5. Εξ ύδατος άδουσα ροή
• Του νερού η κελαριστή
φωνή ανακαλεί κείμενα, ει-
κόνες του κόσμου, την ώρα
που αυτός γεννιέται χλωρός
και άσπιλος.
Εικόνες Παραδείσου.
Νερά καθάρια και γλυκά,
νερά χαριτωμένα.
Χύνονται μες στην άβυσσο
τη μοσχοβολισμένη,
6. • και παίρνουνε το μόσχο της,
• κι’ αφήνουν τη δροσιά τους,
• κι ούλα στον ήλιο δείχνοντας τα πλούτια
• της πηγής τους, τρέχουν εδώ,
• τρέχουν εκεί, και κάνουν σαν αηδόνια.
Διονύσιος Σολωμός
Ελεύθεροι Πολιορκημένοι
Ο Πειρασμός
8. Νεαρός / Νηρός / Πρόσφατος,φρέσκος
H λέξη απέκτησε
τη σημερινή της
σημασία από τη
συνεκφορά
νεαρόν / νηρόν ύδωρ
νερό.
Το επίθετο νηρός στο
ουδέτερο γένος, υπε-
ρίσχυσε έναντι του
ουσιαστικού ύδωρ.
10. Ξεπηδά μέσα από το διάφανο σώμα του
κι η φύση σχηματίζει καρδιές.
11. • Μπορεί να τονίσει τη διπολικότητα του και τις
αντιθέσεις που εμπεριέχει:
Να μας χωρίσει και να
να μας ενώσει,
να μας καταστρέψει
και να μας ανακουφίσει.
12. Φωνές νερού μυριάδες
• Το νερό ταξίδεψε τους
ανθρώπους και τους έδει-
ξε πόσο μεγάλος μπορεί
να είναι ο κόσμος, πόσο
απέραντος ο ουρανός
στον υδάτινο καθρέφτη.
Ύδωρ γλυκύ,
νεαρόν ύδωρ,
νηρόν ύδωρ.
Σαν τα χθόνια μαντικά νερά, οι λέξεις μιλούν.
13. Και μας προκαλούν να θυμηθούμε ότι:
• Το νερό συνδέθηκε με πολιτισμούς και διευκόλυ-
νε τη ζωή των ανθρώπων.
Κίνησε
• φτερωτές και μύλους, πολ-
• λαπλασίασε την ανθρώπι-
• νη δύναμη, αλλά κυρίως κι-
• νητοποίησε την εφευριτι-
• κότητα και επινοητικότητα
• του.
14. Να γοητευθούμε από την εικόνα του:
• Eκεί που η δυναμική του αστάθεια τρομάζει
αλλά και μαγεύει. Εκεί όπου αυτή η διάφανη,ά-
πιαστη ύλη, που δεν έχει
• σχήμα και περίγραμμα α-
• ναρωτιέσαι αν μπορεί να
• δαμαστεί.
• Και ναι, δαμάστηκε
• με τα φράγματα.
17. Η Γη όπως φάνηκε από το Απόλλων 17
Είναι εμφανές το
υδάτινο στοιχείο
σε μία πληθωρική
αναφορά να συ-
γκρατείται στην ε-
πιφάνεια του πλα-
νήτη μας.
Τα ¾ της επιφά-
νειας της γης κα-
λύπτονται από ω-
κεανούς.
18. Για να έχουμε την αίσθηση αυτού του
ταπεινού υλικού της φύσης γύρω μας
• και πάντα να απόλαμ-
• βάνουμε τη πολυσημία
• των λειτουργιών του,ας
• κατανοήσουμε την ανα-
• γκαιότητα να διατηρη-
• θούν αυτές οι
λειτουργί-
• ες διαυγείς και ζωογό-
• νες.
19. Να το αφουγκραστούμε:
• Πλάι στο τρεχούμενο
• νερό του ποταμού, η φύ-
• ση ανθίζει και πλήθος α-
• πό ζωντανά πλάσματα
• χαίρονται τη δροσερή ο-
• μορφιά του.
•
20. To νερό ζητά να το ακούσουμε:
• Στις κατηφοριές του στα όμορφα τοπία του Φθι-
νοπώρου, όπου παιχνιδίζουν ο φευγαλέος χρόνος,
η διαρκής μεταβολή και η
σύνθεση χρωμάτων.
Όγκοι και εντυπώσεις με-
ταφέρουν την αίσθηση,
αλλά και την έννοια του
νερού.
21. Σ’ έναν φυσικό υγρότοπο
• Το νερό οδήγησε τα βήματα των ανθρώπων, τις
επιλογές τους για μόνιμη εγκατάσταση, συνέβαλε
στην διαχείριση των καλλιεργήσιμων εδαφών,
έκανε εύφορη τη γη, φιλόξενο τον τόπο.
22. Σε τοπία με μοναδικές αντανακλάσεις της
φύσης στην επιφάνεια του νερού.
25. Στη βάπτιση του Χριστού,σ’ένα ψηφιδωτό από
το καθολικό της Νέας Μονής Χίου ( 11ος αι. ).
• Η κάθαρση με κατάδυση
στα νερά των ποταμών στο
πέρασμα των αιώνων γίνε-
ται τελετουργικό βάπτισμα,
υποδηλώνοντας μία νέα
γέννηση του πιστού ή την
επιστροφή σε μία αθώα,
άμωμη κατάσταση.
26. Σε μια λεπτομέρεια από τη βάπτιση του Χριστού
στη Νέα Μονή Χίου.
• Ο Ιορδάνης ποταμός είναι
προσωποποιημένος με μία
ανθρώπινη μορφή, που κρα-
τά αγγείο.
• Λουτρό παλιγεννεσίας το
βάπτισμα στον Χριστιανισμό,
που ξεδιψάει την άνυδρη έ –
ρημο της αμαρτίας και του θα-
νάτου.
27. Τα σύννεφα στον ουρανό θα καταλήξουν σε
βροχή, έτσι για να μη στερέψει η ανάσα του
κόσμου. Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας
(1965).
28. Στη δική μας πόλη, την Ξάνθη, την
Ιερουσαλήμ της Ελλάδας,εφ’όσον
συνυπάρχουν η χριστιανική, η
μουσουλμανική, η αρμενική και
παλιότερα και η εβραική κοινότητα,
απομεινάρια της οποίας σίγουρα θα
υπάρχουν, το ταπεινό στοιχείο του
νερού χαρίζει μεγαλειώδη τοπία.
29. H λιμνοθάλασσα της Βιστωνίδας, αφημένη
στα χρώματα και τους ήχους του χειμώνα.
30. Στη Ξάνθη, το νερό δημιουργεί αρχιτεκτονική στο
έδαφος.Ο Ναός του Αγίου Νικολάου και της
Παναγίας της Παντάνασσας στο Πόρτο-Λάγος.
35. Σε μία άλλη έκδοση της παρουσίας του νερού
στη Ξάνθη, οι καταρράκτες στον Λειβαδίτη.
36. Xωρίς χρώμα, αλλά και με όλα τα
χρώματα.
• Καταθέτουμε την καρδιά
μας σ’ έναν από
τους θησαυρούς της
φύσης.
• Τον σεβασμό μας στο
υλικό εκείνο, που μας δια-
τηρεί στη ζωή με
αξιοπρέπεια.
• Και τη δέσμευση μας για
φρόνιμη χρήση του κάθε
μέρα και για πάντα.
37. Μια διακριτική προσέγγιση του νερού
από τις συντονίστριες καθηγήτριες:
Ντόσκα Ελένη & Ζάρρα Σοφία.
• Για την ολοκλήρωση του προγράμματος εργάστηκαν οι
μαθητές:
Αραμπατζής Ευάγγελος,
Γιαννόπουλος Αλέξανδρος,
Ιακωβίδης Ιάσονας.
• Οι μαθήτριες:
Ζαρείφη Σοφία,
Ζέζου Βασιλική,
Ιωσηφίδου-Χοκμετίδου Στέλλα,
Κουτίνη Μαρία,
Τσούλφα Γεωργία.
