Ο Ρομαντισμός
είναι :
Ευρύτερο πνευματικό και καλλιτεχνικό
κίνημα του 18ου και μέχρι τα μέσα του 19ου
αιώνα που αντιτίθεται στον κλασικισμό της
εποχής αλλά και στον ορθολογισμό του
Διαφωτισμού.
3Ρασιδάκη Πηνελόπη
4.
Ο Ρομαντισμός
Ξεκίνησεαπό τη γερμανική ομάδα
‘Θύελλα και ορμή’ (Χάινε, Νόβαλις,
Γκαίτε, Σίλλερ, Σλέγκελ ) και ταχύτατα
εξαπλώθηκε στην Αγγλία (Κητς, Μπάιρον,
Σέλλευ) και στην υπόλοιπη Ευρώπη
(Ουγκό, Σολωμός, Δουμάς ) και την
Αμερική (Πόε). Επηρέασε όλες τις τέχνες
όπως τη ζωγραφική (Ντελακρουά,
Ζερικώ, Τέρνερ, Φρίντριχ, κ.ά.) και τη
μουσική (Μπετόβεν, Μπερλιόζ, Σοπέν,
Λιστ, Βέρντι, Μέντελσον, Βάγκνερ, κ.ά.).
4Ρασιδάκη Πηνελόπη
Ο Ρομαντισμός
γεννήθηκεκατά το
τέλος του 18ου αιώνα
στην Ευρώπη ως
αντίδραση προς τον
Κλασικισμό καθώς και
τον Ορθολογισμό που
καλλιέργησε ο
Διαφωτισμός.
6Ρασιδάκη Πηνελόπη
7.
Τα χαρακτηριστικά τουρομαντισμού 1 :
άρνηση του ορθολογικού πνεύματος
του διαφωτισμού και την αμφισβήτηση
της τυποποίησης του κλασικισμού,
στροφή προς την αδέσμευτη, μερικές
φορές αχαλίνωτη, φαντασία και το
συναίσθημα,
το απόλυτο, το συγκινησιακό, το
ιδανικό και το υπερβολικό ελκύουν
τον ρομαντικό καλλιτέχνη.
7Ρασιδάκη Πηνελόπη
8.
Τα χαρακτηριστικά τουρομαντισμού 2:
τάση για το παράδοξο, το υπερφυσικό και το
εξωτικό, το μυστηριώδες, το όνειρο, το
ασαφές και το συγκεχυμένο.
στροφή προς τη φύση ως καθρέφτη των
αισθημάτων του ανθρώπου.
μελαγχολία, απαισιόδοξη διάθεση και
ερωτική θλίψη, απομονωτική και ρεμβαστική
διάθεση του ποιητικού υποκειμένου,
μελαγχολική θέαση/αποστροφή προς τη
σελήνη και τα άστρα
κοινό χαρακτηριστικό των ρομαντικών
συγγραφέων είναι επίσης η νοσταλγία του
παρελθόντος .
8Ρασιδάκη Πηνελόπη
9.
K. Ντ. Φρίντριχ,Άνδρας και γυναίκα που κοιτάζουν
το φεγγάρι, 1830-35. Παλαιά Πινακοθήκη. Βερολίνο
9Ρασιδάκη Πηνελόπη
10.
Ως προς τημορφή και τα εκφραστικά μέσα, τα
ρομαντικά κείμενα χαρακτηρίζονται από
ελευθερία στη μορφή, ποικίλα
εκφραστικά μέσα και κυρίως δυνατές
εικόνες,
από έντονο ρυθμό,
συνήθως έχουν στροφές, μέτρο και
ομοιοκαταληξία.
10Ρασιδάκη Πηνελόπη
Ως προς τηθεματογραφία, οι ρομαντικοί
δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση 1:
στην έκφραση προσωπικών
συναισθημάτων του «εγώ» του ήρωα ή
του δημιουργού. Πρόκειται για ποίηση
προσωπική και βιωματική.
στην αγάπη για την περιπέτεια, τα
ταξίδια ,την ελευθερία και τα ιδανικά.
στην προσωπική εμπειρία της φύσης,
στον θεό και τη θρησκευτικότητα,
στον ηρωισμό και στους αγώνες των
λαών για ελευθερία , δημοκρατία και
εθνική
12Ρασιδάκη Πηνελόπη
Ως προς τηθεματογραφία, οι ρομαντικοί
δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση 2:
στον έρωτα που συνήθως
παρουσιάζεται εξιδανικευμένος,
μελαγχολικός, ανολοκλήρωτος και
καταδικασμένος,
στον θάνατο και το πένθος,
14Ρασιδάκη Πηνελόπη
15.
Ως προς τηθεματογραφία, οι ρομαντικοί
δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση 3:
σε θέματα από τους μεσαιωνικούς
ευρωπαϊκούς θρύλους (π.χ. οι ιστορίες του
ιππότη Λάνσελοτ και του βασιλιά
Αρθούρου), την παράδοση και την εθνική
ιστορία των λαών, Συχνότερα δε,
ενδιαφέρονται για εκείνες τις δοξασίες που
περιέχουν υπερφυσικά στοιχεία , με τα
οποία ο ποιητής εκφράζει την 'υπερβατική
αλήθεια', πέρα από την επιφανειακή
πραγματικότητα του κόσμου.
15Ρασιδάκη Πηνελόπη
Βρυζάκης Θ.,
Αποχαιρετισμός στοΣούνιο
υποβλητικά, όπως τα
νυχτερινά φεγγαρόλουστα
τοπία, σκιερά δάση,
μυστηριώδεις λίμνες και
ποτάμια, θάλασσα, άνεμος,
ομίχλη, φυσικά τοπία σ’ όλες
τις εποχές του χρόνου, τα
ερείπια και οι αρχαιολογικοί
χώροι, τα νεκροταφεία και
οι τάφοι.
Σκηνικά :
17Ρασιδάκη Πηνελόπη
Για τον ελληνικόρομαντισμό
Ο ελληνικός ρομαντισμός
εκφράστηκε από τους Φαναριώτες ή
τη λεγόμενη Παλαιά Αθηναϊκή
Σχολή κατά την περίοδο 1830-1880.
Οι Φαναριώτες, οι οποίοι
κατάγονταν από το Φανάρι της
Κωνσταντινούπολης, είχαν γαλλική
παιδεία και εισάγουν στη νεοελληνική
λογοτεχνία τη λόγια (καθαρεύουσα)
γλώσσα και το ρομαντισμό.
23Ρασιδάκη Πηνελόπη
24.
Ο ελληνικός ρομαντισμόςέχει τα χαρακτηριστικά
του ευρωπαϊκού ρομαντισμού, αλλά διαμορφώνει
και κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά:
στροφή προς το ένδοξο αρχαίο
παρελθόν, αλλά και το πρόσφατο,
πατριωτική έξαρση και υμνολογία για
τον ηρωικό αγώνα εναντίον των
Τούρκων,
μελαγχολική διάθεση και απαισιοδοξία,
θέματα πένθους και θανάτου που
φθάνουν στην υπερβολή,
χρήση της καθαρεύουσας,
ψυχρότητα,
ύφος ρητορικό, πομπώδες και στόμφος
που σήμερα ενοχλεί.
24Ρασιδάκη Πηνελόπη
Εκπρόσωποι του ελληνικού
ρομαντισμού:
Αλέξανδρος και Παναγιώτης Σούτσος,
Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, Γεώργιος
Ζαλοκώστας, Θεόδωρος Ορφανίδης,
Ιωάννης Καρασούτσας, Σπυρίδων
Βασιλειάδης, Δημοσθένης Βαλαβάνης,
Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, Αχιλλέας
Παράσχος, κάποια ποιήματα του
Γεωργίου Βιζυηνού, κ.ά.
Επισήμανση: Δεν χρησιμοποιούν πάντα
την καθαρεύουσα. Μερικές φορές
γράφουν και σε δημοτική.
27Ρασιδάκη Πηνελόπη
Θεωρείται ότιο ρομαντισμός
εισβάλλει στη νεοελληνική λογοτεχνία
με το πολύστιχο δραματικό ποίημα
(είναι θεατρικό κείμενο με διαλόγους)
του Παναγιώτη Σούτσου Οδοιπόρος
(1831).
31Ρασιδάκη Πηνελόπη
32.
Επτάνησα και Ρομαντισμός
Προσοχή!
Στοιχεία ρομαντισμού μπορούμε να
βρούμε και στην ποίηση ορισμένων
ποιητών της Επτανησιακής Σχολής,
όπως είναι ο Διονύσιος Σολωμός, ο
Ανδρέας Κάλβος και ο Αριστοτέλης
Βαλαωρίτης. Σ’ αυτούς μάλιστα τους
ποιητές έχουμε υγιή και γόνιμη
έκφραση των ρομαντικών στοιχείων.
32Ρασιδάκη Πηνελόπη
