The report in English: by VBDO 'Impact investing, from niche to mainstream' (pdf, 68 pag. 4 feb 2016) goo.gl/ofW5XO Ik focus in mijn blog op impact investing door kleine beleggers en verdiep me meestal pas in wat institutionele investeerders doen als de beleggingsproducten ook 'inclusive' zijn, dus bereikbaar worden voor kleine beleggers. In een 'trickle down' strategie is 'inclusiveness' de volgende fase, maar die moet dan wel ingezet worden...

1. 7 februari 2016
In mijn blog focus ik op impact investing door kleine beleggers en verdiep me meestal pas in wat institutionele
investeerders doen als de beleggingsproducten ook 'inclusive' zijn, dus bereikbaar worden voor kleine beleggers. In een
'trickle down' strategie is 'inclusiveness' de volgende fase, maar die moet dan wel ingezet worden...
Mijn insteek speelt in op het blijven steken van duurzaam beleggen als marginale marketing niche, waar uiteindelijk
grote, institutionele investeerders 95% marktaandeel hebben (EuroSIF) maar de markt niet actief versnellen. Het
'trickle' down proces is verstopt. Alleen onze super duurzame banken ASN en Triodos en duurzame fondshuizen als
Double Dividend brengen hun fondsen naar de beurs, maar de grootbanken blijven achter. Wat dat betreft ben ik het
eens met Caroline van Leenders, de transitiemanager van de verduurzaming van de financiële sector voor de Rijksdient
voor Ondernemend Nederland (EZ) we zitten nog in de voor-fasen van verduurzaming van de sector. Zie IINieuws
15juni15
Drs Alcanne J Houtzaager MA, Blogger & Speaker on Public Equity Impact Investing

2. Impact investing is de catalysator die dit vastgelopen proces, weer op gang helpt. We hebben nieuwe investment-
en metricstools waardoor traditionele financials geconfronteerd worden met ongekende concurrentiekracht van
'disruptive change' processen plus de ambities en daadkracht van nieuwe generaties investeerders. Dat de 'disruptive
change' in de financiële wereld snel gaat wordt geïllustreerd door het feit dat crowdfunding dit jaar groter zal worden
dan Venture Capital investeringen. (Massolutions).
Bij nieuwe generaties investeerders verwijst men meestal naar de bevoorrechte 'Millennials', de grote erfgeneratie, ik
denk meer aan de 3rd
Millennum realists©, de huidige en komende generaties die zien dat het anders kan en dat zij
aan zet zijn. Bottom-up ontwikkeling dus, een term uit de 70-er jaren en development strategies die vaak verwijst
naar lokale samenwerking en 'empowerment'. In dit millennium wordt bottom-up echter vergezeld door horizontale
-waarschijnlijk topical- impact collaboration. Seriële gelegenheidscoalities die gebruik maken van 'the internet of
things' en de ongebreidelde mogelijkheden voor netwerken, financiering, real smart data sourcing, agendering en
activisme. Zo is ESG data van public equity online gratis beschikbaar door bijv. CSRHub, net als bijna oneindige
informatie bronnen over verschillende impact thema's en issues. Let wel op de geloofwaardigheid he :)
De menselijke behoefte om verschil te maken is immanent en de mogelijkheid just a mouse click away. Niet iedereen
zal super duurzame consumeringskeuzes (kunnen of willen*) maken, maar investeren in deze ondernemingen is heel
eenvoudig geworden. *LOHAS. Lifestyles of Health and Sustainability.
Drs Alcanne J Houtzaager MA, Blogger & Speaker on Public Equity Impact Investing

3. Impact Investing: een hype of een unstoppable force?
Eigenlijk wilde de VBDO eerst niet zo aan impact investing, laat staan de opvatting dat het duurzaam beleggen 2.0* is,
maar de naam voor haar 20e jubileum event Investing with Impact zegt genoeg. Het presenteerde daar als
hoogtepunt haar onderzoek 'IMPACT INVESTING, From Niche to Mainstream' en de bijdrage van Nederlandse
institutionele investeerders. De sub-titel verwijst naar de World Economic Forum, Davos workshops over impact
investing in 2012-2015. De WEF heeft het topic losgelaten, maar de deskundigen werken door op hun deeltereinen.
Associate Director and Head of Impact Investing Initiative Abigail Noble startte TheImpact, dat recent een heldere
compacte gids presenteerde over impact focus voor family offices. Amerikaanse family offices zijn een beetje een
combinatie van onze private banking & charity desks. Komt in IINieuws 15 Februari2016 of lees het alvast zelf:
TheImPact FrameworksForFamilies2016 (pdf, 8 pag.). Wel een nogal trickle down benadering van impact investing.
*In het VBDO rapport staat als nu als evolutie: Traditional, Responsible, Sustainable, Impact Investing (Philanthropy).
In de Sonen Capital voor de KL Felictas Foundation werkt men met: Responsible, Sustainable (ESG integration),
Thematic & Impact First (maar wel revolving).
Recent verschenen ook interessante publicaties waarin impact thema's worden geduid: de 5 P's van Brian Trelstad in de
Harvard Business Review van jan'16: Product, Place, Planet, Process en Paradigm idem in Abigail Nobles TheImpact
brochure die process en paradigma omschrijft als Behavior-Based en Model-Based, maar ook ESG-Screened (integratie
ESG risico's en kansen) en SRI-Screened (exclusie) noemt als varianten van impact thema's (!). NB Bij impact focus,
thema's is snel sprake van overlap ofwel win-win. Denk aan investeren in kleine vrouwelijk ondernemers in
ontwikkelingslanden via crowdfunding for impact platform Lendahand.
Drs Alcanne J Houtzaager MA, Blogger & Speaker on Public Equity Impact Investing

4. Voorgeschiedenis
Eind 2012 had ik het met Jed Emerson naar aanleiding van zijn boek Impact Investing Transforming How We Make
Money While Making a Difference al gehad over de aanzienlijke Nederlandse impact investments. (Ik heb Jed meteen
een exemplaar van het VBDO rapport gemaild.)
De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO werd regelmatig genoemd in vroege publicaties over impact investing, net als
PGGM vanwege de ambitie om doing good naast doing less harm te realiseren. Het ontwikkelde zelfs een impact meting
i.s.m. Karen Maas en de Erasmus Universiteit.
In microkrediet had Nederland internationaal een aandeel van 8% (ING/A-Billion-to-Gain, Dutch contribution to the
microfinance sector 2012) en het Nederlandse animo voor de Global Impact Investing Network (GIIN) was opvallend
groot. Met onze fiscaal gefaciliteerde groen fondsen, milieu & water fondsen en microkrediet scoorde Nederland
thematische geweldig in de EuroSIF rapportages over duurzaam beleggen. Dat werd allemaal echter geen impact
investing genoemd, omdat dat nog als een niche (!) werd beschouwd in private equity en van High Net Worth
Individuals. Ondanks dat er duidelijk sprake was van intentie en meetbare resultaten (CO² besparing,
verduurzaming, waterbesparing, groene hectares etc). Typische kenmerken van impact investing.
Uit EuroSIF cijfers bleek dat onze institutionele investeerders de duurzame beleggingsmarkt domineerden met 95%
marktaandeel. Eind 2012 dook ik dus in de jaarverslagen van onze grote pensioenfondsen en investeerders, omdat
deze vol impact investing cases met een hoog 'knuffel' gehalte stonden. Maar de definities en rapportages waren divers.
Totalen van impact investments, bedragen, rendement en impact data ontbraken, zodat dat ik mijn inventarisatie
intenties al snel in de ijskast zette.
In de zomer van 2013 besprak ik het Nederlandse aandeel impact investments met de VBDO, net nadat Aegon een
intern onderzoek had gedaan over de gehanteerde definities, intenties en hun 'impact investeringen'. Zie IINieuws-1-
juni-2013. Het was toen al duidelijk dat Nederlandse institutionele investeerders kunnen scoren met impact investing,
door hun investeringen in hernieuwbare energie, verantwoorde bosbeheer, microkrediet, financial inclusion etc.
In 2014 bespraken we het opnieuw en bleek uit nieuwe EuroSIF cijfers dat 60% van de duurzame beleggingen ESG
ofwel de gemeten Environment, Social & Governance score (mn risico's en een beetje kansen) integreerden. In het
voorjaar van 2015 bleek dat er genoeg interesse was voor een marktoverzicht. Ik verwachtte en suggereerde een
benchmark, omdat de VBDO die meestal uitvoert, en een opzet vergelijkbaar met de EZ Transparantie benchmark. De
tijd is daar nog niet rijp voor met 3 koplopers die 87%(!) van de markt domineren. Het gepresenteerde rapport is
eerder een nulmeting, maar bevat veel aanknopingspunten en tips.
Drs Alcanne J Houtzaager MA, Blogger & Speaker on Public Equity Impact Investing

5. Definities
De definitie van impact investing is in het rapport verruimd naar de realiteit en inclusief public equity* en deze vier
kenmerken :
-Intention to achieve a positive societal impact;
-Competitive financial return;
-Impact measurement;
-Long-term horizon.
Niet alle meegenomen impact investments voldoen aan deze 4 criteria. De VBDO noemt dat diplomatiek impact
investment 'light'. De onderzoekers veronderstellen dat de meerderheid in deze light categorie valt. (pag. 36).
Blogger: Dus let op de 'impact fidelity' (Brian Trelstad in Harvard Business Review jan 2016. Zie IINieuws-1feb16) en in
het ergste geval impact imposters©.
Facts & Figures
Nederland wereldkampioen impact investing
Van de 1,400billion Euro Assets under Management van de 80 meewerkende institutionele investeerders wordt 1,7%
of 24 miljard Euro als impact investment gekarakteriseerd. Met deze cijfers is Nederland internationaal kampioen
impact investing met 44% van de wereldwijde markt, d.w.z. als we de nieuwe Nederlandse impact investeringen
vergelijken met de recentste JP Morgan Social Finance cijfers & GIIN rapportage van 60 miljard US$, 54 miljard Euro.
theGIIN/2014Survey
Let wel: FMO, Actiam PGGM, etc zijn lid zijn van de GIIN werken mee aan dat onderzoek, net als ABNAMRO, Triodos en
ASN Bank die niet in dit VBDO onderzoek zitten maar wel investeringsproducten aanbieden. Particuliere en
filantropische vermogens onder beheer bij onze banken zijn in dit onderzoek niet meegenomen. Triodos AM en ASN
Bank fondsen, maar ook de duurzame Rabobank en ABNAMRO die met Green Bonds in de weer zijn etc. Volgens de
VBDO is het duurzaam belegd particulier vermogen (waarvan een deel ook impact investments zijn door de sectoren en
regio's waarin belegd wordt) 8,2miljard Euro (persbericht, in het rapport staat 13miljard Euro) VBDO/Forse-groei-
duurzaam-vermogensbeheer
Drs Alcanne J Houtzaager MA, Blogger & Speaker on Public Equity Impact Investing

6. Asset allocatie
De 6 grootste investeerders, 3 pensioenfondsen en 3 verzekeraars, hebben 87% marktaandeel in impact investments.
Het gemidddelde van 1,7% impact investments vertekent het beeld een beetje enkele grote investeerders halen de 1%
grens niet, maar enkele kleinere investeerders alloceren wel 8%. Die kleinere investeerders zijn bijv. actief met Green
Bonds. Nog niemand investeert in Social Impact Bonds.
Institutionele beleggers zijn beperkt in hun investeringsmogelijkheden door de minimale dealsize, deze gepresenteerde
cijfers laten zien dat impact investing ook voor hen mogelijk is in alle asset classes: public equity, vastgoed,
commodities, real assets, infrastructure, private equity, private loans etc.
Impact Thema's
Op pag. 34-35 staan de thema's in taartdiagrammen. Breed: 45% green technology en green tech, 28% access to
finance, 15% access tot basic services en 12% environmental markets and sustainable assets. Gedetailleerder op pag
35, bijvoorbeeld energy & fuel 22% en microfinance 15%.
Interessante benadering: in mijn 5 types impact investing LINK onderscheid ik directe impact investing (groene
obligaties, hernieuwbare energie etc.) en indirecte impact investing. Een institutional beoordeelt haar indirecte
impact investeringen in large caps zo: The measurement of the societal impact is split into sub-themes, which have
either a positive or negative outcome.
Examples of themes with a positive outcome are High Impact Disease Research, Corporate Culture and Green
Innovations. (ESG kansen) Themes with a negative outcome are Controversies and Lawsuit & Litigations. (ESG risico's)
Blogger: De laatste komen meer voor bij 'duurzame darlings' dan verwacht, google gewoon de bedrijfsnaam en
rechtzaak/lawsuit en de aanleiding.
Interessante nieuwtjes in de publicatie
De Londonse SocialStockExchange die impact rapportages van beursgenoteerde ondernemingen publiceert heeft nu 13
noteringen, maar wordt uitgebreid met 17 ondernemingen, waaronder Oikocredit en Ethical Property (per 5feb16).
Meer op: SocialStockExchange. 'We can help the market develop by attracting more companies and then assisting
them with raising money so they can grow. Hopefully in two years’ time or fve years’ time we can have a different
conversation, because we will see impact businesses with a market cap of 500 million.' (Social Stock Exchange)
Drs Alcanne J Houtzaager MA, Blogger & Speaker on Public Equity Impact Investing

7. Meestal sla ik ze snel over, maar het voorwoord bevatte een aantal interessante feiten, vooral als aansprekende
voorbeelden van 'early adaptors'.
Hoofdsponsor is AXA IM dat in 2013 een Impact Investing Initiative starrte. Het heeft nu 200miljoen Euro Impact
Investments en de ambitie dit te laten groeien naar 500miljoen in 2019 en 1% van de assets under management.
Meer in: AXA IM/2014-Responsible Investment annual report. NB Het zat in maart 2014 nog niet in mijn portfolio, maar
door het II initiative ben ik vorig jaar in AXA gestapt.
Het is ook haar opdracht en ontwikkelingsbanken doen het internationaal ook goed, maar onze FMO, (inter-
nationale) ontwikkelingsbank werd al vroeg genoemd in publicaties over impact investing. Het benut haar kennis en
ervaring en deal fow in sustainable emerging markets door specifc fund propositions voor institutionele
investeerders. Blogger: Denk aan het toen nog SNS-FMO SME Fund: Actiam/sme-finance-fund (Een ESG risk based
policy met focus on development.... door / voor de SME portfolios van finance institutions. (product pdf) Open to
investors until mid-April 2015).
Yvonne Bakkum FMO verwacht dat de impact investing markt over 10 jaar veel volwassener is met meer ontwikkelde
grootschalige aanbieders. FMO Investment Management zal dan producten aanbieden met rating van financial
strength and risk profle en impact. Impact investing met specifieke impact doelen en realistisch rendement voor
lange termijn investeerders. Blogger: en graag weer eens een inclusive beursgenoteerde obligatie?
NN group
Ik was ze behalve door hun microkrediet en inclusive finance inspanningen als onderdeel van ING nog niet tegen-
gekomen, maar NN (v/h Nationale Nederlanden) presenteert zich in het voorwoord als pionier in impact investing en al
actief sinds de millenniumwisseling. Het wil de steeds meer 'bezorgde' institutionele investeerders helpen in hun
transitie naar rendement makende organisaties met antwoorden, oplossingen voor de duurzaamheidsuitdagingen van
de wereld. Het noemt hun SRI* fondsen als eerste activiteiten, daarna kwam ESG integratie. SRI* Socially Responsible
Investment, verwijst meestal naar exclusie en do less harm strategieën. In november 2014 presenteerde het haar
nieuwe beleid. NN-Group RespInvFramework (pdf, 12 pag.)
Vorig jaar startte NN een leningen fonds voor sustainable emerging markets met FMO (mei 2015, FMO/NN-
investment-partners-and-fmo-to-launch-emerging-markets-loans-fund). De impact meting lijkt ESG gericht: As ESG is
fully integrated in FMO’s credit process, investors in the fund will be investing with full measurable impact. Maar hoewel
de focus ESG risk lijkt gaat FMO een stap verder door het identificeren van ESG improvements* en een action plan en
Drs Alcanne J Houtzaager MA, Blogger & Speaker on Public Equity Impact Investing

8. resultaat rapportages voor krediet wordt verleend. Link: FMO/integrating-sustainability *Opvallend meestal wordt de
term ESG opportunity gebruikt. In het persbericht stelt NN Our ambition is to become the leading impact investor in
2020 by doubling our impact and halving our carbon footprint.” De monitoring van het beleid is toevertouwd aan
externe experts: CC&A en Corporate-Citizenship, beiden internationale consultancies voor corporate responsability.
Tot slot: de data in het rapport is geanonimiseerd, maar de grote spelers zijn makkelijk te herleiden. De oproep aan
Asset Owners: dat zijn wij, de pensioenopbouwers en verzekerden*, is om het belang en de groeiende
mogelijkheden van impact investing te benadrukken, zodat het geen marginaal marketing niche blijft maar een
investeringsmarkt 'under construction' met zo hoog mogelijke ambities. *vandaar dat lobby groepen af en toe
onderzoek laten doen naar de voorkeuren van pensioenopbouwers voor duurzaam beleggen, hernieuwbare energie, de
Nederlandse huizenmarkt en economie etc.
Binnen de sector zijn de beleggingsproductontwikkelaars hiervoor essentieel en ook hier verwacht ik dat 'disruptive
change' krachten die markt snel zullen stimuleren tot actie. De groeicijfers in de duurzame beleggingsmarkt laten zien
dat het tipping point aan de horizon verschijnt. De VBDO meldt in haar laatste overzicht duurzaam sparen en beleggen
in 2014 bijvoorbeeld 'Opmerkelijk is de stijging van het vermogen in duurzame mandaten bij de banken Met een groei
van 87,5% naar het totaal van 8,2 miljard euro is duurzaam beleggen een mainstream strategie binnen
vermogensbeheer geworden'. Bron: VBDO/DuurzaamSparen&beleggen2015 (pdf, 28 pag. 20nov15)
Vragen, opmerkingen, opdrachten, spreekbeurten:
Linked In: Alcanne Houtzaager
Skype: Alcanne.houtzaager
Twitter: @Alcanne
Blog: ImpactInvestingNieuws
Email: ImpactInvestmentNews@yahoo.com
Drs Alcanne J Houtzaager MA, Blogger & Speaker on Public Equity Impact Investing