4. THULAGANYO
• Thulaganyo ke tatelano ya ditiragalo kgato ka kgato go tloga mathomong a sengwalo go
fihla mafelelong a sona. Mongwadi o tšweletša ditiragalo tša gagwe ka mokgwa wo e
lego gore di kgona go tšweletša molaetša goba morero wa sengwalwa. Mojalefa (1995)
o hlaloša gore thulaganyo ke ditaba tšeo mongwadi a di kgethago, a napa a di rulaganya
ka go bolela goba go ngwala. Thulaganyo e tšwelela ka magato a mahlano ao a
latelago.
o Kalotaba
o Tšwelopelo/ Phekgogo
o Thulano
o Sehloa
o Tlemollo ya lehuto
5. KALOTABA
• Ke legato la mathomo la thulaganyo. Kalotaba ke matseno a ditaba moo mongwadi a tsebišago
dintlha tše bohlokwa e lego: Baanegwa (molwantšhi, molwantšhwa le mohlohleletši), tswalano ya
bona , tikologo, nako le lefelo la ditiragalo. Magapa (1999) o hlaloša gore se bohlokwa ka kalotaba ke
gore ke matseno ao baanegwathwadi ba tšweletšwago gammogo le thulano yeo e godišago
maatlakgogedi.
Kalotaba ya Podilane Mankga (1995)
Baanegwathwadi
Molwantšhwa ke Podilane mola molwantšhi e le Mmametse. Mametse ke mogatšamalome wa
Podilane. Mohlohleletši ke Patla e lego malome wa Podilane.
Ditiragalo
Re kopana le Podilane yo e lego ngwana a le noši, o ile a lahlegelwa ke batswadi ba gagwe ka morago
ga gore ba fišetšwe ka ntlong ke monna yo a bitšwago Nyabese.O ile a gapeletsa gore a ye go dula ga
malome’gwe Patla efela mosadi wa gagwe Mmametse o be a sa rate gore Podilane a dule le bona.
6. Tikologo
Tikologo ke ya sebjalebjale ka ge ditiragalo tša gona di direga mafelong a sebjalebjale mohlala:
sekolong, enšorentshe, bookelong, go iwa toropong(mabenkelekgoparara).
Nako le felo
Diteragalo tša padi di direga bošego le mosegare.
Mohlala: “Mosegare Podilane o dutše bolaong bja balwetši ka bookelong, o tatilwe ka mašela a
mašweu hlogong le matsogong. O lebeletše matsogo a gagwe.”
Diteragalo tša padi ye di direga mafelong a go fapanago swana le:
Katlegong ka ga Patla.
Bookelong bja General
Oriental Plaza le toropong ya Germiston
Sekolong sa Thoko-Thaba
Diofising tša Thokoza Town Council
Ofising ya Ratiba
7. TŠWETŠOPELE/PHEKGOGO
• Tšwetšopele ke mathomo a bothata. Ke legato la bobedi la thulaganyo ya papadi.
Ke mo go bago le tiragalwana yeo e hlohleletšago thulano. Mampuru (1986) ge a
hlaloša tšwetšopele o re ke kgato yeo e akaretšago thulano ya pele ya
sengwalwa. Ke moo go hlalošwago seo se hlolago bothata ka gare ga
sengwalwa.
• Tirišo
Bothata bja ka gare ga padi ye bo ntšhitše nko ge Podilana a lokollwa bookelong a
sena mo aka yago go dula gona. Malome wa gagwe Patla o ile a mo lata bookelong
gore a yo dula le bona ka motseng wa Mmametse ka ge asena legae le batswadi.
Mmametse obe a sa kwane le taba ya gore Podilane a tle go dula le bona.
8. SEHLOA
• Ke legato la bone la thulaganyo, mo go lona bothata bo fihlile godimodimo. Ke thulano
ya mafelelo gare ga molwantšhi le molwantšwa. Ditaba di fihla ntlhorwaneng. Ke
mafelelo a ngangego. Groenwald (1999) o hlaloša gore sehloa ke moo maatlakgogedi
a felelago gona, ka lebaka leo go ka thwe sehloa ke mafelelo a thulano.
• Tirišo
Mmametse o ile a kgakgana le Patla gore ke ka lebaka la eng a rekela Podilana
diaparo. Sepata a thoma go hloya tatagwe ka ge a nagana gore o rata Podilana go mo
fetiša.
Sepata morwa wa Mmametse o ile a utswa tšhelete ya Pebetse, seo se ile sa swara
Pebetse ga mpe le malwetši a gagwe a ile a tsoga. Pabetse o ile a ikela badimong.
9. Mmametse o rile go kwa gore Podilane o dula gabo mogwera wa gagwe Sadiki,
o ile a ya gabo Sadiki go yo ba tšhošetša ka sethunya gore ba rake Podilana.
Nyabese o be a tšhošetša Podilane ebile a tshephiša go mmolaya, a mo laela
gore a seke a botša motho gore ke yena a thomilego mollo wo o bolailego
batswadi ba gagwe.
Mmametse o ile a thoma go tšhošetša Podilane a mmotša gore a sepele ka
lapeng la gagwe ebile bediša meetse a tshephiša go mo tšhela ka ona ge a ka
se sepele
10. TLEMOLLO YA LEHUTO
• Tlemollo ya lehuto ke legato la bohlano la thulaganyo. Ke mo bothata bjola bo thomilego go
phekgogo bo rarollogago. Go ba le diphetogo bophelong bja baanegwa. Wa phošo o a
kgalwa gomme molato wa tšwa ka kgoro. Ditaba di boela sekeng, khutšo le lethabo tša rena
gomme ya ba šebešebe ka lapeng (Modiba,2017).
Tirišo
• Seresanta Legwaila o ile a hwetša Podilane a robetše ka dirapeng gomme a mo tšea a mofa
marobalo ko seteišeneng sa maphodisa.
• Tjebana, radiinšorentshe o ile a kopana le Podilane tseleng a mo tsebiša ka inšorentshe yeo
e tsenetšego ke tatagwe gore a kgone go tšweletša dithuto tša gagwe pele.
• Podilane o ile a ya yunibesithi go yo ithutela tša molao. O rile go fetša dithuto tša gagwe a
ithekela ntlo ka gare ga toropo ya Germiston ebile a na le ofisi ye a šomelago ka go yona.
• Nyabese o ile a raka Mmametse ka lapeng, gomme a ya go dula mebileng a sena legae.
• Nyabese o ile a swarwa a ya kholegong ka ge ele yena a bolaileng batswadi ba Podilane ka
mollo.
11.
12. Methopothušo
Mojalefa, M.J. (1995). Tshekatsheko ya Sebilwane Bjalo ka Thetokanegelo. (M.A.) Pretoria:
Yunibesithi ya Pretoria.
Mampuru, D.M. (1986). A Critical Assessment of Lenong la Gauta as Detective Novel
(story). South African Journal of African Languages. Volume 6. (4): 149-210
Groenewald, P.S. (1999) Letsogo la molao. ’n Stilistiese analise van ’n Protateks. South
Africa Journal of African Languages. Vol. 20 CJ.
Magapa, N.I. (1997). Papetšo ya dikanegelotseka tša Lebopa. (M.A). Pretoria: Yunibesithi ya
Pretoria
Modiba, M.J. (2017) Pukutlhahlo ya Sepedi, :South African Language Yunibesithi ya
Limpopo
