Actividades setembro xeografía e historia 3º eso 2015-2016

1. 1
XEOGRAFÍA E HISTORIA 3º ESO
ACTIVIDADES PARA PREPARAR A PROBA EXTRAORDINARIA DE SETEMBRO
Contidos:
Xeografía económica e humana (BLOQUE II)
Preguntas prácticas:
 Vocabulario
 Interpretación de textos
 Interpretación de mapas temáticos/gráficas/outros documentos xeográficos

2. 2
1. “O SECTOR PRIMARIO”
Xeografía e Historia 3º ESO - BLOQUE 2 (Unidades 5, 6 e 9)
1- A EXPLOTACIÓN DOS RECURSOS ALIMENTARIOS E NATURAIS (UD 6- páx.128-149)
1.1 Coñecementos previos e vocabulario.
Actividades económicas englobadas no sector primario:
Porcentaxe de poboación mundial que traballa no sector primario:
Continentes nos que traballa máis poboación (porcentaxe) no sector primario:
Continentes nos que traballa menos poboación (porcentaxe) no sector primario:
Principais países produtores:
 As actividades destinadas á obtención de alimentos, como a agricultura, a gandaría e a pesca, e as que
proporcionan recursos naturais, como a silvicultura (ou explotación do bosque) e a minaría.
 Agricultura que prescinde de utilizar produtos químicos (fertilizante insecticidas, sementes modificadas, etc.)
para aumentar a fertilidade do solo e das plantas, ou limita o uso de fármacos nas explotacións gandeiras. Iso
supón apostar por unha menor produtividade, a cambio de produtos máis saudables e un maior respecto as
condicións ambientais de cada área.
 Produtos que se obteñen a partir da manipulación xenética das sementes. Esta manipulación permite obter
plantas coas características desexadas (por exemplo, de cor ou tamaño) e que sexan máis resistentes a certas
pragas ou enfermidades ou ben a determinadas condicións adversas como as secas.
 Trata de sacar a maior produtividade no mínimo espazo posible. Este tipo de explotacións practicase en lugares
moi poboados onde o terreo é escaso. Precisa de cuantiosos investimentos e tecnoloxía avanzada. Utilízanse
fertilizantes e sementes seleccionadas.
 A produción é elevada en conxunto pero é escasa en relación ás grandes dimensións da superficie utilizada.
Utiliza maquinaria e pouca man de obra. Practícase en lugares pouco poboados, especialmente con cultivos de
secaño.
 Coidado e explotación dos bosques. Os principais produtos que se obteñen da explotación forestal son a
madeira, a cortiza, a resina, os piñóns, as bagas, os froitos silvestres e os cogomelos. Destaca ademais o uso
cinexético das zonas forestais.
 Técnica de cultivo de especies acuáticas, vexetais e animais, en ambientes físicos controlados, co obxectivo de
manter as condicións que estas especies atopan no seu medio natural. Cultivo de peixes, moluscos e crustáceos
en piscifactorias ou bateas flotantes.
 Proceso de redución do emprego agrario, ante o maior dinamismo doutras actividades e a mecanización das
tarefas do campo. Asociado ao proceso de industrialización e ao éxodo rural, en España comezou nos anos 60.

3. 3
1.2 Factores e elementos da paisaxe agraria Páx. 130-131
Factores que condicionan as
actividades agrarias
Tipos apropiados para o desenvolvemento das actividades agrarias
Naturais
Factores que condicionan as
actividades agrarias
Exemplos
Humanos
Completa as afirmacións e identifica os elementos da paisaxe da fotografía:
— As terras cultivadas pódense clasificar segundo: os tipos de cultivo (herbáceos, ……………….……………… ou
…………….…………………), as variedades dos cultivos (policultivo ou ……………………...……….), o rendemento das terras
(agricultura ………….……….………… ou agricultura extensiva) e os sistemas de cultivo (secaño ou ………………….………….).
— O espazo agrario divídese en parcelas, que son diferentes segundo o seu tamaño (……………………………..
ou ……………………………), forma (regulares ou ………….………………….) e límites (campos …………….……………. ou campos
…………………………………..).
— Polo xeito en como en se dispoñen as vivendas, un poboamento pode ser ……………………………….. ou
…………………………………..
EXTENSIVA / MONOCULTIVO / REGADÍO / SECAÑO / POLICULTIVO / INTENSIVA
Cultívanse especies distintas 
Baixos rendementos en relación o gran tamaño das parcelas 
Precisa de auga que obtén do subsolo ou de encoros 
Especializase nun só produto 
En principio só se abastecen da auga da chuvia 
Gran produtividade no mínimo espazo posible 
Cultivo:
― tipo:
― variedade do cultivo:
― rendemento da terra:
― sistema:
Parcelas:
― tamaño:
― forma:
― límites:
Poboamento:Paisaxe agrario similar ao da páx. 128 e 129

4. 4
1.3 Diferenzas entre sistemas agrarios tradicionais e tecnificados Páx. 132-137
SISTEMAS TRADICIONAIS SISTEMAS TECNIFICADOS
LOCALIZACIÓN
XEOGRÁFICA
América do Norte, Europa, Australia, parte de
América do Sur e algunhas zonas de África
tropical.
CARACTERÍSTICAS
GANDARÍA
Gandaría extensiva (non estabulada).
Zonas de climas extremos: África subsahariana,
límite norte de Europa (cabras, ovellas,renos).
Grandes chairas de EEUU e Arxentina (gando
vacún e ovino).
Itinerancia/transhumancia (Península Ibérica,
montañas europeas).
CARACTERÍSTICAS
AGRICULTURA
Agricultura de subsistencia.
As explotacións adoitan ser familiares e de
tamaño reducido. Baixo rendemento.
Poucas ferramentas rudimentarias (aixada ou
arado con animais). Policultivos expostos a
climatoloxía (secas) e as pragas.
PROBLEMAS
EXEMPLOS
SISTEMAS
AGRARIOS
(Localización, zona
xeográfica ou
países,
características e
tipo de cultivos)
DEFINICIÓN
Agricultura itinerante ou de rozas. Zonas
tropicais de África e América so Sur.
Practícase a cremación (queima da vexetación
para poder cultivar) e as labores son
comunitarias.
Cultívanse tubérculos, millo ou mandioca.
Agricultura de plantación.
Zonas tropicais de África, América e Asia.
Practícase o monocultivo en enormes extensións
de terreo, propiedade de grandes empresas
multinacionais de países desenvolvidos, que
exportan os produtos : café, té, cacao, algodón,
tabaco,…
Observa as fotografías de paisaxes agrarias e completa a táboa cos datos dos recadros:

5. 5
1.4 A silvicultura: coidado e explotación dos bosques. Páx. 138-139
Elabora un mapa mental sobre os recursos que se poden obter dos bosques e os usos que se fan destes recursos.
Sobre o mapa (páxina 139):
― Que áreas xeográficas dispoñen dunha maior superficie forestal?
― Que zonas sufriron un maior retroceso da masa forestal? Por que?
― Por que é importante a conservación dos bosques?
1.5 A pesca: tipos e problemática. Páx. 140-141
Sinala a que tipo de pesca se refiren as seguintes afirmacións: PESCA ARTESANAL/ PESCA INDUSTRIAL
 Gran volume de capturas para abastecer aos mercados.
 Produción escasa destinada ao autoconsumo (só unha pequena parte se destina ao mercado).
 Aparellos de pesca sinxelos: arcos, frechas, arpóns, nasas, anzois e redes.
 Necesita: recursos económicos, unha tecnoloxía avanzada e unhas infraestruturas portuarias.
 Practícase preto da costa.
 Segundo o lugar: pesca de baixura (preto da costa) ou de altura (en alta mar).
 Rexións pouco desenvoltas (África, Asia e Sudamérica).
 Países desenvolvidos.
Sinala tres problemas da pesca e tres posibles solucións:

6. 6
ACTIVIDADES DO SECTOR PRIMARIO EN EUROPA E ESPAÑA (UD 9- páx.196-199)
O sector agrario europeo. Páx. 196-197
Completa:
Porcentaxe de poboación activa europea que se dedica ao sector agrario:
Principais produtos:
Países máis tecnificados e produtivos:
Obxectivo da PAC:
Retos do sector:
Principais cultivos agrícolas e localización:




As actividades primarias en España. Páx. 198-199
Observa o mapa da agricultura española (pax. 198) e resume nun esquema os tres tipos de agricultura que se dan
en España. No esquema deben aparecer onde se atopan situados e cales son os produtos principais.
Cultivos
Exemplos
Localización
-Como lle afecta á agricultura española a pertenza de España á Unión Europea?
Le con atención as seguintes informacións referidas ao sector primario español e corrixe aquelas que sexan
incorrectas.
• A agricultura foi gañando importancia na economía española desde mediados do século XX. Con todo, a
produtividade das terras de cultivo descendeu.
• España é unha das grandes potencias pesqueiras mundiais a causa da gran porcentaxe de man de obra que ocupa
esta actividade e do seu elevado peso no PIB.
• A política agraria española debe seguir as directrices marcadas pola Unión Europea. Iso levou a incrementar a
produción de produtos tradicionais como o leite e o aceite e a incentivar os produtos de calidade e os produtos
ecolóxicos.

7. 7
2. “O SECTOR SECUNDARIO”
Xeografía e Historia 3º ESO - BLOQUE 2 (Unidades 7 e 9)
2.0 Avaliación inicial. Sinala a resposta correcta.
2.1 Elabora un mapa conceptual sobre as materias primas que inclúa definición, tipos e exemplos e
principais países produtores (mapa páx. 153).
2.2 Completa as táboas sobre as fontes de enerxía.
FONTE
DEENERXÍA
ORIXE USOS NA ACTUALIDADE LOCALIZACIÓN
CARBÓN Fósil ……………… Combustible na …………………..……….….
Centrais térmicas para
…………………………………………..
………...………….……, EEUU e a UE
Fósil plancton
Electricidade a través das
………………..………………..………………….
Industria ………………………………..…….
Combustible nos
…………………………………………………
Oriente medio, ………………..…,
………………………. ou México
GAS NATURAL Fósil …………… Uso doméstico: ………………………………………………
Combustible para
………………………….………………….
Golfo Pérsico, EEUU,
……………………….…… e Canadá
ENERXÍA
NUCLEAR
EEUU, …………….……………… e
…………………………….………

8. 8
2.3 Observa os datos do mapa de consumo de enerxía (2014) da páxina 155 e responde:
a) En que áreas do mundo se consome máis enerxía?
b) En que áreas do mundo se consome menos?
c) Por que? Ten algunha relación co porcentaxe de poboación dedicada ao sector secundario?
2.4 Lee o texto e contesta as preguntas:
— Indica que fontes de enerxía se utilizan para:
a) O funcionamento dos semáforos e dos ordenadores da escola.
b) O funcionamento da maquinaria das fábricas.
c) A circulación de autobuses urbanos e coches.
d) A obtención de auga quente na casa de Ana.
e) O funcionamento da neveira e da lavadora de Ana.
— Divide estas fontes de enerxía segundo sexan renovables ou non-renovables e xustifícao.
— Cales destas fontes son as máis utilizadas na actualidade?
— Relaciona cada fotografía coas fontes de enerxía anteriores e explica como se obtén a enerxía.

9. 9
2.5 A Industria (páx. 156-163).
Que factores poden incidir na localización dunha industria? Que factores de localización eran
importantes nos inicios da Revolución industrial? E na actualidade? http://www.youtube.com/watch?v=oMKrsFI9O6c
2.6 Completa a táboa sobre os tipos de Industria:
Industria de base e de bens de equipo
(industria de bens de produción)
Industria de bens de uso e consumo
Elaboran produtos ……………………………… que serven de
materia prima para outras industrias
Produtos ……………………..…………….. que van destinados directamente
ao mercado e aos ……………………………………………
Industria ………………………………: manexa enormes cantidades
de produto
Industria ………………………………...: os bens de produción, normalmente
son de pouco ………………..……………..
Precisa instalacións ….…. ……………..………
……………………….………, moita ……………. ……… obra e
investimento de …………………..…… ………..…………
Instalacións de menor …………….……………., menos man de obra e
……………….…………….. que as industrias pesadas
Exemplos: Exemplos:
2.7 De que tipo son as seguintes industrias e que factores de localización tiveron en conta a hora

10. 10
2.8 Elabora un esquema sobre o proceso industrial a partir dos seguintes conceptos:
A continuación relaciona os seguintes conceptos da industria téxtil cos do esquema que acabas de
elaborar:
2.9 Repasa o apartado 6 do tema 7 e indica a que área do mundo corresponden as seguintes
características:
— A maior parte dos países están subdesenvolvidos e a súa industria pertence a empresas estranxeiras.
— Primeira potencia industrial do mundo ata principios do século XXI grazas á abundancia de materias primas e de
fontes de enerxía, a un potente mercado interior e á aplicación de tecnoloxía punta.
— Zona de gran tradición industrial con capital para investir, man de obra cualificada e tecnoloxía avanzada, aínda
que depende do exterior para conseguir materias primas.
— Potencia industrial cunha desenvolvida tecnoloxía e unha grande agresividade comercial, aínda que teña que
importar a totalidade das materias primas e fontes de enerxía.
— Áreas onde se instalan as fábricas das grandes marcas grazas á existencia de man de obra barata e abundante, e
na súa maioría especializada.
— Área onde existen países industrializados pero en vías de desenvolvemento, con recursos naturais e humanos
abundantes; onde sobresaen as industrias siderúrxica, metalúrxica e química; e países menos industrializados, con
industrias alimentarias e téxtiles.
2.10 Sinala onde se sitúan:
As zonas industriais históricas:
As zonas industriais emerxentes:
As zonas industrias emerxentes secundarias:
BRICS:
2.11 Impactos ambientais que provocan algunhas industrias:

11. 11
3. “O SECTOR TERCIARIO”
Xeografía e Historia 3º ESO - BLOQUE 2 (Unidades 8 e 9)
3.0 Completa a táboa empregando o termo apropiado para cada definición e aporta un exemplo:
3.1 Completa o esquema sobre as actividades do sector terciario e nomea 3 das súas características:
3.2 Consulta a páxina 181 do teu libro e sinala as afirmacións incorrectas sobre as tendencias actuais
do comercio interior e corríxeas.
❏ O comercio electrónico creceu moito nos últimos anos.
❏ Cada día diminúe o número de establecementos comerciais de gran tamaño como os hipermercados ou as
grandes superficies.
❏As chamadas marcas brancas adoitan ser menos económicas ca as tradicionais.
❏ As franquías e as cooperativas son novos tipos de empresas comerciais.
❏ As promocións comerciais como as rebaixas e os descontos non serven para aumentar o volume de vendas dos
comercios.
3.3 Define os indicadores que miden os intercambios económicos dun país. A continuación calcula a
balanza comercial dos países da táboa da páxina 183 e indica se é positiva ou negativa.
Actividades
Terciarias
Servizos
...........................
Educación
........................
...........................
Servizos ao
.......................
..........................
Turismo
.........................
Servizos ás
........................
..........................
...........................
Publicidade
Servizos de
distribución
Comercio
..........................
...........................
TERMO EXEMPLO
Sector económico que inclúe as actividades que non producen bens materiais,
senón que lle prestan servizos á poboación.
Predominio e crecemento do sector terciario na economía dun país. Países desenvolvidos
Conxunto de actividades de transacción (compra, venda e aluguer) de
mercadorías e servizos a cambio de outros servizos ou de diñeiro, que se
efectúa entre un comprador e un vendedor.
Balanza que rexistra as importacións e exportacións dun país durante un
período concreto, xeralmente un ano.
Realización por parte de empresas externas de determinadas tarefas de xestión
empresariais que anteriormente se realizaban dentro das mesmas empresas.

12. 12
3.4 Completa as afirmacións sobre o papel do estado na política económica:
Os Estados poden aplicar diferentes medidas proteccionistas para limitar as …………………………….……… e favorecer as
exportacións de produtos propios: os ……………….…….………….., que son Impostos que deben pagar os
……….……….……………. cando os seus produtos atravesan as fronteiras; as ……….……....… ………….………….….., que son
………..……………………….. á importación de determinados produtos estranxeiros; e as …………………….…………….., que
son axudas económicas ás empresas que ………………………………. produtos nacionais.
3.5 Nomea os 7 principais bloques comerciais e identifica a lo menos 2 países de cada bloque:
3.6
Desenvolve o tema (redacción aparte): O TURISMO. Definición, orixe, factores que favorecen o
desenvolvemento do turismo, empresas de servizos que xera o turismo, efectos positivos que ten o turismo para o
país que o recibe (importancia económica), efectos negativos que ten o turismo para o país que o recibe, principais
zonas emisoras do turismo mundial e principais zonas receptoras do turismo mundial. O turismo en España e
Galicia.
O turismo é …
A continuación debuxa no mapa do mundo os principais fluxos comercias coa axuda do texto da páxina 183 e do mapa
de fluxos da páxina 188. Coa axuda do texto da actividade 22 marca/sinala os países con maior movemento comercial.
1
4
3
5
6
7
2

13. 13
4.- “UN MUNDO DESIGUAL”
Xeografía e Historia 3º ESO - BLOQUE 2 (Unidade 10)
4.1 Lectura individual e silenciosa do tema 10 (páx. 216-233). Ao tempo que realizas a lectura sinala:
Vocabulario destacado (aporta unha definición):http://www.xeografiarte.blogspot.com.es/2014/12/indicadores-economicos.html
PIB:
Organismos nos que podes consultar datos estatísticos sobre países:
PNUD (Programa de Nacións Unidas para o Desenvolvemento),
4.2 Completa a táboa comparativa (información nas páxinas 218, 220 e 222):
O desenvolvemento humano desigual
Países subdesenvolvidos Países desenvolvidos Problemáticas asociadas
Característica
principal
Situación
xeográfica e
exemplos
Demografía
Sociedade
Política
Economía

14. 14
4.3 A continuación, coa axuda dos anexos, completa a táboa comparativa de indicadores
socioeconómicos:
http://xeografiarte.blogspot.com.es/2016/02/tasas-
y-otros-indicadores.html 3 taxas/países subdesenvolvidos 2 taxas/países desenvolvidos
Taxa natalidade (%o) Chad 44 %o, Alemaña 8 %o,
Mortalidade infantil (%o)
Esperanza de vida ao nacer
(anos)
Desenvolvemento humano
(IDH)
Alfabetización de adultos
Acceso a internet
PIB por habitante
Cal é a principal causa do desenvolvemento desigual no mundo? https://www.youtube.com/watch?v=vdFJ9lNdpwk
4.4 A globalización a debate: positiva ou negativa? (Despois do debate extrae as túas propias
conclusións):
4.5 Sinala áreas de conflito bélico no mapamundi e relaciónaas con factores económicos.
http://xeografiarte.blogspot.com.es/2014/02/minerais-
extratexicos-e-conflitos.html

15. 15
5.- “ORGANIZACIÓN POLÍTICA E TERRITORIAL DE ESPAÑA”
Xeografía e Historia 3º ESO - BLOQUE 2 (Unidade 11)
5.1 Le con atención os seis primeiros artigos do Título preliminar da Constitución española de 1978 e
responde as preguntas. http://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-1978-31229
Artículo 1
1. España se constituye en un Estado social y democrático de Derecho, que propugna como valores superiores de su ordenamiento
jurídico la libertad, la justicia, la igualdad y el pluralismo político.
2. La soberanía nacional reside en el pueblo español, del que emanan los poderes del Estado.
3. La forma política del Estado español es la Monarquía parlamentaria.
Artículo 2
La Constitución se fundamenta en la indisoluble unidad de la Nación española, patria común e indivisible de todos los españoles, y
reconoce y garantiza el derecho a la autonomía de las nacionalidades y regiones que la integran y la solidaridad entre todas ellas
Artículo 3
1. El castellano es la lengua española oficial del Estado. Todos los españoles tienen el deber de conocerla y el derecho a usarla.
2. Las demás lenguas españolas serán también oficiales en las respectivas Comunidades Autónomas de acuerdo con sus Estatutos.
3. La riqueza de las distintas modalidades lingüísticas de España es un patrimonio cultural que será objeto de especial respeto y
protección.
Artículo 4
1. La bandera de España está formada por tres franjas horizontales, roja, amarilla y roja, siendo la amarilla de doble anchura que
cada una de las rojas.
2. Los Estatutos podrán reconocer banderas y enseñas propias de las Comunidades Autónomas. Estas se utilizarán junto a la
bandera de España en sus edificios públicos y en sus actos oficiales.
Artículo 5
La capital del Estado es la villa de Madrid.
Artículo 6
Los partidos políticos expresan el pluralismo político, concurren a la formación y manifestación de la voluntad popular y son
instrumento fundamental para la participación política. Su creación y el ejercicio de su actividad son libres dentro del respeto a la
Constitución y a la ley. Su estructura interna y funcionamiento deberán ser democráticos.
— En que artigos se fala da organización territorial do Estado? É España un Estado centralista? Por que?
— Cales son as principais institucións autonómicas de Galicia? En que ano foi aprobado o Estatuto de Autonomía de Galicia?
— En que artigos se establece a capital do Estado? E os seus símbolos?
— Argumenta que principios básicos dun Estado democrático están recollidos nos artigos do texto e explica en que consisten.
— Copia e completa o esquema da páxina 258 sobre a organización política e territorial de España.

16. 16
5.2 Distingue no mapa político a distribución territorial de España: comunidades autónomas, capitais,
provincias e illas.
Repasa as páxinas 250 e 251. Seguidamente, sinala as afirmacións falsas e corríxeas.
❏ A organización territorial de España estrutúrase en dous niveis: os municipios e as provincias.
❏ Os concellos son os centros de goberno e de administración municipal e están formados polos concelleiros e
polo alcalde.
❏ As provincias gobérnanse e adminístranse a través dos cabidos, formados polos ministros e o presidente.
❏ O Estatuto de Autonomía é a norma institucional básica de cada comunidade autónoma