1) Analiza ofert pracy 2) Żebractwo między potrzebą a zawodem 3) Seminarium "Informacja o runku pracy - źródła, wykorzystanie i kierunki zmian" 4) Współpraca polskich i czeskich służb zatrudnienia 5) Dekompresja społeczna jako metoda aktywizacji społecznej i zawodowej osób wykluczonych społecznie

1. NR4
publikacja bezpłatna
INFORMATOR
Dolnośląskiego Rynku Pracy i Edukacji
w w w. o b s e r w a t o r i u m . d w u p . p l
1
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

2. słowo wstępne „Sytuacja na dolnośląskim rynku pracy programiści, projektanci systemów komputerowych czy
lekarze. Rzadko poszukuje się w ten sposób również pra-
– badanie zapotrzebowania na zawody cowników na stanowiska kierownicze. Wyjątek stanowią
kwalifikacje i umiejętności” „kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych dzia-
W ramach projektu systemowego „Obserwatorium Dolno- łalności podstawowej w przemyśle przetwórczym”, dla któ-
śląskiego rynku Pracy i Edukacji” prowadzone są badania rych w urzędach pracy znalazło się nieco więcej ofert niż
P
jakościowe i ilościowe na temat rynku pracy i edukacji na w prasie i Internecie.
rzedstawiamy, ostatnie w tym na dolnośląskim rynku
roku, wydanie Informatora Dol- pracy - badanie zapo- Dolnym Śląsku. Poniżej prezentujemy fragment pierwszego Generalnie badanie pokazało, że – w porównaniu z pra-
nośląskiego Rynku Pracy i Edu- trzebowania na zawody, raportu cząstkowego z badania nr 1 - „Sytuacja na dolno- są i Internetem – urzędy pracy mają niewiele ofert pracy
kacji – kwartalnika przygotowywanego kwalifikacje i umiejętności oraz dwa śląskim rynku pracy – badanie zapotrzebowania na zawody w zawodach wymagających wyższego wykształcenia, za
kwalifikacje i umiejętności”. wyjątkiem nauczycieli. Urzędy pracy, to miejsca, w których
w ramach projektu „Obserwatorium raporty cząstkowe z Badania III -
Dolnośląskiego Rynku Pracy i Eduka- Badanie rynku edukacji ponadgimna- poszukuje się głównie różnego rodzaju robotników, pracow-
1. Analiza ofert pracy publikowanych ników obsługi i pracowników biurowych niższego szczebla
cji”. zjalnej. Uwadze Czytelników polecam
szczególnie fragment raportu cząst- za pośrednictwem publicznych służb (robotników pomocniczych, sprzątaczki, pracowników admi-
Koniec roku to czas refleksji i pod- kowego z Badania I, który zamieści- zatrudnienia oraz innych źródeł. nistracyjno-biurowych itp.) oraz sprzedawców (ale już nie
sumowań. Mijający rok 2010 był liśmy w niniejszym wydaniu Informa- – handlowców).
dla Obserwatorium rokiem ciężkiej Celem analizy ofert pracy jest uzyskanie informacji o naj-
tora. Wymienione raporty, dostępne
i wytężonej pracy. Rokiem trudnym, częściej poszukiwanych zawodach i związanych z nimi wy- Zawody najczęściej poszukiwane za pośrednictwem publicznych
są na stronie Obserwatorium Dolno- służb zatrudnienia i poza nimi.
bo pierwszym, poświęconym budowa- maganiach. Oferty pracy, mimo często krótkiej formy, mogą
śląskiego Rynku Pracy i Edukacji pod
niu fundamentów, kreowaniu nowych wskazywać, jakie branże i przedsiębiorstwa zwiększają za-
adresem www.obserwatorium.dwup. Poza
pomysłów, wypracowywaniu stan- trudnienie i dynamicznie rozwijają się. Zawód Urzędy pracy urzędami
pl. w zakładce Biblioteka. pracy
dardów współpracy i kształtowaniu Przebadane zostały oferty pracy publikowane w pierwszym Sprzedawcy i demonstratorzy 533 359
wizerunku Obserwatorium Dolnoślą- Dziękuję wszystkim Autorom za pełnym tygodniu każdego miesiąca od stycznia do września Agenci do spraw sprzedaży (handlowcy) 146 649
skiego Rynku Pracy i Edukacji. współpracę i zapraszam Czytelni- 2010 roku. Analizie zostały poddane ogłoszenia z ofertami Pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowani 629 120
ków do nadsyłania prac dotyczących pracy na terenie województwa dolnośląskiego, publikowa- Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne 230 168
Pierwsza połowa roku to przede rynku pracy i edukacji. ne przez Gazetę Wyborczą (wydanie regionalne) i Gazetę Kierowcy samochodów ciężarowych 117 199
wszystkim nawiązanie współpracy Wrocławską. Przebadano również oferty udostępnianie na Kucharze 114 138
z przedstawicielami nauki i eduka- Z okazji Świąt Bożego Narodzenia największych portalach pośrednictwa pracy, tj.: Fryzjerzy, kosmetyczki i pokrewni 83 167
cji, podczas przygotowanego przez wszystkim pracownikom Publicznych • www.jobpilot.pl, Gospodarze budynków 233 15
zespół seminarium oraz prace nad Służb Zatrudnienia oraz Czytelnikom • www. praca.onet.pl, Kelnerzy i pokrewni 90 154
stroną projektu i budową Biblio- Informatora życzę, by ten świąteczny • www. gratka.pl/praca, Pracownicy administracyjni, sekretarze i pokrewni 181 55
tek, w tym Biblioteki Internetowej. czas upłynął Wam w serdecznej, • www. pracuj.pl Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania gdzie indziej
69 165
Dotychczas zgromadzono w nich rodzinnej atmosferze i był przepeł- • www. hrk.pl niesklasyfikowani
łącznie 386 pozycji, a statystyka niony radością z chwil wspólnie prze- Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 69 140
korzystania ze strony Obserwato- żywanych z najbliższymi. W 2011 roku Dodatkowo do analizy zostały włączone wszystkie ogłosze- Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 135 58
rium wyniosła 2837 odsłon. Wiosną życzę wszystkim powodzenia w życiu nia dostępne na stronach internetowych: Murarze i pokrewni 89 93
opublikowaliśmy również pierwsze osobistym i satysfakcji z pracy. Niech • strony podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia Magazynierzy i pokrewni 110 62
wydanie Informatora. nadchodzący rok przyniesie spełnie- w województwie dolnośląskim Programiści 7 165
nie pragnień zarówno osobistych jak • strony WWW Akademickich Biur Karier działających na
Mechanicy pojazdów samochodowych 73 90
Druga połowa roku to kolejne semina- i zawodowych oraz obfituje w same terenie województwa dolnośląskiego.
Inżynierowie i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani 10 128
rium i spotkanie z przedstawicielami dobre wydarzenia! Księgowi 70 51
pracodawców, a także najważniejsze • strony WWW Ochotniczych Hufców Pracy działających Pośrednicy ubezpieczeniowi 16 96
na terenie województwa dolnośląskiego.
efekty działań zrealizowanych przez Spawacze i pokrewni 65 46
zespół Obserwatorium - trzy raporty Monika Kwil-Skrzypińska Badanie ogłoszeń o poszukiwaniu pracowników objęło rów- Cieśle, stolarze budowlani i pokrewni 35 73
cząstkowe z Badania I - Sytuacja Dyrektor DWUP nież oferty publikowane za pośrednictwem powiatowych Specjaliści szkolnictwa i wychowawcy gdzie indziej niesklasyfikowani 27 69
urzędów pracy województwa dolnośląskiego. Oferty do Pracownicy do spraw finansowych i handlowych gdzie indziej niesklasyfikowani 22 72
Kierowcy samochodów osobowych 50 43
analizy były zbierane w tych samych okresach, w których
Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności
analizowane były ogłoszenia o poszukiwaniu pracowników podstawowej w budownictwie
7 85
opublikowane poza publicznymi służbami zatrudnienia. Nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych 76 13
Poniżej przedstawiono listę najczęściej poszukiwanych za- Betoniarze 26 63
wodów występujących w ofertach pracy publikowanych za Piekarze, cukiernicy i pokrewni 41 47
Robotnicy budowlani robót stanu surowego i pokrewni gdzie indziej
pośrednictwem publicznych służb zatrudnienia oraz innych niesklasyfikowani
40 44
źródeł, przy czym ujęto w niej tylko takie zawody, na któ- Specjaliści do spraw finansowych 16 66
re sumaryczna liczba zarejestrowanych ofert (w urzędach Projektanci i analitycy systemów komputerowych 5 74
pracy i portalach) wynosiła co najmniej 45. Tabela pokazu- Pracownicy usług ochrony gdzie indziej niesklasyfikowani 0 78
je, że urzędy pracy są uważane za nieodpowiednie miejsce Sekretarki 53 22
przede wszystkim dla zamieszczania ofert skierowanych Ustawiacze–operatorzy obrabiarek skrawających do metali 38 35
do wysoko wykwalifikowanych specjalistów, takich jak np.
2 3

3. Poza
się w takich zawodach jak: kucharze; kelnerzy i pokrewni; fry- w gospodarstwie domowym: sprzątanie, opieka nad innymi,
URZĘDY PRACY POZA URZĘDAMI PRACY
Zawód Urzędy pracy urzędami zjerzy, kosmetyczki i pokrewni; sprzedawcy i demonstratorzy. szycie. Kobiety bywają też poszukiwane na stanowiska admi-
pracy
Procent Procent Są to zawody, w których pracować mogą przedstawiciele obu nistracyjne i biurowe.
Wymagania Wymagania
Farmaceuci 2 71 ofert ofert płci, jednak pracodawcy z różnych przyczyn preferowali na to
Monterzy instalacji i urządzeń sanitarnych 26 45
Wymagane wykształcenie co najmniej
konkretne stanowisko kobietę albo mężczyznę. Najczęściej poszukiwane zawody (KZiS 2007)
25,03% Doświadczenie zawodowe w branży/ 35,00%
Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności
podstawowej w handlu hurtowym i detal
2 68 średnie ogólnokształcące na podobnym stanowisku wśród ofert skierowanych do kobiet.
Robotnicy budowy dróg i pokrewni 28 40 Staż pracy wymagany 23,20% Określenia sposobu pracy 21,40% Najczęściej poszukiwane zawody (KZiS 2007)
wśród ofert skierowanych do mężczyzn. Poszukiwane zawody Liczba ofert Odsetek ofert
Informatycy gdzie indziej niesklasyfikowani 5 63 Wymagane wykształcenie zasadnicze 22,89% Umiejętności komunikacyjne 19,80%
Specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzkimi 24 42
zawodowe Fryzjerzy, kosmetyczki i pokrewni 86 16,1%
Doświadczenie zawodowe w branży/na 19,43% Znajomość branży
Recepcjoniści i rejestratorzy 37 28 18,10% Sprzedawcy i demonstratorzy 76 14,2%
podobnym stanowisku
Pracownicy domowej opieki osobistej 10 55 Poszukiwane zawody Liczba ofert Odsetek ofert
Wymagane umiejętności zawodowe Kelnerzy i pokrewni 58 10,9%
Specjaliści do spraw rynku nieruchomości 5 60 Obsługa komputera 9,35% lub znajomości narzędzi dla 17,20%
wymaganego stanowiska Kucharze 20 15,2%
Ślusarze i pokrewni 36 28 Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne 41 7,7%
Inżynierowie budownictwa i inżynierii środowiska 9 54 Uprawnienia zawodowe 8,55% Motywacja 14,80%
Kelnerzy i pokrewni 10 7,6% Osoby do towarzystwa 34 6,4%
Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych 21 41 Wymagane umiejętności zawodowe Wymagane wykształcenie wyższe Pracownicy domowej opieki osobistej 22 4,1%
lub znajomości narzędzi dla 7,51% 14,60% Magazynierzy i pokrewni 8 6,1%
Kierownicy działów marketingu i sprzedaży 2 60 – magisterskie, inżynierskie
wymaganego stanowiska
Lekarze 2 60
Wykształcenie wyższe magisterskie, Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki metali 8 6,1% Krawcy, kapelusznicy i pokrewni 22 4,1%
7,13% Języki obce wymagane – angielski 12,90%
Dekarze 31 29 inżynierskie
Szwaczki, hafciarki i pokrewni 45 14 Znajomość oprogramowania MS Fryzjerzy, kosmetyczki i pokrewni 7 5,3%
Prawo jazdy kat. B 6,75% Office 11,70% Źródło: GALLUP, badanie ogłoszeń o pracę 2010
Robotnicy pomocniczy w rolnictwie i pokrewni 16 42
Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 7 5,3%
Dyrektorzy generalni, wykonawczy i prezesi 3 54 Średnie zawodowe (technikum) 5,85% Prawo jazdy kat. B 11,40%
Stolarze i pokrewni 38 18 Podstawowe 5,30% Dyspozycyjność 9,90% Sprzedawcy i demonstratorzy 5 3,8%
Kierownicy małych przedsiębiorstw w handlu hurtowym i detalicznym 5 49
Uprawnienia zawodowe 7,10% Ustawiacze – operatorzy obrabiarek skrawających Wymagania stawiane kobietom to poza doświadczeniem
5 3,8%
Osoby do towarzystwa 0 54 do metali i określonym wiekiem to głównie umiejętności miękkie, samo-
Wymagane wykształcenie średnie
Lakiernicy 22 29
ogólnokształcące (liceum) 7,10% organizacja, motywacja i dyspozycyjność. Kandydatka do pra-
Tynkarze i pokrewni 9 42
Wymagane wykształcenie prawnicze 7,10% Źródło: GALLUP, badanie ogłoszeń o pracę 2010 Najczęściej cy powinna znać język obcy, najlepiej angielski albo niemiecki,
Portierzy, woźni i pokrewni 40 10 i umieć obsługiwać pakiet MS Office. Od kobiet często wyma-
Preferowana kobieta 6,70%
Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności
23 27 ga się wykształcenia odpowiadającego danemu stanowisku,
podstawowej gdzie indziej niesklasyfi Wymagania stawiane mężczyznom to przede wszystkim do- stąd poziom i typ wymaganej edukacji jest bardzo zróżnico-
Kierownicy małych przedsiębiorstw w budownictwie 4 46 Źródło: dane powiatowych urzędów pracy
świadczenie, młody wiek, wykształcenie odpowiadające sta- wany.
Elektromonterzy 28 21 oraz badanie Gallupa, opracowanie: Gallup
nowisku (zwykle zasadnicze zawodowe i ekonomiczne, bizne-
Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych 24 24
Wszystkie zaprezentowane powyżej analizy wskazują, że pra- sowe, finansowe) oraz znajomość języka obcego (najczęściej
Kasjerzy i sprzedawcy biletów 34 13
codawcy publikujący swoje oferty za pośrednictwem urzędów angielski, niemiecki albo francuski). Często oczekiwano od
Kierownicy pozostałych wewnętrznych jednostek organizacyjnych gdzie indziej
15 32 kandydata motywacji i dyspozycyjności, kucharze potrzebo- Najczęściej pojawiające się wymagania
niesklasyfikowani pracy, liczą na zupełnie innych potencjalnych kandydatów niż wśród ofert skierowanych do kobiet.
Nauczyciele szkół podstawowych 34 12 ci, którzy publikują ogłoszenia w prasie albo Internecie. wali natomiast książeczki sanepidu.
Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności Liczba
podstawowej w przemyśle przetwórczym
24 21 Oferty pracy publikowane w urzędach adresowane są do osób Wymagania Procent ofert
o niższych kwalifikacjach oraz bezrobotnych, czyli osób mają- ofert
Robotnicy budowlani robót wykończeniowych i pokrewni gdzie indziej Doświadczenie zawodowe w branży/na podobnym
2 43
niesklasyfikowani cych zapewne mniejsze oczekiwania od pracodawców. W ofer- Najczęściej pojawiające się wymagania 86 16,1%
stanowisku
Źródło: Dane powiatowych urzędów pracy, opracowanie: GALLUP tach tych nie tylko są niższe wymagania, ale także pojawia się wśród ofert skierowanych do mężczyzn.
Wiek 59 11,0%
mniej szczegółów dotyczących proponowanego zatrudnienia.
Wymagania Liczba ofert Procent ofert Określenia sposobu pracy 51 9,6%
Z kolei potencjalni odbiorcy ogłoszeń publikowanych w prasie
Inny charakter poszukujących pracy klientów urzędów pracy Znajomość branży 36 6,7%
i Internecie to niekoniecznie bezrobotni, ale także – a może Wiek 35 26,5%
i niepublicznych służb zatrudnienia widać również w zesta-
przede wszystkim – osoby, które chcą zmienić obecną pracę Doświadczenie zawodowe w branży/na podobnym Umiejętności komunikacyjne 34 6,4%
wieniu rodzaju wymagań pod adresem potencjalnych kan- stanowisku
31 23,5%
na lepszą. Stąd pracodawcy bardziej dbają o dokładne przed- Dyspozycyjność 31 5,8%
dydatów do pracy, które formułowane są w ogłoszeniach. Wymagane wykształcenie zasadnicze zawodowe 16 12,1%
stawienie swojej oferty (więcej szczegółów), bo zdają sobie
Wymagania przedstawione są w poniższej tabeli, przy czym Wymagane wykształcenie ekonomiczne, biznesowe, Motywacja 27 5,1%
sprawę, że odbiorcy nie jest wszystko jedno, gdzie będzie 16 12,1%
dla jasności obrazu zaprezentowano jedynie te wymagania, finansowe
pracował. Oferty spoza urzędów zawierają tez więcej wyma- Języki obce wymagane – angielski 23 4,3%
które pojawiły się co najmniej w 5% ogłoszeń. Uprawnienia zawodowe 10 7,6%
gań dotyczących kwalifikacji pozaformalnych – tzn. nie tyl- Znajomość oprogramowania MS Office 22 4,1%
ko poziom wykształcenia, czy jakieś uprawnienia, ale także Dyspozycyjność 8 6,1%
W ogłoszeniach z urzędów pracy oczekiwano na ogół speł-
nienia pewnych wymagań formalnych (odpowiedni poziom umiejętności interpersonalne, znajomość języków, orientacja Motywacja 7 5,3%
Źródło: GALLUP, badanie ogłoszeń o pracę 2010
wykształcenia) oraz jakiegoś doświadczenia (staż pracy, do- w branży itp. Języki obce wymagane – angielski 7 5,3%
świadczenie na podobnym stanowisku). Jakiekolwiek umie-
jętności (np. obsługa komputera, umiejętności zawodowe) Znajomość branży 6 4,5%
czy uprawnienia (uprawnienia zawodowe, prawo jazdy) po- 2. Zróżnicowanie ofert dla kobiet i mężczyzn Prawo jazdy kat. B 6 4,5% Czytelników zainteresowanych szczegółowymi wynikami ba-
jawiały się znacznie rzadziej. Na tej liście zupełnie nie zna- Wśród przebadanych ogłoszeń (poza publicznymi służbami Umiejętności komunikacyjne 6 4,5% dań zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej Obser-
lazły się oczekiwania formułowane zwykle pod adresem kan- zatrudnienia) 5,2% (534) zawierało informacje o preferowa- watorium, znajdującej się pod adresem: www.obserwatorium.
dydatów do pracy na bardziej odpowiedzialne stanowiska Określenia sposobu pracy 6 4,5%
niu kobiety, a 1,3% (132) o preferowaniu mężczyzny na dane dwup.pl (zakładka Biblioteka, podzakładka Raporty).
(umiejętności komunikacyjne czy menedżerskie, znajomość stanowisko. Bezpośrednio zapisane wymaganie kobiety jako Minimum sanitarne 6 4,5%
języków obcych itp.). Zestaw wymagań formułowanych w pracownika było znacznie częstsze. Można jednak podejrze-
ogłoszeniach spoza urzędów pracy odzwierciedlał stwier- wać, że wiele ogłoszeń skierowanych głównie do mężczyzn Źródło: GALLUP, badanie ogłoszeń o pracę 2010
dzony wcześniej fakt, że wśród ogłoszeń publikowanych w nie miało tego typu adnotacji. Wiele zawodów, np. budowla-
prasie czy Internecie więcej w porównaniu do urzędów pra- nych, uważanych jest typowo za męskie, więc poszukujący
cy było ofert skierowanych do osób o wyższych kwalifika- pracowników nie mieli potrzeby dodatkowego zaznaczania, Zawody, w których pojawiały się preferencje dotyczące wy-
cjach. że zależy im na pracowniku-mężczyźnie. Wyłącznie mężczyzn łącznie kobiet, to przede wszystkim: pomoce i sprzątaczki
wskazywano głównie w takich zawodach, jak operatorzy róż- biurowe, hotelowe i podobne; osoby do towarzystwa; pra-
nego rodzaju maszyn oraz magazynierzy i pokrewni. Adnota- cownicy domowej opieki osobistej; krawcy kapelusznicy
cje dotyczące płci, zarówno kobiet jak i mężczyzn, pojawiają i pokrewni. Są to więc prace związane ze zdolnościami ko-
munikacyjnymi oraz z umiejętnościami przydatnymi często
4 5

4. Obserwując żebraków nie sposób po- bę wyciszenia własnego sumienia. Ruch w centrum powoli się zmniej-
minąć innych elementów ich funkcjo- Taka forma jest prostsza może mniej sza, robi się ciszej, znikają wycieczki.
nowania – osoby pomagające. Żywię kosztowna niż poświęcenie potrzebu- Żebrak opuszcza swoje miejsce i wy-
głębokie przekonanie, i nie jestem jącym czasu czy umiejętności. Wrzu- daje swój zarobek. Jeden wydaje go
w nim odosobniona, że gdyby prze- cenie paru groszy jest łatwiejsze niż na przyjemności: automaty do gier,
chodnie nie wrzucali pieniędzy do że- praca wolontariacka, który dla mnie lody, gry. Drugi kupuje jedzenie, trzeci
braczych skarbonek, to cały proceder jest jedną z cenniejszych form wspar- alkohol, czwarty może nawet wpłaca
d wiosny do jesieni centra temu patrole pracowników socjal- na to, by przestałby być atrakcyjny. Prawdopo- cia, czy zainteresowanie się potrze- pieniądze do banku. Potem wracają
dużych miast wypełniają tu- nych, straży miejskiej i policji. Sama chociaż na dobnie zmotywowałoby to proszących bami najbliższych - rodziny, sąsiadów, do swoich domów o różnym standar-
ryści, mieszkańcy chcący nosiłam kiedyś w torebce karteczki chwilę zaintereso- wać swoim o datek do poszukania innych źródeł kolegów. Współczesny świat dyspo- dzie. Jeden wraca do domu, inny do
nacieszyć się słońcem i ... z informacjami o siedzibie Miejskiego towarem. Jeszcze inni półgłosem py- zarobkowania. Być może podjęcie le- nuje możliwościami wspierania osób mieszkania, niekiedy do schroniska lub
żebracy. Można traktować Ośrodka Pomocy Społecznej, nocle- tają czy mogę kupić im coś do jedze- galnej pracy stałoby się opłacalne. Co rzeczywiście ubogich, chorych, czy po prostu do przysłowiowego karto-
to jako swoisty folklor, ele- gowni i schroniska, kuchni charyta- nia. Niektórzy w swoim zachowaniu jednak sprawia, że wciąż w puszkach w każdy inny sposób będących w po- nu. Jeden wieczór spędza sam, drugi
ment kultury danego miej- tywnych i rozdawałam je ludziom, są bardziej nachalni. Potrafią zacho- i kapeluszach żebraków widać monety? trzebie. Mamy mnóstwo kompeten- z rodziną. Następnego dnia, późnym
sca. Można zastanowić się którzy prosili mnie o pomoc. Niewielu dzić drogę, po odmowie chwilę iść tnych instytucji i organizacji specjali- rankiem znowu zajmą swoje miejsca
jaka sytuacja pchnęła daną osobę do jednak żebraków z tej oferty korzy- za daną osobą, złapać za rękaw, wy- zujących się w efektywnym wsparciu. w centrum.
żebrania. Można rzucić jakiś grosz. sta. Potwierdzają to dane wrocław- krzyknąć jakiś epitet. Wyjątkowości Większość pomagających uważa, że
Każdy może dokonać darowizny lub
Można udawać obojętność przecho- skiej Straży Miejskiej. Wynika z nich, tych zachowań sprawiają, że chociaż osoba żebrząca jest w beznadziejnej
przekazać 1% swojego podatku na Anna Gazda
dząc obok rozstawionych puszek, ko- że na 47 interwencji wobec żebraków na chwilę, żebrak jest w centrum sytuacji, a żebranie jest jej ostatnią
Organizacje Pożytku Publicznego. Po Centrum Informacji
szyków i kartek z „proszę o datek”, 26 osób nie chciało w ogóle słuchać naszej uwagi. Zostaje zauważony, deską ratunku. Wrzucając złotówki są i Rozwoju Społecznego
co więc wrzucać swoje ciężko zaro-
„jestem bezrobotna, mam na utrzy- o możliwości skorzystania z pomocy. czasem nawet zapamiętany. przekonani, że pieniądze zostaną wy-
bione pieniądze do pojemnika kogoś
maniu troje dzieci”, „zbieram na Czy więc na pewno potrzebują takiej korzystane zgodnie z deklarowanym
nieznajomego, kto na pewno nie za-
protezę nogi”. Co bardziej szczerzy pomocy? celem. Dając pieniądze zwalniają się
Zdarza się niestety, że żebractwo płaci podatku i rzadko kiedy wyda te
piszą „zbieram na piwo”. Pewnego z moralnego obowiązku zaintereso-
nie jest jedynie wyborem proszącego pieniądze tak jakbyśmy chcieli? Ciśnie
popołudnia podszedł do mnie męż- wania druga osobą. Nie dociekają ja-
o pomoc. Niekiedy żebrak swój wy- mi się na usta: Czy naprawdę stać
czyzna w średnim wieku. Towarzyszył kiej tak naprawdę pomocy potrzebuje
proszony zysk dzieli z innymi, z tymi Cię na to, żeby wyrzucać pieniądze na
mu zapach alkoholu. „Przepraszam żebrak. Realizują specyficzną potrze-
którzy oferują mu swoistą ochronę, ulicę?
piękną Panią, przepraszam za piękną
dach nad głową. Przypomina to znane
Panią, ale czy mogłaby Pani ...” wypo-
kadry z filmów traktujących o handlu
wiada na jednym wydechu, a mi wy-
ludźmi. Takie przypadki obserwujemy
rywa się: „Jeśli chce mnie Pan pro-
szczególnie w odniesieniu do obywa-
sić o pieniądze, to ich Panu nie dam,
teli i dzieci państw bałkańskich. Ze
ale jeśli potrzebuje Pan innej pomocy
względu na swoją bezradność nie
to słucham”. Po chwili zdziwienia
mogą się przeciwstawić. Spędza-
nieznajomy wykrzykuje „Sama sobie
jąc czas wolny w restauracyjnych
żryj to g... u księdza”. Odchodzi.
ogródkach można usłyszeć „wymianę Celem spotkania było nawiązanie współ-
zdań” pomiędzy żebrakami dotyczącą pracy oraz wypracowanie rozwiązań
Kiedyś byłam bardziej skłonna wrzu-
wchodzenia na „cudzy teren”. Rów- usprawniających gromadzenie i wymia-
cać złotówki do pojemników żebraków,
nież nastolatki tworzą grupy żebra- nę informacji pomiędzy instytucjami
dzielić się tym co miałam w torebce.
Przyglądając się konkretnym osobom cze. Świadcząc usługi rozrywkowe działającymi na regionalnym rynku pra-
Teraz wyposażona w doświadczenie
odkrywamy, że w ten niecodzienny z gatunku pokaz tańca break dance, W dniu 5 listopada 2010 r. w hotelu Diament we Wrocławiu, od- cy. Uczestniczyli w nim przedstawiciele
pracownika socjalnego w sześćset-
sposób realizują oni potrzebę kon- magiczne sztuczki uzyskują niekiedy było się seminarium przygotowane w ramach projektu „Obserwa- z organizacji zrzeszających pracodaw-
tysięcznym mieście (Wrocław) nie
taktu społecznego i zwrócenia na dochody dużo wyższe niż ich potrze- torium Dolnośląskiego Rynku Pracy i Edukacji”. ców, działających na rzecz aktywności
daję pieniędzy na ulicy.
siebie uwagi. Nawet jeśli utrzymują by. Nie uczą się szacunku do pracy, gospodarczej, integracji środowiska
tę samą pozycję ciała przez kilka go- nauki i pieniądza. Żyją jak niebieskie przedsiębiorców oraz wspierających
Niektórych żebraków znam już z wi- dzin, a osoby obok zmieniają się to ptaki, bez perspektywy. Narażeni są rozwój przedsiębiorczości na terenie
dzenia, tak jak zna ich wielu miesz- i tak mają poczucie bycia w tłumie. przy tym na uzależnienia, przemoc, Dolnego Śląska, m. in. z: Federacji Pra-
kańców Wrocławia. To zastanawia- Są oni niekiedy jedynym stałym, ży- wyzysk. codawców Polski Zachodniej, Związku
jące, że niektórzy pomimo udzielanej wym elementem krajobrazu ulicy. Ich Pracodawców Dolnego Śląska, Polskiej
im pomocy nadal wybierają tę aktyw- sytuacja, zachowanie lub rekwizyty Organizacji Pracodawców Osób Nie-
Podobnie rzecz ma się z dorosłymi
ność. Dlaczego? nie należą do codzienności zwykłe- pełnosprawnych, Dolnośląskiej Woje-
żebrakami. Dla większości z nich że-
go przechodnia. Najtrudniejsze są wódzkiej Komendy Ochotniczych Huf-
bractwo to praca w znaczeniu za-
sytuacje gdy takim rekwizytem jest ców Pracy oraz przedstawiciele izb
Niewątpliwie dla jednych jest to po- robkowym. Gdy przyglądam się tej
dziecko. Wystawione przez swoich rzemieślniczych oraz cechów rzemiosł
trzeba finansowa. Wiem, że osoby, pracy, temu zawodowi to ma ona
opiekunów na widok publiczny z całą różnych i małej przedsiębiorczości.
które potrzebują pomocy, w moim wiele wspólnego z każdym innym za-
mieście ją znajdą. Mamy świetnie swoją bezradnością lub niepełno- wodem. Ma określone miejsce, czas,
sprawnością. Niekiedy żebracy do- Seminarium było drugim spotkaniem,
przygotowane instytucje i służby który jest na nią przeznaczany, re-
słownie „wchodzą” w kontakt z prze- w ramach planowanego cyklu spotkań
publiczne, organizacje pozarządo- kwizyty, uniform – strój żebraka,
chodniami lub gośćmi restauracji. w projekcie realizowanym przez Dolno-
we, które od wielu lat świadczą po- określone czynności czy przyjmowa-
Podchodzą, zaczepiają, proponują śląski Wojewódzki Urząd Pracy - „Ob-
moc na rzecz ludzi ubogich. Trzeba ne figury.
zakup kwiatów, maskotek, porcela- serwatorium Dolnośląskiego Rynku
czasem tylko żebrzącym pokazać,
nowych figurek. Mają różne pomysły Pracy i Edukacji”.
że taka możliwość istnieje. Służą
6 7

5. spółpraca polskich i cze- praca transgraniczna pomaga w łago- Dolnośląskie publiczne służby zatrudnie- rzeniu sieci wymiany informacji o sytuacji zagadnień polityczno – gospodarczych Była to pierwsza próba podjęcia regu-
skich służb zatrudnienia? dzeniu niekorzystnych skutków istnienia nia kontaktują się z Czechami realizując na rynku pracy, a w szczególności o wol- Republiki Czech, czy kurs językowy, pro- larnej współpracy z Krajem Kralovohra-
Na pozór temat nieco „hob- owych granic, a także przezwyciężaniu postanowienia uchwalonych przez sej- nych miejscach pracy i poszukiwanych wadzony innowacyjną metodą on-line, deckim. DWUP i Urząd Pracy w Hradec
bystyczny”, ale po zastano- skutków położenia terenów przygranicz- mik Priorytetów współpracy zagranicz- pracownikach. Dzięki udziałowi w pro- uwzględniającą różne poziomy zaawan- Kralove poprzez udział w projekcie po-
wieniu dochodzimy do wniosku, że przy- nych na narodowych obrzeżach państw nej województwa. Dokument ten okre- jekcie ponad 200 osób poznało syste- sowania uczestników, a także słowni- stanowiły podnieść efektywność obsługi
słowiowy Kowalski z Bogatyni pracuje we oraz służy poprawie warunków życio- śla m.in. główne cele oraz priorytety my prawne i sposób działania instytucji ctwo branżowe z zakresu rynku pracy. swoich klientów bez względu na to, z ja-
Frydlandzie, a Nowak z Wałbrzycha wi- wych osiadłej tam ludności. Współpra- geograficzne współpracy zagranicznej, rynku pracy w Polsce i Czechach, a co kiego kraju pochodzą i wyposażyć pra-
duje rodzinę w weekendy, bo na co dzień ca ta obejmować powinna wszystkie wśród których ważne miejsce zajmują najważniejsze – wskazano potrzebę sta- Tygodniowe wymiany doświadczeń re- cowników w gruntowną wiedzę na temat
należy do załogi Škody w Mlada Boleslav. dziedziny życia kulturalnego, społecz- porozumienia o współpracy z Krajem łej wymiany informacji pomiędzy czeskimi alizowane były każdorazowo dla 8 rynku pracy w sąsiadującym kraju.
Pracują legalnie. Odprowadzają podatki. nego i gospodarczego, a także rozwoju Libereckim i Kralovohradeckim – bezpo- i polskimi urzędami pracy w celu poszuki- osobowych grup na przełomie maja
Mają w miarę dobry socjal i opiekę zdro- związanej z nim infrastruktury. Wiedza średnimi sąsiadami województwa dolno- wania rozwiązań wspólnych problemów. i października 2008 roku i odbyły się we Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy zre-
wotną. Ktoś kiedyś im tę pracę załatwił. o sąsiedzie i zrozumienie jego społecz- śląskiego. wszystkich Urzędach Pracy Kraju Libe- alizował projekt współpracy z polskimi
Może dostali ją przez urząd pracy. A je- nej, kulturowej, językowej i ekonomicznej Kolejnym krokiem i zarazem kontynua- reckiego, tj. w Czeskiej Lipie, Jabloncu i czeskimi urzędami pracy, które funkcjo-
śli nie – to dlaczego nie Jeśli chodzi o korzyści cją współpracy było zaproszenie Dolno- nad Nisou, Libercu i Semily. Po powrocie nują na obszarze Euroregionu Glacensis
przez urząd pracy?! wynikające ze współpracy śląskiego Wojewódzkiego Urzędu Pracy z tygodniowego pobytu u czeskich kole- i były zainteresowane przeprowadze-
na szczeblu międzynaro- w charakterze partnera do projektu pn.: gów uczestnicy podkreślali, że program niem szkolenia, wizyt studyjnych, a tak-
Aby ostatnie pytanie dowym, na pierwszy plan „What about you?” realizowanego przez merytoryczny wymian był bardzo boga- że wspólnych konferencji poświęconych
nie pozostało otwar- wysuwa się dążenie do Urząd Pracy w Czeskiej Lipie w ramach ty i - poza teoretycznymi zagadnieniami transgranicznemu rynkowi pracy. Wśród
te, należy zdać sobie podniesienia jakości i po- Programu Uczenie się przez całe życie dotyczącymi rynku pracy - uwzględniał polskich uczestników znalazły się: Po-
sprawę, że głównym prawy oferowanych usług. - Leonardo da Vinci przy współpracy PUP również praktyczne przedstawianie róż- wiatowy Urząd Pracy w Dzierżoniowie,
nośnikiem informacji Dążenie to jest realizo- w Bolesławcu, PUP w Jeleniej Górze, nic jakie panują po obu stronach granicy, Kłodzku, Strzelinie, Świdnicy, Wałbrzy-
jest wymiana wiedzy wane głównie poprzez wy- PUP w Kłodzku, PUP w Lubaniu, PUP m.in. poprzez wizyty w zakładach pracy chu i Ząbkowicach Śl. Głównym partne-
oraz stwarzanie możliwości do mianę doświadczeń, a także we Lwówku Śl., PUP w Wałbrzychu oraz oraz szkołach zawodowych. Dopełnie- rem czeskim w projekcie był Urząd Pracy
jej uprawiania. Inaczej mówiąc bezpośrednią obserwację PUP w Ząbkowicach Śl. Projekt przewi- niem wymian był program kulturowy. w Hradec Kralove, przy czym we wszyst-
urząd pracy w Czechach musi zasad funkcjonowania bliź- dywał cztery wizyty studyjne ośmiooso- kich wydarzeniach brały udział również
wiedzieć, że odpowiednio wy- niaczych instytucji w celu bowych grup pracowników urzędów pracy Zgodnie z zasadami programu Leonardo Urzędy Pracy w Chrudimiu, Jičíně, Ná-
kwalifikowany Kowalski szuka ulepszenia i modernizacji z Liberca, Semily, Jablonca i Czeskiej Lipy da Vinci, każdy z realizowanych projek- chodě, Pardubicích, Rychnově nad Kněž-
pracy i jest gotowy dojeżdżać własnych struktur. Istotny w polskich Powiatowych Urzędach Pracy. tów musi być zakończony materialnym nou, Trutnově, Ústí nad Orlicí.
codziennie do miejsca zatrudnie- aspekt współpracy stanowi Wizyty były realizowane przy współudziale efektem, stanowiącym rodzaj podsumo-
nia, natomiast Nowakowi należy również potrzeba budowy DWUP który organizacyjnie i merytorycz-
, wania zdobytych doświadczeń. W przy- Projekt miał intensywny przebieg. Na
zapewnić hotel. A urząd pracy oferty adekwatnej do po- nie wspierał wymianę doświadczeń. Dla padku „Wymian i spotkań transgranicz- wstępie zbadano potrzeby szkoleniowe
w Polsce musi wiedzieć, że ma trzeb lokalnego/ regionalne- każdej z grup opracowano bogaty pro- nych” efektem tym było wypracowanie personelu. Okazało się, iż największą po-
w ewidencji obu wykwalifikowa- go rynku pracy czy eduka- gram ukierunkowany przede wszystkim na materiału informacyjnego, obejmującego pularnością cieszą się takie tematy, jak:
nych (bądź niewykwalifikowa- cji, a także współdziałanie zapoznanie uczestników z funkcjonowa- wybór zagadnień poruszanych podczas kompetencje urzędów pracy w Polsce
nych) panów, a ich zatrudnienie w zakresie opanowywania niem poradnictwa zawodowego oraz opie- wymian, ściśle związanych z rynkiem pra- i w Czechach, wspieranie pracodawców
jest możliwe np. u południowych niekorzystnych zjawisk ką społeczną w Polsce. W programach cy w Polsce i Czechach. Materiał szkole- w tworzeniu nowych miejsc pracy, źródła
sąsiadów, po przeprowadzeniu i tendencji. nie zabrakło również elementu kulturowe- niowo-informacyjny został zamieszczony finansowania publicznych służb zatrud-
odpowiedniego szkolenia w Pol- go, w ramach którego uczestnicy mogli na stronie internetowej projektu w celu nienia, pośrednictwo pracy i przepisy
sce. W celu wymiany tych infor- Duży wachlarz możliwości m.in. odwiedzić takie miejsca jak Panora- upowszechnienia wśród pozostałych nie prawne. Tematom tym były poświęcone
macji oba urzędy – polski i czeski współpracy pomiędzy dolno- ma Racławicka we Wrocławiu, Kompleks włączonych do projektu pracowników, jak bezpośrednie spotkania pracowników od-
– muszą się kontaktować, tzn. śląskimi i czeskimi służbami Osówka w Głuszycy czy cieszyć się uroka- i klientów instytucji rynku pracy zainte- bywające się w trakcie realizacji projek-
informować pisemnie, spotykać, zatrudnienia stwarza przy- mi pięknej gminy Szczawno-Zdrój. resowanych życiem i warunkami pracy tu. O tym, jak interesujące były szkolenie
omawiać krajowe prawo i zasady gotowywanie wspólnych w Republice Czeskiej. i wizyty studyjne organizowane po pol-
pracy oraz wzajemną współpra- projektów i uczestnictwo Równolegle do „What about you?” Urzę- skiej i czeskiej stronie świadczy 100%
cę. Oczywiście również zastana- w europejskich programach du Pracy w Czeskiej Lipie, DWUP przy- Po zrealizowaniu wymian każda frekwencja uczestników z obu stron.
wiać nad jej ulepszaniem. współpracy. Nie są to łatwe gotował podobny projekt pt.„Wymiany z osób biorąca udział w wymianie W czasie wizyt można było nie tylko wy-
programy. Wymagają spo- i spotkania transgraniczne” (WIST) w ra- otrzymała dokument Europass Mo- słuchać referatu, czy obejrzeć prezenta-
Taką współpracę mogą - zgodnie rej wiedzy, wykwalifikowa- mach Programu Uczenie się przez całe bilność wydany przez Krajowe Cen- cję, ale także dyskutować, zobaczyć, jak
z Europejską Kartą Samorządu Teryto- specyfiki, z których ostatecznie wyra- nej kadry, czasem przysłowiowego łutu życie – Leonardo da Vinci. Realizacja trum Europass, potwierdzający okres są zorganizowane poszczególne urzędy
rialnego uchwaloną przez Radę Europy sta wzajemne zaufanie, są warunkiem szczęścia w procedurze aplikacyjnej. tego przedsięwzięcia przypadła na okres i wiedzę nabytą w trakcie wymiany do- i stanowiska pracy. Wszystkie partycy-
- prowadzić samorządy, a w ich struktu- wszelkiej współpracy ponad granicami. Jednak korzyści z nich wynikające są od 12 listopada 2007 r. do 30 kwietnia świadczeń. pujące w projekcie urzędy postanowiły
rach również wojewódzkie i powiatowe Wielorodność problemów i szans po obu nieprzecenione, jeśli odnieść je bezpo- 2009 r. Dolnośląski Wojewódzki Urząd prowadzić systematyczną wymianę in-
urzędy pracy. Mogą, chcą i należy do- stronach granic w Europie sprawia, iż średnio do załatwianych w codziennej Pracy zaprosił do współpracy Powiato- formacji. Teraz trwają prace nad urucho-
Ostatnim z zaplanowanych działań i jed-
dać – muszą. A to z uwagi na wzajemne współpraca transgraniczna staje się pracy spraw. we Urzędy Pracy z Bolesławca, Jeleniej mieniem kolejnych możliwości współpra-
nocześnie zwieńczeniem realizacji pro-
przenikanie rynków pracy, szczególnie nieodzowna. Służy bowiem urzeczywist- Góry, Kłodzka, Lubania, Lwówka Ślą- cy, zgłoszonych tym razem przez stronę
jektu była organizacja seminarium pod-
dobrze widoczne na pograniczu. nianiu zasad prawa międzynarodowego W zakresie współpracy polsko-czeskiej skiego, Wałbrzycha i Ząbkowic Śląskich. czeską. Współpracę w ramach projektów
sumowującego, w którym udział wzięli
na dającym się przejrzyście i regional- i budowy wzajemnych relacji, znaczącą Celem projektu było podniesienie wiedzy wzmacniają dodatkowo kontakty prowa-
uczestnicy projektu, a także Dyrektorzy
Współpraca transgraniczna polskich nie objąć obszarze pogranicza. Współ- rolę odegrał projekt pn.: „Praca ponad i kwalifikacji uczestniczących pracow- dzone dzięki uczestnictwu czeskich i dol-
Powiatowych Urzędów Pracy z terenu
(dolnośląskich) i czeskich publicznych praca lokalnych/regionalnych instytucji granicami - transgraniczny rynek pra- ników, poprawa jakości usług świadczo- nośląskich przedstawicieli w działaniach
Dolnego Śląska, Dyrektorzy Urzędów
służb zatrudnienia ma już swoją historię publiczno-prawnych poniżej szczebla cy oraz przygotowanie do utworzenia nych w urzędach pracy w zakresie ob- Partnerstwa Transgranicznego Eures
Pracy z Republiki Czeskiej uczestniczący
i stanowi ważny element polityki rozwo- ogólnopaństwowego, partnerów spo- przygranicznej sieci współpracy urzę- sługi osób zainteresowanych podjęciem TriRegio. Po przełamaniu barier i po wza-
w projekcie, pracownicy Dolnośląskiego
ju całego województwa. Zasadniczym łecznych oraz grup ludności prowadzona dów pracy na obszarze Euroregionu zatrudnienia w Czechach, m.in. poprzez jemnym poznaniu, łatwiej podejmować
Wojewódzkiego Urzędu Pracy oraz przed-
jej celem jest sukcesywne znoszenie ponad granicami państw wspiera pokój, Nysa” w ramach Programu Inicjaty- wymianę doświadczeń z urzędami pracy trudniejsze tematy. Najbliższa przy-
stawiciele Dolnośląskiego Urzędu Wo-
barier, które ustanowiły kiedyś granice wolność, bezpieczeństwo i przestrzega- wy Wspólnotowej Interreg IIIA Czechy Kraju Libereckiego. Do udziału w projek- szłość pokaże, w jakim kierunku pójdą
jewódzkiego we Wrocławiu, jak również
państwowe, a w konsekwencji - budowa nie praw człowieka oraz ochronę mniej- – Polska 2004-2006. Projekt realizo- cie zakwalifikowało się 32 uczestników, kolejne wspólne przedsięwzięcia.
przedstawiciele Urzędu Pracy w Hradec
transgranicznego rynku pracy. Wyczer- szości etnicznych i narodowych. Re- wany był w okresie od 01.09.2006 r. w tym doradcy zawodowi oraz osoby Kralove, z którymi DWUP rozpoczynał
pujące uzasadnienie współpracy trans- giony graniczne i transgraniczne stają – 31.08.2007 r., a jego cel stanowiło zajmujące się rozwojem zasobów ludz- wtedy współpracę przy kolejnym przygo- Beata Bartłomiejczyk-Pyka
granicznej w ogólnym rozumieniu za- się tym samym częściami składowymi przygotowanie pracowników urzędów kich z DWUP oraz Powiatowych Urzędów Kierownik Oddziału
towanym przez siebie projekcie pn. „Sieć
warte jest w preambule do Europejskiej i pomostami w procesie jednoczenia się pracy działających na obszarze Eurore- Pracy. Beneficjenci projektu brali udział ds. Współpracy Transgranicznej,
współpracy urzędów pracy – Europraca
Karty Regionów Granicznych i Trans- Europy, służąc współżyciu europejskich gionu Nysa do aktywnej współpracy przy w takich działaniach, jak np. przygotowa- DWUP
Sudety” w ramach Programu Współ-
granicznych, dlatego warto przytoczyć społeczeństw łącznie z mniejszościami rozwiązywaniu problemów rynku pracy, nie kulturowe niezbędne dla osiągnięcia pracy Transgranicznej Polska – Czechy
stosowny fragment tego dokumentu: …”.1 jakie występują po obu stronach grani- pełnego efektu poznawczego, dzięki któ- 2007 – 2013 (Europejska Współpraca
„Granice są bliznami historii. Współ- cy. Projekt skupiał się także na utwo- remu uzyskali wiedzę na temat historii, Terytorialna).
kultury, języka, a także współczesnych
8 9
1. Europejska Karta Regionów Granicznych i Transgranicznych (tłumaczenie dostępne w Internecie
www.aebr.net/publikationen/pdfs/Charta_Final_071004.pl.pdf