Opdrachtfiche omgevingsboek lotte-fouquaert

1. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
Melle herdenkt
1. Plaats - adres
Gemeenteplein Melle 9090
2. Geolocatie / geolokalisatie
51°00'12.7"N 3°48'00.1"E
3. Korte omschrijving
De leerlingen nemen het herdenkingsmomenten te Melle gericht waar. Ze voeren verschillende
waarnemingsopdrachten uit. Hierdoor zullen ze ontdekken wat er wordt herdacht met het monument en wat
het doel van een herdenkingsmonument is.
4. Doelgroep
3de
graad
5. Tijdsduur
30 minuten + 10 minuten voor de verplaatsing
6. Eindtermen
Mens en maatschappij: tijd
3.7. De leerlingen kennen de grote periodes uit de geschiedenis en ze kunnen duidelijke historische
elementen in hun omgeving en belangrijke historische figuren en gebeurtenissen waarmee ze kennis maken,
situeren in de juiste tijdsperiode aan de hand van een tijdband.
3.9. De leerlingen tonen belangstelling voor het verleden, heden en de toekomst hier en elders.
Wetenschappen en techniek: natuur: algemene vaardigheden
1.1 De leerlingen kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een
systematische wijze noteren.
Sociale vaardigheden: domein samenwerking
3. De leerlingen kunnen samenwerken met anderen, zonder onderscheid van sociale achtergrond, geslacht of
etnische origine.
7. Leerinhoud
• Het herdenkingsmoment bevindt zich in Melle op het Gemeenteplein.
• Een herdenkingsmonument is opgericht naar de herdenking van een persoon of een belangrijke
gebeurtenis.
• Met het herdenkingsmoment te Melle worden gesneuvelde Franse marine soldaten uit de Eerste
Wereldoorlog herdacht.
• Tijdens de Eerste Wereldoorlog is de omgeving rond Melle ook aangetast.
• De Eerste Wereldoorlog vond plaats van 1914 tot 1918.
• Belangstelling tonen voor de gesneuvelde soldaten door begrip en respect te tonen.

2. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
• Het herdenkingsmonument te Melle gericht waarnemen door alle elementen op het monument goed te
bekijken en te proberen interpreteren. Als er bijvoorbeeld in de vraag 'een dier' staat, ga ik op het
monument op zoek naar een dier.
• Samenwerken door samen tot een gezamenlijk antwoord te komen door naar elkaar te luisteren
8. Lesdoelen
• In eigen woorden omschrijven wat een herdenkingsmonument is.
• In eigen woorden de betekenis van het herdenkingsmonument te Melle beschrijven.
• Het herdenkingsmonument te Melle gericht waarnemen.
• De tijdsperiode van de eerste wereldoorlog situeren op een tijdsband.
• Tonen belangstelling voor de herdenking van gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog.
• Samen tot een gezamenlijk antwoord komen door naar elkaar te luisteren.
9. Materiaal
• Schrijfgerei
• Opdrachtfiche
• Afbeelding van het Lam Gods
• fluohesje
• Iets hard als onderlegger ( eventueel map of schrijfplankje)
• T-kaart: actief luisteren
10.Organisatie
Afspraken met de leerlingen:
• Je valt geen mensen die in de buurt rondlopen lastig.
• Je blijft binnen het afgesproken gebied.
• Je houdt je aan de afspraken die we vooraf hebben gemaakt rond de verkeersveiligheid.
• Je blijft bij de klasgroep tijdens de wandeling. Je loopt per twee met je fluohesje aan. Je sluit goed aan.
• Je werkt op op een goede manier samen. Je komt samen tot een antwoord door naar elkaar te luisteren.
• Als je naar het monument kijkt, sta je niet op het fietspad. Je blijft op de afgesproken plaatsen.
• Je bent voorzichtig met het monument. Je brengt geen schade aan.
Tips voor de leerkracht:
• Zorg dat je op voorhand goede afspraken maakt rond het verkeer. Zet dus in op verkeersveiligheid.
• Zorg dat de leerlingen een fluohesje aanhebben zodat ze goed zichtbaar zijn in het verkeer.
• Zorg dat jij goed geïnformeerd bent over het monument zodat je kan antwoorden op de vragen van de
leerlingen.
• De leerlingen gaan individueel aan de slag met verschillende observatieopdrachten. Maar zorg ervoor dat
je een gebied toont waar de leerlingen kunnen lopen en staan. Op die manier zal je een overzicht hebben
over al de klasgroep.
• Als de leerlingen iets niet onmiddellijk vinden op het monument om een vraag op te lossen, vertel dan
niet zomaar waar ze het antwoord kunnen vinden. Geef tips en aanwijzingen, hierdoor moeten ze nog
steeds zelf op zoek gaan.

3. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
Handig om te weten:
Het kerkhof van Melle bevindt zich op 5 minuten wandelen van het herdenkingsmonument. Op het kerkhof
vind je nog een herdenkingsmonument. En er liggen ook verschillende soldaten die zijn gesneuveld tijdens de
Eerste en Tweede Oorlog op het kerkhof. Het kerkhof van Melle bevindt zich op het Dorpsplein.
11.Werkbladen – instructiebladen – richtlijnen…
Stap 1: Voor dat je vertrekt naar het monument, maak je op het schoolplein duidelijke afspraken die
betrekking hebben op verkeersveiligheid. Je legt ook uit wat de bedoeling is. Vervolgens loop je in groep tot
aan het herdenkingsmonument op het Gemeenteplein van Melle. De leerlingen nemen rond het monument
plaats. Ik heb voor het vertrek aan iedereen een opdrachtenbundel gegeven. Ik heb ook op voorhand de
groepsverdeling gemaakt en meegedeeld. Je geeft ook duidelijk weer wat je verstaat onder luisteren naar
elkaar, dit doe je aan de hand van de T-kaart.
Stap 2: De leerlingen zullen het herdenkingsmonument observeren. Ze vullen per 2 de vragen van op de
opdrachtenbundel in. Hierdoor komen ze meer te weten over de betekenis van het monument. Wijs de
leerlingen erop dat ze de antwoorden op de vragen vinden door het monument waar te nemen. Je kan ervoor
kiezen om de samenstelling van de groepjes zelf te bepalen of de leerlingen zelf te laten kiezen. Als leerkracht
geef je duidelijk aan hoeveel tijd ze hiervoor krijgen. En je geeft ook duidelijk aan waar dat de leerlingen
mogen lopen. De leerlingen vullen de volgende werkbladeren in:
https://www.slideshare.net/lotteFouquaert/melle-herdenkt .
Stap 3: Nadat de leerlingen de vragen hebben ingevuld, laat je ze op de grond in een cirkel zitten. Tot slot
bespreek je samen met de leerlingen hun ervaringen en hoe de opdrachten voor hun zijn verlopen. Je kan
ervoor kiezen om enkele vragen te selecteren en die samen te bespreken. De allerlaatste vraag bespreek je
wel sowieso nog samen doordat dit niet letterlijk te vinden was op het monument. Hier toon je ook een
afbeelding van het Lam Gods. Tot slot geef je nog wat meer informatie over de Eerste Wereldoorlog in de
omgeving van Melle.
Korte bespreking: “Een paneel van het Lam Gods van Jan van Eyck was gestolen. Ze hebben dit monument ooit
opengebroken omdat ze dachten dat het monument hier onder lag. Maar dit was niet het geval. Dat was dus
het antwoord op de laatste vraag. Ook de gemeente Melle bleef niet gespaard tijdens de Eerste
Wereldoorlog. Rond deze omegving werden twee keer heel veel slachtoffers gevallen door ernstige
confrontaties met Duitse troepen. Heel veel huizen rond de Brusselsesteenweg werden vernield.”
12.Oplossingen - sleutel
Oplossing: opdrachtfiche: https://www.slideshare.net/lotteFouquaert/melle-herdenkt-oplossingpdf
13.Bronnen
Oorlogsmonument Melle | Erfgoedbank Land Van Rode. (z.d.). Erfgoedbank. Geraadpleegd op 24 april 2021
via https://erfgoedbanklandvanrode.be/oorlogsmonument-melle
De Backer, O. (1994). Het oorlogsgebeuren te Melle in 1914. De Gonde. Geraadpleegd op 24 april 2021 via
https://erfgoedbanklandvanrode.be/sites/landvanrode.colibreo.com/files/40647_ca_attribute_values_value_
blob_89790_1.pdf
Kwatrecht, Duits kerkhof te Kwatrecht-Melle uit 1914. (z.d.). Bunkergordel. Geraadpleegd op 22 april 2021 via
https://www.bunkergordel.be/14.006%20Kerkhof%20Kwatrecht%201914.htm
Wikipedia-bijdragers. (2021, 13 april). Eerste Wereldoorlog. Wikipedia. Geraadpleegd op 24 april 2021 via
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_Wereldoorlog

4. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
de Vries, F., & van Waeyenberge, L. (z.d.). Monument Franse Vlootfusiliers - Melle - TracesOfWar.nl. Traces of
War. Geraadpleegd op 24 april 2021 via https://www.tracesofwar.nl/sights/45767/Monument-Franse-
Vlootfusiliers.htm
Agentschap Onroerend Erfgoed. (2002). Herdenkingsteken Eerste Wereldoorlog. Inventaris Onroerend
Erfgoed. Geraadpleegd op 24 april 2021 via https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/200933
14.Achtergrondinformatie voor de leerkracht
De Eerste Wereldoorlog in de omgeving van Melle:
Ook de gemeente Melle bleef niet gespaard tijdens de Eerste Wereldoorlog. Rond de omgeving van
Kwatrecht werden twee keer heel veel slachtoffers gevallen door ernstige confrontaties met Duitse troepen.
Heel veel huizen in de omgeving van Brusselsesteenweg werden vernield. Op deze site:
https://www.bunkergordel.be/14.006%20Kerkhof%20Kwatrecht%201914.htm , vindt u een overzicht van alle
gebeurtenissen die in de omgeving van Melle tijdens de Eerste Wereldoorlog hebben plaats gevonden.
(bunkergordel, z.d)
De Eerste Wereldoorlog:
Van 1914 tot 1918 vond de eerste wereldoorlog plaats. De Eerste Wereldoorlog wordt ook wel de loopgraven
oorlog of de Grote Oorlog genoemd. In die tijd heerste er in veel landen een nationalistisch gevoel, de
mensen waren trots op hun eigen land. De landen vonden hun land het beste. Met gevolg dat er heel wat
spanning werd veroorzaakt tussen de landen. De dood op de troonopvolger van Hongarije was het startschot
voor de oorlog. Deze gebeurtenis wordt dan ook als de aanleiding van de Eerste Wereldoorlog gezien.
Oostenrijk-Hongarije zag dit als een oorlogshandeling en verklaarde even later ook de oorlog aan Servië. Er
werden bondgenootschappen gesloten tussen verschillende landen. Zo gingen Engeland, Frankrijk en Rusland
(Triple Entente) samenwerken. Duitsland sloot zich aan bij Oostenrijk-Hongarije en Italië (Centralen of Triple
Alliantie). Duitsland vroeg aan België om door ons land te trekken om zo Frankrijk binnen te vallen. België
wou dit niet, maar Duitsland negeerde dit en trok door België. Hierdoor verklaarde Brittannië, die een
verbond had met België, de oorlog aan Duitsland. Even later verklaarden heel veel landen de oorlog aan
elkaar en de vreselijke oorlog was begonnen. Er werden heel veel loopgraven gegraven ter bescherming. Naar
het einde toe werden de loopgraven steeds meer beveiligd door bijvoorbeeld prikkeldraad. Er was tijdens
deze oorlog een grote technologische vooruitgang zoals het prikkeldraad, kanonnen, gifgas en
machinegeweren maar ook vliegtuigen en tanks werden ingezet. In 1918 vond het einde van de Eerste
Wereldoorlog plaats. Frankrijk en Brittannië kregen versterking van de Verenigde Staten. Even later vroeg
Duitslands om een wapenstilstand. Een jaar later werd er in Parijs vrede gesloten. Op 11 november
herdenken wij deze Wapenstilstand. Er zijn heel veel doden gevallen. Zo zijn er ongeveer 10 miljoen soldaten
gestorven en ongeveer 9 miljoen gewone burgers. (Visser, 2020)
Op het monument vinden we de volgende boodschap: " A la glorie des fusiliers marine Français. Tot
verheerlijking van de Franse marine soldaten."
Op het monument vinden we het volgende gedicht terug.
"Ter verheerlijking van de Franse Marine-soldaten. Hun bloeding offer was niet vruchteloos en de grond
waarop zij vielen is geen vreemde grond. t'Is stervend dat de zon de zee vol vonken giet. Zo uit hun
heldendood straalt eeuwige roem."
Filmpje: https://schooltv.nl/video/de-eerste-wereldoorlog-1914-1918-1/

5. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
15.(optioneel) Extra mogelijkheden tot naverwerking
• Je zou de leerlingen zelf iets laten maken waarbij je de oorlog herdenkt. Bijvoorbeeld een schilderij,
tekening, gedicht,...... Hier kan je dan eindtermen van muzische opvoeding bij betrekken.
• Je zou het kunnen hebben over hoe Melle is getroffen door de Eerste Wereldoorlog. Je kan het natuurlijk
ook hebben over de Eerste Wereldoorlog in het algemeen.