เพนิซิลิน

1. 1
แบบเสนอโครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์
รหัสวิชา ง33201-33202 ชื่อวิชา
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร 6
ปี การศึกษา 2560
ชื่อโครงงาน คุณค่าของเพนิซิลิน
ชื่อผู้ทาโครงงาน
1.นายกิตตินันท์ รังสรรค์ เลขที่ 44 ชั้น ม.6 ห้อง 7
ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษาโครงงาน ครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษาโครงงานร่วม
(ถ้ามี)…………………………………………………
ระยะเวลาดาเนินงาน ภาคเรียนที่ 1-2 ปี การศึกษา 2560
โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย จังหวัดเชียงใหม่
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 34

2. 2
ใบงาน
การจัดทาข้อเสนอโครงงานคอมพิวเตอร์
สมาชิกในกลุ่ม
1.นายกิตตินันท์ รังสรรค์ เลขที่ 44
คาชี้แจง ให้ผู้เรียนแต่ละกลุ่มเขียนข้อเสนอโครงงานตามหัวข้อต่อไปนี้
ชื่อโครงงาน (ภาษาไทย)
คุณค่าของเพนิซิลิน
ชื่อโครงงาน (ภาษาอังกฤษ)
Benefit of penicillin
ประเภทโครงงาน เพื่อการศึกษา
ชื่อผู้ทาโครงงาน นายกิตตินันท์ รังสรรค์
ชื่อที่ปรึกษา ครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ชื่อที่ปรึกษาร่วม -
ระยะเวลาดาเนินงาน 3สัปดาห์
ที่มาและความสาคัญของโครงงาน (อธิบายถึงที่มา แนวคิด และเหตุผล
ของการทาโครงงาน)
ตั้งแต่อดีตมีการติดเชื้อในมนุษย์และทาให้ผู้คนล้มตายเป็ นจานวนมา
ก การค้นพบเกิดขึ้นมาจากความผิดพลาดขณะที่ อเล็คซานเดอร์ เฟลมิง
กาลังทาการทดลองเชื้อแบคทีเรีย สเตปฟิโลคอกคัส (Staphylococcus)
ที่ ท า ใ ห้ เ กิ ด โ ร ค เ ซ ฟ ติ ซี เ มี ย (Septicemia)
ห รื อ ภ า ว ก า ร ณ์ ติ ด เ ชื้ อ ใ น ก ร ะ แ ส เ ลื อ ด
เขาได้เพาะเชื้อแบคทีเรียใส่พืชทะเลลงบนจานทดลอง และปิดฝาให้สนิท
เ ก็ บ ไ ว้ ใ น อุ ณ ห ภู มิ 37 อ ง ศ า เ ซ ล เ ซี ย ส
แ ต่ แ ล้ ว วัน ห นึ่ ง ผู้ ช่ ว ย ข อ ง เ ข า ไ ด้ ลื ม ปิ ด ฝ า จ า น ท ด ล อ ง
ทาให้พบว่ามีเชื้อราสีเขียวชนิดหนึ่งขึ้นที่จานเต็มไปหมด บริเวณรอบ ๆ
เ ชื้ อ ร า นี้ ก ล า ย เ ป็ น ว ง ใ ส ๆ
แ ล ะ แ บ ค ที เ รี ย ส เ ต ป ฟิ โ ล ค อ ก คัส ถู ก ฆ่ า เ ป็ น ว ง ก ว้ า ง
ซึ่งต่อมาพบว่าราเหล่านี้ก็คือ ราเพนนิซิลเลียม (Pennicillium family)
นาไปใช้เป็ นยาปฏิชีวนะช่วยชีวิตผู้คนได้มากมายพนิซิลลิน (Penicillin,
ย่ อ ว่ า พี ซี เ อ็ น / PCN ห รื อ เ พ็ น / Pen)

3. 3
เป็ นกลุ่มยาปฏิชีวนะที่มีโครงสร้างทางเคมีที่เรียกว่า เบต้า-แลคแตม
( Beta-lactam antibiotics)
วงการแพทย์นายานี้มาใช้ต่อต้านเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งยานี้ถูกค้นพบครั้งแรกใ
น ปี ค.ศ. 1897 (พ.ศ.2440) โดยแ พท ย์ชาวฝรั่ งเ ศสชื่อ Ernest
Duchesne
การสังเ คราะห์ยาเพนิซิลลินได้จากต้นกาเนิดของเชื้อราที่มีชื่อว่า
Penicillium
ยาเพนิซิลลินยังสามารถแบ่งออกเป็ นชนิดย่อยได้อีกเช่น เพนิซิลลิน
วี (Penicillin V) ซึ่ งจะพ บ ไ ด้ใน รู ป แ บ บ ขอ งย ารับ ป ร ะท าน ,
ส่วน เพนิ ซิลลิน จี (Penicillin G), โปรเคนเ พนิซิลลิน (Procaine
penicillin) แ ละ เ บน ซ าทีน เ พนิ ซิลลิน (Benzathine penicillin)
จะพบเห็นในรูปแบบยาฉีดเป็ นส่วน มาก
ยาเพนิซิลลินถือเป็ นยาปฏิชีวนะกลุ่มแรกที่ถูกนามาใช้บาบัดรักษาการติดเ
ชื้ อ จ า ก แ บ ค ที เ รี ย ก ลุ่ ม Staphylococci แ ล ะ Streptococci
สาหรับเชื้อที่ตอบสนองต่อเพนิซิลลินได้ดีจะเป็ นแบคทีเรียกลุ่ม แกรมบวก
(Gram positive) ปั จจุ บัน ยัง มี ก าร ใ ช้ ย า ก ลุ่ ม เ พ นิ ซิ ล ลิ น อ ยู่
ถึงแม้จะมีเชื้อหลายตัวเ กิดการดื้อยาด้วยผลของการใช้ยาที่ผิดวิธี
แต่ก็ยังมีแบคทีเรียบางกลุ่มที่ตอบสนองกับยานี้
องค์การอนามัยโลก(WHO)ได้จัดให้ยาเพนิซิลลินเป็ นกลุ่มยาจาเป็ นขั้นพื้
น ฐ า น ส า ห รั บ ชุ ม ช น
คณะกรรมการอาหารและยาของไทยก็ได้บรรจุยาเพนิซิลลินลงในบัญชียา
หลักแห่งชาติเช่นกัน
ก่อนการใช้ยานี้แพทย์จะเป็ นผู้คัดกรองและเลือกใช้ชนิดของเพนิซิลลินที่เ
หมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละรายไป
วัตถุประสงค์ (สิ่งที่ต้องการในการทาโครงงาน ระบุเป็นข้อ)
1.ทราบถึงการกาเนิดของราเพนิซิลิน
2.ทราบถึงประโยชน์ของเพนิซิลิน
3.รู้ประโยชน์ของเพนิซิลิน
ขอบเขตโครงงาน (คุณลักษณะ ขอบเขต
เงื่อนไขและข้อจากัดของการทาโครงงาน)
ทาการเพาะเลี้ยงเชื้อและทาการศึกษาประโยชน์ของราเพนิซิลิน

4. 4
หลักการและทฤษฎี (ความรู้ หลักการ หรือทฤษฎีที่สนับสนุนการทาโครงงาน)
เพนิซิลินออกฤทธิ์โดยการขัดขวางการสร้างผนังเซลล์ของแบคทีเรียโ
ดยเฉพาะแบคทีเรียแกรมบวก โดยการยับยั้งการสร้างครอสลิงก์
(crosslink) ระหว่างสายของเปบทิโดไกลแคน(peptidoglycan)
ทาให้ผนังเซลล์แบคทีเรียอ่อนแอและถูกทาลาย
ปัจจุบันนี้พบการดื้อยาของแบคทีเรียที่มีต่อยาเพนิซิลิน
ผ่านกลไกที่ตัวของแบคทีเรียสร้างสารเคมีมาทาลายส่วนประกอบของยา
ทาให้ยาไม่สามารถออกฤทธิ์ได้ เช่น เอนไซม์บีตา-แลคแทมเมส(β-
lactamase)
ที่แบคทีเรียบางชนิดสร้างขึ้นจะไปตัดวงบีตาแลคแทมในโมเลกุลของเพนิ
ซิลินหรือยากลุ่มบีตาแลคแทมอื่นๆ ได้
จึงต้องใช้ยาอื่นในการรักษาแบคทีเรียที่ดื้อต่อยาเหล่านี้
กลไกการออกฤทธิ์ของยาเพนิซิลลินคือ
ตัวยาจะยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย
โดยจะเข้าไปยับยั้งการสร้างสารเปบทิโดกลัยแคน (Peptidoglycan)
ซึ่งเป็ นตัวประกอบสาคัญของผนังเซลล์ของแบคทีเรีย
จากการก่อกวนนี้ทาให้การสร้างผนังเซลล์ในแบคทีเรียหยุดชะงัก
ไม่สามารถเจริญ
เติบโตหรือแพร่พันธุ์ได้และทาให้แบคทีเรียตายลงในที่สุดและยาเพนิซิลลิ
นสามารถก่อให้เกิดผลไม่พึงประสงค์ (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง)
โดยรวมได้ดังนี้เช่น อาจพบอาการหายใจลาบาก
มีไข้ ปวดตามข้อ เป็ นลม ผื่นคันตามผิวหนัง ปวดและเป็ นตะ
คริวที่ท้อง ภาวะชัก ปัสสาวะน้อยลง ท้องเสียหรือถ่ายเหลว ภาวะซึมเศร้า
คลื่นไส้ อาเจียน วิตกกังวล สับสน จิต/ประสาทหลอน ปวดศีรษะ คันบริเว
ณอวัยวะเพศ แผลในปากในลิ้น
กรณียาฉีดจะพบอาการปวดบริเวณเนื้อเยื่อที่ได้รับการฉีดยา
ยาเพนิซิลลินมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นดังนี้เช่น
 การใช้ยากลุ่มเพนิซิลลินร่วมกับยาต้านเชื้อแบคทีเรียชนิดอื่นเช่น Er
ythromycin, Tetracy cline
อาจทาให้ประสิทธิภาพในการต้านเชื้อแบคทีเรียของเพนิซิลลินน้อยล
ง จึงควรเลี่ยงการใช้ยาร่วมกัน
 การใช้ยากลุ่มเพนิซิลลินร่วมกับยา Methotrexate สามารถทาให้ระ
ดับยา Methotrexate ในกระแสเลือดเพิ่มมากขึ้น
จนอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงตามมา
หากไม่มีความจาเป็ นใดๆควรเลี่ยงการใช้ยาร่วมกัน
หรือแพทย์ปรับขนาดการใช้ให้เหมาะสมเป็ นกรณีๆไป

5. 5
 การใช้ยากลุ่มเพนิซิลลินร่วมกับยาเม็ดคุมกาเนิดที่มีส่วนประกอบขอ
ง
Ethinyl Estradiol อาจทาให้ประสิทธิภาพในการคุมกาเนิดด้อยลง
ไป ดังนั้นขณะใช้ยาทั้ง 2
กลุ่มนี้ร่วมกันควรใช้วิธีอื่นในการป้ องกันการตั้งครรภ์ด้วยเช่น
การใช้ถุงยางอนามัยชาย
 การใช้ยากลุ่มเพนิซิลลินร่วมกับยาต้านการแข็งตัวของเลือดเช่น Wa
rfarin อาจก่อให้เกิดภาวะตกเลือดได้ง่าย
โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ ผู้ป่วยโรคไต โรคตับ การใช้ยาร่วมกันจะต้อง
คอยเฝ้าระวังและควบคุมกลไกการแข็งตัวของเลือดให้อยู่ในระดับป
กติอยู่เสมอ
วิธีดาเนินงาน
แนวทางการดาเนินงาน
ทาการศึกษาข้อมูลประโยชน์และโทษ ทาการเพาะเลี้ยง นาไปใช้ประโยชน์
เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้
1. หลอดแก้ว 7.
เครื่องมือบรรจุอาหารใส่ขวดแก้ว
2. ขวดแก้วเล็ก 8.
กระบอกฉีดบรรจุอาหาร (self-refillingsyringe)
3. Flask 9. สาลี
4. หม้อนึ่งความดันไอ (autoclave) 10. Aluminium
foil
5. บิกเกอร์ขนาดใหญ่ 11. เครื่องชั่งสารเคมี
6. มีด 12. หม้อต้มน้า
งบประมาณ
2000บาท

6. 6
ขั้นตอนและแผนดาเนินงาน
ลาดั
บ
ที่
ขั้นตอน สัปดาห์ที่ ผู้รับผิดช
อบ
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1
0
1
1
1
2
1
3
1
4
1
5
1
6
17
1 คิดหัวข้อโครงงาน
2 ศึกษาและค้นคว้าข้อ
มูล
3 จัดทาโครงร่างงาน
4 ปฏิบัติการสร้างโคร
งงาน
5 ปรับปรุงทดสอบ
6 การทาเอกสารรายงา
น
7 ประเมินผลงาน
8 นาเสนอโครงงาน
ผลที่คาดว่าจะได้รับ (ผลลัพธ์ที่ต้องการให้เกิดขึ้นเมื่อสิ้นสุดการทาโครงงาน)
ได้รู้ประโยชน์มากมาของเพนิซิิน ได้ยาตัวใหม่ๆ
สถานที่ดาเนินการ
โรงเรียนยุพรวิทยาลัย
กลุ่มสาระการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง
วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ การงานอาชีพและเทคโนโลยี
แหล่งอ้างอิง (เอกสาร หรือแหล่งข้อมูลต่าง ๆ ที่นามาใช้การทาโครงงาน)
Applied And Environmental Microbiology