2. Ίδρυση Βουλγαρικού κράτους
Πρώτη εμφάνιση παρατηρήθηκε τον 5ο αι μ.Χ.,
ανάμεσα στον Καύκασο και την Αζοφική
θάλασσα.
Δημιουργία πρώτης μορφής Βουλγαρικού κράτους
το 635, με τη σύναψη συνθήκης συνεργασίας του
ηγεμόνα Κοβράτ με το Βυζάντιο.
Παράλληλη εμφάνιση με Άβαρους
Λαός Ασιατικής προέλευσης
2
3. Επακολουθεί ο θάνατος του Κοβράτ το 640 και η διαίρεση
και ανάθεση του Βουλγαρικού κράτους στους πέντε γιους του,
ένας από τους οποίους ήταν ο Ασπαρούχ.
Οι πρώτες συγκρούσεις ανάμεσα στο Βυζάντιο και τους
Βούλγαρους σημειώθηκαν όταν ο Ασπαρούχ εγκαταστάθηκε
με μεγάλες ομάδες Βουλγάρων στα βόρεια του Δούναβη.
Κατέκτησαν εδάφη: α. στον Δούναβη
β. στον Αίμο
γ. στον Εύξεινο Πόντο
Σε συγκρούσεις οι Βούλγαροι νίκησαν το Βυζαντινό στρατό, έτσι:
Αναγνωρίστηκε έμμεσα το κράτος τους, περί το 681.
Ο Κωνσταντίνος Δ’ (αυτοκράτορας Βυζαντίου) υποχρεώθηκε
να υποσχεθεί την ετήσια καταβολή χορηγιών.
3
5. Ο τίτλος του Τσάρου των Βουλγάρων
Το 705 ο Τέρβελ, γιος του Ασπαρούχ , βοήθησε τον Ιουστινιανό Β’
να πάρει πίσω τη θέση του θρόνου στην Κωνσταντινούπολη. Έτσι,
σε αντάλλαγμα, ο αυτοκράτορας ανακηρύσσει τον Τέρβελ Τσάρο
των Βουλγάρων, τίτλο που θα φέρουν και οι διάδοχοι του στο
μέλλον.
Η θριαμβευτική είσοδος του
αυτοκράτορα Ιουστινιανού Β΄
(685-695/705-711) στη
Θεσσαλονίκη μετά τη νίκη του
εναντίον των Σλάβων. 5
7. Ενώ για έναν αιώνα περίπου οι Βούλγαροι ήταν
σύμμαχοι με το Βυζάντιο, κατά την εποχή του
Θεοδόσιου Γ’ και το Λέοντα Γ’ Ίσαυρου, τα πράγματα θα
αλλάξουν με την εμφάνιση του Κρούμου, σπουδαίου
στρατηγού και νομοθέτη για το λαό του.
Το 803 τις συγκρούσεις ανάμεσα σε Βούλγαρους
και Βυζαντινούς θα προκαλέσει ο χάνος Κρούμος, με
αποτέλεσμα:
α. την κατάκτηση της Σαρδικής (Σόφια)
β. την εξόντωση των υπερασπιστών της (809)
7
8. Ο Βυζαντινός Αυτοκράτωρ Νικηφόρος με στόχο να διώξει
τους Βούλγαρους από τα βόρεια σύνορα του Βυζαντίου,
οργανώνει μία μεγάλη εκστρατεία. Έτσι: α. διαλύει τον
Βουλγαρικό στρατό
β. πυρπολεί την πρωτεύουσα
Πλίσκα
Νίκη των Bυζαντινών επί των
Bουλγάρων, οι οποίοι αποτελούν μια νέα
απειλή για την αυτοκρατορία.
Madrid, Biblioteca Nacional, fol. 19r.
Οι βυζαντινοβουλγαρικές διαμάχες
υπήρξαν έντονες. Στην εικόνα, ο
βυζαντινός στρατός με επικεφαλής
το Νικηφόρο Ουρανό τρέπει σε
φυγή τους Βουλγάρους.
8
9. Ωστόσο, ο Κρούμος θα επιστρέψει με μία ενέδρα που
θα σημάνει το τέλος της ζωής του Νικηφόρου και τον
σοβαρό τραυματισμό του γιού και διαδόχου του,
Σταυράκιου.
Oι Bούλγαροι υπό την ηγεσία του
Kρούμου ανασυγκροτούν το κράτος
τους, μετά τις ήττες που υπέστησαν.
Στην εικόνα ο Kρούμος συναθροίζει
το λαό του.
Madrid, Biblioteca Nacional
Ο Κρούμος λαμβάνει το κεφάλι του
βυζαντινού αυτοκράτορα Νικηφόρου,
απ’ όπου και θα πιεί πορφυρό οίνο.
9
10. Επόμενος στόχος Κρούμου: Βασιλεύουσα
Το 811-813 παρουσιάζεται ως ο φόβος και ο τρόμος του
Βυζαντινού στρατού
Μάχη Βερονικείας με
τεράστια επιτυχία, που
προκάλεσε την παραίτηση
του αυτοκράτορα Μιχαήλ
Α’ Ραγκαβέ.
Δυστυχώς για του Βούλγαρους,
ευτυχώς για τους Βυζαντινούς,
έρχεται ο ξαφνικός θάνατος του
Κρούμου, το 814. Αναλαμβάνει ο
διάδοχός του, Ομουρτάγ, που
συνάπτει συνθήκη ειρήνης με τη
Βυζαντινή αυτοκρατορία.
10
11. Εκχριστιανισμός Βουλγάρων
Πραγματοποιήθηκε το 864 από
μαθητές του Κύριλλου και του
Μεθόδιου, με τη βάπτιση του
βούλγαρου ηγεμόνα Βόρη, που
απέκτησε το όνομα Μιχαήλ.
Ακόμα, υιοθετήθηκε και το κυριλλικό αλφάβητο.
Στην εικόνα ο Κύριλλος και ο
Μεθόδιος. Λεπτομέρεια από
τοιχογραφία του 11ου αιώνα από την
Κρύπτη του Αγίου Κλήμεντα στη
Ρώμη.
11
12. Το βάπτισμα του Βόγορη (Βόρη) – Μιχαήλ
Mικρογραφία από βουλγαρικό χειρόγραφο
(Βιβλιοθήκη Βατικανού) 12
13. Οργάνωση Βουλγαρικής Εκκλησίας
Βάσει των υποδείξεων του πατριάρχη Φωτίου, ο Βόρης:
α. συνέτριψε την αντίσταση των βουλγάρων ευγενών (βογιάρων)
β. στράφηκε εκ νέου προς την Ρώμη
Ο Φώτιος με τη βοήθεια του αυτοκράτορα, κατηγορεί τη
Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία για:
1. θέματα λατρείας
2. θέματα εκκλησιαστικής τάξης
3. το δόγμα ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται και από τον Υιό
(filioque)
Απόρριψη από τη σύνοδο του 867 και αναθεματισμός
πάπα Νικολάου.
Πρώτο Σχίσμα 13
14. Συμεών διάδοχος του Βόρη (893-927)
• Μεταφορά πρωτεύουσας από την Πλίσκα, στην Πρεσλάβα
• Αντικατάσταση τίτλου βουλγάρων ηγεμόνων, χάνος, με το
βυζαντινό τίτλο βασιλεύς
• Α΄ επίθεση στα τείχη της Κωνσταντινούπολης (913), δίχως
επιτυχή αποτελέσματα.
• Διαπραγματεύσεις με τον πατριάρχη Νικόλαο Μυστικό
• Αυτοαναγόρευση ως Βασιλεύς των Βουλγάρων και
Ρωμαίων.
• Β΄ ανεπιτυχής επίθεση στην Κωνσταντινούπολη (924)
Η εποχή του ονομάστηκε
«Χρυσός αιώνας των Βουλγαρικών γραμμάτων»
14
15. Στην εικόνα, οι διαβουλεύσεις του βούλγαρου ηγεμόνα με το
Νικόλαο Μυστικό, εκπρόσωπο του βυζαντινού αυτοκράτορα.
Μικρογραφία από τη Χρονογραφία του Κωνσταντίνου
Μανασσή.
Citta del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana.
15
16. Πέτρος, διάδοχος του Συμεών
α. σύναψη ειρήνης με Βυζάντιο
β. επιγαμία με την εγγονή του αυτοκράτορα Ρωμανού Λακαπηνού
γ. λήψη τίτλου «Βασιλεύς της Βουλγαρίας»
Σαμουήλ, διάδοχος του Πέτρου
976: ίδρυση νέας, τεράστιας Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας
με κέντρο τη βορειοδυτική Μακεδονία
996: επέκταση Βουλγαρικών κτήσεων μέχρι το Δούναβη
και την κεντρική Ελλάδα
16
17. Προσπάθειες προέλασης επί του Βουλγαρικού κράτους από τον
αυτοκράτορα Βασίλειο Β’:
Περιορισμός σε διπλωματικά μέτρα (αρχικά)
Ανάπτυξη έντονης στρατιωτικής δράσης κατά των Βουλγάρων
νίκη Νικηφόρου Ουρανού στο Σπερχειό, το 997
1014, μάχη Κλειδίου κατατρόπωση
Βουλγαρικού κράτους
1018: α. είσοδος Βασιλείου στη Βουλγαρική πρωτεύουσα, την
Αχρίδα Βυζαντινή επαρχία
β. διαίρεση βουλγαρικού κράτους σε 3 μέρη
17
18. Η νίκη των Βυζαντινών κατά των
Βουλγάρων στη Μάχη του Κλειδίου και ο
θάνατος του Σαμουήλ.
Ο Βασίλειος Β' (976-1025) δέχεται τα σύμβολα
της εξουσίας από το Χριστό. Μικρογραφία από
ψαλτήρι που χρονολογείται περίπου στα 1018.
Venezia, Biblioteca Nazionale Marciana.
18
19. Β’ Βουλγαρικό Βασίλειο (1185-1395)
Προβλήματα: α. καμένη πρωτεύουσα
β. διαλυμένο κράτος
γ. επαναστάσεις χωρικών
δ. πληθώρα προβλημάτων στη Βουλγαρική
εκκλησία
ε. επιδρομές Ούγγρων και Πετσενέγκων
στ. παρουσία Σταυροφόρων, κατευθυνόμενων
στους Άγιους Τόπους απογύμνωση
19
20. ·1185: α. επαναδημιουργία Βουλγαρικού Βασιλείου
β. αποχώρηση από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία
·1385: λεηλασία Σόφιας, πρωτεύουσας Βουλγαρικού
κράτους, από Οθωμανούς
·1395: ολοκλήρωση κατάκτησης Βουλγαρίας από
Οθωμανούς
Βουλγαρικό κράτος δεν θα υπάρξει
ξανά, παρά μόνο το 1878.
20
