4. Baanegwa
Borateori ba hlaloša Baanegwa ba re ke Batho. (Chatman, 1967:108) le Makgamatha
(1992:184) ba re hlalošetša yona kgopolo ye ya baanegwa ba re ka pukung go
tlahwetšagala baanegwa bao ba hlalošitswe ke mongwadi, bona baanegwa ke batho.
Mongwadi o bolela gore ge e le gore baanegwa le batho ke selo se se tee gona gora
gore kanegelo e swanetše gore tšweletšela kamano yeo.
(Chatman, 1967:108) o boa gape a re hlalošetše gore baanegwa ke batho bao tlang ka
morago ga tiro. Mo Chatman be ga hlaloša gore moanegwa ga nyakege ka kudu se
bohlokwa ke di tiro tša gagwe. Se segolo ke ditiro tša bona e sego bona ba di dirago.
(Lefkovitz, 1987;5) le yena o tlaleletša kgopolo ya Chatman ka gore baanegwa ba
papdi ba bohlokwa ebile diteng di theilwe go bona.
5. Tebanyo
Mojalefa (1995: 7) o re ge go bolelwa ka tebanyo, go bolelwa ka go Iebanya
baanegwa ba diteng ba babedi, e Iego mongangiši Ie mongangišwa. Seo se
boleIa gore mongangiši o ngangiša mongangišwa tirong yeo a e dirago.
Mo pading yarena go tšwelela mongangišwa wa rena e lego Dikgoneng . Dikgoneng o
ikemišeditše go nyala mosadi wa letšwa ka ntle (merafe ye mengwe ) e lego Mihlothi .
Dikgoneng o ile a bona lerato go Mihloti gwa fihla mowe e lego gore o tšeya sephetho
sa go monyala a modire mosadi wa gagwe gore ba kgone go thoma lapa mmogo .
.
6. ………
Mo pukung ya Mekgogo ya Lethabo go tšwelela gape mongangiši wa rena e lego
Kgoteledi. Kgoteledi o ganetša taba ya gore morwa wa gage a nyale Mihlothi .
Kgoteledi o thibela lerato la Dikgoneng le Mihlothi ka baka la bomorafe ka ge
Mihlothi ele motsonga . Kgoteledi o dira seo kagobane o rata setšo ka kudu , o sa
swere taba ya segologolo, ke lona leo a nyakago morwa wa gagwe a nyale
lekgarebe la lepedi .
Seo mongangišwa a ratago go se dira ke gore a ratane le lekgarebe la gagwe,
gomme bangangiši ga ba rate seo mongangišwa a se dirago, e leng go ratana le
Mihloti yo e lego Motsonga.
7. Bokgontšhi
Bokgontšhi ke selo seo se šušumetšago goba se kgontšhago moanegwa go
fihlelela maikemišetšo a gagwe. Mojalefa (1995: 7) ge a tšwela pele ka taba
yeo o re: Gantsi bokgontšhi bo lebane Ie senaganwa (lerato, Iehloyo, bobe,
bjalobjaIo.
Dikgoneng o rata mosetsana wa letsonga yo elego Mihloti efela kgotleledi le
Thola ba lwa le sona ka lebaka la gore Mihloti ke motsonga bona ke mapedi ka
gore bjalo bogontṧhi bo napa bo tšwelela ka gore Dikgoneng o tšwela pele le
go rata Mihloti le baanegwa ba bangwe bale kgohlanong le sepheto sa gagwe.
8. Ge re hlaloša bokgontṧhi gape ke selo seo hlohloletṧago mangangiṧwa yo elego Dikgoneng
gore a dire selo ka lebala la lerato . Dikgoneng o hlohloletṧa ke lerato le botho gore a tswele
pele le go ratana le Mihloti yo lapa la gagwe lesa ratego ba ratana . o diriša ke lerato ka
lebaka la gore baanegwa ba bangwe ba lekile goba kgaogantṧa efela ka lebaka la gore lerato
la Dikgoneng go Mihloti lebe lese thuka o ile a no dula a mo rata.
O be a sa nyake go thabiṧa manaba a gagwe ka go nyala lekgarebe leo ba le ratago ebile
akaba a diriṧwa ke go sebe le kgetholaganyo ya merafe ka ge asa hlogela Mihloti wa
motsonga ka ge yena ele mopedi gomme lerato , botho , lehloyo le gosebe le kgethologanyo
ya merafe ke sona seo se mo hlohloleditṧego gore a tswele pele le go rata mihloti wa gagwe
yo amo ratago ka pelo le moya wa gagwe.
9. Boganetši
Boganetši ke selo se sengwe Ie se sengwe seo se šitišago mongangiši goba
mongangišwa go fihleIe la maikemisetšo a gagwe. Mojalefa (1995: 7) o re selo
seo se ka ba ka tsela ya senaganwa, selo goba motho.
Dikgoneng o swabile kage Kgoteledi a nyaka Dikgoneng a kgethe mosadi wa
Gauteng mola Dikgoneng yena a kgahlilwe ke lekgarebe la Tshwane. Thola ke
motho wa swele o emela molwantšhi, kgoteledi gomme o thulana le
molwantšhwa dikgoneng. Dikgoneng o rata Mihloti ka lebaka la maithwaro wa
gagwe a mabotse mola Thola a rata Mokgadi ka gore ke yo mobotsana.Thola
o gana go amogela sepetho seo se tšerego ke Dikgoneng ka gore o hloile
merafe e šele.
10. Lebaka leo le dira gore a tloge ka gabo a etele mogwera wa gagwe, Thabo, go
ya go kgonthišiša morero wa gagwe; ge a rata go nyala Mihloti, kgarebe ya
Motsonga. Thabo o thekga Dikgoneng ka gore yena phapano ya merafe ga a
sa e bona ka gobane le yena o nyetse kgarebe ya Mothosa, Nomsa, ka gabo
ba sa mo nyake.
11. BOTHUšI
Mojalefa (1997: 4) O hlaloša bothuši o re ke se sengwe Ie se sengwe seo se
thušago mongangišwa (mongangiši) maikemišetsong a gagwe. Go tswela pele
o re go a kgonega gore bothuši bo Iebane Ie senaganwa, selo goba motho.
Taba ya gore Dikgoneng o be a thibelwa go nyala motho yo a bego a morata ka
lebaka la gore ga se mohlobo wa gabo ,baanegwa ba ba bantši kamo gare ga
sengwalwa ba be bale kgahlanong le gore Dikgoneng a nyale lekgarebe leo a
bego a lerata la motsonga ba rego ke Mihloti.
Thekgo ya Mihloti ga mmogo le ba lapa la gabo babe ba rata Dikgoneng ebile
ba sena le kgethologanyo ya bomorafe ke moo a ilego a tswela pele a rata
lekgarebe leo la gagwe go fihlela a mo nyala,ka ge ele seo be a phela ase
nyaka
12. Bothušegi
Mojalefa (1995: 7) o hlalosa gore bothušegi bo Iebane Ie mongangišwa goba
rmongangiši yoo mafelelong a atlegago.
Bothušegi Barena Mo Pading Ya Megokgo ya Lethabo
Mongangišwa wa rena e lego Dikgoneng o ile a roba Mihloti leoto .Napile
Dikgoneng o namile a hlalefala a inyakela ngwako mo Kgauswi leka gabo Mihloti
o be a phethile dithuto tša gagwe tša booki gimme a gapeletšwa go dula le
Dikgoneng bjalo ka mosadi.Dikgoneng o ile a ntšhetša Mihloti magadi.Gwaba le
monyanya mafelelong.Yaba monna le mosadi ba ikagetše lapa la
bona.Mongangišwa wa padi e lego Dikgoneng ke mogoni wa thulano ya padi ye.
13. Mongangiši wa padi ye ke Kgoteledi le thola.
Mafelelong Kgoteledi o ile a bitša Mihloti a kgopela tšwarelo ka maitshwaro a
gagwe ibile a mo laya a re wa molebogiša. Ge a bolela ke ge Megokgo e
rotha.Go rile ge go šetše dikgwedi di se kae pele go lewa monynanya,
Kgoteledi a thoma go fokola kudu.O be a le phaphošeng yeo go bego go šoma
Mihloti mo bookelong bja Baragwanath. Kgoteledi o ile a hlokofala
Tša poloko di ile tša lokišwa,gomme mohu a rwala a iša GaMarishane.Thola le
Dikgoneng le Mihloti ba ile ba swarana ka diatla,ba phuthana,bophelo bja
tšwela pele bo kopantše ke Megokgo ya Lethabo ya Kgoteledi
14. Kakaretšo
Mo go akareditšwe diteng tša Megokgo ya Lethabo. Go hlalošitšwe di elemente
kamoka tša baangegwa go lebeletšwe tebelelo ya Naratholotšhi. Kamano yeo
e Iego gare ga baanegwa ka moka, e Iaetswa ka Ienaneo Ie: tebanyo,
bokgontšhi, bothuši, boganetši Ie bothušegi.
15. BIBLIOKRAFI
Chatman, S. 1978. Story and discourse. Itacha and London : Cornell University
Press.
Letsoane, H. M.L, 1992. Mekgogo ya Lethabo. Pretoria: De Jager-Haaum.
Mojalefa, M.J. 1995(a). Ntlhahle ya Pele (B.A) Sepedi 102. Pretoria: Yunibesithi
ya Pretoria.
Mojalefa, M.J. 1995(b). Ntlhahle ya Bobedi (B.A.) Sepedi 202. Pretoria:
Yunibesithi ya Pretoria.
