Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
παρουσιαση τεργεστη
1.
2. Όταν κανείς χαρτογραφεί την ελληνική
διασπορά στην πόλη της Τεργέστης,
σημειώνει την ύπαρξη μιας σημαντικής
παροικίας που γνώρισε ιδιαίτερη ακμή κατά
το 18ο και 19ο αιώνα
Ο κάθε αιώνας της ελληνικής παρουσίας
στη πόλη είναι μία μικρή ψηφίδα στο χάρτη
του ελληνικού μεταναστευτικού φαινομένου
3. Η ιστορία της Τεργέστης είναι τεράστια με
ρίζες που φτάνουν στους ρωμαϊκούς
χρόνους. Γότθοι και Λογγοβάρδοι πέρασαν
από τα εδάφη της. Το 13ο με 14ο αιώνα την
κυριάρχησαν οι Βενετοί. Το 1382 η πόλη
καταλήφθηκε από τους Αψβούργους και
παρέμεινε τμήμα της αυτοκρατορίας τους
μέχρι την λήξη του 1ου παγκοσμίου πολέμου.
Το 1918 εισέβαλαν στην Τεργέστη Ιταλικά
στρατεύματα και η πόλη προσαρτήθηκε στο
Ιταλικό κράτος.
4. Στον 2ο παγκόσμιο πόλεμο,
η πόλη καταλήφθηκε από τους Γερμανούς,
απελευθερώθηκε από τις συμμαχικές
δυνάμεις και τις γιουγκοσλαβικές δυνάμεις του
στρατάρχη Τίτο.
Το 1947 δημιουργήθηκε η ελεύθερη περιοχή
της Τεργέστης υπό την εγγύηση του
Συμβουλίου Ασφάλειας των Ηνωμένων
Εθνών.
Η περιοχή διαιρέθηκε σε δύο ζώνες, στην
Νότια που τέθηκε υπό τη στρατιωτική διοίκηση
των Γιουγκοσλάβων και στη Βόρεια. που
τέθηκε από την αντίστοιχη βρετανική και
Αμερικάνικη
5. Μια πόλη συνήθως πάνω σε σύνορα,
η Τεργέστη έγινε σταυροδρόμι Ιταλικών
Γερμανικών, Αυστριακών, Σλαβικών
καθώς Εβραϊκών και Ελληνικών
διαδρομών και πολιτισμών
6. Το 1954 το μεγαλύτερο τμήμα της
Τεργέστης ενσωματώθηκε με την
Ιταλία και το μικρότερο με την
Σλοβενία.
Η απόφαση αυτή επικυρώθηκε
οριστικά με την συνθήκη του Όζιμο
το 1975.
7.
8. • Η Τεργέστη αρχικά περιοριζόταν
στην περιοχή γύρω από τον
λόφο του Σαν Τζούστο.
• Στα μέσα του 18ου αιώνα, χάρη
στα μέτρα της αυτοκράτειρας
Μαρίας Θηρεσίας, η πόλη
επεκτάθηκε στους πρόποδες του
λόφου και προς την θάλασσα
όπου και δημιουργήθηκε η νέα
πόλη λιμάνι.
9. • Το λιμάνι της Τεργέστης, επίσης, υπήρξε
το επίκεντρο του ενδιαφέροντος των
Αψβούργων αφού η κομβικότητά του
αναβαθμίζονταν λόγω των βελτιούμενων
χερσαίων και ποτάμιων δικτύων.
• Ο Κάρολος Στ’ και η Μαρία Θηρεσία
θέλησαν να προωθήσουν την Τεργέστη
σε ρόλο ανταγωνιστή της Βενετίας και να
καταστήσουν το λιμάνι της ως το
κατεξοχήν επίνειό τους στη Μεσόγειο,
ενώνοντας έτσι βαθμιαία την Ανδριατική
με τις ηπειρωτικές αψβουργικές χώρες
με την Βόρεια θάλασσα.
10.
11. • Οι συνθήκες αυτές (1699 και 1718
αντίστοιχα), που υπογράφηκαν μεταξύ
της Οθωμανικής και της Αψβουργικής
Αυτοκρατορίας, καθιέρωσαν την
τελευταία ως έναν βασικό παράγοντα
της ιστορικής εξέλιξης της
Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ιδίως δε
εκείνων των επαρχιών που ανήκαν
μέχρι τότε στους Οθωμανούς.
12. Αυτή η κίνηση, συνδυάστηκε κυρίως με
το εμπόριο του Levante. Γι’ αυτό, ήδη
από το 1720 άρχισε η οικοδόμηση του
λοιμοκαθαριστηρίου San Carlo στα
νοτιοανατολικά της πόλης, στην
περιοχή του Campo Marzio για την
υποχρεωτική απολύμανση των πλοίων
που προέρχονταν από το Levante και
από άλλες μολυσμένες περιοχές.
13.
14. ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
Υπό την αιγίδα του Αρχιμανδρίτη Δαμασκηνού Ομήρου
ΟΙ ΙΛΛΥΡΙΟΙ
Υπό την ηγεσία του Σέρβου Μητροπολίτη Κάρλοβιτς
15. • Ελεύθερη άσκηση των λατρευτικών καθηκόντων
• Ίδρυση ναού και κοινότητας
• Μεικτούς γάμους με ορισμένους περιορισμούς
16. Πρώτος σταθμός των προσπαθειών για τη σύνταξη του τελικού καταστατικού
ήταν το 1784 όταν εγκρίθηκαν οι πρώτες διατάξεις οργάνωσης του
κοινοτικού βίου.
17. Σε αυτές τις διατάξεις χαρακτηριστικό ήταν ο διαχωρισμός των Ορθόδοξων
ομογενών της κοινότητας της Τεργέστης σε τέσσερις τάξεις.
Σε κάθε τάξη αντιστοιχούσε διαφορετικό ύψος ετήσιας συνδρομής και
διαφορετικός βαθμός συμμετοχής στην διοίκηση της κοινότητας.
18. Το 1786, δυο χρόνια μετά την έγκριση των πρώτων
διατάξεων, δημιουργήθηκε το τελικό καταστατικό με
τίτλο :
‘Καταστατικό της ελληνικής κοινότητας και
αδελφότητας’
. Το συγκεκριμένο καταστατικό ήταν ένα από τα πιο
λεπτομερή και πλήρη κείμενα διοικητικής
οργάνωσης.
20. • Για τη σωστή διοίκηση,
• Για την οικονομική διαχείρηση της
εκκλησίας,
• Για τον διορισμό των ιερέων,
• Για την φροντίδα των αδύναμων και
απόρων
21. • Το καταστατικό, κατ’ απαίτηση των
αυτοκρατορικών αρχών και την
επιβεβαίωση της ανεξαρτησίας της
εκκλησίας, ίσχυε ως το τέλος του Α’
Παγκοσμίου Πολέμου.
• Στην πράξη, η κοινότητα
εξακολουθεί ως σήμερα να
λειτουργεί με τις ίδιες βασικές
αρχές, που έχουν επικυρωθεί από
το Ιταλικό Κράτος.
22. • Η ελληνική κοινότητα λειτούργησε με
το καταστατικό 1786, παρά τις
μεταγενέστερες μικρές αλλαγές και
αναδημοσιεύσεις.
• Το δωδεκαμελές Βουλευτήριο
(Καπιτόλιο) εκλεγόταν κάθε 2 χρόνια
από την Γενική Συνέλευση των
ελληνικών μελών της κοινότητας.
23. Η τελευταία εικοσαετία του 18ου αιώνα σήμανε
την αρχή της ακμής της παροικίας, που
αποδεικνύεται από την δυνατότητα των 500ων
Ελλήνων να αναγείρουν χωρίς εξωτερική
βοήθεια τον ναό του αγίου Νικολάου.
Σε 1700 έως 2000 άτομα απαριθμείται ο
ελληνικός πληθυσμός της Τεργέστης
τον 19ο αιώνα.
24.
25. •«Θέλει διωρισθή ένα σχολείον με δύο
διδασκάλους δια την παιδεία και διδασκαλίαν των
παιδιών του γένους εις την ίδιαν αυτών γραικικήν
γλώσσαν …»
Αυτή ήταν η επιταγή του πρώτου άρθρου του Θ’
κεφαλαίου του καταστατικού.
• Πράγματι, αμέσως μετά την οικοδόμηση του
ναού, η εκπαίδευση των Ελληνοπαίδων της
παροικίας αποτέλεσε το κύριο μέλημα της
κοινότητας.
26. • Οι ιδιωτικοί δάσκαλοι δεν επαρκούσαν
πια. Υπακούοντας και στις συχνές
υπομνήσεις των αρχών (το 1774
χρονολογείται ο πρώτος αυστριακός
νόμος για την εκπαίδευση), αλλά και
από ώριμο ενδιαφέρον το 1801
αποφασίστηκε η ίδρυση σχολείου, το
οποίο στεγάστηκε στο κοινοτικό κτήριο
δίπλα ακριβώς από τον ναό.
• Για τον σκοπό αυτόν, στο κτήριο
προστέθηκαν όροφοι και
διαμορφώθηκε έτσι ώστε να στεγάζει
τους ιερείς, τους δασκάλους, την
βιβλιοθήκη του σχολείου και τις
αίθουσες διδασκαλίας.
27. • Πολύ γρήγορα δάσκαλοι και
εποπτική επιτροπή του σχολείου
επιμελήθηκαν το πρόγραμμα
διδασκαλίας.
Το πρόγραμμα διαμορφώθηκε
ως εξής: κατήχηση, ελληνική,
ιταλική και γερμανική γλώσσα,
αριθμητική, γεωγραφία, ιστορία,
καλλιγραφία και φυσική.
28. Το επίπεδο διδασκαλίας κάλυπτε τις ανάγκες:
• Πρωτόπειρων μαθητών που έπρεπε να
διδαχθούν την ελληνική γλώσσα (που δεν
ήταν πάντοτε οικεία σε αυτούς, καθώς
γεννιούνταν και μεγάλωναν σε αλλόγλωσσο
περιβάλλον),
• την ιταλική και την γερμανική, απαραίτητες
γλώσσες του εμπορίου και του
περιβάλλοντος χώρου, και στοιχεία
αριθμητικής.
• Μαθητών που είχαν ανάγκη τη στοιχειώδη
και μέση μόρφωση
29. • Το σχολείο και το πρόγραμμα
διδασκαλίας του
αναπροσαρμόζονταν στις ανάγκες
της κάθε εποχής.
• Μέχρι το 1936 λειτούργησε και ως
γυμνάσιο, ενώ σήμερα στο σχολείο
που λειτουργεί προσφέρονται στα
Ελληνόπουλα της παροικίας
μαθήματα για την εκμάθηση της
ελληνικής γλώσσας, της ιστορίας
και του πολιτισμού.
30. Στο σχολείο ευδοκίμησαν να διδάξουν
προσωπικότητες όπως:
• Ο Ηπειρώτης Κωνσταντίνος Ασώπιος, μετέπειτα
καθηγητής του πανεπιστημίου Αθηνών
• Ο Ηπειρώτης λόγιος Χριστόφορος Φιλητάς
• Ο λόγιος και αρχιμανδρίτης Ιγνάντιος
Σκαλιώρας
• Ο Κρητικός δάσκαλος και ιερέας Μισαήλ
Αποστολίδης, που αργότερα έγινε καθηγητής
Θεολογίας του πανεπιστημίου Αθηνών και το
1861 αρχιεπίσκοπος Αθηνών
• Ο Κεφαλλονίτης σχολάρχης Θεαγένης Λιβαδάς
κ.ά.
31. •Από το 1782 και έως το 1829 οι Έλληνες,
πάλι με συλλογικές δαπάνες, διαμόρφωσαν
το πρώτο κοινοτικό νεκροταφείο σε έκταση
κοντά στη σημερινή Πιάτσα Γκολντόνι και
έχτισαν το παρεκκλήσιο των Αγίων
Θεοδώρων. Όμως, Η επέκταση της πόλης
(στο Μπόργκο Φραντσεσκάνο) ανάγκασε
τους Έλληνες να υπακούσουν στις
δημοτικές εντολές και να μεταφέρουν, τελικά
το 1829, το νεκροταφείο στην εκτός των
ορίων της πόλης περιοχή της Σάντα Άννα,
όπου κι έκτισαν το ναΐσκο των Αγίων
Αποστόλων.
32.
33.
34. • Το κάλος και η μεγαλοπρέπεια των
ναών αποκαλύπτει τη οικονομική
ευρωστία
• Η κεντρική τοποθεσία τους την
υψηλή κοινωνική θέση των κατοίκων
τους.
• Η ύπαρξη δύο ορθόδοξων ναών
στην ίδια πόλη συντηρεί την
ανάμνηση της διάσπασης σε
επίπεδο λατρείας τουλάχιστον των
ορθοδόξων της Τεργέστης
35. • Η εκκλησία ως θεσμός συνιστούσε
για τους πληθυσμούς ,που
βρίσκονταν μακριά από τα κέντρα
αφετηρίας τους το συνεκτικό
θρησκευτικό και συνάμα κοινωνικό-
ιδεολογικό δεσμό,
• Οι ναοί συνήθως φέρνουν
χαρακτηριστικά από την ιστορία των
κοινοτήτων, τη κοινωνική και
πληθυσμιακή δυναμική των Ελλήνων
και άλλων μεταναστών στη νέα
κοινωνία, το πλούτο ,την ηλικία της
κοινότητας
36. • Ο πρώτος ναός Ελλήνων και Ιλλυριών
αφιερώθηκε στον Ευαγγελισμό της
Θεοτόκου.
• Μονόκλιτη βασιλική που κτίσθηκε στις
όχθες του Μεγάλου Καναλιού (Canale
Grande)
• Εισχωρούσε στον προσχωματικό χώρο,
γύρω από τον οποίο διαμορφώθηκαν οι
πρώτες λιμενικές εγκαταστάσεις της
Τεργέστης.
• Χτίστηκε εκεί ώστε να διευκολύνονται οι
ορθόδοξοι ναυτικοί να τελούν τα της
λατρείας τους, αμέσως μετά τον ελλιμενισμό
των καραβιών τους
37. • Με τη διάσπαση της
ελληνοιλλυρικής κοινότητας ο ναός
πέρασε στη δικαιοδοσία των
Ιλλυριών
• Με την πάροδο του χρόνου
παρουσίασε προβλήματα
στατικότητας (υποχώρηση
εδάφους)
• Οι Σέρβοι το 1861 κατεδαφίζουν
τον ναό και ανεγείρουν στη θέση
του ένα μεγαλοπρεπέστατο νέο
ναό.
39. • Ο δισυπόστατος ελληνικός ναός της Αγίας
Τριάδας ( το Α και το Ω του Χριστιανικού
κόσμου ) και του Αγίου Νικολάου
(προστάτης των ναυτικών ) είναι μία
μονόκλιτη βασιλική η οποία θεμελιώθηκε
στις 30 Απριλίου 1784
• Χτίστηκε στην είσοδο του λιμανιού δίπλα
από το κοινοτικό μέγαρο (λόγω
διευκόλυνσης των ναυτικών αλλά και
κύρους)
• Από το 1797 βρίσκεται κοντά στο Παλάτσο
Καρτσιώτη
• Το 1787 ολοκληρώθηκε και τελέστηκε η
πρώτη λειτουργία
40. • Η εσωτερική διακόσμηση πέρασε από
δύο βασικά στάδια 1786-1789, 1799-
1800.
• Το τέμπλο έγινε αρχικά ξύλινο,
αντικαταστάθηκε το 1801 από άλλο,
ξύλινο επίσης, που επιχρυσώθηκε το
1804 και κατά ένα μέρος κατασκευάστηκε
από μάρμαρο, μάλλον το 1820.
• Η βασική μορφή του είναι επηρεασμένη
από το γερμανικό μπαρόκ.
• Οι εικόνες του τέμπλου σε τρείς Στάσεις
ακολουθούν το ορθόδοξο τυπικό.
41. • Μεγάλο μέρος των εικόνων του
τέμπλου φιλοτέχνησαν οι
Κερκυραίοι ζωγράφοι Σπυρίδων
Σπεράντσας και ο γιος του
Μιχαήλ.
• Επιπλέον συμβολή, αυτή του
ζωγράφου Ιωάννη Τριγώνη
42. ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΤΗΝ
ΟΜΩΝΥΜΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΟΥ ΑΠΟΔΙΔΕΤΑΙ ΣΕ
ΑΓΙΟΓΡΑΦΟ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ Γ.ΤΡΙΓΩΝΗ
Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΤΟ
ΑΣΗΜΕΝΙΟ ΕΠΙΚΑΛΥΜΜΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΤΕΧΝΗΘΗΚΕ
ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ ΤΟ 1848
43. Για τη ζωγραφική της οροφής
εργάστηκε ο Ιταλός Giacomo
Graziasi με την υποχρέωση να
παραμείνει πιστός στην
ορθόδοξη ζωγραφική παράδοση
Αποτέλεσμα:
Συγκερασμός ανατολικής και
δυτικής τεχνοτροπίας
44. • 1818 – 1820 ο αρχιτέκτονας Matteo
Pertsch ανακαινίζει την πρόσοψη του
ναού βάσει των νεοκλασικών
αρχιτεκτονικών ρυθμών της εποχής
• 1840 ζωγράφοι Francesco Locatella &
Antonio Zona ελαιογραφίες με βιβλικά
θέματα
• 1852 – 1854 ο Τεργεστινός ζωγράφος
Cesare dell Aqua μεγάλες διαστάσεις
εικόνων στα πλαϊνά του ναού με
θέματα ο Χριστός με τα παιδιά, ο Αγ.
Ιωάννης να κηρύττει στην Αίγυπτο.
45.
46. • Στο Αρχείο της βιβλιοθήκης της Ελληνικής Κοινότητας της Τεργέστης το
1830 επιχειρείται η πρώτη συστηματική καταγραφή των βιβλίων της
βιβλιοθήκης. Υπάρχει ένας πανόδετος χειρόγραφος κατάλογος 182
σελίδων, από τις οποίες έχουν χρησιμοποιηθεί οι 52.
• Το χειρόγραφο έχει τίτλο: «Κατάλογος της βιβλιοθήκης του ημετέρου
γένους 1830». Ο κατάλογος περιλαμβάνει 17 κατηγορίες στις οποίες
αναλογούν 516 τίτλοι βιβλίων.
• Η καταγραφή των βιβλίων έγινε κατά κατηγορίες (Γεωγραφία, Ιατρική κ.α)
47. • Βιβλία πρόσφεραν στην Ελληνική Κοινότητα
της Τεργέστης ιερείς, δάσκαλοι της Ελληνικής
Σχολής της Τεργέστης, γνωστοί λόγιοι και
φιλογενείς όπως: ο αρχιμ. Δανιήλ Βιτάλης, ο
αρχιμ. Χρυσόστομος Γκιολιαδάκης, ο
Αλέξανδρος Αφεντούλης, ο Αριστείδης
Καρακάρης, ο Μαργαρίτης Κωνσταντινίδης
κ.α.
• Για την πληρέστερη γνώση του περιεχομένου
της βιβλιοθήκης απαριθμούμε τις κυριότερες
κατηγορίες.
48. • Επιτομή Ιταλικής
Γραμματικής για τους
μαθητές του ελληνικού
σχολείου της Τεργέστης.
(Αριστερά)
• Εντολές και οδηγίες προς
τους Έλληνες της
Κοινότητος. Τεργέστη 1784.
(Δεξιά)
49. Περιοδικά: 176 τίτλοι ελληνικών και ξένων.
Γλωσσολογία: 420 τίτλοι. Ποικίλα γλωσσικά, εγκυκλοπαιδικά ή διαφόρων
ειδικοτήτων λεξικά.
Κλασική φιλολογία: 892 τίτλοι παλαιών και νεότερων εκδόσεων αρχείων
Ελλήνων συγγραφέων.
Βυζαντινή φιλολογία: 83 τίτλοι σπάνιων εκδόσεων βυζαντινών κειμένων.
Νεοελληνική φιλολογία: 300 περίπου τίτλοι παλαιών και νεότερων έργων.
50. Ευρωπαϊκή φιλολογία: 450 περίπου τίτλοι γνωστών
Ευρωπαίων λογοτεχνών και συγγραφέων.
Γεωγραφία: Περισσότεροι από 200 τίτλοι.
Ιστορία: 630 τίτλοι. Σημαντική συλλογή ιστορικών βιβλίων
που αναφέρονται στην ελληνική επανάσταση του 1821.
Ιατρική: 170 περίπου τίτλοι χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Θεολογία: Περισσότεροι από 600 τίτλοι.
Χειρόγραφα: Πρόκειται για την γνωστή συλλογή των 38
χειρογράφων κωδίκων που έχει περιγράψει ο Σπυρ. Π.
Λάμπρος.
51. • Μοναδικά είναι ορισμένα βιβλία τυπωμένα στην
Τεργέστη, παλαιές εκδόσεις καθώς και ελάχιστα
έντυπα εκκλησιαστικού περιεχομένου
• Δυσεύρετα είναι τα συγγράμματα των Βυζαντινών
συγγραφέων, θεολόγων, φιλολόγων και ιστορικών
όπως: η Θεία Λειτουργία του Ιωάννου του
Χρυσόστομου (Βενετία 1644) και η Μυριόβιβλος του
Φωτίου (Μαγεντία 1653).
52. Στον εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης συντέλεσε κυρίως το Οικονόμειο
βραβείο. Από το 1882 και η βιβλιοθήκη εμπλουτιζόταν συστηματικά ως τις
παραμονές της έκρηξης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο χρόνος 1940
μπορεί να θεωρηθεί τομή. Η βιβλιοθήκη παύει πλέον να τροφοδοτείται.
53.
54. Το 1788 έγινε η ίδρυση του πρώτου
Νοσοκομείου της Ελληνικής παροικίας
με 10 κλίνες. Το κτήριο στεγάστηκε σε
κάποιο απ΄ τα κοντινά στο κοινοτικό
μέγαρο κτήρια. Για την συντήρηση του
η κοινότητα διατηρούσε χωριστό ταμείο
ανάθετε σε κοινοτικό γιατρό για την
φροντίδα των ασθενών και για τη
φαρμακευτική τους περίθαλψη
55. Για την αποδοτικότερη λειτουργία του
από το 1790 ξεκίνησαν να εκλέγονται
δυο ομογενείς υπεύθυνοι για το
νοσοκομείο και τη συγκέντρωση
εράνων
Στο νοσοκομείο εργάστηκαν εξέχοντες
γιατροί. Ξεχωριστή περίπτωση
αποτελούν ο Λεονάρδος Βορδώνης
και ο γιός του Ιωάννης
56. Ήταν ο 1ος Έλληνας ιατρός της
Τεργέστης με καταγωγή από την
Κέρκυρα σπούδασε ιατρική στην
Πάδοβα. Συνέχισε το λαμπρό
ιατρικό του έργο στην Τεργέστη. Το
1797 διορίστηκε ως μόνιμος
χειρουργός ιατρός του
νοσοκομείου Αντώνιος Αυγερινός.
57. • Το νοσοκομείο κατά καιρούς
μεταστεγαζόταν σε διαφορετικούς
χώρους
• Το 1796 αποφασίστηκε να
οικοδομηθεί στη Πιάτσα ντέλα
Λένια ένα κτήριο γνωστό σήμερα
ως Κάζα Πίκολο
58. Ο κοινοτικός προϋπολογισμός όμως δεν
άντεξε στην αποπεράτωση του
οικοδομήματος που τελικά δε λειτούργησε
ως νοσοκομείο αλλά νοικιάστηκε για να
αυξήσει τα ελλιπή κοινοτικά έσοδα.
Με τη φροντίδα όμως του γιατρού Ιωάννη
Βορδώνη ,φτωχοί Έλληνες ασθενείς
νοσηλεύονταν δωρεάν στο δημοτικό
νοσοκομείο της Τεργέστης
59.
60. • Η ελληνική κοινότητα με την πάροδο των χρόνων δεχόταν δωρεές
αξιόλογων όσο και πολύτιμων έργων τέχνης, κυρίως ζωγραφικών
πινάκων.
• Τα αντικείμενα αυτά αποτέλεσαν το μουσείο της κοινότητας, το οποίο
συνεχώς εμπλουτιζόταν και λειτουργεί μέχρι σήμερα. Έχουν
διασωθεί και φυλάσσονται τα πορτρέτα επιφανών μελών της
ελληνικής κοινότητας της Τεργέστης. Πρόκειται για συνθέσεις
γνωστών, Ιταλών κυρίως, καλλιτεχνών.
• Σε ειδική αίθουσα, που έχει διαμορφωθεί σε μουσείο, του ιστορικού
κτηρίου της κοινότητας και περίοπτη θέση έχουν αναρτηθεί τα
πορτρέτα του Αμβρόσιου Ράλλη, του Αλέξανδρου Μανούση, του
Κωνσταντίνου Χατζηκώνστα, του Παύλου Ράλλη και του
Γεωργίου Αφεντούλη.
61. • Εντύπωση προκαλούν η ελαιογραφία της
Μαγδαληνής, που φιλοτέχνησε ο Βενετός
ζωγράφος Natalo Sciavoni και
• ο μεγάλος ιστορικός πίνακας επίσης
ελαιογραφία, της δολοφονίας του
Καποδίστρια που συνέθεσε ο γνωστός
Ζακυνθινός ζωγράφος Διονύσιος Τσώκος.
62. Άλλη σημασία είχε και άλλες ανάγκες
επρόκειτο να καλύψει η ίδρυση του
Μουσείου του Ιωάννη Σκαραμαγκά
(1872-1960)..
Συλλέκτης, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για
τη διάσωση έργων τέχνης, ο
Σκαραμαγκάς δημιούργησε μια μεγάλη
συλλογή, που αριθμεί περίπου τα 6.500
εκθέματα.
63. • Η συλλογή του έγινε γρήγορα γνωστή καθώς συνεχώς
εμπλουτιζόταν και περιέχει αντικείμενα καθημερινής
ζωής της Τεργέστης από το 1700 και τις πρώτες
δεκαετίες του 19ου αι.
• Την ταξινόμηση και καταλογογράφηση της πολύτιμης
συλλογής είχε αναλάβει ο γνωστός παλαιογράφος,
ιστορικός και βιβλιοθηκονόμος Camile de Franceschi.
• Το Μουσείο Σκαραμαγκά διευθύνεται από ειδική
Επιτροπή του Δήμου Τεργέστης.
64. • Το προσωπικό πάθος του Σωκράτη Σταυρόπουλου για την
τέχνη και τον πολιτισμό οδήγησε στη συγκρότηση μιας
άλλης μεγάλης συλλογής, που και αυτή στην συνέχεια
έλαβε τις διαστάσεις απαιτητικού μουσείου, που
στεγάζεται σήμερα στη via Imbriani.
• Από τις αρχές του αιώνα άρχισε να συγκεντρώνει
πολύτιμα βιβλία και αντικείμενα τέχνης και η συλλογή του
έγινε γρήγορα γνωστή.
• Ο Δήμος της πόλης επέδειξε αμέσως ενδιαφέρον για τη
διάσωση και την διάρκεια της συλλογής, πράγμα που έγινε
το 1952 και έτσι δημιουργήθηκε το μουσείο Σταυρόπουλου
(Collezione).
65. • Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη συλλογή έργων τέχνης, που
περιλαμβάνει γλυπτά, ζωγραφικούς πίνακες και σχέδια
Ευρωπαίων καλλιτεχνών, κυρίως Γερμανών και Ούγγρων.
• Τη συλλογή των σπάνιων βιβλίων, ένα άλλο συλλεκτικό πάθος του
Σταυρόπουλου, μπορεί κανείς να αναζητήσει στη βίλα του, στο
Grignano, που σύμφωνα με τη διαθήκη του κληροδοτήθηκε στο
Δήμο Τεργέστης.
66. • Αξίζει να σημειωθεί ότι στις συλλογές ή στα μουσεία που αναφέρθηκαν
υπάρχουν έργα γνωστών Ελλήνων και Ελληνοϊταλών καλλιτεχνών που
έζησαν και διακρίθηκαν στην παροικία και στην πόλη της Τεργέστης.
• Επισημαίνουμε το πολυσήμαντο έργο του ζωγράφου και ποιητή Καίσαρα
Σοφιανόπουλου (1889-1968).
• Πολυσυζητημένο είναι επίσης και το ζωγραφικό έργο ενός άλλου μεγάλου
καλλιτέχνη του Νικόλαου Σπόντζα γεννημένου στη Κέρκυρα το 1914.
67.
68. Την δημοσιογραφία εγκαινίασε στην Τεργέστη
ο Σμυρναίος λόγιος και δημοσιογράφος
Ιωάννης Σκυλίτσης. Είχε εξασφαλίσει την
οικονομική υποστήριξη του Αμβρόσιου Ράλλη
και με την συνεργασία των Λιβαδά και
Θερειανού, κατόρθωσε να τυπώσει την
εφημερίδα ‘Ημέρα’.
69. • Με αυτόν τον τρόπο, ο Ελληνισμός της Τεργέστης απέκτησε ένα ισχυρό
όργανο μέσα από το οποίο εκφραζόταν και διέδιδε τις απόψεις του στην
ελέυθερη και υπόδουλη Ελλάδα.
70. Το μεγαλύτερο μέρος της εφημερίδας
κάλυπτε μία πλούσια ειδησεογραφία
από όλες τις χώρες της Ευρώπης.
71. Η εφημερίδα έδινε ιδιαίτερη σημασία στα εθνικά προβλήματα του
Ελληνισμού και ασχολήθηκε πολλές φορές και με το Ανατολικό ζήτημα.
72. Η εφημερίδα δημοσίευε συνεργασίες όχι
μόνο των λογίων της Τεργέστης αλλά και
γνωστών συγγραφέων και λογοτεχνών από
τον Ελλαδικό χώρο.
Παρέχονται, επίσης, πολλές πληροφορίες
βιβλιογραφικές και καταχωρίζονται πολλές
βιβλιοκρισίες.
73. Είναι γεγονός ότι η εφημερίδα αυτή βοήθησε πολύ την εξωτερική
πολιτική της Ελλάδας με την δημοσίευση ευρωπαϊκών πολιτικών
ειδήσεων. Η ιδιάζουσα καθαρεύουσα γλώσσα της δεν αποτέλεσε
φραγμό στην διάδοσή της. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι απλοί
άνθρωποι του λαου τη διάβαζαν προσεκτικά και αντέγραφαν την
πολύτιμη ορθογραφία της.
74. Παράλληλα με τα ευρωπαϊκά γεγονότα, τα οποία παρακολουθούσε
ανελιπώς, δημοσίευε ειδήσεις από την Ελλάδα και ενημέρωνε με τον
τρόπο αυτό τον Έλληνα κάτοικο του εξωτερικού.
75. Από την άλλη μεριά, ο ιταλικός τύπος επανειλημμένα υποστήριξε τα
ελληνικά δίκαια, ακολουθώντας την πολιτική γραμμή της ‘Ημέρας’ και έδωσε
μέσα από τις στήλες (άρθρα) του ευρεία δημοσιότητα στα θέματα της
ελληνικής κοινότητας της Τεργέστης.
76. Σε αντίθεση με τις άλλες ελληνικές
κοινότητες του εξωτερικού, η αυτόνομη
ελληνική κοινότητα της Τεργέστης στο
δεύτερο μισό του 19ου αιώνα είναι
ακόμη πιο ισχυρή.
77. Οι Έλληνες της Τεργέστης διέπρεψαν με
επιτυχία στο εμπόριο, τη βιομηχανία και τις
ασφάλειες
78. Ο προσανατολισμός του εμπορίου της Τεργέστης προς το Levante ,ήδη
από την γένεση του λιμανιού της , κέντρισε το ενδιαφέρον των Ελλήνων,
των Σέρβων ,των Εβραίων και των Αρμενίων από το 18ο αι. για να
μεταφέρουν σε αυτήν τις εμπορικές τους επιχειρήσεις.
79. Το ενδιαφέρον των Αψβούργων αυτοκρατόρων για την ανάπτυξη
του λιμανιού έδωσε στην Τεργέστη ένα χαρακτήρα ξεκάθαρα
εμπορικό.
80. Ο φυσικός προσανατολισμός του λιμανιού προς την Ανατολή, η
αυτοκρατορική φροντίδα για την αναβάθμισή του και πάνω απ’ όλα η
ανακήρυξή του σε ελεύθερο λιμάνι, υπήρξαν οι βασικοί λόγοι του
ενδιαφέροντος των εμπόρων για την περιοχή.
81. Η συμβολή των ελλήνων στη βιομηχανική Τεργέστη του 19ου αιώνα
ήταν μικρή.
Τα μοναδικά δείγματα της βιομηχανικής ενασχόλησης των Ελλήνων
ως το μισό του 19ου αιώνα ήταν:
• Βιοτεχνίες ερυθροβαφής νημάτων (λεβαντική τέχνη)
• Σαπωνοποιίες
• Εργαστήρια παραγωγής του ποτού rosoglio
82. Ο τομέας στον οποίο διέπρεψαν και συνεχίζουν
ακόμα και σήμερα να δραστηριοποιούνται οι
Έλληνες υπήρξε ο ασφαλιστικός.
Έτσι, έχοντας διαμορφώσει ήδη μια σημαντική
παράδοση στις ναυτασφαλιστικές επιχειρήσεις, η
Τεργέστη τον 19ο αι. εξελίχθηκε σε ένα από τα
σπουδαιότερα κέντρα παγκοσμίως σε αυτό τον
κλάδο.
83. Το 1826 ο Άγγελος Γιαννικέσης ίδρυσε το Adriatico Banco d’ Assicurazioni,
ενώ το 1838 ιδρύθηκε η περίφημη ασφαλιστική εταιρεία Riunione Adriatica di
Siturta με σημαντικά ελληνικά κεφάλαια και με εξέχουσα συμμετοχή των
Ελλήνων.
84.
85. Πελοποννησιακής καταγωγής
Το 1717 φτάνει στη Τεργέστη από τη Σμύρνη
Έγινε μεγαλέμπορας, πλοιοκτήτης και
μεγαλομέτοχος σε ασφαλιστικές εταιρείες
Υπήρξε πρόεδρος της κοινότητας επί σειρά ετών
Πρωτοστάτησε στη διάσπαση της
ελληνοϊλλυρικής κοινότητας
Έδωσε γενναία οικονομική προσφορά για την
ανέγερση του Αγ. Νικολάου.
86. Η υστεροφημία του Καρτσιώτη εξασφαλίστηκε από το μεγαλοπρεπές Παλάτσο
Καρτσιώτη, που στέκει επιβλητικά στην είσοδο του λιμανιού, σήμα ενός
μεγάλου Έλληνα επιχειρηματία.
87. Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης συντασσόταν με τον
Ρήγα Φεραίο και τον Αδαμάντιο Κοραή.
Η πίστη του στην εκπαίδευση και την
μόρφωση είχε ήδη φανεί από την χορηγία του
στην Σχολή της Κοινότητας των Ορθοδόξων
της Τεργέστης.
Ο μεγαλέμπορος από το Άστρος τίμησε τον
τόπο του με ένα γενναίο κληροδότημα
προσανατολισμένο στην μόρφωση των νέων.
88. «Εδώ κείται ο Δημήτριος Καρυτσιώτης, ο οποίος κατά την
ευσέβεια, την επιείκεια και κατά την τιμιότητα στις
συμβολαιογραφικές πράξεις σε όλους τους Έλληνες και
ξένους ήταν σεβαστός έως την τελευταία μέρα της ζωής του,
και ο οποίος ουδέποτε λησμόνησε την πατρίδα του και ίδρυσε
σε αυτήν σχολείο με δικές του δαπάνες, για να ανακτήσει η
νεότητα του τόπου και των γύρω περιοχών την
πατροπαράδοτη αρετή»
89. Συνέδεσε τους Έλληνες με το
χρηματιστήριο/εμπορικό επιμελητήριο της
πόλης, την Borsa.
Αυτός συνέλαβε την ιδέα ανέγερσης
μεγαλοπρεπούς κτηρίου για την στέγασή του
Είχε τη θέση του ταμία στην επιτροπή που
ανέλαβε την επιμέλεια του έργου
Το έργο ξεκίνησε το 1802 και τελείωσε 1804
Υπήρξε ο πρώτος πρόεδρός του και
παρέμεινε στη διοίκηση μέχρι το 1820
90. Ζακυνθινής καταγωγής
Δραστηριοποιήθηκε στον τομέα των
ναυτασφαλίσεων. ίδρυσε την Bansco d’
Assicurazioni, και την Adriatico Banco
d’Assicurazione
Υπήρξε κατά καιρούς πρόεδρος της κοινότητας και
πρώτος πρόξενος του ελληνικού κράτους στην
πόλη
Νυμφεύθηκε την Δέσποινα Ράλλη
Μεγάλο τμήμα της κολοσσιαίας του περιουσίας
άφησε στην κοινότητα, στην Ζάκυνθο και σε άλλες
κοινότητες της Τεργέστης
91. Καταγωγή από τη Χίο
Βαθύπλουτος επιχειρηματίας με δραστηριότητα
στους σημαντικότερους κλάδους της τεργεστίνικης
οικονομίας.
Ανέλαβε υψηλόβαθμες θέσεις σε πολυάριθμα
οικονομικά ιδρύματα της πόλης
Με εγγύησή του το 1851 εκδόθηκε η «Ημέρα»
Το 1851 με τη φροντίδα του η κοινότητα θέσπισε τον
ποιητικό διαγωνισμό στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών
το «Ράλλειο Διαγωνισμό»
Το 1874 του απονεμήθηκε ο τίτλος του βαρόνου
όμως εκείνος επέλεξε το μοτό «ασκήσω δικαιοσύνη»
92. Γεννήθηκε από Έλληνες γονείς στη
Ρουμανία
Σπούδασε ιατρική στη Βιέννη
Εξειδικεύτηκε στη νευροψυχιατρική
Το 1920 μαζί με τον Ν. Κοσκινά εξέδωσε τον
«Άτλαντα της Κυτταροαρχιτεκτονικής»
Του απονεμήθηκε τιμητικά ο τίτλος ευγενείας
βαρόνος από τους Αυστριακούς
93. Καταγωγή από τη Χίο
Έδωσε νέα πνοή στις επιχειρησιακές
δραστηριότητες της οικογένειάς του. Έγινε
γνωστός για τη πολιτική πολιτιστική και
κοινωνική του δράση. Υπήρξε μεγάλος
συλλέκτης έργων τέχνης
94.
95.
96. Οι Έλληνες της Τεργέστης ζούσαν σε μία
αυστριακή πόλη, όπου το κλίμα , το επίσημο
τουλάχιστον, ήταν καθαρά αντεπαναστατικό
και αντιφιλελεύθερο, οι ίδιοι όμως ήταν
επηρεασμένοι σε μεγάλο βαθμό, όπως είχαν
δείξει στο τελευταίο αυστρορωσοτουρκικό
πόλεμο από τα κηρύγματα για την
απελευθέρωση της πατρίδας τους.
97. Η φλόγα της Ελευθερίας της μητέρας
πατρίδας διατηρούνταν πάντα αναμμένη και
το πέρασμα του Ρήγα και αργότερα του
Δημητρίου Υψηλάντη ρίζωσε ακόμη
περισσότερο τις ιδέες της Φιλικής Εταιρείας
σ’ αυτή τη πόλη. Οι Ελληνίδες με επικεφαλής
τη σύζυγο του Νικολάου Στρατή ,παρέδωσαν
στο πρίγκιπα χρυσοκέντητη σημαία με το
Φοίνικα. Ο ενθουσιασμός είχε κορυφωθεί
98. Tους δεσμούς με την Eλλάδα
επεδίωκαν να διατηρούν πάντοτε
ακόμη και όσοι απο αυτούς
παρέμειναν μόνιμα στην Tεργέστη.
Mέλη της παροικίας
χρηματοδότησαν (και για
επιχειρηματικούς λόγους)
τον Λάμπρο Kατσώνη κατά τον
ρωσοτουρκικο πόλεμο του 1787
εώς 1791.
99. Με την έναρξη του Ρωσοτουρκικού πολέμου, το 1787,
πήγε στη Τεργέστη, όπου παρέλαβε από τους εκεί
Έλληνες ομογενείς μερικά πλοία με τα οποία ξεκίνησε τις
επιδρομές και τις επιθέσεις κατά των Τουρκικών στο Ιόνιο
Πέλαγος
Με τη βοήθεια ουσιαστικά των Ελλήνων της
Τεργέστης αγόρασε ο Κατσώνης φρεγάτα- που
ονόμασε << Αθηνά της Άρκτου>> και κυβερνούσε ο
ίδιος-και συγκρότησε στολίσκο με τον οποίο
απέπλευσε για το Αιγαίο
100. Ενδιαφέρθηκαν για το έργο του Ρήγα
Βελεστινλή( αν και από τους κόλπους των
Ελλήνων της Τεργέστης προήλθε εκείνος ο
Δημήτριος Οικονόμου που τον κατέδωσε το
1791 στις αυστριακές αρχές) Ο Δημήτριος
Οικονόμου δεν αποτελεί παρά ένα δείγμα
ψυχρού υπολογιστή εμπόρου, τον οποίο δεν
είχαν αγγίσει οι απελευθερωτικές ιδέες που
είχαν αναπτυχθεί στον κύκλο των ομογενών
του
101. Συγκέντρωσαν χρήματα για τους
αγωνιζόμενους Κρήτες το 1866 -1869
Αλλά και όσοι από αυτούς διαπνέονταν από
φιλελεύθερη ή επαναστατική ιδεολογία,
συναγωνίστηκαν με τους Τεργεστίνους που
μάχονταν για το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα
για την italianita της πόλης τους
102. Εντάχτηκαν στην Εταιρεία των Φιλόμουσων
το 1813 και στη Φιλική Εταιρεία.
Ενίσχυσαν χρηματικά τον αγώνα του 1821,
περιέθαλψαν πρόσφυγες από τη
Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη , τα Ιωάννινα,
την Κύπρο και κυρίως από τη Χίο
103.
104. • Η Τεργέστη υπήρξε για τον Τζόυς
• Ο τόπος της γνώσης, ο τόπος της
χαμένης αθωότητας αλλά και της
ανεκπλήρωτης επιθυμίας. Κεντρικό
στοιχείο αυτού του τόπου είναι η
λανθάνουσα εθνικότητα.
• Ο Κερκυραίος Νικόλαος Σάντος
οπωροπώλης της γειτονιάς ,
αγράμματος Έλληνας, θα είναι μόνιμος
δανειστής του αλλά και σύντροφος τις
ώρες του πιοτού. Συχνάζει στα καφενεία
της Citta Vecchia, εκεί συναντά εργάτες
και Έλληνες που είναι γκαρσόνια .
Κουβεντιάζει μαζί τους και πίνει.
105. Η διδασκαλία αγγλικών φέρνουν τον
Τζόυς σε επαφή με ένα άλλο ελληνικό
στοιχείο, τις ισχυρές οικονομικά
οικογένειες: του Κόντε Σορντίνα, τους
Ράλληδες, τους Σκαραμαγκά, τους
Οικονόμου και τα παιδιά τους που
υπήρξαν όλοι μαθητές του
Η συνάντηση μαζί τους υπήρξε
καθοριστική.
106. • Έζησε στην Τεργέστη από το 1905 ως
το 1915
• Στα 1905 θα εκδώσει τη συλλογή
ποιημάτων του Μουσική Δωματίου,
μέχρι το 1907 θα ολοκληρώσει εδώ τη
συλλογή διηγημάτων του , τους
Δουβλινέζους,
• Στα 1914 τελειώνει το Πορτρέτο του
Καλλιτέχνη ως Νεαρού Ανδρός και στα
1915 το θεατρικό του οι Εξόριστοι.
107. Ο δήμος Τεργέστης έχει τοποθετήσει 45 πλάκες
στα εννέα σπίτια όπου διέμενε ο διάσημος
συγγραφέας στα καφενεία, καθώς και στα άλλα
μέρη που σύχναζε. Τα περισσότερα
παραμένουν περίπου όπως εκείνα τα χρόνια:
• Το κτήριο της οδού San Nicolo 32 όπου στον
πρώτο όροφο στεγαζόταν η σχολή στην οποία
δίδασκε αγγλικά και στον τρίτο όροφο το σπίτι
του.
• Το καφενείο Tommaseo όπου συναντιόταν με
τον Ιταλό Σβέβο
• Το καφενείο με τους καθρέπτες στην piazza
Granda, το οποίο στεγάζεται στο ισόγειο ενός
από τα επιβλητικότερα κτίρια της Τεργέστης,
που το έχτισε ο Νικόλαος Στρατής το 1839.
108. Στο έργο του Τζόις, όπως αποδεικνύεται
από τις έρευνες των τελευταίων ετών,
υπάρχει πολύ περισσότερη Τεργέστη
από όση φανταζόμαστε.
Στην βιογραφία του Τζόυς από τον
Ρίτσαρντ Έλμαν αυτή η μελαγχολική και
απίστευτα γοητευτική πόλη μοιάζει
παρένθετη ανάμεσα στο Δουβλίνο και
στο Παρίσι.
109. Το έργο του Τζόυς που
έχει στοιχεία δεμένα με
τον ελληνικό περίγυρο της
Τεργέστης
110. • Ο Τζόυς γνώριζε άριστα την ιταλική
γλώσσα και πολύ σύντομα μιλούσε και
την διάλεκτο της Τεργέστης,
• Παρακολουθούσε συχνά την Θεία
Λειτουργία εντυπωσιασμένος από τον
μυστηριακό της χαρακτήρα.
• Ίσως ήταν ένας από τους λόγους που
έφυγε το 1915 για την Ζυρίχη, όπου
άρχισε μαθήματα ελληνικών.
111.
112. • Είναι ο τίτλος που επέλεξε η Βρετανίδα
λογοτέχνης, Τζαν Μόρις για ένα
ταξιδιωτικό βιβλίο της με θέμα την ιστορία
της πόλης.
• Προκλητικός στη διατύπωση του ο τίτλος,
ουσιαστικός στο περιεχόμενο.
113. • Από τον 18ο αιώνα και εξής το παρόν και το μέλλον της Τεργέστης
συνδέθηκε άρρηκτα με τους επήλυδες εμπόρους και επιχειρηματίες, οι
οποίοι αφομοιωμένοι σε ένα ευρύτερο σύνολο συνέστησαν το "έθνος του
πουθενά".
• Αυτό το "έθνος" χαρακτηριζόταν και από μία δεύτερη ταυτότητα, πέρα από
αυτήν που έφερε ο καθένας από τον τόπο του, την τεργεστίνικη (triestinita).
114. Τεργέστη: Η έννοια του πουθενά της Τζαν Μόρις
ζωντανεύει, μέσα από προσωπικές αναμνήσεις,
την ιστορία της πόλης από την περίοδο ακμής
της κατά την Αυτοκρατορία των
Αψβούργων, μέχρι τα χρόνια του φασισμού τις
μίζερες μέρες του ψυχρού πολέμου, την πτώση
και την ανάκαμψή της. Μια ιδιότυπη ταξιδιωτική
αφήγηση από την πλέον διακεκριμένη
εκπρόσωπο του λογοτεχνικού αυτού είδους.
115. Υπάρχουν ανά την υφήλιο άνθρωποι οι οποίοι συγκροτούν έναν Τέταρτο Κόσμο, μια δική
τους διασπορά.
Αυτοί είναι υπεράνω όλων!
Ασχέτως χρώματος. Ασχέτως θρησκείας:.
Μοιράζονται μεταξύ τους, ασχέτως εθνικότητας, τις κοινές αξίες του χιούμορ και της
κατανόησης.
Άμα βρεθείς ανάμεσά τους, δεν πρόκειται ούτε να σε κοροϊδέψουν ούτε να σε πικράνουν,
γιατί δεν τους ενδιαφέρει ούτε η φυλή σου ούτε το θρήσκευμά σου, ούτε το φύλο ή η
εθνικότητά σου· .
. Είναι εξόριστοι μέσα στην ίδια τους την κοινότητα, γιατί πάντα ανήκουν σε κάποια
μειοψηφία, όμως είναι ένα έθνος πανίσχυρο, και κρίμα που δεν το ξέρουν.
Είναι το έθνος του πουθενά και έχω καταλήξει να πιστεύω ότι είναι φυσικό να έχει
πρωτεύουσα τη Τεργέστη
116. Το σύνδρομο της Τεργέστης έχει μέσα του το στοιχείο του λαθραίου και του
διφορούμενου, στοιχειώνει όλους αυτούς που κουράζονται να ζουν
εκτεθειμένοι, εξόριστους βασιλιάδες, διανοούμενους και καλλιτέχνες,
παράνομα ζευγάρια, εκείνους που αναζητούν την ελευθερία σε έναν τόπο
εφήμερο, έναν τόπο που φιλοξενεί το έθνος του πουθενά.
117. Μέσα από τη βαθιά προσωπική ματιά της Μόρις, η
Τεργέστη προβάλλει ως μια αλληγορική πόλη: μια πόλη
φαντασμάτων και ξεθωριασμένου μεγαλείου, μια πόλη όπου
τα φλογερά όνειρα του παρελθόντος και η γλυκιά μελαγχολία
ξεχειλίζουν νοσταλγία, ένα λιμάνι της μετα-αυτοκρατορικής
triestesse, όπου τα κτήρια μοιάζουν ερημωμένα, οι σημαίες
ανεμίζουν ξέπνοα, τα τραμ περιμένουν επιβάτες που δεν
έρχονται ποτέ. Είναι μια πόλη φτιαγμένη για ενδοσκόπηση και
για σύντομες επισκέψεις των αγγέλων, και η Μόρις τη
χρησιμοποιεί ως φόντο που θυμίζει Προυστ, ως σκηνικό για
να αφήσει τις αναμνήσεις της δικής της ταραχώδους ζωής να
αναδυθούν στην ακύμαντη επιφάνεια. (Robert Winder, New
Statesman)
118. Τεργέστη. Η έννοια του πουθενά είναι ένα
μικρό και παράξενο βιβλίο, μια έντονη και
επικεντρωμένη περιπλάνηση σε μία πόλη
που έχασε το στίγμα της, τη θέση της στον
κόσμο, τη γεωπολιτική της αυτοεκτίμηση,
πολλά χρόνια πριν.
Γίνεται για την Μόρις το έμβλημα ενός
τόπου εξορίας, ένα μέρος ανεκπλήρωτης
μελαγχολίας, κάτι που είναι γι' αυτήν μια
κατάσταση γλυκόπικρης έκστασης.
119. Η Τζαν Μόρις στη Τεργέστη προκαλεί τη "γλυκιά
μελαγχολία" μιας πόλης ψευδαισθήσεων. (Paul
Clements, The Observer)
Η διαυγής γραφή της είναι ακριβής και εύστοχη, γεμάτη
από ανέκδοτα και γεγονότα προερχόμενα από επίσημες
και ανεπίσημες πηγές, παλιούς τουριστικούς οδηγούς ή
σύγχρονες μαρτυρίες. Ωστόσο όλα δίνονται μέσα από
έναν προσωπικό τόνο, που επιδεικνύει την ικανότητά της
για την επιλογή μιας εύγλωττης μεταφοράς, ενός σχετικού
ποιήματος ή μιας άριας, και που ενίοτε οδηγεί σε
αποκαλύψεις προσωπικού χαρακτήρα. ( Lawrence
Venuti, The New York Times)
121. Η Τεργέστη ήταν και είναι πλούσια σε
αντιθέσεις και αναζητά το λόγο ύπαρξης της
στις ίδιες επίσης τις αντιθέσεις και στην
αδυναμία διάλυσής τους .Οι συγγραφείς που
βίωσαν υπαρξιακά την ετερογένεια της
Τεργέστης ,την πολλαπλότητα των στοιχείων
της ,περιγράφουν πως αυτή η πόλη
αποτελούσε ένα μοντέλο της ετερογένειας
και της αντιφατικότητας ολόκληρου του
σύγχρονου πολιτισμού .
122. Η Τεργέστη υπήρξε μια πόλη που δεν παρέμεινε
απαθής απέναντι στις πολιτισμικές αξίες. Μέσω
της διάλεξης της γλώσσας της εκπαίδευσης και
της κουλτούρας οι Ιταλοί,Σλοβενοί και Γερμανοί
διαφυλάσσουν και σταθεροποιούν την παρουσία
τους στην Τεργέστη.Η Τεργέστη κατέχει μια
κεντρική θέση στο οικονομικό σύστημα της
μοναρχίας ως κύρια δίοδος της Αυστρίας στην
Αδριατική και ως προβολή της στη Μεσόγειο και
το Λεβάντε ως εμπορικό κέντρο και αργότερα ως
ανθηρό λιμάνι διαμετακοσμικού εμπορίου
123. Μετά από την ανακήρυξη της σε ελεύθερο
λιμάνι η Τεργέστη οφείλει ένα σημαντικό μέρος
της ευμάρειας στο ενδιαφέρον που απέδειξε το
κράτος στην ανάπτυξη της πόλης. Κοινότητες
που ζουν στην Τεργέστη όπως η Ελληνική και η
Γερμανική διέσωσαν την αρχική πολιτισμική
κληρονομιά τους αφού δεν την αντιλήφθηκαν
ως αντίθετη παρά ως συμπληρωματική στην
ιταλική κουλτούρα και έτσι δημιούργησαν μία
διπλή κουλτούρα.
124. Π ΗΓΕΣ
• Κατσιαρδή Hering Όλγα << Η ελληνική παροικία της Τεργέστης>>(1751-
1830)τα.1-2,Αθήνα 1986
• Ian Morris,Τεργέστη,<<Η έννοια του πουθενά >>,μτφ Αθηνά Δημητριάδου Αθήνα
2005
• Μάγκρις Κλαούντιο Μικρόκοσμοι,μτφ Αθανασία Δρακοπούλου ,Αθήνα 2005
• http//www.triestecittadellascienza.it
• http://www.ogs.trieste.it