afkicken van en bewuster omgaan met je smartphone, maart 2024, psywest howest

1. Afkicken van, en bewuster omgaan
met je smartphone
11 maart 2024
dirk.laverge@howest.be

4. Online interactie
• https://app.wooclap.com/events/PSYWESTGSM/0en
• Ms Teams: chat

5. 1) trends
2) nadelen intens
smartphonegebruik
3) je digitaal DNA
en actieplan
4) bewuster met
smartphone
bronnen
• websites
• boeken
• video’s

6. 1) trends
2) nadelen intens
smartphonegebruik
3) je digitaal DNA
en actieplan
4) bewuster met
smartphone
bronnen
• websites
• boeken
• video’s

8. Hoeveel uren ben je online/dag
met je gsm?
1-2 2-4 4-6 6-8 >8u

9. schermtijd Vlaming = 182 min = + 3 u
bron: Imec digimeter 2020

10. Welke social media apps ?

12. META vs Tik Tok

13. 1) trends
2) nadelen intens
smartphonegebruik
3) je digitaal DNA
en actieplan
4) bewuster met
smartphone

14. Keerzijde medaille
continuous partial
attention
FOMO
phubbing
blurring
nomophobia
doom
scrolling
multi-
tasking
smom-
bie
over
sharing
addic-
tion

15. DIGIBESITAS
maar nog altijd max. 24u /dag…
 inboeten slaap
tsunami
berichten
méér
connecties
méér
comm.
middelen

17. Hoeveel volgers op Instagram?
• zijn er influencers in de zaal?
100 200 300 400 > 500

18. Intensificatie
bron: Imec digimeter 2020
diversificatie

19. CPA
• CPA = continuous partial attention
• confetti aandacht

20. Kleine opdracht met gsm
• Google even het antwoord op deze vragen,
en noteer je antwoord.
1. wie is de opvolger van Steve Jobs bij Apple?
2. en van Bill Gates bij Microsoft?
3. wie is de CEO bij Alphabet?
4. Wie is de CEO van Meta?
5. wie is de burgemeester van Kortrijk?

21. Scatterfocus
• En wie kon het niet laten
om in tussentijd snel even
haar/zijn socials te
checken?

22. SMOMBIES

23. Oplossing

25. Fantoomtrillingen
• Wie ervaart dat soms?

26. BLURRING
• grens tussen beroeps- en privé leven
wordt steeds dunner….
− op werk lezen we ook privé mails
− thuis lezen we onze werk e-mails
• Bij wie zijn er thuis “spelregels”
of afspraken omtrent gsm aan tafel?
− zie chat

27. NOMOPHOBIA
• no mobile
phone
phobia

28. Gen Z: herken je dit?
• 2 onmiskenbare basisbehoeftes

30. Wie checkt altijd zijn/haar gsm op WC?

31. OVERSHARING
• Sociale media maken dankbaar gebruik (misbruik) van
− honger van ons EGO naar aandacht
− onze grenzeloze nieuwsgierigheid

32. FOMO
ja, ik kom zo dadelijk
slapen,
nog 5 minuten IG checken
zei m’n dochter 2 uur
geleden….
oefening: geef even je gsm aan je buur, en dan nog eens
doorgeven, hoe voelt dat? ….

33. PHUBBING
• phone + snubbing
we leren het ook aan onze kinderen
(op resto)

34. gênante situaties

36. Plugged-in lives
• we zijn constant geconnecteerd, maar kunnen ook niet meer zonder constante interactie

37. DIGITAAL EGO
• beeld dat anderen van ons krijgen
• constante zucht naar “likes”

39. Kidfluencers

40. DOOMSCROLLING
• het in één keer consumeren van een grote hoeveelheid
negatief online nieuws

41. Infinity scrolling
ons brein wordt wakker als we STOP signalen krijgen, dus …

42. Lichamelijke klachten
• pols, duim, nek- klachten (smartphone pink)
https://www.npo3fm.nl/nieuws/3fm/375552-krijg-je-echt-pijn-van-teveel-scrollen-op-je-
smartphone

43. Snapchat dysmorphia

46. Depressie

47. FINSTA

48. Cyberpesten

49. Cybersecurity

50. Wie heeft de test al gedaan?
• haveibeenpwned.com
• benikerbij.be

52. Fake News
• gevaar van filter bubble….
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/10/21/hoe-de-
sociale-media-je-mening-ver-vormen/

53. gekleurd beeld
• Google resultaten zijn
altijd individueel….

54. • Google zelf even: “hoe kan ik….”

55. Wie gebruikt er soms
• VPN …
• ad blocker…
• cookies regelmatig
verwijderen…

56. Game verslaafd…

57. Impact studieresultaten
https://www.wetenschapuitgedokterd.be/examens-en-een-smartphone-een-toxische-
combo (Simon Amez, Ugent)

59. Conclusie

60. 1° planmatige leerling
tijd
werk
fun
blok
sept dec jun
fun
blok

61. 2°social media addict
tijd
werk
sept dec jun

63. Impact op ons taalgebruik…

64. Inzicht in “werking hersenen”
• op zoek naar basismechanisme achter
“aandachtseconomie”
rol van
dopamine
hook
model

65. Dopamine
• neurotransmitter die vrij komt bij
inname bepaalde stoffen:
− alcohol
− chocolade
− verdovende middelen
• ook als gevolg van een activiteit:
− bereiken sportieve prestatie
= runners high
− social media likes, comments
• smartphone = ingenieus dopaminepompje

66. snapstreaks

67. Aandachtseconomie

68. doelen soc. med.
• 1) engagement goal
− to drive up your usage
− to keep you scrolling
• 2) growth goal
− to keep you coming back
− and inviting as many friends as possible
• 3) advertising goal
− to make as much money as possible

69. 1) trends
2) nadelen intens
smartphonegebruik
3) je digitaal DNA
en actieplan
4) bewuster met
smartphone

70. Stap 1) meten is weten
• Wie doet dit reeds?
https://www.kopop.be/

71. Apple Androïd

72. gratis app: mobile DNA

73. mobile DNA

74. treintjes

75. Conclusie: treintjes…
• je opent één app, en daarna check
je snel even FB, en dan IG….
• WhatsApp  FB  IG  HLN
• 60% tijd = dergelijke treintjes
• bron: onderzoek prof. De Marez

76. Smartphone afhankelijkheid
bron: Imec digimeter 2020

77. 1) trends
2) nadelen intens
smartphonegebruik
3) je digitaal DNA
en actieplan
4) bewuster met
smartphone

78. eigen
verantwoordelijkheid
onderwijs
bedrijf/
organisatie
overheid

79. rol overheid

80. rol bedrijven:

81. rol bedrijfscultuur
• bij sommige bedrijven kan je ‘s avonds en/of in week-
end niet meer inloggen
• bv. Lidl: na 18 u kan je niet meer op je mailbox
inloggen

82. rol onderwijs
• mediawijsheid
• schermwijsheid

83. rol ouders

84. rol media

85. en last but not least: je eigen
verantwordelijkheid…
gebruik
doseren in
tijd +
ruimte

86. Deel 3 = Mix van
• nieuwste inzichten over gedragsverandering
• praktische tips over gsm-gebruik

87. onbewust  bewust
overmatig gedoseerd (met mate)

89. tips
1) detox
2) time
management
3) frictie
inbouwen
4) nudging
5) positive
reinforcement

90. 1) detox
2) time
management
3) frictie
inbouwen
4) nudging
5) positive
reinforcement

91. • Wie heeft al eens social media detox gedaan?
• en hoe lang? 1 dag, 1 weekend, 1 week, ….

92. 1 Tijdelijke detox
• een korte periode zonder sociale media
• doel:
− opmerken hoe vanzelfsprekend ons online gedrag is
geworden
− je creëert meer tijd voor andere zaken

93. of iets radicaler….

94. JOMO…

95. conclusie
smartphone en/of social media
niet bannen
wel bewuster gebruiken
time management

96. 1) detox
2) time
management
3) frictie
inbouwen
4) nudging
5) positive
reinforcement
• tijdslimieten
• vaste tijdsblokken

97. 2) Time management
• tijdslimieten instellen
1. via apps zelf (vb. Facebook)
2. via instellingen van smartphone/laptop
3. speciale apps
• énkel op vaste tijdsblokken je sociale media checken

98. Regeltjes
bron: Imec digimeter 2020

99. Jullie ook?

100. Via Facebook zélf

101. Apple Androïd

102. Pomodoro:
Bij deze techniek
wordt een
kookwekker gebruikt:
- 25 minuten
geconcentreerd
werken
- opgevolgd door
drie minuten
pauze,
- waarna weer een
periode van 25
minuten.

105. Belang van “off-line” pauzes
• pauzes zonder uitwendige
prikkels
− zonder gsm
− zonder schermtijd
• gewoon zitten en niets doen…
− behalve je gedachten laten
dwalen = DEFAULT modus

106. Link met mindfulness
• van zodra je eventjes wat tijd
over hebt, gaat de blik naar die
smartphone…
• je mist wat er in het NU aan het
gebeuren is….

107. 1) detox
2) time
management
3) frictie
inbouwen
4) nudging
5) positive
reinforcement
• notificaties uit
• gray scale
• verberg apps
• beginscherm

108. 3 Frictie
• snelheidsdrempels
• kleine drempels inbouwen
waardoor je er minder
automatisch naar toe
grijpt

110. Zet je notificaties af !
rode notificatie-ballonnetjes triggeren ons”

111. ev. ook leesbewijzen uitzetten
• meldingen whatsApp:
− gelezen/ongelezen
− maar dan verwacht men een sneller antwoord
• schakel leesbewijzen ev. uit

112. Gray scale modus
heel invasief, maar
heel efficiënt

114. Beginscherm
• enkel de basis apps
• géén sociale media

115. Verberg meest verslavende apps
• groepeer ze in een map
− zijn niet meer direct zichtbaar
• en plaats die map op laatste pagina

116. Tijdens de blok/examens
• vervang je smartphone door een goede ouderwetse
dumbphone …..

117. Simpele technieken
• een paar uur je gsm gewoon
uitschakelen
• vliegtuigstand
• wifi uit
• mobiele data uit
• uit zicht leggen

118. 1) detox
2) time
management
3) frictie
inbouwen
4) nudging
5) positive
reinforcement
• stolp
• niet in slaapkamer
• wallpaper
• sticker

119. 4) Nudging

120. Stolp
• https://www.gojuce.com/stolp-for-business

121. • gsm hotel

122. Aangepaste achtergrond gsm

123. Oplader niet in slaapkamer
• lader niet meer in
slaapkamer leggen
− elders: badkamer

124. Blauw licht
bron: https://www.idewe.be/-/hoe-schadelijk-is-blauw-licht-echt-

125. Oplossing
• koop klassieke wekker

126. Sticker

127. 1) detox
2) time
management
3) frictie
inbouwen
4) nudging
5) positive
reinforcement

128. 5) Positive reinforcement
• jezelf belonen om nieuw gewenst gedrag om te buigen
naar een gewoonte
− dus ook dopamine effect simuleren
− lees: vijand met dezelfde wapens bestrijden

129. Stacking
• op restaurant
• wie toch FB/IG checkt = trakteren

130. Groepsdynamiek
• studenten die tezamen
blokken in bib, of tijdelijke
detox
• de sociale druk helpt om je
niet te laten afleiden

131. samenvattend

132. We vragen het even aan A.I.

134. analogie met huisdier
• je smartphone aan de leiband houden
• en niet omgekeerd….

135. 1) trends
2) nadelen intens
smartphonegebruik
3) je digitaal DNA
en actieplan
4) bewuster met
smartphone
bronnen
• websites
• boeken
• video’s

136. websites: oplossingen
• www.kopop.be

137. Video’s
https://www.ted.com/talks/sherry_turkle_connected_but_alone?language=nl

138. Boeken