“งานวิจัย คปก. เพื่อประเทศไทย ๔.๐” บรรยายโดย ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช ในงานปฐมนิเทศ นักศึกษารุ่นที่ ๒๐ โครงการปริญญาเอกกาญจนาภิเษก ของ สกว. ระหว่างวันที่ ๘ - ๙ กันยายน ๒๕๖๐

1. งานวิจัย คปก. เพื่อประเทศไทย ๔.๐
วิจารณ์ พานิช
อดีตผู้อานวยการ สกว.
ปาฐกถาพิเศษในงานปฐมนิเทศโครงการปริญญาเอกกาญจนาภิเษกปี ๒๕๖๐ ของ สกว. วันที่ ๙ กันยายน ๒๕๖๐
ข้อเสนอโดยสวม Green Thinking Hats
1

2. ข้อจากัด
• ไม่ใกล้ชิด สกว. / คปก.
• ไม่ใช่คนวงใน ปทท. ๔.๐
• ไม่รู้จริง
• สวมหมวกเขียว
• พึงฟังอย่างมีวิจารณญาณ
2

3. Thailand 4.0 คืออะไร
• หลุดจากกับดักรายได้ปานกลาง สู่รายได้สูง (WB 2016
= $12,236 = baht 428,260 per capita) ในปี ๒๕๖๙
• เวลานี้ $6,265 (Wikipedia)
• ความเหลื่อมล้าต่า กระจายความมั่งคั่ง
• สังคมดี คนมีความสุข ความสามัคคี
• มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน
3

4. บรรลุ Thailand 4.0 ได้อย่างไร
• สร้างความได้เปรียบในการแข่งขันบนฐานความรู้
• สร้างสรรค์คุณค่าให้กับสินค้าและบริการ
• การผลิตและบริการที่ใช้ความรู้ขั้นสูง
• บริหารจัดการการลงทุนของไทยในต่างประเทศ
ปรเมธี วิมลศิริ. ยุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ ปี อนาคตประเทศไทย เพื่อความมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน
http://planning.pn.psu.ac.th/plan_doc/procedure/docs_procedure/300_1498813858.pdf
4

5. Creating
5

6. http://plan.vru.ac.th/wp-content/uploads/download-manager-files/thailand4.0.pdf
6

7. 7

8. 8

9. กุญแจสาคัญที่สุด สู่ Thailand 4.0
• การเรียนรู้และนวัตกรรมในทุกหย่อมหญ้า ทุก
กิจกรรม ทุกภาคส่วน ทุกพื้นที่
= เป็น Knowledge Worker
• มีระบบสนับสนุน ความริเริ่มสร้างสรรค์
• พุ่งเป้าชัดเจน
• การศึกษา ๔.๐
9

10. กุญแจสาคัญที่สุด สู่ Thailand 4.0
• การเรียนรู้และเปลี่ยนแปลงเชิงระบบ ที่มองความ
เชื่อมโยงภายในระบบ และเชื่อมโยงกับระบบอื่น เพื่อ
เสนอระบบสัมมาทิฐิ เอาชนะมิจฉาทิฐิ เช่นระบบ
เศรษฐกิจแบบผึ้ง ไม่ใช่แบบตั๊กแตน
• ลดความเหลื่อมล้า จากกฎหมายและกติกาต่างๆ
• ลดความเสื่อมทรามในสังคม แก้สาเหตุ
• ยกระดับคุณภาพคน : การศึกษา และ 2/3
10

11. เป้าหมาย ประเทศไทย ๔.๐
ใน ๒๐ ปี
เศรษฐกิจ
สังคม
สภาพแวดล้อม
มั่นคง
มั่งคั่ง
ยั่งยืน
11

12. สู่ประเทศไทย ๔.๐
• นวัตกรรม
• บูรณาการ
• Value creation
ด้วย
การ
วิจัย
12

13. การวิจัยเพื่อ Th 4.0
• เป็นการวิจัยแบบ Engagement
• Engage กับ “ภาคชีวิตจริง” (Real Sector)
• โจทย์และทรัพยากรสนับสนุนมาจากภาคชีวิตจริง
• บูรณาการภาควิจัย กับ ภาคชีวิตจริง
13

14. ต้องการการเปลี่ยนกระบวนทัศน์
จาก วิจัย  Technology Transfer
สู่ Engagement Paradigm
http://www.engagementthailand.org
วิจัย ๔.๐
14

15. ต้องการการเปลี่ยนกระบวนทัศน์
จาก วิจัย  Technology Transfer
สู่ Engagement Paradigm ร่วมคิด
ร่วมทา / ร่วมลงทุน
มีการสร้าง/ใช้ค & น
ร่วมรับผล
http://www.engagementthailand.org
วิจัย ๔.๐
15

16. ต้องการการเปลี่ยนกระบวนทัศน์
จาก วิจัย  Technology Transfer
สู่ Engagement Paradigm
ไม่ใช่กระบวนทัศน์
“ช่วยเหลือ”
http://www.engagementthailand.org
วิจัย ๔.๐
16

17. Innovation 4.0
• ต้องการผสมผสานความรู้ ๒ ด้าน
• ความรู้ปฏิบัติ มีใน real sector + ความรู้วิชาการมีใน
มหาวิทยาลัย
• ต้องการความสัมพันธ์ที่เท่าเทียมกัน … partners
17

18. Engagement Functionของมหาฯ
• Integrated : T&L + R + S + etc.
• Proactive Aproach / Management
• Inter-Disciplinary
• Inter-University
• Demand-Driven by E Partner(s)
• Longterm Programs (ทุนวิจัย Innovation Hub)
18

19. คปก. ๔.๐
• มีความร่วมมือกับ ภาคชีวิตจริง... ตัวอย่าง พวอ. การแพทย์แผน
ไทย
• มีโจทย์วิจัยระยะยาว ทาเป็น โปรแกรม ร่วมมือหลาย
มหาวิทยาลัย หลาย Engagement Partners
• แต่ละมหาวิทยาลัยอาจ specialize หนึ่ง Engagement
Program และร่วมมือกับมหาฯอื่น
• มหาวิทยาลัยมี “ฐานข้อมูล” เพื่อรู้จัก EP และรู้จักความต้องการ
• คปก./สกว. มีการจัดการทุน คปก. แบบโปรแกรม แทน
แบบ โปรเจ็ค
19

20. มหาวิทยาลัย ๔.๐
• สร้าง Management Platform ของการพัฒนา
วิชาการใหม่ เป็น Engagement Approach
• เวลานี้ใช้ Academic Approach
• มี Engagement Database
• กาหนด Priority E Partners ของตน
• การสื่อสารกับ EP เพื่อผลประโยชน์ร่วมกัน
20

21. หลักสูตร ๔.๐
• เปลี่ยนความหมาย “นักศึกษา” เป็น “ผู้ร่วมสร้างสรรค์”
ไม่ใช่ “ผู้มารับ” ความรู้ เพราะเรียนจากการปฏิบัติ (ตามด้วย reflection)
• อาจ ได้รับค่าตอบแทน ... สถาบันอาศรมศิลป์
• พัฒนาหลักสูตรร่วมกับ EP
• รับ นศ. ร่วมกับ EP
• จัดการเรียนรู้ร่วมกับ EP ฝึกงานที่ EP บัณฑิตทางานเป็น
• เพิ่มโอกาสได้งานของบัณฑิต
21

22. นักศึกษา ๔.๐
• เรียนอย่างมีเป้าหมายชีวิต
• เรียนจากการปฏิบัติ (Action) ตามด้วยการคิด (reflection)
• นักเรียนดีมีที่เรียน และมีทุนเรียน
• ได้ผลลัพธ์การเรียนรู้ครบด้าน (holistic) และทางานเป็น
• วางฐานชีวิตในศตวรรษที่ ๒๑ ที่ VUCA (V = Volatile, U =
Uncertain, C = Complex, A = Ambiguous)
22

23. วิจัย ๔.๐
• เป้าหมายชัดเจน จริงจัง
• เพื่อยกระดับเศรษฐกิจและสังคม อย่างเป็นรูปธรรม ไม่ใช่
อ้างลอยๆ
• ทาต่อเนื่อง สู่ product / services และมีการปรับปรุง
ต่อเนื่อง
• นักวิจัยบางคนผันไปเป็นผู้ประกอบการ หรือไปทางาน
ในภาคชีวิตจริง
• สร้างนิยาม “ผลงานวิจัย ๔.๐ ที่มีคุณภาพ”
23

24. บริหารหน่วยวิจัย ๔.๐
• กาหนดเป้าหมาย โฟกัสเป้า มุ่ง SE Impact ไม่ใช่ impact factor
• มี database
• สร้างทีมวิจัย กาหนดเป้า(ร่วมกับ EP)
• เปลี่ยนระบบ HRM ทั้งหมด เน้นผลงานตาม
ข้อตกลง (result-based) ไม่ใช่เวลาทางาน(work load)
• เปลี่ยนนิยาม “ผลงานวิชาการ” และเกณฑ์ประเมิน
เลื่อนตาแหน่งวิชาการ
24

25. บริหารหน่วยวิจัย ๔.๐(๒)
• หาแหล่งทุน (ในกรณีที่ EP ไม่แข็งแรง)
• มี Steering Committee ของแต่ละทีมวิจัย
• มีการประเมินผล หลัง ๓ ปี เพื่อหาทางปรับปรุงวิธี
บริหาร
• Engage มหาวิทยาลัยอื่น หากจาเป็น … culture change
• Engage นักวิจัยเชิงทฤษฎี หากจาเป็น
25

26. นักวิจัย ๔.๐
ผลงาน ๒ ด้าน คู่กัน
• ผลงานพัฒนาในกิจการของสถานประกอบการตาม
เป้าหมาย
• คาอธิบายเชิงวิชาการ อธิบายข้อเรียนรู้ต่อยอด
ความรู้เดิม
• ข้อเสนอแนะเพื่อต่อยอด
วารสารวิจัยรับใช้สังคม
26

27. ทีมวิจัย ๔.๐
• สหสาขา
• อจ., นักวิจัย, นศ. คปก., นศ. ป. ตรี
• มียุทธศาสตร์ระยะยาว
• ?ทาวิจัย ในมหาฯ : EP = 50 : 50
• ได้รับทุนสนับสนุนจากแหล่งทุน+ EP
• Deliver ผลงานอย่างมืออาชีพ
27

28. ตัวช่วยวิจัย ๔.๐
กลไกช่วย (SE Office) (Social Engagement)
• EP & Demand-side Database
• เชื่อมโยง EP
• เอื้อการทางานที่ EP
• การเขียนคาอธิบายผล เป็นผลงานวิชาการ
• จัดการสัมมนา A2A ประจาสัปดาห์ (Action to Academic)
• จัดอบรม การตั้งโจทย์วิจัย (จากกิจกรรมพัฒนา) และการเขียน
บทความวิจัยจากผลงานพัฒนาหรือนวัตกรรม
• การประเมิน SE Impact
28

29. สกว. คปก. ๔.๐ : การจัดการ
• EP Cluster … Issue-based Management
• HEI Cluster … Area-based Management
• จัดการการพัฒนา “ผลการปฏิบัติ” สู่ “ผลงานวิชาการรับใช้สังคม”
- อบรม
- รางวัล
- ห้องย่อยใน RGJ Congress
- etc
29

30. สกว. คปก. ๔.๐ : การให้รางวัล
• เพื่อสื่อสารคุณค่าต่อ ปทท. ๔.๐
• เพื่อให้ EP สื่อสารคุณค่าต่อผลประกอบการ
• ประชาสัมพันธ์ผลิตภัณฑ์หรือ บริการ
• เพื่อสร้างบรรยากาศ ดึงคนเก่งเป็นนักวิจัย๔.๐
• เพื่อสร้างความเข้าใจ และ เห็นคุณค่า วิจัย ๔.๐
30

31. สกว. คปก. ๔.๐ : การสื่อสารสาธารณะ
• เน้นสื่อสาร products และ services ไม่ใช่เน้นที่่
ผลงานวิจัย
• เน้นสื่อสารคุณค่าต่อ ปทท. ๔.๐
• เน้นสื่อสารเพื่อสร้างแรงบันดาลใจ : real sectors, นักวิจัย
รุ่นใหม่, สถาบันวิจัย, หน่วยนโยบาย, ผู้บริหารประเทศ
• เน้นสร้างค่านิยมใหม่ ค่านิยมคุณภาพ
นิยมของดีคุณภาพสูง ... ผลิตภัณฑ์ไทย
31

32. สรุป คปก. ๔.๐ เพื่อ ปทท. ๔.๐
• สร้างนักวิจัยพันธุ์ใหม่ นักวิจัย ๔.๐ ... Engagement-
based researcher
• สร้้าง platform ใหม่ ของการบริหารงานวิจัยหลาย
ระดับ … Research 4.0 Systems
• สร้่างคุณค่าใหม่ในสังคมไทย คุณค่าของความมี
คุณภาพและการพัฒนาคุณภาพต่อเนื่อง ที่หนักแน่นในทุกหย่อม
หญ้า ... ผ่าน RDI
32