1. PGS.TS TRẦN ĐÁNG CHỦ TỊCH HIỆP HỘI TPCN VIỆT NAM Hà Nội, ngày 15/12/2010 ĐẠI CƯƠNG THỰC PHẨM CHỨC NĂNG

14. 4.2. DALE (Disability – adjusted life expectancy) Kỳ vọng sống điều chỉnh theo sự tàn tật. Là số năm kỳ vọng sống khỏe (khỏe hoàn toàn). + Ấn Độ: 45,5. + Nigeria: 38,3. + Ethiopia: 33,5. + Zimbabwe: 32,9. + Sierra Leone : 25,9. + Đức: 70,4. + Mỹ: 70,0. + Trung Quốc: 62,3. + Thái Lan: 60,2. + Việt Nam: 58,2. + Nhật Bản: 74,5. + Australia: 73,2. + Pháp : 73,1. + Thụy sĩ: 72,5. + Anh: 71,7.

20. Chứng, bệnh khác Hội chứng chuyển hóa Nội tiết Thần kinh – Tâm thần TMH - RHM Da Suy giảm miễn dịch Xương khớp Béo phì Tiêu hóa

23. VỀ TPCN Tại sao Xã hội phát triển các bệnh như tim mạch, đái tháo đường, K, xương khớp, thần kinh, nội tiết,ngoài da… lại gia tăng? Xã hội phát triển: CNH – Đô thị hóa 4 Thay đổi cơ bản 1. Lối sống sinh hoạt 2. Lối làm việc 3. Môi trường 4. Tiêu dùng Thực phẩm: + Tính toàn cầu + Ăn uống ngoài gia đình + TP chế biến thay cho TP tự nhiên. + Kỹ thuật nuôi – trồng + Công nghệ chế biến + Chế độ khẩu phần

28. 2. Ăn uống ngoài gia đình: + Ưu điểm: - Xu thế ăn uống ngoài gia đình tăng lên. - Thuận lợi cho công việc - Có cơ hội lựa chọn TP và dịch vụ theo nhu cầu. + Nguy cơ: - Không đảm bảo CLVSATTP do nguyên liệu và giá cả - Nhiều nguy cơ ô nhiễm từ môi trường và từ dịch vụ chế biến, phục vụ - Dễ sử dụng lại thực phẩm đã quá hạn

29. 3. Sö dông thùc phÈm chÕ biÕn s½n, ¨n ngay. + ¦u ®iÓm: - Xu thÕ sö dông TP chÕ biÕn s½n, ¨n ngay ngµy cµng gia t¨ng. - TiÕt kiÖm ®­îc thêi gian cho ng­êi tiªu dïng. - ThuËn tiÖn cho sö dông vµ c«ng viÖc. + Nguy c¬: - DÔ cã chÊt b¶o qu¶n. - ThiÕu hôt c¸c chÊt dinh d­ìng: Vitamin, ho¹t chÊt sinh häc - DÔ « nhiÔm tõ vïng nµy sang vïng kh¸c theo sù l­u th«ng cña thùc phÈm.

30. + ¦u ®iÓm: - Trång trät, ch¨n nu«i theo quy m« c«ng nghiÖp, tËp trung ngµy cµng ph¸t triÓn. - C¸c gièng cã n¨ng suÊt chÊt l­îng cao ®­îc ¸p dông ngµy cµng réng r·i. - Chñng lo¹i c©y, con ngµy cµng phong phó. 4. C¸c thay ®æi trong s¶n xuÊt thùc phÈm. + Nguy c¬: - Sö dông ho¸ chÊt BVTV bõa b·i cßn phæ biÕn. - Sö dông thøc ¨n ch¨n nu«i, thuèc thó y cßn nhiÒu vi ph¹m. - Cßn h¹n chÕ trong b¶o qu¶n, s¬ chÕ n«ng s¶n thùc phÈm, trªn mét nÒn t¶ng n«ng nghiÖp l¹c hËu, ph©n t¸n.

31. C¸c nguy c¬ trong trång trät Nguån « nhiÔm ¤ nhiÔm t¹i chç §Êt trång Ph©n h÷u c¬ Ph©n ho¸ häc (v« c¬) Ph©n bãn N­íc t­íi N­íc th¶i sinh ho¹t N­íc th¶i c«ng nghiÖp Kh«ng ®óng thuèc Kh«ng ®óng thêi gian Phßng trõ s©u bÖnh Kh«ng ®óng kü thuËt (PHI) Kh«ng ®óng liÒu l­îng

32. C¸c nguy c¬ trong cung cÊp rau xanh Thu gom ph©n t­¬i tõ néi thµnh T­íi bãn ph©n t­¬i t¹i vïng rau ngo¹i « Rau tr­íc khi vµo chî Rau t¹i chî, cöa hµng, nhµ hµng

34. + ¦u ®iÓm: - NhiÒu c«ng nghÖ míi ®­îc ¸p dông (gen, chiÕu x¹, ®ãng gãi…). - NhiÒu thiÕt bÞ chuyªn dông ®­îc ¸p dông: tñ l¹nh, lß vi sãng, lß hÊp, nåi c¸ch nhiÖt… - NhiÒu c«ng nghÖ thñ c«ng, truyÒn thèng ®­îc khoa häc vµ hiÖn ®¹i ho¸ 5. Công nghệ chế biến thực phẩm:

35. + Nguy c¬: - T¨ng sö dông nguyªn liÖu th« tõ nhiÒu n­íc  nguy c¬ lan truyÒn FBDs - §¸nh gi¸ nguy c¬ tiÒm Èn liªn quan ®Õn viÖc ¸p dông c«ng nghÖ míi cßn h¹n chÕ, ch­a dùa trªn nguyªn t¾c tho¶ thuËn vµ héi nhËp quèc tÕ vµ cã sù tham gia cña céng ®ång. - ChÕ biÕn thñ c«ng, l¹c hËu, c¸ thÓ, hé gia ®×nh cßn kh¸ phæ biÕn.

37. 10 6 30 Kh¸c 7 10 10 Ch©n tay 6 10 2 20 L«ng mµy, mi 5 10 3 30 N¸ch 4 10 4 40 C»m (r©u) 3 10 5 50 ®Çu (tãc) 100.000 2 10 6 100 Mòi 1 MÉu bÖnh cã thÓ cã / 1 ®¬n vÞ TÇn suÊt C¬ quan TT

38. XÐt nghiÖm bµn tay ng­êi lµm dÞch vô thùc phÈm 70,7 §µ N½ng 11. 60,0 Long An 10. 56,5 B×nh D­¬ng 9. 19,3 Phó Thä 8. 37,0 HuÕ 7. 66,6 Thanh Ho¸ 6. 92,0 Th¸i B×nh 5. 64,7 H¶i D­¬ng 4. 31,8 Nam §Þnh 3. 67,5 TP. Hå ChÝ Minh 2. - T¡ §P: 43,42 - KS-nhµ hµng: 62,5 - BÕp ¨n TT: 40,0 Hµ Néi 1. Tû lÖ nhiÔm E.coli (%) §Þa ph­¬ng TT

40. KÕt qu¶ xÐt nghiÖm mét sè mÉu tiÒn cã E. coli cña c¸c c¬ së dÞch vô thøc ¨n ®­êng phè 64,4% 50.000 75,5% 20.000 86,7% 10.000 94,8% 5000 100% 2000 100% 1000 100% 500 Tû lÖ nhiÔm E. coli MÖnh gi¸ (Vn®)

41. thùc phÈm chÝn nhiÔm e.coli (« nhiÔm ph©n) 82,3 77,2 - X«i - B¸nh m × kÑp thÞt Cµ mau 78,9 69,7 78,1 - Thøc ¨ n lµ thÞt - Thøc ¨ n lµ c¸ - Thøc ¨ n lµ rau Thanh Ho¸ 96,7 - Kem b¸n rong ë cæng tr­êng häc 90 - Thøc ¨ n ¨ n ngay ®­êng phè TP. HCM 25 - Thøc ¨ n ¨ n ngay ®­êng phè Qu ¶ ng B × nh 100 - Rau sèng Th¸i B×nh 35 - 40 Thøc ¨ n chÝn ¨ n ngay ë ®­êng phè HuÕ 100 - Giß - Nem, ch¹o, chua - Lßng lîn chÝn - Ch ¶ quÕ Nam §Þnh Tû lÖ (%) Lo¹i thùc phÈm §Þa ph­¬ng

42. Receptor xúc giác Tận cùng TK Đĩa Merkel Tiêu thể Pacini Tiêu thể Meissner Tận cùng TK chân lông Lớp biểu bì Lớp trung bì

43. c«n trïng thøc ¨n nguån n­íc bµn tay cung cÊp n­íc Rau qu¶ NGUY CƠ Ô NHIỄM TỪ MÔI TRƯỜNG

44. . RÊt thÝch sèng gÇn ng­êi, ¨n thøc ¨n cña ng­êi, rÊt tham ¨n. ¡n t¹p tÊt c¶ c¸c lo¹i thøc ¨n tõ ngon lµnh ®Õn h«i tanh, mèc háng. . MÇm bÖnh vµo c¬ quan tiªu ho¸ vÉn tån t¹i, ph¸t triÓn. . Mét ruåi c¸i giao hîp 1 lÇn cã thÓ ®Î suèt ®êi. ®Î 1 lÇn 120 trøng. trong 5 th¸ng mïa hÌ cho ra ®êi: 191.010 x 10 15 con ruåi, chiÕm thÓ tÝch 180 dm 3 . . ruåi cã thÓ bay xa 15000 m , b¸m theo tÇu, xe, thuyÒn bÌ, m¸y bay ®i kh¾p c¸c ch©u lôc. . Ruåi chuyÓn t¶i mét sè l­îng lín mÇm bÖnh: - mang trªn l«ng ch©n, vßi, th©n: 6.000.000 mÇm bÖnh. - Mang trong èng tiªu ho¸: 28.000.000 mÇm bÖnh c¸c mÇm bÖnh cã thÓ lµ: t¶, th­¬ng hµn, lþ, lao, ®Ëu mïa, b¹i liÖt, viªm gan, than, trïng roi, giun, s¸n

47. + R ober Froid M.: T¹i Héi nghÞ quèc tÕ lÇn thø 17 vÒ dinh d­ìng (ngµy 27-31/8/2001) t¹i Viªn ( ¸ o) trong b¸o c¸o “TPCN: Mét th¸ch thøc cho t­¬ng lai cña thÕ kû 21” ®· ®­a ra ®Þnh nghÜa: “Mét lo¹i thùc phÈm ®­îc coi lµ TPCN khi chøng minh ®­îc r»ng nã t¸c dông cã lîi ®èi víi mét hoÆc nhiÒu chøc phËn cña c¬ thÓ ngoµi c¸c t¸c dông dinh d­ìng, t¹o cho c¬ thÓ t×nh tr¹ng tho¶i m¸i, khoÎ kho¾n vµ gi¶m bít nguy c¬ bÖnh tËt”. + B é Y tÕ ViÖt Nam: Th«ng th­ sè 08/TT-BYT ngµy 23/8/2004 vÒ viÖc “H­íng dÉn viÖc qu¶n lý c¸c s¶n phÈm thùc phÈm chøc n¨ng” ®· ®­a ra ®Þnh nghÜa: “TPCN lµ thùc phÈm dïng ®Ó hç trî chøc n¨ng cña c¸c bé phËn trong c¬ thÓ ng­êi, cã t¸c dông dinh d­ìng, t¹o cho c¬ thÓ t×nh tr¹ng tho¶i m¸i, t¨ng søc ®Ò kh¸ng vµ gi¶m bít nguy c¬ g©y bÖnh”. ĐỊNH NGHĨA VỀ THỰC PHẨM CHỨC NĂNG

48. + N h­ vËy, cã rÊt nhiÒu c¸c ®Þnh nghÜa vÒ TPCN. Song tÊt c¶ ®Òu thèng nhÊt cho r»ng: TPCN lµ lo¹i thùc phÈm n»m giíi h¹n gi÷a thùc phÈm (truyÒn thèng - Food) vµ thuèc (Drug). Thùc phÈm chøc n¨ng thuéc kho¶ng giao thoa (cßn gäi lµ vïng x¸m) gi÷a thùc phÈm vµ thuèc. V× thÕ ng­êi ta cßn gäi thùc phÈm chøc n¨ng lµ thùc phÈm - thuèc (Food-Drug). Kh¸i qu¸t l¹i cã thÓ ®­a ra mét ®Þnh nghÜa nh­ sau: “Thùc phÈm chøc n¨ng (TPCN) lµ thùc phÈm (hoÆc s¶n phÈm) dïng ®Ó hç trî (phôc håi, duy tr× hoÆc t¨ng c­êng) chøc n¨ng cña c¸c bé phËn trong c¬ thÓ, cã t¸c dông dinh d­ìng, t¹o cho c¬ thÓ t×nh tr¹ng tho¶i m¸i, t¨ng søc ®Ò kh¸ng vµ gi¶m bít nguy c¬ bÖnh tËt” .

50. Tên gọi : + ViÖt Nam vµ nhiÒu n­íc kh¸c (nh­ NhËt B¶n, Hµn Quèc...): (1) Thùc phÈm chøc n¨ng (2) Thùc phÈm bæ sung (vitamin vµ kho¸ng chÊt) – Food supplement. (3) S¶n phÈm b¶o vÖ søc khoÎ – Health Produce (4) Thùc phÈm ®Æc biÖt – Food for Special use. (5) S¶n phÈm dinh d­ìng y häc – Medical Supplement.

51. + Mü: Dietary Supplement (thùc phÈm bæ sung) vµ Medical Supplement (thùc phÈm y häc hay thùc phÈm ®iÒu trÞ). + EU: Thùc phÈm bæ sung (gièng nh­ thuËt ng÷ Dietary Supplement cña Mü). + Trung Quèc: - S¶n phÈm b¶o vÖ søc khoÎ hay cßn ®­îc dÞch nguyªn b¶n lµ thùc phÈm vÖ sinh. - Chøc n¨ng cña c¸c s¶n phÈm nµy rÊt réng, bao gåm c¶ Dietary Supplement (thùc phÈm bæ sung) vµ Medical Supplement (thùc phÈm y häc hay thùc phÈm ®iÒu trÞ).

53. Drug claim Functional Food Dietary suplement Nutraceutical H×nh 1: Thùc phÈm chøc n¨ng, thùc phÈm vµ thuèc Food No claim Health claim Drug

54. Ph©n biÖt TPCN vµ TP truyÒn thèng: Chế biến theo công thức tinh (bổ sung thành phần có lợi, loại bỏ thành phần bất lợi) được chứng minh khoa học và cho phép của cơ quan có thẩm quyền. Chế biến theo công thức thô (không loại bỏ được chất bất lợi) Chế biến 2 1. Cung cấp các chất dinh dưỡng. 2. Chức năng cảm quan. 3. Lợi ích vượt trội về sức khỏe (giảm cholesterol, giảm HA, chống táo bón, cải thiện hệ VSV đường ruột…) 1. Cung cấp các chất dinh dưỡng. 2. Thỏa mãn về nhu cầu cảm quan. Chức năng 1 TP chøc n¨ng TP truyÒn thèng Tiªu chÝ TT

56. 2. Ph©n biÖt TPCN vµ thuèc: Thuèc TP chøc n¨ng Tiªu chÝ TT Cao Không quá 3 lần mức nhu cầu hàng ngày của cơ thể Hàm lượng chất, hoạt chất 3 Là thuốc (vì SX theo luật dược) Là TPCN (sản xuất theo luật TP) Công bố trên nhãn của nhà SX 2 Là chất hoặc hỗn hợp chất dùng cho người nhằm mục đích phòng bệnh, chữa bệnh, chuẩn đoán bệnh hoặc điều chỉnh chức năng sinh lý cơ thể, bao gồm thuốc thành phẩm, nguyên liệu làm thuốc, vaccine, sinh phẩm y tế trừ TPCN. Là sản phẩm dùng để hỗ trợ (phục hồi, tăng cường và duy trì) các chức năng của các bộ phận trong cơ thể, có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng cường đề kháng và giảm bớt nguy cơ bệnh tật. Định nghĩa 1

58. LÞch sö ph¸t triÓn cña TPCN: T õ vµi thËp kû qua, TPCN ph¸t triÓn nhanh chãng trªn toµn thÕ giíi. C hóng ta ®· biÕt: vai trß c¸c thµnh phÇn dinh d­ìng thiÕt yÕu vµ t¸c dông sinh n¨ng l­îng  hiÓu ®­îc c¸c bÝ mËt cña thøc ¨n ®èi víi kiÓm so¸t bÖnh tËt vµ søc khoÎ. C on ng­êi mÆc dï sö dông TP hµng ngµy nh­ng vÉn ch­a hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ c¸c thµnh phÇn c¸c chÊt dinh d­ìng, vÒ t¸c ®éng cña TP tíi c¸c chøc n¨ng sinh lý cña con ng­êi. C ¸c ®¹i danh y nh­ Hypocrates, TuÖ TÜnh ®Òu quan niÖm: “thøc ¨n lµ thuèc, thuèc lµ thøc ¨n” M « h×nh bÖnh tËt còng thay ®æi cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi, ®Æc biÖt tõ gi÷a thÕ kû XX ®Õn nay.

59. C ïng víi sù giµ ho¸ d©n sè, tuæi thä trung b×nh t¨ng, lèi sèng thay ®æi, c¸c bÖnh m¹n tÝnh liªn quan ®Õn dinh d­ìng vµ thùc phÈm, lèi sèng ngµy cµng t¨ng. ViÖc ch¨m sãc, kiÓm so¸t c¸c bÖnh ®ã ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò lín cho y häc, y tÕ vµ phóc lîi x· héi. N g­êi ta thÊy r»ng, chÕ ®é ¨n cã vai trß quan träng trong viÖc phßng ngõa vµ xö lý víi nhiÒu chøng, bÖnh m¹n tÝnh  h­íng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn cho mét ngµnh khoa häc míi, khoa häc vÒ TPCN . ë c¸c n­íc cã nÒn y häc cæ truyÒn nh­: Trung Quèc, NhËt B¶n, ViÖt Nam...TPCN ®­îc ph¸t triÓn trªn c¬ së “BiÖn chøng luËn vÒ ©m d­¬ng hoµ hîp”, “HÖ thèng luËn ngò hµnh sinh kh¾c” trªn c¬ së vÒ yÕu tè Quan tam b¶o: Tinh – thÇn - khÝ vµ c¬ së triÕt häc thiªn nh©n hîp nhÊt d­íi sù soi s¸ng cña y häc hiÖn ®¹i.

60. C ¸c tËp ®oµn lín nh­: Tiens Group, Merro International Biology, Tianjin Jinyao Group… ®· kÕ thõa c¸c truyÒn thèng cña y häc cæ truyÒn, ¸p dông kü thuËt hiÖn ®¹i ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm TPCN. § èi víi c¸c n­íc kh«ng cã nÒn y häc cæ truyÒn §«ng ph­¬ng, c¸c doanh nh©n, c¸c nhµ khoa häc, nh÷ng ng­êi ®am mª víi nÒn y häc Ph­¬ng ®«ng, ®· ®i s©u nghiªn cøu, häc hái vµ ph¸t triÓn ra c¸c s¶n phÈm TPCN ë ngay t¹i chÝnh n­íc m×nh. VÝ dô nh­ c¸c tËp ®oµn Forever Living Products, Amway cña Mü lµ nh÷ng tËp ®oµn ®· ®Çu t­ rÊt lín cho viÖc nghiªn cøu s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm TPCN ®Ó cung cÊp cho con ng­êi. C ïng víi viÖc nghiªn cøu, kh¸m ph¸ vµ ph¸t minh ra c¸c s¶n phÈm TPCN míi, viÖc ®ång thêi ban hµnh c¸c tiªu chuÈn vµ quy ®Þnh qu¶n lý còng ®­îc chó ý.

61. T ¹i NhËt B¶n, lÇn ®Çu tiªn quy ®Þnh vÒ TPCN trong “LuËt c¶i thiÖn dinh d­ìng” vµo n¨m 1991. N¨m 1996 ®· söa ®æi c¸ch ph©n lo¹i TPCN vµ ®· ban hµnh ®­îc tiªu chuÈn 13 lo¹i Vitamin lµ thùc phÈm dinh d­ìng. N¨m 1997 ban hµnh ®­îc tiªu chuÈn 168 lo¹i s¶n phÈm tõ th¶o d­îc. N¨m 1998 ban hµnh tiªu chuÈn 12 lo¹i s¶n phÈm cña kho¸ng chÊt. N¨m 1999 ban hµnh tiªu chuÈn s¶n phÈm d¹ng viªn. N¨m 2001 quy ®Þnh hÖ thèng TPCN c«ng bè vÒ y tÕ vµ n¨m 2005 söa ®æi bæ sung. T¹i Mü, luËt vÒ TPCN ®­îc ban hµnh tõ n¨m 1994. T rªn thÕ giíi vµ khu vùc còng ®· tæ chøc nhiÒu cuéc héi th¶o khoa häc ®Ó ®i tíi thèng nhÊt vÒ tªn gäi, ph©n lo¹i, hµi hoµ c¸c TC, QCKT, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý. §Ó gióp cho TPCN ph¸t triÓn ngµy cµng lín m¹nh phôc vô cho con ng­êi, thÕ giíi ®· thµnh lËp HiÖp héi TPCN quèc tÕ vµ trong khu vùc còng thµnh lËp HiÖp héi TPCN khu vùc.

64. V iÖc sö dông thùc phÈm ®Ó b¶o vÖ søc khoÎ, phßng bÖnh vµ trÞ bÖnh ®· ®­îc kh¸m ph¸ tõ hµng ngµn n¨m tr­íc c«ng nguyªn ë Trung Quèc, Ê n §é vµ ViÖt Nam. ë Ph­¬ng T©y, Hyphocrates ®· tuyªn bè tõ 2500 n¨m tr­íc ®©y: “H·y ®Ó thùc phÈm lµ thuèc cña b¹n, thuèc lµ thùc phÈm cña b¹n”.

65. N g­êi ¸ §«ng ®· øng dông thuyÕt ¢m - D­¬ng vµ Ngò hµnh ®Ó chän vµ chÕ biÕn thùc phÈm. §Æc tÝnh “¢m” miªu t¶ thùc thÓ vËt chÊt nh­ c¸c chÊt dinh d­ìng, ng­îc l¹i, ®Æc tÝnh “D­¬ng” miªu t¶ chøc n¨ng nh­ n¨ng l­îng. C¸c nhµ khoa häc §«ng y còng ®· chia c¸c ®Æc tÝnh cña thùc phÈm nh­ vÞ, mÇu, c¸c ®Æc tÝnh cña khÝ hËu, mïa, h­íng vµ c¸c néi t¹ng cña c¬ thÓ t­¬ng øng víi c¸c can cña Ngò hµnh (xem b¶ng 1 vµ 2).

66. Mèi quan hÖ mÇu, vÞ, khÝ hËu, mïa, h­íng vµ ngò hµnh: B¾c § «ng L¹nh § en MÆn thuû T©y Thu Kh« Tr¾ng Cay kim Trung t©m H¹ muén Èm Vµng Ngät thæ Nam H¹ Nãng § á § ¾ng háa § «ng Xu©n Giã Xanh Chua méc h­íng mïa khÝ hËu mÇu vÞ c¸c can ngò hµnh

67. Mèi quan hÖ c¸c t¹ng c¬ thÓ vµ ngò hµnh Sî X­¬ng Tai Bµng quang ThËn thuû Khæ Da, tãc Mòi Ruét giµ Phæi (phÕ) kim Yªu C¬ MiÖng D¹ dµy L¸ch (tú) thæ Vui M¹ch L­ìi Ruét non Tim (t©m) háa GiËn G©n M¾t Tói mËt Gan méc T × nh c ¶ m c¸c m« gi¸c quan t¹ng rçng t¹ng ®Æc c¸c can ngò hµnh

68. T õ c¸c mèi quan hÖ trªn, ®· ®Þnh h­íng cho viÖc SX, CB vµ sö dông TPCN nãi riªng vµ thùc phÈm nãi chung. C ã thÓ nãi, lý luËn §«ng y ph¸t triÓn nhÊt trªn thÕ giíi lµ ë Trung Quèc, mét n­íc còng nghiªn cøu nhiÒu nhÊt vÒ c¸c lo¹i thùc phÈm chøc n¨ng. Trung Quèc ®· s¶n xuÊt, chÕ biÕn trªn 10.000 lo¹i thùc phÈm chøc n¨ng. Cã nh÷ng c¬ së ®· xuÊt hµng ho¸ lµ thùc phÈm chøc n¨ng tíi trªn 80 n­íc trªn thÕ giíi, ®em l¹i mét lîi nhuËn rÊt lín. C¸c n­íc nghiªn cøu nhiÒu tiÕp theo lµ Mü, NhËt B¶n, Hµn Quèc, Canada, Anh, ó c vµ nhiÒu n­íc ch©u ¸ , ch©u ¢u kh¸c.

69. D o khoa häc c«ng nghÖ chÕ biÕn thùc phÈm ngµy cµng ph¸t triÓn, ng­êi ta cµng cã kh¶ n¨ng nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i thùc phÈm chøc n¨ng phôc vô cho c«ng viÖc c¶i thiÖn søc khoÎ, n©ng cao tuæi thä, phßng ngõa c¸c bÖnh m¹n tÝnh, t¨ng c­êng chøc n¨ng sinh lý cña c¸c c¬ quan c¬ thÓ khi ®· suy yÕu… B»ng c¸ch bæ sung thªm “c¸c thµnh phÇn cã lîi” hoÆc lÊy ra bít “c¸c thµnh phÇn bÊt lîi”, ng­êi ta ®· t¹o ra nhiÒu lo¹i thùc phÈm chøc n¨ng theo nh÷ng c«ng thøc nhÊt ®Þnh phôc vô cho môc ®Ých cña con ng­êi. Nhê cã khoa häc c«ng nghÖ, con ng­êi ta ®· khoa häc ho¸ c¸c lý luËn vµ c«ng nghÖ chÕ biÕn thùc phÈm chøc n¨ng. C¸c d¹ng thùc phÈm chøc n¨ng hiÖn nay rÊt phong phó. PhÇn lín d¹ng s¶n phÈm lµ d¹ng viªn, v× nã thuËn lîi cho ®ãng gãi, l­u th«ng vµ b¶o qu¶n.

73. 3. Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng t¸c dông: 3.1. TPCN hç trî chèng l·o ho¸. 3.2. TPCN hç trî tiªu ho¸. 3.3. TPCN hç trî gi¶m huyÕt ¸p. 3.4. TPCN hç trî gi¶m ®¸i ®­êng. 3.5. TPCN t¨ng c­êng sinh lùc. 3.6. TPCN bæ sung chÊt x¬. 3.7. TPCN phßng ngõa RLTH n·o. 3.8. TPCN hç trî thÇn kinh. 3.9. TPCN bæ d­ìng. 3.10. TPCN t¨ng c­êng miÔn dÞch.

74. 3.11. TPCN gi¶m bÐo. 3.12. TPCN bæ sung canxi, chèng lo·ng x­¬ng. 3.13. TPCN phßng, chèng tho¸i ho¸ khíp. 3.14. TPCN lµm ®Ñp. 3.15. TPCN bæ m¾t. 3.16. TPCN gi¶m Cholesterol… 3.17. TPCN hç trî ®iÒu trÞ K. 3.18. TPCN chèng bÖnh Gót 3.19. TPCN hç trî gi¶m mÖt mái, stress. 3.20. TPCN hç trî chèng ®éc

75. 3.21. TPCN hç trî an thÇn, chèng mÊt ngñ 3.22. TPCN hç trî phßng chèng bÖnh r¨ng miÖng 3.23. TPCN hç trî chèng bÖnh néi tiÕt 3.24. TPCN hç trî t¨ng c­êng trÝ nhí vµ kh¶ n¨ng t­ duy 3.25. TPCN hç trî chèng bÖnh TMH 3.26. TPCN hç trî chèng bÖnh vÒ da

76. 4. Ph©n lo¹i theo ph­¬ng thøc qu¶n lý: 4.1 . TPCN ph¶i ®¨ng ký, chøng nhËn cña Côc ATVSTP. 4.2. TPCN kh«ng ph¶i ®¨ng ký chøng nhËn mµ chØ c«ng bè cña nhµ SX theo tiªu chuÈn do c¬ quan qu¶n lý thùc phÈm ban hµnh. (TPCN bæ sung Vitamin vµ kho¸ng chÊt) 4.3. TPCN ®­îc sö dông cho môc ®Ých ®Æc biÖt cÇn cã chØ ®Þnh, gi¸m s¸t cña c¸n bé y tÕ.

78. Quy tr×nh chøng nhËn FOSHU Ng­êi ®¨ng ký Nép giÊy ®¨ng ký Phª chuÈn GiÊy ®¨ng ký Bé Y tÕ - Lao ®éng vµ Phóc lîi Tham vÊn (tÝnh an toµn) Tham vÊn ( tÝnh hiÖu qu¶) Héi ®ång c¸c vÊn ®Ò d­îc phÈm vµ vÖ sinh thùc phÈm Héi ®ång an toµn thùc phÈm

79. B¶ng 4: HÖ thèng ph©n lo¹i FOSHU 100% 617 Céng 1,5% 5,5% 4,1% 5,6% 5,7% 10,2% 11,3% 12,3% 43,6% Tû lÖ 617 SP ®· ®­îc chøng nhËn 9 Muèi canxi cña acid citric vµ acid malic, casein phospho peptide, heme iron, fructooligosaccharide... Liªn quan ®Õn kh¶ n¨ng hÊp thu kho¸ng 9 34 Diacylglycerol, globin ho¸... Liªn quan ®Õn chÊt bÐo 8 25 Isoflavone trong ®Ëu t­¬ng, MPM (protein c¬ b¶n cña s÷a)... Liªn quan ®Õn x­¬ng 7 34 Low-molecular alginate natri nitrate, x¬ trong chÕ ®é ¨n tõ vá h¹t psyllium… T×nh tr¹ng cholesterol & d¹ dµy, liªn quan ®Õn cholesterol vµ chÊt bÐo 6 35 Palatinose, maltose, erythritol... Liªn quan ®Õn r¨ng 5 63 Chitosan, Protein ®Ëu t­¬ng, Low-molecular alginate natri nitrate Liªn quan ®Õn cholesterol 4 70 Lactotori peptide, caseindodeca-peptid, axit geniposidic Liªn quan ®Õn huyÕt ¸p 3 76 Dextrin kh«ng tiªu ho¸ ®­îc, albumin h¹t m×, polyphenol trong l¸ æi, L-arabinose... Liªn quan ®Õn ®­êng trong m¸u 2 269 NhiÒu lo¹i oligodendroglia, lactulose, bifidobacteria, nhiÒu lo¹i vi khuÈn lactic kh¸c nhau, x¬ trong chÕ ®é ¨n (dextrin kh«ng tiªu ho¸ ®­îc, polydextrose, g«m cyamoposis, vá h¹t Psyllium Duy tr× (c©n b»ng) t×nh tr¹ng d¹ dµy, c¶i thiÖn nhu ®éng ruét 1 Sè l­îng ®­îc cÊp phÐp Thµnh phÇn (chÊt dinh d­ìng) chñ yÕu bao gåm Chi tiÕt khuyÕn c¸o søc khoÎ TT

81. 1. T¸c dông chèng l·o ho¸, kÐo dµi tuæi thä. 2. T¸c dông t¹o søc khoÎ sung m·n. 3. Hç trî ®iÒu trÞ bÖnh tËt. 4. Hç trî lµm ®Ñp. 5. T¨ng søc ®Ò kh¸ng vµ gi¶m nguy c¬ bÖnh tËt 6. Gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ xo¸ ®ãi - gi¶m nghÌo.

86. 1. ĐỊNH NGHĨA Lão hóa (già) là tình trạng thoái hóa các cơ quan, tổ chức, dẫn tới suy giảm các chức năng của cơ thể và cuối cùng là tử vong.

88. Quá trình phát triển cơ thể: 4 giai đoạn Chức năng Thời gian I. Phôi thai II. Ấu thơ dậy thì III. Trưởng thành (sinh sản) IV. Già – chết

115. 4. TPCN CHỐNG LÃO HÓA: THỰC PHẨM CHỨC NĂNG Làm cho AO vượt trội Chống lão hóa Tế bào Chống lão hóa Tổ chức Chống lão hóa cơ thể Cung cấp chất AO 1.Vitamin: A, E, C, B… 2.Các chất khoáng 3.Hoạt chất sinh học 4.Chất màu thực vật 5. Các Enzym Bổ sung Hormone 1. Hormone sinh dục 2. Hormone phát triển (tuyến yên) 3. Hormone tuyến tùng Ngăn ngừa nguy cơ bệnh tật 1. Tăng sức đề kháng 2. Giảm thiểu nguy cơ gây bệnh 3. Hỗ trợ điều trị bệnh tật Tăng sức khỏe sung mãn 1. Phục hồi, tăng cường, Duy trì chức năng tổ chức, cơ quan. 2. Tạo sự khỏe mạnh, không bệnh tật 1. Kt gen phát triển, ức chế gen lão hóa. 2. Kéo dài thời gian sinh sản. Giảm thiểu bệnh tật Tạo sự khỏe mạnh của TB + cơ thể

117. TPCN t¹o søc kháe sung m·n Tác dụng của TPCN đối với quá trình sống Thùc phÈm chøc n¨ng Axit amin Kho¸ng chÊt Vitamin 1. Tham gia cÊu t¹o c¬ quan, tæ chøc cña c¬ thÓ Ho¹t chÊt sinh häc 2. Tham gia qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ vËt chÊt Sù sèng

119. Bằng cách nào để có sức khỏe tốt? Hãy giữ cho hệ đường ruột khỏe mạnh! Giảm stress Ăn uống cân bằng, hợp lý TPCN= Bổ sung khuẩn có lợi (Probiotics) Vận động thể lực

121. Dạ dày 10 0 -10 3 CFU/ml Lactobacillus Streptococcus Staphylococcus Enterobactericeae Yeasts Ruột kết 10 10 -10 12 CFU/ml Bacteroides Eubacterium Clostridium Peptostreptococcus Streptococcus Bifidobacterium Fusobacterium Lactobaccillus Enterobacteriaceae Staphylococcus Yeasts Tá tràng & hỗng tràng 10 2 -10 5 CFU/ml Lactobacillus Streptococcus Enterobacteriaceae Staphylococcus Yeasts Ruột hồi & Ruột tịt 10 3 -10 9 CFU/ml Bifidobacterium Bacteroides Lactobacillus Enterobacteriaceae Staphylococcus Clostridium Yeasts

127. Đẹp hình thức Biểu hiện sắc đẹp Đẹp nội dung Không có bệnh tật Có sức bền bỉ, dẻo dai Các chức năng bền vững Cân đối chiều cao, cân nặng - BMI = 18,5 – 24,9 kg/m 2 - Ba chỉ số đo Biểu hiện Mắt, mũi, tai Ngực, mông Đầu, tóc Dáng: đi, đứng, nằm, ngồi Da Răng, miệng Lời nói

128. BẢY BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG VÀ GIỮ VỮNG SẮC ĐẸP 1, Ăn đủ số lượng (ăn theo BMI) 2, Ăn đủ chất lượng 3, Tăng cường - Đạm thực vật - Rau quả - Axit béo không no

129. 4, Sử dụng thực phẩm chức năng + Bổ sung vitamin + Bổ sung khoáng chất + Bổ sung hoạt chất sinh học

130. 5, Vận động thể lực hợp lý 6, Thực hiện kế hoạch hoá gia đình 7, Giải toả căng thẳng

132. 1. Thùc phÈm chøc n¨ng bæ sung vitamin: - Vitamin A: Hç trî lµn da, niªm m¹c khoÎ m¹nh, chèng l·o ho¸ da vµ gióp tuyÕn néi tiÕt ho¹t ®éng tèt, h¹n chÕ môn trøng c¸ ë da. - C¸c vitamin B1, B2, B6, C, Niaxin... hç trî da vµ niªm m¹c khoÎ m¹nh, chèng nøt nÎ. - Vitamin E: gióp l«ng t¬ vµ da l¸ng m­ît, h¹n chÕ c¸c vÕt nh¨n, vÕt n¸m. Vai trß cña c¸c vitamin víi da rÊt quan träng, cho nªn ng­êi ta cßn gäi c¸c vitamin lµ “ Vitamin lµm ®Ñp ”. - Vitamin B5: ®­îc dïng ®Ó s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm b¶o vÖ, lµm ®Ñp da. TPCN HỖ TRỢ LÀM ĐẸP DA

133. 2. TPCN bæ sung c¸c kho¸ng chÊt cã t¸c dông víi c¸c chøc n¨ng cña da. - KÏm: tham gia lµm liÒn vÕt th­¬ng ë da. - Silic: cã t¸c dông lµm t¸i t¹o l¹i c¸c m« liªn kÕt d­íi da. - L­u huúnh: t¹o nªn sù thÝch nghi cña da. 3. TPCN bæ sung collagen gióp lµn da ®µn håi vµ ch¾c khoÎ, gi÷ ®é Èm cho da, lµm da s¸ng h¬n.

134. 4. HiÖn nay ®· cã nhiÒu TPCN hç trî t¨ng c­êng c¸c chøc n¨ng cña da, lµm ®Ñp da vµ phßng chèng ®­îc nhiÒu bÖnh vÒ da : - C¸c s¶n phÈm cña L« héi cã t¸c ®éng b¶o vÖ da, lµm ®Ñp vµ mÞn da. - C¸c chÊt Carotenoid: β - caroten, lycopen, Lutein cã t¸c dông lµm mÞn vµ ®Ñp da. - C¸c Isoflavon cña §Ëu t­¬ng, S¾n d©y lµm mÞn da, ®Æc biÖt lµ da mÆt, ngùc, vó, cßn lµm ch¾c vµ s¨n vó. - ChÊt tiÒn Hormone sinh dôc n÷ (Pregnenolon) cã t¸c dông lµm mÊt c¸c vÕt nh¨n ë da, nhÊt lµ ë khoÐ m¾t.

138. TPCN Hỗ trợ các chức năng cơ thể Tăng sức đề kháng Giảm nguy cơ mắc bệnh Rối loạn chuyển hóa Suy dinh dưỡng Lão hóa Bệnh mạn tính

139. TPCN Cung cấp các chất chống oxy hóa Giảm tác hại gốc tự do Bảo vệ ADN Bảo vệ tế bào Tăng sức đề kháng

140. TPCN Tăng cường các chức năng của da Bảo vệ cơ thể

141. TPCN Cung cấp hoạt chất Ức chế Cytokin gây viêm Chống viêm Ức chế men C0X - 2 Tăng sức đề kháng Các sp TPCN: - Tỏi - Cà – rốt, Sp thực vật. - Probiotics - Bổ sung Zn, vi khoáng. - Bổ sung Vitamin - Bổ sung Acid amin. - Bổ sung hoạt chất sinh học

145. TPCN hỗ trợ phòng và điều trị bệnh Thùc phÈm chøc n¨ng Vitamin Axit amin Kho¸ng chÊt CÊu t¹o c¬ quan, tæ chøc Ho¹t chÊt sinh häc Qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ vËt chÊt ( ®ång ho¸ - dÞ ho¸) Phßng vµ hç trî ®iÒu trÞ bÖnh Phôc håi chøc n¨ng Phôc håi cÊu t¹o vµ chuyÓn ho¸

152. (Tiếp) B¶ng: ph©n biÖt ®¸i th¸o ®­êng týp 1 vµ týp 2 Kh«ng cã Cã ¡n nhiÒu GÇy 6 Ýt râ rÖt Râ rÖt §¸i nhiÒu uèng nhiÒu 5 ¢m Ø Th­êng hung tîn C¸ch b¾t ®Çu 4 BÖnh nh©n bÐo ph× BÖnh nh©n kh«ng bÐo ph× Träng l­îng ban ®Çu 3 Trªn 30 tuæi D­íi 30 tuæi Tuæi b¾t ®Çu 2 2,0 – 4,0% 0,5 – 1,0% Tû lÖ toµn bé 1 NIDD IDD Tiªu chÝ ph©n lo¹i TT

153. (Tiếp) Th­êng b×nh th­êng RÊt thÊp hoÆc kh«ng cã Hµm l­îng Insulin huyÕt t­¬ng 10 Kh«ng Cã Phô thuéc Insulin 9 B×nh th­êng hoÆc h¬i gi¶m RÊt gi¶m Sù tiÕt Insulin 8 HiÕm cã NhÊt lµ v÷a x¬ ®éng m¹ch Th­êng cã NhÊt lµ bÖnh mao m¹ch • TÝch ceton • BiÕn chøng m¹ch 7 NIDD IDD Tiªu chÝ ph©n lo¹i TT

154. (Tiếp) Kh«ng cã Cã thÓ cã YÕu tè bªn ngoµi (nhiÔm VR, nhiÔm ®éc) 15 Kh«ng cã Hay gÆp Mèi liªn hÖ víi kh¸ng nguyªn HLA 14 Kh«ng cã Hay gÆp Kh¸ng thÓ chèng ®­îc Langerhans 13 B×nh th­êng T¨ng Hµm l­îng Glucagon huyÕt t­¬ng 12 Hay bÞ bÖnh HiÕm khi bÞ bÖnh C¬ quan nhËn Insulin 11 NIDD IDD Tiªu chÝ ph©n lo¹i TT

159. SƠ ĐỒ CHUYỂN HÓA GLUCID VÀ NỒNG ĐỘ GLUCOSE MÁU Mô Mỡ RUỘT Glucid Glucose MÁU Glucose GAN Glycogen N ước tiểu 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,7 Acid Lactic TẾ BÀO CƠ

166. 5.4. TPCN cung cấp các hoạt chất ức chế men α -Glucosidase, nên có tác dụng giảm đường huyết. Tinh bột TPCN Saccaroza (G + F) Maltoza (G + G) Hoạt chất (Có trong đậu tương lên men, lá dâu…) α -Glucosidase Glucose huyết + + -

188. Cao HA thứ phát (5%) 1. Xơ cứng hoặc xơ vữa động mạch 2. Nội tiết: U tủy thượng thận, HC Conn, Cushing 3. Thiếu máu thận Angiotensinogen Angiotensin I. Angiotensin II Thượng thận Aldosteron Giữ Na + , H 2 0 Cao HA Renin Co mạch ACE (Angiotensin Converting Enzym)

189. HẬU QUẢ CAO HA Biến chứng tim Phì đại tâm thất T Suy tim T Hở van ĐM chủ Loạn nhịp tim Thiếu máu não Thiếu máu vành Suy tim F Phù phổi Vữa xơ ĐM Vỡ mạch Xuất huyết Nhồi máu Giảm thị lực Phù nề Xuất huyết võng mạc

191. Trạng thái bệnh lý hạ HA Trụy mạch Sốc Ngất Giãn mạch Tại trung tâm vận mạch: liệt (nhiễm khuẩn, ngộ độc Tại mạch: ngộ độc Chất giãn mạch Sốc mất máu Sốc chấn thương Sốc bỏng Ngất do tim Ngất ngoài tim

195. II- TPCN PHÒNG NGỪA CÁC BỆNH TIM MẠCH Tác động các yếu tố nguy cơ tim mạch Tăng HA Đái tháo đường Rối loạn mỡ máu Tăng cân, béo phì Giảm nguy cơ bệnh tim mạch Yếu tố khác THỰC PHẨM CHỨC NĂNG