2. Kavram
haritalama
nedir
Anlamlı öğrenmeyi kolaylaştırmak, öğrenmenin kalitesini ölçmek
ve bilginin organize edilmesini sağlamak amaçlı kullanılan bir
öğrenme-öğretme tekniğidir.
Novak tarafından ileri sürülen, öğrenilecek kavramların ve
kavramlar arası ilişkilerin görselleştirildiği bir şemadır.
3. Kavram haritaları, yeni öğrenilecek
bilgiyi daha açık hale getirmekle ,
önceki bilgilerle yeni bilgiler
arasında anlamlı bağlantılar
kurulmasına yardımcı olmaktadır.
Anlamlı öğrenmeyi temele alan
Kavram haritaları , bireysel alan
öğrenmelerinde ezberleme yerine,
öğrenmenin daha kalıcı uzun süreli
olmasını sağlamaktadır.
4. Kavram haritaları, bilgiyi görselleştirme, ilişkilendirme,
somutlaştırma, sınıflama gibi işlevleri vardır.
Bilginin zihinde somut ve görsel olarak düzenlenmesini sağlar.
Ancak en önemli işlevi bilgiyi anlamlı hale getirmektir.
Kavram haritaları, bir içeriğin öğretiminde, özenlenmesinde ve
ölçülmesinde , ayrıca öğrenmelerin değerlendirilmesi amacıyla da
kullanılan alternatif bir ölçme aracı olarak da zaman zaman
kullanılmaktadır.
5. OLUMLU
YÖNLERİ:
Bilgiyi zihinde nasıl organize edebileceğimizi gösterir.
– Zihinde bilgilerin kalıcılığını sağlar.
– Zihinde bilginin somut ve görsel olarak algılanmasını sağlar.
– Öğrenilen yanlış kavramların tespitinde kullanılır.
– Kavramların anlamlarının tartışılmasında kullanılabilir.
– Bilgilerin genelden özele zihinde sıralanmasında kullanılır.
6. – Öğrencilerin fikirleri nasıl birleştirdiklerini ortaya koyar.
– Daha az ve öz anlatım içerdiği için öğrenmenin kalıcı olmasını
sağlar.
– Anlamlı öğrenmeyi arttırıcıdır.
– Kavram haritaları bütün bir disiplinin kavranmasını sağlar.
– Konunun özet olarak ana hatlarını ortaya koyar.
– İyi yapılandırılmış bir kavram haritasında öğrenme yanlışlıkları da
belirlenebilir.
– Kavram haritalarındaki mantıksız ve açıklanamayan bağlantılar
öğrencilerdeki disiplinsiz düşüncelerini ortaya çıkarmada etkili
olur.
7. SINIRLILIKLARI:
– Kavram haritaları zihinsel bir gayret gerektirmektedir.
Öğrencilere sıklıkla verilen kavram haritaları öğrencilerde bıkkınlık
yaratabilir.
–Tek bir kavramın detaylı olarak incelenmesinde kullanılabilecek
bir teknik değildir.
– Puanlama yanlış yapılırsa öğretmene yanlış bilgi verilir.
9. 1- Olay Zinciri Haritası:
Olayları neden sonuç ilişkisine
dayandırarak açıklayan haritalara
olay zinciri haritası denir. Bu harita
oluşturulan tümevarım yöntemi
kullanılır. Olay zinciri haritaları, bir
olayın hangi şartlarda, hangi
aşamalardan geçerek oluştuğunu
anlamamızı sağlar.
10. 2- Balık Kılçığı Haritası
Karmaşık bir olayın nedenlerini
ve sonuçlarını ortaya koymak
için kullanılır. Kılçığın üst
tarafında olaylar, alt tarafında
da olayların nedenleri gösterilir.
Bir bakıma olayların neden
sonuç ilişkileri kurulmuş olur.
11. 3- Örümcek Kavram Haritası
Örümcek kavram haritası
akademik çevrelerde ve eğitim
kurumlarında en çok kullanılan
haritalardan biridir. Bu harita
oluşturulurken sayfanın
ortasına ana kavram yazılır.
Daha sonra, sayfanın ortasında
yer alan kavramın etrafına o
kavrama ilişkin detaylar yazılır.
12. 4- Sınıflama Haritası
Sınıflama haritası, örümcek Kavram
Haritası ile benzer özellikler taşır.
Ancak bu haritada tanımlardan
ziyade alt türlerin listesi çıkarılır.
Kronolojik sıralamalarda da
kullanılan sınıflama haritası, bir
kavramın geçmişten günümüze
kadar nasıl oluştuğunu ve hangi
evrelerden geçtiğini görmemizi
sağlar.
13. Kavram
Haritası Nasıl
Yapılır?
Öncelikle konu ile ilgili kavramlar genelden özele doğru hiyerarşik
bir sıra halinde listelenir.
Temel kavram en başa belirgin olarak bir daire ya da dikdörtgen
şeklin içerisine yazılır.
Temel kavramın altında yer alacak olan kavramlar önem sıralarına
göre oklar yardımıyla temel kavramın altına yerleştirilir.
Son olarak kavramlar arasındaki bağlantılar okların yanlarına
yazılarak kavram haritası tamamlanır. Bağlantılar yazılırken iki
kavram arasındaki bağıntının anlamlı olmasına ve ilişkiyi doğru
şekilde temsil etmesine dikkat edilir.