2. 2
Sosyal girişimin tanımı
Sosyal işletme nasıl kurulur
Slovenya, Belçika, Bulgaristan ve Türkiye'de sosyal
girişim kurmak için yasal çerçeve (politikalar ve
düzenlemeler)
Sosyal işletme oluşturmak için kontrol listesi
İçerik Tablosu
3. Sosyal girişimin tanımı
Şirketin
organizasyon yapısı
demokratik ilkelere
ve tüm çalışanların
eşitliğine dayalı
İş modeli
şirketin finansal
sürdürülebilirliğ
ini sağlayan
Girişimci fikir
belirli bir sosyal
sorunu çözen
SOSYAL
GİRİŞİM
Video: Sosyal girişim nedir?
https://www.youtube.com/watch?v=1ecKK3S8DOE
İnsan
Sosyal
performans
Dünya
Çevresel
Performans
Kar
Ekonomik
Performans
5. 5
Sosyal Girişimciliğin Prensipleri
1
Bireysel teşvik
2
Kar amacı
gütmeyen
3
Kamu yararı
faaliyetleri
4
Gönüllü hareketi
5
Bağımsız
6
Pazar odaklı
7
Gönüllüleri
kapsayan
8
Üyelik eşitliği
9
Paydaşların
yönetime katılımı
10
İşletmelerde
şeffaflık
11
Sosyal olarak
yararlı çalışma
6. 6
Sosyal Girişim fikrinin geliştirilmesi
1. Yalın bir çerçeve kullanarak bir iş modeli tasarlama
2. Sorunu test etme (saha görüşmeleri)
3. Çözümü test etme (yalın çerçevenize yeni bilgiler sağlanır, kendi prototipinizi oluşturma ve test
etme zamanı)
Sosyal işletme nasıl kurulur
1. SORUNLAR
İHTİYAÇLAR
4. ÇÖZÜM 3.DEĞER
ÖNERİLERİ
9. SOSYAL
ETKİLER
2. MÜŞTERİ
SEGMENTLERİ
8. ANAHTAR
KAYNAKLAR
5. KANALLAR
7. MALİYET YAPISI 6. GELİR AKIŞLARI
Saha görüşmeleri
7. 7
Sosyal bir işletme nasıl kurulur
1.SORUNLAR
İHTİYAÇLAR
4. ÇÖZÜM 3. DEĞER
ÖNERİLERİ
9. SOSYAL
ETKİLER
2. MÜŞTERİ
SEGMENTLERİ
8. ANAHTAR
KAYNAKLAR
5.
KANALLAR
7. MALİYET YAPISI 6. GELİR AKIŞLARI
PROTOTİP
TEST
Yalın çerçevenize yeni bilgiler girişi
8. 1. YATIRIM MALİYETLERİ:
Belgelerin hazırlanması ve izinlerin
alınması
Arazi
Toprak ve arazi hazırlama işleri
İnşaat ve diğer vasıflı işler
Ekipman ve cihaz alımı ve montajı
Uygulama danışmanlığı ve denetimi
Eğitim ve öğretim
Üretim için gerekli işletme sermayesi
alımı
Finansal Planın Basitleştirilmiş versiyonunu oluşturma
2. İŞLETME MALİYETLERİ:
Sermaye donanımı (binalar, ekipman,
küçük envanter, vb.)
Üretim giderleri (kaynaklar,
malzemeler, küçük envanter, enerji)
Hizmetler (onarım, üretim, posta,
muhasebe hizmetleri, vb.)
İşçiler ve işgücü
Toplam bütçenin en az% 10'u öngörülemeyen
maliyetler için ayrılmalıdır.
9. Finansal Plan
Yeni girişim (start-up) başlatma maliyetleri Aylık maliyetler
Nedir Toplam Nedir Toplam
Ekipman satın alma Makinelerin bakımı
İnternet sitesi oluşturma Yakıt
Ambalaj satın alma İşçi maliyetleri ( maaşlar)
Promosyon malzemesi oluşturma Pazarlama
Bilgisayarsatın alma Kırtasiye
Araç satın alma Kredi geri ödemesi
… …
… Beklenmeyen masraflar
Basitleştirilmiş finansal planın bir örneği
10. Pazarlama Planı Oluşturma
Pazarlama kavramı dört alanı kapsamaktadır :
1. Tanıtım
2. Fiyat
3. Satış yeri
4. Ürün
1. TANITIM
- Bir markanın üretimi (logo, semboller, damga…)
- Klasik reklamcılık (posterler, broşürler, el ilanları…)
- İnternet reklamcılığı
- Kişisel satış (kapıdan satış…)
- Satış promosyonu (1'e 2 öde…)
- Halkla ilişkiler (bloglar, konferanslar, televizyon, radyo…)
- Doğrudan pazarlama (telefon satışları, satış mektupları (normal ve e-posta)…
door-to-door
11. 2. FİYAT
Malzeme maliyetleri (kaynaklar, paketleme)
Hizmet maliyetleri (posta hizmetleri, telekomünikasyon hizmetleri, ulaşım
hizmetleri, kiralama, dış uzmanların maliyetleri vb.)
Bina, makine ve teçhizat kullanımındankaynaklananamortisman maliyetleri
Toplam işgücü maliyetleri (düzenli çalışanlar ve sözleşmeli personel)
3. SATIŞ YERİ
Bağımsız satış yeri
Onlinemağaza
Web siteleri
(Online) mağazalarda satış alanı kiralama
Özel bir tekliftebulunarak veya ödül olarak ürününüzünsatılması için diğer
satıcılarla yapılan anlaşma
Fuarlarda sergi alanı
Mobil mağazalar (uzak köylere ve mezralara teslim)
Franchising, diğer satıcıların ürünlerinizi belirlediğiniz koşullar altında satmasıdır
(bu yalnızca yerleşik markalar için mümkündür)
12. 4. ÜRÜN
Aşağıdaki iki soruyu cevaplamalısınız, çünkü bunlar işinizin başarısının
anahtarıdır:
Müşterileriniz gerçekten ne istiyor / ihtiyaç duyuyor?
Ürününüzü piyasada öne çıkaran nedir?
Yalın çerçeve, aşağıdaki sorulara cevap verdiğinden ürüne dayanmaktadır:
Müşterilerin ihtiyaçları ve sorunları nelerdir?
Müşteriler kimlerdir?
Ürününüzü, müşterilerin yapacakları ödemeler için önemli kılan nedir?
13. İş
Şirketinizi nasıl organize ettiğiniz, faaliyet türüne, işinizin niteliğine ve
yeterliliklerinize bağlıdır.
Mevcut sosyal
duruma duyarlı
Modern
teknolojiden
yararlanabilen
Sabırlı ve
dayanıklı
Takım oyuncusu İletişim
becerileri yüksek Enerjik ve iyimser
Sosyal girişimci nasıl olmalıdır?
14. İş
Belirli bir alanda uzman olabilirsiniz, ancak başka bir alanda zayıfsanız
piyasada uzun süre dayanamazsınız.
Yukarıdaki senaryoda iki seçeneğiniz vardır:
1. ek eğitim yoluyla eksik yeterlilikleri kazanmak veya
2. pazara başarılı bir giriş yapabilen bir ekip kurmak.
15. İş
Kararlarınıza veya yeteneklerinize bağlı olarak işbirliği şu şekilde olacaktır:
İŞ
Öğrenci
istihdamı
Sözleşmeli
istihdam
İstihdam
sözleşmesi
16. Slovenya, Belçika, Bulgaristan ve Türkiye’de sosyal girişim
kurmak için yasal çerçeve (politikalar ve düzenlemeler)
Sosyal işletme için belirli yasal biçimler veya tüzükler:
SLOVENYA: Sosyal GirişimcilikKanunu (2011). 2015 yılından bu yana ekonomik kalkınma ve
teknoloji bakanlığına sosyal girişimcilik görevi verilmiştir.
BELÇİKA: Sosyal amaçlı şirket
BULGARİSTAN: 2014 itibariyle, Ulusal Sosyal Ekonomi Konseptine göre, Bulgaristan'dakisosyal
girişimlerpiyasa ekonomisi için mal ve hizmet üreten ve kaynaklarının bir kısmını sosyal ve
ekonomik hedeflerin gerçekleştirilmesinetahsis eden işletmelerdir.
TÜRKİYE: Yasal düzenleme bulunmamaktadır.
Sosyal girişimciliği hedefleyen politika çerçeveleri olan ülkeler
SLOVENYA: 2013-2016 Dönemi Sosyal Girişimcilik GeliştirmeStratejisi ve 2014-2015 Eylem Planı
Taslağı
BELÇİKA : Ulusal politika çerçevesi, sosyal ekonomininyetkinliği alanında sosyal girişimciliğe
büyük miktarda finansal ve diğer destek sağlar. Bakınız
https://www.socialeeconomie.be/regelgeving.
BULGARİSTAN : Ulusal Sosyal Ekonomi Kavramı ve beraberindeki Eylem Planı 2014-2015
TÜRKİYE: T.C. Ekonomi Bakanlığı 2018-2022 Stratejik Planı
http://ticaret.gov.tr/data/5b921d6513b87613646656ac/Stratejik_Plan_2018_2022.pdf
17. Slovenya'da Sosyal Girişim Tescili (so.p.)
Mevcut yasa, bir sosyal girişimin statüsünün yalnızca aşağıdakilere
verilebileceğini belirtmektedir:
Dernek gibi kar amacı gütmeyen tüzel kişilik,
Enstitü,
Şirket,
Kooperatif, Avrupa kooperatifi,
İstihdam merkezi,
Engelli kişileri istihdam eden şirket,
Özel girişim tarafından yönetilen ve sosyal girişimcilik ilkelerini
ve yasada belirtilen koşulları karşılayan şirket veya başka tüzel
kişilik.
18. Slovenya'da Sosyal Girişim Tescili
Sosyal bir işletmenin statüsü, kar amacı gütmeyen bir
tüzel kişilik tarafından edinilebilir. Aşağıdaki özellikleri
taşıması gerekir:
ekonomik ve ekonomik olmayan faaliyetlerde bulunur;
varlıkları veya kârı dağıtmaz;
bağımsızlık ve organizasyon açısından, kâr amacı gütmeyen
şirketler, özel hukuk tarafından yönetilen tüzel kişiler ve
yerel topluluklar ile ilgili olarak özerktir;
katılım ve demokratik karar almaya dayanan kapsayıcı bir
yönetişim sistemi sağlar; ve
kar amacı gütmeyen tüzel kişilerin yasal organizasyonunu
tanımlayan Kanun ve bu kanun ile öngörülen diğer koşulları
karşılar.
19. Slovenya'da Sosyal Girişim Tescili
Bireysel kar amacı gütmeyen bir tüzel kişi zaten kayıtlı ise, bir
sosyal işletmenin statüsünü elde etmesi gerekir; değilse,
yetkili kayıt yetkilisi ile aynı anda her ikisini de yapabilir.
Aşağıdaki durumlarda bir sosyal teşebbüsün durumu elde
edilemez:
Şahıs şirketleri
Tarımsal işletmeler veya çiftliklerde ek faaliyetler
Diğer bireyler (sosyal girişimcilik fikirlerini de
gerçekleştirebilen tüzel olmayan kişiler)
Kâr amacı gütmeyen bir tüzel kişinin sosyal bir işletme olarak
kayıt başvurusu, yetkili kayıt kurumuna yapılır.
20. Slovenya'da kayıt prosedürü
Kâr amacı
gütmeyen tüzel
kişilik
Topluluk Enstitü Vakıf Şirket (özel ilgi alanı), Kooperatif,
Avrupa kooperatifi
Kayıt / onay
vermenin yasal
dayanağı
• Dernekler Yasası
• Mesleki Rehabilitasyon ve Engelli
İstihdamYasası
• Enstitüler Yasası
• Mesleki Rehabilitasyon ve Engelli
İstihdamYasası
• Vakıflar Yasası • Şirketler Yasası
• Kooperatifler Yasası
• Mesleki Rehabilitasyon ve Engelli
İstihdamYasası
Kayıt / sosyal
işletme kaydının
temelini oluşturan
yasadan sorumlu
bakanlık
• İçişleri Bakanlığı
• İstihdammerkezleridurumunda
Çalışma, Aile, Sosyalİşler ve Fırsat
Eşitliği Bakanlığı
• Kamu İdaresiBakanlığı
• İstihdammerkezleridurumunda
Çalışma, Aile, Sosyalİşler ve Fırsat
Eşitliği Bakanlığı vekorumalı
işyerleri (korunaklıistihdam
merkezleri)
• İçişleri Bakanlığı • Ekonomik Kalkınma ve Teknoloji
Bakanlığı
• Tarım, Orman ve Gıda Bakanlığı
• Korumalıİşyerleri(korunaklı
istihdam merkezleri) durumunda
Çalışma, Aile, Sosyalİşler ve Eşit
Fırsatlar Bakanlığı
Yetkili Kayıt
Kurumu
• Şirketin merkez ofisinin bulunduğu
bölgedeki idari birim
• Çalışma, Aile, Sosyalİşler ve Fırsat
Eşitliği Bakanlığı ofisi bir istihdam
merkezinin sosyalgirişimkaydı
durumunda yer alır
• İlçemahkemeleri
• Mahkeme sicili
• İstihdammerkezinin sosyal
girişim kaydıdurumunda Çalışma,
Aile, Sosyalİşler veFırsatEşitliği
Bakanlığı
• Ana sözleşmenin
onaylanmasıiçin
yetkili bakanlık
• İlçemahkemeleri
• Mahkeme sicili
• İstihdammerkezinin sosyalgirişim
kaydıdurumunda Çalışma, Aile,
Sosyalİşler veFırsatEşitliği Bakanlığı
21. Kuruluş Şartları Sosyal Girişimcilik Yasası'nda (özellikle 3, 8, 9, 12 ve 14 üncü maddeler) ve
belirli tür kâr amacı gütmeyen tüzel kişinin organizasyonunudüzenleyen
mevzuattatanımlanmıştır.
Kayıt / sosyal işletme kaydı için
başvuru. Kâr amacı gütmeyen bir
tüzel kişiliğinkurulmasıiçin gerekli
içerik ve eklere ek olarak, kayıt
başvuru formuZSocP-A'nın 14.
maddesindebelirtilen belgeleri içerir
Ana sözleşme (ZSocP-A Madde 12)
• Kâr amacı gütmeyen bir tüzel kişiliğin kurucuları veya yetkili organı
tarafından sosyalişletme olarak faaliyet gösterme kararı
• Tüm yetkili temsilcilerin isimleri, kişisel kayıt numaraları, uyruğu ve
daimi veya geçici adresleri ve topluluk için yetkilerin kapsamı
• Operasyonun başlamasıiçin potansiyel toplamın veya topluluğun
varlıklarının değerinin kanıtı
* Aynısı, kâr amacı gütmeyen bir tüzel kişiliği sosyalbir kuruluşa yeniden
yapılandıran bir bildiri veya esas sözleşmede yapılan değişiklikler için
yapılan bir başvuru için de geçerlidir.
Slovenya'da kayıt prosedürü
22. Sosyal işletme oluşturmak için kontrol listesi
Sosyal girişimcilik hakkında
Sosyal girişimcilik kavramının tanıtılması
Sosyal girişimcilik hedeflerinin tanıtılması
Sosyal girişim fikrinin geliştirilmesi
Yalın bir çerçeve kullanarak bir iş modeli tasarlama (değerlendirme)
o sorunlar / ihtiyaçlar
o müşteri segmentleri
o değer önermeleri
o çözüm
o kanallar
o gelir akışları
o maliyet yapısı
o anahtar kaynaklar
o sosyal etkiler
Sorunu test etme (saha görüşmeleri)
Çözümü test etme
o Protipini oluşturun
o Test edin
23. Sosyal işletme oluşturmak için kontrol listesi
Finansal Plan
Yatırım maliyetlerini değerlendirin
Aylık veya yıllık olarak tahakkuk edecek maliyetleri değerlendirin
Finansal Planın basitleştirilmiş bir versiyonunu oluşturun
Pazarlama Planı
Tanıtım
o Markanın üretimi (isim, logo, semboller ...)
o Klasik reklamcılık (posterler, broşürler, el ilanları ...)
o İnternet reklamcılığı (FB, Twitter ...)
o Kişisel satış (kapıdan satış ...)
o Satış promosyonu (1 al 2 öde)
o Halkla ilişkiler (bloglar ...)
o Doğrudan pazarlama (telefon, mektuplar ...)
* Pazarlama hedeflerine ve stratejilerine ulaşmak için bir veya daha fazla iletişim aracını kullanabilirsiniz.
24. Sosyal işletme oluşturmak için kontrol listesi
Ürün fiyatının belirlenmesi
Satış kanallarının belirlenmesi
o Bağımsız satış yeri
o Online mağaza
o Web siteleri
o (Online) mağazalarda satış alanı kiralama
o Özel bir teklifte bulunarak veya ödül olarak ürününüzün satılması için diğer satıcılarla yapılan
anlaşma
o Fuarlarda sergi alanı
o Cep telefonu mağazaları
o Franchising
• Bir veya daha fazla satış kanalı kullanabilirsiniz.
İş
Kendinin ve meslektaşlarının istihdamı
Bir iş kurmak için finansman sağlamak
Teklif çağrısı başvurusu
25. Sosyal bir işletme oluşturmak için bir kontrol listesi
Slovenya'da Sosyal Girişim için Kayıt
Kayıt için başvuru hazırlama
Ana Sözleşme
Kâr amacı gütmeyen bir tüzel kişiliğin kurucuları veya yetkili organı tarafından sosyal
işletme olarak faaliyet gösterme kararı
Tüm yetkili temsilcilerin isimleri, kişisel kayıt numaraları, uyruğu ve daimi veya
geçici adresleri ve topluluk için yetkilerin kapsamı
Operasyonun başlaması için potansiyel toplamın veya topluluk varlıklarının değerinin
kanıtı
Yetkili kayıt otoritesine başvuru gönderme
26. Kaynaklar
Ministrstvo za gospodarski razvoj in tehnologijo (Ministry of Economic Development
and Technology of the Republic of Slovenia).
http://www.mgrt.gov.si/delovna_podrocja/socialno_podjetnistvo/
https://sredisce-rotunda.si/wp-
content/uploads/2013/08/Delavnica4_Od_ideje_do_izvedbe_podjetni%C5%A1ki_prist
op.pdf
Stritar T., Pipan D. (2015). Podjetniški priročnik z delovnim zvezkom za socialne
podjetnike: od ideje do socialnega podjetja z družbenim učinkom. Ljubljana,
Ministrstvo za kmetijstvo, gozdarstvo in prehrano (Ministry of Agriculture, Forestry
and Food).
Mesojedec T., Šporar P., Strojan K., Valentinčič T., Bačar F., Sakovič G. idr. (2012).
Socialno podjetništvo. http://www.socialni-inovatorji.si/knjiga/socialno-
podjetnistvo
Social EntrepreneurshipAct (ZSocP) (2011). Uradni list Republike Slovenije.
https://www.uradni-list.si/glasilo-uradni-list-rs/vsebina/102703
Zakon o spremembah in dopolnitvah Zakona o socialnem podjetništvu (ZSocP-A)
(2018). Official Gazette of the Republic of Slovenia. https://www.uradni-
list.si/glasilo-uradni-list-rs/vsebina/2018-01-0545?sop=2018-01-0545
A map of social enterprises and their eco-systems in Europe, European Commission, A
report submitted by ICF ConsultingServices, (2014).
27. Kaynaklar
A map of social enterprises and their eco-systems in Europe, European
Commission, Synthesis Report, (2015).
Alexanedr Osterwalder, Yves Pigneur. 2010. Business Model Generation. New
Jersey: John Wiley & Sons, Inc. www.businessmodelgeneration.com
Kezele K. 2017. Socialno podjetništvo v Sloveniji.
http://www.verjamemvate.si/wp-
content/uploads/2018/03/Diplomska_naloga_Kezele-Karin.pdf
28. Açıklama
ECOGARD projesi ile ilgili daha fazla bilgi için lütfen projenin web sitesini ziyaret edin
https://ecogardening.eu/ veya https://www.facebook.com/Ecogard/.
Mobil uygulamamızı aşağıdaki linkten indirebilirsiniz:
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.ecogard.mobile.
Bu proje (ECOGARD projesi - 2017-1-BG01-KA202-036212) Avrupa Komisyonu (Erasmus +
Programı) desteği ile finanse edilmiştir. Bu yayın sadece yazarın görüşlerini yansıtmaktadır
ve Komisyon burada yer alan bilgilerin herhangi bir şekilde kullanımından sorumlu
tutulamaz.