afkicken en bewuster omgaan met je smartphone mindful omgaan met social media media wijsheid

1. Afkicken van, en bewuster omgaan
met je smartphone
2 mei 2022
dirk.laverge@howest.be

4. deze ppt staat ook op slideshare
• https://www.slideshare.net/dirklaverge

6. 1) trends
2) nadelen intens
smartphonegebruik
3) je digitaal DNA
en actieplan
4) bewuster met
smartphone
bronnen
• websites
• boeken
• video’s

7. 1) trends
2) nadelen intens
smartphonegebruik
3) je digitaal DNA
en actieplan
4) bewuster met
smartphone
bronnen
• websites
• boeken
• video’s

8. Wie heeft dit reeds gezien?

11. Hoeveel uren ben je online/dag
met je gsm?
1 u 2u 3u 4u 5u

12. schermtijd: 188 min = + 3 u
bron: Imec digimeter 2020

13. nieuwe trend: cordcutters
bron: Imec digimeter 2022

14. 1) trends
2) nadelen intens
smartphonegebruik
3) je digitaal DNA
en actieplan
4) bewuster met
smartphone

15. Keerzijde medaille
continuous partial
attention
FOMO
phubbing
blurring
nomophobia
doom
scrolling
multi-
tasking
smom-
bie
over
sharing
addic-
tion

16. DIGIBESITAS
maar nog altijd max. 24u /dag…
 inboeten slaap
tsunami
berichten
méér
connecties
méér
comm.
middelen

17. Hoeveel contacten Instagram?
100 200 300 400 > 500

18. Intensificatie
bron: Imec digimeter 2020
diversificatie

19. CPA
• CPA = continuous partial attention
• confetti aandacht

20. Kleine opdracht met gsm
• Google even het antwoord op deze vragen,
en noteer je antwoord.
1. wie is de opvolger van Steve Jobs bij Apple?
2. en van Bill Gates bij Microsoft?
3. wie is de CEO bij Alphabet?
4. Wie is de CEO van Meta?
5. wie is de burgemeester van Kortrijk?

21. Scatterfocus
• En wie heeft in de tussentijd even zijn gsm gecheckt?

22. SMOMBIES

23. oplossing

25. fantoomtrillingen
• Wie ervaart dat soms?

26. BLURRING
• grens tussen beroeps- en privé leven
wordt steeds dunner….
− op werk lezen we ook privé mails
− thuis lezen we onze werk e-mails
• Bij wie zijn er thuis “spelregels”
of afspraken omtrent gsm aan tafel?
− zie chat

27. NOMOPHOBIA
• no mobile
phone
phobia

28. Gen Z: herken je dit?
• 2 onmiskenbare basisbehoeftes

30. Wie checkt altijd zijn/haar gsm op WC?

31. OVERSHARING
• Sociale media maken dankbaar gebruik (misbruik) van
− honger van ons EGO naar aandacht
− onze grenzeloze nieuwsgierigheid

32. FOMO
ja, ik kom zo dadelijk
slapen,
nog 5 minuten IG checken
zei m’n dochter 2 uur
geleden….

33. PHUBBING
• phone + snubbing
we leren het ook aan onze kinderen
(op resto)

34. gênante situaties

35. • plugged-in lives: we zijn constant geconnecteerd,
maar kunnen ook niet meer zonder constante interactie

36. DIGITAAL EGO
• beeld dat anderen van ons krijgen
• constante zucht naar “likes”

38. DOOMSCROLLING
• het in één keer consumeren van een grote hoeveelheid
negatief online nieuws

39. Infinity scrolling
ons brein wordt wakker als we STOP signalen krijgen, dus …

40. Lichamelijke klachten
• pols, duim, nek- klachten (smartphone pink)
https://www.npo3fm.nl/nieuws/3fm/375552-krijg-je-echt-pijn-van-teveel-scrollen-op-je-
smartphone

41. FINSTA

42. Snapchat dysmorphia

45. Depressie

46. Cyberpesten

47. Cybersecurity

48. Wie heeft de test al gedaan?
• haveibeenpwned.com
• benikerbij.be

49. Online privacy

50. Fake News
• gevaar van filter bubble….
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/10/21/hoe-de-
sociale-media-je-mening-ver-vormen/

51. vb. flat-earth conspiracy
flat-earth conspiracy theory is very
popular, is recommended hundreds of
millions of times by you tube algorithm

52. gekleurd beeld
• Google resultaten zijn
altijd individueel….

53. • Google zelf even: “hoe kan ik….”

54. Impact studieresultaten
https://www.wetenschapuitgedokterd.be/examens-en-een-smartphone-een-toxische-
combo (Simon Amez, Ugent)

55. 1° planmatige leerling
tijd
werk
fun
blok
sept dec jun
fun
blok

56. 2°social media addict
tijd
werk
sept dec jun

59. Impact op ons taalgebruik…

60. Inzicht in “werking hersenen”
• op zoek naar basismechanisme achter
“aandachtseconomie”
rol van
dopamine
hook
model

61. Dopamine
• neurotransmitter die vrij komt bij
inname bepaalde stoffen:
− alcohol
− chocolade
− verdovende middelen
• ook als gevolg van een activiteit:
− bereiken sportieve prestatie
= runners high
− social media likes, comments
• smartphone = ingenieus dopaminepompje

62. snapstreaks

63. Aandachtseconomie

64. doelen soc. med.
• 1) engagement goal
− to drive up your usage
− to keep you scrolling
• 2) growth goal
− to keep you coming back
− and inviting as many friends as possible
• 3) advertising goal
− to make as much money as possible

65. 1) trends
2) nadelen intens
smartphonegebruik
3) je digitaal DNA
en actieplan
4) bewuster met
smartphone

66. Stap 1) meten is weten
• Wie doet dit reeds?
https://www.kopop.be/

67. Apple Androïd

68. gratis app: mobile DNA

69. mobile DNA

70. treintjes

71. conclusie: treintjes…
• je opent één app, en daarna check
je snel even FB, en dan IG….
• WhatsApp  FB  IG  HLN
• 60% tijd = dergelijke treintjes
− bron: onderzoek prof. De Marez

72. Smartphone afhankelijkheid
bron: Imec digimeter 2020

73. 1) trends
2) nadelen intens
smartphonegebruik
3) je digitaal DNA
en actieplan
4) bewuster met
smartphone

74. eigen
verantwoordelijkheid
onderwijs
bedrijf/
organisatie
overheid

75. rol overheid

76. rol bedrijven:

77. rol bedrijfscultuur
• bij sommige bedrijven kan je ‘s avonds en/of in week-
end niet meer inloggen
• bv. Lidl: na 18 u kan je niet meer op je mailbox
inloggen

79. rol onderwijs
• mediawijsheid
• schermwijsheid

80. rol ouders

81. rol media

82. gebruik
doseren in
tijd +
ruimte

83. tips
1) detox
2) time
management
3) frictie
inbouwen
4) nudging
5) positive
reinforcement

84. 1) detox
2) time
management
3) frictie
inbouwen
4) nudging
5) positive
reinforcement

85. • Wie heeft al eens social media detox gedaan?

86. 1 Tijdelijke detox
• een korte periode zonder sociale media
• doel:
− opmerken hoe vanzelfsprekend ons online gedrag is
geworden
− je creëert meer tijd voor andere zaken

87. of iets radicaler….

88. JOMO…

89. conclusie
• smartphone en/of social media
• niet bannen
• wel bewuster gebruiken
• time management

90. 1) detox
2) time
management
3) frictie
inbouwen
4) nudging
5) positive
reinforcement
• tijdslimieten
• vaste tijdsblokken

91. 2) Time management
• tijdslimieten instellen
1. via apps zelf (vb. Facebook)
2. via instellingen van smartphone/laptop
3. speciale apps
• énkel op vaste tijdsblokken je sociale media checken

92. Regeltjes
bron: Imec digimeter 2020

93. Via Facebook zélf

94. Apple Androïd

95. Pomodoro:
Bij deze techniek
wordt een
kookwekker gebruikt:
- 25 minuten
geconcentreerd
werken
- opgevolgd door
drie minuten
pauze,
- waarna weer een
periode van 25
minuten.

98. Belang van pauzes
• pauzes zonder uitwendige prikkels
− zonder gsm
− zonder schermtijd
• gewoon zitten en niets doen…
− behalve je gedachten laten dwalen
• even wegdromen
− noem het training van je creativiteit ;-)

99. 1) detox
2) time
management
3) frictie
inbouwen
4) nudging
5) positive
reinforcement
• notificaties uit
• gray scale
• verberg apps
• beginscherm

100. 3 Frictie
• kleine drempels inbouwen
waardoor je er minder
automatisch naar toe
grijpt

101. Zet je notificaties af !
rode notificatie-ballonnetjes triggeren ons”

102. ev. ook leesbewijzen uitzetten
• meldingen whatsApp:
− gelezen/ongelezen
− maar dan verwacht men een sneller antwoord
• schakel leesbewijzen ev. uit

103. Gray scale modus

104. Beginscherm
• enkel de basis apps
• géén sociale media

105. Verberg meest verslavende apps
• groepeer ze in een map
− zijn niet meer direct zichtbaar
• en plaats die map op laatste pagina

106. Tijdens de blok/examens
• vervang je smartphone door een goede ouderwetse
dumbphone …..

107. Simpele technieken
• een paar uur je gsm gewoon
uitschakelen
• vliegtuigstand
• wifi uit
• mobiele data uit
• uit zicht leggen

108. 1) detox
2) time
management
3) frictie
inbouwen
4) nudging
5) positive
reinforcement
• stolp
• niet in slaapkamer
• wallpaper
• sticker

109. 4) Nudging

110. Stolp
• https://www.gojuce.com/stolp-for-business

112. Aangepaste achtergrond gsm

113. Oplader niet in slaapkamer
• lader niet meer in
slaapkamer leggen
− elders: badkamer

114. VTM journaal

115. Blauw licht
bron: https://www.idewe.be/-/hoe-schadelijk-is-blauw-licht-echt-

116. • app Twilight
• app f.lux

117. Oplossing
• koop klassieke wekker

118. Sticker

119. 1) detox
2) time
management
3) frictie
inbouwen
4) nudging
5) positive
reinforcement

120. 5) Positive reinforcement
• jezelf belonen om nieuw gewenst gedrag om te buigen
naar een gewoonte
− dus ook dopamine effect simuleren
− lees: vijand met dezelfde wapens bestrijden

121. Stacking
• op restaurant
• wie toch FB/IG checkt = trakteren

122. Groepsdynamiek
• studenten die tezamen
blokken in bib, of tijdelijke
detox
• de sociale druk helpt om je
niet te laten afleiden

123. samenvattend

124. analogie met huisdier
• je smartphone aan de leiband houden
• en niet omgekeerd….

125. 1) trends
2) nadelen intens
smartphonegebruik
3) je digitaal DNA
en actieplan
4) bewuster met
smartphone
bronnen
• websites
• boeken
• video’s

126. Website : data
https://www.imec.be/

127. websites: oplossingen
• www.kopop.be

128. Video’s
https://www.ted.com/talks/sherry_turkle_connected_but_alone?language=nl

129. Boeken