m« lín thêng cã nh÷ng bé phËn chuyªn
tr¸ch thu mua theo nhãm hμng, mÆt hμng. Ph¬ng ph¸p thu mua nμy cã u
®iÓm lμ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ nhng nã cã nhîc ®iÓm lμ mua b¸n t¸ch rêi
nhau, nhiÒu khi mua hμng vÒ kh«ng b¸n ®îc v× kh«ng phï hîp víi nhu cÇu
cña ngêi tiªu dïng.
Ph©n t¸n thu mua :
Trong ®iÒu kiÖn doanh nghiÖp kho¸n cho tõng quÇy hμng, hä ph¶i
tù lo vèn vμ nguån hμng kinh doanh. ¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nμy lμ n¾m
ch¾c ®îc nhu cÇu, thÞ trêng mua vμ b¸n g¾n liÒn nhau. Nhîc ®iÓm lμ sè
lîng mua b¸n Ýt, gi¸ c¶ cao, chi phÝ kÝ kÕt t¨ng.
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
8
- 9. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Liªn kÕt thu mua ph©n t¸n tiªu thô :
§©y lμ h×nh thøc mμ c¸c doanh nghiÖp nhá thêng ¸p dông do ®iÒu
kiÖn vèn Ýt, mét sè cöa hμng liªn kÕt víi nhau cïng thu mua hμng ho¸, sau
®ã ph©n phèi l¹i cho c¸c cöa hμng tiªu thô. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc mua
hμng nμy lμ do mua nhiÒu nªn mua ®îc gi¸ thÊp, tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ
vËn chuyÓn trªn mét ®¬n vÞ hμng ho¸, chi phÝ ®i l¹i cña c¸n bé thu mua
vμ mét sè chi phÝ kh¸c liªn quan. Nhng còng cã nhîc ®iÓm lμ do mua
nhiÒu nªn ph¶i chi phÝ b¶o qu¶n, hao hôt t¨ng, tèc ®é chu chuyÓn vèn
chËm .
c) C¨n cø vμo thêi h¹n tÝn dông
Mua ®Õn ®©u thanh to¸n ®Õn ®ã ( mua thanh to¸n ngay ) theo ph-
¬ng thøc nμy th× khi nhËn ®îc hμng ho¸ do bªn b¸n giao th× doanh nghiÖp
ph¶i lμm thñ tôc cho bªn b¸n
Mua giao hμng tríc : sau khi bªn b¸n giao hμng cho doanh nghiÖp,
doanh nghiÖp ®· nhËn ®îc hμng ho¸ sau mét thêi gian doanh nghiÖp míi
ph¶i thanh to¸n l« hμng ®ã .
Mua ®Æt tiÒn tríc nhËn hμng sau : sau khi kÝ hîp ®ång mua b¸n
hμng ho¸ víi nhμ cung cÊp doanh nghiÖp ph¶i tr¶ mét kho¶n tiÒn ( cã thÓ
lμ mét phÇn l« hμng hay toμn bé gi¸ trÞ cña l« hμng ) ®Õn thêi h¹n giao
hμng bªn b¸n sÏ tiÕn hμnh giao hμng cho bªn mua .
d) C¨n cø theo nguån hμng:
Mua trong níc:§©y lμ h×nh thøc mua mμ mäi ho¹t ®éng mua cña
doanh nghiÖp ®îc tiÕn hμnh trong ph¹m vi mét quèc gia. Nguån hμng ®ã
®îc s¶n xuÊt trong níc.
Mua tõ níc ngoμi(nhËp khÈu):§©y lμ h×nh thøc doanh nghiÖp mua
hμng tõ níc ngoμi vÒ ®Ó phôc vô cho viÖc kinh doanh ë trong níc. Trong
®ã cã hai h×nh thøc nhËp khÈu:
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
9
- 10. LuËn v¨n tèt nghiÖp
+ NhËp khÈu uû th¸c lμ h×nh thøc nhËp khÈu trong ®ã c«ng ty
®ãng vai trß lμm trung gian ®Ó tiÕn hμnh c¸c nghiÖp vô nhËp khÈu hμng
ho¸ vμ m¸y mãc thiÕt bÞ tõ níc ngoμi vμo ViÖt Nam theo yªu cÇu cña c¸c
doanh nghiÖp trong níc. Trong ho¹t ®éng dÞch vô nμy c«ng ty kh«ng cÇn
ph¶i sö dông vèn cña m×nh vμ ®îc hëng mét kho¶n gäi lμ phÝ uû th¸c.
+ NhËp khÈu trùc tiÕp lμ h×nh thøc nhËp khÈu trong ®ã c«ng ty thùc
hiÖn tõ kh©u ®Çu ®Õn kh©u cuèi tøc lμ tõ viÖc t×m hiÓu thÞ trêng ®Ó
mua ®Õn khi b¸n ®îc hμng vμ thu tiÒn vÒ b»ng vèn cña chÝnh m×nh. Víi
h×nh thøc nμy c«ng ty sÏ xem xÐt nguån hμng vμ tÝnh to¸n mäi chi phÝ
ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh nhËp khÈu. §ång thêi c«ng ty còng ph¶i tÝnh to¸n
gi¸ thμnh thùc tÕ khi hμng ho¸ ®îc chuyÓn tíi tay ngêi mua ®Ó tõ ®ã biÕt
®îc kÕt qu¶ cña viÖc nhËp hμng
Cïng víi c¸ch thøc ph©n lo¹i nh trªn cßn cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i kh¸c
nh: ph©n lo¹i theo ph¬ng thøc mua theo hîp ®ång, ph¬ng thøc mua trùc
tiÕp hay gi¸n tiÕp, ph¬ng thøc mua theo hîp ®ång hay mua theo ®¬n
hμng, mua bu«n hay mua lÎ ... Mçi ph¬ng ph¸p trªn ®Òu cã nh÷ng u vμ nh-îc
®iÓm riªng nªn c¸c doanh nghiÖp tuú vμo thùc tr¹ng cña m×nh trong
tõng thêi ®iÓm, tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh ®Ó quyÕt ®Þnh xem m×nh nªn
theo ph¬ng thøc nμo lμ thuËn tiÖn nhÊt vμ tèt nhÊt.
1.1.2.2) C¸c quy t¾c ®¶m b¶o mua hμng cã hiÖu qu¶.
+ Quy t¾c mua hμng cña nhiÒu nhμ cung cÊp : doanh nghiÖp nªn lùa
chän cho m×nh mét sè lîng nhμ cung cÊp nhÊt ®Þnh. §iÒu ®ã sÏ gióp cho
doanh nghiÖp ph©n t¸n ®îc rñi ro bëi ho¹t ®éng mua hμng cã thÓ gÆp
nhiÒu rñi ro tõ phÝa nhμ cung cÊp. NÕu nh doanh nghiÖp chØ mua hμng
cña mét nhμ cung cÊp duy nhÊt hoÆc mét sè Ýt th× khi rñi ro x¶y ra
doanh nghiÖp ph¶i g¸nh chÞu tÊt c¶ vμ rÊt khã kh¾c phôc. Nh÷ng rñi ro
x¶y ra trong mua hμng lμ rÊt ®a d¹ng : nã cã thÓ x¶y ra do thÊt b¹i trong
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
10
- 11. LuËn v¨n tèt nghiÖp
kinh doanh hay rñi ro kh¸c mμ b¶n th©n c¸c nhμ cung cÊp gÆp ph¶i nh
thiÕu nguyªn vËt liÖu, c«ng nh©n ®×nh c«ng, chiÕn tranh ,do nh÷ng trôc
trÆc trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hay do sù bÊt tÝn cña c¸c nhμ cung cÊp.
Víi ý nghÜ ph©n t¸n rñi ro, nhiÒu ngêi gäi nguyªn t¾c thø nhÊt lμ nguyªn
t¾c “kh«ng bá tiÒn vμo mét tói ”. Ngoμi ra nguyªn t¾c nμy cßn t¹o sù c¹nh
tranh gi÷a c¸c nhμ cung cÊp. NÕu hμng ho¸ ®Çu vμo cña doanh nghiÖp
chØ ®îc mua tõ mét hay mét sè rÊt Ýt nhμ cung cÊp th× nh÷ng nhμ cung
cÊp nμy cã thÓ Ðp gi¸ vμ ¸p ®Æt c¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n hμng cho doanh
nghiÖp. Khi doanh nghiÖp tá ý ®Þnh mua hμng cña nhiÒu ngêi th× b¶n
th©n c¸c nhμ cung cÊp sÏ ®a ra nh÷ng ®iÒu kiÖn hÊp dÉn vÒ gi¸ c¶, giao
nhËn, thanh to¸n ®Ó thu hót ngêi mua vÒ phÝa m×nh.
Tuy nhiªn khi thùc hiÖn nguyªn t¾c nμy c¸c doanh nghiÖp cÇn lu ý
lμ trong sè c¸c nhμ cung cÊp cña m×nh nªn chän ra mét nhμ cung cÊp
chÝnh ®Ó x©y dùng mèi quan hÖ lμm ¨n l©u dμi, bÒn v÷ng dùa trªn c¬ së
tin tëng vμ gióp ®ì lÉn nhau. Nhμ cung cÊp chÝnh lμ nhμ cung cÊp mμ
doanh nghiÖp mua hμng cña hä nhiÒu h¬n vμ thêng xuyªn. V× vËy doanh
nghiÖp cã thÓ dÔ dμng nhËn ®îc nhiÒu u ®·i tõ phÝa nhμ cung cÊp nμy
h¬n so víi nh÷ng kh¸ch hμng kh¸c, thËm chÝ cßn ®îc hä gióp ®ì khi doanh
nghiÖp gÆp khã kh¨n ( ®îc hëng tÝn dông m¹i khi thiÕu vèn, ®îc u tiªn
mua hμng khi hμng ho¸ khan hiÕm ,...) vμ doanh nghiÖp thêng trë thμnh
kh¸ch hμng truyÒn thèng cña c¸c nhμ cung cÊp. Ngîc l¹i doanh nghiÖp
còng cÇn ph¶i gióp ®ì nhμ cung cÊp khi hä gÆp khã kh¨n.
+ Quy t¾c lu«n gi÷ thÕ chñ ®éng tríc c¸c nhμ cung cÊp : nÕu ngêi
b¸n hμng cÇn ph¶i t¹o ra mét nhu cÇu vÒ s¶n phÈm hay dÞch vô mét c¸ch
cã hÖ thèng vμ t×m c¸ch ph¸t triÓn nhu cÇu ®ã ë c¸c kh¸ch hμng cña
m×nh, th× ngêi mua hμng l¹i ph¶i lμm ®iÒu ngîc l¹i, tøc lμ ph¶i t×m c¸ch
phñ nhËn hay ®×nh ho·n nhu cÇu ®ã mét c¸ch cã ý thøc cho ®Õn khi t×m
®îc nh÷ng ®iÒu kiÖn mua hμng tèt h¬n. §i mua hμng lμ gi¶i mét sè bμi
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
11
- 12. LuËn v¨n tèt nghiÖp
to¸n víi v« sè rμng buéc kh¸c nhau. Cã nh÷ng “ rμng buéc chÆt ” ( ®iÒu
kiÖn kh«ng thÓ nh©n nhîng ®îc ) vμ cã nh÷ng “ rμng buéc láng ” ( ®iÒu
kiÖn cã thÓ nh©n nhîng ®îc ). Trong khi ®ã c¸c nhμ cung cÊp lu«n lu«n
®a ra nh÷ng th«ng tin phong phó vμ hÊp dÉn vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng, ®iÒu
kiÖn vËn chuyÓn vμ thanh to¸n, c¸c dÞch vô sau b¸n ...nÕu kh«ng tØnh
t¸o, quyÒn chñ ®éng cña doanh nghiÖp víi t c¸ch lμ ngêi mua sÏ mÊt dÇn
vμ sÏ tù nguyÖn trë thμnh n« lÖ cho nhμ cung cÊp mμ quªn ®i nh÷ng “rμng
buéc chÆt ” ®Ó råi ph¶i lo ®èi phã víi c¸c rñi ro. V× vËy ®Ó kh«ng trë
thμnh n« lÖ cho nhμ cung cÊpv× vËy c¸ch ®¬n gi¶n nhÊt lμ ghi ®Çy ®ñ tÊt
c¶ c¸c lêi høa cña ngêi b¸n hμng, sau ®ã tæng hîp chóng vμo trong mét hîp
®ång vμ b¾t ngêi b¸n kÝ vμo ®Êy. Lóc nμy ta sÏ buéc ngêi b¸n hμng th¬ng
lîng víi m×nh mét c¸ch chñ ®éng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn cã lîi
+ Quy t¾c ®¶m b¶o “sù hîp lý ” trong t¬ng quan quyÒn lîi gi÷a doanh
nghiÖp víi nhμ cung cÊp: nÕu doanh nghiÖp khi mua hμng chÊp nhËn
nh÷ng ®iÒu kiÖn bÊt lîi cho m×nh th× sÏ ¶nh hëng xÊu ®Õn hiÖu qu¶
mua hμng vμ cã nguy c¬ bÞ gi¶m ®¸ng kÓ vÒ lîi nhuËn kinh doanh. Ngîc
l¹i, nÕu doanh nghiÖp cè t×nh “Ðp ” nhμ cung cÊp ®Ó ®¹t ®îc lîi Ých cña
m×nh mμ kh«ng quan t©m ®Õn lîi Ých cña nhμ cung cÊp th× dÔ gÆp trôc
trÆc trong viÖc tho¶ thuËn ( kh«ng ®¹t ®îc sù tho¶ thuËn ) vμ thùc hiÖn
hîp ®ång ( hîp ®ång cã nguy c¬ kh«ng thùc hiÖn ®îc ). §¶m b¶o sù “ hîp
lý ” vÒ lîi Ých kh«ng chØ lμ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó doanh nghiÖp vμ nhμ
cung cÊp gÆp ®îc nhau vμ cïng nhau thùc hiÖn hîp ®ång, t¹o ch÷ tÝn
trong quan hÖ lμm ¨n l©u dμi, mμ cßn gióp cho doanh nghiÖp gi÷ ®îc sù
tØnh t¸o, s¸ng suèt trong ®μm ph¸n, tr¸nh nh÷ng ®iÒu ®¸ng tiÕc cã thÓ x¶y
ra.
1.2 )Vai trß cña qu¶n trÞ mua hμng trong doanh nghiÖp th¬ng
m¹i.
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
12
- 13. LuËn v¨n tèt nghiÖp
1.2.1.) Môc tiªu vμ vai trß cña qu¶n trÞ mua hμng trong doanh nghiÖp th-
¬ng m¹i.
+) Kh¸i niÖm:
Qu¶n trÞ mua hμng lμ qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh, tæ chøc, l·nh ®¹o ®iÒu
hμnh vμ kiÓm so¸t ho¹t ®éng mua hμng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i nh»m
thùc hiÖn môc tiªu b¸n hμng.
Qu¸ tr×nh mua hμng lμ qu¸ tr×nh ph©n tÝch ®Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh
mua hμng g×? cña ai, víi sè lîng vμ gÝ c¶ nh thÕ nμo. §©y lμ mét qu¸ tr×nh
phøc t¹p ®îc lÆp ®i, lÆp l¹i thμnh mét chu k×, nã liªn quan ®Õn viÖc sö
dông c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch c¸c yÕu tè trong qu¶n lÝ, cung øng.
+Môc tiªu cña qu¶n trÞ mua hμng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i:
Do mua hμng lμ kh©u ®Çu tiªn, c¬ b¶n cña ho¹t ®éng kinh doanh, lμ
®iÒu kiÖn ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp tån t¹i vμ ph¸t
triÓn, ®Ó c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng cã hiÖu qu¶ th× môc tiªu c¬ b¶n cña
ho¹t ®éng mua hμng lμ ®¶m b¶o an toμn cho b¸n ra, ®¶m b¶o chÊt l îng
mua hμng, vμ mua hμng víi chi phÝ thÊp nhÊt .
- §¶m b¶o an toμn cho b¸n ra thÓ hiÖn tríc hÕt lμ hμng mua ph¶i ®ñ
vÒ sè lîng vμ c¬ cÊu tr¸nh t×nh tr¹ng thõa hay thiÕu dÉn ®Õn ø ®äng
hμng ho¸ hay gi¸n ®o¹n kinh doanh lμm ¶nh hëng ®Õn lu th«ng hμng ho¸.
MÆt kh¸c hμng mua ph¶i phï hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hμng v× kh¸ch
hμng lμ ngêi tiªu dïng s¶n phÈm do c«ng ty b¸n ra. C«ng ty cã tån t¹i hay
kh«ng phô thuéc vμo kh¸ch hμng. Cuèi cïng lμ ®¶m b¶o sao cho viÖc mua
hμng, vËn chuyÓn Ýt gÆp rñi ro ( do giao hμng chËm, ¸ch t¾c trong kh©u
vËn chuyÓn ... ). Ch¼ng h¹n nh ®óng vμo thêi ®iÓm nμo ®ã, mét mÆt
hμng ®ang lªn” c¬n sèt ” mμ theo ®óng tÝnh to¸n cña doanh nghiÖp hμng
sÏ vÒ ®óng vμo thêi ®iÓm ®ã nhng do viÖc giao hμng chËm doanh
nghiÖp sÏ mÊt ®i c¬ héi thu ®îc lîi nhuËn “siªu ng¹ch ” vμ cã thÓ sÏ dÉn
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
13
- 14. LuËn v¨n tèt nghiÖp
®Õn t×nh huèng doanh nghiÖp mÊt kh¸ch hμng do uy tÝn cña hä bÞ gi¶m
sót.
- §¶m b¶o chÊt lîng hμng mua vμo thÓ hiÖn ë chç hμng ph¶i cã
chÊt lîng mμ kh¸ch hμng cã thÓ chÊp nhËn ®îc. Quan ®iÓm phæ biÕn
hiÖn nay trong c¶ s¶n xuÊt, lu th«ng vμ tiªu dïng lμ cÇn cã nh÷ng hμng ho¸
cã chÊt lîng tèi u chø kh«ng ph¶i cã chÊt lîng tèi ®a. ChÊt lîng tèi ®a lμ
møc chÊt lîng mμ t¹i ®ã hμng ho¸ ®¸p øng tèt nhÊt mét nhu cÇu nμo ®ã
cña ngêi mua vμ nh vËy ngêi b¸n hay ngêi s¶n xuÊt cã thÓ thu ®îc nhiÒu
lîi nhuËn nhÊt. Cßn chÊt lîng tèi ®a lμ møc chÊt lîng ®¹t ®îc cao nhÊt cña
doanh nghiÖp khi sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vμo ®Ó t¹o ra s¶n phÈm, møc
chÊt lîng nμy cã thÓ cao h¬n hoÆc thÊp h¬n chÊt lîng tèi u nhng tr×nh ®é
sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vμo cña doanh nghiÖp cha tèi u
- §¶m b¶o mua hμng víi chi phÝ thÊp nhÊt nh»m t¹o nh÷ng ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ b¸n hμng. Doanh nghiÖp cã thÓ h¹ gi¸ b¸n
thÊp h¬n c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó kÐo kh¸ch hμng vÒ phÝa m×nh. Chi
phÝ mua hμng kh«ng chØ thÓ hiÖn ë gi¸ b¸n mμ cßn thÓ hiÖn ë chç mua
hμng ë ®©u, cña ai, sè lîng lμ bao nhiªu ...®Ó chi phÝ giao dÞch, ®Æt
hμng, chi phÝ vËn chuyÓn lμ thÊp nhÊt. C¸c môc tiªu trªn kh«ng ph¶i lóc
nμo còng thèng nhÊt nhau ®îc v× th«ng thêng ®Ó ®¹t ®îc c¸i nμy con ngêi
sÏ ph¶i hy sinh c¸i kh¸c hay mÊt ®i mét thø kh¸c. Ch¼ng h¹n thêng x¶y ra
m©u thuÉn gi÷a chÊt lîng vμ gi¸ c¶, chÊt lîng tèt th× gi¸ cao vμ ngîc l¹i.
Ngoμi ra môc tiªu mua hμng cßn m©u thuÉn víi c¸c môc tiªu cña c¸c chøc
n¨ng kh¸c. V× vËy khi x¸c ®Þnh môc tiªu mua hμng cÇn ®Æt chóng trong
tæng thÓ c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp vμ tuú tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ mμ
x¾p xÕp thø tù u tiªn gi÷a c¸c môc tiªu mua hμng ®¶m b¶o sao cho ho¹t
®éng mua hμng ®ãng gãp tÝch cùc nhÊt vμo viÖc hoμn thμnh c¸c môc tiªu
chung cña doanh nghiÖp.
+) Vai trß cña qu¶n trÞ mua hμng
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
14
- 15. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Qu¶n trÞ mua hμng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi mét doanh nghiÖp
thÓ hiÖn ë chç ph¶i tæ chøc, chØ ®¹o, kiÓm so¸t ho¹t ®éng mua hμng sao
cho mua ®îc hμng thêng xuyªn, ®Òu ®Æn vμ kÞp thêi, cung cÊp hμng ho¸
phï hîp víi nhu cÇu vÒ sè lîng, c¬ cÊu, chñng lo¹i víi chÊt lîng tèt, gi¸ c¶ hîp
lÝ. Qu¶n trÞ mua hμng ®îc ph¶n ¸nh th«ng qua viÖc ph©n tÝch c¸c bíc cña
qu¸ tr×nh mua hμng ®ã lμ viÖc ph©n tÝch, lùa chän ®Ó ®i ®Õn quyÕt
®Þnh mua hμng. §©y lμ qu¸ tr×nh phøc t¹p ®îc lÆp ®i, lÆp l¹i thμnh mét
chu k×. Nã liªn quan ®Õn viÖc sö dông c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch c¸c yÕu tè
trong qu¶n lÝ cung øng nh: ®¸nh gi¸ m«i trêng chung hiÖn t¹i vμ t¬ng lai;
thùc tr¹ng vÒ cung cÇu hμng ho¸ ®ã trªn thÞ trêng; cu cÊu thÞ trêng cña
s¶n phÈm; gi¸ c¶ hiÖn hμnh vμ dù b¸o; thêi h¹n giao hμng vμ c¸c ®iÒu
kiÖn, ®iÒu kho¶n; t×nh h×nh tμi chÝnh; l·i suÊt trong níc vμ ngoμi; chi phÝ
lu kho vμ hμng lo¹t c¸c vÊn ®Ò kh¸c. Tæ chøc tèt viÖc mua hμng lμ c¬ së
®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña qu¶n trÞ mua hμng vμ nãi réng ra lμ cña
doanh nghiÖp.
1.2.2) Néi dung cña qu¶n trÞ mua hμng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i
§Ó triÓn khai cã hiÖu qu¶ ho¹t ®éng mua hμng, khai th¸c tèt nhÊt
nguån hμng phôc vô cho nhu cÇu kinh doanh, c¸c nhμ qu¶n trÞ mua hμng
cÇn thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng. Qu¶n trÞ mua hμng lμ qu¸
tr×nh ph©n tÝch, lùa chän vμ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh mua, mua c¸i g× ?, mua
bao nhiªu ?, mua cña ai ?, gi¸ c¶ vμ c¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n nh thÕ
nμo ? ... Mét ngêi tiªu dïng khi mua hμng còng cã quyÕt ®Þnh nh vËy song
qu¸ tr×nh mua hμng cña doanh nghiÖp bao gåm c¸c kh©u ®îc ®Æt trong
sù lùa chän lín h¬n ë gãc ®é cña c¸c nhμ doanh nghiÖp víi nhau. §©y lμ
mét qu¸ tr×nh phøc t¹p ®îc lÆp ®i, lÆp l¹i thμnh mét chu k×, nã liªn quan
®Õn viÖc sö dông c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch, c¸c yÕu tè trong qu¶n lÝ cung
øng nh ®¸nh gi¸ m«i trêng chung, hiÖn t¹i vμ triÓn väng, thùc tr¹ng vÒ cung
- cÇu hμng ho¸ trªn thÞ trêng c¬ cÊu thÞ trêng cña s¶n phÈm víi thùc tr¹ng
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
15
- 16. LuËn v¨n tèt nghiÖp
vμ thùc tiÔn th¬ng m¹i, gi¸ c¶ hiÖn hμnh vμ dù b¸o, thêi h¹n giao hμng vμ
c¸c ®iÒu kho¶n, t×nh h×nh vËn t¶i vμ chi phÝ vËn chuyÓn, chi phÝ ®Æt
hμng l¹i, t×nh h×nh tμi chÝnh, l·i suÊt trong níc vμ ngoμi íc, chi phÝ lu
kho ... vμ hμng lo¹t c¸c vÊn ®Ò kh¸c. §Ó qu¸ tr×nh mua hμng ®îc tèt c¸c
nhμ qu¶n trÞ mua hμng cÇn thùc hiÖn tèt qu¸ tr×nh mua hμng
S¬ ®å qu¸ tr×nh mua hμng trong doanh nghiÖp
Tho¶ m·n kh«ng tho¶ m·n
a ) X¸c ®Þnh nhu cÇu mua hμng:
Mua hμng lμ ho¹t ®éng xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu do vËy tríc khi mua hμng nhμ
qu¶n trÞ ph¶i x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu mua hμng cña doanh nghiÖp trong
mçi thêi k×. Thùc chÊt cña giai ®o¹n nμy lμ tr¶ lêi cho c©u tr¶ lêi lμ mua c¸i
g× vμ mua bao nhiªu.
§Ó x¸c ®Þnh xem m×nh cÇn mua c¸i g× th× doanh nghiÖp ph¶i ®i
nghiªn cøu t×m hiÓu xem kh¸ch hμng cÇn g×, n¾m ch¾c nhu cÇu cña
kh¸ch hμng ®Ó tho¶ m·n. Nghiªn cøu thÞ trêng gióp cho c¸c doanh nghiÖp
x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc tæng cung hμng ho¸, ®©y lμ
kÕ ho¹ch t¹o nguån vμ mua hμng. §ång thêi x¸c ®Þnh cô thÓ lîng cung cña
tõng khu vùc, tõng chñng lo¹i ®Ó lùa chän chñ hμng, ph¬ng thøc mua hμng
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
16
X¸c
®Þnh
nhu cÇu
T×m vμ
lùa chän
nhμ cung
cÊp
Th
¬ng lîng
vμ
®Æt hμng
Theo dâi vμ
thùc hiÖn
giao hμng
§¸nh gi¸ kÕt qu¶ mua hμng
- 17. LuËn v¨n tèt nghiÖp
phï hîp, ®¶m b¶o sè lîng, lo¹i hμng mua, thêi gian mua phï hîp víi kÕ ho¹ch
b¸n ra cña doanh nghiÖp, t¹o ra lîi nhuËn hîp ph¸p, hiÖu qu¶.
Nhu cÇu mua hμng ®îc x¸c ®Þnh tríc hÕt lμ c¨n cø vμo nhu cÇu b¸n
ra cña doanh nghiÖp trong k× kinh doanh. Trªn thùc tÕ ngêi ta thêng dùa
vμo c«ng thøc c©n ®èi
M + D dk = B + D ck + Dhh
Trong ®ã :
M- Lîng hμng ho¸ cÇn mua vμo trong toμn bé k× kinh doanh
B – Lîng hμng b¸n ra ( theo kÕ ho¹ch ) cña doanh nghiÖp trong k×
D dk- Lîng hμng ho¸ tån kho cña doanh nghiÖp ®Çu k× kinh doanh
D ck – Lîng hμng ho¸ dù tr÷ cuèi k× ( kÕ ho¹ch ) ®Ó chuÈn bÞ cho k×
kinh doanh tiÕp theo.
Dhh: §Þnh møc hao hôt ( nÕu cã )
Tõ c«ng thøc c©n ®èi cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu mua vμo trong
k× nh sau:
M = B + D ck – D dk
C«ng thøc trªn ®îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu mua vμo cña tõng
mÆt hμng. Tæng lîng hμng mua vμo cña doanh nghiÖp b»ng tæng c¸c l-îng
hμng mua vμo cña tõng mÆt hμng
ViÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu mua hμng sÏ gióp doanh nghiÖp cã ®îc lîng
hμng tèi u mμ doanh nghiÖp sÏ mua tõ ®ã míi cã thÓ t×m vμ lùa chän nhμ
cung cÊp cho phï hîp .
b ) T×m vμ lùa chän nhμ cung cÊp.
Thùc chÊt lμ ®Ó tr¶ lêi c©u hái mua cña ai. §Ó thùc hiÖn ®îc môc
tiªu trªn doanh nghiÖp ph¶i ®i t×m vμ lùa chän nhμ cung cÊp. C©u hái
®Æt ra lμ doanh nghiÖp sÏ t×m ë ®©u vμ nh thÕ nμo. Cã rÊt nhiÒu c¸ch
mμ doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã thÓ t×m kiÕm nh÷ng nhμ cung cÊp tiÒm
tμng. Doanh nghiÖp cã thÓ t×m kiÕm c¸c nhμ cung øng th«ng qua c¸c b¹n
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
17
- 18. LuËn v¨n tèt nghiÖp
hμng, héi chî, triÓn l·m, c¸c t¹p chÝ, c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng, qua m¹ng
... Khi lùa chän c¸c nhμ cung cÊp cÇn vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o nguyªn
t¾c “ kh«ng nªn chØ cã mét nhμ cung cÊp ”. Muèn vËy ph¶i nghiªn cøu
toμn diÖn vμ kÜ c¸c nhμ cung cÊp tríc khi ®a ra quyÕt ®Þnh chän lùa,
ph¶i ®¸nh gi¸ ®îc kh¶ n¨ng hiÖn t¹i vμ tiÒm Èn cña hä trong viÖc cung øng
hμng ho¸ cho doanh nghiÖp. ViÖc lùa chän nhμ cung cÊp víi gi¸ rÎ nhÊt
còng nh víi chi phÝ vËn t¶i nhá nhÊt ¶nh hëng kh«ng nhá tíi gi¸ thμnh s¶n
phÈm, lμm t¨ng lîi nhuËn. V× vËy viÖc lùa chän nhμ cung cÊp cã ý nghÜa
rÊt quan träng ®èi víi nhμ qu¶n trÞ.
Cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ lùa chän nhμ cung cÊp. Quan
®iÓm truyÒn thèng cho r»ng ph¶i thêng xuyªn chän nhμ cung cÊp v× cã
nh thÕ míicã thÓ lùa chän ®îc nhμ cung cÊp víi gi¸ c¶ ®em l¹i víi chi phÝ
thÊp nhÊt. Hä thêng thay ®æi nhμ cung cÊp b»ng c¸c biÖn ph¸p: thêng
xuyªn tÝnh to¸n lùa chän ngêi cÊp hμng, tæ chøc ®Êu thÇu cho mçi lÇn
cÊp hμng...
Cã quan ®iÓm hoμn toμn ngîc l¹i: th«ng qua marketing lùa chän ngêi
cÊp hμng thêng xuyªn cÊp hμng víi ®é tin cËy cao, chÊt lîng ®¶m b¶o vμ
gi¸ c¶ hîp lý...
§Ó x¸c ®Þnh vμ lùa chän nhμ cÊp hμng ph¶i cã sè liÖu vÒ sè lîng
ngêi, gi¸ c¶, chÊt lîng, chñng lo¹i, ®iÒu kiÖn thanh to¸n, h×nh thøc tiÒn tÖ
thanh to¸n, gi¶m gi¸... cña tõng ngêi cung cÊp cô thÓ ®ång thêi ph¶i thu
thËp, ph©n tÝch c¸c sè liÖu vÒ qu·ng ®êng, ph¬ng thøc thanh to¸n vμ ph-
¬ng tiÖn vËn chuyÓn, hÖ thèng kho tμng, ph¬ng thøc kiÓm tra, giao nhËn
hμng ho¸ ...
Ngoμi ra cÇn ph¶i xem xÐt vÒ kü thuËt cña nguyªn vËt liÖu cung
øng, tuæi thä cña nguyªn vËt liÖu, sù tin cËy ®èi víi ngêi cÊp hμng, tÝnh râ
rμng minh b¹ch cña ngêi cung cÊp ... tõ ®Êy t×m kiÕm nhμ cung cÊp tèi u.
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
18
- 19. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Cã hai lo¹i nhμ cung cÊp chñ yÕu: ngêi cung cÊp ®· s½n cã trªn thÞ
trêng vμ ngêi cung cÊp míi xuÊt hiÖn.
Nh÷ng ngêi cung cÊp míi xuÊt hiÖn thêng tù t×m ®Õn giíi thiÖu xin
®îc cung cÊp hμng ho¸ mμ doanh nghiÖp ®ang cã nhu cÇu. Con ®êng
t×m ®Õn cña nhμ cung cÊp cã thÓ trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp. Doanh
nghiÖp còng cã thÓ tù t×m ®Õn nhμ cung cÊp th«ng qua héi chî triÓn l·m,
qua giíi thiÖu, qua t¹p chÝ, qua niªm qi¸m, qua gäi thÇu ...
Qua ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn cung øng so s¸nh vμ c©n
nh¾c nh÷ng ngêi cÊp hμng, doanh nghiÖp cã thÓ chän ngêi cÊp hμng cho
m×nh. C¸c nguyªn t¾c lùa chän ®îc ®Æt ra c©n nh¾c lμ:
+ NÕu lùa chän qu¸ Ýt nhμ cung cÊp mμ doanh nghiÖp mua hμng víi sè l-îng
mua nhiÒu doanh nghiÖp cã lîi thÕ mua hμng víi gi¸ u ®·i, vÒ l©u dμi
cã thÓ trë thμnh kh¸ch hμng truyÒn thèng... nhng l¹i cã h¹n chÕ lμ rñi ro
cao khi nhμ cung cÊp gÆp r¾c rèi kh«ng cã ®ñ hμng hoÆc kh«ng cã
hμng cung cÊp cho doanh nghiÖp trong trêng hîp ®ã doanh nghiÖp sÏ
kh«ng kÞp chuÈn bÞ ®ñ hμng ®Ó b¸n, ®«i khi bÞ Ðp gi¸ ...
+ Ngîc l¹i nÕu lùa chän nhiÒu nhμ cung cÊp cho m×nh cã u ®iÓm lμ gi¶m
®îc ®é rñi ro, tr¸nh ®îc sù Ðp gi¸ ... nhng l¹i cã h¹n chÕ lμ kh«ng ®îc gi¶m
gi¸ do mua Ýt, doanh nghiÖp khã trë thμnh b¹n hμng truyÒn thèng, tÝnh
æn ®Þnh vÒ gi¸ c¶ vμ chÊt lîng kh«ng cao ... c¸c nhμ qu¶n trÞ cÇn cã sù
lùa chän hîp lý. Ngoμi ra c¸c nhμ qu¶n trÞ cÇn chó ý ®Õn vÊn ®Ò sau:
+ §èi víi nh÷ng mÆt hμng mμ doanh nghiÖp ®ang s½n cã nhμ cung øng
( tøc lμ nh÷ng mÆt hμng doanh nghiÖp ®ang kinh doanh ) th× viÖc cã
cÇn ph¶i t×m kiÕm c¸c nhμ cung cÊp míi hay kh«ng cÇn ph¶i dùa trªn
nguyªn t¾c “ nÕu c¸c nhμ cung cÊp cßn lμm cho chóng ta hμi lßng th× cßn
tiÕp tôc mua hμng cña hä ”
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
19
- 20. LuËn v¨n tèt nghiÖp
+ §èi víi nh÷ng hμng ho¸ míi ®îc ®a vμo danh môc mÆt hμng kinh doanh
cña doanh nghiÖp hoÆc trong trêng hîp ph¶i t×m kiÕm nhμ cung cÊp míi
th× cÇn ph¶i tiÕn hμnh nghiªn cøu kÜ c¸c nhμ cung cÊp trªn c¸c mÆt sau.
Sù ®¸nh gi¸ ®îc thùc hiÖn b»ng c¸c tiªu chuÈn theo thø tù u tiªn mμ doanh
nghiÖp quy ®Þnh, ph¬ng ph¸p nμy cßn ®îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ thêng xuyªn
nhμ cung cÊp hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp. Tuú thuéc vμo tõng mÆt hμng,
vÞ trÝ cña nã trªn thang s¶n phÈm mμ doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh cã ph¶i
lùa chän kÜ c¸c nhμ cung cÊp hay kh«ng, ë møc ®é nμo. Sau khi lùa chän
®îc nhμ cung cÊp tèt nhÊt doanh nghiÖp nªn tiÕn hμnh th¬ng lîng vμ ®Æt
hμng.
C ) Th¬ng lîng vμ ®Æt hμng.
Sau khi ®· cã trong tay nhμ cung cÊp doanh nghiÖp tiÕn hμnh th¬ng
lîng vμ ®Æt hμng ®Ó ®i ®Õn kÝ kÕt hîp ®ång mua b¸n víi nhμ cung cÊp.
Trong ®ã, th¬ng luîng gi÷ mét vÞ trÝ quan träng ¶nh hëng tíi quyÕt
®Þnh mua hμng. Môc tiªu cña qu¸ tr×nh th¬ng lîng bao gåm:
- C¸c tiªu chuÈn kÜ thuËt cña hμng ho¸ cÇn mua vÒ mÉu m·, chÊt lîng,
ph¬ng tiÖn vμ ph¬ng ph¸p kiÓm tra.
- Gi¸ c¶ vμ sù giao ®éng vÒ gÝa c¶ khi gi¸ c¶ trªn thÞ trêng lóc giao hμng
cã biÕn ®éng
- X¸c ®Þnh ph¬ng thøc thanh to¸n ngay, chuyÓn kho¶n, tÝn dông chøng
tõ… vμ x¸c ®Þnh thêi h¹n thanh to¸n.
Khi ®· tham gia ®μm ph¸n th¬ng lîng víi c¸c ®èi t¸c, doanh nghiÖp ph¶i
lùa chän nh÷ng nh©n viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, kh¶ n¨ng giao tiÕp
tèt. Cã nh vËy, doanh nghiÖp míi ®¹t ®îc c¸c môc ®Ých cña m×nh trong
®μm ph¸n.
Sau khi ®· tho¶ thuËn c¸c ®iÒu kiÖn trong bíc th¬ng lîng nÕu chÊp
nhËn, doanh nghiÖp cÇn tiÕn hμnh kÝ kÕt hîp ®ång hay ®¬n hμng b»ng
v¨n b¶n. §©y lμ c¬ së ®Ó c¸c bªn cïng thùc hiÖn theo vμ khi x¶y ra tranh
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
20
- 21. LuËn v¨n tèt nghiÖp
chÊp th× nã lμ b»ng chøng ®Ó ®a ra träng tμi kinh tÕ. Hîp ®ång ®¬n hμng
ph¶i ®îc lËp thμnh nhiÒu b¶n ( Ýt nhÊt lμ hai b¶n) . Hîp ®ång mua hμng
ph¶i thÓ hiÖn nh÷ng néi dung sau:
Tªn, ®Þa chØ cña c¸c bªn mua- b¸n hoÆc ngêi ®¹i diÖn cho c¸c bªn.
Tªn, sè lîng, quy c¸ch, phÈm chÊt cña hμng ho¸.
§¬n gi¸ vμ ph¬ng ®Þnh gi¸.
Ph¬ng ph¸p vμ ®iÒu kiÖn giao nhËn.
§iÒu kiÖn vËn chuyÓn.
Phung thøc vμ ®iÒu kiÖn thanh to¸n( thêi h¹n thanh to¸n, h×nh thøc vμ
ph¬ng thøc thanh to¸n, c¸c ®iÒu kiÖn u ®·i trong thanh to¸n nÕu cã)
d) Theo dâi vμ kiÓm tra giao nhËn hμng:
ViÖc giao nhËn hμng ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së hîp ®ång tuy nhiªn
cÇn ®«n ®èc, thóc giôc c¸c nhμ cung cÊp nhanh chãng chuyÓn hμng ®Ó
tr¸nh t×nh tr¹ng hμng ®Õn chËm lμm ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng kinh doanh
cña doanh nghiÖp, lμm gi¸n ®o¹n qu¸ tr×nh lu th«ng. CÇn gi¸m s¸t, theo
dâi toμn bé qu¸ tr×nh giao hμng xem bªn cung cÊp cã thùc hiÖn ®óng c¸c
®iÒu kiÖn ghi trong hîp ®ång kh«ng. Cô thÓ :
+ Hμng ho¸ nhËp kho ph¶i nghiÖm thu cÈn thËn : lμm tèt kh©u nμy hay
kh«ng sÏ ¶nh hëng ®Õn kinh doanh sau nμy cña doanh nghiÖp, ng¨n ngõa
thÊt tho¸t
tμi s¶n, ng¨n chÆn c¸c hμng ho¸ kÐm phÈm chÊt vμo tay ngêi tiªu dïng
nh»m n©ng cao uy tÝn cña c«ng ty .
+ KiÓm tra sè lîng : c¨n cø vμo hîp ®ång thu mua, ®èi chiÕu chøng tõ,
kiÓm tra kiÖn hμng, kiÓm kª sè lîng. NÕu kh«ng cã g× sai sãt kÝ vμo biªn
b¶n nhËn hμng .
+ KiÓm tra chÊt lîng : c¨n cø vμo hîp ®ång mua hμng vμ ®¬n hμng kiÓm
tra tªn hμng ho¸, mÉu m·, chÊt lîng. NÕu ph¸t hiÖn hμng ho¸ vμ ®¬n hμng
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
21
- 22. LuËn v¨n tèt nghiÖp
kh«ng phï hîp nh hμng bÞ háng, bao b× bÞ thñng, tõ chèi nhËn hμng ®ång
thêi lËp biªn b¶n vμ b¸o ngay cho ngêi cung cÊp .
Sau khi lμm thñ tôc nhËp hμng ho¸ xong ngêi qu¶n lÝ kho hμng kÝ
vμo biªn b¶n nhËp hμng, kho gi÷ mét b¶n, kÕ to¸n gi÷ mét b¶n, göi mét b¶n
cho ngêi cung cÊp, ®Õn ®©y qu¸ tr×nh thu mua kÕt thóc .
e) §¸nh gi¸ kÕt qu¶ thu mua:
Sau mçi lÇn kÕt thóc hîp ®ång mua hμng, doanh nghiÖp cÇn tæ
chøc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vμ hiÖu qu¶ mua hμng. C¬ së cña viÖc ®¸nh gi¸ lμ
nh÷ng môc tiªu mua hμng ®îc x¸c ®Þnh ngay tõ ®Çu còng nh møc ®é phï
hîp cña ho¹t ®éng mua hμng víi môc tiªu b¸n hμng vμ môc tiªu tμi chÝnh
cña doanh nghiÖp. Cã thÓ x¶y ra hai trêng hîp :
+ Trêng hîp 1 : NÕu tho¶ m·n nhu cÇu nghÜa lμ ngêi cung cÊp ®¸p øng
®îc c¸c cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó cho ®Çu vμo ®îc æn ®Þnh.
Nh vËy quyÕt ®Þnh mua hμng cña doanh nghiÖp lμ cã kÕt qu¶ vμ cã hiÖu
qu¶ .
+ Trêng hîp 2 : NÕu kh«ng tho¶ m·n th× quyÕt ®Þnh mua hμng cña
doanh nghiÖp lμ sai lÇm, doanh nghiÖp ph¶i tiÕp tôc t×m kiÕm l¹i nhμ
cung cÊp míi, t×m ra vμ kh¾c phôc nh÷ng sai sãt ®Ó tr¸nh ph¹m ph¶i sai
lÇm ®ã .
ViÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ mua hμng ph¶i lμm râ nh÷ng thμnh c«ng còng
nh nh÷ng mÆt tån t¹i cña ho¹t ®éng mua hμng, ®o lêng sù ®ãng gãp cña
c¸c thμnh viªn, tõng bé phËn cã liªn quan, ®ång thêi lμm râ tr¸ch nhiÖm cña
mçi c¸ nh©n vμ mçi bé phËn.
Trªn ®©y lμ tÊt c¶ qu¸ tr×nh mua hμng cña doanh nghiÖp, ho¹t ®éng
qu¶n trÞ lu«n g¾n liÒn víi tõng bíc cña qu¸ tr×nh nμy tõ kh©u khëi ®iÓm
®Õn kh©u kÕtthóc. BÊt kÓ mét sai sãt nμo cña nhμ qu¶n trÞ còng ®Òu
¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ mua hμng, tõ ®ã ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ b¸n ra cña
doanh nghiÖp .
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
22
- 23. LuËn v¨n tèt nghiÖp
1.3 Sù cÇn thiÕt vμ ph¬ng híng c¬ b¶n nh»m n©ng cao c«ng t¸c
qu¶n trÞ mua hμng.
1.3.1 Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng trong
doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
Trong ®iÒu kiÖn kinh doanh ngμy nay c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i
chÞu søc Ðp c¹nh tranh rÊt nhiÒu chÝnh v× vËy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp
ph¶i t×m c¸ch lμm sao duy tr× ®îc ho¹t ®éng kinh doanh trong ®iÒu kiÖn
®ã ®ång thêi doanh nghiÖp ph¸t triÓn ®i lªn. H¬n n÷a ®ßi hái cña kh¸ch
hμng ngμy cμng cao lu«n cã sù thay ®æi trong mua b¸n hμng ho¸. ChÝnh
v× vËy viÖc n©ng cao c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng lμ mét trong c¸c gi¶i
ph¸p gióp doanh nghiÖp ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh. H¬n n÷a
viÖc t¹o nguån hμng lμ nghiÖp vô ®Çu tiªn më ®Çu cho ho¹t ®éng trong
qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Muèn cã s¶n phÈm ®em b¸n trªn
thÞ trêng th× ph¶i cã hμng ho¸ ®Çu vμo. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i lóc nμo
doanh nghiÖp còng cã ®ñ hμng ®Ó b¸n. Trong nhiÒu trêng hîp doanh
nghiÖp cã thÓ kh«ng mua ®îc hμng ®Ó b¸n .
- N©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng gãp phÇn n©ng
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vμ uy tÝn
cña doanh nghiÖp trªn thÞ thÞ trêng. ViÖc lËp kÕ ho¹ch mua hμng chÝnh
x¸c gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng nhanh vßng chu chuyÓn vèn, ®em
l¹i hiÖu qu¶ sö dông vèn. Së dÜ nh vËy v× viÖc lËp kÕ ho¹ch mua hμng ®-
îc c¨n cø trªn møc tiªu thô s¶n phÈm, do ®ã s¶n phÈm mua hμng sÏ ®îc
cung øng hÕt kh«ng cßn t×nh tr¹ng ø ®äng hμng ho¸, ®ång vèn lu ®éng ®-
îc lu chuyÓn nhanh. MÆt kh¸c khi doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ tèt víi
nhμ cung øng, doanh nghiÖp cã thÓ mua hμng víi gi¸ rÎ h¬n, nh vËy gi¸
thμnh sÏ thÊp vμ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh so víi c¸c ®èi thñ
c¹nh tranh qua gi¸ thμnh. H¬n n÷a qu¶n trÞ tèt mua hμng cßn gióp cho
doanh nghiÖp gi¶m thiÓu chi phÝ ph¸t sinh do hμng ho¸ kÐm phÈm chÊt,
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
23
- 24. LuËn v¨n tèt nghiÖp
chi phÝ b¶o qu¶n, chi phÝ kho b·i, chi phÝ hao hôt ngoμi ®Þnh møc … kh¶
n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp cßn thÓ hiÖn ë uy tÝn cña doanh
nghiÖp trong viÖc kÞp thêi cung øng ra thÞ trêng khi cã nhu cÇu, mμ
muèn lμm ®îc ®iÒu ®ã th× b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lÝ tèt
ho¹t ®éng mua hμng.
- N©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng cßn gióp cho
doanh nghiÖp ®¶m b¶o tÝnh thêng xuyªn, ®Òu ®Æn cña ho¹t ®éng kinh
doanh. Ngay tõ kh©u ®Çu tiªn cña ho¹t ®éng mua hμng nÕu doanh
nghiÖp kh«ng qu¶n lÝ tèt ho¹t ®éng mua hμng sÏ bÞ chËm trÔ. Ch¼ng h¹n
khi mua hμng doanh nghiÖp kh«ng thóc giôc bªn b¸n chuÈn bÞ giao hμng
®óng hÑn, cã thÓ hμng ho¸ sÏ bÞ giao chËm so víi dù kiÕn. HoÆc doanh
nghiÖp kh«ng tæ chøc kiÓm tra kÜ lìng sè lîng vμ chÊt lîng hμng ho¸ tríc
khi giao nhËn, sau khi giao nhËn vÒ kho doanh nghiÖp míi ph¸t hiÖn ra
thiÕu hμng, hμng hãa kÐm phÈm chÊt doanh nghiÖp míi tr¶ cho bªn b¸n
lμm lì hμng ho¸ ®Ó b¸n ra cho kh¸ch hμng, doanh nghÞªp sÏ mÊt ®i lîi
nhuËn vμ uy tÝn cña m×nh. Ngoμi ra, doanh nghiÖp cã thÓ ph¶i mÊt c«ng
t×m kiÕm nhμ cung øng míi. Khi qu¶n lÝ dù tr÷, nh©n viªn kho sÏ ¶nh hëng
®Õn khèi lîng hμng ho¸ dù tr÷ cho chu k× kinh doanh tiÕp theo hoÆc
kh«ng lμm tèt kh©u nghiÖp vô vÒ kh©u dù tr÷ lμm hμng ho¸ bÞ háng hãc,
kh«ng gi÷ ®îc chÊt lîng, g©y mÊt m¸t hμng ho¸ lμm tæn thÊt lín cho doanh
nghiÖp. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng mua hμng v× môc tiªu chung cña doanh
nghiÖp.
- N©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng gióp cho ho¹t
®éng tμi chÝnh cña doanh thuËn lîi nh viÖc thu håi vèn nhanh…Do ®ã khi
lËp kÕ ho¹ch mua hμng doanh nghiÖp dùa trªn c¬ së møc tiªu thô s¶n
phÈm, do ®ã s¶n phÈm cung øng sÏ ®îc tiªu thô hÕt kh«ng cßn t×nh tr¹ng
hμng ho¸ bÞ ø ®äng nÕu cã th× kh«ng ®¸ng kÓ. §ång vèn quay vßng
nhanh. MÆt kh¸c khi doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ tèt víi nhμ cung øng
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
24
- 25. LuËn v¨n tèt nghiÖp
cã thÓ mua ®îc hμng ho¸ víi gi¸ rÎ h¬n, ®îc u tiªn trong trêng hîp hμng hãa
khan hiÕm hay nªn c¬n sèt nh vËy doanh nghiÖp sÏ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ
kinh doanh hay cã thÓ thu ®îc lîi nhuËn.
- N©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng cã t¸c dông ®èi víi
lÜnh vùc s¶n xuÊt hay nhËp khÈu. Nã ®¶m b¶o thÞ trêng cho doanh
nghiÖp cã hμng ho¸ ®Ó cung øng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó æn ®Þnh nguån
hμng cung øng víi c¸c ®¬n vÞ kinh doanh.
1.3.2) C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng .
§Ó ho¹t ®éng mua hμng ®¹t hiÖu qu¶ cao th× c¸c nhμ qu¶n trÞ
kh«ng chØ hiÓu râ vÒ qu¸ tr×nh qu¶n trÞ mua hμng mμ cßn cÇn ph¶i n¾m
râ c¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi qu¸ tr×nh qu¶n trÞ mua hμng còng nh c¸c quy
t¾c ®Ó ®¶m b¶o mua hμng cã hiÖu qu¶. §Ó ho¹t ®éng b¸n hμng ®îc tèt
th× qu¸ tr×nh mua hμng ph¶i theo s¸t nhu cÇu ngêi tiªu dïng díi gãc ®é c¬
héi ®îc lùa chän ng¬× mua, sè lîng cña ngêi mua, sù quan t©m cña ngêi
b¸n víi ngêi mua ®èi víi hμng ho¸ cña doanh nghiÖp c¬ cÊu tiªu dïng cña
ngêi mua ®èi víi chi phÝ cña doanh nghiÖp, nhu cÇu t¨ng gi¶m hμng ho¸
tiªu dïng, sù kh¸c l¹ cña hμng ho¸, sù nh¹y c¶m vÒ gi¸ cña ngêi mua, sù liªn
quan vÒ gi¸ ®èi víi doanh thu cña doanh nghiÖp, lîi Ých cña ngêi mua vμ
vai trß quyÕt ®Þnh cña ngêi mua s¾m. Bªn c¹nh ®ã cßn cã mét lo¹t c¸c t¸c
nh©n g©y ¶nh hëng ®èi víi mua hμng, cêng ®é c¹nh tranh cña c¸c doanh
nghiÖp hiÖn t¹i, søc Ðp do c¸c nhμ c¹nh tranh míi vμ ngay trong néi t¹i cña
ho¹t ®éng mua hμng. Cã rÊt nhiÒu nh©n tè ¶nh hëng tíi kÕt qu¶ ho¹t
®éng mua hμng. Sau ®©y lμ mét sè nh©n tè chÝnh :
a ) C¸c nh©n tè bªn trong ¶nh hëng tíi c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng .
- KÕ ho¹ch vμ t×nh h×nh tiªu thô hμng ho¸ :
+ ChiÕn lîc kinh doanh:
ChiÕn lîc kinh doanh cã vai trß quan träng ®èi víi sù tån t¹i vμ ph¸t
triÓn cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ®Æc biÖt coi träng qu¶n lÝ ho¹t
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
25
- 26. LuËn v¨n tèt nghiÖp
®éng kinh doanh cña m×nh theo chiÕn lîc. Bëi v× chiÕn lîc kinh doanh
gióp doanh nghiÖp thÊy râ môc ®Ých, híng ®i cña m×nh. ChiÕn lîc kinh
doanh gióp doanh nghiÖp n¾m b¾t ®îc c¬ héi trªn thÞ trêng vμ t¹o ®îc lîi
thÕ c¹nh tranh trªn th¬ng trêng b»ng c¸c nguån lùc cã h¹n cho doanh
nghiÖp víi kÕt qu¶ cao nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra. Do ®ã chiÕn lîc kinh
doanh cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn qu¸ tr×nh mua hμng do ®ã qu¶n trÞ mua
hμng còng ph¶i phô thuéc vμo chiÕn lîc, tuú theo chiÕn lîc trong tõng giai
®o¹n mμ c¸c nhμ qu¶n trÞ mua hμng ®a ra kÕ ho¹ch mua hμng hîp lÝ.
+ ChÝnh s¸ch s¶n phÈm :
C©u hái ®Çu tiªn khi doanh nghiÖp b¾t tay vμo kinh doanh lμ doanh
nghiÖp sÏ b¸n c¸i g×? cho ®èi tîng tiªu dïng nμo? Lùa chän ®óng mÆt hμng
kinh doanh, cã chÝnh s¸ch mÆt hμng ®óng ®¶m b¶o cho tiªu thô hμng
hãa cña doanh nghiÖp. Muèn ®¹t ®îc kÕt qu¶ trong kinh doanh ®ßi hái
doanh nghiÖp ph¶i cã mét chÝnh s¸ch s¶n phÈm hîp lÝ nh»m n©ng cao
hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, h¹n chÕ rñi ro ®Õn møc thÊp nhÊt. Khi cã
chÝnh s¸ch s¶n phÈm doanh nghiÖp sÏ h×nh thμnh ®îc ph¬ng híng kinh
doanh, ®Çu t nghiªn cøu ®óng híng. Víi mçi s¶n phÈm lu«n g¾n liÒn víi
mét chu k× sèng nhÊt ®Þnh nªn ®Ó cã mét chÝnh s¸ch s¶n phÈm ®óng
®¾n th× doanh nghiÖp ph¶i ®i nghiªn cøu chu k× sèng cña s¶n phÈm
nh»m x¸c ®Þnh xem s¶n phÈm ®ã ®ang ë giai ®o¹n nμo cña chu k× sèng.
MÆt kh¸c víi mçi s¶n phÈm doanh nghiÖp ph¶i ®i nghiªn cøu xem t×nh
h×nh tiªu thô cña s¶n phÈm ®ã trªn thÞ trêng vμ cña b¶n th©n doanh
nghiÖp ®ã nh nμo.
+ KÕ ho¹ch chi tiÕt :
Sau khi x¸c ®Þnh nhu cÇu trong c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh mua hμng nhμ
qu¶n trÞ ph¶i ®a ra ®îc mét kÕ ho¹ch mua hμng chi tiÕt, ph¶i lùa chän ®îc
mÆt hμng cung øng. KÕ ho¹ch mua hμng chi tiÕt hîp lÝ ph¶i ®¶m b¶o
lμm sao cã ®ñ lîng hμng dù tr÷ nhÊt ®Þnh phï hîp víi nhu cÇu b¸n ra. NÕu
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
26
- 27. LuËn v¨n tèt nghiÖp
kÕ ho¹ch kh«ng hîp lÝ sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thõa hoÆc thiÕu hμng dù tr÷
g©y ø ®äng vÒ vèn.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh c¸c doanh nghiÖp thêng kinh doanh nhiÒu
mÆt hμng. Mçi mÆt hμng l¹i chiÕm vai trß, vÞ trÝ nhÊt ®Þnh. Cã nh÷ng
mÆt hμng gi÷ vÞ trÝ chñ ®¹o vμ còng cã nh÷ng mÆt hμng gi÷ vÞ trÝ thø
yÕu. Nh÷ng mÆt hμng chñ ®¹o lμ nh÷ng mÆt hμng ®em l¹i doanh thu vμ
lîi nhuËn lín mÆc dï thËm chÝ sè lîng cña chóng chiÕm tû träng nhá trong
mÆt hμng kinh doanh, nÕu thiÕu nh÷ng mÆt hμng nμy sÏ ¶nh hëng lín
®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy doanh
nghiÖp cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch mÆt hμng cã sù chän lùa .
§Ó cã mét kÕ ho¹ch mua hμng chi tiÕt, hîp lÝ, ®óng ®¾n doanh nghiÖp
cÇn ph¶i tr¶ lêi c©u hái :
Mua c¸i g× ? ®Ó tr¶ lêi ®îc c©u hái nμy doanh nghiÖp cÇn ph¶i biÕt
®îc nhu cÇu cña kh¸ch hμng cÇn g× bëi doanh nghiÖp lμ ngêi b¸n c¸i kh¸ch
hμng cÇn mua chø kh«ng ph¶i c¸i doanh nghiÖp cã.
Mua khi nμo? x¸c ®Þnh thêi ®iÓm mua hμng, mua khi nμo lμ hîp lÝ
nhÊt vμ ®óng thêi ®iÓm nhÊt.
Mua cña ai? X¸c ®Þnh nguån cung øng vÒ s¶n phÈm hμng ho¸ mμ
doanh nghiÖp cÇn. Th«ng thêng doanh nghiÖp chän mét nhμ cung cÊp
chÝnh vμ mét sè nhμ cung cÊp phô. Mua cña ai vμ khi nμo tuú thuéc vμo
thÞ trêng vμ gi¸ c¶.
Mua víi gi¸ bao nhiªu? V× gi¸ kh«ng cè ®Þnh lu«n cã sù biÕn ®æi
theo t×nh h×nh thÞ trêng. NÕu mua ®îc hμng víi chi phÝ thÊp h¬n cã thÓ
th× sÏ t¨ng doanh thu cho doanh nghiÖp.
Mua víi sè lîng bao nhiªu? doanh nghiÖp cÇn ph¶i tÝnh to¸n ®îc
chÝnh x¸c møc tiªu thô vÒ lo¹i hμng ho¸ ®Ó nªn kÕ ho¹ch mua sao cho víi
sè lîng hîp lÝ kh«ng thõa còng kh«ng nªn thiÕu .
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
27
- 28. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Nh÷ng môc tiªu trªn cã lóc, cã m©u thuÉn nhau. VÝ dô gi÷a gi¸ c¶ vμ
chÊt lîng, cho nªn tuú vμo môc tiªu cña doanh nghiÖp ®Ó cã ®îc thø tù u
tiªn. ChÝnh s¸ch mua hμng víi môc tiªu cña nã lμ tiÒn ®Ò, lμ híng dÉn chØ
®¹o trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua hμng.
+ KÕt qu¶ tiªu thô:
Cã ¶nh hëng lín ®Õn c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng v× ®Ó x©y dùng
nªn mét kÕ ho¹ch mua hμng hîp lÝ ph¶i dùa trªn kÕt qu¶ tiªu thô k× tríc. Víi
mçi mét mÆt hμng, doanh nghiÖp cã thÓ dùa trªn kÕt qu¶ tiªu thô ®Ó x¸c
®Þnh xem mÆt hμng ®ã kh¶ n¨ng tiªu thô nh thÕ nμo, vμ nÕu cã ®îc kÕt
qu¶ ®ã th× nguyªn nh©n do ®©u ®Ó tõ ®ã x©y dùng ®îc mét kÕ ho¹ch hîp
lÝ h¬n.
+ C¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp .
- Vèn:
Lμ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò vËt chÊt cho mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña
doanh nghiÖp ®Æc biÖt lμ trong mua hμng. §©y lμ nh©n tè quan träng
¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c mua hμng cña doanh nghiÖp. Khi cã vèn ®Çy ®ñ
th× ho¹t ®éng mua hμng ®îc tiÕn hμnh nhanh chãng, thuËn lîi, tr¸nh t×nh
tr¹ng d©y da trong mua hμng, gi¶m ®îc chi phÝ trong kh©u mua. MÆt kh¸c
viÖc ®¶m b¶o tiÒn vèn cho doanh nghiÖp gióp doanh nghiÖp chíp ®îc c¸c
c¬ héi trong c¸c th¬ng vô kinh doanh.
- C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt:
Nã lμ c¬ së ph¶n ¸nh thùc lùc cña doanh nghiÖp. C¬ së vËt chÊt kÜ
thuËt tèt, hiÖn ®¹i t¹o ®iÒu kiÖn tèt trong mua hμng bëi nÕu doanh nghiÖp
cã c¬ së vËt chÊt hiÖn ®¹i th× doanh nghiÖp sÏ nhanh chãng n¾m b¾t ®îc
th«ng tin, cã nhiÒu c¬ héi chíp lÊy thêi c¬ ®Ó mua ®îc hμng nhanh h¬n,
tèt h¬n … ®iÒu ®ã lμm t¨ng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp so víi c¸c
®èi thñ c¹nh tranh. Nhng nÕu c¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp mμ kÐm sÏ
lμm mÊt c¬ héi kinh doanh cña m×nh.
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
28
- 29. LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Nh©n viªn mua hμng:
Trong ho¹t ®éng mua hμng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i hμnh vi dÔ sai
lÇm nhÊt lμ mua hμng. Mua kh«ng ®¶m b¶o sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn
kÕt qu¶ vμ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy viÖc mua
hμng phô thuéc rÊt nhiÒu vμo ho¹t ®éng cña con ngêi. Cho nªn viÖc tuyÓn
chän nh©n viªn lμm c«ng t¸c thu mua lμ mét kh©u rÊt quan träng trong ho¹t
®éng kinh doanh. Doanh nghiÖp kh«ng thÓ giao hμng tuú ý cho bÊt cø ai
vμ ai mua còng ®îc mμ doanh nghiÖp ph¶i cã sù lùa chän. Mét nh©n viªn
thu mua giái ph¶i ®¶m b¶o c¸c tiªu chuÈn sau:
KiÕn thøc phong phó: Ngêi nh©n viªn thu mua ph¶i cã kiÕn thøc hiÓu
biÕt vÒ hμng ho¸ kinh doanh cã sù hiÓu biÕt s©u réng vÒ hμng ho¸ mμ
m×nh cã tr¸ch nhiÖm ®¶m nhËn, ph¶i n¾m ®îc c¸c ho¹t ®éng vμ môc tiªu
cña doanh nghiÖp, hiÓu vÒ thÞ trêng vμ biÕt ph©n tÝch ¶nh hëng cña thÞ
trêng, n¾m ®îc chÝnh s¸ch kinh tÕ cña nhμ níc, hiÓu biÕt ph¸p luËt, cã
kinh nghiÖm trong thu mua.
N¨ng ®éng, tØnh t¸o: Giái khai th¸c th«ng tin, n¾m kÞp thêi t×nh h×nh
biÕn ®éng trªn thÞ trêng vÒ nhu cÇu vμ gi¸ c¶.
Cã kh¶ n¨ng giao tiÕp :Kh¶ n¨ng giao tiÕp tèt lμ mét trong nh÷ng yÕu
tè cã lîi cho ®μm ph¸n kinh doanh.
ViÖc tuyÓn nh©n viªn mua hμng lμ mét kh©u rÊt quan träng. Chän ®îc
mét nh©n viªn mua hμng chuyªn nghiÖp, cã kinh nghiÖp lμ mét lîi thÕ thùc
sù cña doanh nghiÖp.
+ N¨ng lùc cña nhμ qu¶n trÞ mua hμng:
Nhμ qu¶n trÞ cã vai trß quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù thμnh c«ng hay
thÊt b¹i cña qu¸ tr×nh mua hμng. Nhμ qu¶n trÞ lμ ngêi chØ ®¹o cho nh©n
viªn mua hμng nªn hä ph¶i n¾m râ ®îc vÒ nh©n viªn, ph¶i n¾m râ ®îc kh¶
n¨ng cña tõng ngêi, biÕt ®îc ngêi nμo cã kh¶ n¨ng ®¶m nhËn viÖc mua
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
29
- 30. LuËn v¨n tèt nghiÖp
hμng, kh¶ n¨ng thμnh c«ng hay thÊt b¹i cao h¬n ®Ó tõ ®ã cã sù lùa ®óng
®¾n
- VÞ thÕ cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng:
NÕu doanh nghiÖp cã vÞ thÕ, uy tÝn trªn th¬ng trêng th× viÖc ®Æt
mua hμng sÏ dÏ dμng h¬n, doanh nghiÖp sÏ ®îc c¸c nhμ cung øng u tiªn h¬n
trong viÖc chμo hμng, c¸c nhμ cung øng còng chñ ®éng ®Õn chμo hμng
vμ dμnh nhiÒu ®iÒu kho¶n u ®·i cho doanh nghiÖp h¬n, viÖc mua hμng
nhiÒu khi tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng thñ tôc rêm rμ… Do ®ã víi uy tÝn, vÞ thÕ
doanh nghiÖp trªn thÞ trêng cã ¶nh hëng lín ®Õn c«ng t¸c qu¶n trÞ mua.
Ngoμi ra cßn cã c¸c nh©n tè kh¸c nh t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh,
tr×nh ®é tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt…®Òu cã ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c mua
hμng.
b) Nh©n tè bªn ngoμi ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh qu¶n trÞ mua hμng .
- Nhμ cung cÊp:
§©y lμ yÕu tè kh¸ch quan ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ mua hμng
cña doanh nghiÖp v× nÕu lùa chän kh«ng ®óng nhμ cung cÊp sÏ kh«ng
®¶m b¶o kh¶ n¨ng mua hμng cña doanh nghiÖp, kh«ng ®¶m b¶o ®îc sè l-îng
hμng b¸n ra. Bëi ®èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i thêng kinh doanh
nhiÒu mÆt hμng kh¸c nhau. Mçi mÆt hμng cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu
nhμ cung øng. Trong trêng hîp nh vËy sÏ cã sù c¹nh tranh cña c¸c nhμ
cung øng .
§Ó lùa chän ngêi cung øng cho doanh nghiÖp cÇn dùa vμo nguyªn t¾c:
+ Kh«ng hoμn toμn lÖ thuéc vμo mét nhμ cung cÊp ®Ó t¹o ra sù lùa chän
tèi u vμ ®Ó tr¸nh bÞ Ðp gi¸.
+ CÇn theo dâi thêng xuyªn vÒ t×nh h×nh tμi chÝnh, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vμ
kh¶ n¨ng cung øng cña ngêi cung øng .
- Nhu cÇu tiªu dïng cña kh¸ch hμng:
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
30
- 31. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Doanh nghiÖp mua hμng phô thuéc vμo nhu cÇu cña kh¸ch hμng v×
trong mäi ho¹t ®éng kinh doanh c¸c doanh nghiÖp lu«n lÊy kh¸ch hμng lμm
nh©n vËt trung t©m, nhu cÇu cña kh¸ch hμng sÏ lμ môc tiªu ®Ó doanh
nghiÖp x©y dùng nªn kÕ ho¹ch mua hμng cho nªn nhu cÇu tiªu dïng ¶nh h-ëng
®Õn qu¸ tr×nh mua hμng nh: sù thay ®æi vÒ nhu cÇu tiªu dïng sÏ lμm
tèc ®é b¸n hμng biÕn ®æi dÉn ®Õn sù biÕn ®æi trong mua hμng .
- §èi thñ c¹nh tranh:
§èi thñ c¹nh tranh cã ¶nh hëng lín ®Õn mua hμng trong doanh nghiÖp ë
c¶ mua vμ b¸n. §èi thñ c¹nh tranh trong mua hμng thÓ hiÖn ë chç doanh
nghiÖp lu«n ph¶i ®èi phã víi hμng lo¹t c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, sù c¹nh tranh
trªn thÞ trêng lμ sù c¹nh tranh vÒ gi¸ nªn ®Ó th¾ng ®îc ®èi thñ c¹nh tranh
doanh nghiÖp ph¶i thêng xuyªn theo dâi chÝnh s¸ch gi¸ cña ®èi thñ c¹nh
tranh, ®a ra ®îc møc gi¸ kh¸ch hμng chÊp nhËn ®îc mμ cã møc gi¸ nhá
h¬n hoÆc b»ng gi¸ cña ®èi thñ c¹nh tranh nhng ph¶i ®¶m b¶o cã l·i. Muèn
®a ra ®îc mét møc gi¸ thÊp h¬n gi¸ cña ®èi thñ c¹nh tranh th× doanh
nghiÖp ph¶i ®Æc biÖt chó träng ®Õn c«ng t¸c mua hμng. Mua hμng lμm
sao ®Ó ®¶m b¶o b¸n ®îc víi gi¸ thÊp mμ vÉn ®¶m b¶o cã l·i. C¹nh tranh
kh«ng chØ thÓ hiÖn ë c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i mμ cßn thÓ hiÖn ë sù
c¹nh tranh gi÷a c¸c nhμ cung cÊp. Sù c¹nh tranh nμy doanh nghiÖp cã
nhiÒu lîi hun bëi v× c¸c nhμ cung cÊp lu«n t×m c¸ch ®a ra c¸c ®iÒu kho¶n
u ®·i nh»m thu hót kh¸ch hμng lμ c¸c doanh nghiÖp trë thμnh kh¸ch hμng
cña m×nh. Cho nªn doanh nghiÖp ®Ó ®¶m b¶o th¾ng c¸c ®èi thñ th× lu«n
t×m kiÕm c¸c nhμ cung cÊp kh¸c nhau ®Ó lμm sao mua ®îc hμng víi gi¸ rÎ
h¬n c¸c nhμ cung cÊp kh¸c. Cã nh thÕ míi ®¶m b¶o th¾ng ®îc c¸c ®èi thñ
c¹nh tranh th«ng qua gi¸. V× thÕ nÕu nhμ cung cÊp nμo ®a ra gi¸ c¶ hay
c¸c ®iÒu kho¶n u ®·i th× hä sÏ dÔ dμng thu hót ®îc c¸c doanh nghiÖp quan
t©m ®Õn hμng cña m×nh.
- C¸c c¬ quan nhμ níc:
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
31
- 32. LuËn v¨n tèt nghiÖp
C¸c c¬ quan nhμ níc ë trung ¬ng vμ ®Þa ph¬ng ®Òu cã ¶nh hëng ®Õn
ho¹t ®éng kinh doanh vμ ho¹t ®éng mua hμng cña doanh nghiÖp. Mçi
doanh nghiÖp ®Òu cã c¸c c¬ quan nhμ níc vμ c¬ quan ®Þa ph¬ng theo
dâi, kiÓm tra vμ gi¸m s¸t theo dâi c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan tíi ho¹t ®éng
kinh doanh cña m×nh. Mét nhμ qu¶n trÞ giái kh«ng nªn t×m c¸ch nÐ tr¸nh
sù kiÓm so¸t cña c¬ quan nhμ níc mμ ngîc l¹i cÇn ph¶i biÕt tËn dông c¸c
mèi quan hÖ quen biÕt cña hä vÒ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan tíi m×nh ®Æc
biÖt lμ trong mua hμng. Th«ng qua hÖ thèng c¬ quan nhμ níc, nhμ qu¶n
trÞ sÏ t×m ®îc nguån cung øng tèt ®¶m b¶o ®îc môc tiªu mua hμng cña
m×nh. H¬n n÷a c¬ quan nhμ níc cßn ¶nh hëng ®Õn viÖc mua hμng cña
doanh nghiÖp th«ng qua c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch nh thuÕ … VÝ dô nÕu
thuÕ cao chi phÝ mua hμng sÏ t¨ng lμm cho gi¸ c¶ cao vμ ngîc l¹i. Lóc ®ã
doanh ph¶i ®iÒu chØnh gi¸ c¶ cho hîp lÝ.
§ã lμ mét sè c¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi nghiÖp vô mua hμng cña doanh
nghiÖp, cã nh÷ng nh©n tè chñ quan doanh nghiÖp cã thÓ ®iÒu chØnh ®-
îc nhng còng cã nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan n»m ngoμi tÇm kiÓm so¸t cña
doanh nghiÖp mμ doanh nghiÖp kh«ng thÓ ®iÒu chØnh ®îc. §èi víi nh÷ng
nh©n tè kh¸ch quan doanh nghiÖp kh«ng nªn t×m c¸ch nÐ tr¸nh mμ ph¶i
biÕt chÊp nhËn nã. Mét chÝnh s¸ch mua hμng tèt lμm nhiÖm vô tiªn phong
më ®êng cho viÖc hoμn thμnh nghiÖp vô mua hμng. Bëi mét chÝnh s¸ch
mua hμng tèt sÏ c©n nh¾c ®óng vμ chØ râ ngêi cung øng vμ nh©n viªn
mua hμng. §Ó cã mét chÝnh s¸ch mua hμng ®óng kh«ng chØ ®¬n thuÇn
lμ kÕt qu¶ khã nhäc cña ho¹t ®éng marketing trong doanh nghiÖp mμ
quan ®iÓm cña marketing lμ lÊy kh¸ch hμng vμ thÞ trêng lμm trung t©m.
Bëi doanh nghiÖp chØ cã thÓ b¸n ®îc c¸i mμ kh¸ch hμng cÇn chø kh«ng
ph¶i lμ c¸i mμ doanh nghiÖp cã.
3.3.3 ) Ph¬ng híng c¬ b¶n nh»m n©ng cao c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng
trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
32
- 33. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Mua hμng lμ kh©u quan träng kh«ng kÐm g× kh©u tiªu thô hμng ho¸ v×
nÕu ®Çu vμo kh«ng tèt th× khã cã thÓ nãi ®Õn cã hiÖu qu¶ ë ®Çu ra. V×
vËy doanh nghiÖp cã thÓ ®a ra ph¬ng híng nh»m n©ng cao chÊt lîng
c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng. Thùc chÊt n©ng cao c«ng t¸c qu¶n trÞ mua
hμng lμ viÖc doanh nghiÖp ph¶i ®a ra ®îc c¸c quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c h¬n
n÷a vμ viÖc thùc hiÖn mang l¹i kÕt qu¶ cao h¬n tríc ®©y ®· lμm. Nhμ qu¶n
trÞ ph¶i lu«n ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh mua hμng theo ®óng ch¬ng tr×nh,
môc tiªu ®· ®Þnh mét c¸ch chñ ®éng, æn ®Þnh l©u dμi, phong phó sao
cho doanh nghiÖp cã ®ñ hμng. Doang nghiÖp ph¶i ®a ra qu¸ tr×nh mua
hμng bao gåm: qu¸ tr×nh ph©n tÝch, lùa chän vμ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh
mua, mua c¸i g×? mua cña ai? Gi¸ c¶ vμ c¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n nh thÕ
nμo?…Ph¬ng híng c¬ b¶n nh»m n©ng cao c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng lμ:
- Kh«ng ngõng cñng cè vμ hoμn thiÖn tõng bíc trong quy tr×nh mua hμng
b»ng c¸ch:
+ Nhμ qu¶n trÞ ph¶i lËp kÕ ho¹ch mua hμng mét c¸ch chi tiÕt, chÝnh x¸c
®Ó qu¸ tr×nh mua hμng ®îc thùc hiÖn dÔ dμng, kh«ng bÞ nhÇm lÉn. X¸c
®Þnh chÝnh x¸c sè lîng, chñng lo¹i, gi¸ c¶ hμng ho¸ vμ nhμ cung cÊp hμng
ho¸ cÇn mua. Lªn kÕ ho¹ch chi tiÕt cho viÖc dù tr÷ nh: chuÈn bÞ kho
tμng, chi phÝ vμ lîng hμng ho¸ dù tr÷.
+ Nhμ qu¶n trÞ mua hμng ph¶i lu«n ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh mua hμng
diÔn ra theo ®óng kÕ ho¹ch, môc tiªu ®· x¸c ®Þnh mét c¸ch chñ ®éng,
®¶m b¶o nguån hμng æn ®Þnh l©u dμi, phong phó sao cho doanh nghiÖp
cã ®ñ hμng ho¸ phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Tõ ®ã cã
thÓ tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hμng.
+ Nhμ qu¶n trÞ ph¶i lu«n t×m kiÕm, t¹o ra nguån hμng tèt nhÊt ®Ó ®¶m
b¶o cung cÊp cho qu¸ tr×nh kinh doanh ®îc tiÕn hμnh mét c¸ch thêng
xuyªn liªn tôc vμ kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng nguån hμng.
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
33
- 34. LuËn v¨n tèt nghiÖp
+ Qu¶n lÝ tèt nguån hμng t¹o nªn sù am hiÓu vμ vËn dông mét c¸ch cã
khoa häc c¸c h×nh thøc, ph¬ng thøc mua hμng sao cho phï hîp víi tõng lo¹i
hμng, víi nguån lùc cña doanh nghiÖp.
+ T¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lÝ kho hμng, b¶o qu¶n tèt hμng ho¸ tr¸nh t×nh
tr¹ng hμng ho¸ bÞ thÊt tho¸t, gi¶m tû lÖ hao hôt hμng ho¸. X©y dùng nh÷ng
kho chuyªn dïng cho tõng lo¹i hμng ho¸.
+ N©ng cao n¨ng lùc, phÈm chÊt cña ®éi ngò c¸c nhμ qu¶n trÞ.
Nhμ qu¶n trÞ ph¶i biÕt n©ng cao chÊt lîng mua hμng b»ng c¸ch th«ng qua
®μo t¹o vμ ®·i ngé nh©n sù. CÇn ph¶i ®Çu t c¬ së vËt chÊt, kho tμng, bÕn
b·i mét c¸ch cã khoa häc sao cho phï hîp víi ngμnh hμng mμ doanh nghiÖp
®ang kinh doanh.
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
34
- 35. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Ch¬ng 2:
Kh¶o s¸t vμ ®¸nh gi¸ c«ng t¸c qu¶n trÞ mua hμng t¹i c«ng ty b¸ch
ho¸ sè 5 Nam Bé.
2.1 Vμi nÐt s¬ lîc vÒ c«ng ty b¸ch ho¸ sè 5 Nam Bé
2.1.1 Qu¸ tr×nh h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn cña c«ng ty:
C«ng ty b¸ch hãa sè 5 Nam Bé lμ mét c«ng ty kinh doanh tæng hîp,
nguyªn lμ cöa hμng B¸ch Hãa Cöa Nam cò. C«ng ty ®îc thμnh lËp th¸ng 5
n¨m 1954 trong nÒn c¬ chÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung, ho¹t ®éng kinh doanh
theo phung thøc h¹ch to¸n b¸o sè. NhiÒu n¨m liÒn cöa hμng b¸ch hãa Cöa
Nam lμ l¸ cê ®Çu trong ngμnh th¬ng nghiÖp quèc doanh cña thñ ®«.
Sau khi nÒn kinh tÕ níc ta cã sù chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ
trêng cã sù qu¶n lý cña nhμ níc. §Ó phï hîp víi sù chuyÓn ®æi ®ã ngμy
30/3/1993, cöa hμng B¸ch hãa Cöa Nam ®îc phÐp t¸ch ra thμnh mét doanh
nghiÖp ®éc lËp theo quyÕt ®Þnh sè 853/Q§-UB cña UBND thμnh phè Hμ
Néi. Víi t c¸ch lμ mét ph¸p nh©n kinh tÕ, C«ng ty B¸ch hãa sè 5 Nam Bé cã
giÊy phÐp kinh doanh sè 1050 (UBND), cã vèn ®iÒu lÖ lμ 530.000.000
VN§. Cã trô së, con dÊu riªng vμ c¬ së vËt chÊt phôc vô cho ho¹t ®éng
kinh doanh cña c«ng ty. C«ng ty ho¹t ®éng vμ h¹ch to¸n ®éc lËp, tù chñ vμ
chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng cña m×nh tríc ph¸p luËt khi tham gia vμo
c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi.
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, c«ng ty ®· t×m hiÓu vμ n¾m
b¾t xu híng ph¸t triÓn, hμnh vi mua b¸n cña kh¸ch hμng vμ c«ng ty nh¹y
bÐn më ra hai gian hμng siªu thÞ vμ mét quÇy thêi trang tù chän. ChØ qua
vμi n¨m ho¹t ®éng, siªu thÞ sè 5 Nam Bé ®· rÊt ph¸t triÓn vμ ®îc ®¸nh gi¸ lμ
mét trong nh÷ng siªu thÞ lín nhÊt Hμ Néi.
HiÖn nay, c«ng ty B¸ch hãa sè 5 Nam Bé ®· cã mét bÒ dμy truyÒn
thèng ho¹t ®éng kinh doanh, tæ chøc l·nh ®¹o. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh
doanh cña c«ng ty ngμy cμng ®îc n©ng lªn, thÓ hiÖn th«ng qua viÖc ®ãng
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
35
- 36. LuËn v¨n tèt nghiÖp
gãp ng©n s¸ch nhμ níc ngμy cμng t¨ng. C«ng ty ®· lËp ®îc nhiÒu thμnh
tÝch suÊt s¾c vμ ®îc nhμ níc tÆng thëng nhiÒu hu©n chung b»ng khen,
cê thi ®ua cña thμnh phè vμ së thung m¹i
2.1.2 Chøc n¨ng vμ nhiÖm vô cña c«ng ty:
Chøc n¨ng cña c«ng ty:
Chøc n¨ng nguyªn thñy cña c«ng ty khi míi thμnh lËp lμ thùc hiÖn c¸c
ho¹t ®éng b¸n bu«n, b¸n lÎ c¸c lo¹i hμng hãa vËt phÈm tiªu dïng, ngμy nay
c«ng ty b¸ch hãa ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng nªn chøc n¨ng cña
c«ng ty cã sù thay ®æi ®Ó phï hîp víi c¬ chÕ míi.
Chøc n¨ng rÊt quan träng cña c«ng ty ®ã lμ: c«ng ty lμ nh©n tè
trung gian kÕt nèi gi÷a nhμ s¶n xuÊt víi ngêi tiªu dïng, cung cÊp cho kh¸ch
hμng nh÷ng s¶n phÈm cÇn thiÕt phï hîp víi nhu cÇu vμ së thÝch cña ngêi
tiªu dïng qua ®ã thùc hiÖn gi¸ trÞ vμ gi¸ trÞ sö dông cña hμng hãa.
Chøc n¨ng thø hai cña c«ng ty lμ h×nh thμnh hμng hãa dù tr÷ ®Ó gãp
phÇn b×nh æn thÞ trêng, c©n b»ng cung cÇu gi¸ c¶, kÕt nèi nhμ s¶n xuÊt
vμ ngêi tiªu dïng c¶ vÒ mÆt kh«ng gian, thêi gian, b¶o vÖ vμ qu¶n lÝ chÊt
lîng hμng hãa.
Chøc n¨ng thø ba: lμ mét m¾t xÝch quan träng trong m¹ng líi thung
m¹i ph©n phèi b¸n bu«n vμ b¸n lÎ, do ®ã c«ng ty cßn cã chøc n¨ng giao tiÕp
phèi thuéc víi c¸c b¹n hμng, t¹o nªn nguån th«ng tin vÒ nguån hμng thÞ tr-êng
kh¸ch hμng, ®ång thêi ph¶n håi l¹i nh÷ng th«ng tin tõ thÞ trêng tíi nhμ
s¶n xuÊt, ®Ó hä hoμn thiÖn s¶n phÈm vμ ®a ra s¶n phÈm míi phï hîp víi
nhu cÇu thÞ trêng vμ ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng.
NhiÖm vô cña c«ng ty :
Lμ mét doanh nghiÖp nhμ níc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th¬ng m¹i,
C«ng ty B¸ch hãa sè 5 Nam Bé cã nhiÖm vô tiªu thô hμng hãa, thóc ®Èy
nhanh tèc ®é chu chuyÓn hμng hãa vμ dÞch vô t¹o ra hiÖu qu¶ cao trong
ho¹t ®éng kinh doanh
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
36
- 37. LuËn v¨n tèt nghiÖp
C«ng ty ph¶i hoμn thμnh tèt c¸c nhiÖm vô mμ nhμ níc giao cho nh:
gãp phÇn b×nh æn thÞ trêng hμng hãa gi¸ c¶, kh«ng ®Ó x¶y ra c¸c “c¬n
sèt”, b¶o vÖ quyÒn lîi ngêi tiªu dïng .
Ngoμi ra c«ng ty cßn cã mét sè nhiÖm vô rÊt quan träng ®ã lμ ph¶i
cã nhiÖm vô b¶o toμn vμ ph¸t triÓn tμi s¶n vμ nguån vèn mμ nhμ níc giao
cho, thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh cña nhμ níc vÒ nhμ níc vÒ
qu¶n lÝ tμi chÝnh, kÕ to¸n ®ãng gãp ®Çy ®ñ nghÜa vô víi ng©n s¸ch nhμ
níc
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
37
- 38. LuËn v¨n tèt nghiÖp
2.1.3. C¬ cÊu tæ chøc:
GI¸M §èC
KÕ
to¸n
®¬n
Hμnh
chÝn
h
ChÞu tr¸ch nhiÖm l·nh ®¹o tæ chøc qu¶n lÝ ®iÒu hμnh mäi ho¹t
®éng cña c«ng ty lμ Ban gi¸m ®èc ®øng ®Çu lμ «ng Lª Thanh Thñy, c«ng
ty cßn cã hai phã gi¸m ®èc gióp viÖc.Mét phã gi¸m ®èc phô tr¸ch b¸n bu«n,
cßn mét phã gi¸m ®èc phô tr¸ch siªu thÞ. Gi¸m ®èc c«ng ty do ñy ban
nh©n d©n thμnh phè Hμ Néi ñynhiÖm. Gi¸m ®èc lμ ngêi tæ chøc ®iÒu
hμnh mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, v¹ch chiÕn lîc s¶n
xuÊt kinh doanh vμ ra c¸c quyÕt ®Þnh cuèi cïng thay mÆt ®¹i diÖn cho
mäi quyÒn lîi vμ nghÜa vô cña c«ng ty tríc ph¸p luËt vμ cu quan qu¶n lÝ
nhμ níc. Phã gi¸m ®èc c«ng ty lμ ngêi gióp viÖc gi¸m ®èc c«ng ty vμ chÞu
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
38
Phã G§
phô tr¸ch siªu thÞ
Phã G§
phô tr¸ch b¸n bu«n
Tæ chøc
hμnh chÝnh
KÕ ho¹ch
nghiÖp vô KÕ to¸n
tμi vô
Khai
BV¶¨n
o
vÖ
th
¸c
hμn
g
Kho
vËn
to¸n
kÐp
QSuiǪuy thÞ
hμng gian
ngoμi
- 39. LuËn v¨n tèt nghiÖp
tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ®îc ph©n c«ng, ñy nhiÖm vμ b¸o c¸o
kÕt qu¶ c¸c c«ng viÖc ®îc giao.
C¸c bé phËn nghiÖp vô chøc n¨ng:
-Phßng kÕ to¸n tμi vô : cã nhiÖm vô h¹ch to¸n toμn bé qu¸ tr×nh kinh
doanh cña c«ng ty, theo dâi t×nh h×nh tμi chÝnh, ph©n tÝch thÑo dâi ®¸nh
gi¸ lËp kÕt qu¶ ho¹t ®éng tμi chÝnh ®Ó b¸o c¸o víi ban gi¸m ®èc c«ng ty.
-Phßng kÕ ho¹ch nghiÖp vô: cã nhiÖm vô lËp kÕ ho¹ch, chiÕn lîc
kinh doanh sao cho cã hiÖu qu¶, phï hîp víi thùc tÕ thÞ trêng. Nghiªn cøu
®¸nh gi¸ thÞ trêng ®èi thñ c¹nh tranh... ®Ó gi¸m ®èc ®a ra nh÷ng quyÕt
®Þnh kinh doanh ®óng ®¾n.
Riªng bé phËn kho vËn : cã nhiÖm vô tiÕp nhËn b¶o qu¶n, dù tr÷
hμng hãa ®Ó ho¹t ®éng b¸n hμng cña c«ng ty cã thÓ diÔn ra thêng xuyªn
liªn tôc.
-Phßng tæ chøc hμnh chÝnh tæng hîp: chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lÝ vÒ
kh©u nh©n sù, tuyÓn dông, ®μo t¹o n©ng cao nghiÖp vô chuyªn m«n cho
®éi ngò nh©n viªn, bè trÝ s¾p xÕp vÞ trÝ c«ng t¸c phï hîp n¨ng lùc cña
tõng ngêi.Phßng tæ chøc hμnh chÝnh gåm 5 ngêi:
01 trëng phßng tæ chøc duyÖt lao ®éng tiÒn l¬ng.
01phã phßng lμm c«ng t¸c lao ®éng tiÒn l¬ng.
01chñ tÞch ®oμn lμm c«ng t¸c b¶o hé lao ®éng, thi ®ua khen thëng,
ch¨m sãc søc kháe c¸n bé c«ng nh©n viªn.
01 lμm c«ng t¸c kÕ to¸n hμnh chÝnh.
01 lμm c«ng t¸c v¨n th lu tr÷ .
- Tæ b¸n hμng: chÞu tr¸ch nhiÖm kinh doanh ë c¸c quÇy siªu thÞ.
§©y lμ nh÷ng bé phËn ®ãng vai trß rÊt quan träng vμo sù thμnh c«ng cña
c«ng ty. Hä lμ nh÷ng ngêi b¸n hμng, thu tiÒn, trùc tiÕp tiÕp xóc víi kh¸ch
hμng t¹o ra doanh thu vμ lîi nhuËn cho c«ng ty. Hä lμ bé mÆt cña c«ng ty,
lμ nÒn mãng v¨n hãa tæ chøc c«ng ty. Bªn c¹nh ®ã, nh÷ng nh©n viªn cña
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
39
- 40. LuËn v¨n tèt nghiÖp
tæ b¸n hμng cßn cã nhiÖm vô tiÕp nhËn nh÷ng th«ng tin tõ kh¸ch hμng vμ
ph¶n håi l¹i cho ban gi¸m ®èc c«ng ty ®Ó cã nh÷ng kÕ ho¹ch, chÝnh
s¸ch,quyÕt ®Þnh kÞp thêi víi nhu cÇu ngêi tiªu dïng vμ t×nh h×nh thÞ trêng
nh»m mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cao nhÊt.
§©y lμ m« h×nh qu¶n lÝ theo kiÓu trùc tuyÕn, nã t¹o ra sù n¨ng ®éng
tù chñ trong kinh doanh, c¸c mÖnh lÖnh chØ thÞ cña ban gi¸m ®èc ®îc sù
truyÒn ®¹t mét c¸ch nhanh chãng tíi c¸c bé phËn cã liªn quan.
2.1.4 §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty .
§Æc ®iÓm vÒ m«i trêng kinh doanh bªn ngoμi cña c«ng ty.
-§iÒu kiÖn tù nhiªn:
C«ng ty b¸ch hãa sè 5 Nam Bé lμ mét ®un vÞ kinh doanh b¸n bu«n,
b¸n lÎ cña thñ ®« Hμ Néi. C«ng ty cã mét vÞ trÝ hÕt søc thuËn lîi, n»m ë
hai mÆt tiÒn cña phè NguyÔn Th¸i Häc vμ Lª DuÈn ë gi÷a trung t©m thñ
®«.VÞ trÝ nμy ®· t¹o ®iÒu kiÖn hÕt søc thuËn lîi cho viÖc kinh doanh cña
c«ng ty.
-§iÒu kiÖn kinh tÕ:
§©y lμ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng ty b¸ch hãa sè 5 Nam Bé nãi
riªng vμ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn ®Þa bμn Hμ Néi nãi chung ®ã lμ
trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa x· héi cña c¶ níc, lμ ®Þa phung cã
tèc ®é ph¸t triÓn cao víi tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n ®¹t gÇn 10%/ n¨m.
Thu nhËp cña ngêi d©n Hμ Néi ®øng thø hai trong c¶ níc, chØ sau thμnh
phè Hå ChÝ Minh, ®iÒu nμy rÊt quan träng bëi nã sÏ lμm t¨ng ®¸ng kÓ søc
c¹nh tranh cña thÞ trêng, søc tiªu thô cña hμng hãa. MÆt kh¸c, c¸c yÕu tè
kh¸c nh: l¹m ph¸t, thÊt nghiÖp, sù ph¸t triÓn cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi
ngo¹i, ...ë møc lÝ tëng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c ho¹t ®éng thung m¹i.
Ph¶i nãi r»ng, c«ng ty ®ang ho¹t ®éng trong mét m«i trêng kinh tÕ
®Çy thuËn lîi hun h¼n c¸c ®Þa phung kh¸c. Tuy nhiªn, nÒn kinh tÕ ®Çy
ph¸t triÓn ®ã ®· ®em l¹i cho c«ng ty kh«ng Ýt khã kh¨n nhÊt ®Þnh. Do søc
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
40
- 41. LuËn v¨n tèt nghiÖp
mua cña thÞ trêng lín, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ngêi tiªu dïng cao nªn c«ng
ty lu«n ph¶i t×m kiÕm nh÷ng nguån cung øng cã chÊt lîng cao phong phó
®ång thêi c«ng ty lu«n gÆp c¨n bÖnh mu«n thë thiÕuvèn kinh doanh,
®Æc biÖt lμ vèn lu ®éng.
Ngoμi ra, c«ng ty cßn ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh
kh«ng lμnh m¹nh nh: c¸c ho¹t ®éng bu«n lËu trèn thuÕ, kinh doanh hμng
gi¶...
-§iÒu kiÖn chÝnh trÞ x· héi:
Hμ Néi lμ trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa x· héi cña nhμ níc víi
sè d©n gÇn 3 triÖu ngêi. C¸c trung t©m ngo¹i giao, c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn,
c¸c tæ chøc kinh tÕ,v¨n hãa, x· héi ®Òu cã trô së ®Æt t¹i Hμ Néi. Hμ Néi
cßn lμ mét ®Þa ®iÓm du lÞch hÊp dÉn, hμng n¨m thu hót hμng chôc v¹n lît
kh¸ch du lÞch trong vμ ngoμi níc tíi tham gia, häc tËp, c«ng t¸c...§©y lμ kh¶
n¨ng tiÒm tμng to lín vÒ kh¸ch hμng cã nhu cÇu tiªu dïng ®èi víi thÞ trêng
Hμ Néi. V× vËy, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nãi chung vμ C«ng ty b¸ch hãa
sè 5 Nam Bé nãi riªng nªn biÕt khai th¸c tiÒm n¨ng to lín nμy th× sÏ t¹o nªn
doanh thu ®¸ng kÓ.
Ngoμi ra c¸c chÝnh s¸ch kh¸ th«ng tho¸ng vμ cëi më cña Hμ Néi còng
t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng ty ho¹t ®éng.
- §èi thñ c¹nh tranh: Ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã nhiÒu
thμnh phÇn tham gia nªn c«ng ty gÆp ph¶i sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c
thμnh phÇn kinh tÕ Nhμ níc vμ t nh©n.
§Æc ®iÓm m«i trêng kinh doanh bªn trong cña doanh nghiÖp:
-§iÒu kiÖn tμi chÝnh:
Khi míi thμnh lËp tæng sè vèn ban ®Çu cña c«ng ty lμ 530.000.000
VN§. Trong ®ã :
+ Vèn cè ®Þnh: 230.000.000 VN§
+Vèn lu ®éng: 300.000.000 VN§
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
41
- 42. LuËn v¨n tèt nghiÖp
So víi thùc tÕ kinh doanh th× ®©y lμ sè vèn nhá bÐ, kh«ng ®¸p øng
®ñ yªu cÇu kinh doanh nªn c«ng ty lu«n ph¶i t×m c¸ch huy ®éngvèn tõ
nhiÒu nguån kh¸c nhau nh vèn vay tõ c¸c tæ chøc tÝn dông, vèn gãp cña
c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, ngoμi ra cßn vèn ®îc bæ sung tõ lîi
nhuËn hμng n¨m cña c«ng ty. Ngoμi viÖc kinh doanh thung m¹i, c«ng ty
cßn ®Çu t vèn ®Ó c¶i t¹o, n©ng cÊp, mua s¾m, söa ch÷a trang thiÕt bÞ
néi thÊt trong c«ng ty ®Ó tõng bíc chuyÓn sang ho¹t ®éng kinh doanh víi
quy m« lín, ®¸p øng nhu cÇu ngμy cμng cao cña kh¸ch hμng. Nh×n chung
trong nh÷ng n¨m gÇn d©y b»ng mét lo¹t c¸c biÖn ph¸p trªn, c«ng ty ®· b¶o
toμn vμ sö dông tèt nguån vèn cña m×nh, ®¶m b¶o thu nh©p c¸ nh©n cho
ngêi lao ®éng, thc hiÖn tèt nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch nhμ níc vμ hoμn
thμnh c¸c nghÜa vô mμ së th¬ng m¹i giao cho. §Õn n¨m 2000, nguån vèn
kinh doanh cña c«ng ty dÇn dÇn lín lªn nhanh chãng ®¸p øng nhu cÇu kinh
doanh vμ n©ng cao kh¶ n¨ng tù chñ tμi chÝnh cña c«ng ty. Vèn cè ®Þnh
®· lμ 1.500.000.000 VN§ vμ vèn lu déng lμ 3.000.000.000 VN§..
-Nh©n sù :
HiÖn nay, C«ng ty b¸ch hãa sè 5 Nam Bé cã 155 lao ®éng. §©y lμ
c«ng ty thung m¹i nªn lao ®éng n÷ chiÕm tØ lÖ rÊt cao 83,5% do ®Æc thï
ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt thung m¹i, dÞch vô cña c«ng ty ho¹t ®éng b¸n
hμng ®ßi hái sù khÐo lÐo, mÒm máng. Lao ®éng nam n»m chñ yÕu ë bé
phËn b¶o vÖ, kho vËn, khai th¸c hμng. Sè lao ®éng cã tr×nh ®é ®¹i häc lμ
49 ngêi chiÕm 31,61%; sè lao ®éng cã tr×nh ®é trung cÊp lμ 81 ngêi,
chiÕm tØ lÖ 52,26%. Sè lao ®éng su cÊp lμ 18 ngêi, chiÕm 11.61%. Cßn
l¹i lμ cha qua ®μo t¹o.
VÒ tr×nh ®é chÝnh trÞ, sè §¶ng viªn lμ 36 ngêi chiÕm 23,2%, trung
cÊp chÝnh trÞ lμ 12 ngêi, su cÊp chÝnh trÞ lμ 28 ngêi. C«ng ty thμnh lËp
tõ rÊt l©u ®êi, nªn ®éi ngò lao ®éng ho¹t déng tõ thêi bao cÊp cßn kh¸ lín
do vËy ®éi ngò lao ®éng ®ang bÞ giμ hãa cô thÓ sè lao ®éng díi 30 tuæi
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
42
- 43. LuËn v¨n tèt nghiÖp
lμ 32 ngêi chiÕm tØ lÖ 20,64% vμ tõ 30 ®Õn trªn 50 tuæi lμ 123 ngêi
,chiÕm tØ lÖ 79,35%. Nh vËy sè lao ®éng cña c«ng ty ®ang bÞ giμ hãa,
sè lao ®éng ®øng tuæi lμ kh¸ lín víi tuæi trung b×nhlμ 38 - 40 tuæi.
Hμng n¨m, lîng sinh viªn c¸c trêng trung cÊp vμ ®¹i häc ®Õn c«ng ty
thùc tËp kh¸ ®«ng, ®Æc biÖt lμ vμo c¸c dÞp tríc TÕt. Nh÷ng sinh viªn nμy
®· ®¸p øng kh¸ lín cho c«ng ty vÒ bé phËn lao ®éng mÒm, lao ®éng thêi
vô. H¬n n÷a, lao ®éng nμy l¹i rÊt trÎ, cã søc kháe, nhiÖt t×nh nªn ®· tiÕt
kiÖm chi phÝ tiÒn c«ng kh«ng nhá cho c«ng ty. §©y lμ lîng lao ®éng
kh«ng chÝnh thøc chiÕm tØ träng lín lμm gia t¨ng ®¸ng kÓ sè lao ®éng
cña c«ng ty nhng ®Òu lμ lao ®éng ng¾n h¹n.
Nh×n chung, c«ng ty rÊt chó träng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n
nghiÖp vô cho ®éi ngò nh©n viªn. C«ng ty thêng xuyªn më c¸c líp båi dìng
nghiÖp vô tæ chøc ®μo t¹o vμ ®μo t¹o l¹i cho CBCNV toμn c«ng ty. Tuy
nhiªn, sè lao ®éng trÎ cã tr×nh ®é chuyªn m«n cßn chiÕm tØ träng nhá lμ
do c«ng ty ph¶i kÕ thõa ®éi ngò lao ®éng tõ thêi bao cÊp ®Ó l¹i vμ ®Ó gi¶i
quyÕt thÊu ®¸o vÊn ®Ò nμy kh«ng ph¶i lμ dÔ. C«ng ty ®· rÊt nç lùc ®a
d¹ng hãa c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ®Ó cã thÓ bè trÝ c«ng viÖc cho tÊt c¶ c¸c
lao ®éng trong c«ng ty, kh«ng ®Ó trêng hîp nμo ph¶i nghØ chê viÖc.
MÆc dï kÓ tõ khi thμnh lËp c«ng ty ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng
kÓ t¹o ®îc tiÕng t¨m trªn thÞ trêng, nhng trong c«ng ty hiÖn nay, ngêi lao
®éng thiÕu kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, ®a sè ®Òu chÞu sù ®iÒu hμnh lμm viÖc
theo nh÷ng qui ®Þnh s½n cã. C«ng ty cha cã biÖn ph¸p cô thÓ khuyÕn
khÝch tÝnh s¸ng t¹o trong lao ®éng. C¸c vÊn ®Ò kÝch thÝch cha ®îc quan
t©m, ®Æc biÖt lμ vÊn ®Ò kÝch thÝch vËt chÊt cho ngêi lao ®éng. §iÒu
nμy thÓ hiÖn ë møc thu nhËp b×nh qu©n cña mçi ngêi so níi mÆt b»ng
chung cßn thÊp. Mçi lao ®éng tiÕn trong c«ng ty mçi k× chØ ®îc thëng
60.000 ®ång mét con sè qu¸ Ýt ái nªn cha kÝch thÝch ®îc sù h¨ng say,
phÊn ®Êu cña ngêi lao ®éng. C¸c møc kho¸n cña c«ng ty cho c¸c quÇy
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
43
- 44. LuËn v¨n tèt nghiÖp
cßn cao so víi kh¶ n¨ng thùc hiÖn cña nã nªn kh¶ n¨ng ®¹t ®îc hay vît møc
®Æt ra lμ thÊp.
VÊn ®Ò bè trÝ lao ®éng cha cã tÝnh khoa häc. C¸c phßng ban bé
phËn vÉn cã nui thõa thiÕu lao ®éng.VD: phßng kÕ to¸n cã n¨m lªn tíi 15
ngêi.
C«ng t¸c ®μo t¹o vμ ph¸t triÓn nh©n sù ®· ®îc thùc hiÖn nhng chØ
tËp trung ë mét sè bé phËn, cha nh©n réng ra toμn c«ng ty. C«ng viÖc
tuyÓn dông nh©n sù tuy kh«ng ®îc lμm thêng xuyªn nhng nã ¶nh hëng
kh«ng nhá tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn, viÖc nμy
c«ng ty lμm cßn cha tèt. Trong kh©u tuyÓn dông nh©n sù c«ng ty bá qua
viÖc pháng vÊn, mÆc dï cã thÓ tiÕt kiÖm ®îc thêi gian vμ chi phÝ nhng
kh«ng x¸c ®Þnh râ ®ùîc n¨ng lùc, së trêng, nguyÖn väng cña ngêi lao
®éng .
Nh×n chung qua hÖ thèng c¸c chØ tiªu trªn ta thÊy hiÖu qu¶ sö dông
lao ®éng cña c«ng ty t¨ng râ rÖt, nã gãp phÇn ®a c«ng ty kh«ng ngõng lín
m¹nh. Lîi thÕ cña c«ng ty, ®ã lμ lùc lîng nh©n sù cã mèi liªn kÕt kh¸ chÆt
chÏ, cã sù hiÓu biÕt vμ mèi quan hÖ tèt, cã ý chÝ vun lªn.Tuy nhiªn ®Ó
c«ng ty ®øng v÷ng trong cu chÕ thÞ trêng vμ ngμy cμng ph¸t triÓn th×
c«ng ty cÇn ph¶i cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ trong chÝnh s¸ch nh©n sù.
C¸c chØ tiªu ®Òu cã nh÷ng u vμ nhù¬c ®iÓm riªng, c«ng ty cÇn t×m c¸ch
ph¸t huy u ®iÓm vμ kh¾c phôc nhîc ®iÓm cña nh÷ng chØ tiªu ®ã.
-Lo¹i h×nh, ngμnh nghÒ vμ mÆt hμng kinh doanh cña c«ng ty:
Lμ mét doanh nghiÖp nhμ níc kinh doanh tæng hîp nhiÒu lo¹i hμng
hãa phôc vô cho nhu cÇu sinh ho¹t cña ngêi d©n vμ c¸c tæ chøc kinh tÕ x·
héi. Ho¹t ®éng chÝnh cña c«ng ty lμ thùc hiÖn c«ng t¸c b¸n bu«n b¸n lÎ
hμng hãa. Bªn c¹nh ®ã, c«ng ty cßn lμ ®¹i lý nhËn b¸n hμng ñy th¸c cho c¸c
doanh nghiÖp, c«ng ty kh¸c nh Unilever, c«ng ty ®å hép H¹ Long, nhμ m¸y
thuèc l¸Th¨ng Long, nhμ m¸y rîu vang Th¨ng Long, c¸c h·ng b¸nh kÑo kh¸c.
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
44
- 45. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Lμ c«ng ty kinh doanh tæng hîp, nªn ngμnh hμng, mÆt hμng kinh
doanh rÊt ®a d¹ng phong phó vμ còng rÊt phøc t¹p. Cã thÓ chia thμnh mét
sè ngμnh hμng nh sau:
+L¬ng thùc, thùc phÈm: ®å uèng, ®å hép, b¸nh kÑo ®êng s÷a, cμ
phª chÌ, thuèc l¸, ha,ng ®«ng l¹nh, hμng chÕ biÕn, hμng tui sèng, rau qu¶
+Hμng may mÆc: quÇn ¸o, mò, tÊt, ch¨n b«ng gèi ®Öm....
+§å gia dông: ®iÖn gia dông, ®å dïng gia ®×nh....
+§å ®iÖn tö: ®ång hå, m¸y tÝnh, ®μi cassette, m¸y ¶nh, tai nghe...
+V¨n hãa, v¨n phßng phÈm: bót, s¸ch, giÊy..
+Hμng da giμy, tói s¸ch, vÝ cÆp, bal«...
+C¸c lo¹i kim, cu khÝ vμ c¸c lo¹i kh¸c
C¸c mÆt hμng trªn cña c«ng ty ®Òu lμ nh÷ng hμng cã chÊt lîng cao,
®îc lÊy trùc tiÕp tõ nh÷ng nhμ s¶n xuÊt, ®¹i lÝ nhËp khÈu tõ níc ngoμi.
Sau khi nghiªn cøu thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hμng t×nh h×nh biÕn ®éng
cña thÞ trêng, c«ng ty sÏ cã kÕ ho¹ch khai th¸c nguån hμng còng nh kÕ
ho¹ch mua b¸n cho ngêi mua hμng cña kh¸ch hμng, hμng hãa trong siªu thÞ
cña c«ng ty chñ yÕu phôc vô nhu cÇu th«ng thêng cho ngêi tiªu dïng, trong
®ã hμng thùc phÈm chiÕm tõ 80 – 88% phæ mÆt hμng, cßn hμng phi thùc
phÈm chiÕm 15 –20% (thêng lμ c¸c mÆt hμng thuéc s¶n phÈm c«ng
nghiÖp nhÑ phôc vô tiªu dïng nh giÇy dÐp ®å gia dông.....)
Do kinh doanh nhiÒu mÆt hμng kinh doanh réng lín nªn c«ng ty khã
tr¸nh khái sù trïng lÆp trong cu cÊu vμ mÆt hμng kinh doanhvíi c¸c ®un vÞ
trong vμ ngoμi quèc doanh. §iÒu nμy lμm cho tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng
ngμy cμng gay g¾t vμ mÆt hμng ®Çu t kh«ng cã chiÒu s©u.
§Ó ®¸p øng nhu cÇu hμng hãa cho kinh doanh cña m×nh, c«ng ty ®·
chñ ®éng t×m kiÕm vμ kiÕm hîp ®ång mua hμng hãa tËn nguån t¹i c¸c
®¬n vÞ s¶n xuÊt nªn gi¸ mua rÎ, gi¶m nhiÒu ®îc trong chi phÝ mua hμng.
Bªn c¹nh ®ã c«ng ty cßn ®îc cung øng s¶n phÈm bëi c¸c nguån hμng ®¸ng
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
45
- 46. LuËn v¨n tèt nghiÖp
tin cËy nh c¸c b¹n hμng truyÒn thèng, c¸c cu së tù t×m ®Õn giíi thiÖu hμng
hãa, ®Æt quan hÖ kÝ kÕt hîp ®ång mua b¸n hay kÝ göi hμng hãa, ®Ò
nghÞ c«ng ty lμm ®¹i lÝ. Ngoμi ra, mét phÇn hμng hãa lμ do mua tõ nguån
nhËp khÈu theo con ®êng tiÓu ng¹ch, nguån hμng tr«i næi trªn thÞ trêng.
Nhng cho dï hμng hãa ®îc cung øng tõ c¸c nguån nμo, theo con ®êng nμo
th× vÊn ®Ò chÊt lîng vμ gi¸ c¶ hμng hãa ®îc c«ng ty ®Æc biÖt quan t©m,
®¶m b¶o chÊt lîng phï hîp víi gi¸ c¶, vμ ®¶m b¶o ch÷ tÝn trong kinh
doanh.
Ngoμi ph¬ng thøc b¸n hμng tù phôc vô cöa hμng cßn ¸p dông phung
thøc b¸n hμng t¹i quÇy. §©y lμ nh÷ng gian hμng nh n»m ngoμi siªu thÞ, mçi
mÆt hμng chuyªn b¸n thμnh nhãm hμng nhÊt ®Þnh nh quÇy b¸n ®ång hå,
®å ®iÖn gia dông, quÇy kÝnh m¾t ... C¸c mÆt hμng b¸n t¹i quÇy thêng lμ
hμng phi thùc phÈm (chØ cã duy nhÊt mét hμng quÇy b¸n b¸nh kÑo),
kh«ng ph¶i lμ nh÷ng mÆt hμng nhËt dông mμ ®©y lμ nh÷ng mÆt hμng
hμng cã kü thuËt cao, trÞ gi¸ lín.
-§Æc ®iÓm thÞ trêng tiªu thô:
C«ng ty kinh doanh tæng hîp nhiÒu lo¹i mÆt hμng kinh doanh kh¸c
nhau ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña c¸ nh©n vμ c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi
trong khu vùc thμnh phè Hμ Néi nhÊt lμ ngêi d©n n¬i ®Æt cöa hμng cña
c«ng ty. Trong cu chÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung bao cÊp, mäi ho¹t ®éng cña
c«ng ty ®Òu thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch mÖnh lÖnh cña nhμ níc do ®ã c«ng
ty kh«ng chó träng ®Õn thÞ trêng. Khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng cã
sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhμ níc, c«ng ty ph¶i tù h¹ch to¸n kinh doanh ®éc
lËp vμ tù chÞu tr¸ch nhiÖm tríc nhμ níc vÒ viÖc b¶o toμn vμ ph¸t triÓn
nguån vèn ®îc giao th× vÊn ®Ò ®Æt ra lμ ph¶i quan t©m ®Õn thÞ trêng,
doanh thu, lîi nhuËn. NÕu hμng hãa mμ c«ng ty kinh doanh ®¬c thÞ trêng
chÊp nhËn th× c«ng ty sÏ tån t¹i vμ cã ®iÒu kiÖn thóc ®Èy h¬n n÷a ho¹t
®éng kinh doanh cña m×nh vμ ngîc l¹i th× c«ng ty sÏ kh«ng thÓ ®øng v÷ng
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
46
- 47. LuËn v¨n tèt nghiÖp
h¬n trªn thÞ trêng, cuèi cïng sÏ bÞ ®μo th¶i. NhËn thøc ®îc ®iÒu nμy, ban
l·nh ®¹o c«ng ty ®· rÊt chó träng ®Õn thÞ trêng tiªu thô cña m×nh, ho¹t
®éng kinh doanh cña c«ng ty ®Òu híng vμo thÞ trêng, c«ng ty kh«ng chØ
kinh doanh nh÷ng g× mμ m×nh thÝch, mμ ®· ®a d¹ng hãa mÆt hμng kinh
doanh trªn c¬ së nhu cÇu cña ngêi tiªu thô.
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, thÞ trêng tiªu thô cña c«ng ty B¸ch hãa sè
5 Nam Bé vÉn cßn h¹n hÑp chñ yÕu phôc vô ngêi d©n thÞ trêng l©n cËn.
§iÒu nμy chñ yÕu lμ do cã sù c¹nh tranh ngμy cμng gay g¾t. Tõ khi
chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cña c«ng ty
xuÊt hiÖn ngμy cμng nhiÒu víi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau trong ®ã cã
nh÷ng ®èi thñ cã tiÒm lùc rÊt lín vÒ tμi chÝnh.
C¸c ®èi thñ c¹nh tranh nμy cã thÓ lμ c¸c doanh nghiÖp nhμ níc,
doanh nghiÖp t nh©n, c¸c liªn doanh hay c¸c hé tiÓu th¬ng. Hμng hãa cña
hä rÊt phong phó ®a d¹ng, nhiÒu chñng lo¹i kÝch cì, nhiÒu mμu s¾c phôc
vô cho nhu cÇu tiªu dïng rÊt ®a d¹ng vμ ngμy cμng cao cña ngêi tiªu dïng.
Mét ®iÒu bÊt lîi n÷a lμ c¸c cöa hμng kinh doanh cña hä l¹i n»m ®an xen víi
cöa hμng cña c«ng ty, cã mÆt ë tÊt c¶ c¸c ngâ ng¸ch trong thμnh phè, tËp
trung thμnh nh÷ng d·y phè th¬ng m¹i chuyªn kinh doanh mét nhãm hμng
hãa vμ rÊt thuËn tiÖn cho viÖc giao th«ng ®i l¹i, chuyªn chë hμng hãa. VÒ
phÝa c«ng ty, mÆc dï tr¶i qua mét thêi gian kh¸ dμi kÓ tõ khi ho¹t ®éng
kinh doanh trong c¬ chÕ míi nhng khi nh¾c ®Õn cöa hμng b¸ch hãa ngêi
ta l¹i liªn tëng ®Õn thêi k× mua b¸n theo tem phiÕu nhÊt lμ ngêi cao tuæi
vμ ngêi d©n ViÖt Nam ®· sèng qua thêi k× bao cÊp th× cöa hμng b¸ch
hãa dï lín hay nhá th× thay cho viÖc mÆc c¶ møc gi¸ theo ý muèn cña
m×nh th× kh¸ch hμng l¹i ph¶i mua theo mét møc gi¸ Ên ®Þnh tríc kh«ng
biÕt lμ ®¾t hay rÎ. §óng vÒ mÆt t©m lý th× bao giê ngêi mua còng muèn
mua hμng rÎ h¬n mét chót dï r»ng phÇn chªnh lÖch gi¸ ®ã ch¼ng ®¸ng bao
nhiªu. §iÒu nμy khã cã thÓ thùc hiÖn ®îc ë c¸c cöa hμng b¸ch hãa nhng ë
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
47
- 48. LuËn v¨n tèt nghiÖp
c¸c cöa hμng kinh doanh bªn ngoμi th× dÔ dμng thùc hiÖn ®îc. H¬n n÷a
ngêi tiªu dïng lu«n mong muèn sù thuËn tiÖn v× hä cßn ph¶i kÌm theo ph-
¬ng tiÖn, bëi vËy hä - ®Æc biÖt lμ nh÷ng ngêi trÎ tuæi vμ nh÷ng ngêi lμm
c«ng së -rÊt ng¹i ph¶i göi xe ®Ó vμo mua mét mÆt hμng, thËm chÝ cã thÓ
sÏ ch¼ng mua ®îc g× mμ l¹i ph¶i mÊt tiÒn göi xe. Do ®ã tÊt nhiªn lμ hä sÏ
lùa chän sù thuËn tiÖn ë c¸c cöa hμng b¸n lÎ r¶i r¸c kh¾p däc ®êng hay
nhiÒu thêi gian h¬n th× cã thÓ t×m ®Õn c¸c d·y phè th¬ng m¹i n¬i tËp
trung ®Çy ®ñ c¸c hμng hãa mμ hä cÇn ®Ó tù do lùa chän hμng hãa hay ®i
kh¶o gi¸ víi sù phôc vô tËn t×nh cña nh÷ng ngêi b¸n hμng. §ång thêi cöa
hμng cña c«ng ty lμ cè ®Þnh t¹i mét ®iÓm, nguån lùc tμi chÝnh lμ cã h¹n
nªn c«ng ty kh«ng thÓ më cöa hμng kinh doanh ë c¸c khu vùc n¨ng ®éng
kh¸c ®Ó chiÕm lÜnh thÞ trêng. Do ®ã thÞ trêng tiªu thô chÝnh cña c«ng ty
lμ c¸c khu vùc l©n cËn xung quanh cöa hμng cña c«ng ty.
Tuy nhiªn c«ng ty B¸ch hãa sè 5 Nam Bé cã lîi thÕ mμ Ýt doanh
nghiÖp kh¸c cã ®îc ®ã lμ c«ng ty ®· kinh doanh hun 40 n¨m, cã nhiÒu b¹n
hμng vμ kh¸ch hμng truyÒn thèng, cã mèi quan hÖ tèt víi chÝnh quyÒn
®Þa ph¬ng, cã ®éi ngò l·nh ®¹o nhiÒu kinh nghiÖm vμ trëng thμnh trong
kinh doanh. Lμ mét doanh nghiÖp nhμ níc do ®ã chÊt lîng vμ gi¸ b¸n ra cña
c«ng ty lμ tin cËy. Thªm vμo ®ã, c«ng ty cã cöa hμng kinh doanh réng r·i
bÒ thÕ ®îc ph©n thμnh nhiÒu quÇy n»m t¹i n¬i giao nhau cña hai trôc ®-
êng chÝnh lμ ®êng Lª DuÈn vμ NguyÔn Th¸i Häc, do ®ã thuËn tiÖn cho
giao th«ng ®i l¹i mua s¾m hμng hãa cña kh¸ch hμng còng nh cho viÖc
qu¶ng c¸o cña c«ng ty...
-§Æc ®iÓm bé m¸y tiªu thô hμng hãa cña c«ng ty:
- Bé m¸y tiªu thô cña c«ng ty gåm nhiÒu quÇy hμng vμ gian hμng
cña siªu thÞ ®îc tËp trung trong cöa hμng lín n»m t¹i ng· t cã trô së giao
dÞch chÝnh t¹i sè 5 Lª DuÈn. Mçi quÇy hμng trong cöa hμng kinh doanh
chuyªn doanh mét hay mét vμi mÆt hμng nhÊt ®Þnh nh quÇy hμng gia
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
48
- 49. LuËn v¨n tèt nghiÖp
dμy, quÇy tói s¸ch vali, ®ång hå, m¸y tÝnh, mÜ phÈm, ®iÖn tö, cu khÝ, xe
®¹p, quÇy ngoμi gian hμng, quÇy hμng thñ c«ng mÜ nghÖ, quÇy hμng thêi
trang...Tuy mçi quÇy hμng chØ kinh doanh mét sè mÆt hμng nhng chñng
lo¹i vμ phÈm cÊp cña c¸c mÆt hμng nμy rÊt ®a d¹ng, phong phó ®¶m b¶o
cho sù tù do lùa chän cña kh¸ch hμng. Mçi quÇy hμng cã sù ph©n c«ng vμ
chuyªn m«n hãa cao ®é ®¶m b¶o viÖc kinh doanh quÇy kh«ng bÞ chång
chÐo gi÷a c¸c quÇy hμng t¹o ra mét sù liªn kÕt c¸c quÇy hμng thμnh mét
thÓ thèng nhÊt phôc vô nhiÒu lo¹i hμng hãa. Mçi mét quÇy hμng cã mét
cña hμng trëng vμ c¸c nh©n viªn b¸n hμng theo ca. KÕt qu¶ b¸n hμng ®îc
ph¶n ¸nh trªn c¸c thÎ quÇy hμng, hãa ®¬n b¸n hμng vμ cuèi tuÇn, th¸ng tËp
trung l¹i cho phßng kÕ to¸n.
- Mäi ho¹t ®éng tiªu thô hμng hãa cña c«ng ty ®Òu ®îc theo dâi vμ
th«ng qua bëi phßng kÕ ho¹ch nghiÖp vô cña c«ng ty. §©y lμ mét phßng
quan träng cña c«ng ty cã chøc n¨ng chÝnh lμ lËp kÕ ho¹ch ho¹t ®éng, tæ
chøc khai th¸c nguån hμng phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh vÒ thùc
hiÖn b¸n bu«n hμng hãa. Trong phßng kÕ ho¹ch kinh doanh cã mét bé
phËn chuyªn lo viÖc c¸c viÖc nh¹y bÐn lu«n theo dâi vμ n¾m ch¾c t×nh
h×nh thÞ trêng còng nh sù thay ®æi nhu cÇu, thãi quen mua s¾m cña
kh¸ch hμng, do ®ã khai th¸c vμ cung øng tèt nguån hμng, c¸c lo¹i hμng hãa
cã chÊt lîng cao víi gi¸ c¶ phï hîp ®· phôc vô mét c¸ch tèt nhÊt nhu cÇu cña
ngêi tiªu dïng. ViÖc ph©n chia trong c¬ së kinh doanh thμnh c¸c gian hμng
quÇy hμng mμ t¹i ®ã mçi gian hμng, quÇy hμng lμ mét cu së kinh doanh
th¬ng m¹i trùc tiÕp ®îc liªn kÕt víi nhau vμ cã sù ph©n c«ng chuyªn m«n
hãa cao ®é gi÷a c¸c gian hμng vμ quÇy hμng ®· phôc vô vμ ®¸p øng tèi ®a
nhu cÇu ®ång bé cña kh¸ch hμng trªn thÞ trêng vμ tèi ®a hãa c¸c môc tiªu
kinh tÕ x· héi theo phong tôc thãi quen mua hμng. §©y còng chÝnhlμ mét -
u ®iÓm kh¸c nh t¹o ra sù n¨ng ®éng, tù chñ kinh doanh n¾m b¾t mét c¸ch
nhanh chãng vμ chÝnh x¸c c¸c nhu cÇu tiªu dïng cña kh¸ch hμng, gióp
Khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ H-
¬ng
K36A4
49