2. (drama o teatro)- nangangahulugang
“libangan”
ang mga ito ay may kasamang awit,
sayaw, at galaw ng iba’t ibang bahagi ng
ating katawan.
noon pa man kahit hindi pa dumarating
ang mga kastila ay mayroon na tayong
sariling dula na isinasagawa sa
pamamagitan ng mga ritwal, seremonya at
tradisyon na ating kinamulatan tulad ng;
4. 1. Pamamanhikan (Tagalog)
Bulong
sa bahaging ito nghahandog ng awit
ang isang binata sa kanyang napupusuan
upang ipakita ang katapatan ng kanyang
hangarin.
5. Kayari
matapos ang araw,linggo, buwan at
taon ng paninilbihan ng isang binata
malalaman niya kung siya ba ay nakapasa
na sa kanyang babaeng nililigawan ganon
din sa mga kaanak nito subalit kung ayaw
sa kanya ng mga kamag-anak ng babae
ay hihiling sila sa binata ng bagay na alam
nilang hindi nito kayang ibigay.
6. Dulog
ito ang pinakamasayang bahagi ng
pamamanhinkan sapagkat narito ang
kainan, inuman at pag-uusapan ang
tungkol sa kanilang kasal.
7. 2. Ch’along (Ifugao)
kaiba sa pamamanhikan ng tagalong
sapagkat ito ay pagtataboy sa masamang
espiritu.
3. Pag-Huaga (Bagobo)
isa ring ritwal na nagtataboy sa
masamang espiritu subalit ito’y malupit na
ritwal.
12. 3. Tiyak na Tanghalan
Moro-moro
Karilyo
Senakulo
Sarswela
13.
14. Mga Uri ng Tula
Ito ay nagtataglay ng mga
karanasan, kaisipan, guniguni, pangarap at
iba’t-ibang damdaming maaaring madama
ng may-akda o ng ibang tao. Ito ay maikli
at payak
Awit Elehiya
Soneto Dalit
Oda
1. Tulang Liriko o Tulang Damdamin
(lyric poetry)
15. Ito ay naglalahad ng makukulay at
mahahalagang tagpo sa buhay tulad ng
pag-ibig, pagkabigo at
tagumpay. Naglalahad din ito ng
katapangan at kagitingan ng mga bayani
sa pakikidigma
Epiko
Awit at kurido
Karaniwang Tulang Pasalaysay
2. Tulang Pasalaysay (Narrative Poetry
16. Kabilang sa uring ito ang karagatan,
duplo at balagtasan
Balagtasan
Karagatan
Duplo
3. Tulang Patnigan (Joustic Poetry)
17. Katulad din ito ng karaniwang dula, ang
kaibahan lang, ito ay binibigkas ng mga
tauhan ang kanilang mga diyalogo sa
paraang patula. Maaaring isama sa uring
ito ang mga tulang binibigkas sa sarswela
at komedya
Sarswela
Komedya
4. Tulang Pantanghalan o Padula
18.
19. 1. Tandang Bacio Macunat
inilathala ng Imprenta de Amigos del
Pais sa Manila 1885
Fray Miguel Lucio Y Bustamante
(Espanya 1842-1893) isang paring
kastila na naitalaga sa Pilipinas noong
panahon ng kanilang pananakop. Siya ay
regular na tagapag-ambag ng mga artikulo
sa La Voz de España at isa sa mga paring
Kastila na nakapagsulat sa wikang Filipino.
20. Mga Tauhan:
isang katutubong Pilipino magsasaka
napiniling manatili sa kanyang kinalakihan
sapagkat naniniwala na walang mabuting
maiidulot ang pagpunta sa lungsod na
kanyang pinatunayan sa pagbabasa ng
manuskrito.
Gervasio Macunat(Tandang Bacio)
21. Don Andres Baticot/
Cabesang Dales
ama ni Prospero na may kagustuhang
pag-aralin ang anak sa lungsod sa
paniniwalang hindi sapat ang kinikita sa
pagpapalayan.
Donya Maria Dimaniuala/
Cabesang Angi
ina ni Prospero
22. Felicita/Pili
indio na nakipagsapalaran sa Maynila
upang mag-aral subalit napariwara at
nilustay ang kayamanan ng kanilang
pamilya at sa huliy namatay sa loob ng
bilangguan.
Prospero/Proper
kapatid ni Prospero na tutol sa kanyang
pagpunta sa Maynila. Siya lamang ang
tanging sumang-ayon sa kagustuhan ng
kura paroko at nagpakita ng pagiging
masunurin nito sa pari.
25. 2. Ang Pagsusulatan ng Dalawang
Binibini na sina Urbana at Felisa
Castro itinuring na pangunahing
manunulat noong ika-19 na daantaon.
Tubong Biñan, Laguna, kinilala siya dahil sa
kanyang angking kakayahan sa pagsulat ng
mga sermong pampulitika na kanyang
binibigkas at nang tumagal ay sinulat para
malathala.
Padre Modesto de Castro
26. Pambihira ang kanyang angking talino.
Ang katipunan ng mahuhusay na sermon
ni Padre de Castro na humuhubog sa
kagandahang-asal ay pinamagatang
Platicas Doctrinales. Ito ay binubuo ng 25
mahuhusay na sermon.
27. Mga Tauhan:
nakakatandang kapatid ni Feliza na
hinihingan niya ng payo.
Nag-aaral sa Maynila
Urbana
kapatid ni Urbana na nag-aaral sa
kanilang lugar Paombong, Bulacan
Feliza
