PANDIWA

1. PANDIWA
(PAGBUO AT ASPEKTO NITO)
Inihanda ni: Bb. Nympha M. Dumdum, LPT
ARALIN 8

2. Ang PANDIWA ay salitang nagpapahayag ng:
• Kilos, aksiyon, o gawa.
HALIMBAWA:
kumain, mag-aral, bigyan, maglinis
• Proseso o pangyayaring karaniwang sadya, di-sadya, likas o di-
likas.
HALIMBAWA:
masunog, bumagyo, kumidlat, umulan, natabunan,
naaksidente
• Karanasan o damdamin
HALIMBAWA:
matuwa, sumaya, magmahal, nilamig, nainitan, yumabang

3. Pandiwa
Ang pandiwa ay salitang nagsasaad ng kilos o
nagbibigaybuhay sa isang lipon ng mga salita. Ito ay
binubuo ng salitang ugat at panlapi. Maaaring gumagamit
ng isa o higit pang panlapi sa pagbuo ng salitang kilos na
ito.

4.  May dalawang pangkalahatang anyo ang
pandiwa. Maaaring binubuo lamang ito ng
salitang-ugat (root word) na karaniwang
ginagamit sa pag-uutos.
HALIMBAWA:
Alis! Takbo!
Lakad! Upo.

5. Maaari rin itong binubuo ng
salitang-ugat+panlapi na
tinatawag na panlaping
makadiwa.

6. -um- (lumindol, tumingala) mag- (magsalita, magtatawa)
-um- (umiling, umalis) -in (mahalin, sabihin)
-an/-han (pakuan, gandahan) i- (isulat, itago)
magpaka- (magpakabuti,
magpakasaya)
ma- (malinis, maluto)
magsi- (magsiawit,
magsitulog)
maki- (makipulot, makisama)

7. • Ang mga pandiwa sa Filipino ay
nababanghay ayon sa aspekto at
hindi ayon sa panahunan. Ang
ASPEKTO ay katangian ng
pandiwang nagsasaad kung kailan
nangyari, nangyayari, mangyayari o
isasagawa pa lamang ang kilos.

8. aspekto ng pandiwa
Ang aspekto ng pandiwa ay nagpapakita kung
kailan nangyari, nangyayari, o ipagpapatuloy pa ang
kilos.

9. Aspekto ng pandiwa
1. Aspektong Naganap o Perpektibo
■ Aspektong Katatapos
2. Aspektong Nagaganap o Imperpektibo
3. Aspektong Magaganap o Kontemplatibo

10. 1. ASPEKTONG NAGANAP O PERPEKTIBO
Ito ay nagsasaad na tapos nang gawin ang
kilos.
Pormula: Nag + Salitang Ugat

11. Naganap o perpektibo
Mga Halimbawa:
Nagluto Nagtanong
Nagsimba Nagtanim
Naghugas Nagbiro
Naglinis Nagsulat

12. Aspektong
Katatapos
Nangangahulugan itong katatapos pa lamang ng kilos
o pandiwa.
Pormula: Panlaping ka + pag-uulit sa unang pantig ng
salita
■ Ito ay nasa ilalim din ng aspektong perpektibo.

13. aspektong
Katatapos
Mga Halimbawa:
Kagagaling Katatanim
Kalalaba Kaaaral
Kasasayaw Kasusulat
Kasisimba Kababasa

14. 2. asPEKTONG NAGAGANAP O IMPERPEKTIBO
Ito ay nagsasaad ng kilos na laging ginagawa o
kasalukuyang nangyayari.
Pormula: Nag + Unang Pantig + Salitang Ugat

15. NAGAGANAP o Imperpektibo
Mga Halimbawa:
Naglalaba Naglilinis
Nag-aaral Nagtatanim
Nagsisimba Nagbabasa
Naghuhugas Nagsusulat

16. 3. Magaganap O koNTEMPLATIBO
Ito ay nagpapahayag na ang kilos ay hindi pa
nasisimulan o naisasagawa. Ito ay gagawin pa
lamang.
Pormula: Mag + Unang Pantig + Salitang Ugat

17. NAGAGANAP o Imperpektibo
Mga Halimbawa:
Maglalaba Maglilinis
Mag-aaral Magtatanim
Magsisimba Magbabasa
Maghuhugas Magsusulat

18. Mga Halimbawa

19. SALITANG-
UGAT
PERPEKTIBONG
KATATAPOS
PERPEKTIBO IMPERPEKTIBO KONTEMPLATIBO
likha kalilikha nilikha nililikha lilikhain
tayo katatayo tumayo tumatayo tatayo
sabi kasasabi sinabi sinasabi sasabihin
alaga kaaalaga nag-alaga nag-aalaga mag-aalaga
sayaw kasasayaw sumayaw sumasayaw sasayaw

20. SALITANG-
UGAT
PERPEKTIBO IMPERPEKTIBO KONTEMPLATIB
O
PERPEKTIBONG
KATATAPOS
Punas Nagpunas Nagpupunas Magpupunas Kapupunas
Dikit Nagdikit Nagdidikit Magdidikit Kadidikit
Sampay Nagsampay Nagsasampay Magsasampay Kasasampay
Tingin Nagtingin Nagtitingin Magtitingin Katitingin
Mahal Nagmahal Nagmamahal Magmamahal Kamamahal

21. SALAMAT PO 