6. PAIKOT NA DALOY NG EKONOMIYA
Maaaring ilarawan ang ugnayan at interaksiyon
sa pagitan ng sambahayan, bahay-kalakal,
pamahalaan, institusyong pampinansiyal at
panlabas na sektor sa pamamagitan ng modelo.
Ito ang tinatawag na paikot na daloy ng
ekonomiya.
7. • Ang modelo ng paikot na daloy ng ekonomiya ay
isang dayagram na nagpapakita ng ugnayan
ng bawat sektor ng ekonomiya. Ipinapakita
kung papaano gumagana ang isang ekonomiya
sa pamamagitan ng pagtanggap ng kita at
paggasta ng bawat sektor na bahagi ng
ekonomiya.
8.
9. •Ang lumilikha ng produkto ay siya ring
konsyumer sa modelong ito. Ang supply
ng bahay-kalakal ay demand nito kapag
kabilang na ito sa sambahayan.
10. • Halimbawa. Ikaw ay nagpunta sa isang isla na walang tao.Dahil
hindi ka makaalis agad doon ay gagawa ka na ng paraan
upang mabuhay. Maghahanap ka ng pagkain, gagawa ng
sariling bahay, bubuo ng sariling damit upang matugunan ang
pangangailangan mo dahil wala namang gagawa nito para sa
iyo. Sa madaling salita, ang sambahayan at bahaykalakal ay
IKAW lamang. Tunghayan ang paglalarawan ng sambahayan at
bahay-kalakal bilang iisa.
11. • Ang kita sa simpleng ekonomiya ay ang halaga ng
produksiyon sa isang takdang panahon. Ang halaga ng
produksiyon ay siya ding halaga ng pagkonsumo sa
produkto. Upang lumago ang ekonomiya,
kinakailangang maitaas ng kaukulang aktor ang
kanyang produksiyon at pagkonsumo.
15. • Ang tuon ng Ikalawang Modelo ay ang pag-iiral ng sistema ng
pamilihan sa pambansang ekonomiya. Ang mga pangunahing
sektor dito ay ang sambahayan at bahay-kalakal. Sa modelong
ito, magkaiba ang gampanin ng dalawang sektor.
• Ang pamilihan ng mga salik ng produksiyon o factor markets ay
kinabibilangan ng pamilihan para sa kapital na produkto, lupa,
paggawa at entreprenyur. Ikalawa, pamilihan ng mga kalakal o
commodity at paglilingkod.Tinawag din itong goods market o
commodity markets.
16. • Sa panloob na daloy ay makikita na ang sambahayan
ay pinanggagalingan ng mga salik ng produksiyon tulad
ng lupa, paggawa, kapital, at entreprenyur.
• Makikipag-ugnayan ang bahay-kalakal sa sambahayan
sa pamamagitan ng pamilihan ng mga salik ng
produksiyon dahil tanging ang sambahayan ang may
suplay ng mga salik sa paglikha ng mga yaring produkto
na ikokonsumo naman ng sambahayan.
17. •Kailangang magbayad ng interes ang
bahay-kalakal sa paggamit ng mga
kapital na produkto. Sa paggamit ng
lupa, magbabayad ang bahaykalakal ng
renta o upa,at sa paggamit ng
paggawa,magbibigay ito ng pasahod o
suweldo.
18. • Ang entreprenyur na nagmumula sa sambahayan ay
may kita na nakukuha mula sa pagpapatakbo ng
negosyo. Ang kita ng entreprenyur ay nabibilang na kita
ng sambahayan. Ang iba pang pinagmumulan ng kita
ng sambahayan ay kita sa interes o tubo, renta o upa at
sahod sa paggawa. Sa panig naman ng bahay-kalakal,
ang mga salik ng produksiyon na nabanggit ay mga
gastusin sa produksiyon
19. • Ang dalawang aktor ng paikot na daloy ng
ekonomiya ay umaasa sa isa’t-isa upang
matugunan ang pangangailangan at kagustuhan
nila. Dito naipamamalas ang interdependence ng
sambahayan at bahay-kalakal
20. • . Dahil kumikita ang isang sektor sa bawat paggastos
ng ibang sektor,ang pagsukat sa kita ng pambansang
ekonomiya ay nahati sa dalawa.Sa pamamagitan ng
halaga ng gastusin ng sambahayan at bahaykalakal; at
sa pamamagitan ng kabuuang kita ng bahay-kalakal at
sambhayan. Ang kabuuang kita ay naglalaman din ng
produksiyon ng pambansang ekonomiya.
21. • Sa ikalawang modelo, ang paglago ng ekonomiya ay nakabatay sa
pagtaas ng produksiyon. Kailangang marami ang magagamit sa
salik ng produksiyon upang maitaas ang antas ng
produksiyon.Bukod ditto, kailangna maitaas din ang antas ng
produktibidad ng mga salik.Ang kailangan ay paglago ng kapitalsa
pamamagitan ng pagdami ng oportunidad sa trabaho,malinang ang
produktibidad ng lupa,mapag-ibayo ng entreprenyur ang kanyang
kaalaman sa pagpapatakbo ng negosyo.Ang ganitong kalagayan ay
magpapataas sa kita ng sambahayan at bahay-kalakal
