Görsel ve işitsel araçlar

1. GÖRSEL VE İŞİTSEL
ARAÇLAR
MUHARREM GÜLDAL
DOÇ.DR.AĞAH TUĞRUL KORUCU

2. GÖRSEL İŞİTSEL ARAÇLAR
 Öğretim, öğrenmenin gerçekleşmesi ve bireyde istenen
davranışların gelişmesi için uygulanan süreçlerin tümüdür.Yani
öğrenciye belli bir şeyi öğretme, bilgi verme veya bilgi ile
donatma işidir. Öğrencide istendik davranışların geliştirilmesi
için görsel ve işitsel yöntemlerin birlikte kullanılması gerekir. Bu
faaliyete aynı zamanda gösteri yöntemi de denir.Herhangi bir
konun gösteriminin materyali olduğu ve bunun nasıl yapılacağı
öğrencilerin önünde gösterilmek suretiyle öğretilmesi esasına
dayanır.

3. Fizikî, beşerî ve ekonomik coğrafya olayları ile ilgili kavramları öğretme
bu yöntem sayesinde gerçekleşir. Bu faaliyet ise araç ve gereç yardımıyla
sağlanır.Konulardaki haritalar, şekiller, fotoğraflar, tablolar öğretimde
öğrenmeyi araç ve gereç yardımıyla anlaşılır hale sokar.
Herhangi bir fikrinin veya düşüncenin açıklanması, somut hâle getirilmesi
ve ispatlanması için ihtiyaç duyulan eşyalara ve aygıtlara araç denir.Bir iş
veya eylemi yapmak için gerekli olan malzemeye de gereç denir.

4. Araç ve gereçlerin öğretimdeki rolleri şunlardır:
– Öğrencinin dikkatini çekerek onları güdüler.
– Öğrencinin dikkatini canlı tutar.
– Öğrencinin duygusal tepki vermesini sağlar.
– Kavramları somutlaştırır.
– Anlaşılması zor olan kavramları basitleştirir.
– Şekiller yoluyla bilginin düzenlenmesini ve alınmasını
kolaylaştırır.

5. ARAÇ-GEREÇLERİN ÖZELLİKLERİ
1-Konun Amacına Uygunluk
Amaca hizmet eden araç ve gereç konun anlaşılmasını ve
öğretilmesini kolaylaştırır.Konu ile ilgili haritalar, şekiller, tablolar,
kesitler, profiller, blokdiyagramlar vb.’leri.
2- Araç ve Gereçlerin Doğruluğu
Araç ve gerecin amaca uygun olarak kullanılabilmeleri doğru
olmalarına bağlıdır. Doğruluğu tartışılan araç ve gereçler öğretimde
birlik ilkesini zedeler. Haritaların adları ve bu haritalardaki yer adları,
yükseklik değerleri, derinlik değerleri vb.’leri

6. 3-Araç ve Gerecin Öğrenciye Uygunluğu
Araç ve gereç öğretimin(ilk, orta, lise, üniversite) her basamağında
müfredat programlarına göre hazırlanmalıdır.Öğretimin sviyesine hitap
etmeyen araç ve gereçler öğrenmeyi gerçekleştiremez. Çünkü öğrenme ile
verilmek istenen bilgiler öğretim kademelerine göre farklılık gösterir.
4-Araç ve Gereçlerin Çekiciliği
Konun izahında gerekli harita, şekil, tabloların renk, çizim ve yazı tarzı
yönünden estetik olması gerekir.Kullanılacak fotoğraf ve slaytlarda da
estetiğe dikkat edilmelidir.Estetik olma öğrencinin ilgi ve dikkatini çekerek
öğrenmeyi kolaylaştırır.

7. 5-Araç ve Gerecin Kullanışlı ve Dayanıklı Olması
Araç ve gereçlerin kolay kullanımının yanında sağlam ve dayanıklı
da olması gerekir.Sağlam ve dayanıklı olmayan araç ve gereçler
çabucak yırtılmakta, bozulmakta dolayısıyla kullanılmaz hâle
gelmektedir.
6-Araç ve Gerecin Sadeliği
Müfredat uygun bilgileri içeren araç ve gereç sadedir.Çünkü burada
amaca uygunluk söz konusudur.Fazla bilgi yığını öğrenmeyi zorlaştırır.

8. İŞİTSEL ARAÇLAR
İşitmek: Atmosferde oluşan ses dalgalarının kulağımız
tarafından toplanmasından, beyin deki merkezlerde karakter ve
anlam olarak algılanmasına kadar olan süreç işitme olarak
adlandırılır.
Dinlemek: Geniş anlamda dinleme, önceden hazırlık yaparak,
söylenilenleri, okunanları, konuşulanları anlamak için dikkat
kesilme ve değerlendirme yapmaktır.
Dinleme önemli ve zorunlu bir öğrenme yollarından biridir.
Birikimlerimizin büyük bir bölümünü dinleme yoluyla kazanırız.

9. İŞİTMEK İLE DİNLEMEK ARASINDAKİ
FARK
İşitmek, "Ses dalgalarının kulak zarına çarpması";
Dinlemek ise, "duyulanı anlamak ve korumak" demektir.
Örnek: Bir öğrenci, ders sırasında işittiklerini, ders sonunda
anımsayamıyor sa derste anlatılanları dinlememiş olduğu
sonucu çıkarılabilir.
Örnek: radyo, MP3 Çalar, ses kayıt cihazı ses ve CD’leri teyp.

10. GÖRSEL ARAÇLAR
Bakmak: Çok fazla akıl yürütmeksizin gözleri istenilen noktaya
yöneltmektir.
Görmek : Bu noktada gerekli şeyleri analiz etmek ve algılamaktır
Örnek: Haritalar, kitaplar, gerçek eşyalar, resimler ve tahta.

11. HEM GÖRSEL HEM İŞİTSEL ARAÇLAR
Birden Fazla duyu organına hitap eden araçlardır.
Örnek: Bilgisayar, cep telefonu, televizyon, video ve kuklalar.

12. Araç ve gereçlerin öğretimdeki rolleri şunlardır:
– Öğrencinin dikkatini çekerek onları güdüler.
– Öğrencinin dikkatini canlı tutar.
– Öğrencinin duygusal tepki vermesini sağlar.
– Kavramları somutlaştırır.
– Anlaşılması zor olan kavramları basitleştirir.
– Şekiller yoluyla bilginin düzenlenmesini ve
alınmasını kolaylaştırır.

13. • Kavram haritaları;
- Örümcek,
- Zincir,
- Balık kılçığı ve
- Hiyerarşik
olmak üzere 4 farklı şekilde hazırlanabilir;

14. Araç-Gereçlerin Özellikleri
1-Konun Amacına Uygunluk ; Amaca hizmet eden araç ve
gereç konun anlaşılmasını ve öğretilmesini kolaylaştırır.Konu ile
ilgili haritalar, şekiller, tablolar, kesitler, profiller, blokdiyagramlar
vb.’leri.
2- Araç ve Gereçlerin Doğruluğu ; Araç ve gerecin amaca
uygun olarak kullanılabilmeleri doğru olmalarına bağlıdır.
Doğruluğu tartışılan araç ve gereçler öğretimde birlik ilkesini
zedeler. Haritaların adları ve bu haritalardaki yer adları, yükseklik
değerleri, derinlik değerleri vb.’leri

15. 3-Araç ve Gerecin Öğrenciye Uygunluğu ; Araç ve gereç öğretimin(ilk, orta, lise,
üniversite) her basamağında müfredat programlarına göre hazırlanmalıdır.Öğretimin
seviyesine hitap etmeyen araç ve gereçler öğrenmeyi gerçekleştiremez. Çünkü
öğrenme ile verilmek istenen bilgiler öğretim kademelerine göre farklılık gösterir.
4-Araç ve Gereçlerin Çekiciliği
Konun izahında gerekli harita, şekil, tabloların renk, çizim ve yazı tarzı yönünden estetik
olması gerekir.Kullanılacak fotoğraf ve slaytlarda da estetiğe dikkat edilmelidir.Estetik
olma öğrencinin ilgi ve dikkatini çekerek öğrenmeyi kolaylaştırır.
5-Araç ve Gerecin Kullanışlı ve Dayanıklı Olması ;Araç ve gereçlerin kolay
kullanımının yanında sağlam ve dayanıklı da olması gerekir.Sağlam ve dayanıklı
olmayan araç ve gereçler çabucak yırtılmakta, bozulmakta dolayısıyla kullanılmaz hâle
gelmektedir.