2. ÇFARË BËJMË?
• Platforma vertetematesi.info analizoi premtimet
elektorale të shprehura në programet zyrtare të
partive politike.
• Premtimet kuantitative u analizuan përmes një
metodologjie unifikuese për të parë nëse
mbartnin përputhje me realitetin, nëse ishin të
shoqëruara me mekanizma zbatues, nëse kishin
vlerësim të kostove apo financimeve.
3. MOTIVACIONI
• Analiza krahasuese e premtimeve të partive të
ndryshme synon të informojë votuesit dhe të
vendosë para përgjegjësive politikanët që të
përmbahen nga premtimet e ekzagjeruara
• Synon të orientojë debatin publik në mënyrë
të informuar dhe realiste mbi të mundshmet
dhe të pamundshmet
4. SI FUNKSIONON?
• Premtimet e fushave të njëjta krahasohen mes
partive të ndryshme
• Në bazë të normës së përmirësimit të premtuar
klasifikohen si a) realiste, b) optimiste, c) tepër
optimiste, d) të përmbajtura ose e) të
pamatshme.
• Premtimeve u analizohet koherenca, mekanizmi i
zbatimit, analiza e kostove dhe burimi i financimit
5. ÇFARË DO TË THOTË PROGRAM?
Një listë e përcaktuar e ngjarjeve që do të
ndodhin apo procedurave që do të ndiqen
American Heritage Dictionary
6. PREMTIMET 2013 (Gjetjet kryesore)
• Premtimet e vitit 2013 nga partitë
kryesore janë tepër optimiste
• Ndryshimet e premtuara ngjajnë
me mrekulli biblike
• Duket se ka një garë për të bërë
premtime sa më pak realiste
• Premtimet në shumicën e
rasteve nuk përmbajnë
mekanizma zbatimi
7. PREMTIMET 2013 (Gjetjet kryesore)
• Premtimet 2013 nuk përmbajnë në asnjë rast
vlerësim të kostove
• Nuk përmendin në asnjë rast burimin e
financimit
• Të gjitha palët premtojnë uljen e taksave pa
ndonjë shpjegim bindës se si do të mbulohet
deficiti buxhetor i krijuar
• Nuk ka lidhje mes realitetit ekonomik dhe
premtimeve
8. PREMTIMET KRYESORE (Vendet e reja të punës)
Premtimet për vende të reja pune
PD PS LSI FRD AK
Numri 250,000 300,000 175,000 NA NA
Statusi Tepër Optimist Tepër Optimist Tepër Optimist NA NA
Mekanizmat Të pjesshme Të pjesshme Të pjesshme NA NA
Kostot NA NA NA NA NA
Burimi i
financimit NA NA NA NA NA
9. MEKANIZMAT PËR BUJQËSINË
Premtimet për bujqësinë
PD PS LSI FRD AK
Subvencione Po Po po Po NA
Investime Po Po Po Po NA
Lehtësim
taksash Po Po Po Po NA
Shërbime Po Po Po Po NA
10. PREMTIME PA KOSTO DHE BURIM
FINANCIMI
Premtimet për bujqësinë
PD PS LSI FRD AK
Mekanizmat Po Po Po Po Jo
Kostot Jo Jo Jo Jo Jo
Burimi i
financimit
Jo Jo Jo Jo Jo
11. BORXHI PUBLIK, NUK KA PREMTIME
Premtimet për borxhin publik
PD PS LSI FRD AK
Premtimi Jo Ulje Jo 60% NA
Mekanizmat Jo Jo Jo Jo NA
Kostot Jo Jo Jo Jo NA
Burimi i
financimit Jo Jo Jo Jo NA
12. PREMTIMET PËR SISTEMIN FISKAL
Premtimet për taksat
PD PS LSI FRD AK
Premtimi I sheshtë Progresiv NA Relativ NA
Mekanizmat Po Po NA Po NA
Kostot Jo Jo NA Jo NA
Burimi i
financimit Jo Jo NA Jo NA
13. PRONAT, GJITHASHTU PA KOSTO
Premtimet për pronat
PD PS LSI FRD AK
Premtimi Jo Po Jo Po NA
Mekanizmat Jo
Në
natyrë/finan
ciar Jo Fizik NA
Kostot Jo Jo Jo Jo NA
Burimi i
financimit Jo Jo Jo Jo NA
14. KOMPENSIM I SHPEJTË FINANCIAR
Premtimet për ish-të përndjekurit
PD PS LSI FRD AK
Premtimi Jo Po Jo Po
Mekanizmat Jo
Kompensim
70/75 Jo
Kompensim
70
Kostot Jo Jo Jo Jo Jo
Burimi i
financimit Jo Jo Jo Jo Jo
15. PAGA TË BOLLSHME PËR TË GJITHË
Premtimet për pagat e administratës publike
PD PS LSI FRD AK
Premtimi Rritje pagash Ulje taksash NA NA NA
Mekanizmat Po Po NA NA NA
Kostot Jo Jo NA NA NA
Burimi i
financimit Jo Jo NA NA NA
Siccshihet, partitepolitikekanëndërmarrëpremtimetëpërgjithshmeosenukkanëndërmarrëasnjëangazhimsaipërketborxhitpublik. PartiaDemokratikedheLëvizjaSocialistepërIntegrimnukflasin fare përkëtëccështjendërsa PS fletnëpërgjithësipërulje, pa thënësadhesi. Fryma e Re Demokratikejepnjë opinion tëpërgjithshëmpërrivendosjen e kufirit 60 përqindtë PBB-së, pornukjepmekanizma.
Premtimetpërsisteminfiskaljanëgjithashtutëpaqarta, nukmbartinkostodheshpesh, disinformuese. PD premtonuljetaksash – nukpërmendasnjëkostongakëtouljedheasnjëopsion se si do tëmbulohenkëtokosto. PartiaSocialiste e ka bazuarplatformëntedeklaratatëpërgjithshme.
Premtimetpërish-tëpërndjekuritjanëdisijashtëkohe. PartiaDemokratikenuk e përmend fare këtëccështjenëprogramin e vet, pokështuedheLëvizjaSocialistepërIntegrim. PartiaFryma e Re Demokratikepremtonkompensimpërishtëburgosuritqëjanëgjallëdheqëkanëmbushurmoshën 70 vjecc. PartiaSocialistepremtonkompensimtëmenjëhershëmpërgratëmbi 70 vjeccdheburratmbi 75 vjecc.
Premtimetpërpagatnëadministratënpublikendjekintënjëjtënlinjë. Janëtëbollshme, shumëlargrealitetitdhe pa vlerësimkostosh e pa burimepërfinancimin e rritjes.