ΠΡΟΒΟΛΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΧΕΤΙΚΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΑΙΝΟΥ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ 1ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ :
" Ο ΕΒΡΟΣ ΠΟΥ ΕΝΩΝΕΙ. ΑΙΝΟΣ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ"
2. Το Πολιτιστικό Πρόγραμμά μας με τίτλο:
«Ο ΕΒΡΟΣ ΠΟΥ ΕΝΩΝΕΙ. ΑΙΝΟΣ -
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ»
εντάσσεται στο πλαίσιο μιας διασχολικής
συνεργασίας του
3ου Γυμνασίου Αλεξανδρούπολης με το
1ο Γυμνάσιο Χαλανδρίου
και με το Γυμνάσιο της Αίνου (Atatürk
Ortaokulu).
4. Σκοπός του Προγράμματος είναι μέσα από την
ομαδοσυνεργατική μέθοδο να προσεγγίσουν και να
ερευνήσουν οι μαθητές την ιστορία της Αίνου και την
ανάπτυξη του Δεδέαγατς (σημερινής Αλεξανδρούπολης)
μετά την παρακμή αυτής. Ακόμα να κατανοήσουν τη
σύγχρονη πραγματικότητα των δύο πόλεων με έμφαση
στη διατήρηση της μνήμης της Αίνου στην
Αλεξανδρούπολη και στη σχέση της με τη σύγχρονη πόλη
της Τουρκίας, Enez.
Τέλος στόχος του Προγράμματος είναι να μάθουν οι
μαθητές μέσα από τη γνωριμία, την επικοινωνία και τη
συνεργασία μεταξύ τους να αντιμετωπίζουν την ιστορία
χωρίς να προσβάλουν την ιστορική μνήμη με πνεύμα
αντικειμενικότητας και νηφαλιότητας
επαναπροσδιορίζοντας τις σχέσεις των δύο λαών.
8. ΕΝΑ ΓΛΥΠΤΟ ΤΗΣ ΑΙΝΟΥ
ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ…
Για όσους δε με γνωρίζουν, ας συστηθώ!
Είμαι ένα από τα λίγα γλυπτά που
διασώθηκαν από την πολυαγαπημένη μας
Αίνο και η ιστορία μου, που σύντομα θα σας
αφηγηθώ, νομίζω ότι θα σας φανεί
ενδιαφέρουσα…Με έφτιαξε κάποιος
άγνωστος τεχνίτης πριν από πάρα πολλά
χρόνια, κατά την ελληνιστική περίοδο. Στη
μαρμάρινη επιφάνειά μου σκάλισε τη
μορφή του τραγόμορφου αρχαίου
ελληνικού θεού, του Πάνα, που χόρευε με
τις αγαπημένες του Νύμφες.
9. ΕΝΑΣ ΠΥΡΓΟΣ ΣΤΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΗΣ ΑΙΝΟΥ
ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ...
Είχα πολύ καιρό να ανοίξω τα
μάτια μου. Ποιος ο λόγος όμως; Οι
σημερινοί άνθρωποι δεν μπορούν
να δουν το κύρος που κάποτε είχα.
Ήμουν από τους πιο τρανούς
πύργους στο φρούριο της Αίνου. Τα
αδέλφια μου έχουν επίσης αλλάξει
πολύ. Όχι ότι τους μιλούσα ποτέ
και πολύ, άλλωστε πάντα ήμουν
μοναχικός. Πώς να μην ήμουν; Στο
περιθώριο της οικογένειας
βρισκόμουν, σαν εξόγκωμα στο
τείχος…
10. ΕΝΑΣ ΤΟΙΧΟΣ ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ...
Είναι μεσημέρι και τα
παιδιά του διπλανού
σπιτιού βγαίνουν έξω για
να παίξουν. Μια στέλνουν
την μπάλα από εδώ, μια
από εκεί, στο τέλος όλο
πάνω μου πέφτει. Είναι
μικρή η αυλή για
ποδόσφαιρο, δεν μπορώ
όμως να τα κατηγορήσω·
αφού το ευχαριστιούνται.
Αυτό που δεν
καταλαβαίνω είναι γιατί ο
πατέρας τους στηρίζει
πάνω μου αυτή την βαριά
μεταλλική σκάλα….
15. «Μην πιστευθείς το φίλο σου»
Μην πιστευθείς το φίλο σου
τρα-λα λα-λα-λα
Και πει και πεις το μυστικό σου
τα μιλήσαμε
τα λησμονήσαμε
16. «Το αχ το ατελείωτο»
Το αχ το ατελείωτο ποτές δεν
τελειώνει.
Κατέλυσα τα σπλάχνα μου και
γινήκάνε σκόνη
‘Ελα να σε δω να γιάνω
να μην πέσω κι αποθάνω
23. Η Αίνος χτίστηκε τον 6ο
αιώνα π.Χ από Αιολείς
αποίκους στη θέση της αρχαίας πόλης Πολτίμβριας.
Κατά τους 5ο
και 4ο
αιώνα π.Χ. άκμαζε όσο λίγες πόλεις
της Θράκης και είχε ήδη 5000 κατοίκους κάτι που
πλέον την κάνει «πόλιν». Αναδείχθηκε στους κλασικούς
χρόνους ως ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά και
εμπορικά κέντρα του Β. Αιγαίου όπως φαίνεται από
την ποιότητα και την ποσότητα των νομισμάτων αυτής
της περιόδου.
24. Κατά το έτος 477-476 π.Χ. η Αίνος αποτελούσε
μέρος της ναυτικής ηγεμονίας των Αθηναίων και
απαντά πολλές φορές το όνομά της στους
φορολογικούς καταλόγους των Ελληνοταμιών.
25. Ο Πλίνιος την αναφέρει ως civitas
libera (ελεύθερη πόλη)
26. Η πόλη τειχίζεται από τον Ιουστινιανό και αποκτά
μεγαλύτερη ασφάλεια.
27. Η Θράκη μετατρέπεται στο στρατηγικότερο
σημείο της αυτοκρατορίας και του κόσμου. Οι
πόλεις της γίνονται, για πάνω από χίλια χρόνια, τα
πιο κοσμοπολίτικα κέντρα της οικουμένης. Μια
από αυτές είναι και η Αίνος.
28. Το 1265 μ.Χ. η πόλη πολιορκείται από
τους Βουλγάρους
Μαρμάρινη επιγραφή σε πύργο της ακρόπολης που
μνημονεύει την πολιορκία της Αίνου από τους
Βούλγαρους και τους Τατάρους.
29. Γενουάτικη οικογένεια που κυριάρχησε στην Αίνο από
το 1354 – 1454.
Πρώτος κύριος της πόλης ο Γενουάτης ευπατρίδης
Φραγκίσκος Gattilousi. Ο Ιωάννης Ε΄ Παλαιολόγος του
παραχωρεί την Αίνο το 1354 προκειμένου να τον
βοηθήσει να ξαναπάρει το θρόνο του από τον Ιωάννη
Κατακουζηνό. Ως αντάλλαγμα του προσφέρει για
γυναίκα του την αδελφή του, Μαρία Παλαιολογίνα.
Ο Θυρεός των Gattilousi
30.
31. Η Αίνος ήταν η τελευταία πόλη της Θράκης που
καταλήφθηκε από τους Τούρκους και διατήρησε μέχρι το
τέλος τον ελληνικό της χαρακτήρα και την πνευματική
και οικονομική της ακμή.
ΜΩΆΜΕΘ Β΄
32. Το 1470 μ.Χ. η Αίνος πολιορκήθηκε από
τους Ενετούς
Η ανάμνηση της καταστροφής της Αίνου από τους
Ενετούς έχει διασωθεί μέσω του παρακάτω
ιστορικού δημοτικού τραγουδιού της Αίνου:
… εδώ είν η Αίνο ξακουστή
γαλάζια πολιτεία
οι Φράγκοι την εκάψανε
χωρίς καμιάν αιτία.
Εσφάξανε τα τέκνα της
απ` τα μωρά ως τους γέρους
πολλές χιλιάδες τράβηξαν
μακριά σε ξένο μέρος…
43. ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ ΤΗΣ ΑΙΝΟΥ
Οι Καραβοκυραίοι
Οι Γουναράδες
Οι Ραπτάδες
Οι Καβετζήδες
Οι Ψωμάδες
Οι Ψαράδες
Οι Μπακάληδες
Οι Μαγαζητζήδες
Οι Καπάδες
Οι Πραγματευτάδες
Οι Μπεσαζήδες
(υφασματέμποροι)
Οι Γεωργοί
(ριντζηπέρηδες)
Οι Αμπελουργοί
Οι Κηπουροί
(μπαχτσεβάνηδες)
Οι Αλπάνηδες
(πεταλωτές)
Οι Ντουλγέρηδες
(χτίστες)
Οι Τζουκαλάδες
71. ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΘΩΣ
ΕΠΛΕΚΑΝ ΤΑ ΔΙΧΤΥΑ
Σ’ αυτή τη γειτονίτσα, μια νέα αγαπώ,
ξανθή και μαυρομάτα ως δεκαχτώ χρονώ.
Μήτε στην πόρτα βγαίνει, μήτε στον ηλιακό.
Μουδέ στο παναθύρι δυο λόγια να της πω.
-Μάνα, σαν αρρωστήσω, και πέσω στα βαριά,
μήτε γιατρό να φέρεις, μουδέ και γιατρικά,
να φέρεις την αγάπη μ’ με τα ξανθά μαλλιά.
219. Ο άγιος Εύπλους έζησε στην
Κατάνη της Σικελίας την
περίοδο του διώκτη των
Χριστιανών, Ρωμαίου
αυτοκράτορα, Διοκλητιανού.
Ως χριστιανός, ο άγιος
συνελήφθη και βασανίστηκε
σκληρά. Τα δυσβάσταχτα
βασανιστήρια, που υπέστη, τα
υπέμεινε με πίστη στο Θεό.
Τελικά μαρτύρησε με
αποκεφαλισμό στις 11
Αυγούστου του 304 μ.Χ.
Ο ΑΓΙΟΣ ΕΥΠΛΟΥΣ
221. Μετά την κατάκτηση της πόλης από τους Οθωμανούς
(1456) μετατράπηκε σε μουσουλμανικό μαυσωλείο (türbe),
στο οποίο υπάρχει ο τάφος του Has Yunus Bey, του
αρχηγού του οθωμανικού στόλου κατά την άλωση της
Αίνου.
Ο ναός του Αγίου Εύπλου
βρίσκεται νότια της Αίνου, στο
οθωμανικό νεκροταφείο.
Πρέπει να είχε κτιστεί ως
ταφικό παρεκκλήσιο κατά τη
βυζαντινή περίοδο.
Εξωτερικά το εκκλησάκι
διαμορφώνεται ως σταυρός
στον αρχιτεκτονικό τύπο του
ελεύθερου σταυρού.
223. Η κατασκευή του ανατέθηκε στον Αλεξανδρουπολίτη
αρχιτέκτονα Βασίλειο Χριστάκη.
Για το σχεδιασμό χρησιμοποιήθηκαν φωτογραφίες από το
ναό της Αίνου και μια τουρκική δημοσίευση, στην οποία
υπήρχε η κάτοψη και οι διαστάσεις του ναού.
Ο ναός του Αγίου Εύπλου στην
Αλεξανδρούπολη κτίστηκε με πρωτοβουλία
της αείμνηστης Δέσποινας Πολίτου,
ιδρύτριας και πρώτης προέδρου του
Συλλόγου Αινιτών Αλεξανδρούπολης
«Ελληνομουσείον Αίνου».
226. Οι σύγχρονοι Αλεξανδρουπολίτες λοιπόν, πολλοί από
τους οποίους κατάγονται από την Αίνο, το 1997 επί
δημάρχου Γιοφτσίδη έκτισαν στην άκρη του δικού τους
λιμανιού μια πανομοιότυπη εκκλησία για να τιμούν ως
θαλασσινή πόλη τον άγιο Εύπλου και να κρατούν ζωντανό
στη μνήμη τους το παρελθόν της ένδοξης πόλης της Αίνου.
Η Αίνος ήταν η πρώτη
γειτονική πόλη που
τροφοδότησε πληθυσμιακά
την νέα πόλη του
Δεδέαγατς, αφού οι
περισσότεροι κάτοικοι της
Αίνου
επανεγκαταστάθηκαν εκεί.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ
(ΠΡΩΗΝ ΔΕΔΕΑΓΑΤΣ)
ΑΙΝΟΣ
227. ΚΟΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕ ΤΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ ΤΗΣ «ΠΑΝΑΓΙΑΣ
ΤΗΣ ΚΑΤΕΥΟΔΩΤΡΑΣ» ΣΤΗ ΣΚΙΑΘΟ
Ο ναός της Παναγίας της Κατευοδώτρας στη Σκιάθο, στο διήγημα του
Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, «Το αγνάντεμα», παρουσιάζει κοινά
στοιχεία με τον ναό του Αγίου Εύπλου στην Αίνο.
Ομοιότητα που εντοπίζουμε ανάμεσα σε αυτά τα δύο εκκλησάκια
είναι στο όνομα του αγίου και στο προσωνύμιο της Παναγίας, καθώς
και τα δύο έχουν σχέση με το ασφαλές ταξίδι και τον αποχαιρετισμό:
«Εύπλους» σημαίνει καλό θαλασσινό ταξίδι (ε +ὖ πλο ςῦ ) και
«Κατευοδώτρα» είναι αυτή που εύχεται σε κάποιον που φεύγει «Καλό
ταξίδι» (κατά + ε + δόςὖ ὁ ).
Ακόμα παρατηρούμε ότι οι γυναίκες των ναυτικών ανέβαιναν στο
εκκλησάκι της Παναγιάς της Κατευοδώτρας, το οποίο «έβλεπε» στο
λιμάνι, για να προσευχηθούν και να ξεπροβοδίσουν τους αγαπημένους
τους ναυτικούς με ευχές αγναντεύοντας τη θάλασσα. Αντίστοιχα, οι
Αινίτες έπαιρναν την ευλογία του αγίου για καλό θαλασσινό ταξίδι προς
τιμήν του οποίου είχαν χτίσει το ναό, που βρισκόταν πάνω στο λιμάνι
της πόλης.
