Cơ sở lý luận và pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.docx

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VỀ XỬ PHẠT VI
PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG
1.1. Khái niệm, đặc điểm và các loại hành vi vi phạm hành chính
trong lĩnh vực môi trƣờng
1.1.1. Môi trường và vai trò của môi trường
1.1.1.1. Khái niệm môi trường và ô nhiễm môi trường
Như chúng ta đã biết khi nhắc tới môi trường thì có nhiều khái niệm về
môi trường như: Môi trƣờng là một tổ hợp các yếu tố tự nhiên và xã hội bao
quanh bên ngoài của một hệ thống hoặc một cá thể, sự vật nào đó. Chúng tác
động lên hệ thống này và xác định xu hướng và tình trạng tồn tại của nó. Môi
trường có thể coi là một tập hợp, trong đó hệ thống đang xem xét là một tập
hợp con.
Cũng có thể khái niệm: Môi trường là tập hợp tất cả các yếu tố tự nhiên
và xã hội bao quanh con người, ảnh hưởng tới con người và tác động đến các
hoạt động sống của con người như: không khí, nước, độ ẩm, sinh vật, xã hội
loài người và các thể chế.
- Chức năng của môi trường: Môi trường có các chức năng cơ bản sau
Trƣớc hết môi trƣờng chính là không gian sống của con ngƣời và
toàn thể sinh vật trên trái đất
Như chúng ta đã biết mọi nơi như chỗ ở, nơi diễn ra các hoạt động sản xuất
kinh doanh hay nơi vui chơi giải trí đều cần những không gian khác nhau. Những
nơi này sẽ có yêu cầu nhất định về các yếu tố như vật lý, sinh học, hóa học, cảnh
quan,… Do vậy nếu không có môi trường thì con người chẳng thể nào hoạt động
và phát triển được. Tuy nhiên, chính sự tiến bộ của khoa học công nghệ và nhu
cầu đời sống nâng cao của con người đã vô tình tạo ra hàng loạt những tác động
xấu, làm môi trường ngày càng bị ô nhiễm hơn.
7

Chức năng thứ hai có thể nói đó là môi trƣờng là nơi chứa đựng và
là nguồn cung ứng tài nguyên cần thiết cho đời sống, các hoạt động sản
xuất của con ngƣời
Đây chính là là chức năng cơ bản nhất trong các chức năng của môi
trường. Nhờ chức năng này mà cuộc sống mới được đảm bảo và ngày càng phát
triển hơn.
Động, thực vật cung cấp lương thực, thực phẩm và các nguồn gen quý
hiếm.
Các nguồn thủy lực: cung cấp dinh dưỡng, nước, nguồn thủy hải sản và
nơi vui chơi giải trí.
Không khí, nhiệt độ, nước, gió, năng lượng mặt trời có chức năng duy
trì các hoạt động trao đổi chất.
Dầu mỏ, quặng, kim loại cung cấp nguyên liệu cho hoạt động sản xuất
Chức năng thứ ba đó là môi trƣờng là nơi chứa đựng các loại chất
thải phát sinh trong quá trình sống, lao động và sản xuất
Các loại chất thải, nước thải phát sinh từ sinh hoạt hay hoạt động công
nghiệp sẽ được phân hủy thành chất đơn giản hơn, tham gia vào các quá trình
sinh địa hóa. Thế nhưng nhìn chung, quá trình này không còn diễn ra theo đúng
cơ chế tự nhiên của nó nữa. Dân số tăng nhanh, công nghiệp phát triển chóng
mặt đã dẫn đến lượng chất thải xả ra môi trường vượt mức kiểm soát, chưa kể,
hành động vô ý thức của một phận con người đã khiến môi trường ô nhiễm đến
mức báo động. Thậm chí, các nhà khoa học đã cảnh báo, nếu chúng ta không
có biện pháp khắc phục và nâng cao ý thức bảo vệ thì thiên nhiên sẽ quay trở
lại trừng phạt con người.
Chức năng thứ tƣ đó là môi trƣờng là nơi lƣu trữ, cung cấp nguồn
thông tin cho con ngƣời
Mọi hoạt động kể từ khi con người xuất hiện, trải qua các thời kỳ tiến
hóa, các nền văn minh đế chế đều được ghi lại rõ ràng bằng những vật chứng
8

cụ thể. Có được điều này chính là nhờ cuốn sử khổng lồ của môi trường. Nhờ
có môi trường, chúng ta mới có thể lưu trữ những nguồn gen, các loài động
thực vật, các vẻ đẹp, cảnh quan có giá trị thẩm mỹ, các hệ sinh thái tự nhiên và
nhân tạo. Vì vậy chức năng của môi trường này luôn được đánh giá cao.
Chức năng thứ năm đó là môi trƣờng chính là nơi bảo vệ con
ngƣời và sinh vật khỏi những tác động từ bên ngoài
Nơi con người sinh sống và phát triển chính là một trong những hành
tinh của hệ mặt trời - Trái đất. Chính vì vậy, hành tinh này cũng sẽ chịu các tác
động từ vũ trụ như tia cực tím, lực hút,... Nhờ có môi trường, chúng ta hoàn
toàn an toàn trước các tác nhân nguy hiểm.
-Ô nhiễm môi trường: Ô nhiễm môi trƣờng là hiện tượng môi trường
tự nhiên bị bẩn, đồng thời các tính chất Vật lý, hóa học, sinh học của môi
trường bị thay đổi gây tác hại tới sức khỏe con người và các sinh vật khác. Ô
nhiễm môi trường chủ yếu do hoạt động của con người gây ra. Ngoài ra, ô
nhiễm còn do một số hoạt động của tự nhiên khác có tác động tới môi trường.
Các dạng ô nhiễm môi trường hiện nay là:
Ô nhiễm môi trường đất là hậu quả các hoạt động của con người làm
thay đổi các nhân tố sinh thái vượt qua những giới hạn sinh thái của các quần
xã sống trong đất.
Môi trường đất là nơi trú ngụ của con người và hầu hết các sinh vật cạn,
là nền móng cho các công trình xây dựng dân dụng, công nghiệp và văn hóa
của con người. Đất là một nguồn tài nguyên quý giá, con người sử dụng tài
nguyên đất vào hoạt động sản xuất nông nghiệp để đảm bảo nguồn cung cấp
lương thực thực phẩm cho con người. Nhưng với nhịp độ gia tăng dân số và tốc
độ phát triển công nghiệp và hoạt động đô thị hoá như hiện nay thì diện tích đất
canh tác ngày càng bị thu hẹp, chất lượng đất ngày càng bị suy thoái, diện tích
đất bình quân đầu người giảm. Riêng chỉ với ở Việt Nam, thực tế suy thoái tài
nguyên đất là rất đáng lo ngại và nghiêm trọng.
9

Ô nhiễm môi trường nước là sự biến đổi theo chiều tiêu cực của các tính
chất vật lý – hóa học – sinh học của nước, với sự xuất hiện các chất lạ ở thể
lỏng, rắn làm cho nguồn nước trở nên độc hại với con người và sinh vật. Làm
giảm độ đa dạng các sinh vật trong nước. Xét về tốc độ lan truyền và quy mô
ảnh hưởng thì ô nhiễm nước là vấn đề đáng lo ngại hơn ô nhiễm đất.
Nước bị ô nhiễm là do sự phú dưỡng xảy ra chủ yếu ở các khu vực nước
ngọt và các vùng ven biển, vùng biển khép kín. Do lượng muối khoáng và hàm
lượng các chất hữu cơ quá dư thừa làm cho các quần thể sinh vật trong nước
không thể đồng hoá được. Kết quả làm cho hàm lượng ôxy trong nước giảm
đột ngột, các khí độc tăng lên, tăng độ đục của nước, gây suy thoái
thủy vực. Ở các đại dương là nguyên nhân chính gây ô nhiễm đó là các sự cố
tràn dầu.
Ô nhiễm nước có nguyên nhân từ các loại hóa chất, chất thải từ các nhà
máy, xí nghiệp thải ra sông, ra biển mà chưa qua xử lý; các loại phân bón hoá
học và thuốc trừ sâu dư thừa trên đồng ruộng ngấm vào nguồn nước ngầm và
nước ao hồ; nước thải sinh hoạt được thải ra từ các khu dân cư ven sông gây ô
nhiễm trầm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân, sinh vật trong khu
vực. Các loại chất độc hại đó lại bị đưa ra biển và là nguyên nhân xảy ra hiện
tượng "thủy triều đỏ", gây ô nhiễm nặng nề và làm chết các sinh vật sống ở môi
trường nước.
Ô nhiễm môi trường không khí
Ô nhiễm môi trường không khí là sự có mặt một chất lạ hoặc một sự biến
đổi quan trọng trong thành phần không khí, làm cho không khí không
sạch hoặc gây mùi khó chịu, giảm thị lực khi nhìn xa do bụi.
Hiện nay, ô nhiễm khí quyển là vấn đề thời sự nóng bỏng của cả thế giới
chứ không phải riêng của một quốc gia nào. Môi trường khí quyển đang có
nhiều biến đổi rõ rệt và có ảnh hưởng xấu đến con người và các sinh vật. Ô
nhiễm khí đến từ con người lẫn tự nhiên.[2]
Hàng năm con người khai thác và
10

sử dụng hàng tỉ tấn than đá, dầu mỏ, khí đốt. Đồng thời cũng thải vào môi
trường một khối lượng lớn các chất thải khác nhau như: chất thải sinh hoạt,
chất thải từ các nhà máy và xí nghiệp làm cho hàm lượng các loại khí độc hại
tăng lên nhanh chóng.
1.1.2. Khái niệm, đặc điểm cấu thành của vi phạm hành chính trong
lĩnh vực môi trường
1.1.2.1. Khái niệm vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường
Vi phạm hành chính là một loại của vi phạm pháp luật xảy ra khá phổ
biến trong xã hội.
Vi phạm hành chính là hành vi do cá nhân hoặc tổ chức thực hiện một
cách cố ý hoặc vô ý xâm hại đến quy tắc quản lý nhà nước mà không là tội
phạm hình sự và theo quy định pháp luật là phải bị xử lý vi phạm hành chính
[28, Đ1]..
Trong pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 1995 thì tại Khoản 2,
Điều 1 quy định về xử phạt hành chính như sau: xử phạt vi phạm hành chính
được áp dụng với cá nhân, tổ chức, có hành vi cố ý hoặc vô ý xâm phạm quy
tắc quản lý mà chưa tới mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự và theo quy định
của pháp luật là phải bị xử lý vi phạm hành chính [29, Đ1].
Trong pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002, có quy định về xử
phạt như sau: xử phạt vi phạm hành chính được áp dụng với cơ quan, tổ chức,
cá nhân có (gọi chung là cá nhân, tổ chức) có hành vi cố ý hoặc vô ý, vi phạm
các quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và
theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt hành chính [30, Đ1].
Theo Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 quan niệm về khái niệm
vi phạm hành chính như sau: Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân,
tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà
không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi phạm
hành chính [ 22, Đ2].
11

Vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường là hành vi có lỗi do cá
nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước
trong lĩnh vực bảo vệ môi trường mà không phải là tội phạm.
1.1.2.2. Đặc điểm và cấu thành của vi phạm hành chính trong lĩnh vực
môi trường
(i) Đặc điểm và các loại vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trƣờng
Vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường ngoài mang các đặc điểm
của vi phạm hành chính nói chung thì nó còn mang những đặc điểm cụ thể như
sau:
+ Vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường là những hành vi trái
pháp luật. Vì vậy cũng giống như những hành vi pháp luật khác, vi phạm
hành chính trước hết phải được thể hiện bằng hành vi. Hành vi vi phạm hành
chính về môi trường bao gồm các hành vi như các hành vi vi phạm các quy định
về cam kết bảo vệ môi trường, báo cáo đánh giá tác động môi trường, đề án
bảo vệ môi trường; Các hành vi gây ô nhiễm môi trường; Các hành vi vi phạm
các quy định về quản lý chất thải; Các hành vi vi phạm các quy định về bảo vệ
môi trường trong hoạt động nhập khẩu máy móc, thiết bị, phương tiện giao
thông vận tải, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, phế liệu, chế phẩm sinh học;
Các hành vi vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động du
lịch và khai thác, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên; Các hành vi vi phạm
các quy định về thực hiện phòng, chống, khắc phục ô nhiễm, suy thoái, sự cố
môi trường; Các hành vi vi phạm hành chính về đa dạng sinh học bao gồm:
Bảo tồn và phát triển bền vững hệ sinh thái tự nhiên; bảo tồn và phát triển bền
vững các loài sinh vật và bảo tồn và phát triển bền vững tài nguyên di truyền;
Các hành vi cản trở hoạt động quản lý nhà nước, thanh tra, kiểm tra, xử phạt
vi phạm hành chính và các hành vi vi phạm quy định khác về bảo vệ môi trường.
12

+ Vi phạm hành chính về môi trường là hành vi có lỗi
Hành vi trái pháp luật là sự thực hiện trên thực tế của con người vi phạm
còn lỗi thể hiện mục đích cần đạt được của hành vi đó.Việc truy cứu trách nhiệm
pháp lý đối với hành vi vi phạm pháp luật khác là trong đa số trường hợp chỉ
cần hai dấu hiệu là có hành vi vi phạm pháp luật về môi trường và có lỗi là đủ
căn cứ để truy cứu trách nhiệm pháp lý mà không cần đầy đủ các yếu tố khác
như thiệt hại thực tế xảy ra, mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả vì
luật môi trường điều chỉnh nhóm quan hệ xã hội phát sinh trực tiếp từ quá trình
quản lý về môi trường.
+ Vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường xâm phạm trật tự
quản lý nhà nước về môi trường
Muốn xác định một hành vi nào đó vi phạm pháp luật về môi trường thì
phải căn cứ vào các quy định của pháp luật về môi trường cũng như những
chính sách của nhà nước có liên quan đến việc quản lý về môi trường.
Khi người nào đó cố tình làm những điều trái với quy định của pháp luật
về môi trường tức là khi đó người đó có hành vi vi phạm quy định pháp luật về
môi trường. Những hành vi có liên quan đến việc thực hiện một mệnh lệnh khẩn
cấp của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc những sự kiện xảy ra ngoài ý
chí và khả năng chủ thể thì không bị coi là vi phạm pháp luật về môi trường.
+ Những hành vi mà theo quy định của pháp luật phải bị áp dụng chế tài.
Tức là những hành vi khi người nào đó vi phạm pháp luật về môi trường và
theo quy định bị xử phạt theo pháp luật về môi trường.
(ii) Các yếu tố cấu thành vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường
Giống như các loại vi phạm pháp luật khác thì vi phạm hành chính
trong lĩnh vực môi trường cũng được cấu thành bởi các yếu tố là mặt khách
quan, mặt chủ quan, chủ thể và khách thể.
13

+ Mặt khách quan của vi phạm hành chính về môi trường là những biểu
hiện bên ngoài của vi phạm hành chính về môi trường nó bao gồm các yếu tố
đó là:
Hành vi trái pháp luật về môi trường: khi nói tới vi phạm hành chính
thuộc lĩnh vực môi trường thì phải có hành vi trái pháp luật môi trường của cá
nhân, tổ chức. Sẽ không có vi phạm pháp luật về môi trường nếu không có hành
vi trái pháp luật về môi trường.
+ Mặt chủ quan của vi phạm hành chính về môi trường bao gồm lỗi, động
cơ, mục đích nó chính là những biểu hiện tâm lý bên trong của chủ thể
vi phạm.
+ Khách thể của vi phạm hành chính về môi trường là những quan hệ
xã hội được pháp luật bảo vệ.
+ Chủ thể của vi phạm hành chính về môi trường bên cạnh chủ thể là
những cá nhân thì còn có các tổ vi phạm các quy định của pháp luật về môi
trường làm ảnh hưởng hiệu quả quản lý Nhà nước nói chung cũng như lĩnh
vực môi trường nói riêng.
(iii) Các loại hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường
Hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường rất đa dạng, do
vậy trong xử phạt vi phạm hành chính về môi trường, hành vi vi phạm hành
chính được pháp luật cụ thể tại Điều 7 Luật bảo vệ môi trường số
52/2005/QH11 ngày 29/11/2005 và Nghị định số 155 đó là: Các hành vi vi
phạm các quy định về quản lý chất thải;
Các hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường của cơ sở sản xuất,
kinh doanh và dịch vụ (sau đây gọi chung là cơ sở) và khu công nghiệp, khu
chế xuất, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp, khu kinh doanh dịch vụ tập
trung (sau đây gọi chung là khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung);
14

Các hành vi vi phạm các quy định về kế hoạch bảo vệ môi trường, đánh
giá tác động môi trường và đề án bảo vệ môi trường;
Các hành vi gây ô nhiễm môi trường;
Các hành vi vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động
nhập khẩu máy móc, thiết bị, phương tiện giao thông vận tải, nguyên liệu, nhiên
liệu, vật liệu, phế liệu, chế phẩm sinh học; nhập khẩu, phá dỡ tàu biển đã qua
sử dụng; hoạt động lễ hội, du lịch và khai thác khoáng sản;
Các hành vi vi phạm các quy định về thực hiện phòng, chống, khắc phục
ô nhiễm, suy thoái, sự cố môi trường;
Các hành vi vi phạm hành chính về đa dạng sinh học bao gồm: Bảo tồn
và phát triển bền vững hệ sinh thái tự nhiên; bảo tồn và phát triển bền vững các
loài sinh vật và bảo tồn và phát triển bền vững tài nguyên di truyền;
So với tội phạm về môi trường thì vi phạm hành chính về môi trường có
một số điểm khác biệt như: về căn cứ pháp lý, về hành vi vi phạm ví dụ như tội
phạm về môi trường được quy định có các hành vi như tội gây ô nhiễm môi
trường, tội vi phạm quy định về phòng ngừa sự cố môi trường.....
còn hành vi vi phạm hành chính về môi trường được quy định là các hành vi
như các hành vi gây ô nhiễm môi trường, các hành vi quy định về quản lý chất
thải, các hành vi vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động
nhập khẩu máy móc, thiết bị, phương tiện giao thông vận tải, các hành
vi vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động du lịch và khai
thác, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, các hành vi cản trở hoạt động quản
lý nhà nước, thanh tra, kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính và các hành vi vi
phạm quy định khác về bảo vệ môi trường. Ngoài ta giữa tội phạm về môi
trường và vi phạm hành chính về môi trường còn có điểm khác nhau nữa đó
chính là trách nhiệm pháp lý, nếu như tội phạm về môi trường trách
nhiệm pháp lý vao thì vi phạm hành chính về môi trường phạt tiền theo mức
độ vi phạm.
15

1.2. Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trƣờng
1.2.1. Khái niệm xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường
Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường là hoạt động
cưỡng chế nhà nước do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền áp dụng các
hình thức, biện pháp xử phạt hành chính đối với cá nhân, tổ chức có hành vi vi
phạm quy định pháp luật về môi trường.
1.2.2. Đặc điểm của xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi
trường
Các cá nhân, tổ chức khi vi phạm các quy định của pháp luật về môi trường
thì sẽ bị pháp luật về môi trường điều chỉnh. Cơ sở pháp lý quan trọng để tiến hành
hoạt động xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường đó chính là các
pháp lệnh xử phạt vi phạm hành chính, pháp lệnh và Nghị định.
Hoạt động xử phạt vi phạm hành chính về môi trường được tiến hành
theo các thủ tục được quy định cụ thể trong các văn bản pháp luật ví dụ như
Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và Nghị định số 155/2016/NĐ-CP
ngày 18 tháng 11 năm 2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực môi trường. Ví dụ như nguyên tắc xử phạt được quy định
tại Khoản 1, Điều 53 đó là việc kiểm tra, thanh tra và xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường phải bảo đảm nguyên tắc không chồng
chéo; không làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cá nhân, tổ chức vi
phạm. Một năm chỉ có một đoàn kiểm tra hoặc thanh tra trong lĩnh vực bảo vệ
môi trường tại một cơ sở, doanh nghiệp, trừ trường hợp kiểm tra, thanh tra đột
xuất theo quy định của pháp luật.
Khi cá nhân hay tổ chức nào đó vi phạm pháp luật về môi trường thì sẽ
bị xử phạt tùy theo mức độ nặng nhẹ khác nhau và kết quả của việc xử phạt vi
phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường là quyết định xử phạt đó là biện
pháp trừng phạt nghiêm khắc dành cho những chủ thể có hành vi vi phạm các
quy định của pháp luật về môi trường, nhằm răn đe đối với các chủ thể đang
16

có hành vi vi phạm hoặc đang có ý định thực hiện hành vi vi phạm pháp luật
về môi trường.
1.2.3. Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi
trường
Hoạt động xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường chỉ do
các chủ thể có thẩm quyền được nhà nước giáo quyền thực hiện. Do đó việc xử
phạt vi phạm hành chính nói chung và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh
vực môi trường nói riêng là hoạt động chỉ được tiến hành khi được nhà nước
giao quyền chứ không phải là hoạt động tùy tiện của các chủ thể có thẩm
quyền.Chủ thể có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi
trường là:
1.2.3.1. Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp:
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có quyền phạt cảnh cáo, phạt tiền đến
5.000.000 đồng hoặc tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có giá
trị đến 5.000.000 đồng. Ngoài các biện pháp trên thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân
cấp xã còn áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có quyền phạt cảnh cáo, phạt tiền
đến 50.000.000 đồng; Tước quyền sử dụng Giấy phép môi trường có thời hạn
hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn thuộc thẩm quyền; Tịch thu tang vật,
phương tiện vi phạm hành chính có giá trị đến 50.000.000 đồng. Ngoài ra thì
chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện cũng có thẩm quyền ap dụng biện pháp
khắc phục hậu quả vi phạm.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có quyền phạt cảnh cáo, phạt tiền đến
1.000.000.000 đồng; Tước quyền sử dụng Giấy phép môi trường có thời hạn
hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn; Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính. Ngoài ra Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cũng có thẩm quyền
áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả.
17

1.2.3.2. Công an nhân dân có thẩm quyền phạt cảnh cáo, phạt tiền đến
500.000 đồng.
Trạm trưởng, Đội trưởng có quyền phạt cảnh cáo và phạt tiền đến
1.500.000 đồng.
Trưởng Công an cấp xã, Trưởng đồn Công an, Trạm trưởng Trạm Công
an cửa khẩu, khu chế xuất có quyền phạt cảnh cáo, hạt tiền đến 2.500.000 đồng;
Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có giá trị đến 2.500.000
đồng. Ngoài ra còn có thẩm quyền áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả vi
phạm.
- Trưởng Công an cấp huyện; Trưởng phòng Công an cấp tỉnh gồm:
Trưởng phòng Cảnh sát môi trường và Trưởng phòng Quản lý xuất nhập cảnh
đang thi hành công vụ có quyền phạt cảnh cáo, phạt tiền đến 25.000.000 đồng;
Tước quyền sử dụng Giấy phép môi trường có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động
có thời hạn thuộc thẩm quyền; Tịch thu tang vật, phương tiện vi
phạm hành chính có giá trị đến 25.000.000 đồng. Ngoài ra họ cũng có thẩm
quyền áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả vi phạm.
- Giám đốc Công an cấp tỉnh có quyền phạt cảnh cáo; Phạt tiền đến
50.000.000 đồng; Tước quyền sử dụng Giấy phép môi trường có thời hạn hoặc
đình chỉ hoạt động có thời hạn; Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính có giá trị đến 50.000.000 đồng và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả
vi phạm.
- Cục trưởng Cục Cảnh sát môi trường, Cục trưởng Cục Quản lý xuất
nhập cảnh đang thi hành công vụ có quyền hạt cảnh cáo; Phạt tiền đến
1.000.000.000 đồng; Tước quyền sử dụng Giấy phép môi trường có thời hạn
hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn; Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả vi phạm quy định.
18

1.2.3.3. Thanh tra chuyên ngành có thẩm quyền: Thanh tra viên chuyên
ngành bảo vệ môi trường, người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên
ngành bảo vệ môi trường của Sở Tài nguyên và Môi trường, Tổng cục Môi
trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang thi hành công vụ có quyền phạt
cảnh cáo; Phạt tiền đến 500.000 đồng; Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính có giá trị đến 500.000 đồng. Ngoài ra còn có thẩm quyền áp dụng
biện pháp khắc phục hậu quả vi phạm quy định.
- Chánh thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường và chức danh tương
đương được Chính phủ giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành về tài
nguyên và môi trường có quyền phạt cảnh cáo; Phạt tiền đến 50.000.000 đồng;
Tước quyền sử dụng Giấy phép môi trường có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động
có thời hạn; Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có giá trị đến
50.000.000 đồng. Ngoài ra còn có thẩm quyền áp dụng biện pháp khắc phục
hậu quả vi phạm quy định.
- Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm thuộc Tổng cục Môi trường và
chức danh tương đương được Chính phủ giao thực hiện chức năng thanh tra
chuyên ngành về tài nguyên và môi trường có quyền: Phạt cảnh cáo; Phạt tiền
đến 250.000.000 đồng; Tước quyền sử dụng Giấy phép môi trường có thời hạn
hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính có giá trị đến 250.000.000 đồng; Áp dụng biện pháp khắc
phục hậu quả vi phạm quy định.
- Chánh thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tổng cục trưởng Tổng
cục Môi trường và chức danh tương đương được Chính phủ giao thực hiện chức
năng thanh tra chuyên ngành về tài nguyên và môi trường có quyền:
Phạt cảnh cáo; Phạt tiền đến 1.000.000.000 đồng; Tước quyền sử dụng Giấy
phép môi trường có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn; Tịch thu tang
vật, phương tiện vi phạm hành chính; Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả vi
phạm quy định tại khoản 3 Điều 4 Nghị định này.
19

Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành về tài nguyên và môi trường của
Bộ Tài nguyên và Môi trường có thẩm quyền xử phạt theo quy định tại khoản
3 Điều này.
Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành về tài nguyên và môi trường của
Sở Tài nguyên và Môi trường, Tổng cục Môi trường và cơ quan tương đương
được Chính phủ giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành về tài nguyên
và môi trường có thẩm quyền xử phạt [2,Đ48].
1.1.1. Hình thức xử phạt: Trong quá trình xử phạt thì hầu như những chủ
thể có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường đều
có quyền áp dụng các biện pháp xử phạt như cảnh cáo, phạt tiền và hình thức
phạt bổ sung. Cụ thể là
(i) Hình thức phạt cảnh cáo: áp dụng đối với các hành vi vi phạm nhỏ
lần đầu, có tình tiết giảm nhẹ hoặc đối với mọi vi phạm do người chưa thành
niên đủ 14 tuổi đến 16 tuổi thực hiện.
(ii) Hình thức phạt tiền: So với quy định trước kia về mức phạt tiền thì
mức phạt hiện nay cao gấp đôi,cụ thể là phạt tiền tối đa đối với một hành
vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường là 1.000.000.000
đồng đối với cá nhân và 2.000.000.000 đồng đối với tổ chức.
(iii) Hình thức phạt bổ sung
Bên cạnh hình thức phạt cảnh cáo và hình thức phạt tiền thì tùy theo mức
độ của hành vi vi phạm mà chủ thể có thẩm quyền sẽ áp dụng các hình thức
phạt bổ sung như tước quyền sử dụng có thời hạn đối vớ các loại giấy tờ như:
Giấy phép xử lý chất thải nguy hại; Giấy phép xả thải khí thải công nghiệp;
Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm
nguyên liệu sản xuất; Giấy phép vận chuyển hàng nguy hiểm là các chất độc
hại, chất lây nhiễm; Giấy chứng nhận đăng ký lưu hành chế phẩm sinh học
trong xử lý chất thải tại Việt Nam; Giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động
dịch vụ quan trắc môi trường; Giấy phép khai thác loài nguy
20

cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ; Giấy phép nuôi, trồng các loài nguy cấp,
quý hiếm được ưu tiên bảo vệ; Giấy chứng nhận cơ sở bảo tồn đa dạng sinh
học; Giấy phép nuôi trồng, phát triển loài ngoại lai; Giấy phép tiếp cận nguồn
gen; Giấy phép khảo nghiệm sinh vật biến đổi gen; Giấy phép nhập khẩu sinh
vật biến đổi gen; Giấy chứng nhận an toàn sinh học; Giấy phép trao đổi, mua,
bán, tặng cho, thuê mẫu vật của loài hoang dã thuộc Danh mục loài nguy cấp,
quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ; Giấy xác nhận sinh vật biến đổi gen đủ điều
kiện làm thực phẩm.
(iv) Các biện pháp khắc phục hậu quả đó là: Để cho việc xử phạt đạt
được kết quả cao thì bên cạnh các biện pháp trên, còn áp dụng biện pháp khắc
phục hậu quả như: khôi phục lại tình trạng môi trường đã bị ô nhiễm hoặc phục
hồi môi trường bị ô nhiễm do vi phạm hành chính gây ra; buộc trồng lại, chăm
sóc và bảo vệ diện tích khu bảo tồn đã bị phá hủy, phục hồi sinh cảnh ban đầu
cho các loài sinh vật, thu hồi nguồn gen từ các hoạt động tiếp cận nguồn gen
trái pháp luật; Buộc tháo dỡ hoặc di dời cây trồng, công trình, phần công trình
xây dựng trái quy định về bảo vệ môi trường; buộc tháo dỡ công trình, trại chăn
nuôi, khu nuôi trồng thủy sản, nhà ở, lán trại xây dựng trái
phép trong khu bảo tồn; Buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô
nhiễm môi trường và báo cáo kết quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm theo
quy định; Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
hoặc buộc tái xuất hàng hóa, máy móc, thiết bị phương tiện, nguyên liệu, nhiên
liệu, vật liệu, phế liệu, vật phẩm, chế phẩm sinh học và phương tiện nhập khẩu,
đưa vào trong nước trái quy định về bảo vệ môi trường hoặc gây ô nhiễm môi
trường; buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
hoặc buộc tái xuất hàng hóa, vật phẩm, phương tiện có chứa loài ngoại lai xâm
hại, sinh vật biến đổi gen, mẫu vật di truyền của sinh vật biến đổi gen; Buộc
tiêu hủy hàng hóa, máy móc, thiết bị phương tiện, nguyên liệu, nhiên liệu, vật
liệu, phế liệu, vật phẩm, chế phẩm sinh học và phương
21

tiện nhập khẩu, đưa vào trong nước trái quy định về bảo vệ môi trường hoặc
gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi và môi trường; buộc tiêu hủy loài sinh
vật ngoại lai xâm hại, sinh vật biến đổi gen, mẫu vật di truyền của sinh vật biến
đổi gen chưa có Giấy phép khảo nghiệm sinh vật biến đổi gen, Giấy chứng nhận
an toàn sinh học; buộc thu hồi và tiêu hủy chế phẩm sinh học đã sản xuất, lưu
hành hoặc sử dụng trái phép. Tịch thu sản phẩm có giá trị sau khi tiêu hủy và
xử lý theo quy định của pháp luật; Buộc cải chính thông tin sai sự thật hoặc gây
nhầm lẫn về hiện trạng môi trường của các cơ sở và khu sản xuất, kinh doanh,
dịch vụ tập trung; Buộc thu hồi, xử lý sản phẩm hết hạn sử dụng hoặc thải bỏ
theo quy định; buộc thu hồi kết quả phát sinh từ các hoạt động tiếp cận nguồn
gen trái pháp luật;Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện vi
phạm hành chính hoặc buộc nộp lại số tiền bằng trị giá tang vật, phương tiện vi
phạm hành chính đã bị tiêu thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định của pháp luật;
Buộc thực hiện biện pháp giảm thiểu tiếng ồn và độ rung, phát sáng, phát nhiệt,
quản lý chất thải rắn và chất thải nguy hại, xử lý chất thải đạt quy chuẩn kỹ
thuật môi trường; buộc phải lập hồ sơ báo cáo kết quả hoàn thành công trình
bảo vệ môi trường trình cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xác nhận hoàn thành
công trình bảo vệ môi trường; buộc lập, thực hiện phương án cải tạo, phục hồi
môi trường; buộc ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường, mua bảo hiểm trách
nhiệm bồi thường thiệt hại về môi trường hoặc trích lập quỹ dự phòng rủi ro
theo quy định; Buộc xây lắp công trình bảo vệ môi trường theo quy định; buộc
vận hành đúng quy trình đối với công trình bảo vệ môi trường theo quy định;
Buộc di dời ra khỏi khu vực cấm; thực hiện đúng quy định về khoảng cách an
toàn về bảo vệ môi trường đối với khu dân cư; Truy thu số phí bảo vệ môi
trường nộp thiếu, trốn nộp theo quy định; buộc chi trả kinh phí trưng cầu giám
định, kiểm định, đo đạc và phân tích mẫu môi trường (đối với tất cả các thông
số môi trường của các mẫu môi trường vượt quy chuẩn kỹ thuật) trong trường
hợp có vi phạm về xả chất thải vượt
22

quy chuẩn kỹ thuật hoặc gây ô nhiễm môi trường theo định mức, đơn giá hiện
hành; buộc bồi thường thiệt hại do hành vi gây ô nhiễm gây ra theo quy định
của pháp luật; Buộc di dời cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng đến vị
trí phù hợp với quy hoạch và sức chịu tải của môi trường [2,Đ4]
1.2.4. Nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường
1.2.4.1. Nguyên tắc chung của xử phạt vi phạm hành chính
Nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính nói chung là những quan điểm
chủ đạo, có tính chất nền tảng, làm cơ sở cho việc xử phạt các vi phạm hành
chính đảm bảo cho mọi vi phạm hành chính phải được xử phạt kịp thời, kiên
quyết, triệt để, nghiêm minh, đúng pháp luật nhằm đảm bảo trật tự, an toàn giao
thông đường bộ nói riêng và bảo vệ trật tự quản lý nhà nước nói chung. Hoạt
động xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường phải được quán
triệt các nguyên tắc chung, cơ bản sau đây:
- Nguyên tắc đề cao trách nhiệm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền
trong việc phát hiện, đình chỉ kịp thời, kiên quyết đấu tranh, xử phạt nhanh chóng,
nghiêm minh, khắc phục triệt để hậu quả do vi phạm hành chính gây ra.
Đây là nguyên tắc cơ bản, quan trọng được quy định trong các văn bản
quy phạm pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính. Việc tuân thủ và thực hiện
tốt nguyên tắc này có ý nghĩa rất lớn đối với việc nâng cao hiệu quả đấu tranh
phòng, chống vi phạm hành chính nói chung, vi phạm hành chính trong lĩnh
vực an ninh, trật tự nói riêng. Yêu cầu của nguyên tắc này là các cơ quan nhà
nước có thẩm quyền, có trách nhiệm tích cực, chủ động phát hiện kịp thời các
hành vi vi phạm, ngăn ngừa những hậu quả tiêu cực có thể xảy ra nếu hành vi
vi vi phạm đó vẫn tiếp diễn. Theo đó, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải
chủ động phát hiện vi phạm hành chính và khẩn trương đình chỉ ngay hành vi
đó nhằm hạn chế tối đa hậu quả tiêu cực phát sinh. Khi phát hiện hành vi vi
phạm hành chính xảy ra, phải xử phạt vụ việc một cách kiên quyết, nhanh
chóng, công minh, triệt để, đúng trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.
23

- Nguyên tắc pháp chế
Nguyên tắc này đòi hỏi các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử phạt vi
phạm hành chính cũng như các tổ chức, cá nhân là chủ thể của vi phạm hành
chính phải triệt để tuân thủ pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính.
Nội dung của nguyên tắc này là:
Thứ nhất: Cá nhân, tổ chức chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính khi thực
hiện một hành vi được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật do cơ
quan có thẩm quyền ban hành. Thực tế cho thấy hầu hết các quy định về các vi
phạm hành chính được quy định trong gần 50 Nghị định của Chính phủ về xử
phạt vi phạm hành chính, chỉ có một ít số hành vi được quy định trong luật hoặc
pháp lệnh chuyên ngành. Trách nhiệm hành chính của cá nhân, tổ chức chỉ phát
sinh khi họ thực hiện hành vi đã được các văn bản quy phạm pháp luật quy định
là vi phạm hành chính với hình thức và mức phạt cụ thể. Nguyên tắc này cho
phép loại trừ khả năng bị xử phạt vi phạm hành chính nếu hành vi đó được quy
định trong những văn bản ban hành không đúng thẩm quyền (ví dụ như văn bản
do một cơ quan cấp Bộ hoặc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành). Mục đích
của của nguyên tắc này là phòng ngừa sự tùy tiện trong việc quy định về xử
phạt vi phạm hành chính. Đồng thời đòi hỏi các cơ quan nhà nước có thẩm
quyền phải tích cực hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về xử phạt
vi phạm hành chính để đáp ứng nhu cầu điều chỉnh pháp luật trong lĩnh vực
này.
Thứ hai: Việc xử phạt vi phạm hành chính phải do người có thẩm quyền
tiến hành theo đúng trình tự, thủ tục đã được pháp luật quy định. Căn cứ vào
nguyên tắc này thì một quyết định xử phạt vi phạm hành chính chỉ có giá trị pháp
lý khi được ban hành bởi chức danh có thẩm quyền xử phạt đối với hành vi vi
phạm hành chính đó và việc xử phạt được tiến hành tuân thủ đúng các quy định
của pháp luật về thủ tục, trình tự, hình thức xử phạt , mức phạt… Để đảm bảo cho
nguyên tắc này được thực hiện nghiêm túc, Luật Xử lý vi
24

phạm hành chính quy định rõ các chức danh thuộc nhiều cơ quan quản lý nhà
nước khác nhau có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính.
Thứ ba: Nguyên tắc pháp chế đòi hỏi các quy định của pháp luật về xử
phạt vi phạm hành chính phải được áp dụng thống nhất trên phạm vi toàn quốc.
Theo đó, trong phạm vi lãnh thổ Việt Nam, mọi hành vi vi phạm hành chính có
cùng tính chất, mức độ vi phạm, do những chủ thể có địa vị pháp lý như nhau
thực hiện thì phải áp dụng các hình thức xử phạt như nhau.
- Nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính tương xứng với tính chất,
mức độ của hành vi vi phạm và nhân thân người vi phạm
Đây là nguyên tắc cá thể hóa trách nhiệm hành chính đối với chủ thể thực
hiện hành vi vi phạm hành chính. Nội dung của nguyên tắc này là cơ quan có
thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính phải căn cứ vào tính chất, mức độ vi
phạm, nhân thân người vi phạm và những tình thiết khác để quyết định hình
thức, biện pháp xử phạt cho phù hợp. Cụ thể là, khi xem xét trách nhiệm hành
chính, người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính phải đánh giá toàn
diện, khách quan về tính chất, mức độ vi phạm của hành vi; xác định các tình
tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ các đặc điểm nhân thân có liên quan của chủ thể
vi phạm để quyết định hình thức và mức phạt cho phù hợp.
- Nguyên tắc loại trừ trách nhiệm hành chính
Theo nguyên tắc chung, mọi hành vi vi phạm hành chính xẩy ra đều bị
xử phạt theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định trong
trường hợp một hành vi vi phạm hành chính đã xảy ra nhưng có những tình tiết
loại trừ tính chất nguy hiểm của hành vi, hoặc chủ thể thực hiện hành
vi ở tình trạng không có năng lực trách nhiệm hành chính thì không đặt ra vấn
đề truy cứu trách nhiệm hành chính đối với chủ thể thực hiện hành vi đó ví dụ
như không xử phạt vi phạm hành chính đối với các trường hợp như người thực
hiện hành vi vi phạm hành chính phòng vệ chính đáng hay vi phạm hành chính
trong trường hợp có sự kiện bất ngờ xảy ra hoặc người thực hiện hành
25

vi vi phạm hành chính không năng lực trách nhiệm hình sự phạm hành chính
theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 5 của Luật này”.
- Tình thế cấp thiết là tình thế mà một người nào đó do muốn trốn tránh
một nguy cơ đe dọa lợi ích của tập thể hoặc của cá nhân nào đó mà chống trả
lại một cách cần thiết những người đang có hành vi xâm hại tới lợi ích của tập
thể, cá nhân.
- Phòng vệ chính đáng là hành động của một người thực hiện hành vi
nhằm bảo vệ lợi ích của Nhà nước, cơ quan nhà nước hoặc lợi ích chính đáng
của người khác trong trường hợp cần thiết.
- Những người thực hiện các hành động do sự kiện bất ngờ xảy ra do
trong trường hợp đó không nhìn thấy trước được hậu quả.
- Trường hợp người thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong khi đang
mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả nâng nhận thức hoặc khả
năng điều khiển hành vi của mình, thì chủ thể thực hiện hành vi vi phạm hành
chính được loại trừ trách nhiệm hành chính do họ thực hiện hành vi đó trong
tình trạng không có năng lực trách nhiệm hành chính.
1.2.4.2. Nguyên tắc cụ thể đối với việc xử phạt vi phạm hành chính trong
lĩnh vực môi trường
Muốn các vi phạm hành chính được xử lý có hiệu quả thì những vi phạm
hành chính phải cần phải được phát hiện và xử lý đúng, kịp thời tuân thủ theo
đúng các quy định của pháp luật.
Tất cả các hành vi vi phạm xử phạt phải được tiến hành công khai, minh
bạch đúng thẩm quyền theo quy định của luật.
Việc xử phạt vi phạm hành chính phải căn cứ vào tính chất, mức độ, hậu quả
vi phạm, đối tượng vi phạm và tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng; Chỉ xử
phạt vi phạm hành chính khi có hành vi vi phạm hành chính do
pháp luật quy định.
26

Mỗi một hành vi vi phạm hành chính thì bị xử phạt một lần và nhiều hành
vi vi phạm hành chính thì bị xử phạt về từng hành vi vi phạm.n
Nhiều người cùng thực hiện một hành vi vi phạm hành chính thì mỗi
người vi phạm đều bị xử phạt về hành vi vi phạm hành chính đó.
Một người thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính hoặc vi phạm
hành chính nhiều lần thì bị xử phạt về từng hành vi vi phạm;
Người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành
chính. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt có quyền tự mình hoặc thông qua người đại
diện hợp pháp chứng minh mình không vi phạm hành chính;
Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với
tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
1.2.5. Thủ tục xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường
Đối với thủ tục xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường
thì bước đầu tiên là chấm dứt vi phạm và sau đó có thể tiến hành xử phạt vi
phạm hành chính mà không cần lập biên bản. Đối với các hành vi vi phạm hành
chính buộc phải lập biên bản thì sau khi chấm dứt hành vi vi phạm thì người có
thẩm quyền xử phạt sẽ tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính đồng thời
thực hiện công việc xác minh tình tiết của vụ việc và xác minh giá trị tang vật.
Tiếp đó, người có thẩm quyền xử phạt sẽ tiếp nhận việc giải trình của tổ chức,
cá nhân vi phạm và chuyển hồ sơ vụ vi phạm có dấu hiệu tội phạm cho cơ quan
cảnh sát điều tra, trong trường hợp không có dấu hiệu tội phạm thì cơ quan cảnh
sát điều tra sẽ chuyển hồ sơ vụ việc cho cơ quan có thẩm quyền để xử phạt vi
phạm hành chính để ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
1.3. Các yếu tố tác động đến thực thi pháp luật về xử phạt vi phạm
hành chính trong lĩnh vực môi trƣờng đối với khu công nghiệp
Thứ nhất mức độ hoàn thiện của pháp luật về môi trường và xử phạt
vi phạm hành chính trong lĩnh môi trường
27

Như chúng ta đã biết Nhà nước luôn quản lý xã hội bằng pháp luật. Do đó
pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính luôn luôn là những công cụ có ý nghĩa
vô cùng quan trọng đối với Nhà nước, chính công cụ này đã giúp nhà nước quản
lý xã hội được tốt hơn, việc đấu tranh chống vi phạm hành chính thực sự đã góp
phần bảo vệ lợi ích của cá nhân, tổ chức, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa,
nâng cao hiệu quả quản lý của Nhà nước. Để thực hiện được mục đích đó, có nhiều
yếu tố chi phối, nhưng yếu tố chất lượng pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính
là yếu tố đầu tiên, quan trọng nhất, tạp cơ sở pháp lý cho toàn bộ quá trình xử phạt
vi phạm hành chính, trong đó có lĩnh vực môi trường.
Vì pháp chế là mục đích của việc xây dựng và thực hiện pháp luật do đó
cần phải có một hệ thống pháp luật tốt, đáp ứng được nhu cầu xã hội đặt ra.
Nếu một hệ thống pháp luật xử phạt vi phạm hành chính có chất lượng tốt, thì
không thể có cơ sở cho một quá trình thực thi pháp luật tốt được, cho dù có đầu
tư nhiều tiền của và nhân lực cho các quá trình thực hiện ấy. Yếu tố này có ảnh
hưởng lớn đối với xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực nói chung và
trong lĩnh vực môi trường đối với khu công nghiệp nói riêng vì khi chủ trương,
đường lối của Đảng cũng như chính sách pháp luật của Nhà nước được ban
hành kịp thời, đúng đắn phù hợp với thực tiễn đặt ra thì việc xử phạt vi phạm
hành chính trong lĩnh vực môi trường đối với khu công nghiệp sẽ đạt hiệu quả
cao, góp phần giảm thiểu số vụ vi phạm pháp luật về môi trường cũng. Với sự
nỗ lực và cố gắng của các cấp, các ngành, công tác xây dựng pháp luật đã có
những chuyển biến tích cực, góp phần xây dựng ý thức sống và làm việc theo
Hiến pháp và pháp luật của cán bộ và nhân dân cụ thể như sự ra đời của Luật
bảo vệ môi trường năm 2014 và Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày
18/11/2016 thì thủ tục xử phạt đơn giản và phù hợp hơn do đó việc xử phạt
được tiến hành nhanh và số vụ vi phạm được giảm thiểu đáng kể. Ngược lại khi
pháp luật ban không kịp thời, còn mâu thuẫn chồng chéo thì hiệu quả xử phạt
sẽ giảm.
28

Thứ hai yếu tố kinh tế, xã hội: Yếu tố này có ảnh hưởng lớn đến vi phạm
hành chính cũng như công tác xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi
trường. Trước kia nền kinh tế của nước ta chậm phát triển thì những hành vi vi
phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường chỉ mang tính chất nhỏ lẻ, phạm vi
hẹp. Khi kinh tế càng phát triển đặc biệt là sự xuất hiện các khu công nghiệp,
cụm công nghiệp đã làm cho hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi
trường diễn ra ngày càng nhiều và phức tạp hơn do đó nó đã làm cho công tác
quản lý cũng như xử phạt vi phạm hành chính về môi trường nói chung, đối với
khu công nghiệp nói riêng gặp nhiều khó khăn. Mặc dù kinh tế phát triển song
kinh phí đầu tư cho việc xử phạt thì hạn chế trong khi đó hành vi vi phạm ngày
càng nhiều và nghiêm trọng, vì vậy không tạo động lực cho người làm công tác
xử phạt từ đó đã dẫn tới hiệu quả xử phạt thấp.
Thứ ba ý thức pháp luật của cán bộ, công chức, công nhân và doanh
nghiệp
Nhân tố này có vai trò vô cùng quan trọng vì khi ý thức của các cán bộ,
công chức, doanh nghiệp có tốt thì hiệu quả thực hiện công việc mới cao.
Trong lĩnh vực này, ý thức pháp luật của cán bộ, công chức – người tổ
chức thực hiện pháp luật và công nhân, doanh nghiệp – người thực thi pháp luật
là một yếu tố có ý nghĩa rất lớn ảnh hưởng tới tình trạng tuân thủ pháp luật.
Pháp luật chỉ có thể được chấp hành nghiêm chỉnh và chính xác nếu như mọi
người dân, trong đó có cán bộ, công chức hiểu và tôn trọng pháp luật. Khi mọi
người có hiểu biết pháp luật thì việc thực hiện cũng như tuân thủ pháp luật mới
đúng được. Thời gian qua trong nền kinh tế thị trường đã có nhiều tổ chức, tổ
chức mặc dù đã có hiểu biết về pháp luật và hậu quả do vi phạm pháp luật gây
ra nhưng lại cố tình luồn lách luật nhằm đem lại lợi ích kinh tế cho mình do đó
đã gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.Và tình trạng này càng nguy hiểm hơn
nữa nếu tình trạng vi phạm pháp luật này xảy ra trong đội ngũ cán bộ, công
chức – người tổ chức thực hiện pháp luật lúc đó
29

pháp luật sẽ bị lợi dụng quyền cũng như lợi ích của nhà nước và toàn xã hội bị
ảnh hưởng nặn nghiêm trọng. Do đó để việc xử phạt vi phạm hành chính trong
lĩnh vực môi trường được thực hiện nghiêm minh thì việc tuyên truyền giáo dục
ý thức pháp luật nói chung và pháp luật về môi trường nói riêng phải được quan
tâm đúng mực.
Việc nâng cao ý thức pháp luật cho cán bộ công chức là công tác sâu bền
và mang tính tổng thể để phòng và chống những vi phạm pháp luật
Thứ tư năng lực tổ chức thực hiện pháp luật về xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực môi trường
Cũng như yếu tố trên, yếu tố tổ chức thực hiện pháp luật là một nội dung
của yêu cầu pháp chế. Khi có một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh và đầy đủ là vô
cùng cần thiết, nhưng pháp luật đó phải được thực hiện có hiệu quả trong đời sống
xã hội chứ không phải pháp luật chỉ nằm trên giấy tờ. Việc thực hiện đúng các quy
định của pháp luật nó chính là việc các cơ quan nhà nước tổ chức để mọi người
trong xã hội thực hiện các quy tắc theo quy định của pháp luật. Muốn hoạt động
này đạt hiệu quả cao thì công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cần phải được
thực hiện thường xuyên. Ngoài ra các cơ quan nhà nước, các cấp, các ngành cần
thường xuyên kiện toàn, củng cố tổ chức pháp chế để tạo điều kiện nẵm vững và
chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật.
Thứ năm công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật và xử phạt
nghiêm minh những vi phạm pháp luật về môi trường
Kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật và xử phạt nghiêm minh
những vi phạm pháp luật là hoạt động không thể thiếu nhằm đảm bảo tính
nghiêm minh của pháp luật. Kiểm tra, giám sát tốt nhằm phát hiện kịp thời
những vi phạm pháp luật để từ đó có biện pháp uốn nắn, chấn chỉnh hoạt động
chấp hành pháp luật, hoạt động thực thi pháp luật nhằm đảm bảo cho pháp luật
được thực hiện có hiệu quả trong cuộc sống. Việc xử phạt được tiến hành
nghiêm minh thì sẽ đảm bảo cho xã hội được ổn định và phát triển.
30

Như vậy, có thể nói rằng có rất nhiều yếu tố làm ảnh hưởng đến luật pháp
mà trong đó công tác xây dựng pháp luật, tổ chức xây dựng pháp luật và kiểm
tra giám sát, xử phạt vi phạm pháp luật có ý nghĩa to lớn, ảnh hưởng to lớn và
mạnh mẽ đến pháp luật.
31

Tiểu kết chƣơng 1
Như vậy, chương 1 đã trình bày được những vấn đề lý luận và pháp luật
về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường. Chương 1 luận văn
đã nêu lên được các khái niệm về vi phạm hành chính, khái niệm, đặc điểm và
phân loại vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường; các yếu tố ảnh hưởng
tới xử phạt vi phạm hành chính, nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính và kiểm
soát hoạt động xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường. Đồng
thời, chương 1 Luận văn cũng đã trình bày được hình thức, thẩm quyền xử phạt
vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường và thủ tục xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực môi trường.

Cơ sở lý luận và pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Cơ sở lý luận và pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.docx

Similar to Cơ sở lý luận và pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.docx (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥳🥳 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥳🥳 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤ (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Cơ sở lý luận và pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.docx