" ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΒΕΝΕΤΙΑ. Η ΒΕΝΕΤΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ"
ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ 1ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ - ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ
κα Χατζή Ευαγγελία
3. Η Αρχή της Δ΄ Σταυροφορίας
Ο γιος του εκθρονισμένου βυζαντινού
αυτοκράτορα Ισαάκιου, Αλέξιος, που είχε
καταφύγει στη Δύση με σκοπό να ζητήσει
βοήθεια για την αποκατάσταση του θρόνου
του, ζήτησε από τη Βενετία και τους
Σταυροφόρους να τον βοηθήσουν. Για τη
βοήθεια αυτή ο Αλέξιος υποσχέθηκε, σε ότι
αφορούσε τον θρησκευτικό τομέα, να
υποτάξει το Βυζάντιο στη Ρώμη, αλλά και να
πληρώσει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό μετά
την αποκατάστασή του και τέλος να
συμμετάσχει και ο ίδιος προσωπικά στην
μετέπειτα Σταυροφορία.
3
4. Η Αρχή της Δ΄ Σταυροφορίας
Οι περισσότεροι από τους
Σταυροφόρους αποφάσισαν
να συμμετάσχουν κατά της
Κωνσταντινούπολης, υπό τον
όρο μετά να κατευθυνθούν
προς την Αίγυπτο. Έτσι, τον
Μάιο του 1203 ο Ενετικός
στόλος με τον Δάνδολο, τον
Βονιφάτιο Μομφερατικό και
τον πρίγκιπα Αλέξιο,
απέπλευσε από τη Ζάρα και
ύστερα από ένα μήνα έκανε
την εμφάνισή του στην
πρωτεύουσα της Βυζαντινής
Αυτοκρατορίας.
4
5. Ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ’
• Ήταν ο πνευματικός πατέρας της
4ης Σταυροφορίας.
• Έστειλε τους Λατίνους ιεροκήρυκες
να προωθήσουν την υπόθεση του ιερού
πολέμου στην Δυτική Ευρώπη.
5
6. ΑΓΙΟΙ ΤΟΠΟΙ
• η Παλαιστίνη ανήκε στην Αιγυπτιακή δυναστεία των Αγιουβιδών.
• η Αντιόχεια (στη Συρία) και η Τρίπολη (στην Παλαιστίνη), καθώς και ένα
παραλιακό κάστρο, η Άκρα
6
7. Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ
ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΟΥΣ
Φαινόταν πιθανό ότι η οχυρωμένη
βυζαντινή πρωτεύουσα θα μπορούσε
να αντισταθεί με επιτυχία στους
Σταυροφόρους, των οποίων ο
αριθμός δεν ήταν τόσο μεγάλος. Οι
τελευταίοι, όμως, αποβιβάστηκαν
στην ευρωπαϊκή ακτή και κατέλαβαν
τον Γαλατά, έσπασαν την αλυσίδα
που έκλεινε τον Κεράτιο κόλπο και
εισχώρησαν σε αυτόν πυρπολώντας
τα πλοία που βρίσκονταν εκεί.
Ταυτόχρονα οι ιππότες επιτέθηκαν
κατά της πόλης, που παρά την
απεγνωσμένη αντίσταση, ιδιαίτερα
από τους μισθοφόρους Βαράγγους,
καταλήφθηκε τον Ιούλιο του 1203
από τους Σταυροφόρους.
7
8. Τα αποτελέσματα της Δ΄ Σταυροφορίας
Κατά τη διάρκεια των τριών ημερών
λεηλασίας χάθηκαν πολλά πολύτιμα έργα
τέχνης, πολλές βιβλιοθήκες
λαφυραγωγήθηκαν και πολλά χειρόγραφα
καταστράφηκαν, ενώ η Αγία Σοφία
λεηλατήθηκε ανελέητα. Ο Βιλεαρδουίνος
παρατηρεί ότι «από την εποχή της
δημιουργίας του κόσμου, ποτέ, σε καμία πόλη,
δεν κατακτήθηκαν τόσα λάφυρα». Μετά από
αυτή την Σταυροφορία, όλη η δυτική Ευρώπη
κοσμήθηκε με τους θησαυρούς της
Κωνσταντινούπολης, ενώ οι περισσότερες από
τις εκκλησίες της Δυτικής Ευρώπης απέκτησαν
μέρος από τα «ιερά λείψανα» της πόλης. Το
μεγαλύτερο μέρος των λειψάνων, που
βρίσκονταν σε μοναστήρια της Γαλλίας,
καταστράφηκε κατά τη διάρκεια της Γαλλικής
Επανάστασης (1789). 8
9. Τα αποτελέσματα της Δ΄ Σταυροφορίας
Τα τέσσερα ορειχάλκινα ,
άλογα που αποτελούσαν
ένα από τα καλύτερα
στολίδια του Ιπποδρόμου
της Κωνσταντινούπολης,
μεταφέρθηκαν από τον
Δάνδολο στην Βενετία,
όπου και διακοσμούν
σήμερα την εξώθυρα του
καθεδρικού ναού του
Αγίου Μάρκου.
9
10. Ποια εδάφη πέρασαν στους Βενετούς μετά
την Δ΄ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ ;
• μέρος Κωνσταντινούπολης
και νησιά Αιγαίου, λιμάνια
Ιονίου
• Αυτοκρατορία της
Κωνσταντινούπολης: κόμης
της Φλάνδρας
• Βασίλειο
Θεσσαλονίκης(θρακικά και
μακεδονικά εδάφη)
• Δουκάτο των Αθηνών
(Καταλανοί)
• Ηγεμονία της
Αχαΐας(Δεσποτάτο Μυστρά10
11. Ποιες ήταν οι Βενετικές Κτίσεις ;
• Οι Βενετοί παίρνουν την
μερίδα του λέοντος, ένα
μεγάλο μέρος της
πρωτεύουσας και τα πιο
σημαντικά λιμάνια και νησιά
του Αιγαίου και του Ιονίου
• Η αυτοκρατορία της
Κωνσταντινούπολης: Οι
Βενετοί επιβάλλουν ως
αυτοκράτορα τον Βαλδουίνο
της Φλάνδρας
• Το βασίλειο της
Θεσσαλονίκης: ιδρύεται από
το Βονιφάτιο Μομφερατικό11
14. Εδάφη που πέρασαν στους Βενετούς
• Το κυριότερο γεγονός που κλόνισε την ύπαρξή της
αυτοκρατορίας ήταν η καταστροφή της Ρωμανίας από τη
Δύση, με την Άλωση της Νέας Ρώμης/Κωνσταντινούπολης την
13η Απριλίου 1204 από τους Σταυροφόρους.
14
15. • Η ευκαιρία να χτυπηθεί η Ρωμιοσύνη, δεν άργησε να δοθεί
στους Φραγκολατίνους. Ήδη από τον 12ο αι πολλές
δεκάδες χιλιάδες από αυτούς υπήρχαν στην
Κωνσταντινούπολη. Απολάμβαναν προνόμια και ήταν
προκλητικοί προς τους Ρωμιούς της Κωνσταντινούπολης.
• Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ Κομνηνός παραχώρησε το 1082
υπέρμετρα δικαιώματα που τους έκαναν μισητούς στους
Ρωμαίους. Ο Ιωάννης ο Β’ έκανε κάποιες προσπάθειες
ώστε θα θέσει τέλος στα προνόμια αυτά.
Εδάφη που πέρασαν στους Βενετούς
15
16. • Μόνο μετά το 1797, οπότε και εγκαθιδρύθηκε η
«Γαληνότατη Δημοκρατία», η Βενετία απέταξε
εντελώς τα σύμβολα της Ρωμαΐκης αυτοκρατορίας
16
18. ΒΕΝΕΤΙΑ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΟ
ΔΥΝΑΣΤΕΙΑ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΩΝ
Το 1261, όταν η Κωνσταντινούπολη
ξανάγινε η πρωτεύουσα του Βυζαντίου, η
Βενετία περιήλθε σε δυσμένεια. Σε μια
προσπάθεια να εξουδετερώσει τη μεγάλη
της επιρροή, ο Μιχαήλ Η΄
Παλαιολόγος (1259-1282) ευνόησε τους
Γενουάτες παραχωρώντας τους ένα μέρος
στον Γαλατά, όπου δημιούργησαν μια
ανθηρή οχυρωμένη συνοικία. Οι εκκλησίες
που ως τότε ήταν στην κατοχή των
Βενετών περιήλθαν στην εξουσία των
Γενουατών και στη δικαιοδοσία του
αρχιεπισκόπου Γένοβας. Αυτό το καθεστώς
συνεχίστηκε και επί Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας.
18
19. ΒΕΝΕΤΙΑ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΟ
ΔΥΝΑΣΤΕΙΑ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΩΝ
Όσον αφορά τις οικονομικές του
αρμοδιότητες, ήταν υπεύθυνος για
τη διαχείριση μεγάλων χρηματικών
ποσών καθώς και της περιουσίας
των αποθανόντων Βενετών, ενώ
είχε και την ευθύνη να κρατά
λογαριασμό των (ετήσιων) εσόδων
της κοινότητας και να ασκεί
αυστηρό έλεγχο. Οι εξουσίες του
Βαΐλου περιλάμβαναν επίσης τον
έλεγχο των φορτίων στις γαλέρες
και την εφαρμογή των οδηγιών που
λαμβάνονταν από τη Βενετία
19
20. Βασικός στόχος της Βενετίας :
Βασικός στόχος της Βενετίας ήταν οι
κτήσεις της να οργανώνονται έτσι ώστε
να εξυπηρετούνται τα οικονομικά της
συμφέροντα. Γι’ αυτό στις κτήσεις της
τοποθετούσε έναν ανώτερο Ενετό
στρατιωτικό διοικητή ο οποίος
ασκούσε και πολιτική εξουσία. Όλοι οι
ανώτεροι αξιωματούχοι ήταν άτομα
της απόλυτης εμπιστοσύνης της
κεντρικής εξουσίας από την οποία
έπαιρναν αναλυτικές διαταγές για την
άσκηση της εξουσίας τους και σ’ αυτή
λογοδοτούσαν στο τέλος της θητείας
τους, υποβάλλοντας μία έκθεση. Σ’
αυτή εξέθεταν με κάθε λεπτομέρεια
την οικονομική, κοινωνική και
στρατιωτική κατάσταση της περιοχής
που διοικούσαν και προτάσεις τους για
την καλύτερη διοίκησή του.
20
21. Χρονικά όρια και βενετοκρατούμενες
περιοχές:
Η περίοδος της Βενετοκρατίας ή
Ενετοκρατίας στον ελληνικό χώρο
εκτείνεται από τις αρχές του 13ου
αιώνα ως τα τέλη του 18ου ,
δηλαδή από την απόκτηση
εδαφών στην ανατολική
Μεσόγειο από τη Δημοκρατία
του Αγίου Μάρκου μετά την
τέταρτη Σταυροφορία ως την
κατάλυση του βενετικού
κράτους, το 1797.
21
22. Συνοψίζοντας…
Τα φιλόδοξα σχέδια της Βενετίας για οικονομική, στρατιωτική και πολιτική
επικράτηση στην ανατολική Μεσόγειο άρχισαν να υλοποιούνται με την τέταρτη
Σταυροφορία η οποία, όπως είναι γνωστό, παρέκλινε του αρχικού της σκοπού.
Πριν από τη Σταυροφορία ο δόγης της Βενετίας Ερίκος Dandolo, ο μαρκήσιος
Μομφεράτος Βονιφάτιος, ο κόμης της Φλάνδρας Βαλδουίνος και Γάλλοι κόμητες
υπέγραψαν συμφωνία, γνωστή ως Pactum commune, με την οποία καθοριζόταν ο
τρόπος διανομής των βυζαντινών εδαφών που θα καταλαμβάνονταν. Με το
πρωτόκολλο της συμφωνίας διανομής των βυζαντινών εδαφών (άνοιξη 1204), στο
βενετικό κράτος περιήλθαν περιοχές της Θράκης, η περιοχή δυτικά της Πίνδου
(Αλβανία, Ήπειρος, Αιτωλοακαρνανία), τα νησιά του Ιονίου, η ΒΔ Πελοπόννησος,
τα νησιά Άνδρος, Αίγινα, Σαλαμίνα και ορισμένες πόλεις της Εύβοιας. Με άλλη
συνθήκη (Αύγουστος 1204) παραχωρήθηκε στους Ενετούς και η Κρήτη, που
απέκτησαν έτσι πρόσβαση σε ένα νησί πολύ σημαντικό για τη θαλάσσια
συγκοινωνία και το εμπόριο στην ανατολική Μεσόγειο.
22
23. Το ελληνικό στοιχειό της Βενετίας στο βυζάντιο
(10ος -15ος αιώνας)
Το πολιτισμικό ανάμεσα στην Ελλάδα και στη Βενετία άρχισε πολύ νωρίτερα από την
ίδρυση της Αδελφότητος των Ορθοδόξων Ελλήνων της Βενετίας που έγινε στις αρχές
του 15ου αιώνα. Ήδη από το 1204, όταν οι Βενετοί κυριάρχησαν σε ένα μεγάλο μέρος
της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, άρχισε να αναπτύσσεται το εμπόριο ανάμεσα στους
δύο γειτονικούς αυτούς κόσμους και με τον καιρό, όπως γίνεται σχεδόν πάντα , oι
δεσμοί που δημιουργήθηκαν ανάμεσα στους δύο λαούς έφεραν έναν ενδιαφέροντα
συγκερασμό, πολύ συχνά των καλύτερων στοιχείων και των δύο πλευρών.
το μικρό Βυζάντιο στη
Βενετία. 23
24. …
Το 1498 η ελληνική παροικία αποκτά το δικαίωμα να οργανωθεί όπως και οι
άλλες εθνικές μειονότητες στη Βενετία (Δαλματοί, Αλβανοί, Φλωρεντινοί κ.ά.).
Πλέον, μετονομάζεται σε αδελφότητα και είναι σε θέση να διεκδικήσει πιο
δυναμικά την άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων της. Στα τέλη του 17ου
αιώνα, περίπου 5.000 Έλληνες ζούσαν και δραστηριοποιούνταν στη Βενετία, σε
σύνολο πληθυσμού 110.000.
24
25. Ο Γαβριήλ Σεβήρος
• Σπουδαγμένος στην Πάντοβα και καλός γνώστης
της εκκλησιαστικής μουσικής, εξελέγη το 1573
από την ελληνική παροικία στη Βενετία να
υπηρετήσει ως εφημέριος στην εκκλησία του
αγίου Γεωργίου των Ελλήνων.
• Άνθρωπος φωτισμένος και διορατικός,
ο Γαβριήλ Σεβήρος κατάφερε να αναδιοργανώσει
την ορθόδοξη εκκλησία.
• Ίδρυσε σχολείο, στο οποίο οι νέοι διδάσκονταν
την ελληνική και τη λατινική γλώσσα. Παράλληλα,
ενδιαφέρθηκε για τη μόρφωση των κοριτσιών
της παροικίας αλλά και όλου του ελληνικού χώρου,
δημιουργώντας γυναικεία ιερά μονή στο νότιο τμήμα του οικοδομικού
συγκροτήματος που αποκαλείται μέχρι σήμερα Πλατεία των Ελλήνων (Campo dei
Greci). 25
26. ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ
• H διοίκηση της Αδελφότητας οργανώθηκε με βάση τη γενική
συνέλευση των Αδελφών (capitolo generale). O αριθμός των μελών
της ελληνικής παροικίας στη Βενετία αύξανε συνεχώς, ιδιαίτερα
μετά τη διαδοχική κατάκτηση βενετικών κτήσεων στην Ανατολή
(Ναύπλιο και Μονεμβασία το 1540, Κύπρος το 1571). H
Αδελφότητα λειτούργησε αποτελεσματικά στην υποδοχή των
φυγάδων.
• Λίγο μετά τη συγκρότησή της, οι δωρεές και οι ευεργεσίες των
μελών της Αδελφότητας άρχισαν να αυξάνονται. Τα μέλη της
εμπιστεύονταν με τις διαθήκες τους στην Αδελφότητα κινητά και
ακίνητα αγαθά, πολύτιμα αντικείμενα και χρηματικά ποσά (κάποτε
ιδιαίτερα υψηλά) για την προώθηση των φιλανθρωπικών
δραστηριοτήτων της.
26
27. • Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, η Αδελφότητα κατέβαλε προσπάθειες
να διατηρηθεί και να προστατεύσει την αυτονομία της που απειλούνταν
από την αυστριακή κατοχή της περιοχής του Veneto. Το πρόσφατα
ενοποιημένο ιταλικό κράτος την αναγνώρισε μόνο ως θρησκευτικό και
φιλανθρωπικό οργανισμό.
• Κατά τη διάρκεια του B΄ παγκοσμίου πολέμου δεν αριθμούσε παρά 30
μέλη αλλά διατηρούσε σημαντικό μέρος της περιουσίας καθώς και των
ιστορικών και καλλιτεχνικών της θησαυρών. Μια τριμερής συμφωνία
μεταξύ της Αδελφότητας, του ιταλικού και του ελληνικού κράτους ήρθε να
προστατέψει αυτή την κληρονομιά. Το 1948, η ιταλική κυβέρνηση
επέτρεψε την ίδρυση στη Βενετία του Ινστιτούτου Βυζαντινών και
Μεταβυζαντινών Σπουδών σε αντάλλαγμα της επαναδραστηριοποίησης
της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής και του Ιταλικού Ινστιτούτου στην
Αθήνα. H Αδελφότητα δώρισε στο ελληνικό κράτος την περιουσία της,
κινητή και ακίνητη, η οποία αποτέλεσε την υλική βάση του Ινστιτούτου με
τον όρο ότι η ελληνική πολιτεία θα ανελάμβανε το κόστος της λειτουργίας
του και της συντήρησης του ναού του Aγ. Γεωργίου.
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ
27
28. Το ελληνικό στοιχείο της Βενετίας 10ος-15ος αιώνας
(Βυζαντινοί λόγιοι, τυπογραφία)
28
29. • Η ιστορία της ελληνικής τυπογραφίας αρχίζει το 1465 με κείμενα που
άρχισαν να τυπώνονται από Ιταλούς τυπογράφους, ενώ το 1476
εκδόθηκε το πρώτο αποκλειστικά ελληνικό κείμενο από Έλληνα
τυπογράφο, η «Ἐπιτομὴ τῶν ὀκτὼ τοῦ λόγου μερῶν» του
Κωνσταντίνου Λάσκαρη, βιβλίο ελληνικής γραμματικής. Προς το τέλος
του 15ου αι., ο Άλδος Μανούτιος άρχισε να τυπώνει στη Βενετία
πολλά ελληνικά βιβλία, είτε γραμματικές της ελληνικής είτε κείμενα
της αρχαίας ελληνικής γραμματείας φροντισμένα από Έλληνες
λόγιους που είχαν φύγει από την Κωνσταντινούπολη. Ως το 1500 είχαν
τυπωθεί τουλάχιστον 80 ελληνικά βιβλία. Η εκδοτική δραστηριότητα
εμπλουτίστηκε με θρησκευτικά και λειτουργικά κείμενα, αλλά και με
ιστορικοφιλολογικά και λογοτεχνικά έργα. Στην εκδοτική αγορά του
16ου αιώνα κυριαρχούν ιταλικοί εκδοτικοί οίκοι (Giuliani και Pinelli),
αλλά και αργότερα στον ίδιο αιώνα ενεργοποιήθηκαν βενετικοί οίκοι,
με Έλληνες ιδιοκτήτες (Νικόλαος Γλυκύς, 1670 και Νικόλαος Σάρος,
1686).
29
30. Η φυγή των λογίων της Βυζαντινής
Αυτοκρατορίας προς τη Δύση
• Η εφεύρεση της τυπογραφίας από τον Γουτεμβέργιο το 1455, και η άλωση
της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους το 1453 με την επακόλουθη φυγή
αρκετών λογίων προς τη Δύση και ιδιαίτερα προς την Ιταλία, δημιούργησε τις
προϋποθέσεις ανάπτυξης της μελέτης των αρχαίων Ελλήνων κλασικών
συγγραφέων και την εδραίωση της ελληνικής τυπογραφίας.
• Πράγματι, Έλληνες φιλόσοφοι, καθηγητές και θεολόγοι όπως ο Εμμανουήλ
Χρυσολωράς, ο Θεόδωρος Γαζής, ο Γεώργιος Τραπεζούντιος, ο Ιωάννης
Αργυρόπουλος, ο Βησσαρίων, ο Κωνσταντίνος Λάσκαρης, ο Μανουήλ
Μοσχόπουλος, ο Δημήτριος Χαλκοκονδύλης, ο Ανδρόνικος Κάλλιστος, ο Μάρκος
Μουσούρος, ο Ιουστίνος Δεκάδυος, και άλλοι θα παραδώσουν μαθήματα σε όλα
τα φημισμένα ιταλικά πανεπιστήμια του καιρού τους αλλά και στις αυλές των
ισχυρών Ιταλών ηγεμόνων, θα μεταφράσουν στα Λατινικά από το πρωτότυπο
πλέον τους αρχαίους Έλληνες, και με την ταυτόχρονη ανακάλυψη της
τυπογραφίας θα εκδώσουν τα πρώτα βιβλία της αρχαίας ελληνικής γραμματείας.
30
31. Η Βενετία βρισκόταν ήδη από τα τέλη του 15ου και τις
αρχές του 16ου αι. στην πρωτοπορία της
καλλιέργειας των ανθρωπιστικών γραμμάτων με τη
διάδοση των ελληνικών σπουδών, την άνθηση της
τυπογραφίας, το πνεύμα φιλελευθερισμού και την
πολιτική ανεξαρτησίας από την παπική αυλή.
31
32. • Ήδη στα 1499 οι Έλληνες ιδρύουν τυπογραφείο στη
Βενετία. Πολυάριθμοι λόγιοι άρχισαν ν εκδίδουν τα
δικά τους πρωτότυπα έργα.
• Η Βενετία υπήρξε έτσι μέχρι τα τέλη του 18ου αι. το
κέντρο της ογκωδέστερης παραγωγής ελληνικού
βιβλίου, λόγιου και δημώδους.
32
33. Η ελληνική τυπογραφία κατά την
Αναγέννηση
• Ελληνικά κείμενα άρχισαν να τυπώνονται πρώτη φορά στην Ιταλία, από
τη δεκαετία του 1470, από Ιταλούς και Γερμανούς τυπογράφους, στα
πλαίσια των αναζητήσεων στην αρχαία ελληνική γραμματεία που
πυροδοτήθηκε με την περίοδο της Αναγέννησης. Υπολογίζεται ότι μέχρι
το τέλος του 15ου αιώνα είχαν εκτυπωθεί 66 ελληνικά βιβλία σε σύνολο
40.000 βιβλίων.
• Τα πρώτα ελληνικά κείμενα, ήταν κυρίως γραμματικές, που σκοπό είχαν
να ενισχύσουν την εκμάθηση των αρχαίων ελληνικών, στα
πανεπιστημιακά κέντρα της Ιταλίας. Κύρια θέση σε αυτή τη παραγωγή
κατέχει το βιβλίο «Ἐρωτήματα» του Εμμανουήλ Χρυσολωρά, μια
γραμματική που έγραψε ο βυζαντινός αυτός λόγιος, με σκοπό να
βοηθήσει την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας από τους δυτικούς
σπουδαστές.
33
34. • Τα πρώτα ελληνικά βιβλία προήλθαν από το τυπογραφείο
του Άλδου Μανούτιου στη Βενετία. Ο πρώην άσημος δάσκαλος
συγκρότησε τυπογραφείο και πλαισιωμένος από τους Έλληνες
λόγιους που ζούσαν τότε στην Ιταλία άρχισε να εκδίδει βιβλία και
στην Λατινική και στην Ελληνική, με απώτερο σκοπό να εκδώσει το
σύνολο της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Συνεργάτες του
υπήρξαν ο Μάρκος Μουσούρος, ο Δημήτριος Δούκας, ο Ιωάννης
Γρηγορόπουλος.
• Ο Μανούτιος προχώρησε στη μνημειώδη έκδοση του συνόλου των
έργων του Αριστοτέλη, των κωμωδιών του Αριστοφάνη, καθώς και
τη πρωτοποριακή για την εποχή έκδοση τσέπης (μικρόσχημη
έκδοση) των τραγωδιών του Σοφοκλή η οποία κυκλοφόρησε σε
2000 αντίτυπα το 1502. Επίσης, ο Άλδος Μανούτιος θα «χύσει» τα
δικά του ελληνικά τυπογραφικά στοιχεία, χειρόγραφης έμπνευσης
που θα κυριαρχήσουν στην ελληνική τυπογραφία για αρκετούς
αιώνες.
34
35. • Πρωταρχικής σημασίας ζήτημα για τους Έλληνες της Βενετίας
ήταν η ελεύθερη άσκηση των θρησκευτικών τους καθηκόντων
σύμφωνα με το ανατολικό δόγμα (rito greco).
• Ήταν στα 1498 όταν οι Έλληνες συγκρότησαν την ελληνική
Αδελφότητα της Βενετίας και ξεκίνησαν προσπάθειες να
ανοικοδομήσουν τον δικό τους ναό
• Η ανέγερση του ναού του Αγ. Γεωργίου ξεκινά το 1539, για να
ολοκληρωθεί το 1573 αφού είχε απαιτήσει γενναίες δωρεές
εκ μέρους των μελών της Αδελφότητας καθώς και των
ελλήνων εμπόρων και πλοιοκτητών που έφθαναν στο λιμάνι
της Βενετίας
35
36. Ο Άγιος Γεώργιος
• Ο δόγης της Βενετίας δίνει την άδεια για την αγορά οικοπέδου, όπου θα κτιστεί ο
ορθόδοξος ναός του αγίου Γεωργίου των Ελλήνων.
• Η οικοδόμησή του άρχισε το 1539 και ολοκληρώθηκε το 1573.
• Η εσωτερική διακόσμηση του ναού έγινε από μεγάλους ζωγράφους της εποχής.
36
38. • Οι εκπαιδευτικές ανάγκες των ελλήνων παροίκων
ικανοποιούνταν ως τα τέλη του 16ου αι. από δημόσιους
δασκάλους της ελληνικής, ρόλο που ανελάμβαναν λόγιοι
στη Βενετία, όπως οι Γεώργιος Tραπεζούντιος, Δημήτριος
Μόσχος, Νικόλαος Σοφιανός, Αντώνιος Έπαρχος και
Μάρκος Μουσούρος. Σημαντική στάθηκε η συμβολή του
πρώτου μητροπολίτη Φιλαδελφείας στα εκπαιδευτικά
πράγματα της Αδελφότητας.
• Οι ανώτερες εκπαιδευτικές ανάγκες της Αδελφότητας
καλύφθηκαν από τη λειτουργία του Φλαγγινιανού
Κολλεγίου(1573-1648), η οποία κατέστη δυνατή με το
κληροδότημα του Θωμά Φλαγγίνη, διδάκτορα του
πανεπιστημίου της Πάδοβας και δικηγόρο του δημοσίου
στη Βενετία.
38
40. Ιστορική αναδρομή
• Η Σχολή ιδρύθηκε κατόπιν
επιθυμίας και από κληροδότημα
του Θωμά Φλαγγίνη (1578-1648).
Ο Φλαγγίνης προσπαθούσε από
το 1624 να ιδρύσει ένα ανώτερο
εκπαιδευτικό ίδρυμα για Έλληνες
μαθητές που κυρίως θα
προορίζονταν για τα ανώτερα
ορθόδοξα εκκλησιαστικά
αξιώματα αλλά οι προσπάθειές
του αποτύγχαναν εξαιτίας της
άρνησης των Βενετών να δώσουν
την άδεια για την ίδρυση της
Σχολής.
40
41. Ιστορική αναδρομή
Λίγο πριν το θάνατό του ο
Φλαγγίνης προέβλεψε στη διαθήκη
του (1644) την ίδρυση ελληνικής
σχολής και όρισε τα άτομα που θα
αναλάμβαναν την ίδρυση και την
επίβλεψη της λειτουργίας της. Η
άδεια για την ίδρυση της Σχολής
δόθηκε το 1662 και η λειτουργία της
ξεκίνησε το 1665. Σύμφωνα με τον
αρχικό κανονισμό, εισήχθηκαν 12
μαθητές, ενώ τέσσερα χρόνια
αργότερα, η χωρητικότητά του
αυξήθηκε κατά δύο θέσεις, με
κληροδότημα του Κυπρίου
Βερνάρδου Σάκρη.
41
42. Ιστορική αναδρομή
Οι υποτροφίες προορίζονταν για
Ελληνόπουλα από την Κέρκυρα
ηλικίας 12-16 ετών για σπουδές
εξαετούς διάρκειας. Προαπαιτούμενη
ήταν η καλή γνώση της ελληνικής και
της λατινικής γλώσσας και τα
μαθήματα που διδάσκονταν ήταν
γραμματική, «ανθρωπιστικά
γράμματα», ρητορική, φιλοσοφία και
λογική. Στη συνέχεια προστέθηκαν
στο πρόγραμμα η θεολογία και
αργότερα (περίπου το 1750)
μαθηματικά και γεωγραφία.
42
43. Ιστορική αναδρομή
Μετά την αποφοίτησή τους οι
μαθητές είχαν τη δυνατότητα
να συνεχίσουν τις σπουδές
τους στο Πανεπιστήμιο της
Πάντοβα. Η λειτουργία του
έπαψε όταν εξαιτίας έριδας
στην μικρή Ελληνική κοινότητα
της Βενετίας υπέθαλψε
κίνδυνος επέμβασης της
ιταλικής κυβέρνησης.
43
44. Το Ελληνικό Ινστιτούτο, το μοναδικό ελληνικό
ερευνητικό κέντρο στο εξωτερικό, ιδρύθηκε
το 1951 με έδρα το μέγαρο της Φλαγγινείου
Σχολής και άρχισε να λειτουργεί το 1958.
Σκοπός του Ινστιτούτου είναι η προαγωγή
των βυζαντινών και μεταβυζαντινών σπουδών
και ειδικότερα η μελέτη της ιστορίας του
λατινοκρατούμενου ελληνισμού με βάση τα
Αρχεία της Ιταλίας, ιδιαίτερα αυτά της Βενετίας.
Η έρευνα στα αρχεία και στις βιβλιοθήκες
διεξάγεται κυρίως από έλληνες πτυχιούχους
πανεπιστημίων, στους οποίους χορηγείται υποτροφία από την Ακαδημία Αθηνών
μετά από εξετάσεις. Το Ινστιτούτο χορηγεί, επίσης, φιλοξενία σε έλληνες και ξένους
ερευνητές των οποίων οι εργασίες εντάσσονται στα επιστημονικά ενδιαφέροντα
του ιδρύματος.
Ινστιτούτο Βυζαντινών και
Μεταβυζαντινών Σπουδών
44
45. • Επίσης, το Ινστιτούτο έχει στην κυριότητα του 300 εικόνες,
μεταξύ των οποίων 3 Παλαιολόγειες, 250 αντικείμενα και
σκεύη λατρείας, το αρχείο του Ελληνισμού Βενετίας (1498-
1953), καθώς και συλλογή χειρογράφων.
Ινστιτούτο Βυζαντινών και
Μεταβυζαντινών Σπουδών
45
48. ΤΟ ΠΑΛΑΤΙ ΤΟΥ ΔΟΓΗ
• Το Παλάτι των Δόγηδων είναι ένα παλάτι
Γοτθικής αρχιτεκτονικής στη Βενετία. Το σημερινό
παλάτι κατασκευάστηκε κατά την περίοδο από
το 1309 ως 1424 πάνω σε υπάρχον κτίριο του 9ου
αιώνα. Το κτίριο εικάζεται ότι σχεδιάστηκε από
τον Φίλιππο Καλεντάριο.
• Οι Μπαρτολομέο και Τζιοβάνι Μπον
δημιούργησαν σε μεταγενέστερη εποχή τη
μνημειώδη είσοδο του κτιρίου από την πλευρά της
πλατείας
48
49. ΧΡΗΣΕΙΣ ΠΑΛΑΤΙΟΥ
• Το παλάτι ήταν η κατοικία των ηγετών της
Βενετίας ή Δόγηδων και περιείχε τα γραφεία
ενός αριθμού πολιτικών ιδρυμάτων,
διαρρυθμισμένα γύρω από μία κεντρική αυλή.
• Ο πρώτος όροφος στέγαζε τα δικηγορικά
γραφεία, το διευθυντήριο, τη ληξιαρχική
διεύθυνση και τη διεύθυνση του στόλου. Στον
δεύτερο όροφο υπήρχαν η αίθουσα του
Μεγάλου Συμβουλίου, η αίθουσα ψηφοφορίας
και τα διαμερίσματα του Δόγη.
49
50. • Στον τρίτο όροφο υπήρχε η αίθουσα του Κολλεγίου
διακοσμημένη με πίνακες και η αίθουσα Λεπάντο
διακοσμημένη από τον Πάολο Βερονέζε, όπου
γίνονταν συνήθως δεκτοί οι ξένοι πρέσβεις.
• Υπάρχουν επίσης κτίρια που χρησιμοποιούνταν από
κυβερνητικά όργανα όπως η αίθουσα Bussola όπου οι
πολίτες μπορούσαν να καταθέτουν γραπτώς τα
παράπονά τους, οι αίθουσες του Συμβουλίου των
Δέκα και Sala dei Tre Capi που διακοσμήθηκαν από τον
Έλληνα ζωγράφο της αναγέννησης Αντώνη Βασιλάκη,
και το κρατικό Ιεροδικείο.
50
52. ΑΙΘΟΥΣΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
• Η πιο θεαματική αίθουσα θεωρείται αυτή του
Μεγάλου Συμβουλίου ή Sala del Maggior
Consiglio που χρησιμοποιήθηκε αρχικά για τις
συζητήσεις νομοθεσίας. Η τεράστια αυτή
αίθουσα κοσμείται από τοιχογραφίες, περίτεχνες
διακοσμήσεις στην οροφή και πολλούς πίνακες,
ιδιαίτερα πορτραίτων Δόγηδων.
• Ένας από αυτούς τους πίνακες είναι και
ο Παράδεισος του Τιντορέττο που θεωρείται ο
μεγαλύτερος πίνακας του κόσμου σε καμβά
52
54. PIAZZA SAN MARCO
• H Πλατεία τoυ Αγίου Μάρκου (Πιάτσα Σαν
Μάρκο) είναι ο κύριος δημόσιος χώρος της
Βενετίας, όπου είναι γενικά γνωστή σαν η
Πιάτσα.
• Ένας χαρακτηρισμός της Πιάτσα Σαν Μάρκο,
που συνήθως αποδίδεται στο Ναπολέοντα,
είναι το σαλόνι της Ευρώπης
54
55. Εκκλησιά του Αγίου Μάρκου
Άρχισε να χτίζεται το 830 για να στεγάσει
τα λείψανα του Ευαγγελιστή Αγίου
Μάρκου, που τα μετέφεραν από τη
Αλεξάνδρεια το 829. Στην αρχή ήταν
ρυθμού βασιλικής. Αργότερα έγιναν
βυζαντινές (11ος αι.) και γοτθικές αλλαγές
(13ος αι.). Έτσι, σήμερα αποτελεί ένα
κράμα αρχιτεκτονικών στυλ. Έχει σχήμα
σταυρού με τέσσερις θόλους, που
περιβάλλουν έναν κεντρικό μεγαλύτερο.
Η εκπληκτική βασιλική διαθέτει 5
τεράστιους τρούλους και είναι χτισμένη
σε σχήμα ελληνικού σταυρού. Τα
μπρούτζινα άλογα που βρίσκονται στο
εξωτερικό της εκκλησίας αποτελούν
αντίγραφα των αυθεντικών μπρούντζινων
και επιχρυσωμένων αλόγων που
φυλάσσονται στο Μουσείο Μαρκιάνο.
55
56. Μπρούτζινα αλόγα
Τα Άλογα του Αγίου Μάρκου, γνωστά
επίσης ως Τέθριππο Θριάμβου είναι ένα
σύνολο μπρούτζινων γλυπτών τεσσάρων
αλόγων, αρχικά μέρος ενός μνημείου
που αναπαριστούσε τέθριππα (άρμα
τεσσάρων αλόγων που χρησιμοποιούταν
για αρματοδρομίες). Τα άλογα
τοποθετήθηκαν στην πρόσοψη στην
λότζια απάνω από τα προπύλαια της
Βασιλικής του Αγίου Μάρκου στη
Βενετία, μετά από τη λεηλασία της
Κωνσταντινούπολης το 1204. Παρέμειναν
εκεί μέχρι τη λεηλασία τους από το
Ναπολέοντα το 1797, αλλά επέστρεψαν
το 1818. Τα γλυπτά έχουν αφαιρεθεί από
την πρόσοψη και έχουν τοποθετηθεί στο
εσωτερικό μουσείο μέσα στην Βασιλική
για λόγους συντήρησης, ενώ στη λότζια
έχουν τοποθετηθεί αντίγραφα.
56
58. • Είναι ένας από τους λίγους μεγάλους αστικούς
χώρους στην Ευρώπη, όπου οι ανθρώπινες
φωνές υπερισχύουν των ήχων της μηχανοκίνητης
κυκλοφορίας. Στο ανατολικό άκρο της πλατείας
δεσπόζει η μεγάλη εκκλησία του Αγίου Μάρκου.
• Πέρα από αυτήν είναι ο Πύργος του Ρολογιού,
που ολοκληρώθηκε το 1499 πάνω από μια ψηλή
αψίδα εισόδου όπου ο δρόμος γνωστός ως
Μερτσερία (κύριος δημόσιος δρόμος της πόλης)
οδηγεί μέσω δρόμων με καταστήματα στο
Ριάλτο, εμπορικό και οικονομικό κέντρο.
58
60. • Αριστερά είναι η μεγάλη στοά κατά μήκος της
βόρειας πλευράς της Πιάτσα, με τα κτίρια σε
αυτή την πλευρά γνωστά ως Προκουράτιε
Βέκιε, παλιά επιτροπεία, πρώην κατοικίες και
γραφεία των Επιτρόπων του Αγίου Μάρκου,
ανώτερων κρατικών αξιωματούχων τον καιρό
της δημοκρατίας της Βενετίας.
60
62. • Χτίστηκαν στις αρχές του 16ου αιώνα. Η στοά
πλαισιώνεται με μαγαζιά και εστιατόρια στο ισόγειο
με γραφεία από πάνω.
• Τα κτίρια σ’ αυτή την πλευρά είναι γνωστά ως
Προκουράτιε Νουόβε (νέα επιτροπεία) που
σχεδιάσθηκαν στα μέσα του 16ου αιώνα και
ολοκληρώθηκαν το 1640. Το ισόγειο έχει καταστήματα
και το Καφέ Φλοριάν, διάσημο καφέ που άνοιξε το
1720 από το Φλοριάνο Φραντσεσκόνι και είχε πελάτες
τους Βενετσιάνους, όταν οι μισητοί Αυστριακοί ήταν
στο Κουάντρι.
62
64. • Οι ανώτεροι όροφοι προορίζονταν από το
Ναπολέοντα για ανάκτορο του θετού γιού του
Ευγένιου Μπωαρναί, αντιβασιλιά του στη
Βενετία, και σήμερα στεγάζουν το Μουσείο
Κορέρ.
• Απέναντι από την άκρη της στοάς αυτής είναι το
Καμπαναριό της εκκλησίας του Αγίου Μάρκου
(1156/73, τελευταία αποκατάσταση 1514) που
ξαναχτίστηκε το 1912 ΄΄κομ έρα, ντο βέρα΄΄
(όπως ήταν, όπου ήταν) μετά την κατάρρευση
του παλιού καμπαναριού το 1902.
64
66. • Στη συνέχεια η Πιατσέτα ντι Σαν Μάρκο
συνδέει τη νότια πλευρά της Πιάτσα με τη
λιμνοθάλασσα, έχοντας ανατολικά της το
Παλάτι των Δόγηδων και δυτικά τη
Βιβλιοθήκη του Τζιάκοπο Σανσοβίνο, που
σήμερα στεγάζει τη Μαρκιανή Βιβλιοθήκη.
66
68. Γέφυρα των Στεναγμών
• Κτίστηκε τον 16ο αιώνα
σύμφωνα με το σχέδιο
του αρχιτέκτονα Αντονίνο
Κοντίνο ως στεγασμένος
διάδρομος με μάλλον
μικρές πολεμίστρες αντί
παραθύρων. Από αυτή
την γέφυρα οδηγούνταν
οι φυλακισμένοι στο
θρυλικό δωμάτιο του
ανακτόρου
68
69. Γέφυρα του Ριάλτο
• Ολοκληρώθηκε το 1591 και
για 300 χρόνια ήταν ο
μόνος τρόπος για να
διασχίσεις το Κανάλι
Γκράντε με τα πόδια.
Πολλοί διάσημοι
καλλιτέχνες και
αρχιτέκτονες της εποχής
συμπεριλαμβανομένου και
του Μιχαήλ Άγγελου ήταν
υποψήφιοι για το
σχεδιασμό της γέφυρας
αλλά τελικά η τιμή έγινε
στον Antony Da Ponte
69
70. Γέφυρα των ξυπόλυτων μοναχών
• Το όνομά της προέρχεται
από την γειτνίαση με την
ομώνυμη εκκλησία και η
κατασκευή του κατέστη
αναγκαία μετά τα εγκαίνια
του σιδηροδρομικού
σταθμού το 1846, ως
σύνδεσμο στο San Polo,
Ριάλτο, Santa Margherita .
70
71. Ponte dei Tre Archi
• Η γέφυρα Ponte dei tre
Archi χαρακτηρίζεται
από μία δομή με τρεις
αψίδες, δύο πλευρικές
και ένα μικρό και
μεγάλο κέντρο.
71
72. Γέφυρα της γροθιάς
• Ως το 1705 αποτελούσε
μέρος για πυγμαχίες
μεταξύ φατριών. Τα
αποτυπώματα ποδιών
στον λίθο ήταν το
σημείο εκκίνησης για τη
συμπλοκή αν και οι
περισσότεροι αντίπαλοι
είχαν κατάληξη.....στο
κανάλι!!!
72
73. Tre Ponti
• Μπορεί το όνομα να
σημαίνει "τρεις
γέφυρες" αλλά
πρόκειται για πέντε
γέφυρες που
συνδέονται μεταξύ
τους με εκπληκτική
θέα, φτάνοντας κοντά
στην πλατεία Ρώμα.
73
74. Ponte Lungo
• Μια μεγάλη σιδερένια
γέφυρα μήκους 33
μέτρων, από όπου οι
επισκέπτες έχουν
καταπληκτικές εικόνες
προς την πλατεία του
Αγίου Μάρκου
74
75. Γέφυρες χωρίς κάγκελα
• Υπάρχουν μόνο δύο
γέφυρες χωρίς κάγκελα,
μία στην ήσυχη πλευρά
του καναλιού στο
Καναρέτζιο και η άλλη
είναι η γέφυρα του
Διαβόλου στο Τορτσέλο
75
76. ΓΟΝΔΟΛΕΣ
• Η Γόνδολα (Gondola) αποτελεί
σήμερα ιδιαίτερο τύπο ελαφρού
σκάφους, λέμβου, γενικού μήκους
περίπου 10 μέτρων γνωστό από
τους χρόνους της Ενετικής
Δημοκρατίας
• Κάθε γόνδολα ζυγίζει 70 κιλά, έχει
μήκος 10,87μ. και πλάτος 1,42μ. στο
πιο πλατύ σημείο της. Με εξαίρεση
εκείνες που χρησιμοποιούνται σε
εορταστικές περιστάσεις, όλες οι
γόνδολες είναι βαμμένες μαύρες
76
77. Βενετσιάνικο Καρναβάλι
• Το Καρναβάλι της Βενετίας είναι
ετήσιο φεστιβάλ, που
πραγματοποιείται
στη Βενετία της Ιταλίας. Το
καρναβάλι τελειώνει με την
έναρξη της
χριστιανικής Σαρακοστής,
σαράντα ημέρες πριν από το
Πάσχα: την «Ευλογημένη Τρίτη»),
την ημέρα πριν από την Καθαρά
Τετάρτη. Το φεστιβάλ είναι
παγκοσμίως φημισμένο για τις
περίτεχνες μάσκες του.
77
78. Μάσκες καρναβαλιού
• Οι Βενετσιάνικες μάσκες μπορεί
να είναι κατασκευασμένες από
δέρμα, πορσελάνη ή
χρησιμοποιώντας την πρωτότυπη
τεχνική του γυαλιού. Οι αρχικές
μάσκες ήταν μάλλον απλές στον
σχεδιασμό, τη διακόσμηση, και
συχνά είχαν μια συμβολική και
πρακτική λειτουργία. Σήμερα, οι
περισσότερες από αυτές
κατασκευάζονται
από γύψο και φύλλα χρυσού και
είναι όλες ζωγραφισμένες στο
χέρι χρησιμοποιώντας φυσικά
φτερά και πολύτιμους λίθους για
να διακοσμηθούν.
78
79. ΙΣΤΟΡΙΑ
• Λέγεται ότι το Καρναβάλι της
Βενετίας ξεκίνησε από μια νίκη
της «Γαληνότατης Δημοκρατίας»
εναντίον του Πατριάρχη
της Ακυληίας Ουλρίκο ντι Τρέβεν
κατά το έτος 1162. Σε ανάμνηση
αυτής της νίκης, οι άνθρωποι
άρχισαν να χορεύουν και να
κάνουν συγκεντρώσεις
στην πλατεία του Αγίου
Μάρκου στη Βενετία.
Προφανώς, αυτό το φεστιβάλ
ξεκίνησε εκείνη την περίοδο και
έγινε επίσημο στην Αναγέννηση.
79
80. Μάρκο Πόλο
• Ήταν βενετός έμπορος και εξερευνητής
και ταξίδεψε στην Κεντρική Ασία και την
Κίνα.
• Ταξίδεψε με τον πατέρα και το θείο του
και συνάντησαν τον Κουμπλάι Χαν (μεγάλος
Χάνος των Μογγόλων).
• Επέστρεψαν στη Βενετία μετά από 24
χρόνια όπου τη βρήκαν σε πόλεμο με τη
Γένοβα. Ο Μάρκο φυλακίστηκε.
• Ελευθερώθηκε το 1299, έγινε πλούσιος
έμπορος και πατέρας τριών παιδιών.
80
81. Αντόνιο Λούτσιο Βιβάλντι
• Ήταν Ιταλός συνθέτης, δεξιοτέχνης βιολιστής
και ιερέας της εποχής του Μπαρόκ.
• Σημαντικός συνθέτης της γιατί με τη μουσική
του επηρέασε πλήθος συνθετών, όπως τον Γιόχαν
Σεμπάστιαν Μπαχ και τον Γκέοργκ Φίλιπ Τέλεμαν.
• Στα έργα του περιλαμβάνονται κοντσέρτα για βιολί
και άλλα όργανα, πάνω από 40 όπερες και πλήθος
έργων θρησκευτικής μουσικής. Οι όπερές του
επιπλέον είχαν κάποια επιτυχία σε πόλεις όπως
η Βενετία, η Μάντουα και η Βιέννη.
81
82. • Επαγγέλματα / Ιδιότητες :
συγγραφέας, ποιητής,
βιβλιοθηκονόμος, τραπεζίτης,
μυθιστοριογράφος και διπλωμάτης .
Ακόμα ήταν τυχοδιώκτης (δηλ. αυτός
που εκμεταλλεύεται όλες
τις περιστάσεις για να πετύχει
στη ζωή του ) .
• Υπηκοότητες : Γαληνοτάτη
Δημοκρατία της Βενετίας.
• Σχολές Φοίτησης : Πανεπιστήμιο της
Πάδοβας
Καζανόβα
82