ETIKA SA PANANALIKSIK-SALVATIERRA, NICAMARI DC..pptx
LAS MALAYSIA, INDONESIA.docx
1. Gabay na tanong:
1. Ano ang pangunahing dahilan ng pagsakop ng mga Kanluranin sa ilang bahagi ng Malaysia?
2. Paano sinakop ng mga Kanluranin ang mga sentro ng kalakalan sa Malaysia? Ipaliwanag ang pamamaraang
ginamit.
Gawain 8. Paghahambing – Unang Yugtto
Suriin ang pagkakaiba at pagkakatulad ng mga karanasan ng mga bansa sa Silangan at Timog Silangang Asya na
sinakop ng mga Kanluranin. Punan ng tamang sagot ang chart. Iulat ang sagot sa klas
Nasakop
na Bansa
Kanluraning
Bansa na
Nakasakop
Dahilan ng
Pananakop
Paraan ng
Pananakop
Patakarang
Ipinatupad
Epekto
Malaysia
Indonesia
Pamprosesong Tanong:
1. Ano-ano ang Kanluraning bansa na sumakop sa mga lupain sa Silangan at Timog Silangang Asya?
2. Bakit nanakop ang mga Kanluranin ng mga lupain sa Silangan at Timog Silangang Asya?
3. Magkakatulad ba ang pamamaraang ginamit ng mga Kanluranin sa pananakop? Bakit?
4. Ano ang naging reaksiyon ng mga Asyano sa pananakop ng mga Kanluranin?
5. Ano ang naging epkto ng mga patakaran na ipinatupad ng mga Kanluranin sa pamumuhay ng mga Asyano?
2. Ikalawang Yugto ng Imperyalismong Kanluranin sa Asya (ika-18 at ika-19 na siglo
Maraming bansang Kanluranin ang nagpatuloy na naghangad na makasakop ng lupain sa Asya. Lalo pang umigting
ang paghahangad na ito ng mga Kanluranin dahil sa mga pagbabagong naganap sa kontinente ng Europe at
Amerika.
Bakit nga ba nagpatuloy ang imperyalismong Kanluranin sa Asya? Ano-ano ang lupain na nasakop sa pagkakataong
ito at bakit sila sinakop? Paano nanakop ang mga Kanluranin?
Sa bahaging ito ng modyul ay mauunawaan mo ang mga sagot sa mga nabanggit na katanungan.
Silangang Asya
China
Sa loob ng mahabang panahon ay ipinatupad ng China ang paghihiwalay ng kaniyang bansa mula sa daigdig
(isolationism) dahil sa mataas na pagtingin niya sa kaniyang kultura at naniniwala siya na makasisira ito kung
maiimpluwensiyahan ng mga dayuhan. Bagamat pinahihintulutan ang mga Kanluranin, pinapayagan lamang sila sa
daungan ng Guanghzou at dapat na isagawa ng mga dayuhang mangangalakal ang ritwal na kowtow bilang
paggalang sa emperador ng China. Bunga ng isolation, umunlad at napatatag ng China ang kaniyang ekonomiya,
kultura at politika. Nagawa ng China na makatayo sa sariling paa. Sa panahong ito, ang mga Kanluranin
(Euroepans) ang siyang umaasa sa pakikipagkalakalan sa China. Ang karangyaan ng China ay hangad ng mga
Kanluranin na maangkin ang yaman ng China ang pangunahing dahilan ng imperyalismo sa bansa.
Matagal nang hinahangad ng mga Kanluranin na masakop ang China. Nagsimula ang pananakop ng mga
Kanluranin sa China dahil sa tinutulan ng Emperador na ipasok sa bansa ang opyo na produkto ng bansang
England. Ang opyo ay isang halamang gamot na kapag inabuso ay nagdudulot ng masamang epekto sa kalusugan.
Dahil din sa opyo, nabaligtad ang sitwasyon ng mga British at mga Tsino. Ito ay dahil mas marami na ngayon ang
produktong inaangkat ng mga Tsino mula sa mga British kaysa inaangkat ng mga British mula sa China.
Sinamantala ito ng England, at kahit ipinagbabawal, patuloy pa rin na nagpasok ng opyo ang mga British sa mga
daungan ng China. Ito ang naging dahilan ng mga Digmaang Opyo na naganap sa pagitan ng China at England.
Ang Sphere of Influence sa China
Isa sa epekto ng pagkatalo ng China sa mga Digmaang Opyo ay ang unti-unting paghina ng katatagan ng
pamahalaan nito. Sinamantala ito ng mga Kanluranin at tuluyang sinakop ang bansa. Subalit, hindi katulad ng ibang
bansa sa Asya, hindi sinakop ng mga Kanluranin ang buong China. Upang maiwasan ang digmaan sa pagitan ng
mga Kanluranin, hinati nila ang China sa mga spheres of influence noong 1900s. Ito ay tumutukoy sa mga rehiyon
sa China kung saan nangingibabaw ang karapatan ng Kanluraning bansa na kontrolin ang ekonomiya at
pamumuhay ng mga tao dito. Binigyan din ng karapatan ang mga Kanluraning bansa na magpatayo ng iba’t ibang
imprastraktura gaya ng kalsada, tren at mga gusali upang paunlarin ang kanilang sphere of influence. Ipinatupad din
sa mga lugar na ito ang karapatang extraterritoriality.
Spheres of Influence sa China
England – Hongkong
Yang Tze valley
Weihaiwei
France – Zhanjiang
Kwangchow
Germany – Kwantung
Qingdao
Yunnan
Portugal – Macao
Russia - Manchuria
Ang Open Door Policy
Bakit ipinilit ng United States na maipatupad sa China ang Open Door Policy?
Ang paghahati-hati ng China sa spheres of influence ay nagdulot ng pangamba sa bansang United States dahil sa
posibilidad na isara ang China sa pakikipagkalakalan sa ibang bansa na walang sphere of influence dito. Kapag
naganap ito, mapuputol ang ugnayang pangkalakalan ng United States sa China. Dahil dito, iminungkahi ni John
Hay, Secretary of State ng United States na ipatupad ang Open Door Policy kung saan ay magiging bukas ang
China sa pakikipagkalakalan sa ibang bansa na walang sphere of influence rito. Nakapaloob sa mungkahi ni John
Hay ang sumusunod:
1. pagrespeto sa karapatan at kapangyarihan sa pakikipagkalakalan sa mga lugar na sakop ng sphere of influence
ng mga Kanluranin;
2. pagbibigay ng karapatan sa China na mangolekta ng buwis sa mga produktong inaangkat mula sa bansa; at 385
3. 1853, ipinadala ni Pangulong Milliard Filmore ng United Commodore Matthew Perry upang hilingin sa emperador ng
ang kaniyang mga daungan para sa mga barko ng Kailangan ng mga barko ng United States na Karagatang
Pasipiko nang mapagdadaungan upang karagdagang pagkain, tubig at panggatong. Hindi kanilang reserba o kaya
ay mahirap na dalhin pa nila sa kanilang paglalakbay. Sa pagpunta ni Perry sa g mga Hapones ang naglalakihang
barko ng United ng kanyon. Bagamat hindi tahasang sinabi, ang Perry ay isang babala na kung hindi bubuksan ng
mga kanilang daungan, hindi magdadalawang isip ang United ang kanilang puwersa. Upang maiwasan ang isang
malakas na bansa, tinanggap ng Japan ang bisa ng Kasunduang Kanagawa noong 1854. Sa kasunduang ito ay
binuksan ang mga daungan ng Hakodate sa mga barko ng United States. Pinahintulutan din kaniyang embahada
ang United States sa Japan. pagbubukas ng Japan, nakapasok na din sa kanilang bansa Kanluranin tulad ng
England, France, Germany, Russia at
mga Hapones sa kinahinatnan ng kanilang bansa. ng Shogunato ng Tokugawa ang kapangyarihan. ng bagong tatag
na pamahalaan sa pamumuno ni Mutsuhito na nagsimulang manungkulan sa edad na 15. pamumuno ay tinawag
niyang Meiji era – ang ibig enlightened rule. Napagtanto ni Emperador Mutsuhito na paraan sa pakikitungo sa mga
Kanluranin ay ang modernisasyon. Ang makabagong mga kagamitan, paraan ng pamumuhay na natutunan ng mga
Hapones dayuhan ay nakatulong upang siya ay umunlad sa
3. paggalang sa mga itinakdang halaga ng buwis ng mga Kanluraning bansa sa paggamit ng mga kalsada, tren at
daungan sa kani-kanilang spheres of influence.
Dahil sa mga patakarang sphere of influence at open door, napanatili ng China ang kaniyang kalayaan, subalit
nanatiling kontrol ng mga mananakop ang kaniyang ekonomiya. Nawala sa kamay ng mga Tsino ang kapangyarihan
na magtakda ng kanilang mga patakaran para sa mga dayuhan. Gayundin, gumuho ang dating matatag na
pamamahala ng mga emperador dahil sa panghihimasok ng mga dayuhang dinastiya. Higit sa lahat, pumasok sa
China ang iba’t ibang impluwensiya ng mga Kanluranin na nakapekto sa kanilang iniingatan at ipinagmamalaking
kultura.
Japan
Napaunlad ng Japan ang kaniyang ekonomiya, napatingkad ang kaniyang kultura at pagpapahalaga at napatatag
ang kaniyang pamamahala dahil sa pagsasara ng kaniyang mga daungan mula sa dayuhan. Bagamat may ugnayan
sa mga bansang Netherlands, China at Korea, hindi nito pinahihintulutan na makapasok sa bansa ang mga
dayuhan.
Sa pagdating ng mga Kanluranin sa Asya, isa ang bansang Japan sa mga ninais nilang masakop. Nagpadala ng
kanilang mga kinatawan ang bansang England, France, Russia at United States subalit lahat sila ay tinanggihan ng
Japan.
4.
5. imperyalismong Kanluranin sa Asya? Ano-ano ang lupain na nasakop sa pagkakataong ito at bakit sila sinakop? Paano
nanakop ang mga Kanluranin?
Sa bahaging ito ng modyul ay mauunawaan mo ang mga sagot sa mga nabanggit na katanungan.
Silangang Asya
China
Sa loob ng mahabang panahon ay ipinatupad ng China ang paghihiwalay ng kaniyang bansa mula sa daigdig (isolationism)
dahil sa mataas na pagtingin niya sa kaniyang kultura at naniniwala siya na makasisira ito kung maiimpluwensiyahan ng mga
dayuhan. Bagamat pinahihintulutan ang mga Kanluranin, pinapayagan lamang sila sa daungan ng Guanghzou at dapat na
isagawa ng mga dayuhang mangangalakal ang ritwal na kowtow bilang paggalang sa emperador ng China. Bunga ng
isolation, umunlad at napatatag ng China