Stress en hartresonantie, vlaamse vereniging hartpatiënten, oostkust, november 2013
•Download as PPTX, PDF•
0 likes•6,005 views
stress hartresonantie vlaamse vereniging hartpatiënten
Recommended
Recommended
More Related Content
Similar to Stress en hartresonantie, vlaamse vereniging hartpatiënten, oostkust, november 2013
Similar to Stress en hartresonantie, vlaamse vereniging hartpatiënten, oostkust, november 2013 (20)
More from Dirk Laverge
More from Dirk Laverge (20)
Stress en hartresonantie, vlaamse vereniging hartpatiënten, oostkust, november 2013
- 2. 4 delen
- 3. 1 Ons hart…. in oude culturen in religie metaforen spreuken
- 4. India • 4000 BC • hart = verantwoordelijk voor emoties en gevoelens • Yoga: hart = innerlijke guru
- 5. China • hart = zetel van het verstand • symbool* • polsslag **
- 6. Japan • shinzen (orgaan) • kokoro (verstand v/h hart)
- 7. Egypte • hart = wezen van het menselijk bewustzijn *
- 8. Griekenland • hart = zetel van het verstand
- 9. Turkije • Het oog van het hart vergist zich niet.
- 10. yoga • hart is de zetel van het bewustzijn*
- 11. Happinez nr 2 , 2011
- 12. Thomas Carlyle • “It is the heart that always sees before the head can see it.”*
- 13. Wijsheid van oude spreuken • Recht uit het hart spreken • Volg je hart • Iemand in je hart sluiten • Iets doen met hart en ziel • Je hart uitstorten • Laat het niet aan je hart komen • Uit het oog, uit het …. • Play from your heart
- 14. Conclusie • gemeenschappelijke noemer? • hart = centrum van − intuïtie − verbondenheid met anderen
- 15. Oefening • wijs jezelf even aan?* • wat is het meest betrouwbaar? • Zoek eigen voorbeelden
- 17. volg je hart… • makkelijker gezegd dan gedaan…. • we leren ook niet hoe we dit kunnen doen • nu wél met hartresonantie
- 18. Deel 2
- 20. HART : indrukwekkende prestaties • werkt meestal zonder onderbreking − 70 tot 80 jaar − Liefst zonder „onderhoud‟ of „reservestukken‟… • hoe vaak slaat ons hart? − dag? − jaar? *
- 21. het hart is méér dan een pomp • 1°autonoom netwerk van neuronen − soort kleine hersenen* − 40 000 neuronen in en rond het hart
- 22. • 2°hormonenfabriekje − eigen voorraad adrenaline − hormoon ANF = regelt bloeddruk − hormoon oxytocyne = liefdeshormoon* − deze hormonen werken rechtstreeks in op de hersenen.
- 24. • 3° bij elke hartslag stuurt het hart elektromagnetische signalen naar gans het lichaam − dit kan aangetoond worden op op een afstand van enkele meters….*
- 25. hart – brein communicatie • neurologisch • biochemisch − hormonen − neurotransmitters • fysisch − bloeddruk golf bron: http://relaxforhealthnow.com/images/C.gif
- 26. Hartritme • kennen we van ECG bij cardioloog (fietsproef) • polar hartslagmeter − start to run − ….
- 27. Hartritme • iedereen kent wel z‟n hartslag − bij rust… − bij sport.. • zone training
- 28. • inademen − hartritme • uitademen − hartritme • conclusie : ademhaling heeft sterk impact op het hartritme!
- 29. oefening • word je bewust van je ademhaling • aandachtsoefening: − teken je ademhaling* • vel papier • 1 min. • potlood gaat mee en met in en uitademen (beweging borstkas) = golfbeweging
- 32. Hartritmevariabiliteit (HRV) • Hartritme bv. 70 = is een wiskundig gemiddelde…. • maar in realiteit versnelt en vertraagt het hart voortdurend • die pauze tussen 2 hartslagen is nooit gelijk = sinusaritmie* • reeds veel studies (>10.000 wet. art.)**
- 33. Hartritme variabiliteit 2 m Volts 1.5 70 BPM 83 BPM .859 sec. 1 76 BPM .793 sec. .726 sec. 0.5 0 -0.5 0 1 2 2,5 seconden hartslag data © Copyright 1997 Institute of HeartMath
- 34. pubmed
- 37. Oorzaken: HRV • naarmate we ouder worden vermindert die veranderlijkheid. • bij geboorte = veranderlijkheid het grootst • kind = emotioneel zeer flexibel * • bij naderen van dood = kleinst • indien interval gelijk blijft = probleem (**)
- 38. citaat D. Servan Schreiber • onderzoek in gerespecteerde en niet in twijfel te trekken wetenschappelijke tijdschriften (Lancet, Circulation) bevestigen: − “als de veranderlijkheid van het hartritme is verdwenen, reageert het hart niet meer op emoties, en kan het niet meer „remmen‟*…..
- 39. • oorzaak? − omdat we onze fysiologische rem (parasympaticus) niet goed onderhouden… − we bedienen ons voortdurend van het gaspedaal (sympaticus) • metafoor: fysionomie = auto *
- 41. hartresonantie • = coherente hartritmevariabiliteit • de mate van regelmaat in de variatie • een grote variatie kan − ofwel regelmatig − ofwel chaotisch zijn.
- 42. HEART RATE HEART RATE emoties gereflecteerd in hartritme patroon* 90 80 70 60 FRUSTRATION 90 80 70 60 APPRECIATION 1 50 © Copyright 1997 Institute of HeartMath 100 150 TIME (SECONDS) 200
- 43. • dus zekere resonantie tussen verschillende ritmes − ademhalingsritme − hartritme − bloeddruk − hersenritmes • hart = centrale ritmische kracht !
- 44. hartresonantie • door het hart te controleren, leren we ons emotionele brein te controleren, en omgekeerd.
- 45. Biofeedbackapparatuur • Je kunt direct op een scherm zien hoe jouw hartritme van moment tot moment varieert. • Spiegel van je emoties. • Veel mensen denken dat emoties je “overkomen”. De stressmeter laat zien dat je ze kunt sturen.
- 46. heart math app. bron: www.heartmath.com
- 47. bron: nuvtiaal.nu , video op: http://www.stresseraser.nu/stresseraser
- 48. iPhone applicatie • gewone hartritme
- 49. conclusie • -4000 BC • oude spirituele kennis* 2013 moderne techno (ECG, fmri scans, ..) leveren bewijs • dus: spirituele kennis en wetenschap komen samen = unieke aan hartresonantie
- 50. demo
- 51. gewoon bezig op pc oproepen hartcoherentie telefoon rinkelt…
- 52. pro • levert overtuigend bewijs • overstijgt daarmee „zweverige new age‟ contra • duur* • afhankelijk apparatuur • na enkele keren: niet echt meer nodig…
- 53. Wie past het reeds toe? • managers bedrijven − Londen: Shell, BP, HP, Unilever, …. − US: Motorolla, video BBC • ziekenhuizen − daling uitstroom verpleegkundigen (Chicago) • Leger − NATO piloten • onderwijs: − betere examenresultaten • Hogent : start to breath (DS, dec. 2010, vrt nieuws) • US: lager onderwijs video: http://www.youtube.com/watch?v=-VrNJxJLVnc&NR=1 • UK: universiteiten (Harvard). − zie filmpje
- 54. ABC news: Stanford univ.
- 55. Hogent: start to breathe • vtm journaal: − Hogent − studentenpsycholoog: Vincent Willemyns*
- 57. sport, dieren, … • concentratiesporten − golf − boogschieten • Link met huisdieren − kind speelt met hond = spontaan in coherentie* − oude mensen met huisdier leven langer, is geen toeval
- 58. HC: wat is het niet? • géén ontspanningstechniek zoals yoga, mindfulness, zen…
- 59. • wel een actietechniek − kan zowel met een harstslag van 150 als van 60
- 60. + effecten HC: psychologisch • enquêtes bij managers na 1 maand training: − minder stress − minder slapeloosheid − efficiënter vergaderen − helderder van geest
- 61. + effecten HC: lichamelijk • hersenen evenwicht • AZS evenwicht • hormonaal evenwicht • daling bloeddruk *
- 62. Belangrijke achtergrondinformatie hersenen autonoom zenuwstelsel • want link tussen − 3 systemen − stress − hartresonantie hormonen
- 63. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen 1/3 Hersenen en hartcoherentie • grofweg 3 lagen van hersenen
- 64. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen 1°hersenstam • of reptielenbrein • oudste deel: 300 000 000 jaar oud • ook bij: reptielen, vissen • autonome functies − − − − regeling lichaamstemperatuur slaapritme, honger, dorst ademhaling, hartritme expressie van emoties *
- 65. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen 2° emotionele brein • of: limbisch systeem, primitieve hersenen* • 200 000 000 jaar oud • ook bij zoogdieren ** • functies − − − − reukzin reflexen instincten evenwicht tussen lichaamsfuncties (homeostase)
- 66. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen 3° verstandelijke brein • of neocortex, hersenschors, cerebrum • „slechts‟ 100 000 jaar oud • functie: − abstract denken − spreken, onthouden • razendsnel gegroeid, maar … niet altijd in staat om controle uit te oefenen op andere delen gevolg….
- 67. hersenen autonoom zenuwstelsel cfr. evolutie hersenen • bottom-up circuits * − limbisch systeem neocortex − sterker „bedraad‟ dan • top-down circuits − neocortex limbisch systeem • rol amygdala!! − FFF respons • gevolg? hormonen
- 68. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen gevolg……bij stress • limbisch systeem neemt de controle over (je merkt dat ook niet direct*) • gevolg − onlogica − impulsiviteit − emotionele instabiliteit ….
- 71. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen Mr. Cortex • één en al verstand • onderdrukking van limbisch systeem • gevaar: emoties onderdrukken − tegen zin gaan werken − tegen beter weten in huwelijk in stand houden • gevolg − stress: emotionele en fysische klachten • hartritmestoornissen, bloeddruk , immuniteit • dus: je verstand voorrang geven op je hart maakt ziek!*
- 72. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen Mr. Dinosaur • één en al emotie • neo-cortex staat op non-actief • nadeel: impulsief, snel in paniek • vb. levensbedreigende situatie = nuttig − limbisch systeem (gericht op overleven) krijgt voorrang op cognitieve denken • maar: uitsluitend je emoties volgen maakt ook ziek…
- 73. ideaal • hoog IQ • én hoog EQ = in harmonie = in flow
- 74. conclusie: HC en hersenen • emoties gestabiliseerd • frontale kwabben in cortex beter bevloeid − fmRI scans *
- 75. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen sympathisch stelsel • metafoor: GAS pedaal • kenmerken: − − − − − − − hartritme versnelt (vb *) spijsvertering valt stil zweten pupillen groter glucose (vlugge energie) productie: adrenaline en noradrenaline controleert vecht- en vluchtreacties
- 76. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen parasympathisch stelsel • metafoor: REM • kenmerken: − − − − hartritme vertraagt spijsvering wordt geactiveerd pupillen kleiner neurotransmitter: acetylcholine • gevolg: − rustgevend effect − energie wordt opgebouwd
- 77. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen conclusie • beide systemen werken dus in tegenovergestelde richting • evenwicht tussen „rem‟ en „gaspedaal‟ is dus belangrijk, beide moeten in topconditie zijn. • zoogdieren: constant in evenwicht • stress zorgt voor onevenwicht − vb. stresserende werklunch…** − chronisch activeren sympaticus put je energiereserves uit.
- 78. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen conclusie: HC en AZS • HC zorgt dat beide systemen terug in evenwicht zijn − activiteit sympaticus − activiteit para sympaticus
- 79. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen 3/3 HC en hormonen • bij stress − 1° reactie: adrenaline (snel en kort) − 2° anti-stress reactie (veel en lang) • cortisol • DHEA
- 80. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen 1°stresshormoon: adrenaline • adrenaline = vlucht-of-vechthormoon • adrenalinerespons = snel − − − − − hartritme bloeddruk je verbruikt veel suikers dopamine * endorfines ** • vb. bijna botsing***
- 81. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen oermens vs. moderne mens • adrenaline respons = zeer nuttig • overlevingsreactie bij gevaar • zelden levensgevaar • maar adrenalinerespons zit wel ingebakken in ons lichaam • en treed op bij minste stress
- 82. hersenen autonoom zenuwstelsel conclusie • gevaar: − we leven van adrenalinestoot naar adrenalinestoot − genot van adrenalinerespons = verslavend hormonen
- 83. hersenen autonoom zenuwstelsel • maar − antistressreactie (cortisol, DHEA) kan je niet eindeloos overeind houden * − metafoor motor 24 u./24u draait* hormonen
- 84. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen langdurige stress • bijnierschors = uitgeput (cortisol ) • je wordt moe, prikkelbaar, maar adrenaline houdt je nog overeind • stadium „opgejaagde konijnen‟, adrenalinejunkies
- 85. hersenen autonoom zenuwstelsel • gevaar jarenlang op adrenalinestoten te leven = depressie − bijnier maken minder dopamine hormonen
- 86. hersenen autonoom zenuwstelsel hormonen conclusie: HC en hormonen • verbetering hormonaal evenwicht − DHEA (+100%) − cortisol (-23%) − productie IgA* • effect gedurende 6 uur na 1 oefening
- 87. Deel 3
- 88. DEEL 3: OEFENINGEN • 3.1 intro: ademoefening • 3.2 hartfocus • 3.3 snelle coherentie • 3.4 hart intuïtie • 3.5 mededogen van je hart
- 89. in plaats van externe boosters interne bron • snelle suikers • onuitputbare innerlijke energiebron = hart − snacks, cola, .. • vitaminen • week-end zee • massage, sauna, • joggen (runners high) • relatie • job • geloof
- 91. per oefening
- 93. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart oefening • word je bewust van je ademhaling • aandachtsoefening: − teken je ademhaling* • vel papier • 1 min. • potlood gaat mee en met in en uitademen (beweging borstkas) = golfbeweging
- 95. ademfocus hartfocus snelle coherentie conclusie • kijk en vergelijk…. • tel nu de frequenties − 6 keer? − 10 keer? − 14 keer? hartintuïtie mededogen hart
- 96. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart conclusie • probleem: doorgaans ademen we te snel • oplossing: bewust vertragen • principe − 5 seconden in , 5 seconden uit* − 5+5 = 10 sec. − dus 6 x ademen in 1 minuut • zo vertraag je de frequentie van ademen • en verdiep je de ademhaling
- 97. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie Goede ademhygiëne • buikademhaling − handen op buik • let ook op je houding: − rug recht, − voeten plat op grond* − benen niet gekruist mededogen hart
- 98. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie • inademing − stimuleert sympaticus − versnelt hartritme • uitademing − stimuleert parasympaticus − vertraagt hartritme • dus rustige ademhaling brengt zenuwstelsel in balans mededogen hart
- 99. • adem = anker* adem lichaam geest
- 100. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart • Als je ademt in die frequentie − dus 6 ademhalingen / minuut − 6 trillingen / 60 seconden − dus ademen in 0,1 Hz • zo kom je spontaan in hartresonantie* • doe nu de oef. een 2° keer − tel pas achteraf!!
- 102. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart • in software van heartmath institute wordt hier ook rekening mee gehouden − in de trainingsfase − ademen in F6 (5 sec. in, 5 sec. uit)
- 107. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie a) waarom? • emoties neutraliseren* • Stress respons doorbreken mededogen hart
- 108. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart • niet de situatie is de oorzaak van stress • maar wél onze perceptie − in moment: hartfocus − achteraf: herkaderen • Probleem van vorige week: • is het volgend jaar nog zo belangrijk?
- 109. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie b) hoe? stap 1: focus op je hart • ga met je aandacht naar je hart of hartstreek mededogen hart
- 110. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart stap 2: adem in je hart • In F6 (5 sec. in, 5 sec. uit) • beeld je in dat je door je hart (of borststreek) ademt − niet letterlijk … − is bij wijze van spreken • tip: leg je hand op je hart (begin) • helpt om je energie te focussen op deze regio
- 111. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie c) Wanneer? • midden in stresssituatie • af en toe „bijtanken‟ − pauze (werk) − onderweg (trein, bus, auto) • maar ook op regelmatige basis − bv. Tijdens korte koffiepauze mededogen hart
- 112. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart d) Raakvlak 1 • basis: emotionele intelligentie − cfr. Daniel Goleman • anecdote (kids en snoep) − ABC van EQ*: • bewust worden van emoties en stemmingen • verwoorden van “ “ • verbanden zien tussen je gevoelens en gedachten • en die emoties en stemmingen controleren
- 113. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart d) raakvlak 2 • pure mindfulness techniek − SAARA • stoppen, ademen, aandacht, ruimte, activiteit hervatten (D. Dewulf) • stoppen, landen, activiteit hervatten (B. Prins)
- 115. ademfocus hartfocus a) waarom? • in „flow‟ geraken − endorfines − oxytocines snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart
- 116. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart flow = in de „zone‟ zijn in de zone bore-out burn-out
- 118. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart b) hoe? • stap 1: focus op je hart • stap 2: adem in je hart (neutraal) • stap 3: roep een warm gevoel op
- 119. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart warm gevoel oproepen? • roep een gevoel van warmte op in je hart of borstkas − roep een leuke herinnering op (levendig) − denk aan een kind waarvan je houdt − of een huisdier (*) − afdaling met ski − zeilboot, … indien spontane glimlach = OK
- 120. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart oefening • 2 minuutjes • zoek even een beeld dat een warm gevoel oproept (zie foto‟s) • probeer het zo helder en scherp mogelijk voor ogen te brengen • en gebruik dit bij de oef. straks
- 121. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart • niet aan dat beeld denken • maar dat beeld voelen, herbeleven • idee: met warme gevoelens kan je je HRV sturen!! • metafoor*
- 129. ademfocus hartfocus snelle coherentie oefening • pas dit opnieuw toe − gedurende 2 minuten − Ev. terug met potlood • wat voel je? hartintuïtie mededogen hart
- 130. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie c) wanneer? • éérst inoefenen − rustige omgeving − 365 techniek • 3 x per dag* • 6 x ademen /minuut (F6) • 5 min. − dus: „automatisme kweken‟ (conditioneren) mededogen hart
- 131. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart • eenmaal onder de knie: − vlak vóór meeting, onderhandeling, …. − toepasbaar midden in een onverwachte stress-situatie! − „ s morgens na opstaan !!
- 132. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart vergeet niet…. • oefenen • oefenen • oefenen • oefenen • oefenen • als je het dan écht nodig hebt, kan je er spontaan gebruik van maken
- 134. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie a) waarom? • tappen uit je diepste intuïtie • helderder nadenken • Knopen doorhakken mededogen hart
- 135. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart b) hoe? • 1+2+3 van daarnet • 4° stap: − vraag aan je hart wat een goede oplossing kan zijn in de gegeven situatie
- 136. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie • verwacht géén tekstballon met „de oplossing‟ of een ondertiteling • maar word je bewust van kleine signalen, een ander gevoel, of perceptie…. mededogen hart
- 138. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart a) Waarom? • afgeraken van steeds terugkerende piekergedachtes • herprogrammeren van slechte gewoontes/herinneringen • deblokkeren van oude gekneldheden • let op: − trauma‟s = psychiater of psycholoog !
- 139. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart b) Hoe? • Stap 1 = bewust worden van een specifieke negatieve emotie, angst, spanning, gekneldheden (verleden) • Breng ze „in kaart‟
- 140. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart Zet ze op papier aanleiding? wat gevoeld? (en waar?) hoe gereageerd? kritiek van collega ongemak in keel tanden op elkaar smile (maar inwendig koken) ruzie tussen kids druk in voorhoofd boos roepen … • is een analyse tool • dan weet je waarmee je aan de slag kunt….
- 141. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie Stap 2 • focus op je hart − adem in je hart − en adem uit in je solar plexus (zorgt voor een verdieping) mededogen hart
- 142. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart Stap 3 • dompel het gevoel nu onder in de warmte van je hart − metafoor wasmachine • Kijk met „mededogen‟ naar die situatie − EHBO = erken probleem, herken het, benoem het, en omarm het
- 143. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart Stap 4 • vraag aan je hart om nieuwe inzichten en kracht om beter met het probleem om te gaan en je gedrag te veranderen
- 144. ademfocus hartfocus snelle coherentie hartintuïtie mededogen hart c) Wanneer? • „s avonds (vóór slapengaan) • na meditatie (verdiepen ervan)
- 146. DEEL 4: LITERATUUR
- 147. David Servan-Schreiber • uw brein als medicijn • www.guerir.org
- 148. Kees Blase • Slanker met je hartritme • David O‟ Hare en Kees blase • http://www.hartfocus.nl
- 149. Luc Swinnen • Stress is geen probleem • Luc Swinnen • www.stressmanagement.be
- 150. Peter Aelbrecht • Homo Energeticus • Oefenboek • receptenboek • http://www.homoenergeticus.be
- 151. Doc Childre • Transforming stress • Doc Childre • www.heartmath.com • www.heartmath.org
- 152. Engelstalig
- 153. tijdschrift
- 155. Qi gong: hartklank (hao) • de warmte van het hoofd en je hart, gaat in je buik. − http://www.happinez.nl/inspir atie/do-ityourself/buikoefeningen/buiko efening/aflevering-1-deonderbuik/
- 156. gratis e-books • op site van heartmath
- 160. websites • heartmath.com ….org • hartfocus.nnl • nu vitaal • wibo van gennip • universe of possibilities
- 167. “take home message” • luisteren naar de stem van je hart is het meest betrouwbare kompas !!
- 168. tot slot • nog eens alle woorden van deze presentatie in één dia…..