1) Konferencja „Rola całozyciowego doradztwa kariery w rozwoju regionu i Polski” 2) Wywiad z Panią Dominiką Buczkowską 3) Dorosli w systemie edukacji formalnej: polityka i praktyka w Europie 4) Dziłania Biuro Karier Politechniki Wrocławskiej na rzecz studentów i absolwentów 5) „Badanie rynku edukacji wyższej i kształcenia ustawicznego na terenie Dolnego Śląska” – fragmenty raportu przygotowanego przez Collect Consulting Sp. z o.o. oraz Kantor Doradcy w Zarządzaniu

1. NR7
publikacja bezpłatna
INFORMATOR
Dolnośląskiego Rynku Pracy i Edukacji
w w w. o b s e r w a t o r i u m . d w u p . p l
1
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

2. słowo wstępne Partnerzy
Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy wspólnie z Instytutem Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz
Mam przyjemność oddać w Państwa krajowego i europejskiego oraz ułatwi Narodowym Forum Doradztwa Kariery organizuje w dniu 29 września 2011 roku konferencję pn. „Rola całoży-
ręce siódme wydanie Informatora mobilność zarówno studentów, jak ciowego doradztwa kariery w rozwoju regionu i Polski”.
Dolnośląskiego Rynku Pracy i Eduka- i pracowników.
cji – kwartalnika przygotowywanego
K
w ramach projektu „Obserwatorium Proces Boloński w polskim szkolni-
onferencja ma na celu przedstawienie nowych trendów
Dolnośląskiego Rynku Pracy i Eduka- ctwie wyższym to: wprowadzenie
systemu przejrzystych i porówny- i kierunków zmian w poradnictwie zawodowym. Jest
cji”.
walnych stopni poprzez wdrożenie ona niewątpliwie okazją do zapoznania się z poglądami
Ukształtowanie się europejskiego ryn- Suplementu do Dyplomu, wprowa- naukowymi środowiska psychologów, od lat wspiera-
ku pracy, mobilność zawodowa oraz dzenie systemu kształcenia opar-
jących doradców zawodowych Centrów Informacji i Planowania
nowe technologie doprowadziły do sy- tego na dwóch/trzech poziomach
tuacji, w której studia wyższe, choć kształcenia, przyjęcie punktowego Kariery Zawodowej. Spotkanie ma za zadanie także integrację środo-
nadal stanowią przepustkę do kariery systemu zaliczania osiągnięć stu- wisk zaangażowanych w rozwój poradnictwa zawodowego. Mamy
zawodowej, nie gwarantują uzyskania dentów (ECTS), zwiększenie mobil- nadzieję, że zaproszeni, wybitni specjaliści z dziedziny psychologii
kwalifikacji zawodowych, zapewnia- ności, zapewnienie jakości kształce- i doradztwa zawodowego swoją fachową wiedzą zaspokoją deficyty
jących pracę określoną ukończonym nia, promocja wymiaru europejskiego
środowiska.
kierunkiem studiów. Dlatego coraz w szkolnictwie wyższym, kształcenie
częściej podkreśla się konieczność ustawiczne, efektywna współpra- Tematyka wystąpień będzie dotyczyć między innymi wyzwań,
kształcenia ustawicznego na pozio- ca uczelni ze studentami, promocja
jakie stoją przed ideą całożyciowego doradztwa kariery z perspek-
mie wyższym, jako integralnej części Europejskiego Obszaru Szkolnictwa
działań uczelni. Jako odpowiedź na te Wyższego, kształcenie i badania na tywy Unii Europejskiej. Zaproszeni prelegenci będą prezentować
i inne wyzwania, uruchomiony został poziomie doktoranckim, powołanie własne opinie na temat przydatności metod ilościowych i jakościo-
proces zmian strukturalnych, pro- Państwowej Komisji Akredytacyjnej. wych stosowanych w poradnictwie zawodowym, a także profesjo-
gramowych i organizacyjnych w sy-
W Polsce szkolnictwo wyższe jest nalizacji doradztwa zawodowego w Polsce.
stemach szkolnictwa wyższego, który
nazwany został Procesem Bolońskim. obecnie jednym z najbardziej dynamicz-
Do gości honorowych zaproszonych na konferencję należą m.in. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji
19 czerwca 1999 r. ministrowie edu- nie rozwijających się obszarów. W cią-
gu ostatnich dwudziestu lat nastąpił Narodowej – Lilla Jaroń, Marszałek Województwa Dolnośląskiego – Rafał Jurkowlaniec, J.M. Rektor Uniwersytetu
kacji 29 krajów (w tym Polski) podpi-
sali Deklarację Bolońską. W realiza- pięciokrotny wzrost liczby studentów. Wrocławskiego – prof. dr hab. Marek Bojarski. Wśród gości znajdą się również dyrektorzy i doradcy zawodowi
cji Procesu Bolońskiego uczestniczy Jest to m.in. rezultat wprowadzanych z powiatowych urzędów pracy, dyrektorzy wojewódzkich urzędów pracy, pracownicy naukowi szkół wyższych oraz
obecnie 47 państw. sukcesywnie reform wynikających partnerzy od lat współpracujący z centrami informacji i planowania kariery zawodowej.
z potrzeby zharmonizowania naszego
Od początku swojego istnienia Pro- systemu szkolnictwa wyższego z roz-
ces Boloński stał się motorem zmian wiązaniami wdrażanymi w Europejskim
w szkolnictwie wyższym. Celem tego Obszarze Szkolnictwa Wyższego. Patronat honorowy nad konferencją objęli: Minister Edukacji Narodowej, Marszałek Województwa Dolnośląskiego
procesu było utworzenie do 2010 r. oraz Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego.
Europejskiego Obszaru Szkolnictwa
Wyższego, który umożliwi absolwen- Monika Kwil-Skrzypińska
tom uzyskanie umiejętności dosto- Dyrektor DWUP Patronat:
sowanych do potrzeb rynków pracy -
2 3

3. Agnieszka Momot, Dolnośląski Wojewódzki uczelniach czy prowadzeniu rekrutacji na po- powstania nie ustaje w promowaniu swojej
Urząd Pracy (A.M.): Czym zajmuje się Biuro szczególnych wydziałach. działalności zarówno na Uczelniach jak i wśród
Zawodowej Promocji Studentów i Absolwen- partnerów rynku pracy. W każdym roku aka-
tów Wrocławskich Szkół Wyższych? W jaki Biuro zajmuje się również gromadzeniem i udo- demickim Biuro organizuje szereg prezentacji
sposób Biuro Karier pomaga studentom stępnianiem informacji o rynku pracy, inspiro- na poszczególnych Wydziałach Uniwersyte-
wejść aktywnie na rynek pracy? waniem przedsięwzięć mających na celu lepszy tu Wrocławskiego, zachęcając studentów
Dominika Buczkowska (D.B.): Międzyuczelnia-
ne Biuro Karier funkcjonujące przy Uniwersy-
start zawodowy absolwentów uczelni, współ-
pracą z lokalnymi partnerami rynku pracy.
i studentki do korzystania z oferowanych
form wsparcia. W działaniach promocyjnych Dorośli w systemie edukacji formalnej: polityka i praktyka w Europie
(A.M.): Z jakimi problemami zwracają się niezwykle istotnym narzędziem jest nowa,
tecie Wrocławskim zajmuje się szeroko pojętą rozbudowana strona internetowa, której mo-
zawodową promocją studentów i absolwentów najczęściej do Państwa młode osoby, z jakich W ciągu ostatniej dekady koncepcja uczenia się przez całe życie zajmowała centralne miejsce w europejskich
usług najczęściej korzystają? dernizacja została wykonana w ramach projek-
wrocławskich uczelni: Uniwersytetu Wrocław- tu „Absolwent UWr na rynku pracy – sukces dyskusjach dotyczących polityki w zakresie kształcenia i szkolenia. Przekonani o istotnym znaczeniu eduka-
skiego, Uniwersytetu Przyrodniczego, Akademii (D.B.): Studenci i absolwenci coraz chętniej dzięki kompetencjom” współfinansowanego
Wychowania Fizycznego, Akademii Medycznej korzystają z bogatej propozycji szkoleń ofe- ze środków Unii Europejskiej w ramach Euro- cji dorosłych i jej zasadniczym udziale w rozwoju konkurencyjności, zatrudnialności i spójności społecznej,
oraz Akademii Muzycznej. rowanych przez Biuro Karier. Dzięki realizo- pejskiego Funduszu Społecznego. W działa-
wanym projektom współfinansowanym z Unii niach promocyjnych Biuro korzysta również ze ministrowie UE ds. edukacji uzgodnili, że wskaźnik osób dorosłych uczestniczących w kształceniu i szkoleniu
Do zadań Biura Karier należy m.in.: przygoto-
Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu wsparcia mediów studenckich, lokalnych, stara
wanie studentów i absolwentów do wejścia na
się docierać ze swoją ofertą do kół naukowych (w ciągu 4 tygodni przed badaniem) powinien do 2020 r. wzrosnąć do co najmniej 15 %.
rynek pracy poprzez udzielanie indywidualnych Społecznego („Absolwent UWr na rynku pracy
porad zawodowych oraz prowadzenie grupo- – sukces dzięki kompetencjom” oraz „Uniwer- i organizacji studenckich.
wych zajęć warsztatowych. Doradcy zawodowi sytet Kompetencji”) oferta szkoleniowa Biura Raport Eurydice, Dorośli w systemie edukacji formalnej: Polityka i praktyka w Europie, przedstawia sytuację
została wzbogacona o bardzo interesujące (A.M.): Państwa Biuro zadeklarowało współ-
pracujący w Biurze Karier wspierają młodych pracę w ramach Ogólnopolskiej Sieci Biur Ka-
ludzi w precyzowaniu swojej ścieżki zawodowej, warsztaty, prowadzone przez menadżerów
rier. Na czym ta współpraca polega?
będącą następstwem realizacji „Planu działań na rzecz kształcenia dorosłych – Na naukę zawsze jest odpo-
ustalaniu mocnych i słabych stron, weryfikacji i specjalistów z różnych branż.
własnych kompetencji w odniesieniu do oczeki- (D.B.): Biura Zawodowej Promocji Studentów wiednia pora” (Komisja Europejska, 2007). W szczególności, raport odwołuje się do jednego z celów Planu
Do jednych z najciekawszych propozycji
wań rynku pracy. Podczas indywidualnych spot- w ramach obu projektów należą bez wątpie- i Absolwentów wyższych uczelni zadeklarowa- – umożliwienia dorosłym pójścia „o krok wyżej” i dążenia do nowych osiągnięć edukacyjnych. Raport skupia się
kań z doradcą zawodowym istnieje możliwość nia warsztaty: „Personal branding”, „Praca ły wolę współpracy w ramach Ogólnopolskiej
skonsultowania dokumentów aplikacyjnych, i kariera okiem menadżera HR”, „Profesjonalna Sieci Biur Karier. Porozumienie o powołaniu na możliwościach zdobycia formalnych kwalifikacji przez osoby, które przedwcześnie przerwały naukę, jak rów-
przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej obsługa klienta” czy „Wystąpienia publiczne”. sieci zostało podpisane przez kierowników biur
na określone stanowisko pracy lub porozmawia- Wyjątkową propozycją dla osób myślących w grudniu 1998 r. Celem OSBK jest wymia- nież opisuje stosowaną politykę oraz środki podejmowane w krajach europejskich, mające na celu zwiększenie
nia na temat dalszych wyborów edukacyjnych o karierze w służbach mundurowych jest war- na doświadczeń i informacji oraz promocja idei
i zawodowych. Coraz więcej młodych osób do- biur karier. udziału dorosłych w szkolnictwie wyższym.
sztat pt. „Proces rekrutacji do służb munduro-
strzega korzyści płynące z możliwości konsul- wych”, podczas którego, pod okiem profesjo-
towania swoich planów zawodowych z doradcą, Rosnąca liczba biur powstających przy uczel-
nalisty, można zweryfikować wiedzę na temat
cenią sobie profesjonalną pomoc i wsparcie, wymagań branży jak również ocenić swoją
niach wyższych pokazuje, że sprawdza się Kraje europejskie mierzą się z różnymi wyzwaniami w procesie zwiększania osiągnięć
jakie otrzymują. Doradcy zawodowi pracują- głównie lokalna współpraca biur karier ze
sprawność fizyczną. Wsparcie w ramach pro- względu na specyfikę i potrzeby poszczegól-
cy w naszym biurze ciągle podnoszą swoje jektów „Absolwent UWr na rynku pracy – suk- nych regionów, stąd pomysł na stworzenie
edukacyjnych populacji dorosłych
kwalifikacje, starając się sprostać zarówno ces dzięki kompetencjom” oraz „Uniwersytet
rosnącym oczekiwaniom klientów jak również DOLNOŚLĄSKIEJ SIECI BIUR KARIER, któ-
Kompetencji” skierowane jest do studentów ra powstała dzięki porozumieniu biur karier
zmieniającemu się rynkowi pracy. Pracujący i studentek Uniwersytetu Wrocławskiego. W roku 2009 w Unii Europejskiej było 76 milionów osób dorosłych, które nie ukończyły szkoły średniej II stop-
na Uniwersytecie doradcy zawodowi posiadają działających przy dolnośląskich uczelniach.
wykształcenie kierunkowe, studia podyplomowe Coraz większym zainteresowaniem cieszą się Funkcjonowanie w ramach DSBK umożliwia nia – poziomu uważanego za minimalny wymóg nie tylko do udanego wejścia na rynek pracy, ale również do
z zakresu zarządzania zasobami ludzkimi oraz również indywidualne konsultacje z doradca- biurom karier uczelni publicznych i niepub-
doradztwa zawodowego. W swojej codziennej mi zawodowymi. Do najczęściej poruszanych licznych, lepszą efektywność pod względem zapewnienia ciągłości zatrudnienia.
pracy ze studentami wykorzystują narzędzia zagadnień należą kwestie związane z przygo- wymiany informacji i wiedzy oraz własnego
i techniki coachingowe. towaniem się do samodzielnego poszukiwania rozwoju. Dodatkowo taka współpraca pozwa-
la na znaczny stopień innowacyjności przy 23 miliony dorosłych należących do tej grupy, to osoby, które ukończyły jedynie szkołę podstawową.
pracy, tzn.: właściwe przygotowanie dokumen-
Biuro Karier oferuje również studentom i ab- tów aplikacyjnych, odpowiednia prezentacja jednoczesnym działaniu w ramach szerokiej
solwentom możliwość skorzystania z szero- swojej osoby podczas rozmowy kwalifikacyjnej dziedziny życia społecznego, jaką jest doradz-
kiej gamy szkoleń przygotowujących zarówno two zawodowe. Współpraca uczelni w ramach W kilku państwach (np. w Polsce) jedynie niewielki odsetek osób dorosłych nie kończy szkoły średniej I lub
czy analiza własnego potencjału w odniesieniu
do samodzielnego poszukiwania pracy, jak do wybranej oferty pracy. DSBK polega przede wszystkim na wymianie II stopnia, w innych natomiast – odpowiada on znacznej części populacji (np. Portugalia czy Turcja).
i pomagających określać swoje predyspozy- informacji na temat realizowanych projektów
cje czy rozwijać i wzmacniać kompetencje (A.M.): W jaki sposób studenci mogą naby- i przedsięwzięć dotyczących rynku pracy, ak-
interpersonalne. Główne obszary tematycz- wać doświadczenie zawodowe w czasie stu- tywizacji zawodowej studentów i absolwen-
ne prowadzonych zajęć warsztatowych to diów? tów, poradnictwa zawodowego, realizowaniu
m.in.: dokumenty aplikacyjne, kwestionariusze wspólnych projektów, imprez, przedsięwzięć
on-line, autoprezentacja podczas rozmowy (D.B.): Możliwości jest dużo, począwszy od skierowanych do studentów/absolwentów Rysunek 1: Populacja dorosłych w Europie z wykształceniem poniżej poziomu szkoły średniej II stopnia 2009
kwalifikacyjnej, techniki rekrutacyjne, komuni- działalności w organizacjach studenckich, ko- oraz pracodawców. W ramach sieci biura ka-
kacja w procesie rekrutacji, znaczenie aser- łach naukowych, poprzez wolontariat czy dzia- rier wspólnie przygotowują m.in. ofertę dla
tywności w życiu i w pracy, efektywna praca łalność społeczną, na praktykach, stażach czy studentów i studentek w ramach Ogólnopol-
w zespole, planowanie kariery zawodowej pracy dorywczej skończywszy. Warto jednak skiego Tygodnia Kariery. Dużym sukcesem za-
i edukacyjnej. Podczas warsztatów uczestnicy pamiętać, że takie doświadczenia nabierają kończyła się, realizowana wspólnie w ramach
mają możliwość nie tylko zdobycia cennej wie- znaczenia wtedy, kiedy potrafimy wyciągnąć I OTK „Międzyuczelniana Gra Akademicka”,
dzy ale również przećwiczenia pożądanych za- z nich określone wnioski. Efektem każdej świa- której celem była m.in. promocja biur karier
chowań czy technik ułatwiających odnalezienie domej działalności powinna być refleksja: Czego w środowisku akademickim Wrocławia oraz
się na rynku pracy. się o sobie dowiedziałem? Jakie mocne strony zachęcenie młodych ludzi do planowania ka-
Brak danych
ujawniłem? Co sprawiało mi największą satys- riery zawodowej i edukacyjnej z biurami ka-
Kolejne zadania Biura Karier to: prowadzenie fakcję? Jakich zadań unikałem i dlaczego? Czy rier. W październiku br. planowana jest
różnorodnych form aktywnego pozyskiwania ten charakter pracy/zadań odpowiada mi na II edycja Międzyuczelnianej Gry Akademickiej,
ofert pracy dla osób kończących studia i ab- dłuższą metę? Jakich kompetencji mi zabrakło tym razem z udziałem Centrum Informacji
solwentów oraz propozycji praktyk i staży dla i w jaki sposób mogę je uzupełnić? i Planowania Kariery Zawodowej we Wrocławiu.
studentów (Biuro Karier dysponuje interneto- W październiku również, biura karier zrzeszo-
wą bazą ofert pracy, w której codziennie po- Takie podejście do własnych doświadczeń zawo- ne w Dolnośląskiej Sieci Biur Karier, rozpoczną
jawiają się nowe, różnorodne propozycje ofert dowych daje szanse na to, że każdy następny realizację pilotażowego programu mentoringu,
pracy, praktyk czy staży), ułatwianie nawiązy- wybór będzie trafniejszy, kolejne miejsce pra- którego celem jest wsparcie studentów i stu-
wania kontaktu pomiędzy pracodawcami a stu- cy/praktyki bardziej dostosowane zarówno do dentek w podejmowaniu właściwych decyzji za- Źródło: Eurostat, EU Labour Force Survey (Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności - BAEL) – Populacja:
dentami i absolwentami poprzez organizację naszych preferencji jak i predyspozycji. wodowych. Szczegółowe informacje na temat
targów pracy, prezentację firm na uczelniach
(A.M.): Aby Biura Karier mogły skutecznie realizowanych wspólnie przedsięwzięć pojawią 25-64 lata.
oraz innych spotkań. Międzyuczelniane Biuro się niebawem na stronach internetowych biur
Karier działające przy Uniwersytecie Wroc- realizować swoje cele, konieczna jest ich po-
wszechna promocja. W jaki sposób Państwa zrzeszonych w sieci.
ławskim jest głównym organizatorem jednej
z największych imprez targowych w regionie Biuro Karier promuje swoje działania wśród (A.M.): Serdecznie dziękuję za rozmowę.
- Targów Pracy Profesja. W marcu 2012 roku studentów, absolwentów oraz pracodaw-
planowana jest jubileuszowa XV edycja impre- ców?
zy. Corocznie również Biuro Karier wspiera (D.B.): Międzyuczelniane Biuro Karier funk-
pracodawców w organizowaniu prezentacji na cjonuje od 1997 roku i od momentu swojego
4 5

4. Rysunek 2: Populacja dorosłych w Europie z wykształceniem poniżej poziomu szkoły średniej I stopnia, 2009 Rysunek 4: Ukończenie szkoły średniej I stopnia warunkiem uzyskania dostępu dorosłych do szkoły średniej
II stopnia, 2009/10
Ukończenie szkoły średniej I stopnia:
stanowi warunek konieczny do uzyskania dostępu do
Brak danych
Brak danych
wszystkich szkół średnich II stopnia
stanowi warunek konieczny do uzyskania dostępu do
niektórych szkół średnich II stopnia
nie stanowi warunku koniecznego do uzyskania dostępu
do szkół średnich II stopnia
Żródło: Eurostat, EU Labour Force Survey (Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności - BAEL) – Populacja: dane niedostępne
25-64 lata.
Jest mniej prawdopodobne, że dorośli o niższych kwalifikacjach będą
uczestniczyć w uczeniu się przez całe życie
Jest mniej prawdopodobne, że osoby dorosłe nieposiadające formalnych kwalifikacji będą brać udział
w kształceniu formalnym w takim samym stopniu jak te, które ukończyły co najmniej szkołę średnią II stopnia.
Może to być częściowo związane z utrudnieniami strukturalnymi w systemach edukacji formalnej. W wielu kra-
jach europejskich dorośli, którzy nie ukończyli szkoły podstawowej lub średniej I stopnia mają bardzo niewielkie
możliwości kontynuowania kształcenia w formalnym systemie edukacji. Aby zmierzyć się z tym problemem,
regulacje prawne w niektórych krajach zapewniają dorosłym bez wykształcenia dostęp do edukacji na pozio-
mie szkoły podstawowej lub średniej. Zazwyczaj następuje to poprzez nałożenie na władze lokalne obowiązku Źródło: Eurydice.
zapewnienia odpowiedniej do zapotrzebowania oferty edukacyjnej lub poprzez ustanowienie elastycznych pro-
cedur przyjmowania dorosłych do szkół średnich II stopnia.
Elastyczność oferty edukacyjnej zwiększa możliwości uzyskania formalnych kwalifikacji przez dorosłych
W Polsce ustawa o systemie oświaty z 1991 r. mówi, że system zapewnia możliwość uzupełnia-
nia przez osoby dorosłe wykształcenia ogólnego oraz zdobywania lub zmiany kwalifikacji zawodowych Okazuje się, że dostępność bardziej elastycznych form edukacji ułatwia dorosłym zdobycie lub uzupełnienie
i specjalistycznych, a zakładanie i prowadzenie publicznych placówek kształcenia na poziomie podstawowym formalnych kwalifikacji.
i średnim I stopnia należy do zadań własnych gmin.
W niektórych państwach oferowane są np. programy kształcenia o strukturze modułowej, które pozwalają słu-
chaczom śledzić swoje postępy w nauce i stopniowo gromadzić składowe poszczególnych kwalifikacji.
Rysunek 3: Udział dorosłych w edukacji formalnej według poziomu wykształcenia (poziomu ukończonej szkoły), W niektórych krajach europejskich dorośli uczniowie mają możliwość zdawania egzaminów, których pozytywny
2007 wynik prowadzi do uzyskania formalnego świadectwa oraz kwalifikacji bez konieczności uczęszczania do szkoły.
Pozwala to słuchaczom na przygotowanie się do egzaminów we własnym tempie, i na to, że ich kompetencje
uzyskane poza formalnym systemem edukacji zostaną formalnie potwierdzone.
W Polsce taką możliwość stwarzają egzaminy eksternistyczne, które zdawać mogą wszystkie osoby, które
ukończyły 18 lat i nie są uczniami żadnej szkoły. Pozytywne zdanie egzaminów prowadzi do uzyskania świade-
ctwa ukończenia szkoły podstawowej, gimnazjum lub liceum ogólnokształcącego.
Brak danych
Brak danych
W przypadku kształcenia zawodowego, w niektórych krajach tradycyjne egzaminy szkolne są czasem zastępo-
wane innymi formami oceny, takimi jak: portfolio, obserwacja, prezentacja, itd.
Kilka państw w dużym stopniu inwestuje w kształcenie na odległość i otwarte formy edukacji.
Szkolnictwo podstawowe i średnie I stopnia Szkolnictwo wyższe
Szkolnictwo średnie II stopnia i policealne Nie brali udziału
Źródło: Eurostat, Adult Education Survey - Udział w kształceniu lub szkoleniu w ciągu 12 miesięcy przed bada-
niem.
6 7

5. Systemy szkolnictwa wyższego w różny sposób regulują dostęp do uczelni
Rysunek 5: Alternatywne ścieżki dostępu do szkolnictwa wyższego dla kandydatów bez świadectwa ukończe-
nia szkoły średniej II stopnia/świadectwa maturalnego, 2009/10
Istnieją alternatywne ścieżki dostępu
Nie istnieją alternatywne ścieżki dostępu
U
czelnie wyższe w trosce z podziałem na wydziały, analiza stopnia z pracodawcami, podniesienie kwalifi-
Objaśnienia: o swoich studentów i absol- zadowolenia studentów z realizowanych kacji zawodowych doradców zawodo-
Istnieją alternatywne ścieżki dostępu: istnieje co najmniej jedna wentów realizują różnorodne w trakcie studiów praktyk, analiza dekla- wych Biura Karier w obszarze coachingu
alternatywna możliwość dostępu do studiów wyższych, co ozna-
działania, mające na celu racji wyboru pracodawców, analiza infor- kariery oraz licencji do prowadzenia
cza, że świadectwo ukończenia ogólnokształcącej lub technicz-
wsparcie ich w rozwoju kariery. Jednym macji nt. podejmowanych przez studen- szkolenia Spadochron, stworzenie stu-
nej szkoły średniej II stopnia/ świadectwo maturalne przestaje być
z obszarów działania, oprócz dostoso- tów w trakcie studiów aktywności i ich dentom łatwego dostępu do ofert prak-
warunkiem koniecznym do uzyskania dostępu do szkolnictwa
wywania kierunku studiów do potrzeb związku z kierunkiem studiów, analiza tyk, pracy i staży poprzez udostępnienie
wyższego.
gospodarki i współpracy z biznesem, planów studentów i absolwentów zwią- ich w wersji elektronicznej dostępnej
Nie istnieją alternatywne ścieżki dostępu: świadectwo ukończe-
nia ogólnokształcącej lub technicznej szkoły średniej II stopnia/
jest także powoływanie jednostek zanych z karierą i obszarów, w których 24h/dobę, szkolenia z zakresu kom-
świadectwo maturalne jest warunkiem koniecznym do uzyskania
organizacyjnych – biur karier, działają- należy zintensyfikować działania Biura petencji interpersonalnych, warsztaty
dostępu do szkolnictwa wyższego. cych na rzecz lepszego przygotowania Karier. z obszaru rynku pracy, spotkania pane-
studentów i absolwentów do wejścia W 2011 r. został opublikowany lowe z pracodawcami różnych branż
na rynek pracy. Zadania te są realizo- raport. Wyniki w nim zawarte wskazują, w cyklu „Kariera Inżyniera”, które miały
wane poprzez bieżącą pracę biura oraz że ponad połowa badanych odbywała na celu przedstawienie realiów pracy
dzięki pozyskiwaniu środków unijnych praktyki, a stopień ich zadowolenia był w zawodach proponowanych inżynie-
– w formie realizowanych projektów. bardzo wysoki, chociaż 67% praktykan- rom przez poszczególne firmy oraz
Badanie losów absolwentów tów nie otrzymywało żadnego wynagro- możliwości podjęcia pracy.
szkół wyższych uznawane jest obec- dzenia. Studenci wskazywali na inne, Szkolenia i spotkania z praco-
nie za priorytet w podwyższaniu jako- cenne wg nich możliwości, jakie dają dawcami cieszyły się bardzo dużym zain-
ści kształcenia. Nowelizacja ustawy praktyki i staże, m.in.: zdobycie wiedzy teresowaniem wśród studentów i absol-
Prawo o szkolnictwie wyższym, przyjęta od doświadczonych pracowników, moż- wentów. Ogółem w projekcie uczest-
przez Sejm 04.02.2011 r. wprowadza liwość skonfrontowania wiedzy ze stu- niczyło ponad 1100 osób - studentów
Źródło: Eurydice zapis, który mówi, że uczelnia ma obo- diów z praktyką, możliwość zapoznania i absolwentów Politechniki Wrocławskiej
wiązek monitorowania karier zawodo- się z nowymi technologiami, maszynami i dzięki finansowaniu ze środków unij-
Tylko niektóre państwa określiły jednoznaczną politykę dotyczącą uczestnictwa dorosłych w szkolnictwie wyż- wych swoich absolwentów. Wyniki tych i urządzeniami. Badanie określało rów- nych – nie ponosili oni żadnych kosztów
badań mają pomóc w dostosowywaniu nież oczekiwania studentów i absol- udziału w projekcie.
szym. Jednak w wielu krajach stosuje się różne rozwiązania umożliwiające dostęp do szkolnictwa wyższego,
oferty edukacyjnej do potrzeb rynku wentów wobec pierwszej pracy (ponad Badanie „Ranking Pracodaw-
dostosowane do potrzeb kandydatów i studentów nieposiadających świadectwa ukończenia szkoły/świade- pracy. Jak wynika z raportu opracowa- połowa - 54% - badanych studentów ców”, zrealizowane przez Biuro Karier
ctwa maturalnego. Przykładem może być przyjmowanie na studia osób na podstawie uznania ich wcześniej- nego przez Deloitte „Pierwsze kroki podjęła pracę zgodną z kierunkiem Politechniki Wrocławskiej oraz utworze-
na rynku pracy”, studenci nisko oce- studiów jeszcze w trakcie ich trwa- nie Portalu Biura Karier, w ramach pro-
szego udziału w kształceniu pozaformalnym i/lub nieformalnym (system walidacji) lub ukończenia przez nich
niają swoje przygotowanie zawodowe. nia) i wśród najczęściej wskazywanych jektu „Lepsze przygotowanie studentów
konkretnych programów przygotowujących do studiów wyższych. Analiza rezultatów badania wskazuje, iż obszarów znalazły się m.in. możliwość Politechniki Wrocławskiej do wejścia na
studenci powinni aktywnie zdobywać rozwoju i uczenia się od doświadczo- rynek pracy”, który stanowi platformę
dodatkowe doświadczenia związane nych pracowników, powiązanie zatrud- wymiany informacji pomiędzy praco-
z wybraną dziedziną studiów, a firmy nienia z kierunkiem studiów oraz stałe dawcami, a potencjalnymi pracownika-
Polskie Biuro Eurydice i szkoły współdziałać w organizacji ście- i stabilne zatrudnienie. mi, stanowi obecnie bazę do prowadze-
żek edukacyjnych i staży. Biura karier Drugi projekt, realizowan nia szczegółowego monitoringu losów
Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji zaś, poza pośrednictwem w znalezie- w okresie od 01.03.2009 r. do 31.08.2011 r. absolwentów, który od października br.
niu pracy, powinny służyć studentom pt. „Lepsze przygotowanie studentów będą realizowały wszystkie uczelnie.
pomocą w uzyskaniu informacji na temat Politechniki Wrocławskiej do wejścia Biuro Karier Politechniki Wroc-
ofert pracy oraz wsparciem w wyborze na rynek pracy” współfinansowany był ławskiej realizuje znaczną część za-
zawodu. Monitorowanie losów absol- ze środków Europejskiego Funduszu dań samodzielnie lub też przy udzia-
wentów ma dostarczyć studentom Społecznego w ramach Programu le środków unijnych, które wydatnie
rzetelnej wiedzy na temat realnych per- Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet IV zwiększają możliwości i wzbogacają
spektyw zawodowych po zakończeniu - Szkolnictwo wyższe i nauka, Działanie ofertę. Prowadzone regularnie bada-
studiów. 4.1 - Wzmocnienie i rozwój potencjału nia opinii pozwalają dzięki Interneto-
Osiągnięciu tych celów służyć dydaktycznego uczelni oraz zwięk- wi skomunikować się z dużą grupą
miały projekty zrealizowane w ostatnim szenie liczby absolwentów kierunków odbiorców i określić zarówno skalę
czasie przez Biuro Karier Politechniki o kluczowym znaczeniu dla gospodarki zapotrzebowania wśród studentów
Wrocławskiej. Celem pierwszego z nich opartej na wiedzy; Poddziałanie 4.1.1 i absolwentów na poszczególne usługi,
pt. „Ranking Pracodawców”, prowa- - Wzmocnienie potencjału dydaktycz- jak i pomagają wytyczyć kierunki działa-
dzonego od grudnia 2010 r., było zebra- nego uczelni. Celem Projektu było lep- nia i planowania nowych usług i projek-
nie wśród studentów i absolwentów sze przygotowanie studentów i absol- tów, zgodnie z zapotrzebowaniem klien-
Politechniki Wrocławskiej opinii na temat wentów Politechniki Wrocławskiej do tów Biura.
ich preferencji dotyczących rynku pracy wejścia na rynek pracy poprzez rozwój
i pracodawców oraz zebranie informacji oferty Biura Karier. Projekt zawierał Małgorzata Pastuszka
nt. ich aktywności zawodowej jeszcze następujące elementy: gromadzenie Doradca zawodowy
w trakcie studiów. Obszary, których doty- e-informacji o rynku pracy i zawodach Biuro Karier Politechniki Wrocławskiej
czyło badanie to m.in.: analiza danych dla inżynierów, kreowanie współpracy
8 9

6. „Badanie rynku edukacji wyższej i kształcenia ustawicznego na terenie Dolnego Śląska”
Tabela 2. Dziedziny nauki na studiach doktoranckich w latach 2008-2010
– fragmenty raportu przygotowanego przez Collect Consulting Sp. z o.o. Rok akademicki
Dziedziny nauki
oraz Kantor Doradcy w Zarządzaniu 2008/2009 2009/2010
humanistyczne 1 3,1% 6 15,0%
filologiczne 3 9,4% 3 7,5%
Pierwszym etapem realizacji badań było przeprowadzenie inwentaryzacji instytucji kształcenia ustawicznego i wyższego w województwie
kulturalne 2 6,2% 2 5,0%
dolnośląskim oraz charakterystyki oferty kształcenia ustawicznego i wyższego w województwie dolnośląskim.
Uzyskane dane wskazały, iż Dolny Śląsk jest regionem o dobrze rozwiniętym szkolnictwie wyższym oraz bogatej ofercie szkolnictwa historyczne 1 3,1% 1 2,5%
ustawicznego. W 2010 roku na terenie województwa funkcjonowało 48 szkół wyższych umożliwiających uzyskanie tytułu zawodowego i/lub pedagogiczne 0 0,0% 1 2,5%
przygotowujących do uzyskania stopnia naukowego doktora. Głównym ośrodkiem akademickim jest Wrocław, ponadto uczelnie wyższe znajdują polityczne, filozoficzne, socjologiczne 6 18,8% 6 15,0%
się w Legnicy, Wałbrzychu i Jeleniej Górze. Na uczelniach niepublicznych kształci się około 30% studentów. Województwo dolnośląskie jest jednym prawne 4 12,5% 4 10,0%
z nielicznych w Polsce, w którym w ostatnich latach odnotowano wzrost liczby studentów, jednak dotyczy to przede wszystkim uczelni prywatnych, astronomiczne 1 3,1% 1 2,5%
gdyż uczelnie publiczne odnotowały spadek liczby studentów. fizyczne 1 3,1% 1 2,5%
W regionie zdecydowanie dominują studenci pobierający naukę na kierunkach ekonomicznych i związanych z administracją. Dużym
biologiczne 1 3,1% 1 2,5%
zainteresowaniem cieszą się kierunki społeczne, inżynieryjno-techniczne oraz pedagogiczne. Pomimo dużego zapotrzebowania na inżynierów ze
strony pracodawców oraz mimo podejmowania działań promocyjnych, liczba studentów na kierunkach technicznych jest nadal niewystarczająca. biologii molekularnej 2 6,2% 2 5,0%
Kierunki dominujące na rynku edukacji wyższej to przede wszystkim pedagogika, zarządzanie i ekonomia, najmniej kierunków uruchamianych ochrony środowiska 0 0,0% 2 5,0%
jest z dziedziny geografii, biotechnologii, filologii polskiej. chemiczne 1 3,1% 1 2,5%
matematyczne 1 3,1% 1 2,5%
Tabela 1. Udziały otwartych kierunków studiów pierwszego i drugiego stopnia na przestrzeni lat informatyczne 1 3,1% 1 2,5%
Rok akademicki geograficzne 1 3,1% 1 2,5%
2008/2009 2009/2010 2010/2011 geologiczne 2 6,2% 2 5,0%
Kierunek Procent Procent ochrony środowiska 4 12,5% 4 10,0%
Liczebność Liczebność Liczebność Procent z N
zN z N w ta- farmaceutyczne 0 0,0% 0 0,0%
N N N w tabeli
w tabeli beli medyczne 0 0,0% 0 0,0%
pedagogika 15 6,7 17 7,2 22 7,8 nauk o zdrowiu 0 0,0% 0 0,0%
zarządzanie 13 5,8 11 4,7 22 7,8 Ogółem 32 100,0% 40 100,0%
ekonomia 12 5,4 16 6,8 18 6,4
Źródło: Collect Consulting, Kantor Doradcy w Zarządzaniu
zarządzanie i inżynieria produkcji 9 4,0 12 5,1 16 5,7
fizjoterapia 11 4,9 13 5,5 13 4,6 Ogólna tendencja w udziale danego typu uczelni w poszczególnych poziomach kształcenia na uczelniach wyższych, pokazuje dominację
turystyka i rekreacja 9 4,0 11 4,7 14 4,9 uniwersytetów pod względem różnorodności oferty edukacyjno-szkoleniowej. Wiąże się to z charakterystyką uczelni, wymaganiami formalnymi
informatyka 11 4,9 9 3,8 14 4,9 i technicznymi umożliwiającymi otwarcie nowych kierunków. Ponadto uniwersytety charakteryzują się szerokim spektrum dyscyplin naukowych.
ochrona środowiska 10 4,5 11 4,7 12 4,2 Uczelnie wyższe wykazują zdecydowanie bogatszą ofertę edukacyjną na poziomie studiów pierwszego stopnia, niż drugiego, co wynika
z faktu niższych wymagań w uzyskaniu akredytacji do prowadzenia kierunków licencjackich, niż kierunków magisterskich. Biorąc pod uwagę udział
administracja 7 3,1 10 4,3 15 5,3
poziomów kształcenia w poszczególnych typach uczelni zauważono, że prawie 60% ogółu kierunków dostępnych jest na poziomie licencjackim,
politologia 7 3,1 7 3,0 13 4,6 natomiast na poziomie magisterskim jest jedynie 30,8%, co oznacza, że co drugi absolwent studiów licencjackich ma szansę kontynuować naukę
filologia angielska 8 3,6 7 3,0 11 3,9 na tym samym kierunku na studiach magisterskich.
socjologia 6 2,7 8 3,4 10 3,5
W ramach kształcenia ustawicznego w 2009 roku na terenie województwa dolnośląskiego funkcjonowały:
inżynieria środowiska 10 4,5 6 2,6 8 2,8
• 642 szkoły, w których osoby dorosłe mogły uzupełnić swoje wykształcenie formalne, (w tym:
dziennikarstwo i komunikacja społeczna 7 3,1 7 3,0 9 3,2 • 14 gimnazjów dla dorosłych,
biologia 7 3,1 9 3,8 7 2,5 • 10 zasadniczych szkół zawodowych dla dorosłych,
wychowanie fizyczne 6 2,7 6 2,6 10 3,5 • 8 techników dla dorosłych,
pielęgniarstwo 6 2,7 8 3,4 8 2,8 • 57 techników uzupełniających dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych,
• 94 licea ogólnokształcące dla dorosłych,
kulturoznawstwo 7 3,1 7 3,0 7 2,5
• 16 liceów profilowanych dla dorosłych,
budownictwo 8 3,6 6 2,6 7 2,5 • 113 liceów ogólnokształcących uzupełniających dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych,
stosunki międzynarodowe 7 3,1 6 2,6 7 2,5 • 2 licea ogólnokształcące na podbudowie szkoły zasadniczej,
geologia 8 3,6 8 3,4 4 1,4 • 322 szkoły policealne i 5 policealnych szkół artystycznych,
• 1 szkoła pomaturalna animatorów kultury),
filologia germańska 6 2,7 6 2,6 8 2,8
• 70 niepublicznych placówek kształcenia ustawicznego i praktycznego,
europeistyka 5 2,2 8 3,4 7 2,5 • 36 ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego,
filozofia 7 3,1 7 3,0 5 1,8 • 32 placówki doskonalenia nauczycieli,
filologia polska 7 3,1 6 2,6 6 2,1 • 27 zespołów szkół i placówek oświatowych,
biotechnologia 7 3,1 6 2,6 6 2,1 • 8 centrów kształcenia praktycznego,
• 5 centrów kształcenia ustawicznego ze szkołami i 2 centra kształcenia ustawicznego bez szkół,
geografia 7 3,1 7 3,0 4 1,4
• 3 niepubliczne placówki oświatowo-wychowawcze w systemie oświaty,
• 1 kolegium nauczycielskie i 2 nauczycielskie kolegia języków obcych,
Źródło: Collect Consulting, Kantor Doradcy w Zarządzaniu
• 1 kolegium pracowników służb społecznych.
Województwo dolnośląskie charakteryzuje się bogatą ofertą kierunków dostępnych w wyższych szkołach zawodowych. Oferty tych
267 z tych placówek to placówki publiczne, 412 – niepubliczne o uprawnieniach szkoły publicznej, 37 – niepubliczne bez uprawnień
uczelni bardzo często zależne są od przedsiębiorstw działających na danym terenie, kreujących popyt na danego typu specjalności oraz kompetencje
szkoły publicznej, a 115 – ma status placówki niepublicznej.
pracowników.
Oferta kształcenia ustawicznego w placówkach umożliwiających zdobycie zawodów na przestrzeni ostatnich lat nieznacznie spadła.
Oferta edukacyjno-szkoleniowa na poziomie doktoranckim odróżnia się w znacznym stopniu od pozostałych poziomów kształcenia.
Jednak oferta ta jest z zasady bardzo płynna i naturalnie dostosowuje się do rynku pracy oraz zależna jest od zainteresowania uczniów. Można
Oferta obejmuje kierunki z dziedzin politycznych, filozoficznych oraz socjologicznych, prawnych, nauk o ziemi i ochrony środowiska oraz
zauważyć wciąż pojawiające się nowe kierunki, np. charakteryzator, fryzjer filmowo-teatralny, technik ortopeda itp. Co roku odnotowuje się
humanistycznych. Stosunkowo niewielka jest oferta z dziedzin nauk farmaceutycznych oraz medycznych.
nowo otwarte kierunki, uruchamiane zgodnie z zainteresowaniem uczniów (biomasaż/fizjoterapia), a także redukowane są kierunki, na które
nie ma już popytu (np. technik ekonomista, technik hotelarstwa, technik logistyk itp.). Biorąc pod uwagę dane demograficzne oraz tendencje
na rynku edukacji, prognozować można nieznaczny, systematyczny spadek liczby uruchamianych grup kształcenia ustawicznego w placówkach
umożliwiających zdobycie zawodu.
Dane identyfikacyjne szkół i placówek wg danych SIO z 30 września 2009
10 11

7. W dolnośląskich uczelniach wyższych na początku roku akademickiego 2009/2010 studiowało prawie 170 000 studentów, z czego 56,5% Schemat podejmowania decyzji w zakresie kierunków kształcenia i oferty dla klientów placówek kształcenia ustawicznego i wyższego
stanowiły kobiety, które reprezentowały większość na Akademii Medycznej (73%) oraz Akademii Sztuk Pięknych (72%), natomiast na Politechnice zależy od typu instytucji. Osobami kompetentnymi do weryfikowania oferty edukacyjnej oraz jej zmieniania są rektorzy i dyrektorzy placówek.
Wrocławskiej sytuacja jest odwrotna (27,5% studentów to kobiety). Największy odsetek studentów kształcił się na Uniwersytecie Wrocławskim Jako standardy sposobów adaptacji instytucji szkolnictwa ustawicznego i wyższego do zmieniających się warunków funkcjonowania
(21%) oraz na Politechnice Wrocławskiej (19,3%). Popularne są również wyższe szkoły niepubliczne, gdzie uczy się 29% studentów. Najmniej i potrzeb gospodarki regionu, w badaniach wskazano przede wszystkim:
studentów kształci się na Akademii Muzycznej oraz Akademii Sztuk Pięknych. W wyższych szkołach niepublicznych 83% studentów kształciło się • wprowadzenie klas dedykowanych w szkołach zawodowych i technikach,
w systemie niestacjonarnym. • wprowadzenie klas wielozawodowych w szkołach zawodowych i technikach,
• wykorzystywanie środków UE do podnoszenia efektywności i jakości kształcenia,
Tabela 3. Studenci w województwie dolnośląskim w podziale na uczelnie wyższe (30.11.2009) • podejmowanie regularnej współpracy z przedstawicielami instytucji rynku pracy oraz pracodawcami.
Studia stacjonarne Studia niestacjonarne W dłuższej perspektywie standardem wartym stosowania będzie także kształcenie modułowe w szkołach zawodowych. Dobrą praktyką
W tym mogłoby się również okazać stworzenie w szkołach stałych zespołów do konsultacji i współpracy z instytucjami rynku pracy, których zadaniem
Ogółem W tym W tym
Dolnośląskie kobiety Razem Razem byłoby systemowe wypracowywanie rekomendacji wynikających z prowadzonej współpracy.
kobiety kobiety Większość instytucji kształcenia podejmuje współpracę z innymi placówkami edukacyjnymi. Współpracę między instytucjami kształcenia
169874 96134 89233 47083 80641 49051 – na postawie przeprowadzonych badań – można podzielić na formalną (gdy instytucje kształcenia chcą w sposób ciągły korzystać ze swoich
W TYM: zasobów materialnych lub kadrowych, np. gdy otwierają dodatkowy kierunek nauczania) oraz nieformalną. Charakter nieformalny ma najczęściej
Uniwersytet Wrocławski 36567 24623 20850 13635 15717 10988 współpraca okazjonalna.
Współpracy między instytucjami kształcenia wyższego i ustawicznego nie można ocenić jednoznacznie, jako zadowalającą lub
Politechnika Wrocławska 32718 8982 27140 8011 5578 971
niezadowalającą. Z jednej strony pozytywnym symptomem jest szeroki wachlarz form kooperacji, jakie są praktykowane w tym zakresie. Jednak
Uniwersytet Przyrodniczy 10117 6440 7630 5150 2487 1290 często nieformalny charakter nie gwarantuje trwałości tej współpracy. W wypowiedziach przeważającej większości respondentów zarówno
Uniwersytet Ekonomiczny 17220 10549 8808 5079 8412 3096 reprezentujących instytucje publiczne, jak i prywatne, pojawiają się informacje, że współpraca taka występuje i są zadowoleni z jej rezultatów. Taki
Akademia Medyczna 5631 4151 4526 3210 1105 941 stan rzeczy pozytywnie rokuje na dalszą kontynuację współdziałania lub podejmowanie nowych inicjatyw w tym zakresie. Postuluje się natomiast
Akademia Wychowania Fizycznego 3812 2009 2794 1519 1018 490 promowanie współpracy między podmiotami kształcenia ustawicznego oraz uczelniami wyższymi, np. w formie dobrych praktyk, ukazując korzyści
jakie uzyskują zarówno same instytucje, jak i odbiorcy ich usług – uczniowie, kursanci, studenci.
Akademia Muzyczna 613 337 539 298 74 39 Z badań wynika, że w znacznej części badanych placówek planuje się w ciągu najbliższych 3 lat zmianę oferty. Do podstawowych
Akademia Sztuk Pięknych 1091 794 572 433 519 361 czynników wpływających na kierunki zmian oferty kształcenia ustawicznego i wyższego należą:
Publiczne Wyższe Szkoły Zawodowe 12483 7545 8059 4887 4424 2658 • Zapotrzebowanie wynikające z preferencji uczących się, czyli popytu na daną wiedzę.
Wyższe Szkoły Niepubliczne 49622 30704 8315 4861 41307 25843 • Wskazówki wypływające z raportów tworzonych przez instytucje rynku pracy.
• Reakcja na rosnącą konkurencję między uczelniami w zakresie form przekazywania wiedzy.
Źródło: Collect Consulting, Kantor Doradcy w Zarządzaniu • Zmieniające się podejście uczniów, studentów i kursantów do wartości zdobytej wiedzy.
• Możliwości organizacji dodatkowej oferty nauczania, wynikające z dofinansowania kursów (studiów, szkoleń) ze środków publicznych (w tym
Z kształcenia ustawicznego korzystają osoby dorosłe na poziomie podstawowym, gimnazjalnym, zawodowym, jak również licealnym, głównie funduszy europejskich).
technicznym i policealnym. Zainteresowanie szkolnictwem podstawowym i gimnazjalnych jest bardzo małe, ponieważ większość osób posiada • Zmieniające się wymagania pracodawców podyktowane wymogami formalnymi, np. odnośnie wyższego wykształcenia kadry kierowniczej czy
wykształcenie na tym poziomie. W liceum ogólnokształcącym kształci się 15 883 osób, z czego 44,6% to kobiety. Do szkół zawodowych i liceów personelu medycznego (pielęgniarki) itp.
profilowanych dla dorosłych uczęszczało 3 729 osób, z czego 29% to kobiety. W szkołach policealnych kształciło się 2 580 osób. • Wynikająca z powyższych czynników potrzeba kontynuacji nauki w danym zawodzie.
Badania empiryczne, na podstawie których przeprowadzono charakterystykę sposobu funkcjonowania instytucji kształcenia ustawicznego • Wyniki analiz inwestycji planowanych w regionie, związanych z tworzeniem nowych miejsc pracy.
i wyższego w województwie dolnośląskim, przeprowadzone zostały z przedstawicielami:
• państwowych instytucji kształcenia wyższego; Duża część instytucji kształcenia ma w ofercie doradztwo zawodowe. Jednak żaden z respondentów nie opisał oferty doradztwa
• prywatnych instytucji kształcenia wyższego; zawodowego funkcjonującego w jego placówkach, jako rozwiązania systemowego, umożliwiającego celowe planowanie ścieżek kariery rozwoju
• publicznych ośrodków i instytucje kształcenia ustawicznego; zawodowego, w kontekście potrzeb dolnośląskiego rynku pracy.
• ośrodków i instytucji kształcenia ustawicznego niepublicznych o uprawnieniach szkoły publicznej;
• ośrodków i instytucji kształcenia ustawicznego niepublicznych bez uprawnień szkoły publicznej; Ścieżki zawodowe absolwentów wyższych uczelni
• niepublicznych organizacji świadczących usługi szkoleniowe; Analizę losów dolnośląskich absolwentów szkół wyższych na rynku pracy, ich ścieżek zawodowych, czynników decydujących o powodzeniu
• publicznych organizacji świadczących usługi szkoleniowe. i niepowodzeniu na rynku pracy i ewentualnej dalszej edukacji, przeprowadzono na podstawie badań jakościowych oraz ilościowych.
Na podstawie przeprowadzonych badań wnioskuje się, że w większości instytucji występuje dbałość o dostosowywanie programu Badanie przeprowadzono na próbie 604 absolwentów. Uzyskali oni 88,1% dyplomów na uczelniach publicznych, a prawie 12% - na
nauczania do potrzeb lokalnego rynku pracy bądź trendów ogólnokrajowych (modne zawody). Niektóre instytucje otwarte są również na współpracę niepublicznych.
z pracodawcami, dostosowując program do specyfiki konkretnych zawodów. W wielu instytucjach jednak nie prowadzi się obserwacji potrzeb Przeprowadzone badania wykazały, że zdecydowana większość respondentów studiowała na uczelniach mających siedzibę na terenie
rynku pracy. województwa dolnośląskiego – 86%, przy czym 80% we Wrocławiu. Po zakończeniu studiów 61% badanych podjęło pracę w mieście, w którym
Niektóre placówki w ramach struktury organizacyjnej posiadają odrębne działy zajmujące się badaniem zapotrzebowania na określoną studiowali. Natomiast spośród ankietowanych uczących się we Wrocławiu - 71,1% podjęła pracę w tym mieście.
ofertę edukacyjną i jeśli w danej placówce taki dział istnieje, bierze także udział w procesie podejmowania decyzji dotyczących zmian w ofercie. Obecnie ponad połowa respondentów (58%) jest zatrudniona na umowę o pracę. Niemal co siódmy badany absolwent uczelni wyższej
Zapotrzebowanie pracodawców na określone typy pracowników weryfikowane jest na podstawie badań rynku prowadzonych wśród nie pracuje (15%).
pracodawców oraz na bazie nieformalnej wymiany informacji z przedstawicielami lub zrzeszeniami pracodawców. Natomiast wśród potencjalnych Wśród respondentów 15% podjęło pracę w ciągu miesiąca po uzyskaniu dyplomu. Można zatem założyć, że była to w większości praca
klientów instytucji kształcenia (uczniów/ studentów/ słuchaczy/ kursantów) badania odbywają się najczęściej w formie badań rynku, głównie zgodna z wykształceniem. Podobnie, choć w mniejszym stopniu, mogło to mieć miejsce wśród badanych, którzy poszukiwali pracy od 1 do 3
z wykorzystaniem narzędzi badań ilościowych, jak ankiety audytoryjne, internetowe itp. miesięcy – 15% próby. Nieco mniej, bo 14% badanych absolwentów szukało pracy od 3 do 6 miesięcy oraz 13% powyżej pół roku.
Badania wykazały, że w poszczególnych instytucjach podejmuje się kroki dla zapewnienia jakości kształcenia, np. poprzez dostosowanie
treści programowych do potrzeb pracodawców. Dbałość o jakość odbywa się również poprzez dostosowanie kompetencji kadry nauczycieli do Tabela 4. Zatrudnienie respondentów z podziałem na formę (ujęcie subregionalne) (n=604)
prowadzenia zajęć wg nowych programów. W ramach zapewniania jakości kształcenia, instytucje podejmują wysiłki, aby dostosować zaplecze
materialne do właściwego przekazania wiedzy. jeleniogórski legnicko-głogowski wałbrzyski wrocławski m. Wrocław
Ważnym elementem kształcenia w zawodzie jest umożliwienie weryfikacji zdobytej wiedzy teoretycznej w trakcie praktyk zawodowych.
Badane instytucje wskazują, że swoim uczniom/kursantom również oferują takie formy dokształcania. O % O % O % O % O %
Przeprowadzone badania wskazują, że w instytucjach kształcenia ustawicznego i wyższego z terenu Dolnego Śląska w procesie zarządzania
Tak, jestem zatrudniony/-a
uwzględniane są elementy dbałości o jakość kształcenia adekwatnego do potrzeb rynku pracy. Jednak z wypowiedzi respondentów wynika, że 72 60,0 48 53,3 88 59,9 51 53,7 93 61,2
na umowę o pracę
procedury te są stosowane w małym zakresie i w nielicznej grupie placówek.
Jednostki niepubliczne wyróżniają się większą elastycznością w dostosowaniu oferty, wynikającą z finansowych możliwości dostosowania Tak, jestem zatrudniony/-a
4 3,3 6 6,7 8 5,4 6 6,3 7 4,6
zaplecza technicznego do potrzeb kształcenia. Jednak nie zawsze mają takie możliwości w odniesieniu do kadry nauczycielskiej. na umowę cywilno-prawną
W przeprowadzonych wywiadach pogłębionych duża część badanych twierdziła, że ich instytucja posiada przewagę konkurencyjną Tak, pracuję dla kilku firm,
3 2,5 1 1,1 4 2,7 1 1,1 6 3,9
na rynku kształcenia. Badani wskazywali przede wszystkim na przewagę jakościową. O przewadze cenowej wspominali przede wszystkim w tym na umowę o pracę
przedstawiciele instytucji publicznych, które oferują nieodpłatne kształcenie, co jest, zdaniem badanych, podstawową przewagą placówek
publicznych nad niepublicznymi. Tak, pracuję, jako freelancer 6 5 3 3,3 7 4,8 10 10,5 15 9,9
Według badanych, państwowe uczelnie wyższe dysponują lepszą kadrą naukową, z uwagi na prowadzoną w nich działalność naukową.
Dodatkowo dyplomy nadawane absolwentom przez Politechnikę Wrocławską i Uniwersytet Wrocławski postrzegane są za prestiżowe. Szkoły Nie pracuję 17 14,2 20 22,2 13 8,8 18 18,9 18 11,8
niepubliczne dążą do osiągnięcia prestiżu stawiając na jakość – jej wyznacznikiem, zdaniem badanych, są m.in. wysokie miejsca w ogólnopolskich
rankingach. Inne 18 15 12 13,3 27 18,4 9 9,5 13 8,6
Suma 120 100 90 100 147 100 95 100 152 100
Szkoły wyższe i ich finanse w 2009 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2010 r. Źródło: Collect Consulting, Kantor Doradcy w Zarządzaniu
12 13