2. Çeşitli kavramların birbirleriyle olan
ilişkilerini ve türlerini sınıflandırmak
amacıyla oluşturulan şablonlara kavram
haritası denir. Kavram haritası, Amerikalı
eğitimci Joseph Novak tarafından
geliştirilmiştir. Bu şablonlar, kavramlar
arasında neden sonuç ilişkisi kurduğu
için öğrencilerin anlayarak öğrenmesini
sağlar.
3. Kavram haritaları dörde ayrılır:
1- Balık kılçığı haritası
2- Olay zinciri haritası
3- Örümcek kavram haritası
4- Sınıflama haritası
4. Kavram Haritası Nedir?
Bilgilerin sınıflandırılması, türlere ayrılması
ve analiz edilmesi için oluşturulan
şablonlara kavram haritası denir. Kavram
Haritası ''Anlamlı Öğrenme'' doktrini baz
alınarak oluşturulmuştur. İlk başta sadece
eğitim kurumlarında kullanılan haritalar
daha sonra şirketler tarafından da
kullanılmaya başlanmıştır.
5. Kavram Haritası Ne İşe Yarar?
1- Kavram haritası mevcut bilgilerin tasnif
edilmesini ve detaylı bir şekilde incelenip
birbirleriyle olan etkileşimlerini göstermek
için kullanılır.
2- Kavram haritaları, bir kurumdaki mevcut
sorunların nedenlerini bulmak ve söz
konusu sorunlara alternatif çözüm önerileri
sunmak için de kullanılabilir.
6. 3- Bu haritalar bilginin ezberlenmesinden
ziyade belli başlı şemalarda anlayarak ve
görerek öğrenilmesini sağlar. Öğrenciler
kavram haritaları oluşturarak olguların
arasındaki neden - sonuç ilişkisini tespit
edebilir. Bu da dolaylı olarak analitik
düşünme metotlarının gelişmesini sağlar.
4- Dört farklı çeşidi bulunan kavram
haritaları, belli başlı terimlerin çok daha iyi
anlaşılmasını sağlar.
7. Kavram Haritası Türleri ve Özellikleri
1- Olay Zinciri Haritası
Olayları neden sonuç ilişkisine
dayandırarak açıklayan haritalara olay
zinciri haritası denir. Bu harita oluşturulan
tümevarım yöntemi kullanılır. Bu haritanın
diğerlerinden en önemli farklı, olgulara değil
olaylara dayanmasıdır. Olay zinciri
haritaları, bir olayın hangi şartlarda, hangi
aşamalardan geçerek oluştuğunu
anlamamızı sağlar.
8. 2- Balık Kılçığı Haritası
Balık kılçığı diyagramı olarak da bilinen bu
haritada Karou Ishikawa tarafından
geliştirilmiştir. Bir sorununun kaynağını bulmak
için kullanılan balık kılçığı haritasında olası
bütün nedenler yazılır. Uluslararası şirketler
tarafından da kullanılan bu yöntemde, şirketteki
mevcut problemlerin çözülmesi için tüm
materyaller ve parametreler haritaya eklenir.
9. 3- Örümcek Kavram Haritası
Örümcek kavram haritası akademik çevrelerde ve
eğitim kurumlarında en çok kullanılan haritalardan
biridir. Bu harita oluşturulurken sayfanın ortasına
ana kavram yazılır. Daha sonra, sayfanın ortasında
yer alan kavramın etrafına o kavrama ilişkin detaylar
yazılır.
Örümcem kavram haritası daha çok belli başlı
olguları ve terimleri tanımlamak için kullanılır.
10. 4- Sınıflama Haritası
Sınıflama haritası, örümcek Kavram
Haritası ile benzer özellikler taşır. Ancak bu
haritada tanımlardan ziyade alt türlerin
listesi çıkarılır. Kronolojik sıralamalarda da
kullanılan sınıflama haritası, bir kavramın
geçmişten günümüze kadar nasıl
oluştuğunu ve hangi evrelerden geçtiğini
görmemizi sağlar.
Örnek:
Şiir
Halk Edebiyatı Tekke Edebiyatı Divan
Edebiyatı
Koçaklama İlahi Gazel
Güzelleme Şathiye Kaside
Ağıt Mersiye Tahmis