1. 10L
Тоолуур
•Оролтын дохионы импульсийн тоонд
эквивалент 2-тын код үүсгэх байгууламжийг
тоолуур гэнэ.
•Тоолуурыг асинхрон, синхрон гэж 2 горимд
ажиллуулна.
•Тоолуур нь гол төлөв шатлан байрласан түлхэх оролт бүхий триггерүүийн олонлогоос
тогтдог.
•Цувран холбогдсон триггер бүрийг тоолуурын
бит гэнэ.
•Асинхрон горимд тоолох сигналыг зөвхөн
эхний битийн оролтонд өгнө.

2. Тоолуур
• Энэ тохиолдолд нэг триггерийн гаралт
түүний байрлалаар ард нь байгаа
триггерийн СLK оролтонд холбогдож,
битүүдийн төлөв солигдолт CLK
импульсийн үеийн сааталтайгаар
хийгдэнэ.
• Синхрон горимд тоолох сигнал тоолуурын
бүх оролтонд нэгэн зэрэг өгөгдөнө. Ийм
учраас тоолуурын бүх бит нэгэн зэрэг
төлвөө солино.

3. Тоолуур
• Бит бүрийн гаралтан дээр гарч байгаа
импүльсиян урт өмнө нь орших триггерийн гаралтын имдульсийн үеэс хоёр
дахин их байна.
• Үүнээс уламжлан бит бүрийн гаралтан
дээр гарах импульсийн давтамж нь
өмнөхөөс 2 бахин бага. Иймээс тоолуу-рыг
давтамж хуваагч гэж ойлгож болно.

4. АсинхронТоолуур
• Ерөнхий зарчим

5. Тоолуур
• Энд хоёртын тоолуурын тоолох
гарал-тын код, декодлолын үр дүн
хоёрыг харуулсан байна.

6. Тоолуур
• J-K триггерэн тоолуур. J-K триггерийн J,K
оролтон дээр 1 байхад клок импульсийн
фронт бүрээр гаралтын төлөв нь
солигддог чанар дээр түүниы
ажиллагааны зарчим үндэслэсэн байна.
• Иймээс саинхрон тоолуурын горимд
ажиллах J-K триггерийн J,K оролтон дээр
1 төвшний хүчдэл өгөх хэрэгтэй.
• Тоололт эхлэхийн өмнө тоолуурын бүх
битийг тэглэх ёстой (R-ээр).

7. АсинхронТоолуур
• Харин S оролтыг хамгаалалтын
зорилгоор 5В –д холбох хэрэгтэй.

8. АсинхронТоолуур
• D-триггерэн тоолуур. D-триггер нь
гаралтандаа D оролтон дээрх утгыг
давтдаг учир, СLК импульсээр
төлөвөө сольж байхын тулд түүний
инверсэн гаралтыг D оролтонд
холбох хэрэгтэй.
• Түүний төлөв солигдолт нь СLК-ийн
эерэг фронтоор хийгддэг учир арын
битийн СLК оролтонд өмнөх
триггерийн инверсэн гаралтыг
холбох хэрэгтэй.

9. АсинхронТоолуур

10. Тоолуур
• Хугацааны диаграм. СLК импульсийн эерэг фронтоор төлөв солигдоно.
• R оролтонд өгөгдсөн сөрөг
туйлтай богино импульсээр
тоолуурын бүх бит тэглэгдэнэ.
• 2 дахь R импульс тоолуурын бүх
битийг тэглэсэн байна.

11. АсинхронТоолуур
• Үүний дараа түр завсарлаад орж
ирсэн СLК импульс дахин 0 –ээс
эхлэн тоолж эхэлсэн байна.

12. Тоолуур
• Тоолуурын тодорхой гаралтаар
түүний эхний төлөвийг тавих
шаардлага гарвал уг төлөвийн кодыг
дешифрацлан R оролтонд
харгалзсан туйлтайгаар эргүүлэн
өгнө.
• Зураг дээр 10 дахь импульс бүр тоолуурыг тэглэж байхаар хйижээ.

13. АсинхронТоолуур

14. Тоолуур
• Хоёртын тоолуурын тодорхой утгыг
ялгаж авах хэрэглээг заагдсан тоог
дешифрацлан ялгах замаар гүйцэтгэж болно.

15. Синхрон тоолуур
• Синхрон J-K тоолуурын 1-р бит J,K =1
байхад л CLK-оор төлөв солигдоно.
Q=1 гаралт нь цаашид бусад бит
удирдахад ашглгдна.

16. Синхрон тоолуур
• СТ-ын эхний 2 бит. Эдний 2 “1” декодлогдож 3-р тр-рыг 4 ба 8-р импульс дээр
түүүнийг түлхэхэд хрглгднэ.

17. Синхрон тоолуур
• Эхний 3 рег-р. NOR декодлол хийж,3р рег-рийг түлхэхэд хэрэглэгдэнэ.

18. Синхрон тоолуур
• Бүтэн 4 бит СТ. 4 дэх Триггер 1х2х4 –
ын AND-ээр удирдагдана.

19. Тусгай зориулалтын тоолуур
• Цагираг тоолуур Хэрвээ шилжүүлэх
регистрийн цуваа оролтыг цуваа гаралттай холбовол регистрт бичигдсэн мэдээлэл циркуляцид орж, битүү
эргэх боломж орно.
• Ийм байгууламжийг Цагираг тоолуур
гэнэ
• Цагираг тоолуурыг мэдээлэл нь циклээр давтагдан гаралтанд гарах ойн
хэлбэрээр ашиглаж блно.

20. Цагираг тоолуур
• D триггерэн цагираг тоолуур. Хэрвээ
эх-ний триггерт лог.“1” тавивал
триггерүүдийн Q гаралтан дээр CLKийн үетэй тэнцүү урт бүхий тэгш
өнцөгт импульс Fclk –ийн хурдтайгаар
шилжин гүйж, цу-ваа гаралтаар гарч,
эргэн оролтдоо орон, тоолуурын
битийн тоотой тэнцүү үе-лэлтэйгээр
давтагдан эргэнэ.

21. Цагираг тоолуур

22. Цагираг тоолуур

23. Цагираг тоолуур
• Цагираг тоолуур-ын ажиллагаа
нь оролтын импульсийн тоог
тоолон декодлох дешифраторын
ажиллагаатай төстэй юм.

24. Жонсоны тоолуур
• D-триггерэн Жонсоны тоолуур Хэрвээ n бит цуваа залгагдсан триггерүүдийн бүх битийг тэглээд, хамгийн
сүүлийн триггерийн Q гаралтыг эхний триггерийн D оролттой холбовол
эхний триггерээс эхлэн Q гаралтууд
дээр n CLK үеийн урт бү-хий тэгш
өнцөгт импульс бие бие-нээс нэг CLK
үеийн шилжилттэйгээр цуван гарч
ирнэ.

25. Жонсоны тоолуур
• n-оронгийн тоотой тэнцүү урт бүхий
импульс CLK импульсийн нэг үеэр
шилжин гүйж, тоолуурын оронгийн
тоогоор циклдэн давтагдана.
• Ийм байгууламжийг Жонсоны тоолуур гэнэ.

26. Жонсоны тоолуур

27. Жонсоны тоолуур

28. Жонсоны тоолуур
• J-K триггерэн Жонсоны тоолуур
• Хамгийн сүүлийн триггерийн инверсэн гаралтыг эхний триггерийн D
оролттой холбоно.

29. Жонсоны тоолуур