Cơ sở lý luận về chính sách và thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời.docx

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH VÀ THỰC HIỆN
CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN ĐIỆN MẶT TRỜI
1.1. KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƢỢNG MẶT TRỜI VÀ NĂNG LƢỢNG
ĐIỆN MẶT TRỜI
1.1.1. Năng lƣợng mặttrời
1.1.1.1. Khái niệm năng lượng mặttrời
Năng lượng được định nghĩa là năng lực làm vật thể hoạt động. Có nhiều
dạng năng lượng như: động năng làm dịch chuyển vật thể và nhiệt năng làm
tăng nhiệt độ của vật thể… Năng lượng là một dạng tài nguyên vật chất xuất
phát từ hai nguồn chủ yếu: năng lượng mặt trời và năng lượng lòng đất. Tài
nguyên năng lượng có thể được phân thành tài nguyên năng lượng tái tạo và tài
nguyên năng lượng không tái tạo.
Tài nguyên năng lượng không tái tạo gồm than đá, khí than, dầu mỏ, khí
thiên nhiên, quặng urani và các tài nguyên năng lượng khác không có khả năng
tái tạo. Tài nguyên năng lượng tái tạo gồm sức nước, sức gió, ánh sáng mặt trời,
địa nhiệt, nhiên liệu sinh học và các tài nguyên năng lượng khác có khả năng
tái tạo.
Năng lượng mặt trời là năng lượng của dòng bức xạ điện từ xuất phát từ mặt
trời, cộng với một phần nhỏ năng lượng của các hạt hạ nguyên tử khác phóng
ra nó.
1.1.1.2. Đặc điểm của năng lượng mặttrời
Năng lượng mặt trời có những đặc điểm quan trọng dưới đây:
- Là một loại năng lượng tái tạo và vô tận. Tài nguyên năng lượng tái tạo
gồm sức nước, sức gió, ánh sáng mặt trời, địa nhiệt, nhiên liệu sinh học và các
tài nguyên năng lượng khác có khả năng tái tạo. Bức xạ mặt trời có thể chuyển
thẳng thành năng lượng có ích, bằng nhiều công nghệ khác nhau. Các

thiết bị thu năng lượng mặt trời có thể cung cấp nước nóng hoặc sưởi ấm không
khí trong nhà. Bức xạ mặt trời cũng có thể được biến đổi trực tiếp thành điện
năng bằng cách sử dụng các pin mặt trời.
Năng lượng mặt trời là một nguồn cung cấp sức nóng, ánh sáng,…. gần
như là vô tận cho trái đất của chúng ta. Hơi ấm từ lòng đất, nước chảy trên bề
mặt địa cầu… tất cả là một nguồn nguyên liệu vô cùng tận đang chờ con người
sử dụng thích hợp để phục vụ cho đời sống con người khi nguồn năng lượng
hóa thạch đã dần dần bị cạn kiệt.
Năng lượng mặt trời thu được trên trái đất là năng lượng của dòng bức xạ
điện từ xuất phát từ mặt trời đến trái đất. Chúng ta sẽ tiếp tục nhận được dòng
năng lượng này cho đến khi phản ứng hạt nhân trên mặt trời hết nhiên liệu, vào
khoảng 5 tỷ năm nữa. Điều này cho thấy năng lượng mặt trời là vô tận.
- Là loại năng lượng sạch. Năng lượng mặt trời là nguồn năng lượng sạch
và tiềm năng nhất đang được xã hội loài người quan tâm, bởi vì việc sử dụng
nó ít gây ô nhiễm môi trường, không thải ra các chất độc hại cho môi trường.
Do đó, việc nghiên cứu nâng cao hiệu quả các thiết bị sử dụng năng lượng mặt
trời và triển khai ứng dụng chúng vào thực tế chính là vấn đề có tính thời sự
hiện nay.
Việc sử dụng năng lượng mặt trời góp phần giảm lượng ô nhiễm và khí
thải từ các hệ thống năng lượng truyền thống. Ví dụ: Để sản xuất ra một số điện
(1Kwh) bằng than hoặc dầu, thì lượng khí thải CO2 do than và dầu bị đốt sinh
ra là khoảng 1 kg khí CO2. Nếu số điện này được sản xuất bằng thủy điện, điện
mặt trời hoặc phong điện, thì sẽ không sinh ra 1 kg khí CO2 kia. Như vậy, có
nghĩa là cứ sản xuất ra bao nhiêu số điện "sạch" bằng thủy điện, điện mặt trời
và phong điện, thì giảm được bấy nhiêu kg khí CO2 thải vào không khí. Chỉ
tiêu sản xuất ra điện "sạch" cũng tương ứng với chỉ tiêu giảm

khí phát thải.
- Phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên. Lượng bức xạ mặt trời tùy thuộc vào
lượng mây và tầng khí quyển của từng vị trí trên bề mặt trái đất. Ở những vùng,
khu vực, địa phương khác nhau có sự chênh lệch đáng kể về bức xạ mặt trời.
Năng lượng mặt trời chủ yếu có vào ban ngày đặc biệt là các tháng nhiều nắng. Mặt
khác, mùa mưa rất ít ánh nắng mặt trời việc phát điện nhờ ánh sáng là một thách
thức đối với việc phát triển nguồn năng lượng này.
1.1.2. Điện mặt trời
1.1.2.1. Khái niệm điện mặt trời
Điện năng là dạng năng lượng được sinh ra từ các nguồn (nhà máy phát
điện…) như: thủy điện, nhiệt điện (điện than, điện khí, điện dầu, điện mặt trời,
điện hạt nhân…), điện gió. Điện năng có vai trò rất quan trọng trong xã hội, bởi
vì điện năng là dạng năng lượng phục vụ cho cuộc sống của con người trong
sản xuất và tiêu dùng. Điện năng là yếu tố đầu vào quan trọng cho các ngành
sản xuất (công nghiệp, nông nghiệp, thương mại…) và cho sinh hoạt hàng ngày
của con người (thắp sáng, đun nấu, sửa ấm, làm mát…).
Điện mặt trời là việc ứng dụng kỹ thuật biến đổi ánh sáng thành điện dựa
trên động cơ nhiệt và pin quang điện.
1.1.2.2. Đặc điểm của điện mặt trời
Điện mặt trời được tạo ra từ năng lượng mặt trời, nên điện mặt trời có
những đặc điểm dưới đây:
- Là một loại điện năng vô tận. Vì năng lượng mặt trời là năng lượng tái
sinh và vô tận, nên điện mặt trời cũng được xem là loại điện năng vô tận. Năng
lượng tái sinh được định nghĩa là năng lượng thu được từ nguồn liên tục và
được xem là vô hạn. Những nguồn năng lượng này có thể tái tạo lại trong tự
nhiên, hoặc được làm đầy lại với tốc độ bằng với tốc độ mà chúng được sử
dụng. Điện mặt trời là năng lượng tái tạo nhiều đến mức mà không thể trở

thành cạn kiệt vì sự sử dụng của con người. Vì vậy, nó là loại điện năng vô
tận.
- Việc sản xuất điện mặt trời phụ thuộc vào năng lượng mặt trời, tức phụ
thuộc vào điều kiện tự nhiên. Việc sản xuất điện mặt trời phụ thuộc vào thời
gian bức xạ ánh sáng và cường độ bức xạ ánh sáng. Do đó, đối với những quốc
gia, khu vực lãnh thổ có thời gian chiếu sáng dài và cường độ bức xạ ánh sáng
cao sẽ cho nguồn điện năng lớn và ngược lại. Hơn nữa, sản xuất điện mặt trời
còn phụ thuộc các thời điểm trong ngày, phụ thuộc vào mùa. Ánh sáng mặt trời
chỉ có vào ban ngày cho nên buổi tối khó có được điện sáng mà phải có bình
tích điện. Mùa mưa rất ít ánh nắng mặt trời nên việc phát điện nhờ ánh sáng là
một thách thức đối với việc phát triển nguồn năng lượng này. Độ bức xạ mặt
trời còn phụ thuộc vào tầng khí quyền, tầng mây. Do đó, những nơi nhiều mây
bức xạ kém hơn.
- Việc sản xuất điện mặt trời không gây ra ô nhiễm môi trường. Việc sản
suất điện mặt trời không gây ra ô nhiễm môi trường do sử dụng các tấm pin mặt
trời để thu năng lượng nên không thải ra các khí thải gây ô nhiễm môi trường.
- Hiệu năng của việc tạo ra điện mặt trời phụ thuộc vào công nghệ. Để
chuyển đổi bức xạ ánh sáng mặt trời thành điện năng phải sử dụng các tấm pin
mặt trời. Với các tấm pin mặt trời có khả năng thu càng nhiều nhiệt năng thì
khả năng sản xuất điện càng cao. Vì vậy, hiệu năng tạo ra điện mặt trời phụ
thuộc vào thiết bị và công nghệ chuyển năng lượng mặt trời thành điện năng.
- Giá thành tạo điện mặt trời thường cao và kém cạnh tranh. Do giá thành
thiết bị và công nghệ tạo ra điện mặt trời cao (chủ yếu là nhập khẩu), và việc
sản xuất điện mặt trời đòi hỏi diện tích không gian lớn. Do đó, giá thành điện
mặt trời thường cao hơn giá điện hóa thạch và thủy điện, vì vậy điện mặt

trời thường kém cạnh tranh về giá so với các loại điện năng khác.
1.1.2.3. Vai trò của phát triển điện mặt trời
Việc phát triển điện mặt trời có vai trò dưới đây:
- Về môi trường: Do việc sản xuất điện mặt trời không thải ra các chất thải gây
hại cho môi trường, do đó việc phát triển điện mặt trời thay thế dần cho các nguồn
năng lượngtruyền thốngnhưđiện than,điệnkhí,điệndầu… sẽ gópphần giảm lượng
khí thải gây ô nhiệm ra môi trường. Qua đó, góp phần giải quyết ô nhiễm môi
trường do việc gia tăng dân số và phát triển xã hội của các quốc gia trên thế
giới. Việc sản xuất và tiêu dùng điện mặt trời rộng rãi và liên tục có thể tác
động đến việc cải tạo khí hậu trái đất về lâu dài. Chống hiệu ứng nhà kính tác
nhân làm biến đổi khí hậu trên thế giới.
Về kinh tế - xã hội: Việc phát triển điện mặt trời góp phần cung cấp điện
năng cho tất cả các ngành sản xuất và dịch vụ trong xã hội, cung cấp điện cho
sinh hoạt hàng ngày của người dân, do đó, góp phần vào việc phát triển kinh tế
- xã hội. Hơn nữa, đây là nguồn năng lượng sạch nên đảm bảo cho sự phát triển
kinh tế - xã hội bền vững và lâu dài.
Việc phát triển điện mặt trời cũng góp phần tạo ra nhiều công ăn việc làm
cho xã hội như: tạo ra việc làm trong lĩnh vực nghiên cứu năng lượng điện mặt
trời; trong các ngành chế tạo các thiết bị chuyển năng lượng mặt trời thành điện
năng (pin mặt trời), chế tạo các thiết bị chuyển đổi điện năng từ một chiều sang
xoay chiều, chế tạo các thiết bị tích điện, các thiết bị đun nấu…; trong các nhà
máy sản xuất điện mặt trời… Thị trường toàn cầu thế giới về các loại nhiên liệu
tái tạo đã phát triển nhanh chóng và mang lại hàng triệu công ăn việc làm. Hiện
nay đã có khoảng 2,5 triệu công ăn việc làm trong lĩnh vực năng lượng tái tạo
trên thế giới và con số này đang gia tăng rất nhanh chóng.

1.1.2.4. Các bên liên quan đến phát triển điện mặt trời
- Các cơ quan quản lý Nhà nước.
Trong lĩnh vực sản xuất điện nói chung và điện mặt trời nói riêng, đều
chịu sự quản lý thống nhất của Chính phủ và các Bộ, ngành ở Trung ương. Cụ
thể:
+ Bộ Công Thương là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong lĩnh vực phát
triển và sử dụng năng lượng tái tạo, thực hiện chức năng quản lý thống nhất về
phát triển và sử dụng năng lượng tái tạo trong cả nước.
+ Bộ xây dựng, Bộ Khoa học Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển
nông thôn, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài chính, Bộ kế hoạch và Đầu tư, Bộ
Giao dục và Đào tạo, các đơn vị điện lực thực hiện chức năng và nhiệm vụ của
mình về việc quản lý phát triển và sử dụng năng lượng tái tạo trong lĩnh vực có
liên quan.
+ Các cơ quan thực hiện chức năng quản lý nhà nước về năng lượng tại
các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là các tỉnh) có trách
nhiệm thực hiện việc quản lý phát triển và sử dụng năng lượng tái tạo tại địa
bàn quản lý của mình.
- Các cơ sở nghiên cứu khoa học và công nghệ điện mặt trời.
Một chủ thể có vai trò quan trọng trong lĩnh vực điện mặt trời là các nhà
khoa học và các cơ sở nghiên cứu khoa học và công nghệ điện mặt trời. Những
phát minh, sáng chế của họ trong lĩnh vực điện mặt trời có ảnh hưởng quan
trong đến việc sản xuất và tiêu dùng điện mặt trời, bởi vì những phát minh, sáng
chế về công nghệ điện mặt trời có thể làm thay đổi chi phí sản xuất và tiêu dùng
điện mặt trời, và qua đó làm gia tăng sản lượng điện mặt trời được sản xuất và
tiêu dùng trong xã hội. Do đó, để các cơ sở nghiên cứu khoa học và công nghệ
điện mặt trời phát triển, thì Nhà nước cần có những

chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở nghiên cứu này hoạt
động.
Ở Việt Nam, các cơ sở nghiên cứu về phát triển điện mặt trời điển hình
trong cả nước gồm có: Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) nghiên cứu phát
triển điện mặt trời, với mục tiêu bổ sung nguồn điện sạch cho đất nước. Viện
Năng lượng thuộc Bộ Công Thương nghiên cứu, thiết kế, chế tạo lắp đặt thiết bị
đun nước nóng từ năng lượng mặt trời. Viện Hàn lâm và Khoa học công nghệ
Việt Nam, Tổng cục Năng lượng thuộc Bộ Công Thương, Các Trung tâm Nghiên
cứu ứng dụng năng lượng sinh học… Ngoài những cơ sở nghiên cứu về phát triển
điện mặt trời nêu trên, còn có một số doanh nghiệp, cơ sở khác nghiên cứu về lĩnh
vực này như các công ty: Tổng công ty Cổ phần năng lượng Mặt Trời Đỏ, Trung
tâm Tiết kiệm năng lượng Thành phố Hồ Chí Minh, Công ty trách nhiệm
hữu hạn thương mại – kinh tế Tân Kỷ Nguyên xây dựng…
- Các nhà sản xuất điện mặt trời.
Một chủ thể không thể thiếu trong lĩnh vực sản xuất điện mặt trời là các
cơ sở sản xuất điện mặt trời. Chính các nhà sản xuất điện mặt trời bỏ vốn đầu
tư để tạo ra điện mặt trời và cung cấp điện mặt trời cho xã hội. Họ quyết định
đến sản lượng điện cũng như giá điện mặt trời được bán ra trên thị trường. Do
đó, để sản xuất ra được nhiều điện mặt trời, thì Nhà nước cần có những chính
sách hấp dẫn, thu hút được các nhà đầu tư vào thành lập các nhà máy sản xuất
điện mặt trời.
Ở Việt Nam, các nhà sản xuất điện mặt trời chủ yếu hiện nay là các Công
ty và Tập đoàn lớn bởi đây là lĩnh vực đòi hỏi số vốn đầu tư rất lớn. Một số
công ty điển hình trong sản xuất điện mặt trời như: Tập đoàn điện lực Việt Nam
(EVN), Công ty cổ phần tập đoàn Hoành Sơn với dự án điện mặt trời tại tỉnh
Hà Tĩnh, Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Thiên Tân với dự án điện tại
Quảng Ngãi. Công ty cổ phần Đầu tư – Xây dựng Tuấn Anh, Công ty cổ

phần Đầu tư – Xây dựng năng lượng dầu khí Châu Á. Công ty Altus của Đức
và Trung tâm Năng lượng mới Đại học Bách Khoa Hà Nội kết hợp triển khai
dự án điện mặt trời nối lưới đầu tiên ở Việt Nam trên nóc tòa nhà Bộ Công
Thương…
- Những người tiêu dùng điện mặt trời.
Một trong những chủ thể được xem là có vai trò rất quan trọng trong lĩnh
vực phát triển vực điện mặt trời là những người tiêu dùng, bởi vì không có
những người tiêu dùng điện mặt trời thì sẽ không có sản xuất điện mặt trời.
Người tiêu dùng điện mặt trời là mọi người dân, các tổ chức, doanh nghiệp, cơ
quan nhà nước có khả năng chi trả mua điện mặt trời với mức giá mà họ cho là
hợp lý.
1.1.2.5. Những điều kiện cần thiết để phát triển điện mặt trời
- Điều kiện tự nhiên.
Như ở các phần trên đã đề cập, việc sản xuất điện mặt trời phụ thuộc vào
điều kiện tự nhiên, cụ thể là nguồn bức xạ và cường độ bức xạ mặt trời. Do đó,
những khu vực, vùng có thời gian bức xạ mặt trời nhiều (thời gian chiếu sáng
dài) và có cường độ bức xạ cao (nhiệt độ cao) rất thuận lợi cho việc sản xuất
điện mặt trời, và ngược lại.
Trong điều kiện khí hậu nhiệt đới như Việt Nam, nguồn năng lượng mặt
trời sử dụng hầu như quanh năm,… Tiềm năng điện mặt trời tốt nhất ở các vùng
từ Thừa Thiên Huế trở vào Nam và vùng Tây Bắc có năng lượng mặt trời khá
lớn. Mật độ năng lượng mặt trời biến đổi trong khoảng 3.000 đến
5.000 Kcal/m2
.ngày. Hơn nữa, việc lắp đặt pin mặt trời tốn rất nhiều diện tích
đất, để đầu tư xây dựng 1MW điện mặt trời cần 1 ha đất. Để đầu tư xây dựng
1MW điện gió cần tới 2 ha đất, 1MW điện mặt trời cần 1 ha đất. Vì vậy, cần
phải có quỹ đất riêng cho phát triển điện mặt trời.
- Điều kiện về công nghệ.

Thiết bị và công nghệ sản xuất điện mặt trời quyết định hiệu năng và giá
thành điện mặt trời. Nếu công nghệ và các thiết bị sản xuất điện mặt trời có giá
thành cao và hiệu xuất thấp thì sẽ làm cho giá thành sản xuất điện mặt trời cao
và ngược lại.
Ở Việt Nam, thiết bị và công nghệ dùng để sản xuất mặt trời đều phải nhập
khẩu từ nước ngoài cho nên giá thành rất cao. Việc sản xuất điện mặt trời vướng
phải khó khăn là thiếu sự hỗ trợ của Nhà nước về đầu tư nghiên cứu cũng như
kinh phí, trang thiết bị kỹ thuật cho sản xuất.
- Điều kiện về giá cả.
Một trong những điều kiện quan trọng để các nhà đầu tư bỏ vốn vào sản
xuất điện mặt trời và người tiêu dùng sẵn sàng bỏ tiền để tiêu dùng điện mặt
trời là giá điện mặt trời. Nếu giá điện mặt trời quá cao so với các nguồn điện
năng khác, thì người tiêu dùng sẽ không mua điện mặt trời, và các nhà sản xuất
không bán được điện mặt trời, và kết quả cuối cùng là không thể phát triển được
Hiện nay, ở Việt Nam chi phí sản xuất điện mặt trời cao nên giá bán điện
mặt trời cũng cao. Giá mua điện tại điểm giao nhận điện là 2.086 đồng/kWh
(chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng, tương đương với 9,35 UscentifG. Giá điện
này chỉ áp dụng cho các dự án nối lưới có hiệu suất của tế bào quang điện (solar
cell) lớn hơn 16% hoặc module lớn hơn 15%.
Như vậy, để khuyến khích phát triển điện mặt trời ở Việt Nam, thì Nhà
nước cần phải có những chính sách để tạo ra được những điều kiện cần thiết
nêu trên. Ví dụ, Nhà nước cần có chính sách ưu đãi về đất đai cho những dự án
đầu tư sản xuất điện mặt trời, có chính sách ưu đãi về thuế nhập khẩu các thiết
bị và công nghệ sản xuất điện mặt trời, chính sách khuyến khích nghiên cứu
công nghệ và sản xuất thiết bị pin mặt trời, chính sách ưu đãi về vốn, chính sách
trợ giá điện mặt trời….

trời
1.2. CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN ĐIỆN MẶT TRỜI
1.2.1. Khái niệm chính sách công và chính sách phát triển điện mặt
1.2.1.1. Khái niệm về chính sách công
Chính sách công là một cụm từ được sử dụng khá phổ biến trong các văn
bản của Nhà nước và trên các phương tiện truyền thông. Cho đến hiện tại, có rất
nhiều quan niệm khác nhau về chính sách công. Tuy nhiên, theo tác giả Nguyễn
Hữu Hải (2014): “Chính sách công là kết quả ý chí chính trị của Nhà nước được
thể hiện bằng một tập hợp các quyết định có liên quan với nhau, bao hàm trong
đó định hướng mục tiêu và cách thức giải quyết những vấn đề công trong xã
hội” [4, Tr.47].
Từ khái niệm này cho thấy, nội dung của chính sách công gồm:
+ Là ý chí chính trị của Nhà nước (NN);
+ Thể hiện hính thức bằng các quyết định của NN;
+ Nhằm giải quyết các vấn đề công đạt mục tiêu.
1.2.1.2. Khái niệm về chính sách phát triển điện mặt trời
Trong phép biện chứng duy vật, khái niệm phát triển dùng để chỉ quá trình
vận động theo chiều hướng đi lên của sự vật: từ trình độ thấp lên trình độ cao
hơn. Phát triển là quá trình thay đổi của một hiện tượng, sự vật. Phát triển điện
mặt trời là quá trình phát triển, tăng lên về số lượng và chất lượng cung ứng
loại điện năng này cho xã hội. Nó bao gồm tăng trưởng về quy mô, sự hoàn
chỉnh về cơ cấu và sự tăng trưởng, phát triển về hiệu quả đóng góp cho xã hội
sản phẩm của điện mặt trời. Phát triển không chỉ trong hiện tại mà còn phải bảo
đảm cho tiếp tục trong tương lai, bảo đảm hài hòa trong phát triển chung về
kinh tế - xã hội (KT-XH), không làm ảnh hưởng đến môi trường, công bằng xã
hội.

Trong thực tế, việc phát triển điện mặt trời gặp nhiều vấn đề bất cập cần
phải giải quyết liên quan đến sản xuất (như đất đai và không gian, thiết bị, vốn,
giá thành…) và những vấn đề liên quan đến tiêu dùng (như giá cả, tính tiện lợi
trong tiêu dùng…). Những vấn đề trên sẽ gây khó khăn cho các nhà sản xuất
và người tiêu dùng tiếp cận điện mặt trời, và qua đó cản trở việc đạt được mục
tiêu phát triển điện mặt trời. Để việc phát triển điện mặt trời đạt mục tiêu về
quy mô, cơ cấu và chất lượng, Nhà nước cần phải có những chính sách cụ thể
để giải quyết những vấn đề phát sinh trong quá trình phát triển điện mặt trời.
Các chính sách cụ thể này có thể bao gồm chính sách về tiếp cận đất đai và
không gian cho sản xuất điện, chính sách ưu đãi tín dụng, chính sách ưu đãi
thuế, chính sách mua, bán điện, chính sách hỗ trợ tài chính…
Như vậy, có thể hiểu chính sách phát triển điện mặt trời là một hệ thống
các chính sách được Nhà nước lựa chọn và được thể hiện dưới các hình thức
văn bản khác nhau, để giải quyết những vấn đề phát sinh trong sản xuất và tiêu
dùng điện mặt trời, nhằm đạt các mục tiêu phát triển điện mặt trời về quy mô,
cơ cấu và chất lượng.
1.2.2. Nội dung chính sách phát triển điện mặt trời
1.2.2.1. Các văn bản thể hiện nội dung chính sách phát triển điện mặt
trời
Chính sách phát triển năng lượng tái tạo, trong đó có điện mặt trời đã
được Nhà nước ta rất quan tâm. Nghị quyết Đại hội IX của Đảng đã đưa ra định
hướng đối với phát triển năng lượng tái tạo: “Ưu tiên phát triển các nguồn năng
lượng mới và năng lượng tái tạo như: điện mặt trời, thủy điện”… “Nghiên cứu
phát triển các dạng năng lượng mới và tái tạo để đáp ứng cho nhu cầu sử dụng
năng lượng, đặt biệt đối với hải đảo, vùng sâu, vùng xa”.
Quốc hội đã ban hành các Luật Điện lực năm 2004 và Luật Điện lực năm
2012 bổ sung, sửa đổi một số điều của Luật Điện lực năm 2004. Luật Điện

lực quy định: “Phát triển điện bền vững trên cơ sở khai thác tối ưu mọi nguồn
lực, đáp ứng nhu cầu điện năng phục vụ đời sống nhân dân và phát triển kinh
tế - xã hội, góp phần bảo đảm an ninh quốc phòng, và an ninh năng lượng”,
“Đẩy mạnh việc khai thác và sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo để phát
điện”.
Tiếp theo, ngày 05 tháng 10 năm 2004, Thủ tướng Chính phủ ban hành
Quyết đinh số 176/2004/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển ngành Điện
Việt Nam giai đoạn 2004 - 2010, định hướng đến 2020. Đến ngày 27 tháng 12
năm 2007, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1855/QĐ-TTg phê
duyệt chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2020,
tầm nhìn đến năm 2050.
Luật Đầu tư năm 2014 quy định cơ chế chính sách ưu đãi để phát triển
năng lượng tái tạo nói chung và điện mặt trời nói riêng. Theo đó, việc đầu tư
sản xuất năng lượng mới, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo thuộc ngành,
nghề ưu đãi đầu tư.
Ngày 25 tháng 11 năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết
định số 2068/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng tái tạo của
Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Như vậy, có thể nói chủ trương và chính sách phát triển năng lượng tái tạo
nói chung và điện mặt trời nói riêng được đề cập trong nhiều văn bản khác nhau
của Đảng và Nhà nước.
1.2.2.2. Mục tiêu phát triển điện mặt trời
Chủ trương phát triển điện mặt trời đã được đưa ra hơn một thập kỷ qua,
tuy nhiên, mục tiêu phát triển điện mặt trời được xác định ở nhiều văn bản quản
lý khác nhau của Nhà nước. Tính định hướng và tính cụ thể của mục tiêu phát
triển điện mặt trời ở các giai đoạn khác nhau cũng khác nhau. Cụ thể:

Quyết định số 176/2004/QĐ-TTg ngày 05 tháng 10 năm 2004 phê duyệt
Chiến lược phát triển ngành Điện Việt Nam giai đoạn 2004 - 2010, định hướng
đến 2020, xác định mục tiêu: “Đẩy mạnh nghiên cứu phát triển các dạng năng
lượng mới và tái tạo để đáp ứng nhu cầu sử dụng điện, đặc biệt đối với các hải
đảo, vùng sâu, vùng xa”. “Phát triển các nhà máy sử dụng năng lượng mới và
tái tạo. Tận dụng các nguồn năng lượng mới tại chỗ để phát điện cho các khu
vực mà lưới điện quốc gia không thể cung cấp được hoặc cung cấp kém hiệu
quả, đặc biệt đối với các hải đảo, vùng sâu, vùng xa”.
Quyết định số 1855/QĐ-TTg ngày 27 tháng 12 năm 2007 phê duyệt Chiến
lược phát triển năng lượng quốc gia quốc gia của Việt Nam đến năm 2020, tầm
nhìn đến năm 2050 xác định mục tiêu tổng quát là: “Đẩy mạnh phát triển nguồn
năng lượng mới và tái tạo.... để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế
- xã hội, nhất là vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo”. Đồng thời, quyết định
này cũng xác định mục tiêu cụ thể: Phấn đấu tăng tỉ lệ các nguồn năng lượng
mới và tái tạo lên khoảng 3% tổng năng lượng thương mại sơ cấp vào năm
2010, khoảng 5 % vào năm 2020, và khoảng 11% vào năm 2050”.
Như vậy, theo hai Quyết định nêu trên, mục tiêu phát triển điện mặt trời
được lồng ghép trong mục tiêu phát triển năng lượng tái tạo.
Quyết định số 2068/QĐ-TTg ngày 25 tháng 11 năm 2015 của Thủ tướng
Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng tái tạo của Việt Nam
đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã xác định mục tiêu phát triển năng
lượng tái tạo, trong đó có điện mặt trời như sau:
- Từng bước nâng cao tỷ lệ tiếp cận nguồn năng lượng sạch và điện năng
của người dân khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải
đảo: Đến năm 2020 hầu hết số hộ dân có điện, đến năm 2030 hầu hết các hộ
dân được tiếp cận các dịch vụ năng lượng hiện đại, bền vững, tin cậy với giá
bán điện và giá năng lượng hợp lý.

- Phát triển và sử dụng nguồn năng lượng tái tạo góp phần thực hiện các
mục tiêu môi trường bền vùng và phát triển nền kinh tế xanh:
+ Giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong các hoạt động năng lượng so với
phương án phát triển bình thường: Khoảng 5% vào năm 2020, 25% vào năm
2030, khoảng 45% vào năm 2050.
+ Góp phần giảm nhiên liệu nhập khẩu cho mục đích năng lượng: Giảm
khoảng 40 triệu tấn than và 3,7 triệu tấn sản phẩm dầu vào năm 2030; giảm
khoảng 150 triệu tấn than và 10,5 triệu sản phẩm dầu vào năm 2050.
- Thúc đẩy sự phát triển của công nghệ năng lượng tái tạo và các ngành
công nghiệp, xây dựng hệ thống công nghiệp năng lượng tái tạo; đưa tỉ lệ giá
trị thiết bị sản xuất trong nước trong lĩnh vực năng lượng tái tạo: Đạt khoảng
20% vào năm 2020; nâng lên đến 60% vào năm 2030; đến năm 2050, đảm bảo
đáp ứng nhu cầu trong nước, một phần dành cho xuất khẩu đến các nước trong
khu vực và trên thế giới.
- Phát triển điện mặt trời để cung cấp điện cho hệ thống điện quốc gia và
khu vực biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa chưa thể cấp điện từ nguồn điện
lưới quốc gia. Điện năng sản xuất từ năng lượng mặt trời tăng từ khoảng 10
triệu kWh năm 2015 lên khoảng 1,4 tỉ kWh vào năm 2020; khoảng 35,4 tỉ kWh
vào năm 2030 và khoảng 210 tỉ kWh vào năm 2050. Đưa tỉ lệ điện năng sản
xuất từ nguồn năng lượng mặt trời trong tổng sản lượng điện sản xuất từ mức
không đáng kể hiện nay lên đạt khoảng 0,5% vào năm 2020, khoảng 6% vào
năm 2030, và khoảng 20% vào năm 2050.
- Phát triển các thiết bị sử dụng năng lượng mặt trời để cung cấp nhiệt cho
các hộ gia đình; sản xuất công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ. Tổng năng
lượng mặt trời cung cấp nhiệt tăng từ 1,1 triệu TOE năm 2020 lên khoảng 3,1
triệu TOE vào năm 2030 và 6 triệu TOE vào năm 2050.
- Tăng diện tích hấp thụ của các dàn nước nóng năng lượng mặt trời từ

khoảng 3 triệu m2
vào năm 2015 lên đạt khoảng 8 triệu m2
vào năm 2020;
khoảng 22 m2
vào năm 2030 và đạt khoảng 41 triệu m2
vào năm 2050. Tăng tỉ
lệ số hộ gia đình có thiết bị sử dụng năng lượng mặt trời (dàn đun nóng, bếp
nấu ăn, sưởi ấm và làm mát không gian, chưng cất nước… sử dụng năng lượng
mặt trời) từ khoảng 4,3% năm 2015 lên khoảng 12% vào năm 2020, khoảng
26% vào năm 2030 và khoảng 50% vào năm 2050.
Như vậy, Quyết định số 2068, đã xác định các mục tiêu phát triển năng
lượng tái tạo nói chung, trong đó có năng lượng mặt trời. Đồng thời, Quyết định
2068 cũng đã xác định được các mục tiêu cụ thể về phát triển điện mặt trời.
Điều này có ý nghĩa rất quan trọng cho việc đề ra các giải pháp chính sách phát
triển điện mặt trời, cho việc triển khai thực hiện chính sách phát triển điện mặt
trời, và việc giám sát và đánh giá việc thực hiện chính sách phát triển mặt trời
ở Việt Nam.
1.2.2.3. Đối tượng tác động của chính sách phát triển điện mặt trời
Đối tượng tác động của chính sách phát triển điện mặt trời gồm những
người thụ hưởng chính sách, các đối tác, những người liên quan khác có ảnh
hưởng rất lớn đến kết quả thực thi chính sách công. Cụ thể, đối tượng tác động
của chính sách phát triển điện mặt trời có thể bao gồm: các cơ sở nghiên cứu
và phát triển công nghệ điện mặt trời; các nhà sản xuất hoặc nhập khẩu trang
thiết bị điện mặt trời; các nhà sản xuất điện mặt trời và những người tiêu dùng
điện mặt trời, gồm các hộ gia đình, các cơ quan, tổ chức sử dụng điện mặt
trời…
1.2.2.4. Các giải pháp phát triển điện mặt trời
Do mục tiêu phát triển điện mặt trời ở các giai đoạn khác nhau cũng khác
nhau, nên các giải pháp phát triển điện mặt trời qua các giai đoạn khác nhau
cũng có những điểm khác nhau. Như đã trình bày ở trên, giai đoạn từ 2004 đến
2015, mục tiêu phát triển điện mặt trời được xác định cùng với mục tiêu

phát triển nguồn năng lượng tái tạo nói chung, nên các giải pháp phát triển điện
mặt trời cũng được xác định cùng với giải pháp phát triển năng lượng tái tạo.
Quyết định số 1855/QĐ-TTg ngày 27 tháng 12 năm 2007 đề ra các giải
pháp phát triển nguồn năng lượng tái tạo, trong đó có năng lượng mặt trời gồm:
- Tăng cường tuyên tuyền sử dụng các nguồn năng lượng mới và tái tạo
để cấp cho các khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.
- Lồng ghép sử dụng năng lượng mới và tái tạo vào chương trình tiết kiệm
năng lượng và các chương trình mục tiêu quốc gia khác như chương trình điện
khí hóa nông thôn, trồng rừng, xóa đói giảm nghèo, nước sạch, VAC.
- Khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng các cơ sở thích hợp để sản
xuất, lắp ráp, sửa chữa các loại thiết bị năng lượng mới như đun nước nóng,
thủy điện nhỏ, động cơ gió, hầm khí sinh vật... ở những nơi có điều kiện. Hợp
tác mua công nghệ của các nước đã phát triển để lắp ráp các thiết bị công nghệ
cao như pin mặt trời, điện gió... từng bước làm phù hợp và tiến tới lắp ráp, chế
tạo trong nước.
- Hỗ trợ đầu tư cho các chương trình điều tra, nghiên cứu, chế tạo thử, xây
dựng các điểm điển hình sử dụng năng lượng mới và tái tạo; ưu đãi thuế nhập
thiết bị, công nghệ mới; thuế sản xuất, lưu thông các thiết bị; bảo hộ quyền tác
giả cho các phát minh, cải tiến kỹ thuật có giá trị.
- Cho phép các cá nhân, tổ chức kinh tế trong và ngoài nước phối hợp đầu
tư khai thác, nguồn năng lượng mới và tái tạo trên cơ sở đôi bên cùng có lợi.

Quyết định số 2068/QĐ-TTg ngày 25 tháng 11 năm 2015, đề ra các giải
pháp phát triển nguồn năng lượng tái tạo, trong đó có năng lượng mặt trời gồm:
- Khuyến khích các cá nhân, tổ chức với các hình thức sở hữu khác nhau
tham gia vào việc phát triển và sử dụng năng lượng tái tạo. Nhà nước bảo hộ
các quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức phát triển và sử dụng
năng lượng tái tạo.
- Các đơn vị điện lực có trách nhiệm mua toàn bộ điện năng được sản xuất
từ việc sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo nối lưới thuộc địa bàn do đơn vị
mình quản lý. Chi phí mua điện của các dự án phát triển điện sử dụng nguồn
năng lượng tái tạo hạch toán vào giá thành điện của đơn vị điện lực và được
tính toán và đưa đầy đủ trong cơ cấu giá bán lẻ điện và thu hồi qua doanh thu
bán điện.
- Các dự án phát triển điện sử dụng nguồn năng lượng tái tạo để sản xuất
điện được ưu tiên đấu nối với hệ thống điện quốc gia. Chi phí đấu nối và các
chi phí khác có liên quan phát sinh hợp lý của các đơn vị lưới điện (đơn vị
truyền tải và phân phối điện) do mua điện được sản xuất từ các nguồn năng
lượng tái tạo được tính trong chi phí truyền tải, phân phối điện của đơn vị lưới
điện.
- Đối với hệ thống điện độc lập sử dụng nguồn điện độc lập sản xuất điện
từ nguồn năng lượng tái tạo, chủ đầu tư xây dựng đề án giá điện và xác định
tổng mức hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước trình Bộ Công Thương thẩm định, báo
cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Tổng mức hỗ trợ được trích từ quỹ phát
triển năng lượng bền vững.
- Các cá nhân, tổ chức hoạt động trong lĩnh vực điện có trách nhiệm đóng
góp vào việc phát triển ngành lượng tái tạo của đất nước.

- Các khách hàng sử dụng điện cuối cùng đang mua điện từ hệ thống điện
quốc gia, thực hiện phát triển nguồn điện sử dụng năng lượng tái tạo với mục
đích chính là tự đảm bảo cho nhu cầu điện của mình, được áp dụng cơ chế thành
toán bù trừ.
- Các dự án phát triển và sử dụng nguồn năng lượng tái tạo được hưởng
các ưu đãi về tín dụng đầu tư theo các quy định pháp luật hiện hành về tín dụng
đầu tư và tín dụng xuất khẩu của Nhà nước.
- Các cá nhân, tổ chức sử dụng nhiên liệu hóa thạch cho mục đích năng
lượng phải đóng phí môi trường tương ứng với khối lượng nhiên liệu được sử
dụng. Một phần phí môi trường được sử dụng cho khuyến khích phát triển và
sử dụng nguồn năng lượng tái tạo thông qua Quỹ phát triển năng lượng bền
vững.
Đồng thời, Quyết định 2068 cũng đề ra những giải pháp cụ thể để khuyến
khích phát triển và sử dụng năng lượng mặt trời, gồm:
- Khuyến khích các tổ chức, cá nhân phát triển và sử dụng hệ thống năng
lượng mặt trời để đun nóng nước, hệ thống sưởi, làm lạnh sử dụng năng lượng
mặt trời và hệ thống phát điện sử dụng năng lượng mặt trời.
- Doanh nghiệp phát triển bất động sản có trách nhiệm thực hiện các yêu
cầu về sử dụng năng lượng mặt trời khi thiết kế và xây dựng các tòa nhà, phù
hợp với các tiêu chuẩn kỹ thuật do các cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước
ban hành.
- Đối với một tòa nhà đã được hoàn thành, người sử dụng có thể lắp đặt
hệ thống sử dụng năng lượng mặt trời, đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật có liên
quan và các tiêu chuẩn sản phẩm, với điều kiện không gây ảnh hưởng đến chất
lượng và sự an toàn của tòa nhà.

1.3. THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN ĐIỆN MẶT TRỜI
1.3.1. Khái niệm thực hiện chính sách và thực hiện chính sách phát
triển điện mặt trời
1.3.1.1. Khái niệm thực hiện chính sách
Thực hiện chính sách công là một giai đoạn của chu trình chính sách
(hoạch định, thực hiện và đánh giá chính sách). Thực hiện chính sách công là
giai đoạn đưa chính sách công vào thực tiễn đời sống xã hội nhằm hiện thực
hóa mục tiêu chính sách công. Có nhiều quan niệm khác nhau về thực hiện
chính công. Theo tác giả Lê Văn Hòa (2016), “Thực thi chính sách công là quá
trình đưa chính sách công vào thực tiễn đời sống xã hội thông qua việc ban
hành các văn bản, chương trình, dự án thực thi chính sách công và tổ chức thực
hiện chúng nhằm hiện thực hóa mục tiêu chính sách công” [5, Tr.12].
1.3.1.2. Khái niệm thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời
Chính sách phát triển điện mặt trời được thực hiện thông qua việc ban
hành các văn bản (quy định chi tiết và hướng dẫn thực hiện chính sách, quy
hoạch mạng lưới sản xuất điện mặt trời), lập, thẩm định và phê duyệt các dự án
sản xuất điện mặt trời, và tổ chức thi hành các văn bản và tổ chức thực hiện
các dự án sản xuất điện mặt trời, nhằm đạt mục tiêu phát triển điện mặt trời về
quy mô, cơ cấu và chất lượng. Do đó, có thể hiểu Thực hiện chính sách phát
triển năng lượng điện mặt trời là toàn bộ quá trình đưa chính sách phát triển
điện mặt trời vào thực tiễn đời sống xã hội thông qua việc ban hành văn bản
và các dự án sản xuất điện mặt trời và tổ chức thực hiện các văn bản và dự án
nhằm đạt được mục tiêu phát triển điện mặt trời về quy mô, số lượng và chất
lượng.
1.3.2. Vai trò của thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời

- Thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời có vai trò quan trọng là
bước hiện thực hóa chính sách vào đời sống xã hội. Nếu chính sách phát triển
điện mặt trời không được đưa vào thực hiện thì dù chính sách có tốt thì cũng
chỉ là chính sách trên lý thuyết. Bất cứ một chính sách nào khi ban hành nếu
không được thực hiện sẽ trở thành khẩu hiệu suông, không những không có ý
nghĩa mà còn ảnh hưởng đến uy tín của chủ thể hoạch định và ban hành chính
sách (uy tín của Nhà nước). Tổ chức thực hiện chính sách phát triển điện mặt
trời không tiến hành tốt dễ dẫn đến lãng phí ngân sách của Nhà nước, nguồn
lực xã hội, nhân lực đào tạo… sự thiếu tin tưởng của nhân dân của chính sách
của Đảng và Nhà nước.
- Thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời giúp kiểm định tính đúng
đắn của chính sách. Việc phân tích, đánh giá chính sách phát triển điện mặt trời
ở mức tốt hay xấu chỉ có thể đầy đủ, có sức thuyết phục sau khi thực hiện chính
sách. Qua thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời mới biết chính sách có
phù hợp hay không phù hợp, có đi vào cuộc sống hay không đi vào cuộc sống.
Thực tiễn là chân lý, kết quả thực hiện chính sách là thước đo, là cơ sở đánh
giá một cách chính xác, khách quan, chất lượng và hiệu quả của chính sách.
- Thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời giúp bổ sung hoàn thiện
chính sách của Nhà nước. Qua việc thực hiện chính sách với những hoạt động
thực tiễn sẽ góp phần điều chỉnh, bổ sung những vướng mắc, góp phần hoàn
thiện chính sách.
1.3.3. Quy trình triển khai thực hiện chính sách phát triển điện mặt
trời
trời
1.3.1. Ban hành các văn bản, chương trình, dự án phát triển điện mặt

Các chính sách công với tư cách là sản phẩm của quá trình hoạch định
chính sách, thường mang tính định hướng về mục tiêu và giải pháp giải quyết
vấn đề công. Do đó, để đưa chính sách phát triển điện mặt trời vào thực tiễn,
thì các chủ thể thực thi chính sách căn cứ vào thẩm quyền của mình ban hành
các văn bản để cụ thể hóa mục tiêu và giải pháp chính sách phát triển điện mặt
trời cho từng giai đoạn thời gian hoặc địa bàn cụ thể. Đồng thời, các chủ thể
tham gia thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời cần thiết lập các chương
trình, dự án để sản xuất và tiêu dùng điện mặt trời, và các dự án hỗ trợ việc sản
xuất và tiêu dùng điện mặt trời (bao gồm cả các dự án nghiên cứu để chuyển
năng lượng mặt trời thành điện mặt trời, dự án sản xuất thiết bị để sản xuất và
tiêu dùng điện mặt trời).
1.3.2. Tổ chức thực hiện văn bản, chương trình, dự án phát triển điện
mặt trời
Sau khi các văn bản, chương trình, dự án phát triển điện mặt trời được
ban hành và phê duyệt, các chủ thể thực thi được giao trách nhiệm tổ chức thi
hành văn bản và triển khai thực hiện chương trình, dự án này. Nội dung tổ
chức thi hành văn bản và chương trình, dự án cụ thể có khác nhau. Tuy nhiên,
có thể khái quát thành các nội dung hoạt động: (1) Xây dựng kế hoạch tổ chức
thi hành văn bản hoặc lập kế hoạch thực hiện chương trình, dự án về phát triển
điện mặt trời (2) Tuyên truyền, phổ biến nội dung chính sách phát triển điện
mặt trời; (3) Tập huấn văn bản, bồi dưỡng những kiến thức và kỹ năng cần
thiết để triển khai chính sách phát triển điện mặt trời; (4) Bảo đảm cơ sở vật
chất, kinh phí, tổ chức bộ máy và nguồn nhân lực để triển khai chính sách phát
triển điện mặt trời; (5) Chỉ đạo, tổ chức kiểm tra, đôn đốc việc thực thi chính
sách phát triển điện mặt trời.

1.3.3. Sơ kết, tổng kết thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời
Định kỳ các chủ thể thực thi chính sách phát triển điện mặt trời tiến hành
sơ kết, tổng kết kết quả thực hiện. Việc sơ kết, tổng kết thực hiện chính sách
được tiến hành theo trình tự từ dưới lên trên. Các cơ quan, tổ chức được giao
thi hành văn bản thực thi chính sách phát triển điện mặt trời nào thì tiến hành
sơ kết, tổng kết việc thi hành văn bản đó và báo cáo lên cơ quan, tổ chức cấp
cao hơn. Các cơ quan, tổ chức được giao thực hiện các chương trình, dự án
nào thì tiến hành đánh giá giữa kỳ và đánh giá kết thúc chương trình, dự án và
báo cáo lên cơ quan, tổ chức cấp cao hơn. Trong báo cáo sơ kết, tổng kết, báo
cáo đánh giá giữa kỳ, báo cáo đánh giá kết thúc cần thể hiện rõ quá trình triển
khai thực hiện, những kết quả đạt được, những hạn chế, nguyên nhân và đề
xuất những kiến nghị đối với cấp trên để xử lý những vướng mắc trong quá
trình tổ chức thực hiện. Trên cơ sở các báo cáo của các cơ quan, tổ chức thực
thi chính sách cấp dưới, cơ quan, tổ chức thực thi chính sách cấp cao nhất tổng
hợp thành báo cáo sơ kết, tổng kết thực thi chính sách. Cơ quan, tổ chức chịu
trách nhiệm thực thi chính sách cuối cùng này báo cáo và giải trình về kết quả
thực thi chính sách trước cơ quan hoạch định chính sách và nhân dân. Đồng
thời, có thể kiến nghị với cơ quan hoạch định chính sách điều chỉnh, sửa đổi
chính sách phát triển điện mặt trời cho phù hợp với thực tiễn cuộc sống.
1.3.4. Các yếu tố chủ yếu ảnh hƣởng đến thực hiện chính sách phát
triển điện mặt trời
Theo lý thuyết chung, việc thực hiện chính sách công chịu ảnh hưởng bởi
nhiều yếu tố. Sự ảnh hưởng của các yếu tố này đến thực hiện chính sách công
theo cả chiều thuận và chiều nghịch (tích cực và tiêu cực). Các yếu tố ảnh hưởng
đến thực hiện chính sách có thể bao gồm: các yếu tố liên quan đến vấn đề chính
sách, các yếu tố liên quan đến nguồn lực thực hiện, các yếu tố

liên quan đến chủ thể chịu trách nhiệm thực hiện và các bên liên quan, các yếu
tố liên quan đến môi trường (yếu tố môi trường chính trị, kinh tế, văn hóa, xã
hội, công nghệ, hội nhập quốc tế). Đối với việc thực hiện chính sách phát triển
điện mặt trời cũng chịu ảnh hưởng của các yếu tố nêu trên. Tuy nhiên, xét từ
góc độ bản chất của phát triển điện mặt trời, thì các yếu tố cụ thể có ảnh hưởng
trực tiếp đến thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời có thể nhóm thành
các nhóm như: các yếu tố liên quan đến sản xuất điện mặt trời, các yếu tố liên
quan đến sử dụng điện mặt trời, các yếu tố liên quan đến năng lực triển khai
thực hiện.
1.3.4.1. Các yếu tố liên quan đến sản xuất điện mặt trời
- Điều kiện tự nhiên.
Một trong những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển điện mặt trời là lượng
ánh sáng mặt trời và cường độ ánh sáng (ánh sáng mặt trời chỉ có vào ban ngày
cho nên buổi tối khó có được điện sáng mà phải có bình tích điện). Nhu cầu sử
dụng điện lớn như vậy buộc phải sử dụng loại tích điện phù hợp để có thể đủ
dùng vào buổi tối. Mặt khác, mùa mưa rất ít ánh nắng mặt trời việc phát điện
nhờ ánh sáng là một thách thức đối vợi việc phát triển nguồn năng lượng này.
Hơn nữa, lượng điện mặt trời được sản xuất ra còn phụ thuộc vào diện tích
không gian để lắp đặt các thiết bị và các tấm pin mặt trời để chuyển hóa năng
lượng mặt trời thành điện năng. Do đó, để sản xuất được một số lượng lớn điện
mặt trời cần phải có diện tích lớn đất đai.
- Thiết bị và công nghệ.
Hiệu năng sản xuất điện mặt trời phụ thuộc rất lớn vào thiết bị và công
nghệ chuyển năng lượng mặt trời thành điện năng. Do đó, nếu chúng ta tạo ra
được những thiết bị và công nghệ tiên tiến, có hiệu năng cao thì sẽ giảm được
giá thành sản xuất điện mặt trời. Hơn nữa, hiện nay thiết bị và công nghệ sản
xuất điện mặt trời ở Việt Nam đều phải nhập khẩu từ nước ngoài cho nên giá

thành rất cao. Việc sản xuất năng lượng vướng phải khó khăn khác là thiếu sự
hỗ trợ của Nhà nước về đầu tư nghiên cứu cũng như kinh phí, trang thiết bị kỹ
thuật cho sản xuất.
- Vốn đầu tư cho sản xuất điện mặt trời.
Vốn đầu tư cho phát triển năng lượng điện mặt trời cao: Chi phí đầu tư
cho 1 kWh điện từ các nguồn năng lượng mới và tái tạo đang ở mức khá cao so
với việc đầu tư các nguồn năng lượng truyền thống. Dù năng lượng mặt trời ở
dạng “nguyên liệu thô”, nhưng chi phí đầu tư để khai thác, sử dụng lại rất cao
do công nghệ, thiết bị sản xuất đều nhập từ nước ngoài. Phần lớn những dự án
điện mặt trời đã và đang triển khai đều sử dụng nguồn vốn tài trợ hoặc vốn vay
nước ngoài. Do đó, mới chỉ có một vài tổ chức, viện nghiên cứu và các trường
đại học tham gia, còn phía doanh nghiệp, cá nhân vẫn chưa “mặn mà” với việc
ứng dụng, sản xuất cũng như sử dụng các thiết bị năng lượng mặt trời. Vì vậy,
việc thực thi chính sách điện mặt trời chưa được ứng dụng rộng rãi và phổ biến.
- Giá thành sản xuất điện mặt trời.
Theo các chuyên gia điện năng lượng mặt trời ở nước ta, tại thị trường
Việt Nam hiện nay, chi phí sản xuất cho mỗi kWh dao động từ 7 đến 7,5 cent
Mỹ (khoảng 1.670 đ/kWh) khi triển khai phương án kinh doanh bán điện mặt
trời cho tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN).
Với các hộ gia đình, nếu chỉ triển khai mô hình hệ thống điện năng lượng
mặt trời độc lập (chỉ sử dụng điện mặt trời khi có ánh sáng, sử dụng điện lưới
khi không còn ánh sáng mặt trời), chi phí đầu tư ban đầu sẽ khoảng 28 triệu
đồng/kWh, khi đó chi phí để sản xuất mỗi kWh sẽ vào khoảng 1.800 đ với thời
gian khấu hao từ 6 – 8 năm cho thiết bị. Chi phí này tương đương với giá điện
của Nhà nước.

Với các hộ gia đình không có điện lưới, việc không có ắc quy lưu trữ điện
năng sẽ khiến cho họ không có điện khi ánh mặt trời tắt, vì vậy họ lắp thêm ắc
quy cho mục đích sử dụng vào buổi tối, chi phí đầu tư ban đầu sẽ khoảng 48
triệu đồng/kWh. Tuổi thọ của tấm pin mặt trời là khá lớn, khoảng 25 năm,
nhưng tuổi thọ ắc quy là khá ngắn, thường là 5 năm. Vì vậy, khi sử dụng ắc quy
để lưu điện, chi phí cho mỗi kWh sẽ khoảng trên 3.000đ/kWh và phải thay ắc
quy 5 năm mỗi lần.
1.3.4.2. Các yếu tố liên quan đến tiêu dùng điện mặt trời
- Nhận thức của người tiêu dùng điện mặt trời.
Đại đa số người tiêu dùng điện mặt trời đều nhận thức được đây là nguồn
năng lượng sạch, sử dụng nó góp phần bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, ở một số
vùng sâu, vùng xa, dân tộc thiểu số thì việc nhận thức này còn hạn chế. Nhận
thức được vấn đề và được sự ủng hộ của người dân đối với một quyết định
chính sách phát triển điện mặt trời là một nhân tố quan trọng đối với sự thực thi
chính sách đó thành công. Thực tiễn cho thấy, nhiều chính sách công không
nhận được sự ủng hộ của người dân đã không đi vào đời sống xã hội sau nhiều
năm triển khai thực hiện.
- Khả năng chi trả của người tiêu dùng.
Giá thành điện mặt trời còn cao so với thu nhập của người dân Việt Nam,
trong khi đó giá điện truyền thống lại thấp cho nên việc mua các thiết bị điện
năng trong sinh hoạt cũng như trong sản xuất bị hạn chế. Thực tế hiện nay, đơn
giá bình quân cho các gia đình sử dụng điện là 2.200đ/kWh.
1.3.4.3. Các yếu tố liên quan đến năng lực tổ chức triển khai thực hiện
- Năng lực của cơ quan chịu trách nhiệm thực hiện chính sách phát triển
Năng lực thực thi chính sách của cán bộ, công chức trong bộ máy quản lý
nhà nước có vai trò quyết định đến kết quả tổ chức thực thi chính sách.

Năng lực thực thi của cán bộ, công chức là thước đo bao gồm nhiều tiêu chí
phản ánh về đạo đức công vụ, về năng lực thiết kế tổ chức, năng lực thực tế,
năng lực phân tích, dự báo để có thể chủ động ứng phó với những tình huống
phát sinh trong tương lai. Như vậy, năng lực của cán bộ, công chức thực thi
chính sách phát triển điện mặt giữ vị trí vô cùng quan trọng. Đây là yếu tố quyết
định đến kết quả tổ chức thực thi chính sách. Nếu năng lực của cán bộ, công
chức đảm nhiệm thực thi chính sách yếu kém sẽ đưa ra những kế hoạch dự kiến
không sát thực tế, làm lãng phí nguồn lực huy động, giảm hiệu lực, hiệu quả
của chính sách, thậm chí còn làm biến dạng chính sách trong quá trình thực
hiện.
- Năng lực nghiên cứu khoa học về điện mặt trời.
Đối với Việt Nam việc đào tạo nguồn nhân lực cho các chuyên ngành năng
lượng tái tạo (NLTT) là vấn đề phải được quan tâm ngay từ bây giờ vì đã là
muộn nếu muốn ngành công nghiệp này phát triển mạnh. Như vậy, các bộ,
ngành, tập đoàn, công ty đã có các dự án năng lượng điện mặt trời, đang triển
khai các dự án cần đưa ra các kế hoạch và mục tiêu đào tạo cụ thể để có nguồn
nhân lực.
Bên cạnh đó, cần tổ chức các đoàn đi tham quan học tập và khảo sát thực
tế tại các cơ sở, công trường, cơ quan quản lý vận hành các dự án NLTT của
các nước đã có kinh nghiệm về lĩnh vực này. Các trường đại học, cao đẳng và
trung học chuyên nghiệp có Chương trình đào tạo về ngành NLTT; muốn vậy,
trước mắt cần mời những giảng viên có kinh nghiệm soạn thảo ra Bộ giáo trình
có tiếp thu các thành tựu khoa học đã đạt được của quốc tế và hiểu hết được
tình hình cụ thể của Việt Nam về năng lượng tái tạo trong đó chú trọng về điện
mặt trời.
- Khả năng tài chính của các nhà đầu tư vào sản xuất điện mặt trời.

Hiện tại ở trong nước các nhà đầu tư vào sản xuất điện mặt trời chủ yếu là
các dự án vừa và nhỏ do khả năng tài chính của nhà đầu tư không lớn. Các
doanh nghiệp nước ngoài có nguồn vốn lớn đầu tư cho các dự án lớn hơn.
1.4. KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN ĐIỆN MẶT TRỜI Ở MỘT SỐ
NƢỚC TRÊN THẾ GIỚI VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM
1.4.1. Kinh nghiệm của một số nƣớc trên thế giới
1.4.1.1. Kinh nghiệm của Nhật Bản
Nhật Bản là một trong những nước ở khu vực Đông Bắc Á có kinh nghiệm
và thành tựu đáng kể trong việc khai thác và sử dụng các nguồn năng lượng
sạch. Nhờ có các chính sách năng lượng trên quan điểm dài hạn, toàn diện và
có hệ thống.
Chính sách quan trọng cho thị trường năng lượng tái tạo của Nhật Bản nói
chung cũng như công nghệ điện mặt trời nói riêng là chính sách ưu tiên phát
triển năng lượng tái tạo của Chính phủ công bố năm 2012. Chính sách này bắt
buộc tất cả các công ty kinh doanh điện trên toàn Nhật Bản phải mua một sản
lượng điện nhất định từ các nguồn năng lượng tái tạo. Chính sách trợ cấp cho
sản xuất tấm pin mặt trời. Thu hồi vốn bằng cách bán điện năng dư thừa cho
lưới điện với biểu giá ưu đãi cho các hộ tiêu thụ điện trong cả nước trả.
Luật FiT của Nhật bản trợ giá cho ngành năng lượng mặt trời. Theo luật
này Chính phủ Nhật Bản sẽ mua mức giá điện sản xuất từ năng lượng mặt trời
cao hơn so với giá thị trường, khoảng 40 Yen/kWh (0,50 USD/kWh) cho các
dự án xây dựng các trung tâm điện năng lượng mặt trời có công suất trên 10kW
(cho dự án xây dựng các trung tâm chuyên dụng tách biệt với khu dân cư) và
khoảng 42 Yen/kWh (0.53 USD/kWh) cho các dự án có công suất
<10kW (cho dự án xây dựng các công trình dân cư, văn phòng, có công năng

sản xuất điện từ năng lượng mặt trời). Những ưu đãi này giúp cho các nhà đầu
tư mạnh dạn đầu tư vào lĩnh vực điện mặt trời ở Nhật Bản.
Từ năm 1975, Kyocera của Nhật Bản đã bắt đầu nghiên cứu và phát triển
năng lượng mặt trời. Tuy nhiên, do Nhật Bản là một đất nước khá hẹp về diện
tích đất đai bằng phẳng và không đủ diện tích để xây dựng các nhà máy điện
mặt trời cỡ lớn, nên công nghệ điện mặt trời chủ yếu là ứng dụng với phạm vi
nhỏ hẹp như trong sản xuất điện cho đèn đường, biển báo giao thông và trạm
viễn thông ở khu vực miền núi.
Công nghệ điện mặt trời nổi trên mặt nước ra đời đã giúp Nhật Bản giải
quyết được hạn chế về địa hình vì nước Nhật Bản có tiềm năng về các hồ tích
nước trong nông nghiệp, hồ kiểm soát lũ, hơn thế nữa, toàn bộ đất nước Phù
Tang bao quanh bởi đại dương bao la. Rõ ràng đây là tài sản quý giá để đặt các
tấm panô pin cho các nhà máy điện mặt trời kích cỡ khác nhau.
Với tất cả các ưu thế trên, chỉ trong một thời gian ngắn, Kyocera đã hoàn
thành ba trạm điện Mặt Trời nổi trên mặt nước, trong đó trạm lớn nhất của
Kyocera đặt tại hồ Sakasamaike, thành phố Kasai, tỉnh Hyogo, hoàn thành ngày
24 tháng 5 năm 2015 với công suất 2,3 megawatt (MGW), đủ đáp ứng nhu cầu
điện cho 820 hộ dân.
Trạm điện tại Kasai lắp đặt 9.072 tấm pin năng lượng mặt trời, có tổng
cộng chiều dài 333 m, rộng 77 m có tổng diện tích bề mặt hấp thụ ánh nắng
25.000 mét vuông. Các tấm pin silicon trên mặt nước, có diện tích nhỏ hơn so
với các tấm pin mặt trời lắp đặt trên đất liền, sẽ được một mạng lưới làm từ sợi
thuỷ tinh và chất dẻo siêu nhẹ nâng nổi trên mặt nước.
Các tấm pin mặt trời trên mặt nước còn giúp ngăn chặn 90% nước bốc hơi,
ngăn chặn sự phát triển của tảo và các sinh vật hữu cơ trong môi trường nước
bằng cách giữ mát cho bề mặt nước.

Trạm bán điện cho Công ty điện lực Kansai ở Osaka với tổng giá trị
khoảng 96 triệu yên (780.000 USD)/năm. Theo chuyên gia của Kyocera, chi
phí và thời gian lắp đặt các trạm điện này giảm nhiều so với các trạm điện lắp
đặt trên đất liền. Các kết nối bền vững song không cố định mà có độ linh hoạt
nên có khả năng chịu được các yếu tố thời tiết tiêu cực như bão, lốc cao hơn so
với các tấm pin được lắp đặt trên đất liên. Bên cạnh đó, hoạt động vận hành và
bảo trì cũng không đòi hỏi nhiều công sức nên nhân lực để vận hành cho trạm
điện tại Kasai chỉ có khoảng từ 4-6 người.
Hiện tại, Kyocera cũng đang xây dựng nhà máy điện mặt trời nổi tại hồ
chứa ở tỉnh Chiba với công suất là 13,4 megawatt. Kyocera hy vọng các nhà
máy điện mặt trời nổi của mình sẽ đóng góp cho nỗ lực phát triển các nguồn
năng lượng tái tạo của Nhật Bản.
1.4.1.2. Kinh nghiệm của Thái Lan
Thái Lan là một trong những quốc gia rất phát triển về điện mặt trời. Năm
2006, Thái Lan là nước đầu tiên trong khối ASEAN áp dụng biểu giá FiT cho
năng lượng tái tạo. Các chương trình, được gọi là "bù giá", cộng thêm một giá
cao hơn vào giá bán buôn điện. Mặc dù giá bán buôn dễ thay đổi và mức bù giá
chỉ được bảo đảm trong thời gian từ 7-10 năm, tùy thuộc vào công nghệ, mức
giá đó đã khá hấp dẫn: (khoảng 10 €-ct/kWh vào năm 2014) 4 TBH/kWh. Cơ
chế hỗ trợ ổn định này hết hiệu lực vào ngày 31 tháng 12 năm 2015 và được
thay thế bằng một biểu FiT cộng với một mức bù giá, nhằm hỗ trợ cho các dự
án có quy mô lên đến 10 MW - và đặc biệt cho các dự án điện mặt trời lên đến
50 MWp.
Kế hoạch phát triển năng lượng tái tạo cho Thái Lan trong giai đoạn 2015-
2036.

Bảng 1.1. Kế hoạch phát triển năng lƣợng tái tạo cho Thái Lan trong
giai đoạn 2015-2036
Nguồn: Năng lượng tái tạo Industries Club, Liên đoàn Công nghiệp Thái
Lan FTI, ngày 25 tháng 3 năm 2016.
Chính sách trợ giá Fit là chính sách giúp cho điện mặt trời tại Thái Lan
phát triển mạnh. Thời gian biểu các biện pháp thực hiện bởi chính phủ nhằm
thúc đẩy hệ thống năng lượng mặt trời PV tại Thái Lan
Bảng 1.2. Biểu giá FiT năm 2014-2015
Dung lượng
(MWp) Biểu giá FiT năm 2014-2015
Giá FiT (Baht / Unit) Thời gian hỗ trợ (năm)
1. Nhà máy điện năng lượng mặt trời
≤ 90 MWp 5.66 25
2. Hệ thống điện năng lượng mặt trời trên nóc nhà
2.1 Hệ thống điện năng lượng mặt trời trên nóc nhà cho khu dân cư
≤ 10 kWp 6.85 25
2.2 Hệ thống điện năng lượng mặt trời trên nóc nhà cho các tòa nhà
thương mại và các nhà máy

>10-250 kWp 6.40 25
>250-1,000 kWp 6.01 25
3. Nhà máy điện năng lượng mặt trời cho các văn phòng chính phủ
All Range
Toàn dải
5.66 25
Nguồn:http://www.hioki.com.sg/wp-content/uploads/2015/08/Policies-
to-promote-solar-energy-in-Thailand-Vietnamese.pdf.
Chính sách ưu đãi về thuế ở Thái Lan là điểm thu hút các nhà đầu tư.
Thông qua "Chính sách đầu tư cho Chiến dịch phát triển bền vững cho các dự
án năng lượng tái tạo" cung cấp một số ưu đãi về thuế. Ví dụ, miễn 8 năm thuế
thu nhập doanh nghiệp đối với lợi nhuận sau thuế và giảm 50% trong 5 năm tiếp
theo, 8 năm miễn thuế đối với cổ tức, và trợ cấp 25% trên tổng chi phí vốn trong
một số trường hợp cụ thể. Nhờ có các chính sách ưu đãi này mà ngành năng
lượng điện mặt trời ở Thái lan rất phát triển.
1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam
Qua nghiên cứu kinh nghiệm thực thi chính sách phát triển điện mặt trời
ở một số nước trong khu vực có thể rút ra một số bài học như sau:
- Thứ nhất, để chính sách phát triển điện mặt trời được thực hiện rộng rãi
Nhà nước cần có cơ chế, chính sách ưu đãi đối với các dự án điện mặt trời. Ưu
đãi về thuế, đất đai, bù giá, vay vốn tín dụng và các hình thức hỗ trợ khác.
- Thứ hai, Nhà nước quy định mức hỗ trợ giá điện đối với đầu tư xây dựng
công trình điện mặt trời.
- Thứ ba, để tiết kiệm đất các nhà đầu tư đã nghiên cứu tận dụng các hồ
thủy điện, thủy lợi để tận dụng diện tích mặt nước trên các hồ để lắp đặt các
tấm pin mặt trời. Các tấm pin này còn giúp ngăn chặn 90% nước bốc hơi, ngăn
chặn sự phát triển của tảo và các sinh vật hữu cơ trong môi trường nước

bằng cách giữ mát cho bề mặt nước.
- Thứ tư, Nhà nước cần có chính sách ưu đãi để thu hút các nhà đầu tư
trong và ngoài nước đầu tư cho lĩnh vực phát triển điện mặt trời hay hợp tác
với các doanh nghiệp trong nước để sản xuất điện mặt trời.
- Thứ năm, mở rộng và phổ biến điện lắp mái (lắp trên các mái nhà) dễ
dàng đầu tư, lắp đặt nhanh chóng, sửa chữa, bảo dưỡng; nguồn vốn đầu tư
không lớn; không tốn diện tích đất mà còn giúp nhà mát hơn về mùa hè. Mặt
khác, bảo đảm không phát khí thải nhà kính, bảo vệ môi trường.
Tiểu kết Chƣơng 1
Với mục tiêu cung cấp cơ sở lý luận cho việc đánh giá thực trạng thực
hiện chính sách phát triển điện mặt trời ở Chương 2 và đề xuất hoàn thiện
chính sách và thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời ở Chương 3,
Chương 1 tập trung làm rõ lý thuyết về năng lượng mặt trời, chính sách phát
triển điện mặt trời và thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời. Chương
này đã trình bày một hệ thống các khái niệm: Năng lượng mặt trời, điện mặt
trời; chính sách công, chính sách phát triển điện mặt trời; Khái niệm thực
thi chính sách, thực thi chính sách phát triển điện mặt trời và vai trò của thực
thi chính sách phát triển điện mặt trời. Chương này đã làm rõ nội dung của
chính sách phát triển điện mặt trời ở Việt Nam và thực hiện chính sách điện
mặt trời như: các văn bản thể hiện nội dung chính sách phát triển điện mặt
trời, mục tiêu phát triển điện mặt trời, đối tượng tác động của chính sách
phát triển điện mặt trời, các giải pháp phát triển điện mặt trời, quy trình triển
khai thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời, các yếu tố ảnh hưởng đến
thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời. Đồng thời, Chương 1 cũng
trình bày một số kinh nghiệm về chính sách và thực hiện chính sách phát

triển điện mặt trời ở các nước như của Nhật Bản, Thái Lan và đã rút ra những
bài học cho Việt Nam.

Cơ sở lý luận về chính sách và thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Cơ sở lý luận về chính sách và thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời.docx

Similar to Cơ sở lý luận về chính sách và thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời.docx (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Cơ sở lý luận về chính sách và thực hiện chính sách phát triển điện mặt trời.docx