1. Q3 LAS2 - Epekto ng kolonyalismo at imperyalismo ng mga Kanluranin sa Timog at Kanlurang Asya sa unang yugto (ika-16
at ika-17 siglo)
PANGALAN _________________________ GRADE&SECTION: ________________ DATE: ________________
TOPIC 2: Epekto ng kolonyalismo at imperyalismo ng mga Kanluranin sa Timog at Kanlurang Asya sa unang yugto (ika-16
at ika-17 siglo)
Panuto: Basahing mabuti ang pangungusap. Suriin kung ito ay TAMA o MALI.
_____1. Nagdulot ng maraming pagbabago sa pamumuhay ng mga Asyano ang pananakop ng mga Kanluranin sa Timog
at Kanlurang Asya.
_____2. Pinanatili ng mga Kanluranin ang pamamahala ng mga katutubo sa kanilang nasasakupan.
_____3. Lahat ng mga transpormasyong naganap sa Timog at Kanlurang Asya sa panahon ng pananakop ng mga
Kanluranin ay nakapagpabuti sa kanilang pamumuhay.
_____4. Isa sa pinakamagandang epekto ng kolonyalismo at imperyalismong Kanluranin ay ang pagkakatatag ng mga
kilusang nasyonalismo.
_____5. Sa panahong ito, maraming katutubo ang yumakap sa Kristiyanism
Panuto: Balikan natin ang ilan sa mga dahilan na nagbunsod sa mga Kanluranin upang magtungo sa Asya. Tukuyin ang
dahilang ipinahihiwatig ng bawat larawan na makikita sa loob ng kahon. Isulat ang letra ng wastong sagot.
BASA-SURI- UNAWA
Mga epekto ng Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya (Ika-16 Hanggang Ika-17 Siglo)
Maraming pagbabago sa pamumuhay ng mga Asyano ang naidulot ng pananakop ng mga Kanluranin sa Timog at
Kanlurang Asya. Ang mga pangyayaring ito ay naging dahilan ng pagbabago sa pamumuhay ng mga katutubong Asyano sa
iba’t-ibang aspekto mula nang sila ay tuluyang pamahalaan ng mga Kanluranin. Ang Indian at mga Arabe ay lubhang
naapektuhan. Pinakinabangan nang husto ang mga likas na yaman at mga hilaw na sangkap bunga nang nagaganap na
Rebolusyong Industriyal na nagdulot ng pagdagsa ng mga kapitalista sa mga kolonya. Ang mahabang panahon ng
pananakop ng mga imperyong Europeo sa Asya ay naging daan sa pagkakaroon ng mga pamilihang paglalagyan ng mga
produktong galing sa mga bansang mananakop at pagkukunan ng mga hilaw na materyal na kailangan ng mga bansang
mananakop sa pagbuo ng kanilang mga produkto. Nasanay ang mga Asyano sa paggamit ng mga produktong dayuhan
kaya minabuti ng mga bansang mananakop na maglagay na rin ng mga pabrikang bubuo ng mga hilaw na materyal na
galing sa mga kolonya. Ang natural na kapaligiran ng mga bansang Asyano ay unti-unting naubos at pinagkakitaan ng mga
dayuhan. Malaking kita at pakinabang ang naibigay ng mga pamilihan sa antas ng ekonomiya ng mga Europeong bansa
ngunit nanatiling nakatali ang ekonomiya ng mga kolonya rito. Nagpatayo ng mga tulay, riles ng tren, at kalsada ang mga
mananakop upang mabilis ang pagpapadala at pagluluwas ng mga produkto.
Dahil dito ay isinilang ang mga Asyanong naging mangangalakal o middlemen ng mga produkto. Sila ay umunlad
sa pamumuhay at nanatiling mga tagapagtaguyod ng mga batas na nagpatibay sa kolonisasyon Nabigyan din sila ng mga
pwesto sa pamahalaan at ekonomiya kaya naging mahirap ang mga ginawang pag-aalsa ng ilang mga patriotikong Asyano
sa dahilang sila’y hindi sumusuporta sa mga nasabing kilusan. Nais nilang manatili ang sistemang pinatatakbo ng mga
dayuhan, direkta man o hindi sa pamamagitan nila. Sila ngayon ang nagsamantala hanggang sa maging mayaman at
makapangyarihan sa bansa. Inayos nila ang kalusugan ng mamamayan kaya nagtayo ng mga ospital para magamot ang
mga maysakit at mabigyang lunas ang mga sakit na laganap bago dumating ang mga mananankop. Sa pagdating ng mga
Kanluranin ang kalagayan ng mga katutubo ay hiwahiwalay na estado na iba-iba ang namumuno. Nagtatag ang mga
mananakop ng isang sentralisadong pamahalaan, ngunit ang matataas na posisyon ay para lamang sa mga Kanluranin at
ang mbababang posisyon ay sa katutubo. Naalis sa kolonya na pamahalaanan ang sariling bansa. Ipinakilala ng mga
Kanluranin ang kaisipan na nagbigay ng hindi pagkakasundo ng mga Asyano sa pamamahala. Nagkaroon ng paghahati-
hati ng rehiyon sa mga Kanluraning bansa at nagkaroon ng fixed border o takdang hangganan ang teritoryo ng bawat
bansa.
Maging ang mga paniniwala, pilosopiya at pananampalataya ng mga Asyano ay pinalitan ng mga dayuhan kaya
naging mabuti itong behikulo sa kanilang matagal na pananakop. Nagkaroon ng paghahalo ng lahi ng mga katutubo at
mga Kanluranin para makuha ang katapatan ng kolonya. Pinanghimasukan ang tradisyon ng mga katutubo. Ang mga
kaugalian ay nahaluan tulad sa mga pagkain at istilo ng pamumuhay ay ginaya.
Ang edukasyon ay naging instrumento rin para payapain ang mga Asyanong naghahangad ng pagbabago sa
dahilang ang mga nakapag-aral ay nagdala ng bagong mga ideolohiya tungo sa pagbabago sa kanilang mga bansa. Ito ang
2. ginamit nila para makalaya sa kamay ng mga mananakop. Nang matuto nilang ipaglaban ang kanilang mga karapatan at
nagising ang damdamin para sa pagmamahal sa bayan, reporma ang kanilang sigaw, ang iba naman na mas nakararami
ay nagresulta sa pagtatatag ng nasyon-estado sa pamamagitan ng pagbubuo ng mga Saligang-Batas o paglago ng dating
bayan na pinanatili ang dating kalingan bago pa dumating ang mga dayuhang mananakop. Ang liberal na mga kaisipan ay
nakatulong sa pagpukaw ng damdaming makabayan o nasyonalismo sa mga bansang Asyano. Ito ang naging simula ng
pagbubuo pa ng mga kilusang nasyonalismo na naglalayong magpalaya ng mga bansang Asyano sa kamay ng mga
dayuhan.
TANDAAN: Malawak ang epekto ng imperyalismo at kolonyalimso sa Timog at Kanlurang Asya. Kabilang dito ang
mga sumusunod: • Ang Asya naging kuhanan ng mga hilaw na materyales at pamilihan ng produktong Kanluranin. •
Umusbong ang mga kolonyal na lungsod. • Nagkaroon ng lahing mestizo dahil sa pag-aasawa ng mga Kanluranin at
katutubo. • Umunlad ang sistema ng transportasyon at komunikasyon upang mapabilis ang pagluwas ng mga produkto
sa pandaigdigang pamilihan. • Nawalan ng karapatan ang mga Asyano na pamahalaan ang sarili. • Maraming katutubo
ang yumakap sa Kristiyanismo. • Nahati-hati ang relihiyon sa mga Kanluraning bansa at nagkaroon ng fixed border o
takdang hangganan ang teritoryo ng bawat bansa.
Epekto ng Kolonyalismo at Imperyalismo sa Asya Ang mahabang panahon ng pananakop ng mga Kanluranin sa
Asya ay nagdulot ng malawakang epekto. Kabilang dito ang sumusunod: Nagkaroon ng pag-unlad sa sistema ng
argrikultura subalit nakaranas ng pang-aabuso at pang-aalipin ang ating mga ninuno. Umunlad ang sistema ng
transportasyon at komunikasyon upang mapadali ang pagluwas ng mga produkto sa pandaigdigang pamilihan.
Naimpluwesiyahan ng mga Europeo ang kultura, paniniwala at tradisyon ng mga Asyano. Kawalan ng karapatan na
pamunuan ng ating mga ninuno ang kanilang sariling buhay. Pagkakaroon ng hidwaan sa pagitan ng ating mga ninuno.
Pagkasira ng mga likas na yaman ng Asya. Nagsilbing kuhanan ng mga hilaw na materyales at imbakan ng mga gawang
produkto ng mga Europeo.
Gawain A: Alin Ka Mo? Panuto: Suriin ang mga epekto ng kolonyalismo at imperyalismong Kanluranin. Isulat ang E - kung
Ekonomiya, P - kung Pulitika, at S/K - kung SosyoKultural na epekto ang mga pahayag sa ibaba.
____ 1. Ang India ang naging tagapagtustos ng mga hilaw na materyales at pamilihan ng produktong Kanluranin.
____ 2. Maraming katutubo ang yumakap sa Kristiyanismo.
_____3. Nagkaroon ng fixed border o takdang hangganan ang teritoryo ng bawat bansa.
_____4. Sumulpot ang mga kolonyal na lungsod.
_____5. Nagkaroon ng paghahalo ng lahi ng mga Kanluranin at katutubo upang mapanatili ang katapatan ng kolonya.
_____6. Pag-unlad ng sistema ng transportasyon at komunikasyon.
_____7. Nawalan ng karapatan ang mga Asyano na pamahalaan ang sariling bansa gamit ang sariling sistema.
_____8. Nailipat sa Europa ang mga kayamanan ng Asya na dapat pinakinabangan ng mga Asyano.
_____ 9. Nagtayo ng mga irigasyon, ospital, paaralan, at simbahan.
_____10. Nagkaroon ng makabagong kaisipan at ideya na magamit sa pagpapatakbo ng pamahalaan, ekonomiya at iba
pang aspeto ng buhay.
Punan ang graphic organizer ng mga angkop nakasagutan.