SlideShare a Scribd company logo
1 of 74
Download to read offline
„Badanie sytuacji osób
 niepełnosprawnych na dolnośląskim rynku
 pracy i edukacji”

                      Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego




                                                                                                laboratorium badań społecznych sp. z o.o.
                                                                                                                       ul. bernardyńska 22 m 3
                                                                                                                              02-904 warszawa
laboratorium badań społecznych sp. z o.o.
                     Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego         tel. 602 259 272
ul. bernardyńska 22 m. 3, 02-904 warszawa, t: +48 22 300 14 59, f: +48 300 15 50
www.laborato.pl, kontakt@laborato.pl                                                                                                  1
                                                                                                                           www.laborato.pl
cele badania i metodologia

    Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                        2
cele badania
 stworzenie kompleksowej diagnozy sytuacji osób niepełnosprawnych na
  rynku pracy i w zakresie edukacji w województwie dolnośląskim
 identyfikacja barier zatrudnienia i edukacji osób niepełnosprawnych
 opracowanie         rekomendacji/wskazówek                                  dla        regionalnej            polityki
  społecznej
    Kompleksowość podejścia badawczego - trzy obszary
                      eksploracji




            Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                           3
na projekt składały się następujące moduły
                                               badawcze….




                                            Analiza danych zastanych


IDI z przedstawicielami                                                                       IDI z pracodawcami N=20
                                             IDI z niepełnosprawnymi N=20
instytucji N=10                                                                               FGI z pracodawcami N=2



CATI z instytucjami:                          PAPI z niepełnosprawnymi                         CATI z pracodawcami
 Placówki oświatowe(N=120)                    (N=600)                                           (N=600)
 NGO (N=100)                                 Ankieta z członkami
 JST (N=70)                                   rodzin (N=319)
 OPS (N=100)



            Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                        4
Dolny Śląsk




                                                                                                  PODSUMOWANIE
                                             Praca




 Edukacja

                                           Bariery




  Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                 5
Osoby niepełnosprawne na Dolnym Śląsku




Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                    6
383 800 osób niepełnosprawnych
                                    253 599 osób niepełnosprawnych prawnie




Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                    7
 Głównie osoby powyżej 50 roku życia
 W równym stopniu kobiety jak i mężczyźni




Źródło: GUS, Stan zdrowia ludności Polski




                            Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                                8
niepełnosprawni w Polsce




Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                    9
niepełnosprawni w województwie dolnośląskim




                                                                  Źródło: Opracowanie własne, NSP 2002 oraz Urząd
                                                                  Statystyczny we Wrocławiu „Osoby niepełnosprawne w
                                                                  woj. dolnośląskim”.




  Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                       10
Pobierający renty z tytułu niezdolności do pracy w
                                   województwie dolnośląskim




Źródło: Dane przekazane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych dla województwa dolnośląskiego.

                         Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                                               11
Stopień wykluczenia społecznego osób niepełnosprawnych




                               osoby niepełnosprawne (jako cała populacja bez
                                rozróżnienia na poszczególne segmenty) na tle
                                innych grup zagrożonych wykluczeniem społecznym
                                (zdefiniowanych w Narodowej Strategii Integracji
                                Społecznej)    charakteryzuje   średni   stopień
                                wykluczenie społecznego.

                               Na tle innych grup:
                                  Są w dużo gorszej sytuacji na rynku pracy oraz
                                     rzadziej podejmują aktywność edukacyjną.
                                  Charakteryzuje je także niższy dobrostan
                                     psychiczny.
                                  wykazują natomiast większą aktywność
                                     obywatelską oraz rzadziej odczuwają brak
                                     oparcia społecznego



 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                     12
niepełnosprawność w większości przypadków prowadzi
do wykluczenia




                                                                                                        strukturalny
                                                                                                        Model
                                                                                                        subiektywny
                                                                                                        Model
    Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                          13
Globalny wskaźnik jakości życia
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                                      14
wyróżniono następujące segmenty….


Model subiektywny




            Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                15
edukacja osób niepełnosprawnych
     Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                         16
Znaczenie edukacji….



 Bycie uczniem, studentem pozostaje na trwałe w świadomości jednostki.
  Każdy, kto uczestniczy w procesie edukacji, doświadcza różnych
  doświadczeń edukacyjnych, po jakimś czasie można zapomnieć wzorów
  matematycznych, czy chemicznych, ale trwale pozostają w umyśle
  niektóre obrazy – rówieśników, nauczycieli, zdarzeń.

 Doświadczenia człowieka związane z kształceniem zabarwione są
  pozytywnymi lub negatywnymi emocjami i mają wpływ na to, co osoba
  myśli o sobie, jaki wykonuje zawód, jakie plany życiowe snuje oraz jak
  wspomina przeszłość. Doświadczenia zdobywane w trakcie procesu
  edukacji przyczyniają się do rozwoju jednostki.




           Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                               17
 Osoby niepełnosprawne są gorzej wykształcone niż osoby
  sprawne




          Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                              18
Studenci na 10 tys. mieszkańców w wieku 15-29 lat



                             2835                                                           2318
dolnośląskie




                                                                                                                        Polska
                              891                                                           849




               Niepełnosprawni studenci na 10 tys. osób
               niepełnosprawnych w wieku 15-29

   Szacunki własne: GUS, dane o liczbie studentów w 2009 roku oraz GUS, stan zdrowia ludności Polski 2009

                    Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                                 19
 W najbliższej przyszłości nie należy spodziewać się radykalnej
  zmiany tej sytuacji, chociaż…




Źródło: Rocznik Statystyczny Województw 2011, GUS. Opracowanie własne.




                   Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                       20
 … rośnie liczba niepełnosprawnych
                  studentów



                    Wzrost o 380% w porównaniu do 325% w skali kraju




Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                    21
Motywacja osób
Jakość i dostępność kształcenia dla
                                                                      niepełnosprawnych do
    osób niepełnosprawnych
                                                                       podejmowania nauki




           Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                               22
trzy typy edukacji dla niepełnosprawnych




Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                    23
Województwo dolnośląskie cechuje najwyższy w kraju odsetek
uczniów ze specjalnymi potrzebami w oddziałach specjalnych




      Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                          24
Czy szkoły w województwie dolnośląskim są przyjazne dla
osób niepełnosprawnych?


Bycie szkołą przyjazną dla osób niepełnosprawnych oznacza uznanie prawa
niepełnosprawnych do dokonywania wyborów, decydowania o własnych
sprawach, a także korzystania z wszystkich praw przysługujących każdemu
studentowi począwszy od prawa do wyboru kierunków kształcenia, skończywszy na
prawie do oblania egzaminu!.




             Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                 25
 47% uczniów nie doświadczyło żadnych problemów wynikających
  z niepełnosprawności
 31% skarży się na problemy z nauką
 13% badanych wskazało na złe traktowanie w środowisku
  szkolnym




            Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                26
 w 28% placówek, osoby niepełnosprawne traktowane bardziej ulgowo
 w 25% placówek, uczeń/student niepełnosprawny nie może uczestniczyć w niektórych
  zajęciach/imprezach/wydarzeniach
 jednie w 13% placówek osoba niepełnosprawna ruchowo może bez problemów i
  samodzielnie poruszać się po całym terenie szkoły, w kolejnych zaś 11% po większości
  terenu
 37% placówek w ogóle pozostaje niedostępnych dla osób z niepełnosprawnością
  ruchową.
 31% placówek nie pozwala uczniom nagrywać zająć na dyktafon
 specjalistyczne dostosowani dla uczniów niewidzących i niesłyszących są bardzo dużą
  rzadkością


                Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                    27
Jaki jest stosunek osób niepełnosprawnych do nauki?




       w wymiarze                                                                  w wymiarze
    deklaratywnym                                                                  indywidualnym
              TAK                                                                  NIE




         Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                             28
 8% niepełnosprawnych chce dalej się uczyć lub podjąć naukę
    12% bez wahania oraz 15% raczej zgodziłoby się na uczestnictwo w
     oferowanym szkoleniu


BARDZO NISKI WSKAŹNIK AKTYWNOŚCI EDUKACYJNEJ




       Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                           29
 Wybory edukacyjne osób niepełnosprawnych niezmiernie rzadko
  determinowane są zainteresowaniami czy też oceną sytuacji na rynku
  pracy




       Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                           30
diagnoza sytuacji niepełnosprawnych na rynku pracy




 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                     31
Niepełnosprawni                                            Firmy, które zatrudniają
                                          którzy pracują                                              niepełnosprawnych




Wskaźnik zatrudnienia dla ludności w wieku pracującym                             Badanie CATI: z pracodawcami

                                Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                                    32
 na przestrzeni ostatnich czterech lat zatrudnienie osób niepełnosprawnych
  na Dolnym Śląsku spada…




                                                                                                                   wieku produkcyjnym
                                                                                                                   Wskaźnik zatrudnienia w
               Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                                             33
 wskaźnik zatrudnienia oraz wskaźnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych
  jest jednym z najniższych w kraju…




   Źródło: Dane kwartalne z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności, GUS, Opracowanie Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. IV
   kwartał 2011


                        Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                                           34
 dodatkowo…


    Zdecydowana
      większość
   niepracujących                          Niekorzystana                                       Niekorzystana
   to osoby bierne                         struktura osób                                        struktura
  zawodowo, które                           pracujących                                         zatrudnienia
       nigdy nie
      pracowały




            Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                35
miejsce na rynku pracy znajdują w większości jedynie osoby
de facto pełnosprawne - „renciści”, osoby z nieznacznymi
tylko ograniczeniami sprawności, którzy w ten sposób
dorabiają do swoich budżetów domowych. Poza rynkiem
pracy pozostaje natomiast przeważająca grupa osób
rzeczywiście niepełnosprawnych.
 Osoby ze znaczny stopniem niepełnosprawności w 89%
  nigdy nie pracowały.
 Jedynie 9% pracujących osób niepełnosprawnych to osoby
  ze znacznym stopniem niepełnosprawności, 11% to osoby
  niepełnosprawne od urodzenia.




               Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                   36
nabycie niepełnosprawności wiąże się z pogorszeniem
sytuacji zawodowej, niższymi zarobkami i gorszymi warunkami
zatrudnienia




 38% podpisuje umowę na czas nieokreślony
 Miesięczne wynagrodzenie osób niepełnosprawnych kształtuje się na raczej niskim
  poziomie (poniżej średniej krajowej). Nieco ponad połowa pracujących zadeklarowała
  dochód netto na poziomie do 1,5 tys. złotych (53%), w tym co trzeci badany wskazał
  na przedział 1-1,5 tys. zł (34%). 23% pracujących uzyskuje wynagrodzenie pomiędzy
  1,5 a 2 tys. zł
 osoby niepełnosprawne wykazują małą mobilność na rynku pracy – średni czas
  zatrudnienia 5,7 roku, dla osób ze znacznym stopniem 17,3 lat
 W strukturze zatrudnienia osób niepełnosprawnych dominują zawody wymagające
  niskich kwalifikacji, cieszące się małym prestiżem i niskimi dochodami
              Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                  37
Stanowiska na których pracują osoby niepełnosprawne..



                                                                                                       % pracujących                      % ogółu
  grupa zawodowa                                                                                       niepełno-                          pracujących wg GUS
                                                                                                       sprawnych                          w Polsce
  przedstawiciele władz publicznych, wyżsi
  urzędnicy i kierownicy                                                                                                            3%                   7%
  specjaliści                                                                                                                       2%                  17%
  technicy i inny średni personel                                                                                                   9%                  12%
  pracownicy biurowi                                                                                                                8%                   7%
  pracownicy usług osobistych i sprzedawcy
                                                                                                                                    18%                 12%
  robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy                                                                                              12%                 16%
  operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń
                                                                                                                                     4%                 10%
  pracownicy przy pracach prostych                                                                                                  30%                  8%
  rolnicy                                                                                              -                                                12%
Źródło: Badanie PAPI z osobami niepełnosprawnymi. Rocznik statystyczny pracy, GUS, Warszawa 2010. Pominięto wskazania poniżej 5%.




                                     Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                                                               38
na rynku pracy wciąż obecne są „niechlubne” praktyki związane z
                                     zatrudnianiem osób niepełnosprawnych..



                               Ponad połowa poszukuje pracy dłużej niż rok, a 29% - dłużej niż 2 lata
     Poszukiwanie
     zatrudnienia
                                                          17% - proponowano zatrudnienie bez umowy
                                                          11% - musiało podjęć pracę poniżej kwalifikacji
                              Początki w
                             nowej firmie
                                                         8% - skarży się na brak zrozumienia i niechęć
                                                         6% - było nadmiernie kontrolowanych
Problemy w
                                                         5% - było źle traktowanych
   pracy


                                                        10% - musiało przestać pracować
                       Warunki
                                                        9% - nie respektowano uprawnień
                     zatrudnienia
                                                        8% - wypłacano tylko część wynagrodzenia
                                                        7% - musiało zmienić pracę




              Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                  39
Rynek pracy wobec osób niepełnosprawnych


       Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                           40
grono                                         pracodawców
                                       zatrudniających                                      osoby
                                       niepełnosprawne                               jest  bardzo
                                       małe (11%),



 Dominująca większość (86%) pracodawców                                                                nigdy   nie
  zatrudniała osób niepełnosprawnych.




         Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                      41
 Jedynie co dziesiąty pracodawca z terenu Dolnego Śląska
  zatrudnia 6% i więcej niepełnosprawnych pracowników
 jedna trzecia (33%) przedsiębiorstw zobligowanych do wpłat
  na PFRON (zatrudniających powyżej 25 pracowników) nie
  zatrudnia osób niepełnosprawnych.
 ustawowy  próg                         zatrudnienia                       wypełnia                   jedynie      41%
  pracodawców.

STRUKTURA ZATRUDNIENIA NIEPEŁNOSPRAWNYCH


                                           73% miejsc pracy to: handel i
                                           naprawa      pojazdów         (31%),
65% zatrudnionych w firmach                działalność w zakresie usług                              47% zatrudnionych w
  powyżej 25 pracowników                   administrowania i działalność                          zakładach pracy chronionej
                                           wspierająca (23%) miejsc pracy,
                                           oraz produkcja i przemysł – (19%)


                Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                          42
 Pomimo dużej liczby podmiotów gospodarczych, niewiele z nich korzysta
  z SODIR, średnio 3,3 na 1000 firm (w Polsce ponad 4)




            Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                43
 Warto zauważyć, jak nieproporcjonalnie rozkładają się pracodawcy i
  pracownicy niepełnosprawni pomiędzy otwarty i chroniony rynek
  pracy. Wśród pracodawców zarejestrowanych w SODiR tylko 9%
  prowadzi ZPCh, choć jednocześnie w ZPCh zatrudnienie znalazło 68%
  zarejestrowanych w systemie pracowników. W przypadku Dolnego
  Śląska proporcje te są jeszcze bardziej niekorzystne – 11%
  zarejestrowanych w systemie ZPCh, tworzy 82% wszystkich miejsc
  pracy dla niepełnosprawnych




            Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                44
Bariery aktywności zawodowej osób
                                niepełnosprawnych




Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                    45
Jakie są możliwości zwiększania
          zatrudnienia osób
  niepełnosprawnych na rynku pracy
    w województwie dolnośląskim?


małe                                                                                                       duże



       Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                  46
TAK                                    NIE NIE
  Czy osoby niepełnosprawne chcą
   pracować?
  Czy pracodawcy chcą zatrudniać
   osoby niepełnosprawne?

NIE      TAK NIE
 NIE NIE
            NIE
     Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                         47
PRACODAWCY


                                                                          NIEZATRUDNIAJĄCY




NIEPEŁNOSPRAWNI

                                                                               NIEPRACUJĄCY




         Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                             48
Czy chce Pan(i) pracować/dalej                            Gdyby dziś zaoferowano Panu(i) pracę,
         pracować?                                          to czy podjął(ęła)by się jej Pan(i)?




          Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                              49
 zatrudnienie niepełnosprawnego w
                   przeważającej liczbie przedsiębiorstw
                   jest wynikiem przypadku i inicjatywy
                   osoby niepełnosprawnej niż
                   przemyślanej decyzji…




                                                                                                    niepełnosprawnej
                                                                                                    zatrudnienia osoby
                                                                                                    Najczęstsza okoliczności
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                               50
 Ze zrealizowanych badań wyłania się obraz pracodawców
  niezatrudniających dotychczas osób niepełnosprawnych jako grupy
  zupełnie niezorientowanej w tej problematyce
 W przeważającej większości pracodawcy ci, nigdy nie myśleli o
  możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych, nie wyrażają
  takiej gotowości, chęci i potrzeby,


           65% nigdy nie rozważało opcji zatrudnienia
            niepełnosprawnego pracownika, jedynie




           73%      nie    zamierza                                   zatrudniać                  osób
            niepełnosprawnych



           Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                               51
zwrócić należy uwagę na szczególnie trudną sytuację
na rynku pracy, w jakiej znajdują się osoby ze
znaczną utratą sprawności




    Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                        52
Pracodawcy dopuszczają możliwość zatrudnienia
               niepełnosprawnych na stanowiskach, na których
               osoby niepełnosprawne obecnie rzadziej znajdują
               zatrudnienie


                                                          pracownicy biurowi ogółem
                                                          księgowy
                                                          pracownicy administracyjni i sekretarze
                                                           biura zarządu
                                                          sprzedawca
                                                          programista aplikacji
                                                          grafik komputerowy
                                                          pracownicy przy pracach prostych ogółem
                                                          sekretarka
                                                          kontroler rozliczeń pieniężnych
                                                          operator aplikacji komputerowych




Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                    53
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                    54
Aktywność zawodowa ON


   Osoby
niepełnospra                                                                                               Otoczenie
  wne i ich                                     Rynek pracy                                               społeczne i
  najbliższe                                                                                              systemowe
  otoczenie



Umieć, chcieć, móc

          Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                        55
bariery leżące po stronie
                                                      osób niepełnosprawnych




 Obiektywny stan zdrowia oraz jego subiektywna samoocena
 Uwarunkowania psychologiczne
 Opinie na temat pracy zawodowej
 Kapitał kulturowy
 Pochodzenie społeczne i bariery związane z możliwościami gospodarstwa domowego
 Wykształcenie i kwalifikacje



Badanie dla PFRON: wyjaśniają 34%-44% zmienności

                Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                    56
Rodziny osób biernych zawodowo w większości
          (60%) sprzeciwią się podjęciu aktywności
           zawodowej przez osobę niepełnosprawną




                                      obserwujemy      bardzo    dużą    zgodność
                                       (współczynnik korelacji R Pearsona = 0,67)
                                       postaw rodzin oraz samych niepełnosprawnych
                                       w zakresie aktywności zawodowej.

                                      Jedynie w 14% przypadków, opinie i motywacje
                                       osób niepełnosprawnych i ich rodzin nie
                                       pokrywały się – nieco częstsze były sytuacje, w
                                       których to rodzina optowała za pracą, a
                                       sprzeciwiała jej się osoba niepełnosprawna
                                       (9%), niż odwrotnie (5%)




Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                    57
Brak wiedzy




Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                    58
Pracodawcy bardzo niewiele
                                                  wiedzą na temat
                                                 zatrudniania osób
                                               niepełnosprawnych

 Jedynie 11% pracodawców ocenia swoją wiedzę w tym zakresie jako
  dobrą
 40% pracodawców nie potrafi spontanicznie wskazać nawet na
  ogólnym poziomie żadnej korzyści związanej z zatrudnieniem
  niepełnosprawnych
 49% nie potrafi wymienić żadnego instrumentu wspierającego
  zatrudnienie ON.




           Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                               59
Badanie pozwoliło zidentyfikować cztery główne sposoby myślenia,
  które powstrzymują przed zatrudnieniem osób niepełnosprawnych…




Myślenie w kategoriach kosztów                               Myślenie w kategoriach kosztów
         finansowych                                               administracyjnych




    Myślenie w kategoriach                                   Myślenie w kategoriach kosztów
      wydajności pracy:                                             organizacyjnych




         Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                             60
istniejące mechanizmy wspierające zatrudnienie osób
                 niepełnosprawnych dla zdecydowanej większości
           pracodawców nie są wystarczającym motywatorem do
                            zatrudnienia osób niepełnosprawnych




Realność powyższych deklaracji zdecydowanie podważać może jednak
brak zainteresowania pracodawców innymi niż finansowe formami
wsparcia

          Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                              61
nie   istnieje jeden,  zdefiniowany   typ
   przedsiębiorcy   zatrudniającego    osoby
   niepełnosprawne…




                                            Zastępowalność
Model zarządzania                                                                        Pozycja finansowa
                                              miejsc pracy




   Specjalizacja                             Kompetencje                                  Nowoczesność vs
 stanowisk pracy                            administracyjne                                 tradycyjność




  Zadaniowy vs
                                                Dbałość o                                Kontakt z osobami
 wydajnościowy
                                                wizerunek                               niepełnosprawnymi
  system pracy


    Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                             62
bariery systemowe




słabość instytucjonalna sektora publicznego i pozarządowego

brak stabilności prawodawstwa, które postrzegane jest jako
niejasne i skomplikowane


System orzecznictwa oraz ubezpieczeń społecznych




            Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                63
 O aktywności osoby niepełnosprawnej na rynku pracy częściej
  decydują lekarze orzecznicy, niż same osoby niepełnosprawne
 Częsty jest sposób myślenia o osobach ze znacznym stopniem
  niepełnosprawności jako o niezdolnych do pracy
 Obowiązujące prawodawstwo prowadzi wprost do pułapki rentowej




            Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                64
 przeważająca większość firm nie miała kontaktu z bezpośrednią
  informacją, ani zachętą dotyczącą zatrudnienia niepełnosprawnych.
  roli tej nie wypełniają ani Powiatowe Urzędy Pracy, ani też organizacje
  pozarządowe (odpowiednio jedynie 7% i 5% firm deklaruje, iż tego
  typu instytucje bezpośrednio zachęcały do zatrudnienia
  niepełnosprawnych).

 Aktywizacji zawodowej niepełnosprawnych nie wspiera także
  nieoceniona w działaniach promocyjnych tzw. „poczta pantoflowa”.
  Pracodawcy nie rozmawiają, ani też tym bardziej nie zachęcają siebie
  nawzajem do zatrudnienia niepełnosprawnych.




 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                     65
Rekomendacje i podsumowanie




Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                    66
GŁÓWNE WNIOSKI


                     Wysoki odsetek osób niepełnosprawnych
                     Bardzo wysoki udział kształcenia specjalnego
                     Niski poziom aktywności zawodowej osób
                      niepełnoprawnych
                     Niewielu pracodawców zatrudniających osoby
                      niepełnosprawne
                     Niska gotowość niepełnosprawnych do podejmowania
                      aktywności zawodowej czy edukacyjnej




        Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                            67
IMPAS
impas sytuacja, w której nie można kontynuować (posuwać
naprzód; rozwijać) działania (pracy, twórczości; rokowań) bez
nowych impulsów (środków, sił; pomysłów; ustępstw); przenośnie.
ślepa uliczka; bicie młodszą z posiadanych kart w przewidywaniu,
że przeciwnik nie ma czym jej przebić.




                                        Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych
                                        Władysława Kopalińskiego



           Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                               68
świadomość wagi aktywizacji osób niepełnosprawnych jest bardzo
powierzchowna, iluzoryczna, wynika po prostu z poprawności
politycznej. Postawa ta nie została zinternalizowana przez żadnego z
uczestników systemu.



  Dualizm postaw pracodawców                 Działania podejmowane na rzecz aktywizacji zawodowej i
  i niepełnosprawnych                        społecznej osób niepełnosprawnych są często wymuszone,
                                             nieprzemyślane, powierzchowne oraz stereotypowe:

                                              Streotypizacja osób niepełnosprawnych, traktowanie
                                               grupy jako jednorodnej
                                              Pomijanie grup „trudnych”
                                              Koncentrowanie sia na ochotnikach i osobach
                                               „bezrobotnych”




                Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                    69
 Przyjęty w najnowszej nowelizacji (kolejnej już z rzędu) Ustawy
  o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnieniu osób
  niepełnosprawnych     kierunek   zmian   trafi  na   zupełnie
  nieprzygotowany do tego grunt.
 Dofinansowania do zatrudnienia osób niepełnosprawnych nie są
  skutecznym instrumentem zmiany.




 kompleksowość
      Wszyscy
                                    Różne typy                        Wszystkie typy
     uczestnicy
                                     działań                             barier
      systemu



             Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                 70
Rekomendacje


  Budowa skutecznych instrumentów                                     Rozwój współpracy publiczno –
 aktywizacji zawodowej osób biernych                                 pozarządowej na rzecz aktywizacji
               zawodowo                                            zawodowej osób niepełnosprawnych.




    Tworzenie miejsc pracy dla osób
niepełnosprawnych - zwiększenie wiedzy
                                                                  Niwelowania znaczenia podstawowych
 wśród pracodawców na temat korzyści
                                                                         barier systemowych
   wynikających z zatrudnienia osób
          niepełnosprawnych



               Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                   71
Rekomendacje
• Działania systemowe
   – Zwiększenie dostępności placówek edukacyjnych
   – Weryfikacja dostępnych i planowanych instrumentów wsparcia pod
     kątem ich skuteczności (szkolenia i kompleksowe projekty)
   – Poprawa jakości i skuteczności pośrednictwa pracy dla osób
     niepełnosprawnych
   – Udrożnienie systemu aktywizacji osób niepełnosprawnych poprzez
     odbudowanie drogi WTZ – ZAZ – chroniony lub otwarty rynek pracy
   – Identyfikacja grup szczególnie narażonych na wykluczenie z działań
     aktywizacyjnych
   – rozbudzenie świadomości problemu aktywności zawodowej osób
     niepełnosprawnych wśród władz powiatowych i gminnych
   – Facylitacja współpracy między instytucji
   – powołanie instytucji zajmującej się aktywizacją zawodową osób
     niepełnosprawnych/zmiany organizacyjne w ramach funkcjonujących
     instytucji


           Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                               72
Rekomendacje

• Działania informacyjno-promocyjne
    – prowadzenie kampanii informacyjnych promujących zatrudnianie osób
      niepełnosprawnych
        • Wydajny pracownik, Dla którego w każdej firmie jest miejsce pracy, którego warto
          zatrudnić
    – Przełamywanie stereotypizacji w myśleniu i działaniu wobec
      niepełnosprawnych
• Działania aktywizujące osoby niepełnosprawne
    – doradztwo zawodowe/edukacyjne dla niepełnosprawnych i ich rodzin
    – wsparcie psychologiczne dla niepełnosprawnych i ich rodzin
    – Edukacja i kształcenie w wymiarze kwalifikacji zawodowych i kompetencji
      miękkich
    – koncentracja działań na osobach biernych zawodowo i edukacyjnie
    – Dywersyfikacja działań w odniesieniu do różnych grup i problemów

• Likwidacja barier architektonicznych, transportowych i komunikacyjnych


              Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                                  73
Dziękujemy za uwagę

Zapraszamy do lektury raportu
z badań….

     Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


                                                                                                         74

More Related Content

Similar to Badanie sytuacji osób niepełnosprawnych na dolnośląskim rynku pracy i edukacji

Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_uMateusz Krumpolc
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_uKubaSroka
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_uKubaSroka
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_uMateusz Krumpolc
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_uKubaSroka
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_uKubaSroka
 
Prezentacja poprawiona-ddp-kis-skoczylasa
Prezentacja poprawiona-ddp-kis-skoczylasaPrezentacja poprawiona-ddp-kis-skoczylasa
Prezentacja poprawiona-ddp-kis-skoczylasaWroclaw
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_uMateusz Krumpolc
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_uKubaSroka
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_uKubaSroka
 
Szymanik elzbietapoklciechanowski nowy(1)
Szymanik elzbietapoklciechanowski nowy(1)Szymanik elzbietapoklciechanowski nowy(1)
Szymanik elzbietapoklciechanowski nowy(1)darekkapusta
 

Similar to Badanie sytuacji osób niepełnosprawnych na dolnośląskim rynku pracy i edukacji (20)

Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_u
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.04_u
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_u
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.05_u
 
15
1515
15
 
12
1212
12
 
13
1313
13
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_u
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z1.04_u
 
10
1010
10
 
Segmenty rynku pracy i edukacji na tle aktualnej sytuacji społeczno-polityczn...
Segmenty rynku pracy i edukacji na tle aktualnej sytuacji społeczno-polityczn...Segmenty rynku pracy i edukacji na tle aktualnej sytuacji społeczno-polityczn...
Segmenty rynku pracy i edukacji na tle aktualnej sytuacji społeczno-polityczn...
 
16
1616
16
 
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 13
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 13Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 13
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 13
 
18
1818
18
 
Prezentacja poprawiona-ddp-kis-skoczylasa
Prezentacja poprawiona-ddp-kis-skoczylasaPrezentacja poprawiona-ddp-kis-skoczylasa
Prezentacja poprawiona-ddp-kis-skoczylasa
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] z2.01_u
 
1
11
1
 
Szymanik elzbietapoklciechanowski nowy(1)
Szymanik elzbietapoklciechanowski nowy(1)Szymanik elzbietapoklciechanowski nowy(1)
Szymanik elzbietapoklciechanowski nowy(1)
 

More from Obserwatorium Dolnośląskiego Rynku Pracy i Edukacji

More from Obserwatorium Dolnośląskiego Rynku Pracy i Edukacji (20)

Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 16
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 16Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 16
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 16
 
Segmentacja rynku pracy, a odmienny kapitał społeczny, kulturowy i ekonomiczn...
Segmentacja rynku pracy, a odmienny kapitał społeczny, kulturowy i ekonomiczn...Segmentacja rynku pracy, a odmienny kapitał społeczny, kulturowy i ekonomiczn...
Segmentacja rynku pracy, a odmienny kapitał społeczny, kulturowy i ekonomiczn...
 
"Sytuacja osób powyżej 50. i 60. roku życia na rynku pracy Dolnego Śląska"
"Sytuacja osób powyżej 50. i 60. roku życia na rynku pracy Dolnego Śląska""Sytuacja osób powyżej 50. i 60. roku życia na rynku pracy Dolnego Śląska"
"Sytuacja osób powyżej 50. i 60. roku życia na rynku pracy Dolnego Śląska"
 
Znaczenie edukacji i aktywności na rynku pracy osób w wieku senioralnym - dr ...
Znaczenie edukacji i aktywności na rynku pracy osób w wieku senioralnym - dr ...Znaczenie edukacji i aktywności na rynku pracy osób w wieku senioralnym - dr ...
Znaczenie edukacji i aktywności na rynku pracy osób w wieku senioralnym - dr ...
 
Sytuacja dolnośląskich seniorów z punktu widzenia Dolnośląskiej Rady ds. Se...
Sytuacja  dolnośląskich seniorów z punktu widzenia Dolnośląskiej Rady ds. Se...Sytuacja  dolnośląskich seniorów z punktu widzenia Dolnośląskiej Rady ds. Se...
Sytuacja dolnośląskich seniorów z punktu widzenia Dolnośląskiej Rady ds. Se...
 
Informator 15
Informator 15Informator 15
Informator 15
 
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 14
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 14Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 14
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 14
 
Prezentacja wyników badania "Badanie edukacji ponadgimnazjalnej na terenie Do...
Prezentacja wyników badania "Badanie edukacji ponadgimnazjalnej na terenie Do...Prezentacja wyników badania "Badanie edukacji ponadgimnazjalnej na terenie Do...
Prezentacja wyników badania "Badanie edukacji ponadgimnazjalnej na terenie Do...
 
Prezentacja wyników badania: "Badanie rynku edukacji wyższej na terenie Dolne...
Prezentacja wyników badania: "Badanie rynku edukacji wyższej na terenie Dolne...Prezentacja wyników badania: "Badanie rynku edukacji wyższej na terenie Dolne...
Prezentacja wyników badania: "Badanie rynku edukacji wyższej na terenie Dolne...
 
Sytuacja na dolnośląskim rynku pracy
Sytuacja na dolnośląskim rynku pracySytuacja na dolnośląskim rynku pracy
Sytuacja na dolnośląskim rynku pracy
 
Aktualna sytuacja na dolnośląskim rynku pracy oraz stan bezrobocia – trendy...
Aktualna sytuacja na dolnośląskim rynku pracy oraz stan bezrobocia – trendy...Aktualna sytuacja na dolnośląskim rynku pracy oraz stan bezrobocia – trendy...
Aktualna sytuacja na dolnośląskim rynku pracy oraz stan bezrobocia – trendy...
 
Analiza społeczno-ekonomiczna nowych miejsc pracy na terenie Wrocławia i Doln...
Analiza społeczno-ekonomiczna nowych miejsc pracy na terenie Wrocławia i Doln...Analiza społeczno-ekonomiczna nowych miejsc pracy na terenie Wrocławia i Doln...
Analiza społeczno-ekonomiczna nowych miejsc pracy na terenie Wrocławia i Doln...
 
Sytuacja osob niepełnosprawnych w działaniach Urzędu Marszałkowskiego Wojewód...
Sytuacja osob niepełnosprawnych w działaniach Urzędu Marszałkowskiego Wojewód...Sytuacja osob niepełnosprawnych w działaniach Urzędu Marszałkowskiego Wojewód...
Sytuacja osob niepełnosprawnych w działaniach Urzędu Marszałkowskiego Wojewód...
 
Elastyczne formy zatrudnienia – skutki społeczne i ekonomiczne
Elastyczne formy zatrudnienia – skutki społeczne i ekonomiczneElastyczne formy zatrudnienia – skutki społeczne i ekonomiczne
Elastyczne formy zatrudnienia – skutki społeczne i ekonomiczne
 
Mobilność przestrzenna młodych ludzi na dolnoślaskim rynku pracy
Mobilność przestrzenna młodych ludzi na dolnoślaskim rynku pracyMobilność przestrzenna młodych ludzi na dolnoślaskim rynku pracy
Mobilność przestrzenna młodych ludzi na dolnoślaskim rynku pracy
 
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 12
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 12Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 12
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 12
 
Raport końcowy z badania nr 7 - Analiza zdolności osób z obszarów wiejskich i...
Raport końcowy z badania nr 7 - Analiza zdolności osób z obszarów wiejskich i...Raport końcowy z badania nr 7 - Analiza zdolności osób z obszarów wiejskich i...
Raport końcowy z badania nr 7 - Analiza zdolności osób z obszarów wiejskich i...
 
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 1
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 1Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 1
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 1
 
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 2
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 2Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 2
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 2
 
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 3
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 3Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 3
Informator Dolnośląkiego Rynku Pracy i Edukacji nr 3
 

Badanie sytuacji osób niepełnosprawnych na dolnośląskim rynku pracy i edukacji

  • 1. „Badanie sytuacji osób niepełnosprawnych na dolnośląskim rynku pracy i edukacji” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego laboratorium badań społecznych sp. z o.o. ul. bernardyńska 22 m 3 02-904 warszawa laboratorium badań społecznych sp. z o.o. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego tel. 602 259 272 ul. bernardyńska 22 m. 3, 02-904 warszawa, t: +48 22 300 14 59, f: +48 300 15 50 www.laborato.pl, kontakt@laborato.pl 1 www.laborato.pl
  • 2. cele badania i metodologia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2
  • 3. cele badania  stworzenie kompleksowej diagnozy sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy i w zakresie edukacji w województwie dolnośląskim  identyfikacja barier zatrudnienia i edukacji osób niepełnosprawnych  opracowanie rekomendacji/wskazówek dla regionalnej polityki społecznej Kompleksowość podejścia badawczego - trzy obszary eksploracji Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3
  • 4. na projekt składały się następujące moduły badawcze…. Analiza danych zastanych IDI z przedstawicielami IDI z pracodawcami N=20 IDI z niepełnosprawnymi N=20 instytucji N=10 FGI z pracodawcami N=2 CATI z instytucjami:  PAPI z niepełnosprawnymi  CATI z pracodawcami  Placówki oświatowe(N=120) (N=600) (N=600)  NGO (N=100)  Ankieta z członkami  JST (N=70) rodzin (N=319)  OPS (N=100) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4
  • 5. Dolny Śląsk PODSUMOWANIE Praca Edukacja Bariery Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5
  • 6. Osoby niepełnosprawne na Dolnym Śląsku Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6
  • 7. 383 800 osób niepełnosprawnych 253 599 osób niepełnosprawnych prawnie Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7
  • 8.  Głównie osoby powyżej 50 roku życia  W równym stopniu kobiety jak i mężczyźni Źródło: GUS, Stan zdrowia ludności Polski Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8
  • 9. niepełnosprawni w Polsce Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9
  • 10. niepełnosprawni w województwie dolnośląskim Źródło: Opracowanie własne, NSP 2002 oraz Urząd Statystyczny we Wrocławiu „Osoby niepełnosprawne w woj. dolnośląskim”. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10
  • 11. Pobierający renty z tytułu niezdolności do pracy w województwie dolnośląskim Źródło: Dane przekazane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych dla województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11
  • 12. Stopień wykluczenia społecznego osób niepełnosprawnych  osoby niepełnosprawne (jako cała populacja bez rozróżnienia na poszczególne segmenty) na tle innych grup zagrożonych wykluczeniem społecznym (zdefiniowanych w Narodowej Strategii Integracji Społecznej) charakteryzuje średni stopień wykluczenie społecznego.  Na tle innych grup:  Są w dużo gorszej sytuacji na rynku pracy oraz rzadziej podejmują aktywność edukacyjną.  Charakteryzuje je także niższy dobrostan psychiczny.  wykazują natomiast większą aktywność obywatelską oraz rzadziej odczuwają brak oparcia społecznego Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 12
  • 13. niepełnosprawność w większości przypadków prowadzi do wykluczenia strukturalny Model subiektywny Model Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 13
  • 14. Globalny wskaźnik jakości życia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 14
  • 15. wyróżniono następujące segmenty…. Model subiektywny Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 15
  • 16. edukacja osób niepełnosprawnych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 16
  • 17. Znaczenie edukacji….  Bycie uczniem, studentem pozostaje na trwałe w świadomości jednostki. Każdy, kto uczestniczy w procesie edukacji, doświadcza różnych doświadczeń edukacyjnych, po jakimś czasie można zapomnieć wzorów matematycznych, czy chemicznych, ale trwale pozostają w umyśle niektóre obrazy – rówieśników, nauczycieli, zdarzeń.  Doświadczenia człowieka związane z kształceniem zabarwione są pozytywnymi lub negatywnymi emocjami i mają wpływ na to, co osoba myśli o sobie, jaki wykonuje zawód, jakie plany życiowe snuje oraz jak wspomina przeszłość. Doświadczenia zdobywane w trakcie procesu edukacji przyczyniają się do rozwoju jednostki. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 17
  • 18.  Osoby niepełnosprawne są gorzej wykształcone niż osoby sprawne Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 18
  • 19. Studenci na 10 tys. mieszkańców w wieku 15-29 lat 2835 2318 dolnośląskie Polska 891 849 Niepełnosprawni studenci na 10 tys. osób niepełnosprawnych w wieku 15-29 Szacunki własne: GUS, dane o liczbie studentów w 2009 roku oraz GUS, stan zdrowia ludności Polski 2009 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 19
  • 20.  W najbliższej przyszłości nie należy spodziewać się radykalnej zmiany tej sytuacji, chociaż… Źródło: Rocznik Statystyczny Województw 2011, GUS. Opracowanie własne. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 20
  • 21.  … rośnie liczba niepełnosprawnych studentów Wzrost o 380% w porównaniu do 325% w skali kraju Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 21
  • 22. Motywacja osób Jakość i dostępność kształcenia dla niepełnosprawnych do osób niepełnosprawnych podejmowania nauki Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 22
  • 23. trzy typy edukacji dla niepełnosprawnych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 23
  • 24. Województwo dolnośląskie cechuje najwyższy w kraju odsetek uczniów ze specjalnymi potrzebami w oddziałach specjalnych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 24
  • 25. Czy szkoły w województwie dolnośląskim są przyjazne dla osób niepełnosprawnych? Bycie szkołą przyjazną dla osób niepełnosprawnych oznacza uznanie prawa niepełnosprawnych do dokonywania wyborów, decydowania o własnych sprawach, a także korzystania z wszystkich praw przysługujących każdemu studentowi począwszy od prawa do wyboru kierunków kształcenia, skończywszy na prawie do oblania egzaminu!. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 25
  • 26.  47% uczniów nie doświadczyło żadnych problemów wynikających z niepełnosprawności  31% skarży się na problemy z nauką  13% badanych wskazało na złe traktowanie w środowisku szkolnym Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 26
  • 27.  w 28% placówek, osoby niepełnosprawne traktowane bardziej ulgowo  w 25% placówek, uczeń/student niepełnosprawny nie może uczestniczyć w niektórych zajęciach/imprezach/wydarzeniach  jednie w 13% placówek osoba niepełnosprawna ruchowo może bez problemów i samodzielnie poruszać się po całym terenie szkoły, w kolejnych zaś 11% po większości terenu  37% placówek w ogóle pozostaje niedostępnych dla osób z niepełnosprawnością ruchową.  31% placówek nie pozwala uczniom nagrywać zająć na dyktafon  specjalistyczne dostosowani dla uczniów niewidzących i niesłyszących są bardzo dużą rzadkością Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 27
  • 28. Jaki jest stosunek osób niepełnosprawnych do nauki? w wymiarze w wymiarze deklaratywnym indywidualnym TAK NIE Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 28
  • 29.  8% niepełnosprawnych chce dalej się uczyć lub podjąć naukę  12% bez wahania oraz 15% raczej zgodziłoby się na uczestnictwo w oferowanym szkoleniu BARDZO NISKI WSKAŹNIK AKTYWNOŚCI EDUKACYJNEJ Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 29
  • 30.  Wybory edukacyjne osób niepełnosprawnych niezmiernie rzadko determinowane są zainteresowaniami czy też oceną sytuacji na rynku pracy Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 30
  • 31. diagnoza sytuacji niepełnosprawnych na rynku pracy Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 31
  • 32. Niepełnosprawni Firmy, które zatrudniają którzy pracują niepełnosprawnych Wskaźnik zatrudnienia dla ludności w wieku pracującym Badanie CATI: z pracodawcami Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 32
  • 33.  na przestrzeni ostatnich czterech lat zatrudnienie osób niepełnosprawnych na Dolnym Śląsku spada… wieku produkcyjnym Wskaźnik zatrudnienia w Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 33
  • 34.  wskaźnik zatrudnienia oraz wskaźnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych jest jednym z najniższych w kraju… Źródło: Dane kwartalne z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności, GUS, Opracowanie Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. IV kwartał 2011 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 34
  • 35.  dodatkowo… Zdecydowana większość niepracujących Niekorzystana Niekorzystana to osoby bierne struktura osób struktura zawodowo, które pracujących zatrudnienia nigdy nie pracowały Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 35
  • 36. miejsce na rynku pracy znajdują w większości jedynie osoby de facto pełnosprawne - „renciści”, osoby z nieznacznymi tylko ograniczeniami sprawności, którzy w ten sposób dorabiają do swoich budżetów domowych. Poza rynkiem pracy pozostaje natomiast przeważająca grupa osób rzeczywiście niepełnosprawnych.  Osoby ze znaczny stopniem niepełnosprawności w 89% nigdy nie pracowały.  Jedynie 9% pracujących osób niepełnosprawnych to osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, 11% to osoby niepełnosprawne od urodzenia. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 36
  • 37. nabycie niepełnosprawności wiąże się z pogorszeniem sytuacji zawodowej, niższymi zarobkami i gorszymi warunkami zatrudnienia  38% podpisuje umowę na czas nieokreślony  Miesięczne wynagrodzenie osób niepełnosprawnych kształtuje się na raczej niskim poziomie (poniżej średniej krajowej). Nieco ponad połowa pracujących zadeklarowała dochód netto na poziomie do 1,5 tys. złotych (53%), w tym co trzeci badany wskazał na przedział 1-1,5 tys. zł (34%). 23% pracujących uzyskuje wynagrodzenie pomiędzy 1,5 a 2 tys. zł  osoby niepełnosprawne wykazują małą mobilność na rynku pracy – średni czas zatrudnienia 5,7 roku, dla osób ze znacznym stopniem 17,3 lat  W strukturze zatrudnienia osób niepełnosprawnych dominują zawody wymagające niskich kwalifikacji, cieszące się małym prestiżem i niskimi dochodami Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 37
  • 38. Stanowiska na których pracują osoby niepełnosprawne.. % pracujących % ogółu grupa zawodowa niepełno- pracujących wg GUS sprawnych w Polsce przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 3% 7% specjaliści 2% 17% technicy i inny średni personel 9% 12% pracownicy biurowi 8% 7% pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 18% 12% robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 12% 16% operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 4% 10% pracownicy przy pracach prostych 30% 8% rolnicy - 12% Źródło: Badanie PAPI z osobami niepełnosprawnymi. Rocznik statystyczny pracy, GUS, Warszawa 2010. Pominięto wskazania poniżej 5%. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 38
  • 39. na rynku pracy wciąż obecne są „niechlubne” praktyki związane z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych.. Ponad połowa poszukuje pracy dłużej niż rok, a 29% - dłużej niż 2 lata Poszukiwanie zatrudnienia  17% - proponowano zatrudnienie bez umowy  11% - musiało podjęć pracę poniżej kwalifikacji Początki w nowej firmie  8% - skarży się na brak zrozumienia i niechęć  6% - było nadmiernie kontrolowanych Problemy w  5% - było źle traktowanych pracy  10% - musiało przestać pracować Warunki  9% - nie respektowano uprawnień zatrudnienia  8% - wypłacano tylko część wynagrodzenia  7% - musiało zmienić pracę Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 39
  • 40. Rynek pracy wobec osób niepełnosprawnych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 40
  • 41. grono pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne jest bardzo małe (11%),  Dominująca większość (86%) pracodawców nigdy nie zatrudniała osób niepełnosprawnych. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 41
  • 42.  Jedynie co dziesiąty pracodawca z terenu Dolnego Śląska zatrudnia 6% i więcej niepełnosprawnych pracowników  jedna trzecia (33%) przedsiębiorstw zobligowanych do wpłat na PFRON (zatrudniających powyżej 25 pracowników) nie zatrudnia osób niepełnosprawnych.  ustawowy próg zatrudnienia wypełnia jedynie 41% pracodawców. STRUKTURA ZATRUDNIENIA NIEPEŁNOSPRAWNYCH 73% miejsc pracy to: handel i naprawa pojazdów (31%), 65% zatrudnionych w firmach działalność w zakresie usług 47% zatrudnionych w powyżej 25 pracowników administrowania i działalność zakładach pracy chronionej wspierająca (23%) miejsc pracy, oraz produkcja i przemysł – (19%) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 42
  • 43.  Pomimo dużej liczby podmiotów gospodarczych, niewiele z nich korzysta z SODIR, średnio 3,3 na 1000 firm (w Polsce ponad 4) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 43
  • 44.  Warto zauważyć, jak nieproporcjonalnie rozkładają się pracodawcy i pracownicy niepełnosprawni pomiędzy otwarty i chroniony rynek pracy. Wśród pracodawców zarejestrowanych w SODiR tylko 9% prowadzi ZPCh, choć jednocześnie w ZPCh zatrudnienie znalazło 68% zarejestrowanych w systemie pracowników. W przypadku Dolnego Śląska proporcje te są jeszcze bardziej niekorzystne – 11% zarejestrowanych w systemie ZPCh, tworzy 82% wszystkich miejsc pracy dla niepełnosprawnych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 44
  • 45. Bariery aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 45
  • 46. Jakie są możliwości zwiększania zatrudnienia osób niepełnosprawnych na rynku pracy w województwie dolnośląskim? małe duże Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 46
  • 47. TAK NIE NIE  Czy osoby niepełnosprawne chcą pracować?  Czy pracodawcy chcą zatrudniać osoby niepełnosprawne? NIE TAK NIE NIE NIE NIE Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 47
  • 48. PRACODAWCY NIEZATRUDNIAJĄCY NIEPEŁNOSPRAWNI NIEPRACUJĄCY Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 48
  • 49. Czy chce Pan(i) pracować/dalej Gdyby dziś zaoferowano Panu(i) pracę, pracować? to czy podjął(ęła)by się jej Pan(i)? Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 49
  • 50.  zatrudnienie niepełnosprawnego w przeważającej liczbie przedsiębiorstw jest wynikiem przypadku i inicjatywy osoby niepełnosprawnej niż przemyślanej decyzji… niepełnosprawnej zatrudnienia osoby Najczęstsza okoliczności Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 50
  • 51.  Ze zrealizowanych badań wyłania się obraz pracodawców niezatrudniających dotychczas osób niepełnosprawnych jako grupy zupełnie niezorientowanej w tej problematyce  W przeważającej większości pracodawcy ci, nigdy nie myśleli o możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych, nie wyrażają takiej gotowości, chęci i potrzeby,  65% nigdy nie rozważało opcji zatrudnienia niepełnosprawnego pracownika, jedynie  73% nie zamierza zatrudniać osób niepełnosprawnych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 51
  • 52. zwrócić należy uwagę na szczególnie trudną sytuację na rynku pracy, w jakiej znajdują się osoby ze znaczną utratą sprawności Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 52
  • 53. Pracodawcy dopuszczają możliwość zatrudnienia niepełnosprawnych na stanowiskach, na których osoby niepełnosprawne obecnie rzadziej znajdują zatrudnienie  pracownicy biurowi ogółem  księgowy  pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu  sprzedawca  programista aplikacji  grafik komputerowy  pracownicy przy pracach prostych ogółem  sekretarka  kontroler rozliczeń pieniężnych  operator aplikacji komputerowych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 53
  • 54. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 54
  • 55. Aktywność zawodowa ON Osoby niepełnospra Otoczenie wne i ich Rynek pracy społeczne i najbliższe systemowe otoczenie Umieć, chcieć, móc Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 55
  • 56. bariery leżące po stronie osób niepełnosprawnych  Obiektywny stan zdrowia oraz jego subiektywna samoocena  Uwarunkowania psychologiczne  Opinie na temat pracy zawodowej  Kapitał kulturowy  Pochodzenie społeczne i bariery związane z możliwościami gospodarstwa domowego  Wykształcenie i kwalifikacje Badanie dla PFRON: wyjaśniają 34%-44% zmienności Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 56
  • 57. Rodziny osób biernych zawodowo w większości (60%) sprzeciwią się podjęciu aktywności zawodowej przez osobę niepełnosprawną  obserwujemy bardzo dużą zgodność (współczynnik korelacji R Pearsona = 0,67) postaw rodzin oraz samych niepełnosprawnych w zakresie aktywności zawodowej.  Jedynie w 14% przypadków, opinie i motywacje osób niepełnosprawnych i ich rodzin nie pokrywały się – nieco częstsze były sytuacje, w których to rodzina optowała za pracą, a sprzeciwiała jej się osoba niepełnosprawna (9%), niż odwrotnie (5%) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 57
  • 58. Brak wiedzy Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 58
  • 59. Pracodawcy bardzo niewiele wiedzą na temat zatrudniania osób niepełnosprawnych  Jedynie 11% pracodawców ocenia swoją wiedzę w tym zakresie jako dobrą  40% pracodawców nie potrafi spontanicznie wskazać nawet na ogólnym poziomie żadnej korzyści związanej z zatrudnieniem niepełnosprawnych  49% nie potrafi wymienić żadnego instrumentu wspierającego zatrudnienie ON. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 59
  • 60. Badanie pozwoliło zidentyfikować cztery główne sposoby myślenia, które powstrzymują przed zatrudnieniem osób niepełnosprawnych… Myślenie w kategoriach kosztów Myślenie w kategoriach kosztów finansowych administracyjnych Myślenie w kategoriach Myślenie w kategoriach kosztów wydajności pracy: organizacyjnych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 60
  • 61. istniejące mechanizmy wspierające zatrudnienie osób niepełnosprawnych dla zdecydowanej większości pracodawców nie są wystarczającym motywatorem do zatrudnienia osób niepełnosprawnych Realność powyższych deklaracji zdecydowanie podważać może jednak brak zainteresowania pracodawców innymi niż finansowe formami wsparcia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 61
  • 62. nie istnieje jeden, zdefiniowany typ przedsiębiorcy zatrudniającego osoby niepełnosprawne… Zastępowalność Model zarządzania Pozycja finansowa miejsc pracy Specjalizacja Kompetencje Nowoczesność vs stanowisk pracy administracyjne tradycyjność Zadaniowy vs Dbałość o Kontakt z osobami wydajnościowy wizerunek niepełnosprawnymi system pracy Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 62
  • 63. bariery systemowe słabość instytucjonalna sektora publicznego i pozarządowego brak stabilności prawodawstwa, które postrzegane jest jako niejasne i skomplikowane System orzecznictwa oraz ubezpieczeń społecznych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 63
  • 64.  O aktywności osoby niepełnosprawnej na rynku pracy częściej decydują lekarze orzecznicy, niż same osoby niepełnosprawne  Częsty jest sposób myślenia o osobach ze znacznym stopniem niepełnosprawności jako o niezdolnych do pracy  Obowiązujące prawodawstwo prowadzi wprost do pułapki rentowej Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 64
  • 65.  przeważająca większość firm nie miała kontaktu z bezpośrednią informacją, ani zachętą dotyczącą zatrudnienia niepełnosprawnych. roli tej nie wypełniają ani Powiatowe Urzędy Pracy, ani też organizacje pozarządowe (odpowiednio jedynie 7% i 5% firm deklaruje, iż tego typu instytucje bezpośrednio zachęcały do zatrudnienia niepełnosprawnych).  Aktywizacji zawodowej niepełnosprawnych nie wspiera także nieoceniona w działaniach promocyjnych tzw. „poczta pantoflowa”. Pracodawcy nie rozmawiają, ani też tym bardziej nie zachęcają siebie nawzajem do zatrudnienia niepełnosprawnych. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 65
  • 66. Rekomendacje i podsumowanie Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 66
  • 67. GŁÓWNE WNIOSKI  Wysoki odsetek osób niepełnosprawnych  Bardzo wysoki udział kształcenia specjalnego  Niski poziom aktywności zawodowej osób niepełnoprawnych  Niewielu pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne  Niska gotowość niepełnosprawnych do podejmowania aktywności zawodowej czy edukacyjnej Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 67
  • 68. IMPAS impas sytuacja, w której nie można kontynuować (posuwać naprzód; rozwijać) działania (pracy, twórczości; rokowań) bez nowych impulsów (środków, sił; pomysłów; ustępstw); przenośnie. ślepa uliczka; bicie młodszą z posiadanych kart w przewidywaniu, że przeciwnik nie ma czym jej przebić. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 68
  • 69. świadomość wagi aktywizacji osób niepełnosprawnych jest bardzo powierzchowna, iluzoryczna, wynika po prostu z poprawności politycznej. Postawa ta nie została zinternalizowana przez żadnego z uczestników systemu. Dualizm postaw pracodawców Działania podejmowane na rzecz aktywizacji zawodowej i i niepełnosprawnych społecznej osób niepełnosprawnych są często wymuszone, nieprzemyślane, powierzchowne oraz stereotypowe:  Streotypizacja osób niepełnosprawnych, traktowanie grupy jako jednorodnej  Pomijanie grup „trudnych”  Koncentrowanie sia na ochotnikach i osobach „bezrobotnych” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 69
  • 70.  Przyjęty w najnowszej nowelizacji (kolejnej już z rzędu) Ustawy o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych kierunek zmian trafi na zupełnie nieprzygotowany do tego grunt.  Dofinansowania do zatrudnienia osób niepełnosprawnych nie są skutecznym instrumentem zmiany. kompleksowość Wszyscy Różne typy Wszystkie typy uczestnicy działań barier systemu Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 70
  • 71. Rekomendacje Budowa skutecznych instrumentów Rozwój współpracy publiczno – aktywizacji zawodowej osób biernych pozarządowej na rzecz aktywizacji zawodowo zawodowej osób niepełnosprawnych. Tworzenie miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych - zwiększenie wiedzy Niwelowania znaczenia podstawowych wśród pracodawców na temat korzyści barier systemowych wynikających z zatrudnienia osób niepełnosprawnych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 71
  • 72. Rekomendacje • Działania systemowe – Zwiększenie dostępności placówek edukacyjnych – Weryfikacja dostępnych i planowanych instrumentów wsparcia pod kątem ich skuteczności (szkolenia i kompleksowe projekty) – Poprawa jakości i skuteczności pośrednictwa pracy dla osób niepełnosprawnych – Udrożnienie systemu aktywizacji osób niepełnosprawnych poprzez odbudowanie drogi WTZ – ZAZ – chroniony lub otwarty rynek pracy – Identyfikacja grup szczególnie narażonych na wykluczenie z działań aktywizacyjnych – rozbudzenie świadomości problemu aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych wśród władz powiatowych i gminnych – Facylitacja współpracy między instytucji – powołanie instytucji zajmującej się aktywizacją zawodową osób niepełnosprawnych/zmiany organizacyjne w ramach funkcjonujących instytucji Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 72
  • 73. Rekomendacje • Działania informacyjno-promocyjne – prowadzenie kampanii informacyjnych promujących zatrudnianie osób niepełnosprawnych • Wydajny pracownik, Dla którego w każdej firmie jest miejsce pracy, którego warto zatrudnić – Przełamywanie stereotypizacji w myśleniu i działaniu wobec niepełnosprawnych • Działania aktywizujące osoby niepełnosprawne – doradztwo zawodowe/edukacyjne dla niepełnosprawnych i ich rodzin – wsparcie psychologiczne dla niepełnosprawnych i ich rodzin – Edukacja i kształcenie w wymiarze kwalifikacji zawodowych i kompetencji miękkich – koncentracja działań na osobach biernych zawodowo i edukacyjnie – Dywersyfikacja działań w odniesieniu do różnych grup i problemów • Likwidacja barier architektonicznych, transportowych i komunikacyjnych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 73
  • 74. Dziękujemy za uwagę Zapraszamy do lektury raportu z badań…. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 74