talakayan

1. DE LA SALLE JOHN BOSCO COLLEGE
Mangagoy, Bislig City
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
ELMER A.TARIPE
Instructor
Bilang ng Modyul 1
Pamagat ng Modyul Ang Kasaysayan ng Panitikan sa Pilipinas
Bilang ng Oras APAT NA ORAS
Linggo 1
Petsa Aug. 24-28, 2020
Paksa:
1. Ang Panitikan
2. Ang Anyo ng Panitikan
3. Ang Kahalagahan ng Panitikan
Layunin:
1. Nalalaman ang katuturan ng panitikan sa iba`t ibang pananaw.
2. Nakapaghambing sa panitikan noon at ngayon.
Introduksyon
Sa pinakapayak na paglalarawan, ang panitikan o panulatan ay ang pagsulat ng tuwiran o tuluyan
at patula na nag-uugnay sa isang tao. Subalit upang maipagkaiba ito mula sa ibang mga walang saysay na
babasahin o patalastas lamang, ang mga panitikan ay ang mainam na pagsulat na may anyo, pananaw, at
diwang nakasasanhi ng matagal na pagkawili at gana. Samakatuwid, may hugis, may punto de bista at
nakapagpapahaba ng interes ng mambabasa ang isang sulating pampanitikan.[1] Nagsasalaysay ng
buhay, pamumuhay, lipunan, pamahalaan, pananampalataya at mga karanasang kaugnay ng iba't ibang
uri ng damdaming tulad ng pag-ibig, kaligayahan, kalungkutan, pag-asa, pagkapoot, paghihiganti,
pagkasuklam, sindak at pangamba.[2] Ito ang isang dahilan kung bakit pinag-aaralan ang larangan ng
literatura sa mga paaralan
TALAKAYAN
Panitikan
Ang salitang panitikan ay nanggaling sa salitang "pang-titik-an" na kung
saan ang unlaping "pang" ay ginamit at hulaping "an". At sa salitang "titik" naman
ay nangunguhulugang literatura (literature), na ang literatura ay galing sa Latin na
litterana nangunguhulugang titik.
Ang panitikan ay mga panulat na nagpapahayag ng mga karanasan,
damdamin, kaisipan, o kwento ng isang tao. Ito ay maaring batay sa katotohanan o
gawa-gawa lamang para sa isang layunin.
Ayon ka Hino,Azarias sa kanyang aklat na Pilosopia ng Literatura,ang Panitikan ay pagpapahayag
ng mga damdamin ng tao hinggil sa mga bagay-bagay sa daigdig,sa pamumuhay,sa lipunan at pamahalaan
at sa kaugnayan ng kaluluwa sa Bathalang lumikha.Ang paraan ng pagpapahayag ay inaayos sa iba`t ibang
niyang karanasan at lagay ng kalooban at kaluluwa,na nababalot ng pag-ibig o pagkapoot ,ligaya o
lungkot,pag-asa o pangamba.
Maria Ramos- kasaysayan ng kaluluwa ng mga mamamayan.Nasasalamin ang mga layunin,
damdamin, panaginip, pag-asa, hinaing at guni-guni ng mga mamamayan na nasusulat o binabanggit sa
maganda, makulay, makahulugan, matalinghaga at masining na mga pahayag.
- lumilinang ng nasyonalismo
- nag-iingat ng karanasan , tradisyon
- at kagandahan ng kultura

2. DE LA SALLE JOHN BOSCO COLLEGE
Mangagoy, Bislig City
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
ELMER A.TARIPE
Instructor
Atienza, Ramos, Zalazar at Nozal na "Panitikang Pilipino"- ang tunay na panitikan ay walang
kamatayan nagpapahayag ng damdamin ng tao blang ganti niya sa kanyang pang-araw-araw na
pagsusumikap upang mabuhay at lumigaya sa kanyang kapaligiran
Anyo ng Pantikan
Ang dalawang anyo ng panitikan ay tuluyan at patula.
Tuluyan (prosa) - maluwag na pagsasama-sama ng mga salita sa loob ng pangungusap. Ito ay
nasusulat sa karaniwang takbo ng pangungusap o pagpapahayag.
Patula - pagbubuo ng pangungusap sa pamamagitan ng salitang binibilang ng pantig sa taludtod
na pinagtugma-tugma at nagpapahayag din ng mga salitang binibilang ang mga pantig at pagtutugma-
tugma ng mga dulo ng mga taludtod sa isang saknong.
Mga akdang tuluyan
Alamat - isang uri ng panitikan na nagkukuwento tungkol sa
mga pinagmulan ng mga bagay-bagay sa daigdig. Karaniwang
nagsasalaysay ang mga ito ng mga pangyayari hinggil sa tunay na mga
tao at pook, at mayroong pinagbatayan sa kasaysayan. Kaugnay ang
alamat ng mga mito at kuwentong-bayan.
Anekdota - isang uri ng akdang tuluyan na tumatalakay sa kakaiba o kakatwang pangyayaring
naganap sa buhay ng isang kilala, sikat o tanyag na tao. Ito ay may dalawang uri: kata-kata at hango sa
totoong buhay. Ito rin ang mga ginagawa ng mga pagpapaliwanag sa mga ginagawa ng mga tao.
Halimbawa
Ang Munting Gamu-Gamo--- Ina, Anak, Ilawan
Ang Inang gamu-gamo
Ang mapagmahal na Inang gamu-gamo Ang lumang ilawan
Hahabiin ang tama Ang matanglang na lumang ilawan
Pagmamahal sa kanyang anak Kariktang nagliliwanag
Ang anak na gamu-gamo Kariktang napakaini
Ang masayahing gamu-gamo
Hahanapin ang kalayaan
Gigisingin ang kamalayan
Nobela - o kathambuhay ay isang mahabang
kuwentong piksyon na binubuo ng iba't ibang
kabanata. Mayroon itong 60,000-200,000 salita o
300-1,300 pahina. Noong ika-18 siglo, naging istilo
nito ang lumang pag ibig at naging bahagi ng mga
pangunahing literary genre. Ngayon, ito ay kadalasan
may istilong artistiko at isang tiyak na istilo o
maraming tiyak na istilo. Mahabang kathang
pampanitikan na naglalahad ng mga pangyayari na pinaghahabi sa isang mahusay na pagbabalangkas na
ang pinakapangunahing sangkap ay ang pagkakalabas ng hangarin ng bayani sa dako at ng hangarin ng

3. DE LA SALLE JOHN BOSCO COLLEGE
Mangagoy, Bislig City
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
ELMER A.TARIPE
Instructor
katunggali sa kabila -isang makasining na pagsasalaysay ng maraming pangyayaring magkasunod at
magkakaugnay. Ang mga pangyayaring ito ay may kanya-kanyang tungkuling ginagampanan sa pagbuo
ng isang matibay at kawili-wiling balangkas na siyang pinakabuod ng nobela -binubuo ng mga kabanata -
maraming tauhan at pangyayari -kinasasangkutan ng 2 o higit pang tauhan.
Pabula - (Ingles: fable, Kastila: fabula) ay isang uri ng kathang-isip na panitikan kung saan mga
hayop o kaya mga bagay na walang-buhay ang
gumaganap na mga tauhan, katulad ng leon at daga,
pagong at matsing, at lobo at kambing. May natatanging
kaisipang mahahango mula sa mga pabula, sapagkat
nagbibigay ng mga moral na aral para sa mga batang
mambabasa. Tinatawag din itong kathang kuwentong
nagbibigay-aral.
Parabula- o talinghaga ay isang maikling kuwentong
may aral na kalimitang hinahango mula sa Bibliya. Isa itong
maikling salaysay na maaaring nasa anyong patula o prosa na
malimit nangangaral o nagpapayo hinggil sa isang pangyayari,
na kadalasang isinasalarawan ang isang moral o relihiyosong
aral. Taliwas sa pabula, ang parabula ay walang inilalahok na
tauhang hayop, halaman, bagay, at puwersa sa kalikasan na
pawang kumikilos at nagsasalita gaya ng tao. Isang katangian
nito ang pagiging isang kuwentong naglalahad o nagpapakita ng kung paanong
katulad ng isang bagay ang iba pang bagay. Karamihan sa mga talinghagang nasa
Bibliya ay mga kuwentong sinabi ni Hesus, na nagtuturo ng kung ano ang katangian
ng Kaharian ng Diyos.
Maikling kwento - isang maigsing salaysay hinggil sa isang
mahalagang pangyayaring kinasasangkutan ng isa o ilang tauhan at
may iisang kakintalan o impresyon lamang. Isa itong masining na
anyo ng panitikan. Tulad ng nobela at dula, isa rin itong paggagad
ng realidad, kung ginagagad ang isang momento lamang o iyong
isang madulang pangyayaring naganap sa buhay ng pangunahing
tauhan. Si Edgar Allan Poe ang tinuturing na "Ama ng Maikling
Kuwento."
Dula - isang uri ng panitikan na itinatanghal sa mga teatro. Nahahati ito sa ilang yugto na
maraming tagpo. Pinakalayunin nitong itanghal ang mga tagpo sa isang tanghalan o entablado.
Sanaysay- isang maiksing komposisyon na kailimitang naglalaman ng personal na kuru-kuro ng
may-akda.
Talambuhay- isang anyo ng panitikan na nagsasaad ng kasaysayan ng buhay ng isang tao hango
sa mga tunay na tala, pangyayari o impormasyon.
Mga akdang patula
Mga tulang pasalaysay - pinapaksa nito ang mahahalagang mga tagpo o pangyayari sa buhay, ang
kagitingan at kabayanihan ng tauhan.

4. DE LA SALLE JOHN BOSCO COLLEGE
Mangagoy, Bislig City
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
ELMER A.TARIPE
Instructor
Awit at Korido - Ang awitin ay musika na magandang pakinggan. Kadalasang itong maganda kung gusto
rin ito ng makikinig. Mayroon itong tono at sukat. Naglalaman ang isang awiting ng bahaging pang-tinig
na ginagampanan, inaawit at pangkalahatang tinatanghal ang mga salita (liriko), karaniwang sinusundan
ng mga intrumentong pang-musika (maliban sa mga awiting acapella at scat). Kadalasang nasa anyong
tula at tumutugma ang mga salita ng mga awitin, bagaman, may mga relihiyosong mga taludtod o
malayang prosa. Ang mga salita ay ang liriko.
Ang korido ay isang uri ng panitikang Pilipino, isang uri ng tulang nakuha natin sa impluwensya ng mga
Espanyol. Ito ay may sukat na walong pantig bawat linya at may apat na linya sa isang stanza.Ang korido
ay binibigkas sa pamamagitan ng pakantang pagpapahayag ng mga tula.
Epiko- uri ng panitikan na tumatalakay sa mga kabayanihan at
pakikipagtunggali ng isang tao o mga tao laban sa mga kaaway na
halos hindi mapaniwalaan dahil may mga tagpuang
makababalaghan at di-kapani-paniwala. Kuwento ito ng
kabayanihan na punung-puno ng mga kagila-gilalas na mga
pangyayari. Bawat pangkatin ng mga Pilipino ay may
maipagmamalaking epiko.
Sa mahigpit na kahulugang pampanitikan, ang epiko (may titik o sa
huli, isang pandiwa) ay isang paglalahad na makabayani o
bumabayani, samantalang ang epika (may titik a sa huli, isang pangngalan) ay tulang-bayani, paglalahad
na patula hinggil sa bayani.
May mga epikong binibigkas at mayroong inaawit.
Balad - Ang balada ay isang uri o tema ng isang tugtugin.
Sawikain - Ang sawikain ay maaaring tumukoy sa:
1. idioma, isang pagpapahayag na ang kahulugan ay hindi komposisyunal.
2. moto, parirala na nagpapahiwatig ng sentimiento ng isang grupo ng mga tao.
3. salawikain, mga kasabihan o kawikaan.
Salawikain - Ang mga salawikain, kawikaan kasabihan, wikain, o sawikain ay mga
maiiksing pangungusap na lubhang makahulugan at naglalayong magbigay
patnubay sa ating pang-araw-araw na pamumuhay. Naglalaman ito ng mga
karunungan.
Bugtong - Ang bugtong, pahulaan, o patuuran ay isang
pangungusap o tanong na may doble o nakatagong
kahulugan na nilulutas bilang isang palaisipan (tinatawag
ding palaisipan ang bugtong). May dalawang uri ang
bugtong: mga talinghaga (o enigma, bagaman tinatawag
ding enigma ang bugtong), mga suliraning ipinapahayag sa
isang metapora o ma-alegoryang wika na nangangailangan
ng katalinuhan at maingat na pagninilay-nilay para sa
kalutasan, at mga palaisipan (o konumdrum), mga tanong na umaaasa sa dulot ng patudyong gamit sa
tanong o sa sagot.

5. DE LA SALLE JOHN BOSCO COLLEGE
Mangagoy, Bislig City
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
ELMER A.TARIPE
Instructor
Sa panitikang Pilipino, nilalarawan nito ang pag-uugali, kaisipan, pang-araw-araw na buhay at
katutubong paligid ng mga Pilipino. Bilang isang maikling tula, madalas itong naging paisipan sa tuwing
naglalaro ang mga bata.
Kantahin – (katulad din ng awit) mga awitin na matatagpuan sa iba't ibang panig ng lugar sa bansa.
Tanaga- Ang tanaga ay isang maikling katutubong Pilipinong tula na naglalaman ng pang-aral at payak
na pilosopiyang ginagamit ng matatanda sa pagpapagunita sa mga kabataan.
May estrukturang itong apat (4) na taludtod at pitong (7) pantig kada taludtod.
Mga Akdang Pampanitikan Na Nagdala Ng Malaking Impluwensiya Sa Buong Daigdig
Kung ang klima,Gawain,kinatitirahan.lipunan at pulitiko,relihiyon at edukasyon ay may
impluwensiya sa anyo,hangarin at laman ng panitikan,ang panitikan naman ay may dalang impluwensiya
sa buhay,kaisipan at ugaliin ng tao sa dalawang kalgayan.
1. Bibliya o Banal na Kasulatan- naging batayan ng pananampalataya ng mga Kristiyano.
2. Qu'ran na nagmula sa Arabya- banal na aklat ng mga Muslim.
3. Uncle Tom's Cabin ni Harriet Beecher Stowe ng Estados Unidos- nagbukas ng kaisipan ng mga
Amerikano sa kaapihan ng mga lahing itim at pinagsimulan ng pandaigdig na paglaganap ng
demokrasya.
4. Iliad at Odyssey ni Homer ng Gresya- kinatutuhan ng mga alamat at mitolohiya.
5. Divina Comedia ni Dante ng Italya- nagpapahayag ng pananampalataya, moralidad at pag-uugali
ng mga Italyano sa kapanahunang yaon.
6. Canterbury Tales ni Chaucer- naglalarawan ng mga kaugalian at pananampalataya ng mga
Ingles.
7. Aklat ng mga Araw ni Confucius- naging batayan ng pananampalataya at kalinangang Intsik.
8. Isang Libo't Isang Gabi- naglalarawan ng pamumuhay ng mga tao sa Arabya at Persya.
9. El Cid Compeador- tumatalakay sa kasaysayan ng Espanya at naglalarawan ng katangiang
panlahi ng mga Kastila.
10. Awit ni Rolando- nagsasalaysay ng panahong ginto ng Kristiyanismo sa Pransya, napapaloob dito
ang Ronces Valles Doce Pares ng Pransya.
11. Aklat ng mga Patay- tumatalakay sa mitolohiya at teolohiya ng mga mamamayan ng Ehipto.
12. Mahabharata- ipinalalagay na pinakamahabang epiko sa buong mundo na tumatalakay sa
pananampalataya sa India
Kahalagahan ng Panitikan
1. Nalalaman ang minanang yaman ng kaisipan at katlinuhang taglay na ating pinagmulan.
2. Ipinapakilala ang mga ibat-ibang tradisyon na nagsisilbing gabay mula sa mga impluwensya ng
ibang kabihasnan na nagnggaling sa mga karatig bansa.
3. Upang mabatid natin ang mga kaisipan sa ating panitikan at makapagsanay upang maiwasto ang
mga ito.
4. Upang higit na mapaunlad ang mga kasanayan sa pagsulat at ipagpatuloy hanggang sa susunod na
lahi.
5. Ipakilala sa mga kapwa Pilipino ang pagmamahal at pagmamalasakit sa sariling kultura, wika at
panitikan.
Mga bahagi ng panitikang Pilipino
Bilang patnubay sa pag-aaral,ang Panitikang Filipino ay inihahayag sa aklat na ito sa pamamagitan
ng pagbabahaging kaugnay ng mga pagbabagong pampulitika`t pangkabuhayan sa ting bayan.
Katutubong panitikan

6. DE LA SALLE JOHN BOSCO COLLEGE
Mangagoy, Bislig City
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
ELMER A.TARIPE
Instructor
1. Katutubong Panitikan-mula sa kamula-mulang panahon hanggang sa pananakop na ginawa ni
Legaspi noong 1565.
2. Panitikan sa ilalim ng krus at espada mula noong 1565 hanggang sa pag-aalsa sa Kabite noong
1872,nang bitayin ang tatlong paring Pilipino na sina Burgos,Gomez at Zamora.
3. Panitikan sa pagkagising ng damdaming makabayan-mula noong 1872 hanggang 1896.
4. Panitikan ng paghihimagsik at at patuloy na pakikipaglaban mula noong 1896 hanggang sa
pananakop ng Amerika.
5. Panitikan sa ilalim ng amerika at malasariling pamahalaan mula 1910 hanggang 1941.
6. Panitikan sa panahon ng mabilis na pagbabago pananakop ng mga Hapon (1941-1945)
pagkakatatag ng Republika(1945) hanggang sa kasalukuyan (1987)
Mga Gawain
Pagtiyak sa Kaalaman
Bumuo ng mga salitang maglalarawan o magpapaliwanag sa salitang PANITIKAN.Angkupan ang bawat
titik ng pangungusap na tutugon sa hinihingi ng gawain.
P
A
N
I
T
I
K
A
N
Pagsusuri
Nakapagbigay ng opinyon gamit ang isang graphic organizer at itala sa kahon ang mga
mahahalagang kaalaman ukol dito.
Akdang
Tuluyan
Epiko
Pabula
Alamat Kuwento

7. DE LA SALLE JOHN BOSCO COLLEGE
Mangagoy, Bislig City
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
ELMER A.TARIPE
Instructor
Pagpapahalaga
Paano ninyo napapahalagahan ang naging impluwensiya ng panitikan sa buhay,kaisipan at ugaliin
ng tao?
_________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________.
Rubrik sa pagtatasa ng isinulat na mga pahayag
Mayaman sa nasaliksik na impormasyon 20%
Malinaw ang pagtatalakay at paghahanay ng mga kaisipan 15%
Tama ang gamit ng bantas,baybay at kapitalisasyon 10%
Nakawiwiling basahin 5%
________________________
Kabuuan 50 %
41-50-Lubhang kasi-siya ang husay sa pagsulat
31-40-Kasi-siya ang husay sa pagsulat
16-30-Katamtaman ang husay sa pagsulat
0-15-Kailangan pang pagbutihin
Mga Sanggunian
Sauco, Consolacion P., Nenita P. Papa, at Jeriny R. Geronimo. Panitikan ng Pilipinas.
The New Book of Knowledge (Ang Bagong Aklat ng Kaalaman), nasa wikang Ingles, Grolier Incorporated,
1977, ISBN 0-7172-
Rivera,Crisanto,Panitikang Pambata,Rex Book Store
http://www.slideshare.net/asanet2015/dula-40376935
http://www.slideshare.net/nicholeobillo/halimbawa-ng-impormal-na-sanaysay-at-pormal-na-sanaysay
Websayt ng PANITIKAN.com.ph – sityo ng National Commission on Culture and the Arts, Likhaan
Foundation, Inc., at LIKHAAN: The UP Institute of Creative Writing.