2. "Ang ganda ng sinematograpiya ng pelikula!" Ano
kaya ang ibig niyang sabihin? Tinutukoy ba niya
ang ganda ng mga kuha, ganda ng lokasyon, o
ang linis at kinis ng pagkakagawa?
Sinematograpiya
3. Sa sinematograpiya, dalawang mahalagang bagay ang
binigyang-tuon. Ang una ay ang pag-iilaw, at ang
ikalawa ay ang paggalaw ng kamera. Ang dalawang
bagay na ito ay pinagbubuti upang maging angkop sa
sitwasyon o eksena. Kapag nakatulong ang pag-iilaw
ang kamera sa ikagaganda ng pagkakakuha ng eksena,
masasabi nating tunay ngang mataas ang kalidad ng
sinematogropiya ng pelikula.
4. Sa paggamit ng kamera, mahalagang matutuhan natin
ang ilang terminolohiya upang makita natin kung paano
natin ito magagamit upang mapaganda ang kinukunan.
Ang unang grupo ng mga terminolohiya ay may
kinalaman sa layo ng kamera sa kinukunan, ang ikalawa
ay patungkol sa posisyon ng kamera, at ang huli ay ang
paggalaw mismo ng kamera.
6. Extreme Long Shot
Sa pamamagitang ng kuhang ito sa distansyang
mga 150 talampakan o pataas, nakikita ng
manonood ang buong kapaligiran. Halimbawa, kuha
ng buong Singapore sa gabi, kuha ng isang lugar na
sinalanta ng tsunami, o kuha ng isang isla. Sa
kuhang ito, hindi gaanong mahalaga ang mga
tauhang kasali sa kuha, ang mahalaga ay ang
kinukunang Iokasyon
7. Long Shot
Mga 20 hanggang 150 talampakan naman ang layo ng
kamera sa kinukunan. Nakikita pa rin ang kapaligiran,
ngunit may ilang detalye ng mga tauhan ang nakikita.
Halimbawa kung sa Singapore sa gabi, maaari na
tayong tumuon sa isang kalye upang makita ang mga
taong may pinagkakaguluhan sa labas ng isang gusali.
Sa lugar na sinalanta ng tsunami, kita natin ang ilang
mga pamilya sa kanilang pansamantalang silungan. Sa
isla, maaari nating kunan ang dalampasigan kung saan
maraming tao ang naliligo. Sa pamamagitan ng kuhang
ito higit na nakikita natin ang ugnayan ng mga tauhan sa
lugar o tagpo.
Sa panonood natin ng dula sa entablado, Iaging parang
long shot.
8. Medium Shot
Nakatuon naman ang kuhang ito sa isa o dalawang
tao nang may sapat na layo upang makilala ang
mga tauhan. Ito ang kadalasang kuha na ginagamit
sa mga pelikula. Nakikita pa rin ang bahagi ng
paligid, pero higit na nabibigyang-puwang na ng
kuhang ito ang kilos at pananalita ng mga tauhan.
Sa pangkaraniwang pagsasalaysay ng kuwento, ito
ang madalas na ginagamit.
9. Close-up
Sa kuhang ito nang higit na malapit, kita ang buong
mukha halimbawa, higit na nakikita ang mga tagong
emosyon ng mga tauhan upang higit na maunawaan ng
manonood ang kanyang nararamdaman, nasasaisip , at
nasasaloob. Ito ang isang kalamangan ng pelikula sa
dula. Katawa-tawa kung ang isang manonood ay
tumuntong sa entablado at lapitan ang isang
gumaganap upang higit na masuri kung ito'y natatawa,
naiiyak, ninenerbiyos, o napopoot!
11. Eye Level
Ginagamit ito sa karaniwang pag-uusap ng
mga tauhan sa eksena. Kapag gusto nating
makasunod ang mga manonood sa normal na
takbo ng pangyayari sa kuwento ito ang
madalas gamitin.
12. High Angle
Sa posisyon ng kamerang ito,
mataas sa karaniwan (level) ang
kamera at nakatungo sa kinukunan.
Ang isang pang tawag sa ganitong
eksena ay bird's eye view.
13. Low Angle
Kabaligtaran lang ito ng high angle. Mas
mababa sa karaniwan ang kamera at
nakatingala naman sa kinukunan. Worm's
eye View naman ang pangtawag dito.
14. Tilt
Ito ang pagtingala (tilt-up) o pagtungo (tilt down) ng kamera
mula sa isang posisyon. Halimbawa, nais nating ipakita ang
isang katatapos lang sa kolehiyo na naghahanap ng
trabaho sa Makati. Titigil siya sa kalsada sa tapat ng isang
mataas na gusali. Bago siya tuluyang tumawid, titingnan
ang hawak niyang diyaryo upang tiyakin kung iyon nga ang
kanyang dapat puntahan. Mula sa punto de bista ng ating
tauhan maaaring mag- tilt-down ang kamera upang Makita
ang nakasulat sa diyaryo. Makikita niya na nasa ika-26 na
palapag ang opisinang kanyang tutunguhin. Titinagala siya
at titingnan kung gaano kataas ang gusali. Magti-ti/t-up
naman ang kamera mula sa ibabang bahagi ng gusali,
pataas sa inaakala niyang 26th Floor.
15. Pan
Kung ang tilt ay pagtingala o pagtungo ng kamera, ang
pan naman ay ang paglingon ng kamera nang pakaliwa
(pan Ieft) o pakanan (pan right). Balik tayo sa ating
tauhang namamasukan sa trabaho. Desidido na siya
ngayong umakyat sa ika-26 na palapag. Natural, tatawid
siya. Upang hindi siya masagasaan, kailangan niyang
lumingon kung may sasakyang dumaraan. Pan left
tapos pan right.
16. Zoom
Ito naman ang kakayahan ng kamera na mula sa
malayo ay lumapit sa kinukunan sa pamamagitan ng
paggalaw ng Iens o lente ng kamera. Zoom in ang
tawag dito. Ang kabaligtarang paglayo mula sa
malapitang kuha, ay tinatawang namang zoom out.
Balik uli tayo sa eksena kanina. Marahil kung simpleng
tilt down lang sa diyaryo, hindi talaga makita ang
nakasulat na "26 th Floor." Kailangan sigurong mag-
zoom-in.
17. Dolly
Ang kuhang ito ay hawig sa zoom pero hindi lang lente
ang gumagalaw. Mismong ang kamera ang lalapit o
lalayo sa kinukunan. Mukhang katawa-tawa kasi ang
tawa sa isang aparatong de-gulong kung saan
"nakasakay" ang kamera upang mapadali ang paglapit
(dolly-in) o pag-alayo (dolly out) nito sa kinukunan. Sa
punto-de-bista naman ng manonood, kung nais nating
makita ang pagiging desidido ng ating bida, maaaring
mag-dolly-in ang kamera mula sa pinto ng gusali palapit
sa ating bida.
18. Parallel/Travelling/Track.
Gumagalaw din ang buong kamera upang sumunod
o sumabay sa kinukunan. Iba't iba ang tawag
depende kung paano dinadala o inilalakbay ang
kamera. Sundan na natin sa pagtawid ang ating
bida, hanggang sa makapasok siya sa pinto ng
gusali. Gamitan natin ng parallel o traveling shot.
19. Ritmo
Sa pelikula may internal at may external na ritmo. Ang
internal na ritmo ay patungkol sa bilis o bagal ng galaw n g
mga kinukunan sa isang kuha.
Halimbawa kung ang eksena ay habulan,inaasahan
nating mabilis ang internal na ritmo ng kuha.Sa kabilang
banda,ang eksenang romantiko tulad ng ligawan o suyuan
ay natural na may mabagal na internal na ritmo.
Ang external na ritmo ay patungkol naman sa haba o
ikli ng pananatili ng isang kuha o shot sa screen.Ang
pangkalahatang tuntunin ay ito: ay paglalaanan ng mas
mahabang oras ang mas mahalagang kuha ng eksena.
20. Bigyang pansin din ang lugar na pinagdausan ng
pelikula. Angkop ba sakuwento? Naging matipid ba o
magastos saproduksyon? Naging makatotohanan ba
ang depiksyon sapanahon?
III. Lunan atPanahon (Setting)
21. Ang iskoring ang nilalapat na musika, instrumental man o
may liriko sapelikula. Instrumental kung walang liriko o titik
ng awitin, ginagamit ang gitara, piano o isang buong
orkestra. Samantala, uso naman ngayon ang paggamit ng
mga sikat na awitin bilang musika rin ng pelikula. Kadalasan
ito na rin ang titulo ng pelikula o ang mang-aawit ang siya
ring bida sapelikula, tulad ni Sarah Geronimo.
IV.Iskoring ng Musika
22. Nangyayari ito kapag tapos na ang syuting o aktuwal na
rekording ng pelikula. Ang editor ang nagtatahi ng
pagkakasunod-sunod ng eksena, kuwento at kabuuan ng
pelikula. Kapag ginagawa kasi ang pelikula hindi batay sa
pagkakasunod-sunod saiskrip kundi samaraming aspekto –
badyet ng pelikula, oras ng nagsisiganap, mahihirap-
madadaling eksena, at marami pang iba.
V. Editing
23. Hinuhusgahan ang kabuuan ng pelikula dahil sahusay ng direktor.
Siyaang kapitan saproduksyon ng pelikula, ang utos at kumpas
niya ang nasusunod sasyuting at maski sausapin ng teknikal,
iskoring, sinematograpiya at editing. Ngunit hindi niya pag-aari ang
buong pelikula. Ang scriptwriter pa rin ang maestro ng naratibo at
ang prodyuser ang nagmamay-ari ng buong produksyon at
komersyal na aspekto ng pelikula. Ang direktor ang dakilang
interpreter ng script at artistikong tagapamahala ng prodyuser.
VI. Kabuuang Direksyon /Kahusayan
ng Direktor
24. Tumutukoy itosapangkalahatang konsepto ng palabas at
ang inaasahang epekto nito samanonood. Halimbawa
kung ang tema ng pelikula ay tungkol sakarahasan sa
kababaihan, layunin nito na pukawin ang atensyon ng
madla tungkol saisyung ito at magsilbing tulay upang
makapagnilay o kumilos angmanonood.
VII. Tema
25. Sakahuli-hulihan, banggitin ng tagasuri kung papasaba
ito sapanlasa ng nakararami. Irerekomenda ba itong
panoorin ng lahat? Kung hindi lahat, sino kaya ang
magkakainteres sapelikulang ito? Banggitin din ang
pinakamalakas na puntos ng pelikula at ang kahinaan
nito. Ano ngayon ang magiging rating mo sapelikula?
VIII. Rekomendasyon
26. Ilahad dito ang naging epekto saiyo ng pelikula. Paano
makakatulong saiyo ang pelikula?Anong damdamin ang
nangibabaw saiyo habang pinapanood ang pelikula.Ano
ang iniwang marka o mensahe saiyo ng pelikula?Anong
aral sabuhay ang iyong nakita sapelikula? Ilahad pa ang
iyong personal na opinyon hinggilsapelikula.
IX.Repleksyon
