2. Ang pananakop sa Makabagong Panahon
Nagsimula ang pananakop sa ibang lupain nang pumalaot
ang mga barkong Europeo.
Nananakop ng lupain at nagtayo ng kolonya sa Asia at
America:
Portugal
Spain
Netherlands
France
Britain
Bumagsak ang imperyo bago nag simula ang ika-19 siglo at
nawalan ng kolonya sa North America ang Netherlands at
France.
3. Nakapag-alsa laban sa pamahalaan ang 13 kolonya ng
Britain sa America, ang Timog Canada, at ang
pinakamagandang kolonya ng Spain at Portugal.
Nabuo ang mga makabagong imperyo noong ika-19 na
siglo at sa unang bahagi ng ika-20 na siglo, habang
nagaganap ang ikalawang Rebolusyong Industriyal.
Noong 1871 hanggang sa nagsimula ang Unang Digmaang
Pandaigdig noong 1914 ay panahon ng mabilis na
paglawak ng pagkakanluranin o westernization ng ibang
lupain
4. Dahilan, Uri at Lawak ng Pananakop
Manifest destiny - may karapatang ibinigay ang Diyos sa United States na
magpalawak at angkinin ang buong continente ng Hilagang America.
White man’s burden – tungkulin ng mga Europoe at ng kanilang mga
inapo na panaigin ang kanilang maunlad na kabihasnan sa mga katutubo ng mga
kolonyang kanilang sinakop
Protectorate- ay pagbibigay sa kolonya ng proteksiyon laban sa paglusob ng
ibang bansa.
Concession- ay ang pagbibigay ng espesyal na karapatang pangnegosyo.
Sphere of influence- ay isang lugar o maliit na bahagi ng bansa kung
saan kontrolado ang pamahalaan politika ng makapangyarihang bansa.
5. Bunsod ng pangangailangan sa hilaw na mga sangkap,
pagsunod sa sistemang kapitalismo at paniniwalang
karapatan at tungkulin ng mga kanluranin na magpalawak
ng teritoryo at ipalaganap ang kanilang kabihasnang
naganap ang ikalawang yugto ng pananakop.
Maraming pagbabagong politikal, kultural, at
pangkabuihayan ang naganap sa mga bansang sinakop.
May mga mabuti at hindi mabuting dulot ito sa mga
kolonya.
Ang dahilan ng iba ay upang sanayin ang sarili sa
pamamahala at marami pang pagbabalat-kayo. Iba-iba rin
ang uri ng kolonyang itinatag batay sa katayuan ng
mamamayan. May nag tatayo ng kolonya,protectorate,
concession, o sphere of influence. Sa mga mananakop,
pinakamalawak amg imperyo ng Britain.
6. Ang paggalugad sa Gitnang Africa
Hindi gaanong kilala ng mga Europeo ang Africa sapagkat
mahirap marating ang kaloob-looban nito. Hindi
maaasahan ang mga ilog dahil marami sa mga ito ang
malalakas ang agos at lubhang mapanganib. Madilim ang
gubat dito at maraming hayop na naglipana. Nagkaroon
lamang ng kaalaman dito nang marating ito ng isang
misyoneryong Ingles na si David Livingstone.
Noong 1854, ginalugad ni Livinstone ang ilog Zambesi. Siya ang
unang dayuhan na nakamasid sa magandang talon ng Victoria na
ipinangalan sa reyna ng England. Nakita rin niya ang lawa ng
Nyasa at Tanganyika. Dito siya namatay dahil sa sakit.
7. Ang Pag-aagawan sa Africa ng mga bansa
sa Europe
Sa loob ng 30 taon, ang Africa na dating hindi kilalang mga pook
ay naagkin lahat ng mga kanluraning bansa. Ang paglaganap ng
relihiyon, ang pambansang ambisyon, at mga pangangailangan ang
nagbunsod upang pag-agawan ang gitnang Africa.
Nakuha ng Belgium noong 1885 ang pinakamalaking bahagi ng
Congo basin sa pamumuno, ni haring Leopoldo I, pinakatusong
mangangalakal ng Europe. Pinaghatian ng France, Britain, Germany,
Portugal, at Italy ang ibang bahagi.
Nahahati sa tatlong rehiyon ang kontinente ng Africa:
1st hilagang bahagi – nakaharap sa Dagat Mediterranean
2nd pinakagitnang bahagi ng tropiko – mainit na bahagi
3rd bahaging timog – ang malamig na bahagi
8. Nahiwalay ang Africa sa pananakop matapos bumagsak ang
Imperyalismong Rome, naging ang pamahalaan at ang relihiyon .
Islam ang lumaganap sa hilaga ng Africa at naging mahigpit na
kalaban ng Kristiyanismo pati na sa Europe.
Sa simula interesado lamang ang mga Europeo sa kalakalan ng
alipin. Ngunit naging interesado na rin sila sa likas na yaman ng
mga pook na ito tulad ng mga taniman ng ubas, citrus, butyl,
pastulan ng hayop at mga pook na magandang panirahan.
Paniniwalaang may mina ng bakal ang bundok ng Atlas sa
Morocco.
9. Imperyalismong Ingles sa Timog
Asia
Sa mga mananakop, hindi natinag ang Imperyong Great
Britain. Sa halip, lalo pang lumawak ito. Bagaman lumaya
ang 13 kolonya sa Amerika sa Rebolusyong Amerkano,
nadagdagan naman ito sa ibang dako. Ang British East India
Company sa India naging lubhang makapangyarihan sa
pamahalaan at dinala ang mga kaisipan, kaugalian,
edukasyon, at teknolohoya sa bansa. Hindi naglaon, inilipat
ang kontrol ng kompanya sa pamahalaan ng Imperyo ng
Great Britain noong huling bahagi ng 1800. Tinawag na
“pinakamaningning na hiyas” ng imperyo ang India. Sa
Treaty of Paris noong 1763 na nagwakas sa pitong taong
digmaan ng France at Britain, nawalan ng teritoryo sa India
ang France.
10. Ang United States sa Paligsahan ng mga
Bansang Mananakop
- Marami sa Africa ang hindi sang-ayon sa
pananakop ng mga teritoryo, ng
nakipagdigmaan ang United States laban sa
Spain noong 1898 sila ay napasali.
Ang tagumpay ng America sa Spain ay nnagdulot
ng pagsakop sa Guam, Puerto Rico at Pilipinas.
11. Ang protectorate at Iba pang Uri ng
Kolonya
Mahihina ang West Indies, Australia, New Zealand, at
mga bansa sa Central America at walang pagkakaisa
ang mga ito upang maipagtanggol ang kanilang bansa.
Ang hukbo ng America ay nagsilbing tagapangalaga sa
mga pook na ito upang mapanatiling bukas ang
pamilihan sa mga bayan na ito, makakuha ng hilaw na
sangkap at mapangalagaan ang ekonomikong interest
ng America. Ang malalaking samahan sa negosyo ng
America ay nakakuha ng malalaking bahagi ng lakas-
pangkabuhayan tulad ng pag-aari ng mga minahan ,
mga balon ng langis, mga taniman, mga daang-bakal, at
samahan ng mga sasakyang dagat.
12. Ang iba pang pook na nakaligtas sa pagkakaroon ng
hidwaan ng mga bansang mananakop ay ang Australia
at ang kalapit na New Zealand dahil matibay itong
nahawakan ng Great Britain. Dito ipinadala ng Britain
ang mga bilanggomatapos ang himagsikan sa America.
Nang makatuklas ng ginto sa Australia, maraming
Ingles ang lumipat dito at ito na ang naging simula ng
pagtatatag ng mga kolonya sa Australia at New
Zealand. Ito ang isang halimbawa kung paanong ang
sakop na lupain ay magagamit na tirahan ng
dumaraming tao.
14. Epekto ng Kolonisasyon sa mga Bansang
Nanakop
Maraming aspekto ng buhay ang naapektuhan
ng pananakop. Ang mga gawaing pampolitika,
pang-ekonomiya, panlipunan, espirituwal, at
pangkultura ay ginamit ng mga mananakop
upang ganyakin ang mga bansang nasakop na
sumunod sa kanilang ipinagagawa tulad ng
pagtatrabaho at pagsisilbi sa pataniman, sa
pagawaan ng barko sa hukbong sandatahan.
15. Epekto ng Kolonisasyon sa mga Lupang
Nasakop
Maraming pagbabago ang ibinunga ng
kolonisasyon sa lupaing sakop. May
pagbabagong pampolitika, pang-ekonomiya,
panlipunan, at pangkultura.
16. Epektong Imperyalismo
Ang imperyalismo sa Africa at asya ay naging daan upang
makaranas ng pagsasamantala ang katutubong
populasyon mula sa mga mapaniil na patakaran ng mga
dayuhan. Pinagsamantalahan ng mga Kanluranin ang
kanilang likas na yaman at likas paggawa. Naging sanhi rin
ito ng pagkasira ng kulturang katutubo sa ilang bahagi ng
kolonya dahil sa pananaig ng impluwensiyang Kanluranin.
Sa usapin ng hangganang pambansa, ang pamana ng mga
Kanluranin ay ang hidwaan sa teritoryo na namamayani
pa rin hanggang ngayon sa ilang bahagi ng Africa at Asya
bunga nang hindi makatuwirang pagtatakda ng mga
hangganan.