Presentatie Dirk Van Heuven congres handelsvestigingen

1. Antwerpen, 12 januari 2016
Dirk Van Heuven
Naar aan Vlaamse
handelsvestigingenreglementering

2. / 2Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Regionalisering vergunningsbeleid inzake
handelsvestigingen
Institutioneel Akkoord voor de Zesde Staatshervorming
(Vlinderakkoord 2011)
Wordt overgedragen aan de gewesten…
‘Vergunningenbeleid inzake handelsvestigingen/Nationaal Sociaal Economische Comité
voor de Distributie.
Bij de overdracht zal in een verplicht overleg voorzien worden, volgens nog te bepalen
modaliteiten, voor projecten in zones die aan een ander Gewest grenzen én door hun
omvang en aantrekkingskracht een impact kunnen hebben op één of meerdere andere
Gewesten.’
…met ingang van 1 juli 2014

3. / 3Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Brussel en Wallonië zijn klaar
Brussel
 Ordonnantie van 8 mei 2014 tot wijziging van het Brussels Wetboek van
Ruimtelijke Ordening
 Inwerkingtreding: 1 juli 2014
 Integratie in het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening
 Artikel 98, §1, 13°BWRO:
‘Niemand mag zonder voorafgaande schriftelijke en uitdrukkelijke [stedenbouwkundige]
vergunning van het college van burgemeester en schepenen:
13°op aanzienlijke wijze de handelsactiviteit wijzigen in een gebouw dat reeds voor
handelsdoeleinden bestemd is, met uitzondering van groothandel, met een netto
handelsoppervlakte (zoals gedefinieerd in artikel 4/2) van meer dan 400 vierkante meter.’

4. / 4Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Brussel en Wallonië zijn klaar
Brussel (2)
 ‘Criteria’ waarmee rekening moet gehouden worden (artikel 4/2, 1ste lid
BWRO):
 de bescherming van de consument
 de veiligheid, de gezondheidsrisico's op de plaatsen en in de omgeving
 de omstandigheden voor het verkeer, de bereikbaarheid en het parkeren
 de integratie van dergelijke projecten in hun stedelijke omgeving.
 Handelsvestiging >1.000 m² NHO: effectenrapportage
 Handelsvestiging > 4.000 m² NHO: effectenstudie

5. / 5Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Brussel en Wallonië zijn klaar (2)
Wallonië
 Décret relatif aux implantations commerciales de 4 février 2015
 Inwerkingtreding: 1 juni 2015
 Geen integratie, maar ‘eigen’ handelsvestigingendecreet
 Article 1, 4°DIC: ‘permis d’implantation commerciale’
 4 beoordelingscriteria (cfr. HVW 2004)
 Bescherming van de consument
 Bescherming van het stedelijk milieu
 Doelstellingen inzake sociaal beleid
 Bijdrage tot een duurzamere mobiliteit

6. / 6Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Vlaanderen hinkt achterop…
 Federale handelsvestingenwet (W. 13 aug. 2014) nog springlevend in
Vlaanderen
 Materie nochtans sinds… 1 juli 2014 geregionaliseerd
 Vlaams NSECD, Vlaams ICD
 Aangekondigd Vlaams handelsvestigingsbeleid blijft voorlopig uit…

7. / 7Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Maar…
Beslissing Vlaamse regering van 18 december 2015:
'Op voorstel van minister Philippe Muyters en minister Joke Schauvliege
Een van de prioriteiten van de Vlaamse Regering in de vorige legislatuur was het
detailhandelsbeleid. Bedoeling is in te zetten op kernversterking, samen met een
aanbodbeleid dat voldoet aan de vraag uit de sector. Ook in de legislatuur 2014-2019 wordt
er voor gekozen om de ingeslagen weg te volgen en het Integraal Handelsvestigingsbeleid
verder uit te werken. Na advies van de SARO en van de SERV hecht de Vlaamse Regering
opnieuw haar principiële goedkeuring aan het voorontwerp van decreet over het Integraal
Handelsvestigingsbeleid. Aangezien de stedenbouwkundige vergunning nu de
‘omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen’ is, werd het voorontwerp van
decreet over het Integraal Handelsvestigingsbeleid herwerkt om een optimale afstemming te
bekomen met het decreet over de omgevingsvergunning. Over dit voorontwerp van decreet
wordt het advies ingewonnen van de Raad van State.'

8. / 8Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Vooraf. Enkele aandachtspunten in de huidige
‘Vlaamse’ regelgeving
 Is de planologische toets verplicht bij de beoordeling van een sociaal-
economische vergunningsaanvraag?
RvS 9 september 2010, nr. 207.259; RvS 10 maart 2011, nr. 211.892; RvS 24 februari 2015, nr.
230.271 (‘Just Under The Sky’) RvS 11 maart 2011, nr. 222.808
 Geen toets aan de goede ruimtelijke ordening en de structuurplannen
RvS 26 maart 2012, nr. 218,619; RvS 15 januari 2015, nr. 222.080; RvS 22 januari 2013, nr.
222.167
 Ook mobiliteitstoets wint aan belang
RvS 24 februari 2015, nr. 230.271 (‘Just Under The Sky’)
 Hoe wordt door 7 van de 18 leden van het NSECD ontvankelijk beroep
aangetekend bij het ICD?
ICD-2015.014

9. / 9Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Naar een Vlaams regelgevend initiatief…
Opties:
 Eigen Vlaamse handelsvestigingenmachtiging?
Maar waar mogelijk verbonden met ruimtelijke instrumenten
 Of volledige integratie sociaal-economische vergunning in
omgevingsvergunning
- Apart vergunningsstelsel verdwijnt!
- Assortiment en netto handelsoppervlakte als vergunningsplichtige functie?
- Kernwinkelgebieden en winkelarme gebieden in RUP?

10. / 10Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Voorontwerp D.I.H. 14 februari 2014
Principiële goedkeuring door Vlaamse regering op 14 februari 2014
 Voorontwerp voorzag Inbedding Boek 6/1 ‘Integraal
Handelsvestigingsbeleid’ in Grond- en Pandendecreet
 Waar mogelijk procedurele band met ruimtelijk ordeningsrecht
 Gedeeltelijke integratie in stedenbouwkundige vergunning
 Doelstellingen/criteria:
 Creëren van een aanbod dat ruimtelijk duurzaam wordt ontwikkeld
 Waarborgen van een toegankelijk aanbod voor consumenten
 Waarborgen en versterken van de leefbaarheid in het stedelijk milieu, met
inbegrip van het versterken van kernwinkelgebieden en het vermijden van
handelslinten
 Bewerkstellingen van een duurzame mobiliteit

11. / 11Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Maar…
sindsdien ingrijpende wijzigingen aan voorontwerp
 Vlaams regeerakkoord (2014-2019):
 integratie in Omgevingsvergunningsdecreet
‘Met het oog op omgevingsplanning moderniseren we het planologisch instrumentarium.
Volgend jaar implementeren we de omgevingsvergunning, die de milieuvergunning en
de stedenbouwkundige vergunning integreert. We verminderen de administratieve
lasten en verhogen de efficiëntie door ook de socio-economische vergunning te
integreren. In dit kader onderzoeken we ook de mogelijke toepasbaarheid van een ‘lex
silentio’. En we brengen de bevoegdheden ruimtelijke ordening en milieu samen bij één
beleidsdomein.’

12. / 12Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Maar…
sindsdien ingrijpende wijzigingen aan voorontwerp (2)
En verder:
‘We zetten het beleid inzake kernversterking verder en we keuren het decreet Integraal
Handelsvestigingsbeleid definitief goed, rekening houdend met de geformuleerde
adviezen. We operationaliseren de gekozen instrumentenkoffer (RUP’s/Verordeningen
voor afbakening kernwinkelgebieden- en winkelarme gebieden, kleinhandelsregle-
menten, handelsconvenanten, maximaal geïntegreerde vergunning…) met oog op het
voeren van een integraal handelsvestigingsbeleid.’
 Beslissing Vlaamse regering 18 december 2015 (zie slide 7)
 Stand van zaken voorontwerp DIH: inwinnen advies Raad van State

13. / 13Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Basisprincipes voorontwerp DIH
 Integratie in Omgevingsvergunningsdecreet
stedenbouw milieu handelsvestigingen

14. / 14Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Basisprincipes voorontwerp DIH (2)
 Oude terminologie maximaal behouden
o.a. ontwerp van handelsvestiging, handelsgeheel, netto handelsoppervlakte…
maar ‘omgevingsvergunning voor kleinhandelsactiviteiten’
 Algemene doelstellingen (= criteria)
 Duurzame vestigingsmogelijkheden
 Toegankelijk aanbod
 Leefbaarheid stedelijk milieu
 Duurzame mobiliteit
 Vergunningverlenende overheid afhankelijk van bruto-vloeroppervlakte (!)
 meestal CBS bevoegd
 bevoegdheidsproblematiek nu ook in de handelsvestigingsreglementering

15. / 15Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Basisprincipes voorontwerp DIH (3)
 4 categorieën kleinhandelsactiviteiten
 verkoop van voeding
 verkoop van goederen voor persoonsuitrusting
 verkoop van planten, bloemen en goederen voor land- en tuinbouw
 verkoop van andere producten
 In omgevingsvergunning zal aantal m² netto handelsoppervlakte per categorie
kleinhandelsactiviteiten vergund worden
 2 procedures: vereenvoudigde en gewone procedure
 Geen meldingsmogelijkheid meer
LET OP! Vereenvoudigde procedure in DIH is niet te vergelijken met vereenvoudigde
(meldings) procedure in de Handelsvestigingenwet!
 Geen stilzwijgende vergunning meer

16. / 16Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Basisprincipes voorontwerp DIH (4)
 Agentschap Ondernemen of Comité voor Kleinhandel als adviesverlenende
instanties
 Bestuurlijke beroepsmogelijkheden voor derden
 RvVb als bevoegd administratief rechtscollege
RvS als cassatierechter
 Detailhandelsvisies op elk niveau
vgl. ruimtelijke ructuurplanning: RVS, PRS, GRS
 Integratie van beleidsvisies in RUP’s en stedenbouwkundige
verordeningen
kleinhandelszones, kernwinkelgebieden, winkelarme gebieden, specifieke stedenbouw-
kundige voorschriften en ruimtelijke randvoorwaarden

17. / 17Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Basisprincipes voorontwerp DIH (5)
 Handelsvestigingsconvenanten
 Regeling voor ‘Pop-up’-handelszaken
vrijstelling vergunningsplicht wanneer minder dan 90/180 dagen
 Handhaving volledig gedepenaliseerd
focus op bestuurlijke handhaving
 Verval na 5 jaar
met overgangsregeling voor vervaltermijn W. 13 augustus 2004

18. / 18Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Samengevat
Vergunning Wet 2004 DIH 2014 DIHB 2015
Bevoegdheid Gemeente Gemeente Gemeente: < 15.000m² BVO
Provincie: < 15.000m²-
50.000m² BVO
Vlaanderen: >50.000m² BVO
Beslissingstermijnen <1.000m² NVO: 50d
>1.000m² NVO:
70d
75d Gewone procedure:
105d (zonder advies
omgevingsvergunnings-
commissie)
120d (met advies
omgevingsvergunnings-
commissie)
Vereenvoudigde procedure:
60d
Advies >1.000m² NVO:
NSECD
>1.000m² NVO:
CvK
AO als adviserende instantie
voor sociaal-economische
handelingen
>1.200m² NVO: AO legt voor
subadvies voor aan CvK
>2.000m² NVO: POVC/GOVC

19. / 19Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Samengevat
Vergunning Wet 2004 DIH 2014 DIHB 2015
Adviestermijn 35d 30d Nog te bepalen
Geldingsduur
vergunning
Onbepaald Onbepaald Onbepaald
Tenzij specifieke voor
bepaalde duur
Wachttermijn 35d 35d 35d
Vervaltermijn Na 4 jaar
+ 1 jaar verlenging
mogelijk
Na 4 jaar
+ 1 jaar verlenging
mogelijk
Na 5 jaar vergunde
handeling niet aangevat of
na 5 opeenvolgende jaren
onderbreking

20. / 20Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Enkele bedenkingen!

21. / 21Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Stand van zaken?
 Ligt voor advies voor bij Raad van State
 Timing?
zomer 2017

22. / 22Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?
Vragen?

23. / 23
Dirk Van Heuven
Cogels Osylei 61
2600 Antwerpen
t 03 270 33 50
dvanheuven@publius.be
www.publius.be
Dirk Van Heuven / 12 januari 2016 / Komt het ooit tot een Vlaamse handelsvestingenreglementering?