1. (NIE?)PRZYPADKOWE POZYSKIWANIE INFORMACJI
W SERWISACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH
Aleksandra Sierka, Dominika Strzelec, Magdalena Zych

2. ŚWIADOME /
INTUICYJNE
MYŚLENIE
[Wojciechowski 2014, s. 260]

3. Terminologia
RELEWANCJA PRZYPADEK
PERTYNENCJA

4. Terminologia
 RELEWANCJA (relewancja techniczna) – „zgodność syntaktyczna
instrukcji wyszukiwawczej z zawartością opisów bibliograficznych”
 PERTYNENCJA (relewancja pragmatyczna) – „określenie tych
wyszukanych informacji (relewantnych bądź nie), które mogę
przyczynić się do bezpośredniego zaspokojenia potrzeby
informacyjnej będącej podstawową przyczyną danego wyszukiwania”
[Sapa 2008a, s. 91]

5. Terminologia:
przypadkowe pozyskiwanie informacji 1
 Jedno z zachowań informacyjnych
 Sanda Erdelez – information encounter oraz opportunistic acquisition
of information
 Inne określenia: serendipitous/incidental/accidental information
acquisition
[Sapa 2008b, s. 78-79]

6. Terminologia:
przypadkowe pozyskiwanie informacji 2
Sposoby rozumienia przypadkowego pozyskiwania informacji:
1. „Pozyskiwanie informacji w efekcie działań, których bezpośrednim
celem nie było zdobywanie żadnych konkretnych informacji (…).
2. Pozyskiwanie informacji w wyniku działania, którego celem było
świadome i celowe poszukiwanie innych informacji (…).
3. Pozyskiwanie informacji w wyniku jej świadomego poszukiwanie, ale
przy nieprecyzyjnym zdefiniowaniu cech poszukiwanej informacji,
najczęściej jako efekt przeglądania (…) lub nawigowania w zasobach
WWW, choć może także dotyczyć wyszukiwania (…).”
[Sapa 2008b, s. 79]

7. Terminologia: serwis społecznościowy
„Serwis społecznościowy — to serwis internetowy, który istnieje w
oparciu na zgromadzonej wokół niego społeczności. Tworzy tak
zwane media społecznościowe (ang. social media). (…) Każdy użytkownik
może stworzyć swój własny profil.”
[Serwis społecznościowy 2014, dok. elekt.]
Przykłady:
Facebook, Google+, Twitter
Academia.edu, LinkedIn, Mendeley, ResearchGate
[Noorden 2014, dok. elektr., Statista 2014, dok. elekt.]

8. Terminologia: nowe nowe media 1
Web 2.0? Web 3.0?
„I taki jest właśnie główny problem z definiowaniem rzeczywistości za
pomocą liczb. W przeciwieństwie do słów mają one słaby ładunek
semantyczny. Co najwyżej pozwalają umiejscowić dane zjawisko w czasie,
ale pozbawiają odbiorcę jakiegokolwiek punktu odniesienia.”
[Levinson 2010, s. 16]

9. Terminologia: nowe nowe media 2
Nowe nowe media - „z definicji mają charakter społecznościowy. (…)
Wstrukturze starszych mediów (grupy mailingowe, fora internetowe)
można dostrzec komponent społecznościowy. Czym zresztą jest grupa
czytelnicza, jeśli nie medium społeczniościowym? To samo odnosi się do
książek – najstarszych środków przekazu o społecznościowym
charakterze. Zatem społecznościowy charakter nowych nowych mediów
ma kluczowe znaczenie dla ich funkcjonowania. Mimo to, jak pokazaliśmy
wyżej, określa on więcej niż jeden typ mediów, dlatego też nie możemy
używać wymiennie terminów nowe nowe media i media
społecznościowe. Argumentację tę wzmacnia fakt, że nowe nowe media
tak samo często wykorzystywane są do praktyk o charakterze
indywidualnym (pisanie postów, nagrywanie podcastów).”
[Levinson 2010, s. 15]

10. Terminologia: nowe nowe media 3
Kategorie ogólne nowych nowych mediów:
1. blogi
2. podcasty
3. wideocasty
4. portale społecznościowe
[Levinson 2010, s. 18]

11. Terminologia: nowe nowe media 4
„Media społecznościowe:
Wszystkie nowe nowe media mają charakter społecznościowy –
komentowanie wpisów czy filmów na czyimś blogu jest przecież formą
aktywności w obrębie grupy. Jednak niektóre nowe nowe media
z założenia pełnią funkcję społecznościową: ich podstawowym celem jest
łączenie ludzi, budowanie relacji. Facebook i MySpace, a także Twitter,
stanowią najlepsze przykłady tego typu portali, gdzie możliwość
publikowania krótkich, jednowierszowych postów zachęca użytkowników
do dzielenia się ze znajomymi swoimi historiami, przemyśleniami
i emocjami.”
[Levinson 2010, s. 18]

12. Trudności metodologiczne
1. Nieprzewidywalność i okazjonalność przypadkowego pozyskiwania
informacji → obserwacja
2. Przypadkowe pozyskiwanie informacji nie jest do końca świadomie
kontrolowanym procesem → wywiad, ankieta
3. Subiektywny charakter przypadkowego pozyskiwania informacji – o
przydatności danej informacji decydują m.in. indywidualne
uwarunkowania użytkownika.
[Sapa 2008b, s. 81, 84]

13. Metodologia: proponowane badanie 1
I. Metodologia jakościowa → metoda case study (+ analiza i krytyka
piśmiennictwa – stan badań)
II. Cel: eksploracja
III. Wybór serwisów społecznościowych: Facebook, ResearchGate → WHY?
IV. Problemy szczegółowe:
I. Szansa na zaistnienie zjawiska przypadkowego pozyskiwania
informacji w serwisach społecznościowych
II. Zjawisko przypadkowego pozyskiwania informacji w serwisach
społecznościowych
V. Pytania badawcze:
I. Czy serwisy społecznościowe są tak projektowane, aby sprzyjały
przypadkowemu pozyskiwaniu informacji?
II. Czy i w jaki sposób występuje zjawisko przypadkowego
pozyskiwania informacji w serwisach społecznościowych?
III. Czy potencjał serwisów Facebook oraz ResearchGate różni się w
tym zakresie (szansa + zjawisko)?

14. Metodologia: proponowane badanie 2
Szansa na zaistnienie zjawiska przypadkowego pozyskiwania informacji
Analiza możliwości/funkcjonalności systemu sprzyjających
przypadkowemu pozyskiwaniu informacji (przypadkowe pozyskiwanie
informacji definiowane na 3 sposoby → slajd 6)
Określenie możliwości/funkcjonalności systemu z zakresu zarządzania
informacją
HE
5 double experts
(indywidualna analiza,
gromadzenie wyników,
ujednolicenie
terminów,
grupowanie)
100%
relewancja chaos

15. Metodologia: proponowane badanie 3
Zjawisko przypadkowego pozyskiwania informacji
(triangulacja, badanie empiryczne z użytkownikami, długoterminowe)
WARIANT #1 WARIANT #2
Przechwyt i rejestracja obrazu,
rejestracja dźwięku (concurrent think-aloud protocol),
eyetracking
LAB (1h/tydzień, „swobodne”
korzystanie z serwisu, 4-5 sesji)
ŚRODOWISKO NATURALNE (program
zainstalowany na prywatnych
urządzeniach badanych; 1 miesiąc)
Dodatkowo: dzienniczki (w odstępach
między sesjami)
Sposób analizy materiału empirycznego: analiza tematyczna

16. Definicja 1.

17. Definicja 2.

18. Definicja 3.

19. INDYWIDUALNE ZARZĄDZANIE INFORMACJĄ 1

20. INDYWIDUALNE ZARZĄDZANIE INFORMACJĄ 2

21. INDYWIDUALNE ZARZĄDZANIE INFORMACJĄ 3

22. Bibliografia
1. Levinson, Paul (2010). Nowe nowe media. Kraków : Wyd. WAM.
2. Noorden, Richard Van (2014). Online collaboration : scientists and the social network
[dok. elektr.]. Nature Vol. 512, Issue 7513. http://www.nature.com/news/online-collaboration-
scientists-and-the-social-network-1.15711 [odczyt: 8.11.2014]
3. Sapa, Remigiusz (2008a). Potencjał bibliotecznych katalogów online w zakresie sprzyjania
zjawisku przypadkowego pozyskiwania informacji o literaturze naukowej. Przegląd
Biblioteczny R. 76, z. 1, s. 87–110.
4. Sapa, Remigiusz (2008b). Przypadkowe pozyskiwanie informacji o literaturze naukowej :
inne spojrzenie na jakość systemów informacyjnych dla naukowców. W: Wymiana
informacji i rozwój profesjonalnych usług informacyjnych w edukacji, nauce i kulturze na
rzecz społeczeństwa opartego na wiedzy. Pod red. D. Pietruch- Reizes i W. Babika.
Katowice : PTIN, s. 77-85.
5. Serwis społecznościowy (2014) [dok. elektr.]. W: Wikipedia (wersja w języku polskim).
http://pl.wikipedia.org/wiki/Serwis_spo%C5%82eczno%C5%9Bciowy [odczyt: 9.11.2014]
6. Statista (2014). Global social networks ranked by number of users 2014
[dok. elektr.]. http://www.statista.com/statistics/272014/global-social-networks-ranked-by-
number-of-users/ [odczyt: 9.11.2014]
7. Wojciechowski, Jacek (2014). Biblioteki w nowym otoczeniu. Warszawa : Wyd. SBP.