Πολιτιστικό πρόγραμμα 2014-15. ΓΕΛ Κ. Μηλιάς Πιερίας

1. Ελένη Νικολαΐδου (Α2)
Ο εκχριστιανισμός των σλαβικών λαών και το
ιεραποστολικό έργο του Κυρίλλου και του Μεθοδίου.

2. Ποιοι λαοί ονομάζονται Σλαβικοί
 Σλαβικούς λαούς ονομάζουμε τα φύλα εκείνα
που εγκαταστάθηκαν στα τέλη του 5ου μ.Χ. αι.
στα βόρεια σύνορα της βυζαντινής
αυτοκρατορίας. Αυτούς τους λαούς
προσπάθησαν να εκχριστιανίσουν οι
αυτοκράτορες του Βυζαντίου, για να πετύχουν
την ενότητα της αυτοκρατορίας.

4. Ο εκχριστιανισμός των Μοραβών
 Ο εκχριστιανισμός των
Σλάβων, ένα από τα
μεγαλύτερα επιτεύγματα
του βυζαντινού πολιτισμού,
ξεκίνησε από τη Μοραβία. Ο
ηγεμόνας αυτής της χώρας
Ραστισλάβος ζήτησε από το
Βυζάντιο ιεραποστόλους, για
να διδάξουν στο λαό του το
Χριστιανισμό (862/3).
Επιθυμούσε να στηριχτεί
στο Βυζάντιο, για να
αντισταθμίσει την απειλή
των Γερμανών και των
Βουλγάρων.

5.  Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Γ'
και ο
πατριάρχης Φώτιοςαντιλήφ
θηκαν τα οφέλη της
πρότασης του Ραστισλάβου.
Το Βυζάντιο θα μπορούσε να
επεκτείνει την επιρροή και
την πνευματική του
ακτινοβολία στην κεντρική
Ευρώπη. Η αποστολή
ανατέθηκε στους δύο
αδελφούς από τη
Θεσσαλονίκη Μεθόδιο και
Κωνσταντίνο (που
αργότερα πήρε το
μοναστικό όνομα Κύριλλος).

6.  Οι δύο αδελφοί έφτασαν στη
Μοραβία το θέρος του 863.
Ήταν έμπειροι διπλωμάτες και
γνωστοί λόγιοι και γνώριζαν
άριστα τη σλαβική και άλλες
γλώσσες. Οι Μοραβοί, όμως, δεν
είχαν αλφάβητο. Έτσι, η
μετάδοση της χριστιανικής
πίστης μόνο με τον προφορικό
λόγο εγκυμονούσε κινδύνους. Ο
Κύριλλος, τότε, δημιούργησε το
πρώτο σλαβικό αλφάβητο, το
οποίο λεγόταν «γλαγολιτικό».
Αργότερα απλουστεύθηκε,
έγινε πιο εύχρηστο και
ονομάστηκε «κυρίλλειο».

7.  Στο καινούριο αλφάβητο
μεταφράστηκαν η Αγία
Γραφή και η Θεία
Λειτουργία. Οι δυο
βυζαντινοί
ιεραπόστολοι, σεβόμενοι
την πολιτιστική
ταυτότητα των λαών
που εκχριστιάνισαν,
φρόντισαν ώστε η
νεοσύστατη σλαβική
Εκκλησία να παραμείνει
ανεξάρτητη.

8. Ο εκχριστιανισμός των Βουλγάρων
 Στο ζήτημα του
εκχριστιανισμού των
Βουλγάρων η βυζαντινή
εκκλησία συγκρούστηκε με
τον πάπα, ο οποίος επιδίωκε
την επέκταση της
ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας
στην άμεση γειτονιά του
Βυζαντίου. Ο βυζαντινός
στρατός υποχρέωσε το
βούλγαρο ηγεμόνα Βόρη να
δεχτεί τον Χριστιανισμό από
την Κωνσταντινούπολη και να
βαπτιστεί μάλιστα ο ίδιος με
ανάδοχο τον αυτοκράτορα
Μιχαήλ Γ' (864).

9.  Ωστόσο, λίγο αργότερα με πρόσκληση του Βόρη, ο
πάπας έκανε νέα επέμβαση στα ζητήματα της
Βουλγαρικής Εκκλησίας. Τότε ο πατριάρχης Φώτιος,
υπερασπιζόμενος την ανεξαρτησία της βυζαντινής
εκκλησίας και τα ζωτικά συμφέροντα του Βυζαντινού
Κράτους, κατήγγειλε την επέμβαση της Ρώμης στη
Βουλγαρία και κατηγόρησε τη ρωμαϊκή εκκλησία για
λειτουργικά και δογματικά λάθη.
 Η σύνοδος του έτους 867 αναθεμάτισε τον πάπα,
απέρριψε το δόγμα περί εκπορεύσεως του Αγίου
Πνεύματος και εκ του Υιού (filioque) και καταδίκασε
την επέμβαση της Ρώμης στη Βουλγαρία. Με απόφαση
της συνόδου του 870 η εκκλησία της Βουλγαρίας
υπάχθηκε οριστικά στη δικαιοδοσία του πατριαρχείου
Κωνσταντινούπολης.

11. Ο Εκχριστιανισμός των Ρώσων
 Για να συντρίψει την εξέγερση της μικρασιατικής αρι-
στοκρατίας, ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β' ζήτησε τη βοήθεια
του ρώσου ηγεμόνα Βλαδιμήρου, υποσχόμενος να του δώσει
ως σύζυγο την αδελφή του Άννα. Το επικουρικό στρατιωτικό
σώμα που έστειλαν οι Ρώσοι συνέτριψε την ανταρσία των
βυζαντινών γαιοκτημόνων (δυνατών), αλλά ο Βασίλειος
λησμόνησε την υπόσχεσή του.
 Μόνο όταν ο Βλαδίμηρος κατέλαβε τη Χερσώνα, ο
αυτοκράτορας συναίνεσε στο γάμο, με την πρόσθετη
προϋπόθεση ότι ο Βλαδίμηρος θα ασπαζόταν το
Χριστιανισμό. Η νύφη ταξίδεψε στη Χερσώνα, όπου έγιναν η
βάπτιση του Βλαδιμήρου και ο βασιλικός γάμος.
Επακολούθησε η ομαδική βάπτιση των Ρώσων στα νερά του
Δνειπέρου (989).

13. Πηγή
 Η κατάληψη της Χερσώνας και ο εκχριστιανισμός των Ρώσων
Μετά παρέλευση ενός έτους, κατά το έτος 6496 (988) ο Βλαδίμηρος εκστράτευσε με
τους στρατιώτες του κατά της Χερσώνας, μιας ελληνικής πόλης. Οι κάτοικοι της
Χερσώνας οχυρώθηκαν μέσα στην πόλη, ενώ ο Βλαδίμηρος παρατάχθηκε στο
λιμάνι, σε απόσταση βολής τόξου από αυτή [...]. Οι Ρώσοι απέκοψαν τη ροή του
νερού και οι Χερσωνίτες δεν άντεξαν τη δίψα και παραδόθηκαν. Ο Βλαδίμηρος και
η συνοδεία (druzina) του εισήλθαν στην πόλη.
Ο Βλαδίμηρος έστειλε τότε απεσταλμένους στους αυτοκράτορες Βασίλειο και
Κωνσταντίνο με το ακόλουθο μήνυμα: «Κοιτάξτε, πήρα την περίφημη πόλη σας.
Πληροφορούμαι όμως ότι έχετε μια ανύπαντρη αδελφή. Αν δεν μου τη δώσετε για
γυναίκα, θα κάνω στην Κωνσταντινούπολη ό,τι έκανα και σ' αυτή εδώ την πόλη».
Όταν οι δύο αυτοκράτορες άκουσαν το μήνυμα, κυριεύτηκαν από θλίψη και
έστειλαν πρεσβεία με το ακόλουθο μήνυμα: «Δεν ταιριάζει στους Χριστιανούς να
παντρεύουν τις κόρες τους με εθνικούς. Αν βαπτιστείς, θα εξασφαλίσεις αυτό το
πλεονέκτημα. Θα δεχτείς τη Βασιλεία των Ουρανών και θα έχεις κοινή με εμάς
πίστη.» [...]
Ο Βλαδίμηρος συγκατατέθηκε και αποφάσισε να βαπτιστεί. Ο επίσκοπος Χερσώνας
μαζί με τους ιερείς της αδελφής του αυτοκράτορα βάπτισε τον Βλαδίμηρο, αφού
τον κατήχησε στο Χριστιανισμό
Λαυρεντιανό Χρονικό, γερμ. μετ. Jo. Bujnoch (Slavische Geschichtsschreiber 1),
Γκρατς-Βιέννη-Κολονία 1958,
143-145.

14. Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος-Η ζωή τους
 Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος ήταν αδέλφια, μοναχοί, με
μεγάλη ιεραποστολική δράση. Σε αυτούς αποδίδεται ο
εκχριστιανισμός των Σλάβων και η απόδοση γραφής στη
σλαβική γλώσσα.
 Στις αρχές του 9ου αιώνα, γεννήθηκαν οι αδελφοί
Κωνσταντίνος (μοναστικό όνομα Κύριλλος) και Μεθόδιος,
δύο από τα επτά συνολικά παιδιά μιας γνωστής οικογένειας
της πόλης της Θεσσαλονίκης με έντονη θρησκευτικότητα.
Στη βιογραφία του ο Άγιος Κύριλλος ισχυρίζεται ότι με τον
αδελφό του κατάγονται από "βασιλικό γένος". Εκείνη την
εποχή ο πατέρας τους ήταν υπεύθυνος για τα θέματα
στρατιωτικής διοίκησης της αυτοκρατορίας. Τα δύο αδέλφια
μιλούσαν την ελληνική, ενώ είχαν σπουδάσει, ιδιαίτερα ο
Κύριλλος, τη σλαβική , την εβραϊκή, τη συριακή και
την αραβική γλώσσα, Η γνώση αυτών των γλωσσών τους
διευκόλυνε στη μετέπειτα διακονία τους.

15.  Ο Μεθόδιος, του οποίου
το κοσμικό όνομα ήταν
Μιχαήλ, γεννήθηκε το 815.
Ήταν άνθρωπος της
πράξης και είχε ξεκινήσει
καριέρα στον πολιτικό
στίβο. Διορίστηκε
διοικητής της Θεσσαλίας,
ενώ αργότερα έγινε
μοναχός σε ένα μοναστήρι
στον Όλυμπο.

16.  Ο Κύριλλος, του
οποίου το κοσμικό
όνομα ήταν
Κωνσταντίνος,
γεννήθηκε το 827.
Σπούδασε
στην Κωνσταντινούπο
λη, έγινε ιερέας και
μετέπειτα έφτασε στο
βαθμό του επισκόπου.
Δίδαξε τη Φιλολογία,
Φιλοσοφία και
Θεολογία.

17. Η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει τους
Aγίους Κύριλλο και Μεθόδιο στις 11
Μαΐου. Το 1980 ο πάπας Ιωάννης
Παύλος Β' κήρυξε τους Αγίους Κύριλλο
και Μεθόδιο συμπροστάτες της
Ευρώπης μαζί με τον Άγιο Βενέδικτο.
Οι Κύριλλος και Μεθόδιος θεωρούνται
επίσης άγιοι από την Λουθηρανική και
την Αγγλικανική εκκλησία.